szkolny program profilaktyki - Miejski Zespół Szkół im. Jana Pawła II

Miejski Zespół Szkół im. Jana Pawła II
w Aleksandrowie Łódzkim
ul. Waryńskiego 22 / 26
SZKOLNY PROGRAM
PROFILAKTYKI
Opracowanie: M. Kwiatkowska, B. Martuzalska, R. Pietras
1
1
SPIS TREŚCI:
Wstęp ........................................................................................................................................................................... 3
1. Wychowanie i profilaktyka w szkole – wprowadzenie teoretyczne ...................................................................... 4
2. Diagnoza środowiska szkolnego ......................................................................................................................... 7
Harmonogram realizacji działań profilaktycznych ........................................................................................................... 11
Ewaluacja i monitoring................................................................................................................................................. 22
WSTĘP
Profilaktyka jest obecnie ważnym elementem wychowania. Nie jest to wynik szczególnej mody ale konsekwencja faktu
pojawienia się na nieznaną wcześniej skalę zachowań problemowych u dzieci i młodzieży.
W rozumieniu nauk o wychowaniu, profilaktyka to – w znaczeniu etymologicznym zapobieganie złu. W sensie merytorycznym profilaktyka
to całokształt oddziaływań wychowawczych, które mają na celu ochronę wychowanka przed wszelkimi rodzajami zagrożeń
zewnętrznych i wewnętrznych. Ochrona ta dokonuje się zarówno poprzez pomaganie wychowankowi by przeciwstawiał się negatywnym
naciskom czy tendencjom, jak też poprzez ułatwienie mu nabycia właściwych umiejętności życiowych.
1
Z całą pewnością realizacja
tych zadań na jednej godzinie wychowawczej w tygodniu byłaby niemożliwa. Wykonanie ich należy więc rozłożyć na różne lekcje
i zajęcia pozalekcyjne, zgodnie z hasłem – każdy nauczyciel jest wychowawcą.
Poniższy program profilaktyczny podporządkowany takim wymogom opiera się na aktach prawnych normujących działania profilaktyczne
w naszym kraju, w szczególności podejmowane przez placówki oświatowe.
Uwzględnia najnowsze sugestie profilaktyków dotyczące kompleksowego traktowania wychowanka, a nie wyłącznie koncentrowanie się
na jego podstawie wobec substancji uzależniających.
1 Por. M. Dziewiecki „Integralna profilaktyka uzależnień w szkole”
3
1. WYCHOWANIE I PROFILAKTYKA W SZKOLE – WPROWADZENIE TEORETYCZNE
Z punktu widzenia współczesnej profilaktyki wychowanie definiowane jest, jako stały proces doskonalenia się wychowanka, który
poprzez swoje wybory i działania rozwija się i usprawnia swoje ludzkie zdolności do bycia w pełni człowiekiem. W związku z tym rola
profilaktyki sprowadza się do chronienia człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowaniem na nie.
Nowoczesna profilaktyka zaburzeń rozwoju, uzależnień i patologii społecznych wśród dzieci i młodzieży – to zespół interdyscyplinarnych
działań, spełniających równolegle dwa główne cele:
1. Wzmocnienie czynników chroniących poprzez promowanie zdrowia, umożliwianie satysfakcjonującego życia oraz rozwijanie
potencjalnych możliwości dzieci i młodzieży.
2. Eliminowanie
czynników
ryzyka,
czyli
działań
zwiększających
prawdopodobieństwo
psychologicznych, społecznych i zdrowotnych konsekwencji i przeciwdziałanie im.
Do najważniejszych czynników chroniących zalicza się:
1. Silną więź emocjonalną z rodzicami.
2. Zainteresowanie nauką szkolną.
3. Regularne praktyki religijne.
4. Uwewnętrzniony szacunek dla norm, wartości, autorytetów.
5. Stałą opiekę sprawowaną przez kompetentną osobę dorosłą.
6. Zdolności umożliwiające dobre wyniki w nauce.
7. Umiejętność rozwiązywania problemów.
8. Wrażliwość społeczną.
9. Poczucie własnej skuteczności.
4
pojawienia
się
niekorzystnych
Wśród zbadanych czynników ryzyka wyróżnia się
1. Środowisko społeczne promujące dane wzorce zachowań (np. przeludnione, przestępcze).
