Zobacz plik - DFK Schlesien

Transkrypt

w w w . d f k s c h l e s i e n . p l
Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Niemców Województwa Śląskiego
SPIS TREŚCI
INHALTSVERZEICHNIS
L
D
rodzy
Członkowie,
iebe Mitglieder, Freunde und Förderer des
i
Sympatycy
Deutschen Freundschaftskreises im Bezirk Przyjaciele
Towarzystwa
SpołecznoSchlesien,
Kulturalnego
Niemców
Województwa Śląskiego,
voriges Jahr hat unsere Gesellschaft zum ersten Mal einen
Jahresbericht in der vorliegenden Form publiziert. Von den
Mitgliedern wie auch von anderen Institutionen, mit denen wir
zusammenarbeiten, wurde dies sehr positiv aufgenommen. Die
vielen Rückmeldungen haben gezeigt, dass die Herausgabe eines
Jahresberichts notwendig und sinnvoll ist. Daher übergeben wir
Ihnen heute den Jahresbericht unserer Gesellschaft für das Jahr
2012 in ähnlicher Form. Das Format hat sich bewährt, einige
Details haben wir, ausgehend von den vielen Hinweisen und
Anmerkungen, noch überarbeitet und weiterentwickelt, um die
Wünsche und Erwartungen unserer Leser zu berücksichtigen.
Wir haben uns bemüht, im vorliegenden Bericht die wichtigsten
Ereignisse und Leistungen des vergangenen Jahres zu nennen.
Aufgrund des beschränkten Umfangs können wir leider nicht
alles vorstellen. Wir bitten daher um Verständnis, wenn Sie in
diesem Bericht gerade das nicht wiederfinden, was aus der Sicht
Ihrer Ortsgruppe, Ihres Kreisvorstandes oder Ihrer Institution
wesentlich war. Trotz gewisser Einschränkungen hoffen wir, dass
der Jahresbericht, wenn auch nur einen Ausschnitt, so doch ein
aussagekräftiges Bild unserer Arbeit wiedergibt.
2012 war für die Organisation und für die Mitglieder ein
interessantes und ereignisreiches Jahr. Auf den folgenden Seiten
erfahren Sie von den wichtigsten Treffen und von den im Jahr
2012 durchgeführten konkreten Projekten. Vieles davon hat
gewissermaßen schon Tradition und ist uns aus den vergangenen
Jahren wohlbekannt. Wir haben uns aber sehr entschlossen auch
mit einigen neuen Themen befasst, die ohne Zweifel stärkeres
Engagement verdienen. Ich denke dabei vor allem an das
Schulwesen und die Bildung. In diesen Bereichen, die für unsere
weitere Existenz wesentlich und entscheidend sind, bemühen
wir uns nach einigen Jahren des Stillstands erneut um intensives
Engagement.
Die Aufrechterhaltung positiver Trends bei der Finanzierung
unserer Strukturen, die Vermeidung spürbarer Sparmaßnahmen,
vor allem aber die Durchführung neuer Projekte, die durch die
Erschließung neuer Finanzquellen möglich geworden ist, all
dies trägt positiv zum Gesamtbild unserer Tätigkeit bei, die die
Erhaltung unserer Kultur, Geschichte, Bräuche, Sprache und
Identität zum Ziel hat.
Sehr gute und intensive Kontakte zu hochrangigen Politikern in
Deutschland und in Polen haben nicht nur positiven Einfluss auf
die deutsch-polnischen Beziehungen und bestätigen damit die
These, dass die deutsche Minderheit weiterhin ein wesentliches
Bindeelement zwischen beiden Ländern ist. Sie wirken dank der
moralischen und finanziellen Unterstützung auch positiv auf
unsere tägliche Arbeit zurück.
In Namen des Bezirksvorstandes, den zu leiten ich die Ehre
habe, danke ich allen unseren Mitgliedern und Freunden für die
Unterstützung und aktive Beteiligung an den Tätigkeiten des DFK
Schlesien.
4
Marcin Lippa
Vorsitzender des Bezirks Schlesien
w ubiegłym roku po raz pierwszy
nasze
Towarzystwo
opublikowało
sprawozdanie roczne w podobnej do
tegorocznego formie. Spotkało się
to z bardzo pozytywnym przyjęciem
zarówno ze strony naszych struktur, jak
i innych instytucji, z którymi mamy przyjemność współpracować.
Szeroki oddźwięk, liczne otrzymane podziękowania utwierdziły
nas w przekonaniu, że taka publikacja jest potrzebna. Dlatego
również w tym roku oddajemy w Państwa ręce sprawozdanie
z działalności Towarzystwa za ubiegły rok w bardzo podobnej
formie. W formie która się sprawdziła i która dzięki otrzymanym
uwagom została jeszcze dopracowana, uwzględniając
oczekiwania odbiorców. Staraliśmy się w tym opracowaniu
ukazać najważniejsze wydarzenia i osiągnięcia minionego
roku. Ograniczenia objętościowe niestety nie pozwalają na
przedstawienie wszystkiego. Prosimy zatem o wyrozumiałość,
jeśli nie znajdą Państwo w naszym sprawozdaniu akurat tego,
co mogło być najistotniejsze z punktu widzenia danego Koła,
Oddziału, czy też organizacji z nami współpracującej. Mamy
nadzieję, że pomimo ograniczeń ten wycinek odda częściowo
obraz pracy naszej organizacji i pozwoli zapoznać się z tym, co
naszym zdaniem uznać należało za interesujące.
Rok 2012 okazał się kolejnym bardzo ciekawym i można
powiedzieć bogatym w wydarzenia zarówno dla samej Organizacji
jak również i dla jej członków. Z dalszej lektury dowiedzą się
Państwo o najważniejszych spotkaniach i konkretnych projektach
realizowanych przez nasze struktury w roku 2012. Większość nie
odbiega od tego, do czego przywykliśmy w ostatnich latach.
Podjęliśmy jednak w sposób bardziej zdecydowany kilka tematów
nad którymi należy się głębiej pochylić. Myślę tu zwłaszcza o
szkolnictwie i edukacji, gdzie po latach pewnej stagnacji staramy
się na nowo zintensyfikować działania w tym niezmiernie istotnym
dla naszej dalszej egzystencji obszarze.
Utrzymanie pozytywnych trendów w finansowaniu naszych
struktur, zatrzymanie dotkliwych działań oszczędnościowych,
ale przede wszystkim nowe projekty, realizowane dzięki
pozyskiwanym nowym środkom finansowym, wpływają korzystnie
na całokształt naszych działań mających na celu podtrzymanie
naszej kultury, historii, obyczajów, języka i tożsamości.
Bardzo dobre i częste kontakty z wysokimi przedstawicielami
polityki zarówno z Niemiec, jak i z Polski wpływają pozytywnie
nie tylko na wzajemne relacje polsko-niemieckie potwierdzające
tezę, że Mniejszość Niemiecka nadal jest istotnym elementem
łączącym obydwa kraje, ale również, czy może przede wszystkim
dzięki moralnemu i finansowemu wsparciu pozytywnie wpływają
na naszą codzienną pracę.
W imieniu Zarządu Wojewódzkiego, któremu mam zaszczyt
przewodniczyć, dziękuję bardzo wszystkim naszym Członkom
i Przyjaciołom za wsparcie i aktywny udział w działaniach DFK
Schlesien.
Marcin Lippa
Przewodniczący Zarządu Wojewódzkiego
ZARZĄD / BEZIRKSVORSTAND
Marcin Lippa (Przewodniczący / Vorsitzender), Eugeniusz Nagel (I Zastępca Przewodniczącego, Przewodniczący Oddziału Katowice
/ 1. Stellvertreter, Vorsitzender Kreis Kattowitz), Józef Król (II Zastępca Przewodniczącego / 2. Stellvertreter), Agnieszka Neuwald
-Piecha (Skarbnik, Przewodnicząca Oddziału
Racibórz / Schatzmeisterin, Vorsitzende Kreis
Ratibor), Marcin Bassek (Sekretarz, Przewodniczący Oddziału Gliwice / Sekretär, Vorsitzender Kreis Gleiwitz).
Pozostali Członkowie Zarządu / Weitere Vorstandsmitglieder:
Agnieszka Dłociok, Bernard Dziambor (Przewodniczący Oddziału Orzesze / Vorsitzender Kreis Orzesche),
Urszula Himmel, Marcin Jaksik, Ginter Jenkner (Przewodniczący Oddziału Beskid Śląski / Vorsitzender Kreis
Beskidenalnd), Norbert Kruppa (Przewodniczący Oddziału Wodzisław Śląski / Vorsitzender Kreis Loslau), Norbert Machalitza (Przewodniczący Oddziału Tychy / Vorsitzender Kreis Tichau), Józef Mandla, Kornelia Pawliczek-Błońska, Anita Pendziałek, Marek Psotta, Fryderyk Sikora, Adelheid Sklepinski (Przewodnicząca Oddziału Zabrze / Vorsitzende Kreis Hindenburg), Krzysztof Sosna (Przewodniczący Oddziału Rybnik / Vorsitzender
Kreis Rybnik), Waldemar Świerczek, Henryk Werner (Przewodniczący Oddziału Bytom / Vorsitzender Kreis
Beuthen).
