Streszczenie

PROBLEMY SPALANIA NA PRZEŁOMIE XX I XXI WIEKU
Piotr Wolański
Instytut Techniki Cieplnej Politechniki Warszawskiej
Przewodniczący Polskiego Instytutu Spalania
Wprowadzenie
Spalanie towarzyszy człowiekowi od ponad miliona lat a opanowanie
techniki wzniecenia ognia ok. 30 tys. lat temu przyczyniło się do szybszego
rozwoju naszej cywilizacji [1]. Ogień od czasów prehistorycznych zajmował
znaczącą pozycję w wielu wczesnych kultach religijnych, a o jego szczególnej
roli w rozwoju ludzkości świadczą również liczne mity z nim związane. Dziś
możemy jeszcze znaleźć wiele pozostałych po tamtych czasach oznak
świadczących o kulcie ognia. Jednym z nich jest "Świątynia Ognia”, muzeum w
stolicy Azerbejdżanu Baku, w którym pokazano zwyczaje czcicieli ognia i gdzie
ciągle pali się wiele płomieni zasilanych naturalnie wydostającym się z głębi
ziemi gazem (rys.1).
Rys.1. Świątynia ognia w Baku
Dziś w świecie ponad 90 % wytwarzanej energii nadal pochodzi ze
spalania różnego rodzaju pierwotnych lub przetworzonych paliw kopalnych. Ze
względu na brak elektrowni jądrowej i niewielki stopień wykorzystania
odnawialnych źródeł energii w Polsce jest to nawet około 98 %. Spalanie jest
zjawiskiem wszechobecnym, masowym i spotykamy się z nim lub jego
skutkami na każdym kroku, od gospodarstwa domowego i kaflowego pieca do
elektrociepłowni i przemysłu hutniczego, od samochodów osobowych, przez
statki i samoloty do pojazdów kosmicznych.
Mimo, że ogień towarzyszy człowiekowi od czasów prehistorycznych,
sam proces spalania nie został jeszcze do końca poznany przez naukę, a jego
wykorzystanie nie odbywa się zazwyczaj w warunkach optymalnych. Wiedza o
spalaniu jest złożona i ma charakter interdyscyplinarny, łącząc chemię, fizykę,
mechanikę płynów, wymianę ciepła, masy i pędu, budowę maszyn i inżynierię
materiałową. Bez głębokiej znajomości zjawisk zachodzących podczas
procesów spalania trudno mówić o nowych, bardziej energooszczędnych i
proekologicznych rozwiązaniach. Coraz droższa, nie tylko u nas, energia jest
marnotrawiona na dużą skalę.