2. Modelowanie takich zachowań w domu i w szkole.
3. Normy społeczne (obyczaje) promujące lub prowokujące dane zachowania.
4. Konflikty i doświadczenie izolacji w dzieciństwie.
5. Grupa rówieśnicza, w której normą są zachowania dysfunkcyjne.
6. Niskie wyniki osiągane w szkole i brak celów życiowych.
7. Łatwość zdobycia substancji psychoaktywnych.
8. Wczesna inicjacja zachowań ryzykownych.
Profilaktyka odwołuje się do przyjętej przez Światową Organizację Zdrowia definicji zdrowia, zdrowie to nie tylko brak choroby czy
niepełnosprawności ale stan pełnego fizycznego, psychicznego i społecznego dobrostanu.
Wyróżnia się trzy poziomy profilaktyki:
1. Profilaktyka pierwszorzędowa określana jest jako uprzedzająca a jej cel to promowanie zdrowego stylu życia oraz
zapobieganie pojawieniu się problemów związanych z używaniem środków odurzających i opóźnianie wieku podejmowania
przez młodzież zachowań ryzykownych.
2. Profilaktyka drugorzędowa obejmuje specyficzną pracę z dziećmi i młodzieżą zagrożonymi uzależnieniem ze względu na
czynniki osobowościowe, uwarunkowane szczególnymi doświadczeniami życiowymi, warunkami rodzinnymi oraz tymi, którzy
kryzysy okresu dorastania rozwiązują przy pomocy środków psychoaktywnych.
3. Profilaktyka trzeciorzędowa to interwencja po wystąpieniu uzależnienia, ma na celu przeciwdziałanie pogłębieniu się procesu
chorobowego oraz umożliwienie osobie leczonej powrotu do społeczeństwa, ale tym zajmują się terapeuci i specjaliści.
Rolą szkoły jest podejmowanie zadań przypisanych do profilaktyki pierwszorzędowej, a w niektórych przypadkach także drugorzędowej.
5
Realizacji powyższych założeń służy szkolny program profilaktyki, obejmujący ogół działań chroniących dzieci i młodzież przed
zakłóceniami w rozwoju
oraz działań
interwencyjnych
w sytuacji pojawiających
się
zagrożeń.
Zawiera szereg zabiegów
podejmowanych w czasie realizacji programów nauczania i programu wychowawczego szkoły, gdy realizowane są zadania ogólne
szkoły, a także działania specyficzne dla profilaktyki.
2
Skonstruowany program profilaktyki uwzględnia cele nowoczesnej profilaktyki. Służy wzmocnieniu czynników chroniących (promuje
zdrowy styl życia, rozwija umiejętności społeczne i kształtuje spójne wewnętrznie osobowości) oraz eliminuje czynniki ryzyka
(tj. zakłada otoczenie szczególną opieką uczniów wywodzących się ze środowisk niewydolnych wychowawczo, promujących
aspołeczne wzorce zachowań oraz zapobieganie niepowodzeniom szkolnym).
2
Roz. 2 opracowano na podstawie: red. M. Prajsner „Młodzież z grup ryzyka”, M. Grodowska, M. Kowalska „Wychowawczy program profilaktyczny” red.
A. Sito, K. Ostaszewki “Medycyna wieku rozwojowego nr. 1 cz.II T. VII/2003, M. Dziewiecki „Integralna profilaktyka uzależnień w szkole”, K. Wojcieszek „Wygrać
życie”, Z. Gaś „Profilaktyka w szkole”, J. Mellibruda „Perspektywy profilaktyki”, ”, J. Mellibruda „Profilaktyka problemowa”
6
2. DIAGNOZA ŚRODOWISKA SZKOLNEGO
Celem przeprowadzonej diagnozy było możliwie pełne oszacowanie tych przejawów funkcjonowania uczniów, nauczycieli i rodziców,
które są istotne dla poznania etiologii dysfunkcji, zaprojektowania przyszłych działań zapobiegawczych oraz określenie zasobów
możliwych do wykorzystania w trakcie realizacji zadań z zakresu profilaktyki. Badaniami ankietowymi objęto uczniów, rodziców oraz
nauczycieli.