BIURO ZARZĄDU WOJEWÓDZKIEGO
BEZIRKSVORSTANDSBÜRO
Od lewej / Von links nach rechts: Teresa Kionczyk Kierownik Biura / Büroleiterin; Joanna Szarek-Toma-
la Referent ds. obsługi finansowej i rozliczeń projektów / Referentin für Projektanträge, Abrechnung
und Dokumentation; Doris Gorgosch Referent ds. kultury i oświaty / Kultur- und Bildungsreferentin; Teresa Piechulla Księgowa / Buchhalterin; Sabina Rek Referent ds. finansowych / Finanzreferentin; Monika Masarczyk Referent ds. mediów i administracji / Referentin für Medien und
Administration; Saskia Herklotz Menadżer ds. kultury Instytutu Stosunków Kulturalnych z Zagranicą
/ ifa-Kulturmanagerin.
Adres biura / Büroanschrift:
ul. Wczasowa 3, PL 47-400 Racibórz,
Tel./Fax: +48 / 32 / 415 51 18,
adres e-mail: [email protected]
Godziny otwarcia / Öffnungszeiten:
Poniedziałek / Montag: 8:00 - 16:00
Wtorek / Dienstag: 8:00 - 16:00
Środa / Mittwoch: 8:00 - 16:00
Czwartek / Donnerstag: 9:00 - 17:00
Piątek / Freitag: 8:00 - 16:00
5
ROK W PIGUŁCE / DAS JAHR IM ÜBERBLICK
Das Jahr 2012 war ohne Zweifel ein ereignisreiches Jahr
für den Deutschen Freundschaftskreis im Bezirk Schlesien.
Dank des ehrenamtlichen Engagements hunderter Personen hat die Gesellschaft im Rahmen ihrer satzungsgemäßen Tätigkeit viele Aufgaben erfüllt und viele Ziele erreicht.
Von Januar bis Dezember 2012 wurde eine beachtliche
Anzahl von Projekten durchgeführt, die der Erhaltung der
deutschen Kultur, Sprache und Identität dienen und von
denen hier zumindest einige etwas ausführlicher vorgestellt und besprochen werden sollen.
Allerdings ist es kaum möglich, unter den vielen bedeutenden Ereignissen des Jahres 2012 das wichtigste auszuwählen. Ich denke, wir können uns über die Maßen freuen über
die Aufstellung bzw. Einführung der ersten zweisprachigen
polnisch-deutschen Ortsschilder in der gesamten Gemeinde Kranowitz. Bisher war Kranowitz die einzige Gemeinde in der Wojewodschaft Schlesien, in der sich über 20 %
der Bevölkerung zur deutschen Nationalität bekannten.
Nachdem nun die Ergebnisse der Volkszählung von 2011
vorliegen, gibt es zwei weitere solche Gemeinden, nämlich
Groß Peterwitz und Rudnik im Kreis Ratibor. Wir sind mit
diesem Ergebnis sehr zufrieden, zumal unsere Gesellschaft
während der Volkszählung 2011 sehr engagiert an der
Kampagne mitgewirkt hat, die Nationalität im Einklang mit
dem eigenen Identitätsgefühl anzugeben. Daher ist dieses
Ergebnis für uns ohne Frage ein großer Erfolg und bestärkt
uns in unserer täglichen Arbeit. Wir hoffen, dass bald auch
in Rudnik und Groß Peterwitz zweisprachige Ortsschilder
stehen werden, sowie in allen anderen Gemeinden, in denen dies dem Willen der lokalen Bevölkerung entspricht.
Ein Höhepunkt des Jahres 2012 war für die Mitglieder unserer Gesellschaft das IV. Festival der Deutschen Kultur in
Breslau. Davon bewiesen die Teilnahme zahlreicher unserer
Musik- und Tanzgruppen ebenso wie die vielen Besucher.
Anlass zur Freude war die Wiedereröffnung der Schule für
die deutsche Minderheit in Ratibor-Studen nach der Renovierung. In enger Zusammenarbeit mit dem Bildungskuratorium in Kattowitz wurden Konferenzen zum Thema
der Vermittlung der deutschen Sprache für die Minderheit
organisiert.
Ein herausragendes Ereignis war auch der Besuch der
Kommission für Minderheiten des Sejm beim Bezirksvorstand unseres DFK in Gleiwitz. Noch nie zuvor hatten wir so
viele Abgeordnete des polnischen Parlaments auf einmal
zu Gast.
Doch war dies nicht das einzige Treffen mit Vertretern der
Politik. Hier muss das Neujahrstreffen mit Bronisław Komorowski, dem Präsidenten der Republik Polen, ebenso
genannt werden wie die Begegnungen mit dem früheren
6
Rok 2012 był niewątpliwie rokiem bardzo wielu istotnych
wydarzeń dla Towarzystwa Społeczno Kulturalnego Niemców w województwie Śląskim. W okresie od stycznia do
grudnia 2012, głównie dzięki społecznemu zaangażowaniu
setek osób, Towarzystwo zrealizowało wiele zadań i celów
wynikających z zobowiązań statutowych oraz zrealizowało
szereg projektów służących podtrzymaniu kultury, języka
i tożsamości. Niektóre z tych działań zasługują na szersze
omówienie i prezentację.
Cały rok 2012 był bardzo bogaty w różnorodne wydarzenia. Bardzo trudno wskazać te najważniejsze. Myślę, że
możemy sie niezmiernie cieszyć z faktu ustawienia/wprowadzenia pierwszych dwujęzycznych, polsko-niemieckich
tablic miejscowości w całej gminie Krzanowice. Krzanowice
były dotychczas jedyna gminą w województwie Śląskim,
gdzie ponad 20% mieszkańców zadeklarowało narodowość niemiecką. Dziś wiemy, że w świetle wyników spisu
powszechnego z roku 2011 takich gmin pojawiło się dodatkowo dwie i są to Pietrowice Wielkie oraz Rudnik w Powiecie Raciborskim. Jesteśmy bardzo zadowoleni z takiego wyniku, gdyż w roku 2011 nasze Towarzystwo bardzo
silnie zaangażowało się w kampanię na rzecz podawania
narodowości zgodnie z poczuciem własnej tożsamości i
ten wynik jest dla nas niewątpliwym sukcesem i potwierdzeniem sensu naszej codziennej pracy. Mamy nadzieję, że
dwujęzyczne tablice pojawią się zarówno w tych gminach,
ale również wszędzie tam, gdzie będzie taka wola lokalnej
społeczności.
Dla członków naszego Towarzystwa na pewno ważnym wydarzeniem był IV Festiwal Kultury Niemieckiej we Wrocławiu. Świadczy o tym bardzo liczny udział w tym wydarzeniu
zarówno naszych zespołów muzycznych i tanecznych, jak i
samej publiczności.
Ważne było otwarcie wyremontowanej szkoły dla mniejszości niemieckiej w Studziennej i zintensyfikowanie
współpracy z kuratorium oświaty w Katowicach, którego
efektem były dwie konferencje, zorganizowane specjalnie
w kwestii nauczania języka niemieckiego dla mniejszości.
Ważnym wydarzeniem była wizyta Sejmowej Komisji
Mniejszości Narodowych i Etnicznych, która z całym Zarządem Wojewódzkim naszego DFK spotkała się w naszej
siedzibie w Gliwicach. Tylu Posłów na Sejm RP w jednym
miejscu jeszcze nigdy dotychczas nie gościliśmy.
Takich spotkań z przedstawicielami polityki było więcej.
Trudno nie wspomnieć choćby o spotkaniu noworocznym
w Warszawie z prezydentem RP Bronisławem Komorowskim, spotkaniami z byłym premierem Tadeuszem Mazowieckim i licznymi innymi spotkaniami z czołowymi polity-
Premierminister Tadeusz Mazowiecki und viele andere
Treffen mit führenden Politikern aus Polen und Deutschland.
Ebenso bedeutend waren die zahlreichen Kontakte mit
anderen Institutionen und Organisationen anlässlich von
Festivals, Begegnungen, Seminaren und Pilgerfahrten. Wir
freuen uns über die gute Zusammenarbeit mit den Vertriebenenverbänden in Deutschland, mit anderen Minderheitenorganisationen in Polen sowie mit Verbänden und
Organisationen der deutschen Minderheit in anderen Ländern.
Die Zusammenarbeit mit dem Wojewodschaftsamt in Kattowitz entwickelt sich ebenfalls gut. Die Zusammenarbeit
mit der Stadt- und Kreisverwaltung Ratibor ist seit Jahren
hervorragend.
An die Durchführung neuer Projekte, die die Aktivierung
unserer Strukturen zum Ziel haben, sind große Erwartungen geknüpft. Die im Rahmen der Belebung/Konsolidierung der Strukturen durchgeführten Projekte und die sich
großer Beliebtheit erfreuenden Samstagsschulen für Kinder haben messbar zu gesteigerter Aktivität unserer Ortsgruppen beigetragen. Die Effekte dieser Grundlagenarbeit
sind bereits sichtbar. Nicht nur die Anzahl der durchgeführten Projekte, nicht nur die in die Tausende gehenden
Besucher- und Teilnehmerzahlen, sondern vor allem die
Wiederbelebung einer ganzen Reihe von Ortsgruppen, die
kurz vor der Auflösung oder zumindest vorübergehenden
Einstellung der Tätigkeit standen, zeigen eindeutig, wie
sinnvoll diese Aktivitäten sind und dass wir in die richtige
Richtung gehen.
