Do pobrania

KARTA PRACY nr 1
Zadanie 1.
Uzupełnij tabelę. Wpisz w poszczególne rubryki (1.) zdania, w których podany związek pełni funkcję frazeologizmu lub (2.) zdania, w których połączenie to ma znaczenie dosłowne.
Zwi>zek wyrazów
Zdanie, w którym zwi>zek Zdanie, w którym zwi>zek
ten nie jest frazeologizmem ten jest frazeologizmem
trafić kulą w płot
sprowadzać wszystko
do wspólnego
mianownika
bawić się
w ciuciubabkę
podnieść poprzeczkę
narobić bigosu
.
Zadanie 2.
Uzupełnij tabelę, wpisując w poszczególne rubryki odpowiednie frazeologizmy.
Zwi>zek
frazeologiczny
Pochodzenie
Znaczenie
‘ktoś jest mizerny, wyczerpany, zmęczony, wygląda nieszczęśliwie’
‘bardzo długo, wiele godzin’
coś wchodzi
komuś do głowy
‘praca nieprzynosząca żadnych rezultatów
MITOLOGIA mimo wielkich wysiłków’
‘czyjaś słaba strona, dziedzina, w której ktoś
nie jest dobry’
‘stopniowo’
YCIE
CODZIENNE
‘coś nie daje komuś spać, nie pozwala zasnąć,
martwiąc, dręcząc, niepokojąc kogoś (psychicznie)’
siedzieć
z zało onymi
rękami
wziąć się w garść
YCIE
‘coś, co może uratować, lub ktoś, kto może poCODZIENNE móc w trudnej sytuacji’
(praca)
słowo honoru
mierzyć wysoko
‘mieć wielkie ambicje, aspiracje’
spaść na cztery
łapy
‘wyolbrzymiać coś’ (Dubisz, 2003, passim).
pójść jak po
maśle
KARTA PRACY nr 2
Zadanie 1.
Poprawcie błędnie u yte frazeologizmy.
a) Matka musiała świecić zębami za syna.
b) Wujek Adam ma jelenia na punkcie swojego samochodu.
c) Nie pal za sobą wszystkich drzew.
d) Na święta koledzy zafundowali mi jakąś dziwną rze bę do salonu. Niestety, pasowała tu jak osioł do karety.
e) Jurek ma kleszcza w kieszeni, więc nie proś go o pieniądze.
f) To prawdziwy nied wied w owczej skórze. Na zewnątrz czarujący i sympatyczny,
ale pod tą maską kryją się wyrachowanie i bezwzględność.
Zadanie 2.
Zaznacz literę P przy frazeologizmach oznaczających zjawisko pozytywne, N – przy
zjawiskach negatywnych.
1. mieć kiełbie we łbie
P
N
2. jak słoń w składzie porcelany
P
N
3. czarny koń
P
N
4. czuć się jak zbity pies
P
N
Zadanie 3.
Połącz związki wyrazowe z ich znaczeniem (Fiszer, Hajduk, 2014).
1. kapuściana głowa
2. ma olej w głowie
M=DRY
3. ma sieczkę w głowie
4. ma głowę nie od parady
5. nie grzeszy mądrością
6. ma głowę na karku
NIEM=DRY
Zadanie 4.
Rozwią cie krzy ówkę. Otrzymane hasło stanowiło będzie nazwę wyra enia zbyt
dosadnego.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
1. Gordyjski, „rozwiązany” przez Aleksandra Macedońskiego.
2. Jakie owady w nosie ma osoba kapryśna?
3. Kto wyskoczył z konopi?
4. Co ma pod nosem osoba niedojrzała?
5. Sprawiedliwy wyrok to inaczej wyrok .................................................................... .
6. Jakie zwierzęta mo na kraść z przyjaciółmi?
7. Jeśli ktoś jest odsyłany od urzędu do urzędu, to znaczy, e chodzi od Annasza do
...................................................................................... .
8. Ktoś, kto pó no kładzie się spać, to nocny ............................................................. .
HASŁO: ……………………………………………………… – ‘słowo lub zwrot
u yte zastępczo w intencji złagodzenia wyra eń drastycznych, dosadnych lub nieprzyzwoitych’ (Dubisz, 2003).
