Referan nt. otyłości

Otyłość – problem czy nie?
Otyłość (łac. obesitas) – patologiczne nagromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie,
przekraczające jego fizjologiczne potrzeby i moŜliwości adaptacyjne, mogące prowadzić do
niekorzystnych skutków dla zdrowi. Za otyłość uwaŜa się stan, w którym tkanka tłuszczowa
stanowi więcej niŜ 20% całkowitej masy ciała u męŜczyzn oraz 25% u kobiet.
Nieleczona otyłość moŜe stać się przyczyną wielu groźnych chorób, dlatego warto rozpocząć
leczenie – profilaktykę jeszcze wtedy, kiedy jest niezaawansowana.
Pomocnym przy określanie stopnia otyłości jest wskaźnik Queteleta – Boddy Max Indeks
– w skrócie BMI – wskaźnik masy ciała:
Dla osób dorosłych BMI wskazuje:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
< 16,00 – wygłodzenie
16,00–16,99 – wychudzenie (spowodowane często przez cięŜką chorobę lub
anoreksję)
17,00–18,49 – niedowagę
18,50–24,99 – wartość prawidłową
25,00–29,99 – nadwagę
30,00–34,99 I stopień otyłości
35,00–39,99 II stopień otyłości
≥ 40,0 III stopień otyłości (otyłość skrajna)
Otyłość w 95% jest wynikiem dodatkowego bilansu energetycznego, tzn.
przyjmowania nadmiernych ilości poŜywienia aniŜeli wynosi zapotrzebowanie
organizmu. Otyłość nie jest zjawiskiem dziedzicznym. Jedynie skłonność do otyłości
moŜe być dziedziczona. Występuje ona przewaŜnie u osób mało aktywnych, ospałych,
lubiących duŜo i dobrze zjeść. Otyli Ŝyją krócej na skutek zaburzeń w przemianie
materii i układzie krąŜenia, powstałych na tle nadwagi.
Sposób Ŝywienia osób otyłych powinien być inny niŜ u ludzi o prawidłowej masie ciała.
Dieta jest nadal podstawowym sposobem leczenia otyłości. Powinna być ona konsultowana
z lekarzem. Dietę odchudzającą, zgodnie z zaleceniem lekarskim, opracowuje dietetyk
indywidualnie dla kaŜdej osoby, która chce się poddać leczeniu. Brany jest tu pod uwagę
wiek, rodzaj wykonywanej pracy oraz tryb Ŝycia.
A oto kilka najwaŜniejszych zasad, o których naleŜy pamiętać przy leczeniu dietetycznym:
•
Celem jest zmiejszenie wartości energetycznej przyjmowanego poŜywienia do 60, a
nawet 40% dobowego zapotrzebowania, które dla zdrowego, umiarkowanie
pracującego człowieka wynosi 35 kcal na 1kg masy ciała.
•
•
Jedno lub kilkudniowe głodzenie – zalecane niejednokrotnie – nie daje poŜądanych
efektów, poniewaŜ organizm głodzony bardzo szybko wyrównuje ubytek masy,
nawet po powrocie do diety nieskoenergetycznej
Diety jednostronne np. jarzynowa, mleczna lub owocowa przy dłuŜszym stosowaniu
prowadzą do niedoborów pokarmowych oraz powodują zachwianie proporcji białka
tłuszczy i węglowodanów w zapotrzebowaniu energetycznym organizmu.
Dobór artykułów Ŝywnościowych powinien zapewnić osobie leczonej uczucie sytości
przy zachowaniu diety niskoenergetycznej.
Mają tu zastosowanie warzywa nieskoprocentowe jak: ogórki, rzodkiewka, kapusta,
szpinak, sałata, fasolka szparagowa, pomidory.
Warzywa te moŜna podawać dowolnie w zwykłych ilościach nie wliczając zawartych
w nich węglowodanów do ogólnej ilości energii.
NaleŜy natomiast uwzględnić ilość węglowodanów zawartych w owocach przy ich
podawaniu.
Podstawowymi produktami spoŜywczymi poza warzywami i owocami dla ludzi otyłych
są: jaja, chude mleko, chudy twaróg, chude mięso, chude ryby.
Z diety naleŜy wyeliminować produkty wysokoenergetyczne jak:czekolade, cukier, miód,
tłuste mięso, tłuste ryby oraz ograniczyć w znacznym stopniu produkty tłuszczowe
(masło, margaryna, olej)
NaleŜy takŜe wyłączyć potrawy mączne, potrawy z kasz, sosy i zupy oraz warzywa
podprawiane mąką i tłuszczem.
KaŜdy człowiek posiadający skłonność do otyłości powinien znać zawartość energii
w najwaŜniejszych produktach, aby mógł łatwiej wybierać te, które są dla niego zalecane.
Płyny podaje się w zwykłych ilościach, jeŜeli przy otyłości nie występując obrzeki.
NaleŜy dobierać napoje niskoenergetyczne jak: chude mleko, maślanka, niesłodzone soki
owocowe i warzywne, gorzką herbatę, czystą wodę przegotowaną. NaleŜy unikać kawy,
mocnej herbaty i gazowanej wody mineralnej, gdyŜ wspomagają apetyt poprzez
zwiększenie czynności wydzielniczej Ŝołądka. Wyłącza się płyny wysokoenergetyczne,
jak napoje słodzone i koktajle.