Allerdings hatte unsere Gesellschaft auch mit zahlreichen
Problemen zu kämpfen.
Ein ganz entscheidender Faktor, der Einfluss auf unsere Tätigkeit hat, sind die Finanzen. Dank der erhaltenen Zuwendungen und der Erschließung neuer, alternativer Finanzierungsquellen ist es uns gelungen, die Mehrzahl der für das
Jahr 2012 geplanten Projekte auch umzusetzen. Ein großes
Problem ist jedoch die Deckung der Verwaltungskosten,
vor allem der Miet- und Betriebskosten für die uns zur Verfügung stehenden Räume. So ist es schwierig, ganzjährig
Sprachkurse oder Proben einer Tanzgruppe in Räumen
durchzuführen, die aufgrund fehlender Finanzmittel in der
Wintersaison nicht ausreichend beheizt werden können.
Wir bemühen uns hier um die Unterstützung der Gemeinde- und Kreisverwaltungen, die aber nicht immer in der
Lage sind, uns zu helfen. Auf diesem Gebiet ist noch viel zu
tun, und wir bemühen uns systematisch, unsere Ortsgruppen im Rahmen unserer Möglichkeiten zu unterstützen.
Sehr wichtig ist auch die Kinder- und Jugendarbeit. Wir
freuen uns, dass auch hier im Jahr 2012 viele schöne Projekte durchgeführt werden konnten. Viele Kinder, vor allem
diejenigen, die regelmäßig in unseren Tanz- und Musikgruppen aktiv sind, konnten an den Sommerfreizeiten teilnehmen. Durchgeführt wurden auch sehr beliebte Sportprojekte sowie internationale Jugendaustauschprojekte.
Wir glauben fest daran, dass es uns dank dieser Aktivitäten gelingt, den Generationenzusammenhalt zu festigen,
so dass unsere Gesellschaft noch viele Jahre ihr Programm
umsetzen wird, zum Nutzen der eigenen Mitglieder, aber
auch zum Vorteil der gesamten Bevölkerung vor Ort.
kami polskimi i niemieckimi.
Nie mniej istotne były rozliczne kontakty z innymi organizacjami, przy okazji festynów, spotkań, seminariów, pielgrzymek. Cieszymy się z dobrej współpracy z ziomkostwami w Niemczech, innymi organizacjami mniejszościowymi
w Polsce i z innymi organizacjami mniejszości niemieckiej
w innych krajach.
Dobrze układa się współpraca z Urzędem Wojewódzkim w
Katowicach. Od lat jako wartą naśladowania można określić współpracę z samorządem miasta i powiatu Racibórz.
Wielkie oczekiwania związane są z realizacją nowych projektów, mających na celu ożywienie naszych struktur. Projekty realizowane w ramach ożywiania/konsolidacji struktur, ale również cieszące się dużym zainteresowaniem
szkółki sobotnie dla dzieci przyczyniły się do faktycznego
wzrostu aktywności naszych grup terenowych. Widzimy
efekty tej oddolnej pracy. Nie tylko ilość zrealizowanych,
konkretnych projektów, nie tylko tysiące uczestniczących
w nich osób, ale przede wszystkim reaktywacja szeregu
Kół, gdzie myślano czasami nawet o ich likwidacji, czy też
czasowym zawieszeniu działalności, pokazują dobitnie, że
obraliśmy słuszny kierunek i że te działania mają sens.
Towarzystwo nasze borykało się również z licznymi problemami.
Bardzo ważnym elementem mającym wpływ na skuteczność naszych działań są finanse. Dzięki otrzymywanym
dotacjom, pozyskiwaniem środków finansowych nie tylko ze sprawdzonych, ale również nowych, alternatywnych
źródeł udaje nam się realizować większość planowanych
projektów. Problemem jest jednak finansowanie kosztów
administracyjnych. Zwłaszcza czynszów i kosztów utrzymania lokali, którymi dysponujemy. Trudno realizować dla
przykładu całoroczny kurs językowy, czy tez próby zespołu tanecznego w pomieszczeniach, które ze względu na
brak środków nie można w okresie zimowym dostatecznie
ogrzać. Zabiegamy o pomoc samorządów, jednak nie zawsze te samorządy są w stanie nam pomóc. Na tym polu
jest jeszcze wiele do zrobienia i systematycznie staramy się
pomóc naszym Kołom w miarę możliwości.
Bardzo ważna jest praca z dziećmi i młodzieżą. Cieszymy
się z faktu, że również w roku 2012 udało się przeprowadzić wiele fajnych projektów. Wiele dzieci, zwłaszcza tych,
które na co dzień są zaangażowane w naszych zespołach
artystycznych miało możliwość skorzystania z oferty wakacyjnych wyjazdów na kolonie, Również dla młodzieży zorganizowano obozy, czy wycieczki edukacyjne. Realizowane
były też bardzo oczekiwane projekty sportowe i międzynarodowa wymiana młodzieży.
Wierzymy głęboko, że dzięki tym działaniom uda nam się
zachować ciągłość pokoleniową i że nasze Towarzystwo
jeszcze przez wiele kolejnych lat będzie realizowało swój
program z korzyścią zwłaszcza dla swoich członków, ale
również dla całej lokalnej społeczności.
7
PROJEKTE 2012
2012 wurden im Deutschen Freundschaftskreis über 300 Projekte realisiert. Hier präsentieren wir einige ausgewählte Initiativen der
Mitglieder.
W roku 2012 Towarzystwo SpołecznoKulturalne Niemców Województwa Śląskiego
przeprowadziło ponad 300 projektów. Tutaj
prezentujemy Państwu kilka wybranych inicjatyw członków Towarzystwa.
KONSOLIDIERUNG DER BEGEGNUNGSSTÄTTEN
OŻYWIANIE DOMÓW SPOTKAŃ
Im Rahmen der „Konsolidierung der Begegnungsstätten“ fanden im Bezirk Schlesien 172 Projekte
statt, die von 62 Ortsgruppen organisiert und durchgeführt wurden. Die Bandbreite der Veranstaltungen war groß und reichte von Bastelstuben und Vorlesungen über Kunstworkshops, Geschichtsworkshops und Kochworkshops bis zu Sportaktivitäten, Wettbewerbe und Ausstellungen.
W ramach projektu „Ożywianie domów spotkań” zorganizowano 172 projektów w województwie
śląskim. Projekty były realizowane przez 62 Koła. Tematyka projektów była bardzo różnorodna, m.in.
wykłady, izby rękodzieła, warsztaty artystyczne, historii i gotowania, przedsięwzięcia sportowe, konkursy, wystawy.
GEDENKFEIER FÜR DIE OPFER DES LAGERS „ZGODA“
OBCHODY DNIA PAMIĘCI OFIAR OBOZU „ZGODA”
Auch die Gedenkfeier der Opfer für die Lager „Zgoda“
wurde im Rahmen der „Konsolidierung der Begegnungsstätten“ durchgeführt. Die Trauerfeierlichkeiten fanden auf
dem evangelischen Friedhof in Schwientochlowitz und auf
dem katholischen Friedhof in Ruda statt. Verbunden wurden die Feierlichkeiten mit einer Hl. Messe zu Ehren der
Opfer des Lagers.
Termin und Ort: 16. Juni 2012, Schwientochlowitz
Projektleitung: Joanna Stolarska
Förderung: Bundesministerium des Inneren der BRD
Dzięki projektowi „Ożywienie domów spotkań“ odbyły się
obchody dnia pamięci ofiar obozu „Zgoda”. Uroczystości
odbyły się na cmentarzu ewangelickim w Świętochłowicach oraz na cmentarzy katolickim w Rudzie Śląskiej. Celebrowana została także Msza św. ku czci pamięci ofiar
obozu.
Termin i miejsce: 16 czerwiec 2012, Świętochłowice
Koordynacja: Joanna Stolarska
Wsparcie finansowe: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
RFN
8
DFK AKTIVE FUSSBALLFANS / AKTYWNI FANI PIŁKI NOŻNEJ W DFK
Für seine jugendlichen Mitglieder organisierte der DFK
Tichau das Projekt „DFK aktive Fußballfans“. Jungs und
Mädchen haben verschiedene Fanutensilien ihrer deutschen Lieblings-Elf gebastelt und dabei zugleich ihr Wissen
über ihre Lieblingsmannschaft aus Deutschland erweitert.
Termin und Ort: 22-23. Oktober 2012, Tichau
Projektleitung: Joanna Stolarska
Förderung: Bundesministerium des Inneren der BRD
DFK Tychy zorganizowało dla młodzieży projekt pt. „Aktywni fani piłki nożnej w DFK”. Chłopcy jak i dziewczęta
podczas zajęć plastycznych własnoręcznie przygotowywali
gadżety swych ulubionych niemieckich drużyn piłkarskich,
jednocześnie poszerzając swoją wiedze o nich.
Termin i miejsce: 22-23 październik 2012, Tychy
Koordynacja: Joanna Stolarska
RFN
KOCHWORKSHOP / WARSZTATY KULINARNE
Im September organisierte der DFK Boleslau einen Kochworkshop für Kinder. Im Mittelpunkt stand dabei die Kartoffel. Gemeinsam kochten und verspeisten die Teilnehmer
verschiedene Kartoffelgerichte. Außerdem wurden im Rahmen des Workshops alte traditionelle und neue Rezepte
gesammelt und in einer zweisprachigen Broschüre mit
dem Titel „Kartoffel“ herausgegeben.
stare tradycyjne jak i nowoczesne przepisy kulinarne z których powstała dwujęzyczna broszura p.t. „Kartoffel”.