3
W SP ankiety wypełniło 273 uczniów kl. IV-VI . Z ich analizy wynika, iż zdecydowana większość – 92% lubi chodzić do szkoły i dobrze
się w niej czuje. Istnieją jednak sfery, które wymagają dodatkowych zabiegów.
Można do nich zaliczyć:
1. Obawy młodszych uczniów przed starszymi kolegami.
2. Zbyt duże natężenie hałasu.
3. Złe samopoczucie w gronie kolegów z klasy.
4. Trudności z radzeniem sobie w sytuacjach stresogennych.
W odpowiedzi na istniejące problemy należy wśród działań zawartych w szkolnym programie profilaktyki uwzględnić treści dotyczące:
1. Budowania poczucia własnej wartości i skuteczności.
2. Kształtowania umiejętności radzenia sobie z negatywnymi emocjami i przejawami agresji wśród uczniów.
3. Wdrażania zasad wzajemnego szacunku i tolerancji.
4. Integracji zespołów klasowych.
5. Zmniejszenia poziomu hałasu w szkole.
3 „Ankieta badająca opinie uczniów o szkole” – opracowanie wyników i ankieta dostępne w bibliotece szkolnej
7
4
W MG badaniu ankietowemu poddano 78% uczniów. Z analizy udzielonych odpowiedzi wynika, iż:
1. Istnieje grono chłopców (ok.20%), którzy czują się w szkole zagrożeni, przede wszystkim są to uczniowie klas pierwszych.
2. Prawie 40% uczniów uważa, że nie ma wpływu na to, co dzieje się w szkole.
3. 20% chłopców przyznaje, ze słabo wywiązuje się ze swoich obowiązków.
4. Ok. 20% dziewcząt i 10% chłopców źle czuje się wśród kolegów z klasy.
5. Połowa uczniów uważa, iż łamane są prawa ucznia.
6. Niektórzy uczniowie nie rozumieją istoty części obowiązków oraz mają problemy ze sprostaniem im.
Zdaniem rodziców 83% naszych uczniów lubi chodzić do szkoły.
5
Sami rodzice przychodzą do szkoły najczęściej na spotkania
z wychowawcą lub wtedy, gdy mają miejsce problemy wychowawcze z ich dzieckiem. Pozytywnie oceniają działania wychowawcze,
dydaktyczne i organizacyjne podejmowane przez szkołę. Spośród rodziców 30% deklaruje możliwość pomocy szkole.
6
Na podstawie analizy ankiety przeznaczonej dla nauczycieli możemy stwierdzić, iż ich zdaniem większość uczniów (80%) lubi chodzić
do szkoły, a 64% rodziców chętnie kontaktuje się z nauczycielami, największej krytyce poddano tworzenie klas według poziomu
intelektualnego uczniów.
4 Zestawienie wyników i analiza ankiety „Klimat naszej szkoły” – opracowanie znajduje się w bibliotece szkolnej.
5 Zestawienie wyników i analiza ankiety dla rodziców- dostępne w bibliotece szkolnej.
6 Zestawienie wyników i analiza ankiety dla nauczycieli – dostępne w bibliotece szkolnej. Analiza bezpieczeństwa w Miejskim Zespole Szkół (maj 2011)
8
Z badań tych wynika, że:
 ponad 70% uczniów czuje się w szkole bezpiecznie (potwierdzają to także rodzice – 74%);
 wsród zachowań niewłaściwych dominuje agresja słowna, plotkowanie, wyzywanie, groźby;
 najbliżej uczniów powinni być i są wychowawcy – to do nich głównie zwracają sie uczniowie z problemem (36%);
 11% uczniów nie interesują ich prawa, 7% ich obowiązki;
 tylko 35% uczniów twierdzi, że nauczyciele przestrzegają ich praw, 42% uczniów deklaruje, że zna wiekszosć swoich praw, 52%
twierdzi, że zna swoje obowiązki;
 połowa uczniów - 47% i nauczycieli - 54% potwierdza, że zagadnienia bezpieczeństwa są poruszane na spotkaniach
z wychowawcą w zaistaniałych potrzebach. Są realizowane zajęcia edukacyjne i profilaktyczne oraz indywidualne rozmowy
terapeutyczne.
