Centralna Oczyszczalnia Ścieków w Gliwicach

Centralna Oczyszczalnia Ścieków w Gliwicach
Nowoczesna, ekologiczna, ekonomiczna
Położona na obszarze 15 hektarów, pokryta pięknym drzewostanem i z budynkami
architektonicznie nawiązującymi do zabytkowego Muzeum Techniki Sanitarnej, gliwicka Centralna
Oczyszczalnia Ścieków jest przykładem przyjaznego obiektu komunalnego.
Problematyka gospodarki wodnej, w tym także oczyszczania ścieków, dotyczy nas wszystkich,
szczególnie w górnośląskim – wysoko uprzemysłowionym i gęsto zaludnionym – regionie. Choć
dopiero w XIX wieku uświadomiono sobie związek braku higieny ze stale wybuchającymi epidemiami,
to już wcześniej starano się, także w ówczesnych Gliwicach, przykrywać płynące przez miasto ścieki,
ocembrowywać źródła i ujęcia wody, a także odszlamowywać miejskie stawy. Jednak dopiero wraz z
dynamicznym rozwojem przemysłu i znacznym wzrostem liczby mieszkańców, kwestia oczyszczania
ścieków stała się nagląca. Historia oczyszczalni ścieków w Gliwicach sięga pierwszego dziesięciolecia
XX wieku. Jak podają kroniki miejskie, w roku 1907 rozpoczęto budowę kanalizacji. Ta inwestycja,
zakrojona na szeroką skalę, wymusiła na ówczesnych włodarzach miasta konieczność budowy
oczyszczalni ścieków, którą rozpoczęto w 1909 roku.
Początek kolejnego wieku, to znów nowa epoka w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Budowę
nowoczesnej oczyszczalni dla miasta Gliwice uwzględniano od wielu lat w planach inwestycyjnych,
jako jedno z najważniejszych przedsięwzięć komunalnych. Efektem prowadzonych negocjacji i
przetargów z firmami branżowymi stało się podpisanie w dniu 7 kwietnia 2000 roku umowy na
wykonanie Centralnej Oczyszczalni Ścieków wraz z modernizacją sieci kanalizacyjnej oraz obiektami
towarzyszącymi w systemie 'pod klucz'. 23 października 2001 roku nastąpiło uroczyste uruchomienie
"serca oczyszczalni"- reaktora biologicznego. Tym samym rozpoczął się rozruch technologiczny, który
zakończył się na wiosnę 2002 roku. W czerwcu 2002 roku gliwicka oczyszczalnia została nagrodzona
tytułem „Budowy Roku 2001” przyznanym przez Stowarzyszenie Techników i Inżynierów
Budownictwa za nowoczesność i jakość zastosowanych rozwiązań, a także terminowość wykonania, a
w roku 2003 uzyskała wyróżnienie Polskiej Izby Ekologii w kategorii gospodarki wodno-ściekowej.
A jak sytuacja prezentuje się dzisiaj?
Wiosną tego roku zakończono kolejne prace w ramach Kontraktu pn. „Modernizacja gospodarki
wodno-ściekowej w Gliwicach – II etap – Modernizacja Centralnej Oczyszczalni Ścieków”. Tym
samym, gliwicka Centralna Oczyszczalnia Ścieków jest jedną z najnowocześniejszych na Śląsku. Dzięki
unijnym środkom, obiekt rozbudowano, zhermetyzowano i wyposażono w biofiltry.
Dla mieszkańców modernizacja oczyszczalni oznacza przede wszystkim koniec uciążliwości
zapachowych, jakie fundowała kratownia z odkrytą komorą, gdzie z kolektorów spływały komunalne
ścieki, a beczkowozy spuszczały nieczystości z szamb. Teraz feralne obiekty zostały hermetycznie
obudowane, a nieprzyjemne zapachy ulegają dezodoryzacji, czyli neutralizacji za pomocą specjalnych
filtrów. Ze szczelnie zamkniętych obiektów odory przesyłane są rurociągiem do biofiltrów
odpowiedzialnych za ich rozkład w złożach biologicznych.
Oprócz rozbudowy urządzeń wykorzystywanych w procesie filtracji i neutralizacji nieczystości, na
oczyszczalni uruchomiono kolejny reaktor biologiczny, osadnik wtórny, dwie dodatkowe komory
fermentacyjne oraz zabudowano wirówkę do osadów. Powstała również hala magazynowania
osadów.
Przy modernizacji i rozbudowie zastosowano najnowsze technologie oraz materiały, co sprawiło, że
oczyszczalnia spełnia najwyższe standardy na poziomie technicznym i eksploatacyjnym zgodnie z
normami obowiązującymi w Polsce i Unii Europejskiej.
Przedsięwzięcie kosztowało 40,5 mln zł. Modernizacja COŚ jest jedną z trzech części rozpoczętego
27.07.2010r. Projektu „Modernizacja gospodarki wodno-ściekowej w Gliwicach – II etap”. Obejmuje
on także modernizację Stacji Uzdatniania Wody w Łabędach, która powinna zakończyć się w
przyszłym roku, oraz refinansowanie wykonanej już przebudowy kanalizacji sanitarnej i deszczowej
oraz sieci wodociągowej w rejonie ul. Dolnej Wsi. Łączna wartość całego projektu w jego
podstawowym zakresie wynosiła 94,6 mln PLN, z czego dofinansowanie ze środków unijnych
stanowiło 35,4 mln PLN. W lutym bieżącego PWiK pozyskało dodatkowe środki na realizację
rozszerzonego zakresu inwestycji, której całkowita wartość zwiększyła się do ponad 202 mln PLN, a
kwota dofinansowania do 88 mln PLN. Dzięki temu, obejmie ona także budowę kanalizacji sanitarnej
w ostatnich do tej pory nieskanalizowanych dzielnicach Gliwic – Bojkowie (24,4 km) i Ostropie (36
km), jak również częściowo w dzielnicy Wójtowa Wieś. Mieszkańcy tych obszarów Gliwic uzyskają
dostęp do sieci kanalizacyjnej najpóźniej w maju 2015r.
Warto podkreślić, że obecny Projekt stanowi kontynuację realizowanego przez 10 lat i zakończonego
w 2010r. przedsięwzięcia pod nazwą „Modernizacja gospodarki ściekowej w Gliwicach”, w ramach
którego wykonano łącznie 109 km kanalizacji sanitarnej, 52 km kanalizacji deszczowej, oraz 7,4 km
kanalizacji ogólnospławnej. Całkowita wartość tej największej w powojennej historii Gliwic inwestycji
wyniosła około 40 mln euro, z czego 20,9 mln euro stanowiło dofinansowanie z Unii Europejskiej.