Termin i miejsce: 16-22 września 2012, Bolesław
Koordynacja: Małgorzata Kolonko
RFN
Termin und Ort: 16-22. September 2012,
Boleslau
Projektleitung: Małgorzata Kolonko
Förderung: Bundesministerium des Inneren
der BRD
We wrześniu DFK Bolesław zrealizował
warsztaty kulinarne dla dzieci i młodzieży w
których wszystko kręciło sie wokół ziemniaka. Oprócz gotowania potraw z ziemniaków
podczas warsztatów zebrane zostały także
EUROPATAG DER OBERSCHLESIER IN HAMM
DZIEŃ EUROPERJSKI GÓRNOŚLĄZAKÓW W HAMM
Im Jahre 2012 fand der Europatag der Schlesier unter dem
Motto „Erbe erhalten - Europa gestalten“ in Hamm statt.
An der diesjährigen Fahrt
zum Heimattreffen der
Schlesier nahmen 57
DFK-Mitglieder aus den
Kreisverbänden Gleiwitz,
Hindenburg, Kattowitz,
Loslau, Ratibor und Rybnik teil.
Termin und Ort: 14. – 16.
September 2012, Hamm
(Deutschland)
Projektleitung:
Teresa
Kionczyk
Förderung: Bundesministerium des Innern der
BRD
Każdego roku organizowany jest wyjazd na spotkanie ziomków. W roku 2012 odbyło się spotkanie pod hasłem
„Dziedzictwo
zachować
– Europę kształtować” w
Hamm. W wyjeździe tym
udział wzięło 57 członków
DFK z Oddziałów Gliwice, Zabrze, Katowice,
Wodzisław Śl., Racibórz
oraz Rybnik.
Termin i miejsce: 14 – 16
września 2012, Hamm
(Niemcy)
Koordynacja: Teresa Kionczyk
Wsparcie finansowe:
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych RFN
9
BILDUNGSWESEN IM BEZIRK SCHLESIEN / BILDUNGSWESEN IM BEZIRK SCHLESIEN
Wie in vergangenen Jahren hat sich das Bezirksbüro in
Ratibor auch im Jahr 2012 mit dem Schulwesen in der
Woiwodschaft Schlesien befasst. Unter anderem wurden Schülerwettbewerbe (Eichendorffschülerwettbewerb,
Deutscholympiaden für Grundschulen und Gymnasien,
„Spiel mit Deutsch“, Gesangwettbewerb) sowie Schulungen (in Ratibor und Gleiwitz) und Konferenzen (in Kattowitz und Oppeln) für Deutschlehrer aller Stufen organisiert.
Dank des Engagements der jeweiligen DFK Ortsgruppen in
Zusammenarbeit mit dem Bezirksbüro in Ratibor konnte
Deutschunterricht in den Kindergärten in Tworog, Kottenlust, Kruppenmühle, Zientek, Potempa, Gleiwitz-Gröling
sowie in den Kindergärten Nr. 18 und Nr. 24 in Hindenburg angeboten werden. Deutschkurse für Mitglieder von
Kulturgruppen und Erwachsene fanden in folgenden DFKs
statt: Kreisverband Beskidenland (Ustron, Teschen, Bielitz,
Skotschau), Plawniowitz, Loslau, Kinder-Jugendensemble
„Piccolo“ aus Beuthen, Bad Jastrzemb, Siemianowitz, Ruda,
Kattowitz-Zentrum, Kinder-Jugendgruppe aus Groß Helm,
Rybnik und Tarnowitz. Auch während der Kinderfreizeiten
wurden Deutschstunden für die Teilnehmer vorbereitet.
W roku 2012, jak i w latach ubiegłych, biuro Zarządu Wojewódzkiego w Raciborzu zajmowało się oświatą, tutaj:
konkursy dla dzieci i młodzieży szkolnej (konkurs o życiu
i wiedzy Eichendorffa, Olimpiady języka niemieckiego dla
szkół podstawowych i gimnazjów, konkurs „Spiel mit Deutsch“ oraz Piosenki niemieckiej), szkolenia (w Raciborzu
i Gliwicach) oraz konferencje (w Katowicach i Opolu) dla
nauczycieli języka niemieckiego wszystkich typów szkół.
Dzięki zaangażowaniu się poszczególnych Kół DFK we
współpracy z biurem Zarządu Wojewódzkiego w Raciborzu zostały zorganizowane zajęcia z języka niemieckiego
w przedszkolach, które odbyły się w następujących miejscowościach: Tworóg, Koty, Krupski Młyn, Ziętek, Potępa,
Gliwice-Żerniki, przedszkola nr 18 i nr 24 w Zabrzu. Ponadto zorganizowano kursy języka niemieckiego dla dorosłych oraz członków grup kulturalnych mniejszości niemieckiej, które były prowadzone w następujących Kołach
DFK: Oddział Beskid Śląski (Ustroń, Cieszyn, Bielsko-Biała,
Skoczów), Pławniowice, Wodzisław Śląski, Jastrzębie Zdrój,
Siemianowice Śląskie, Ruda Śląska, Katowice-Centrum,
Rybnik, Tarnowskie Góry jak i zespół dziecięco-młodzieżowy z Chełma Śląskiego oraz zespół dziecięco-młodzieżowy
„Piccolo” z Bytomia. Również w ramach kolonii letnich dla
uczestników zorganizowano naukę języka niemieckiego.
Termin und Ort: Jahr 2012, Woiwodschaft Schlesien und
die Stadt Oppeln
Projektleitung: jeweilige DFKs, Kommission für Kultur- und
Bildungsangelegenheiten beim Bezirksbüro in Ratibor, Joanna Szarek-Tomala
Förderung: Konsulat der BRD in Oppeln, Bildungsgesellschaft in Oppeln in der Zusammenarbeit mit dem Goethe-Institut, AGMO e.V. in Bonn
Termin i miejsce: rok 2012, województwo śląskie i Miasto
Opole
Koordynacja: poszczególne Koła DFK, Komisja ds. kultury i
oświaty przy Zarządzie Wojewódzkim w Raciborzu, Joanna
Szarek-Tomala
Wsparcie finansowe: Konsulat RFN w Opolu, Niemieckie
Towarzystwo Oświatowe w Opolu we współpracy z Instytutem Goethego, AGMO e.V. w Bonn.
10
MUSIKWERKSTATT FÜR DIE KULTURGRUPPEN DES BEZIRKS SCHLESIEN
WARSZTATY MUZYCZNE DLA GRUP KULTURALNYCH WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
Im Jahr 2012 haben in den drei Kreisverbänden Kattowitz,
Loslau und Ratibor musikalische Werkstätten für Musikinstrumentalgruppen, Kinder- und Erwachsenenchöre stattgefunden. Als Referenten wurden Musiker mit langjähriger
Erfahrung gewonnen, die gemeinsam mit den teilnehmenden Kulturgruppen an deren Repertoires arbeiteten.
Bei den folgenden Auftritten und Konzerten ließen die Erfolge nicht auf sich warten: Die Auftritte der Jugendgruppe
„Meritum“ aus Rogau und des Kinder-Eichendorffchores
mit der Musikinstrumentalgruppe aus Ratibor-Studen auf
dem 4. Festival der deutschen Kultur in Polen waren eine
große Auszeichnung .
W roku 2012 grupy kulturalne trzech Oddziałów, tj. Katowice, Racibórz i Wodzisław Śląski brały udział w zorganizowanych warsztatach muzycznych. W przedsięwzięciach
tych uczestniczyły zespoły i chóry dziecięce, młodzieżowe
jak i dorosłe. O dobre wyniki warsztatów dbali referenci
-muzycy, posiadający odpowiednią wiedzę i doświadczenie w tym zakresie. Wszyscy uczestnicy udoskonalali nowe
repertuary na nadchodzące występy i koncerty. Wielkim
wyróżnieniem były występy: zespołu młodzieżowego „Meritum“ z Rogowa jak i połączonego chórku dziecięcego im.
Eichendorffa z grupą muzyczno-instrumentalną z Raciborza-Studziennej, podczas IV. Festiwalu Kultury Niemieckiej
w Polsce.
Termin und Ort:
Juni 2012, Lubowitz, Kreisverband Ratibor
August 2012, Krummhübel, Kreisverband Loslau
November 2012, Kattowitz, Kreisverband Kattowitz
Projektleitung: Urszula Lamla, Maria Gruca, Joanna Szarek-Tomala, Eugeniusz Nagel, Doris Gorgosch
Förderung: Konsulat der BRD in Oppeln, Ministerium für
Administration und Digitalisierung in Warschau, Stiftung
für Entwicklung Schlesien und Lokaler Initiativen in Oppeln, Stadtverwaltung Ratibor, AGMO e.V. aus Bonn
Termin i miejsce:
czerwiec 2012, Łubowice, Oddział Racibórz
sierpień 2012, Karpacz, Oddział Wodzisław Śląski
listopad 2012, Katowice, Oddział Katowice
Koordynacja: Urszula Lamla, Maria Gruca, Joanna Szarek
-Tomala, Eugeniusz Nagel, Doris Gorgosch
Wsparcie finansowe: Konsulat RFN w Opolu, Ministerstwo
Administracji i Cyfryzacji w Warszawie, Fundacja Rozwoju
Śląska oraz Wspierania Inicjatyw Lokalnych w Opolu, Urząd
Miasta Racibórz, AGMO e.V. w Bonn.