Powyższe analizy przyczyniły się do sformułowania następujących wniosków, które należy uwzględnić przy planowaniu działań
profilaktycznych:
1. Budowanie więzi uczniów ze szkołą, pokazanie, w jaki sposób ich rówieśnicy kształtują to, co dzieje się w szkole.
2. Organizacja zajęć integracyjnych w poszczególnych klasach.
3. Przekazywanie treści dotyczących zasad moralnych i etyki.
4. Otwarcie uczniów na pomoc ze strony wychowawców i pedagogów.
5. Zwrócenie uwagi na przestrzeganie praw ucznia.
6. Jasno określać sens poszczególnych obowiązków oraz wspierać uczniów w ich realizacji.
7. Zaktywizować rodziców do udziału w życiu szkoły.
8. Częściej stosować zawarty w Regulaminie Ucznia system nagród i kar (konsekwentne egzekwowanie zapisów przez wszystkich
nauczycieli).
9. Systematyczne promowanie właściwych postaw uczniowskich, aktywne dziełanie Rady Uczniowskiej.
9
Z przeprowadzonych badań oraz analizy zasobów środowiska lokalnego wynika, iż poza pracownikami szkoły wsparcie w realizacji
zadań profilaktycznych będą stanowili także:
- rodzice,
- pracownicy MOPS,
- specjaliści z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej,
- wychowawcy w świetlicy środowiskowej,
- policja i kuratorzy sądowi.
Szkolny program profilaktyki stawia w centrum podmiotowość ucznia i indywidualizację jego potrzeb. Zwraca uwagę na konieczność
zachowania proporcji między wiedzą, umiejętnościami i wychowaniem. Zaprojektowane działania skierowane są na uczniów, jako
jednostki i jako członków społeczności oraz na rodziców i nauczycieli.
Cele ogólne programu:
1. Tworzenie atmosfery bezpieczeństwa i ciepła, w szkole i klasie.
2. Propagowanie zdrowego stylu życia.
3. Wspieranie wszechstronnego rozwoju uczniów.
4. Przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom społecznym wśród młodzieży.
5. Doskonalenie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych i pokonywania niepowodzeń życiowych, przede wszystkim
szkolnych.
6. Kształtowanie poczucia odpowiedzialności za własne czyny i wdrażanie do pracy nad sobą.
7. Otoczenie szczególną opieką uczniów, którzy zetknęli się z czynnikami ryzyka.
8. Wspieranie rodziców w pokonywaniu trudności wychowawczych.
9. Doskonalenie warsztatu i umiejętności wychowawczych nauczycieli.
10. Kształtowanie u uczniów postaw warunkujących srawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie.
10
Uszczegółowienie powyższych celów stanowi przedstawiony poniżej harmonogram realizacji zadań profilaktycznych w szkole. Jest
on propozycją działań, stanowiących konkretną pomoc dla uczniów i ich rodziców.
HARMONOGRAM REALIZACJI DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH W SZKOLE
CELE
1
I.
Kształtowanie
poczucia
bezpieczeństwa
uczniów.
ZADANIA
SPODZIEWANE
EFEKTY
FORMY REALIZACJI
ADRESACI
2
3
4
5
1.Wyposażenie
uczniów
w wiedzę
z zakresu
przepisów ruchu
drogowego.
2.Przeciwdziałanie
sytuacjom
zagrożenia
bezpieczeństwa
Uczeń zna zasady
ruchu drogowego;
wie, jak zachować
się na drodze,
gdzie organizować
bezpieczne
zabawy.
Uczeń wie, jak nie
dopuszczać do
zagrożeń oraz jak
radzić sobie
Spotkanie z policjantem na temat „Bezpieczeństwa na
drodze”.
Klasy:
I – II SP
Przekazanie uczniom wiedzy nt. zasad poruszania się po
drogach w ramach realizacji ścieżki z zakresu wychowania
komunikacyjnego.
Klasy:
I – VI SP
I – III MG
Umożliwienie uczniom uzyskania karty rowerowej
i motorowerowej poprzez przeprowadzenie egzaminu na
terenie placówki.