Zadanie 5.
Rozszyfruj znaczenia podkreślonych eufemizmów.
a) Pan X zasnął w Panu.
b) Mój rozmówca mija się z prawdą.
c) Uważaj na niego, on ma lepkie ręce.
d) Nie dziwi mnie to, że nie oddał wypracowania. On jest urodzony w niedzielę.
e) W jesieni życia warto zastanowić się nad tym, co minęło.
a) Pan X …………………………………….……………….……………………… .
b) Mój rozmówca …………………………….……………….….………………… .
c) Uważaj na niego, on …………………………….………….….………………… .
d) Nie dziwi mnie to, że nie oddał wypracowania. On jest ……………………………
.…………………………………………………………….….………………… .
e) ………………….………………………………… warto zastanowić się nad tym,
co minęło.
Zadanie 6.
Rozszyfrujcie poni sze rebusy.
½ bieda – …………………………….………………………….….…………………
stryjek + siekierka = stryjek + kijek – …………………………….…………………
¾ × śmierć – …………………………….………………………….…………………
π × oko – ……………………………….………………………….…………………
dym = ogień – …………………………….………………………….………………
START
0 – …………………………….………………………….………………
7 x boleść – …………………………….………………………….…………………
4 – …………………………….…….………………………….…………………
MACIEJ
– ………………………….…….………………………….…………
osioł2 – …………………………….…….………………………….…………………
Zadanie 7.
W poni szym tekście odszukaj frazeologizmy, a następnie zastąp je wyrazami (lub
związkami wyrazowymi) niestanowiącymi związków frazeologicznych.
Marek to tęga głowa. Z łatwością rozwiązuje zawiłe równania, niczym chodząca encyklopedia zna odpowiedzi chyba na wszystkie pytania z zakresu przyrody, matematyki, literatury i sztuki.
Nadmiar wiedzy oraz to, e Marek urodził się pod szczęśliwą gwiazdą, sprawia ją
jednak, e chłopak często puszy się jak paw. Nie mo na normalnie zamienić z nim
słowa, gdy ma się wra enie, e on od razu chce nas zbić z pantałyku.
Nieraz zastanawiam się, jak pokazać mu, e i ja mam trochę oleju w głowie i e nie
pozwolę sobie w kaszę dmuchać. Niestety to, e trzyma mnie na dystans, hamuje
moje poczynania. Zamieniam się wówczas w szarą myszkę, która zamiast powiedzieć, co jej le y na wątrobie, zamyka się w sobie. Niewykluczone, e kiedyś
wygarnę mu wszystko prosto z mostu. Jednak póki co musi upłynąć du o wody
w rzece, nim zbiorę się na odwagę.
…………………………….…….………………………………….…………………
…………………………….…….………………………………….…………………
…………………………….…….………………………………….…………………
…………………………….…….………………………………….…………………
…………………………….…….………………………………….…………………
…………………………….…….………………………………….…………………
…………………………….…….………………………………….…………………
…………………………….…….………………………………….…………………
Zadanie 8.
Wybierz zdania, które odnoszą się do związków frazeologicznych. Przy ka dym z takich zdań zaznacz TAK.
1. Związek frazeologiczny to ustabilizowany w danym języku związek
wyrazowy, którego ródeł szukać nale y wyłącznie w yciu codziennym.
2. Frazeologizmów nie mo na przetłumaczyć na aden inny język.
TAK
3. Frazeologizmy mogą słu yć zastąpieniu zbyt dosadnych określeń.
TAK
4. Frazeologizmy nie mogą nawiązywać do zagadnień matematycznych.
TAK
5. Nie istnieje frazeologizm wywodzący się z literatury.
TAK
6. Frazeologizmów bardzo często u ywa się w języku potocznym w celu
ubarwienia wypowiedzi.
TAK
TAK
Zadanie 9.
Wybierz właściwą odpowied A lub B i 1. lub 2.
Związek frazeologiczny ma znaczenie
A
przenośne,
B
dosłowne,
1.
które
2.
nie wynika ze znaczeń tworzących
go słów.
wynika ze znaczeń tworzących go
słów.
Poprawna odpowied to: ............................................................................................. .