MODERATIONS- UND PRÄSENTATIONSWORKSHOP
MODERACJA I PREZENTACJA – WARSZTATY
Unter fachkundiger Anleitung lernten die Workshop-Teilnehmer, Diskussionen erfolgreich anzuleiten und Kulturveranstaltungen professionell zu
moderieren. An der Veranstaltung
nahmen DFK-Mitglieder aus den
Kreisverbänden Gleiwitz, Hindenburg, Loslau, Ratibor und Rybnik teil.
Der Workshop wurde in deutscher
Sprache durchgeführt.
Termin und Ort: 24. – 26. August
2012, Bad Ziegenhals
Projektleitung: Teresa Kionczyk,
Magdalena Lapshin – ifa-Kulturmanagerin
Förderung: Institut für Auslandsbeziehungen (ifa), Stiftung für die Entwicklung Schlesiens und Förderung
lokaler Initiativen.
Uczestnicy warsztatów uczyli się jak efektywnie prowadzić
zebrania oraz profesjonalnie moderować imprezy kulturalne. W projekcie tym wzięli udział
członkowie DFK z Oddziałów Gliwice, Zabrze, Wodzisław Śl., Racibórz
oraz Rybnik. Warsztaty były prowadzone w języku niemieckim.
Termin i miejsce: 24 – 26 sierpnia
2012, Głuchołazy
Koordynacja: Teresa Kionczyk, Magdalena Lapshin – ifa- menadżer ds.
kultury
Wsparcie finansowe: Instytut Stosunków Kulturalnych z Zagranicą
(ifa), Fundacja Rozwoju Śląska oraz
Wspierania Inicjatyw Lokalnych.
11
EICHENDORFFCHORLIEDERFESTIVAL
FESTIWAL PIEŚNI CHÓRALNEJ DO SŁÓW JOSEPHA VON EICHENDORFFA
Bereits zum 22. Mal fand das eintägige Festival in Form
eines Wettbewerbs unter der Schirmherrschaft des Sejmabgeordneten Henryk Siedlaczek statt. Der Grand Prix
ging an den gemischten Juliusz-Roger-Chor in Groß Rauden und der 1. Platz an den Jugendchor „Bel canto” beim
Verein „Pomocna Dłoń“ in Ratibor. Außerdem verlieh die
Jury zwei 2. Plätze an den gemischten Chor „Brosci Chorus”
DFK Broschütz und an den gemischten „Liederhortchor”
DFK Rybnik. Zwei 3. Plätze gingen an den gemischten Chor
„Cantate” DFK Pawlau und an den Frauenchor „Vivo” beim
Ratiborer Kulturzentrum. Im Anschluss an die Preisverleihung fanden eine Aufführung der Theaterinszenierung
„Eine sentimentale Reise J. von Eichendorff“ unter der Regie
von Izabella Pischka sowie ein Konzert des Jugendblasorchesters der Gemeinde
Kreuzenort statt.
Termin und Ort: 2. Dezember 2012, Ratiborer
Kulturzentrum
Projektleitung: Piotr Libera, Doris Gorgosch
Förderung: Ministerium
für Administration und
Digitalisierung, Konsulat der BRD in Oppeln,
Schlesischer Verein der
Chöre und Orchester –
Kreis Ratibor, Landratsamt Ratibor.
Po raz 22 odbył się jednodniowy festiwal w formie konkursu pod honorowym patronatem Posła na Sejm RP – Henryka Siedlaczka. Werdykt jury przedstawia się następująco:
Grand Prix - Chór Mieszany im. Juliusza Rogera w Rudach;
I miejsce - Młodzieżowy Chór „Bel canto” przy Stowarzyszeniu Pomocna Dłoń w Raciborzu; 2 równorzędne II miejsca: chór mieszany „Brosci Chorus” DFK Brożec i chór mieszany „Liederhort” DFK Rybnik; 2 równorzędne III miejsca:
chór mieszany „Cantate” DFK Pawłów i chór żeński „Vivo”
przy RCK w Raciborzu. Po zakończeniu części konkursowej
wystąpiła grupa teatralna, która przedstawiła inscenizację
teatralną pn. „Sentymentalna podróż J. von Eichendorffa”
w reżyserii Izabelli Pischka oraz odbył się koncert Młodzieżowej Orkiestry Dętej Gminy Krzyżanowice.
rostwo Powiatowe w Raciborzu.
Termin i miejsce: 2
grudnia 2012, Raciborski Centrum Kultury
Koordynacja: Piotr Libera, Doris Gorgosch
Wsparcie finansowe:
Ministerstwo
Administracji i Cyfryzacji w
Warszawie, Konsulat
RFN w Opolu, Zarząd
Okręgu Raciborskiego Śląskiego Związku
Chórów i Orkiestr, Sta-
PARTNERSCHAFTSKONZERT „FREUNDSCHAFT ÜBER ALLES“
KONCERT PARTNERSKI „PRZYJAŹŃ PONAD WSZYSTKO“
Zur Feier der langjährigen Freundschaft und Partnerschaft
zwischen dem Eichendorffchor aus Ratibor-Studen und
dem Hasport Shanty-Chor aus Delmenhorst in Niedersachsen fand im Kulturhaus „Strzecha“ in Ratibor ein Partnerschaftskonzert statt. Neben den Auftritten der Partnerchöre gab es Darbietungen des DFK-Kinder-Eichendorffchores
und der Musikkapelle aus Ratibor-Studen, ferner ein Konzert der Gruppe „Metrum – Reni & Marco“. Eine große
Überraschung waren die roten Rosen, die die Männer des
Hasport Shanty-Chors anlässlich des deutschen Muttertages im Publikum verteilten.
W związku z długoletnią przyjaźnią i partnerstwem między chórami im. Eichendorffa z Raciborza-Studziennej i
Hasport Shanty z Delmenhorst w Dolnej Saksonii odbył się
koncert w Raciborskim Domie Kultury „Strzecha“.
Poza występami chórów partnerskich zaprezentowały się
również: dziecięcy chórek im. Eichendorffa wraz z grupą
muzyczno-instrumentalną z Raciborza-Studziennej jak i
koncert znanej grupy „Metrum – Reni & Marco“. Niespodzianką wieczoru było wręczenie mamom czerwonych róż
przez członków chóru Hasport Shanty z okazji minionego
Dnia Matki, obchodzonego w Niemczech w drugą niedzielę maja.
Termin und Ort: 26. Mai 2012, Ratiborer Kulturhaus
Projektleitung: Urszula i Bruno Lamla, Doris Gorgosch, Joanna Szarek-Tomala
Förderung: Konsulat der BRD in Oppeln, AGMO e.V. aus
Bonn, Stadtverwaltung Ratibor.
Termin i miejsce: 26 maja 2012, Raciborski Dom Kultury
„Strzecha”
Koordynacja: Urszula i Bruno Lamla, Doris Gorgosch, Joanna Szarek-Tomala
Wsparcie finansowe: Konsulat RFN w Opolu, AGMO e.V. w
Bonn, Urząd Miasta Racibórz.
12
JUBILÄEN DER KULTURGRUPPEN DES BEZIRKS SCHLESIEN
JUBILEUSZE GRUP KULTURALNYCH WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
Das Jahr 2012 war ein Jubiläumsjahr der Chöre der deutschen Minderheit im Bezirk Schlesien. So feierten der Chor
„Cantate“ aus Pawlau (Kreisverband Ratibor) und der Chor
aus Königshütte (Kreisverband Kattowitz) ihr fünfzehnjähriges Bestehen, der „Heimatchor“ aus Gleiwitz-Ostroppa
(Kreisverband Gleiwitz) und der „Schönwälder Trachtenchor“ aus Broslawitz (Kreisverband Gleiwitz) ihr zwanzigjähriges Bestehen. Die Chormitglieder und Dirigenten engagieren sich für die Pflege der deutschen Sprache und
Kultur. Mit ihrem Gesang repräsentieren sie den Deutschen
Freundschaftskreis im Bezirk Schlesien.
Rok 2012 był rokiem jubileuszy chórów mniejszości niemieckiej województwa śląskiego. Swoje uroczystości obchodzili: 15-lecie chóru „Cantate“ z Pawłowa (Oddział
Racibórz), 15-lecie chóru z Chorzowa (Oddział Katowice),
20-lecie „Heimatchor” z Gliwic-Ostropy (Oddział Gliwice)
oraz 20-lecie „Schönwälder Trachtenchor” ze Zbrosławic
(Oddział Gliwice). Podczas uroczystości wszystkim członkom chórów wraz z ich dyrygentami zostały wręczone dyplomy i skromne upominki, które były podzięką za zaangażowanie się w pielęgnację kultury i języka niemieckiego.
Ze swoim śpiewem reprezentują Towarzystwo Społeczno
-Kulturalne Niemców Województwa Śląskiego.