Klasy
I – III MG
Udział
w
akcjach
i
konkursach
dotyczących
bezpieczeństwa na drodze, podczas podróży (akcja
“Bezpieczne wakacje”).
Klasy
I – VI SP
I – III MG
Pogadanka przeprowadzona przez policjanta w oparciu
o film video „Rozsądna nieufność”.
Klasy
III SP
Zapoznanie z zasadami
z urządzeń elektrycznych,
nawyków w tej dziedzinie.
11
bezpiecznego korzystania Klasy
kształtowanie poprawnych III – VI SP
osobistego
uczniów.
w sytuacjach
zagrożenia
„Jak bezpiecznie korzystać z Internetu?”-uświadomienie Klasy
uczniom
zagrożeń,
płynących
z nierozsądnego V-VI SP
posługiwania się tym środkiem przekazu informacji I – III MG
(problem uzależnienia od komputera- zatracenie się
w świcie wirtualnym).
Dostarczanie wiedzy uczniom nt. udzielania pierwszej Klasy
V-VI SP
pomocy przedmedycznej.
I – III MG
Zagrożenie „pedofilią” internetową oraz problemem Klasy
anoreksji – spotkania dla rodziców wskazujące na tego typu V – VI SP
I – III MG
zagrożenia oraz możliwości ochrony przed nimi.
Dostarczenie uczniom wskazówek, gdzie szukać pomocy Klasy
w sytuacjach zagrożenia, zajęcia edukacyjne nt. „Żyć IV SP
bezpiecznie”.
Cykl spotkań z policjantem pt. „Odpowiedzialność prawna
nieletnich”
3. Kształtowanie
poczucia
bezpieczeństwa
uczniów oraz
więzi ze szkołą
i klasą
Uczeń czuje się
bezpiecznie
i pewnie, wie, do
kogo zwrócić się
o pomoc.
Przestrzega reguł
obowiązujących w
społeczności
dziecięcej, zna
prawa i obowiązki
Klasy
I – III MG
Życzliwy i serdeczny stosunek do ucznia: zwracanie się po Klasy
imieniu, indywidualne podejście do każdego ucznia, I – VI SP
I – III MG
spisywanie kontraktów klasowych i przestrzeganie ich.
Przestrzeganie praw ucznia zawartych w regulaminie
szkoły przez wszystkich pracowników szkoły.
Zapoznanie uczniów w jasny i zrozumiały sposób ze
szkolnym systemem oceniania oraz przestrzeganie jego
zasad.
Aktywne pełnienie dyżurów przez nauczycieli podczas
przerw.
12
Wybór rzecznika praw uczniów i zapoznanie uczniów
z zakresem jego praw i obowiązków.
Informowanie uczniów o możliwości korzystania z pomocy
pedagogów i psychologa we wszystkich trudnych
sytuacjach.
Budowanie więzi klasowych poprzez prowadzenie zajęć
integracyjnych, edukacyjnych, nt. rozwiązywania konfliktów.
Organizowanie szkolnych imprez okolicznościowych
z udziałem uczniów, rodziców i nauczycieli.
Organizowanie wyjazdów do kina, teatru, muzeum.
Zorganizowanie
wycieczek
pieszych,
rowerowych,
autokarowych, rajdów i lekcji w terenie oraz wyjazdów na
„zielone szkoły”.
II.
Kształtowanie
właściwych
nawyków
spędzania
wolnego czasu.
1. Diagnozowanie
zainteresowań
uczniów
2. Rozwijanie
zainteresowań
uczniów oraz
umożliwienie
rozwoju
posiadanych
uzdolnień
i talentów,
Nauczyciele znają
zainteresowania
uczniów i ich
oczekiwania
w kwestii zajęć
pozalekcyjnych
Zebranie od uczniów informacji nt. ich zainteresowań Klasy
I – VI SP
poprzez rozmowę lub przeprowadzenie krótkiej ankiety.
Uczeń podejmuje
różne formy
aktywności.
Aktywnie i twórczo
spędza czas.
Rozwija swoje
talenty i zdolności.
Przygotowanie atrakcyjnej oferty zajęć pozalekcyjnych
z uwzględnieniem zainteresowań uczniów (reklama np. we
wrześniu nauczyciele zapoznają poszczególne klasy
z programem prowadzonego przez siebie koła, plakaty
i ulotki zachęcające do uczestnictwa w zajęciach
poszczególnych kół).
