Skrzydlaki to owoce zaopatrzone w wyrostki w formie błoniastego

Skrzydlaki to owoce zaopatrzone w wyrostki w formie błoniastego skrzydełka lub skrzydełek,
ułatwiające rozsiewanie nasion na znaczne odległości.
Wyróżnia się dwa rodzaje skrzydlaków – dynamiczne (wirujące) i szybujące – różnią się budową
skrzydełka i sposobem lotu.
Skrzydlaki dynamiczne mają środek ciężkości położony niesymetrycznie dzięki czemu spadając
wpadają w ruch wirowy. Obracające się skrzydło generuje siłę nośną, dzięki czemu może powoli
opadać, odlatując z wiatrem daleko od drzewa. W aerodynamice takie zjawisko nazywa się
autorotacją . Urządzenia latające z wykorzystaniem zjawiska autorotacji nazywa się wiatrakowcami,
zjawisko występuje też w przypadku awaryjnego lądowania śmigłowca, na skutek uszkodzenia
silnika. Przykładem owocu dynamicznego skrzydlaka jest między innymi nasionko klonu.
W przypadku skrzydlaka szybującego wypustki lotne umieszczone są symetryczne, a nasiono
zajmuje pozycję środkową, przykładem może być owoc egzotycznej palmy zanoni. Nasiona te,
o doskonałych właściwościach aerodynamicznych, opadając z drzew w dżungli, niesione wiatrem
łagodnie i daleko szybują, tworząc niezwykłe widowisko.
Owoc klonu
Owoc zanoni
Modele skrzydlaków
Proste i bardzo efektownie latające modele skrzydlaków możemy wykonać samodzielnie, w tym celu
potrzebować będziemy następujących materiałów i narzędzi:
- Kartki z bloku technicznego.
- Kawałka gładkiej kolorowej bibułki, zamiennie można użyć papieru śniadaniowego, lub
jakiegokolwiek bardzo cienkiego papieru, np. nie potrzebnej strony z książki telefonicznej.
- Ostrych nożyczek.
- Ołówka.
- Kleju do papieru, najlepiej w sztyfcie
Budowę modelu rozpoczynamy od
wydrukowania na kartce z bloku technicznego
i wycięcia szablonów oraz elementów modeli.
Następnie używając wyciętych szablonów, na
arkuszu bibułki odrysowujemy i wycinamy
skrzydełka.
Do bibułkowych skrzydełek przyklejamy
kartonowe wzmocnienia . Etapy budowy modeli
pokazane są na zdjęciach.
Latające modele "skrzydlaków"
3
1
2
2
1
2
wycięte elementy modelu i szablony
1
odrysowane bibułkowe skrzydełka
wierzch
podgiąć w górę
spód
3
2
Po sklejeniu skrzydełko klonu lekko wyginamy i delikatnie
podginamy krawędź spływu, od wygięcia tych elementów
zależy prędkość opadania i wirowania modelu. Model
wypuszczamy wyrzucając go w górę, powinien łagodnie
opadać wykonując ruch wirowy.
wygięcie skrzydełka
1
2
spód
końce skrzydełka podgiąć w górę, wielkością podgięcia
reguluje się tor lotu ślizgowego.
wierzch
2
kierunek lotu
Sposób wypuszczania modelu, prawidłowo wyregulowany
model, po wypuszczeniu z ręki powinien przelecieć lotem
ślizgowym ok. 8-12m.
gotowe modele
Opracowanie: Mariusz Wrona
rozpowszechnianie w celach komercyjnych bez zgody autora zabronione
[email protected]
3
s
ła
W
iw
śc
le
ye
n
me
w
so
dr y
o
t
b
za
a
w
ći
lon
i ąć
yc
ła d
zg
kie
i bu
jb
łki
2
1
KLON
Acer platanoides
3
2
1
KLON
KLON 2 zst
Acer platanoides
Zanonia 2 szt.
2
Zanoni
a
2
1
rpa
Zanoni
a
Szablon
ca
cro
ma
2
ra
mit
a
c
cro
ma
a
itr
om
Als
o
Als
1
arp
2
elementy drukować na kartce A4
z papieru o gramaturze 160-180 g/m*2
(blok techniczny)
Właściwy element odrysować i wyciąć
z gładkiej bibułki ("balonowej" )
"Skrzydlaki"