Termin und Ort:
7. Juni 2012, Pawlau, Chor „Cantate“
23. Juni 2012, Broslawitz, „Schönwälder Trachtenchor“
23.-24. Juni 2012, Gleiwitz-Ostroppa, „Heimatchor“
24. November 2012, Königshütte, Chor aus Königshütte
Projektleitung: DFK Pawlau, DFK Broslawitz, DFK Gleiwitz-Ostroppa, DFK Königshütte
Förderung: Konsulat der BRD in Oppeln, Ministerium für
Administration und Digitalisierung in Warschau, Stadtamt
Gleiwitz, Bundesministerium des Innern der BRD.
Termin i miejsce:
7 czerwca 2012, Pawłów, chór „Cantate“
23 czerwca 2012, Zbrosławice, Schönwälder Trachtenchor
23-24 czerwca 2012, Gliwice-Ostropa, „Heimatchor“
24 listopada 2012, Chorzów, chór z Chorzowa
Koordynacja: DFK Pawłów, DFK Zbrosławice, DFK Gliwice
-Ostropa, DFK Chorzów
Wsparcie finansowe: Konsulat RFN w Opolu, Ministerstwo
Administracji i Cyfryzacji w Warszawie, Urząd Miasta Gliwice, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych RFN.
13
DEUTSCHOLYMPIADEN IM BEZIRK SCHLESIEN
OLIMPIADY JĘZYKA NIEMIECKIEGO W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM
Im Jahr 2012 fanden bereits die 11. für Grundschulen und
die 8. Deutscholympiade für Gymnasien statt. Auf die
erste Wettbewerbsetappe in den teilnehmenden Schulen
folgte das Finale im Schulkomplex in Nensa. An den Deutscholympiaden nahmen Schüler aus verschiedenen Orten,
Ortsgruppen sowie Kreisverbänden des Bezirks Schlesien
im Alter von 10-16 Jahren teil. Beim Wettbewerb stellten
die Schüler ihre Deutschkenntnisse sowie ihr Wissen zu
Themen des täglichen Lebens unter Beweis. Die Bewertung der schriftlichen Tests folgte den Lehrplänen des
polnischen Bildungsministeriums. Schirmherren der Deutscholympiaden waren der Sejmabgeordnete Henryk Siedlaczek und der Landrat des Kreises Ratibor Adam Hajduk.
Den krönenden Abschluss der Deutscholympiaden bildete
die offizielle Gala mit Preisverleihung im Jugendkulturhaus in Ratibor.
Olimpiady języka niemieckiego: XI dla szkół podstawowych i VIII dla szkół gimnazjalnych, odbyły się w dwóch
etapach,: pierwsza w poszczególnych szkołach oraz finały – jako drugi etap w Zespole Szkół Ogólnokształcących
w Nędzy. W Olimpiadach wzięli udział uczniowie w wieku
10-16 lat, pochodzących z różnych miejscowości, Kół oraz
Oddziałów DFK. Wiedza i znajomość języka niemieckiego
oraz tematyka dnia codziennego dzieci i młodzieży zostały
sprawdzone w formie testu pisemnego, przy czym wzięto pod uwagę program nauczania polskiego Ministerstwa
Edukacji. Patronat nad przedsięwzięciami przejęli: Poseł
na Sejm RP - Henryk Siedlaczek i Starosta Powiatu Raciborskiego - Adam Hajduk. Podsumowaniem olimpiad była
zorganizowana oficjalna gala – uroczyste rozdanie nagród
w Młodzieżowym Domu Kultury w Raciborzu.
Termin und Ort:
1. Etappe – 15. März 2012, jeweilige Schulen
Finale – 13. April 2012, Schulkomplex in Nensa
Gala der Olympiaden – 15. Mai 2012, Jugendkulturhaus in
Ratibor
Projektleitung: Kommission für Kultur und Bildung beim
Bezirksbüro in Ratibor
Förderung: Konsulat der BRD in Oppeln, Landratsamt des
Kreises Ratibor, Henryk Siedlaczek, Abgeordneter des Sejm
der Republik Polen, Jugendkulturhaus in Ratibor
Termin i miejsce:
1 etap – 15 marca 2012, poszczególne szkoły
Finał – 13 kwietnia 2012, Zespół Szkół Ogólnokształcących
w Nędzy
Gala olimpiad – 15 maja 2012, Młodzieżowy Dom Kultury
w Raciborzu
Koordynacja: Komisja ds. Kultury i Oświaty przy Zarządzie
Wojewódzkim w Raciborzu
Wsparcie finansowe: Konsulat RFN w Opolu, Starostwo Powiatowe w Raciborzu, Poseł na Sejm RP - Henryk Siedlaczek, Młodzieżowy Dom Kultury w Raciborzu
W
14
W
W
. D
F
K
S C
H
L
E
S I
E
N
.
P
L
„WAS HEISST HIER ANDERS“ / “CO NAZYWA SIĘ TUTAJ INACZEJ?”
In Zusammenarbeit mit dem Deutsch-Russischen Austausch mit Sitz in Berlin und St. Petersburg organisierte
der DFK im Bezirk Schlesien einen internationalen Jugendaustausch. An dem Projekt nehmen jeweils sieben SchülerInnen aus Schlesien, Deutschland und Russland teil, die
sich in jedem der drei Länder zu einem jeweils einwöchigen Seminar treffen. Im Rahmen des Projekts beschäftigen
sich die TeilnehmerInnen mit der Frage, wie Vertreter verschiedener Subkulturen und Angehörige unterschiedlicher
Gesellschaftsschichten unter autoritären Strukturen gelebt
haben und wie sie heute leben: Welche Parallelen und Unterschiede gab es zwischen der DDR, Polen und der Sowjetunion? Und wie sieht die Situation heute aus?
TSKN Województwa Śląskiego we współpracy z Deutsch
Russischen Austausch z siedzibą w Berlinie i St. Petersburgu zorganizował międzynarodową wymianę młodzieży 7 uczestników z Śląska, 7 z Niemiec oraz 7 z Rosji którzy
uczestniczą w tygodniowych seminariach w każdym z tych
trzech państw. W trakcie trwania projektu młodzież analizują jak wyglądało życie przedstawicieli różnych subkultur lub odmiennych grup społecznych podczas panowania
rządów autorytarnych i jak wygląda ich życie w czasach
współczesnych. Jakie różnice i jakie podobieństwa istniały pomiędzy PRL-m, NRD oraz Związkiem Radzieckim? Jak
przedstawia się sytuacja dzisiaj?
Termin und Ort:
4-11. November 2012 St.
Petersburg,
8-14. Februar 2013 Breslau,
22-29. April 2013 Berlin
Projektleitung: Małgorzata
Pientka
Förderung: Stiftung Erinnerung Verantwortung Zukunft, Europeans for Pace.
Die Fußball-Europameisterschaft gehörte nicht nur dem Männerfußball.
Kurz vor Beginn der großen EURO
wurde in Charkiw eine “Mini-Europameisterschaft der Frauen” ausgetragen: fEMale 2012. Es spielten vier
junge Fußball-Teams aus der Ukraine,
Russland, Polen und Deutschland gegen- und miteinander. Für Polen war
ein Frauenfußballteam aus Ratibor dabei – organisiert vom DFK Schlesien.
Die Spielerinnen waren nicht nur auf
dem Spielfeld aktiv, sondern nahmen
auch an Fotografie-, Film- und Designworkshops teil.
Termin i miejsce:
4-11. listopad 2012 St. Petersburg,
8-14. luty 2013 Wrocław,
22-29. kwiecień 2013 Berlin
Koordynacja:
Małgorzata
Pientka
Wsparcie finansowe: Stiftung Erinnerung Verantwortung Zukunft, Europeans for Pace.
fEMale 2012
Termin und Ort: 20.-28. Mai 2012,
Charkiw (Ukraine)
Projektleitung: Magdalena Hadała
Förderung:
Robert-Bosch-Stiftung,
EU-Programm „Jugend in Aktion,
Nürnberger Haus Charkow, SVIT Ukraine, MitOst e.V.
EURO 2012 nie było sprawą jedynie „męskiego futbolu”:
Krótko przed rozpoczęciem „Wielkiego EURO” w Charkowie rozgrywano „Mini-Mistrzostwa Damskiej Piłki Nożnej”: fEMale 2012. Ze sobą i przeciwko sobie grały cztery
drużyny młodych kobiet z Niemiec, Rosji, Ukrainy i Polski.
Przedstawicielem Polski była drużyna z Raciborza – zorganizowana przy TSKN Województwa Śląskiego. Ale projekt
zawierał więcej niż tylko mecze: Młode zawodniczki wzięły
udział w warsztatach fotograficznych, filmowych i dizajnerskich.
Termin i miejsce: 20.-28.05.2012, Charkow, Ukraina
Koordynacja: Magdalena Hadała
Wsparcie finansowe: Fundacja im. Roberta Boscha, Program Unii Europejskiej „Młodzież w Działaniu”, Nürnberger
Haus Charkow, SVIT-Ukraine, MitOst e.V
15
WALLFAHRTEN / PIELGRZYMKI
Jedes Jahr finden Minderheitswallfahrten statt:
Juni – erster Sonntag des Monats – Minderheitenwallfahrt
am St. Annaberg
Juli – zweiter Sonntag – deutsche Pilgerfahrt in Wartha
August – zweiter Sonntag – deutsche Pilgerfahrt in Albendorf
September – dritter Samstag – Wallfahrt der Nationen in
Maria Hilf bei Zuckmantel (Tschechien)
Jedes Jahr organisiert die DFK-Bezirksdienststelle eine
Fahrt nach Niederschlesien. Im Jahre 2012 war Wartha das
Ziel der Pilgerreise. An dieser Fahrt nahmen 49 Mitglieder
aus den DFK-Kreisverbänden Gleiwitz, Hindenburg, Loslau
Co roku odbywają się pielgrzymki mniejszości narodowych:
czerwiec – pierwsza niedziela miesiąca – pielgrzymka
mniejszości na Górze św. Anny
lipiec – druga niedziela – pielgrzymka mniejszości niemieckiej w Bardzie Śląskim
sierpień – druga niedziela – pielgrzymka mniejszości niemieckiej w Wambierzycach
wrzesień – trzecia sobota – pielgrzymka narodów do Kościoła Panny Marie Pomocne koło miejscowości Zlate Hory
(Czechy)
Każdego roku Biuro Zarządu Stowarzyszenia organizuje wyjazd na Dolny Śląsk. W roku 2012 zorganizowano
pielgrzymkę do Barda Śląskiego. W wyjeździe tym udział
wzięło 49 członków DFK z Oddziałów Gliwice, Zabrze, Wodzisław Śl. oraz Racibórz. Oprócz wizyty w Bardzie Śląskim
uczestnicy zwiedzili Paczków, w którym znajdują się świetnie zachowane mury obronne z XIV wieku.
Termin i miejsce: 8 lipca 2012, Bardo Śląskie, Paczków
Koordynacja: Teresa Kionczyk
RFN
16
und Ratibor teil. Neben Wartha besichtigten die Teilnehmer auch die Stadt Patschkau mit einer wunderbar erhaltenen Stadtmauer aus dem XIV. Jh..
Termin und Ort: 8. Juli 2012, Wartha, Patschkau
Projektleitung: Teresa Kionczyk
Förderung: Bundesministerium des Innern der BRD
LEBENDIGE BIBLIOTHEK / ŻYWA BIBLIOTEKA
Eine Lebendige Bibliothek funktioniert wie eine gewöhnliche Leihbibliothek, nur dass die Besucher „Lebendige
Bücher“ ausleihen können: Menschen, die aufgrund ihrer
gesellschaftlichen Stellung oder ihres Berufs im Alltag mit
Vorurteilen, Stereotypisierung und sozialer Ausgrenzung
konfrontiert sind. Der persönliche
Kontakt und das Gespräch mit den
„Büchern“ tragen zur Überprüfung
und Revision von Vorurteilen bei und
fördern dadurch Toleranz und Respekt gegenüber Minderheiten und
Randgruppen. Am 25. April besuchten rund 250 Personen die Stadtbibliothek in Ruda Śląska, um ein lebendiges Buch auszuleihen – darunter
waren Angehörige der Deutschen
Minderheit und Vertreter ethnischer,
religiöser und sexueller Minderheiten, Polizisten, Priester, Behinderte,
Drogen- oder Alkoholabhängige,
alleinerziehende Eltern und andere.
Ein Bibliotheksbesuch, der allen Besuchern sicher noch lange in Erinnerung bleiben wird.
Termin und Ort: 25. April 2012, Ruda
Projektleitung: Magdalena Hadała,
Marcin Buballa
Förderung: Institut für Auslandsbeziehungen (ifa), Stadtverwaltung
Ruda Śląska, Stadtbibliothek Ruda
Śląska, Städtisches Kulturzentrum
Ruda Śląska
Żywa Biblioteka działa tak samo jak
zwykła biblioteka – tylko że wypożycza się „żywe książki”, czyli osoby reprezentujące grupy społeczne
i zawodowe, z którymi związane są
określone stereotypy i uprzedzenia
powodujące wykluczenie społeczne. Kontakt osobisty w rozmowie z
„książką” nakłania do sprawdzenia
i rewizji stereotypów i uprzedzeń i
przez to przyczyni się do tolerancji i
szacunku wobec mniejszości i odrzucenych przez społeczeństwo. Wśród nich byli m.in. członkowie mniejszości niemieckiej i przedstawicieli mniejszości
etnicznych, religijnych lub seksualnych, policjanci, księża,
niepełnosprawni, samotni rodzice, uzależnieni od alkoholi
lub narkotyków i inni ludzie „z marginesu”. Na pewno taka
wizyta w bibliotece zostanie wszystkim odwiedzającym
jeszcze długo w pamięci.
Termin i miejsce: 25 kwiecień 2012, Ruda Śląska
Koordynacja: Magdalena Hadała, Marcin Buballa
Wsparcie finansowe: Instytut ds. Stosunków Kulturalnych z
Zagranicą (ifa), Urząd Miasta Rudy Śląskiej, Miejska Biblioteka Publiczna w Rudzie Śląskiej, Miejskie Centrum Kultury
im. Henryka Bisty w Rudzie Śląskiej
17
MEDIEN / MEDIA
REDAKTION MITTENDRIN / RADIO MITTENDRIN
Leitung:
Mitarbeiter:
Anna Ronin
Anita Pendziałek, Mateusz Ulański,
Ewelina Stroka, Krystian Belkius, Renata Dudek
Die Redaktion Mittendrin, als Medium der Deutschen Minderheit im Bezirk Schlesien, realisierte 2012 neben dem
Hauptbereich ach zusätzliche Projekte. Weiterhin wurden
Radiosendungen (u.a. „Deutsche Stimme“, „Präsent“) für
andere Radiosender produziert, das Internetradio „Mittendrin“ geleitet, und mediale und kulturelle Projekte
(Werkstätte, Praktika, Kinderprojekte etc.) durchgeführt.
Mittendrin ist es im Jahre 2012 gelungen nebenbei die
Monatszeitschrift der Deutschen Minderheit CUE herauszugeben (Onlineausgabe der Zeitschrift unter www.icue.
pl erhältlich), zusätzlichen Sendeplatz auf Radio Opole zu
gewinnen (drei zus. Sendungen „Mittendrin”, „Treffpunkt
Opole”, „Wochensnacks”), und mit HdO und der Agmo e.V.
das Projekt der „Audivisuellen Märchen” durchzuführen. Zu
den wichtgsten Ereignisen 2012 zählen noch: die Teilnahme an der Konferenz „It’s up to the Majority!“ In Brüssel,
das Projekt „Underground-Erinnerungen der Menschen
der ersten Stunde“ (Videoreportage und Broschüre) und
die Unterstützung der Entstehung des Deutsch-Tschechischen Internetradios in Hultschin „HalloRadioHultschin“.
18
Kierownik:
Redaktorzy:
Anna Ronin
Anita Pendziałek, Mateusz Ulański,
Ewelina Stroka, Krystian Belkius, Renata Dudek
Redakcja Mittendrin, jako medium Mniejszości Niemieckiej
Województwa Śląskiego, realizowała w roku 2012 obok
głównych założeń także dodatkowe projekty. W dalszym
ciągu były produkowane audycje radiowe dla innych rozgłośni (m.in. „Deutsche Stimme“, „Präsent“), prowadzone
Radio Internetowe „Mittendrin”, oraz przeprowadzane
projekty medialno-kulturalne (warsztaty, praktyki, projekty
dziecięco-młodzieżowe). W 2012 roku redakcji udało się
dodatkowo wydawać Miesięcznik Mniejszości Niemieciej
CUE (wersja online dostępna na www.icue.pl), pozyskać
dodatkowy czas antenowy na Radio Opole (trzy dodatkowe audycje „Mittendrin”, „Treffpunkt Opole”, „Wochensnacks”), oraz zreazilować wspólnie z HdO i Agmo e.V.
projekt „audiowizualnych bajek”. Do ważniejszych wydarzeń 2012 roku redakcja zalicza również: udział w konferencji „It’s up to the Majority!“ w Brukseli, realizację projektu „Underground- wspomnienia ludzi pierwszej godziny”
(reportaż video oraz broszura) oraz wsparcie inicjatywy
utworzenia Niemiecko-Czeskiego Radia Internetowego w
Hulczynie „HalloRadioHultschin”.
ul. Wczasowa 3, 47-400 Racibórz
Tel.: 0048 32 415 79 68
E-Mail: [email protected]
www.mittendrin.pl
Chefredakteurin: Monika Masarczyk
Die
„Oberschlesische
Stimme berichtet seit
1989 über das Vereinsleben der deutschen Minderheit und widmet sich
Themen wie Sprache und
Kultur. Ab Januar 2011 erscheint die Zeitung zweimal im Monat als Beilage
zum
„Wochenblatt.pl“,
und das im neuen Look:
nach der Auffrischung ist
das Layout übersichtlicher
und ansprechender.
Ohne zu urteilen und zu
bewerten: „Großvater aus der
Wehrmacht“ – biographische
Gespräche, die das ganze Leben
der Interviewten beleuchten.
Persönlichen Erinnerungen, Fotos und
Dokumente.
Lesen Sie auf S. 2
www.wochenblatt.pl
Das Informations- und
Kulturbulletin „Oberschlesische Stimme“ ist die
Zeitung des Deutschen
Freundschaftskreises
in
der Woiwodschaft Schlesien.
Redaktor naczelna: Monika Masarczyk
„Verkanntes Oberschlesien“:
„Oberschlesien, lange wie ein
Aschenbrödel verkannt, mißachtet,
du bist jetzt in aller Gedanken
und Munde. Oberschlesien hie,
Oberschlesien da!
Lesen Sie auf S. 3
„Eine Nixe auf dem Steine...“:
Im gesamten Werk von Joseph von
Eichendorff finden sich mehrere
verführerische Frauengestalten,
die Züge der Loreley trugen. Zwei
von ihnen werden sogar „Loreley“
genannt.
Lesen Sie auf S. 4
Nr. 14 (261), 24. August – 6. September 2012, ISSN 1896-7973
Jahrgang 24
OBERSCHLESISCHE STIMME
Biuletyn Informacyjno-Kulturalny
„Oberschlesische
Stimme” jest czasopismem
Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców Województwa Śląskiego.
Informations- und Kulturbulletin des Deutschen Freundschaftskreises in der Woiwodschaft Schlesien
„Tag der deutschen Kultur“ in der Ratiborer Bibliothek
Was ist eigentlich eine „Wanze“?
Von Anna Ronin
kurz gefasst
Wohl
verdient
I
Deutschland ohne Geheimnisse!
Foto: Ewelina Stroka
Die Sommerzeit in Ratibor steht
für Kinder ganz unter dem Motto:
Andere Kulturen kennenzulernen.
Die Ratiborer Bibliothek verwandelt
sich jeden Tag für einige Stunden
in ein anderes europäisches Land.
Die Zeitung richtet sich an
A
alle, die sich für das Vereinsleben der deutschen
Minderheit
interessieren. In der „OberschlesiDer Imbissklassiker
Currywurst stand für
schen Stimme“ können
Deutschlands Küche.
die DFK-Mitglieder ihre
Meinungen äußern und
über ihre eigenen Aktivitäten berichten. Die Zeitung stärkt das Zusammengehörigkeitsgefühl innerhalb der deutschen Minderheit und ist
für Schlesier, die in Deutschland leben, eine Brücke in die
alte Heimat.
m letzten Julitag wurde Deutschland unter die Lupe genommen.
Dabei hatte sich die Bibliothek einen
geeigneten Partner ins Boot geholt –
die Deutsche Minderheit. Der deutsche
Tag fing mit einem kurzen Referat von
Daniela Gorgosch über Deutschland an.
Sie präsentierte den Kindern die wichtigsten Informationen über die Bundesrepublik, ihre schönsten Plätze und
Sehenswürdigkeiten. Obwohl die Kinder interessiert zuhörten und Schlösser
und Sehenswürdigkeiten schön fanden,
weckten erst die Bilder des Lausitzer
Badeparadieses „Tropical Islands“, Europas größte tropische Urlaubswelt, und
vom Legoland wahre Begeisterung aus!
Während des Tages stand für die Kleinen Deutschlehrerin Karina Wallach als
Animateurin zur Verfügung. Mit Ihr
haben die Kinder unter anderem die
deutsche Flagge gefertigt und viele neue
Wörter gelernt. Der Fokus stand dabei
auf Höflichkeitsformeln wie Danke- und
Bitteschön. Sogar das schwierige Wort
„Entschuldigung“ haben die Kinder
nach anfänglichen Schwierigkeiten
gelernt.
Deutsch-Polnische Leserstunde
Durch den praktischen Teil des Tages begleitete die Kinder ein lustiges
Lied: „Auf der Mauer, auf der Lauer”,
das mehrmals mit der Animateurin erklang. Dabei erfuhren die Teilnehmer,
was eine „Wanze“ überhaupt ist.
„Schneewittchen“ der Brüder Grimm
Ein deutscher Tag für Kinder durfte
selbstverständlich auch nicht ohne die
Märchen der Brüder Grimm stattfinden.
Hierbei hatten die Kleinsten Gelegenheit zwei Märchen zu hören, Marcin
Lippa, Vorsitzender des Deutschen
Freundschaftskreises, las auf Deutsch
„Rotkäppchen“ vor und der Sejmabgeordnete Henryk Siedlaczek auf Polnisch
„Aschenputtel“. Anschließend präsentierte die Theatergruppe ART-RE aus
Krakau aus der Grimm’schen Sammlung
das Theaterstück „Schneewittchen“.
Am Ende jedes Ländertages wartet
auf die Kleinen auch eine kulinarische
Überraschung des jeweiligen Landes. Im
Falle Deutschlands der Imbissklassiker
Currywurst, den eine aus Ostpreußen
geflohene Frau nach dem Krieg in Berlin
erfand und dort einführte. Der DFK
beschenkte die Kinder am Ende mit
Märchenbüchern. Die Kinder waren sich
einig: Deutschland muss man einfach
besuchen, wenn auch vor allem wegen
des Legolandes und Tropical Islands.
Monika Masarczyk
ch hatte neulich die Ehre, mit dem
ehemaligen Ministerpräsidenten
Polens Tadeusz Mazowiecki zu
sprechen. Und ich bin beeindruckt.
Den Preis für seinen Beitrag für die
deutsch-polnischen Beziehungen
(Die Auszeichnung Goldene Brücke
des Dialogs wurde Mazowiecki am
23. Juli in Oppeln überreicht; siehe
Wochenblatt 1060) hat er sich auf
jeden Fall verdient. Seine nächtlichen Gespräche mit dem deutschen
Kanzler Helmut Kohl, der anfangs
weit davon entfernt war den Grenzvertrag zu unterschreiben, führte die
Polen schließlich zu dem Punkt, an
den sie heute stehen.
Den deutsch-polnischen Beziehungen wurde die Möglichkeit gegeben,
sich so zu entwickeln, dass sie heute
keine Genesung mehr brauchen, sondern eine Vertiefung und Fortsetzung.
Dafür sind Komorowski und Tusk
auf der einen Seite und Joachim
Gauck und Angela Merkel auf der
anderen da. Gauck wählte Polen für
seine erste Auslandsreise und es war
sehr gut, meint Tadeusz Mazowiecki,
das war ein gutes Zeichen für Polen.
Angela Merkel pflegt wiederum eine
partnerschaftliche Beziehung mit Polen, das Gleiche tut sie innerhalb von
Europa. Das kann auch die deutschpolnisch-französischen Beziehungen
auflockern (Weimarer Dreieck).
Tadeusz Mazowiecki fragte
ich nach der Rolle der deutschen
Minderheit innerhalb der deutschpolnischen Beziehungen. Seine
Antwort lautete: „Die deutsche
Minderheit sollte noch intensiver
die guten Beziehungen zwischen
Deutschland und Polen zeigen auch,
dass die Standards, die die Rechte
der Minderheit anbelangen, in Polen
geachtet werden.“ Was bislang nicht
durchgeführte Maßnahmen seitens
der polnischen Regierung in Bezug
auf die deutsche Minderheit angeht,
meinte Mazowiecki weiter: „Das,
was nicht realisiert aber versprochen
wurde, muss realisiert werden.“
Das ausführliche Interview mit
Tadeusz Mazowiecki können Sie im
Archiv auf www.mittendrin.pl hören,
wenn Sie nach der Sendung Präsent
vom 6.08.2012 suchen.
Und in der kommenden Ausgabe
von CUE lesen Sie über Themen wie
die Entwicklung und Entstehungsgeschichte der deutsch-polnischen Fernsehsendung Kowalski trifft Schmidt
oder die Umfrage bei Ratiborer
Kindern zum Thema der Ökologie.
Anna Ronin
Od 1989 roku „Oberschlesische Stimme“ relacjonuje
działalność mniejszości niemieckiej oraz promuje język i
kulturę niemiecką. Od stycznia 2011 w nowej odsłonie
ukazuje się jako dodatek do
„Wochenbaltt.pl”, szata graficzna została odświeżona i
unowocześniona.
Gazeta skierowana jest do
osób interesujących się
działalnością
mniejszości
niemieckiej.
,,Oberschlesische Stimme” umożliwia
dokumentowanie
najważniejszych projektów, imprez
kulturalnych mniejszości niemieckiej jak również zaprezentowanie działalności kulturalnej poszczególnych Kół
i Oddziałów Towarzystwa.
Do najważniejszych zadań
czasopisma ,,Oberschlesische Stimme” należy integracja
członków mniejszości niemieckiej, oraz funkcja łącznika
dla osób pochodzących ze Śląska, a mieszkających obecnie w Niemczech.
ul. Wczasowa 3, 47-400 Racibórz
Tel.: 0048 32 415 51 18
E-Mail: [email protected]
www.dfkschlesien.pl
19
IMPRESSUM
Wydawca / Herausgeber: Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Niemców Województwa Śląskiego
Prowadzenie projektu / Projektleitung: Marcin Lippa, Teresa Kionczyk
Redakcja / Redaktion: Doris Gorgosch, Teresa Kionczyk, Marcin Lippa, Monika Masarczyk, Anita
Pendziałek, Joanna Szarek-Tomala
Layout: Mateusz Ulański, Agencja Artystyczna Switch Entertainment
Zdjęcia: DFK
© Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Niemców Województwa Śląskiego, kwiecień 2013
Sprawozdanie można pobrać także w Internecie:
Der Jahresbericht kann online bezogen werden:
www.dfkschlesien.pl
20

Zobacz plik - DFK Schlesien

Transkrypt

Podobne dokumenty

Sommersemester 2010

The official record