I – III MG
Obserwacja uczniów podczas zajęć i uroczystości.
Zorganizowanie kół przedmiotowych, chóru, zajęć
sportowych,
tanecznych,
koła
profilaktycznego,
13
europejskiego itd.
uczestnictwa
w kulturze.
Zajęcia na basenie.
Podejmowanie na lekcjach wychowawczych tematów
dotyczących różnych form spędzania czasu wolnego,
autoprezentacja pasji i zainteresowań uczniów oraz ich
kultury osobistej.
Organizowanie zajęć i konkursów czytelniczych.
Zapewnienie uczniom możliwości udziału w konkursach,
olimpiadach i zawodach na szczeblu wewnątrzszkolnym,
gminnym, powiatowym, wojewódzkim i ogólnopolskim.
Udział uczniów w działaniach na rzecz ochrony środowiska.
Przedstawienie uczniom oferty zajęć dla dzieci i młodzieży
w MDK w postaci plakatów i ulotek informacyjnych, tablicy
informacyjnej.
Prezentacja osiągnięć uczniów: wystawy, występy,
pochwały i nagrody podczas uroczystości i imprez
organizowanych na terenie szkoły i gminy.
3. Zainteresowanie
rodziców
problematyką
zagospodarowania
czasu wolnego
dzieci.
Rodzice znają
ofertę zajęć
pozalekcyjnych
szkoły i potrafią
zachęcić własne
Uczniowie
odnoszący sukcesy
w różnych
dziedzinach
Zapoznanie rodziców podczas zebrań z ofertą zajęć Klasy
pozalekcyjnych
oraz
pogadanka
nt.
znaczenia I – VI SP
zainteresowań i pasji dla prawidłowego rozwoju dzieci I – III MG
i młodzieży.
Włączenie rodziców (ich zainteresowań, pasji i zawodów)
do organizowania zajęć lekcyjnych oraz spotkań
14
III.
1. Rozbudzanie
Przeciwdziałanie zainteresowań
niepowodzeniom uczniów nauką
szkolnym
dzieci do
skorzystania z niej.
z wychowawcą.
Uczeń chętnie uczy
się i uczestniczy
w życiu szkoły
i klasy
Stosowanie metod aktywizujących
lekcyjnych i pozalekcyjnych.
podczas
zajęć Klasy
I – VI SP
I – III MG
Wykorzystywanie środków audiowizualnych podczas zajęć.
Udział uczniów w zajęciach kół przedmiotowych zgodnie
z ich zainteresowaniami.
Prowadzenie
zajęć
wychowawczych
dotyczących Klasy
znaczenia nauki w życiu człowieka (sławni naukowcy, V– VI SP
I – III MG
osiągnięcia naukowe , itp.).
Dyskusje na zajęciach wychowawczych nt. kształtowania Klasy
VI SP
własnej przyszłości i wyboru drogi dalszego kształcenia.
I – III MG
2. Wspieranie
uczniów mających
problemy z nauką
Uczeń nie ma
braków
edukacyjnych
i zaniżonej
samooceny
Prowadzenie zajęć wyrównawczych, terapii pedagogicznej Klasy
oraz innych zajęć specjalistycznych dla uczniów ze I – VI SP
I – III MG
specjalnymi portrzebami edukacyjnymi.
Zorganizowanie pomocy koleżeńskiej
koleżeńskiego w poszczególnych klasach.
–
pogotowia Klasy
IV – VI SP
I – III MG
Kierowanie uczniów na badania i konsultacje do Poradni
Psychologiczno – Pedagogicznej.
Możliwość korzystania z pomocy w nauce w świetlicy
szkolnej oraz świetlicy środowiskowej.
3. Stworzenie
sytuacji
Uczniowie
z niepowodzeniami
Rozpoznanie zainteresowań i uzdolnień uczniów mających Uczniowie
niepowodzenia w nauce oraz kierowanie ich do udziału z trudnościami
w nauce
w zajęciach pozalekcyjnych, prac na rzecz klasy i szkoły.
15
edukacyjnych
w których
uczeń osiąga
sukces
szkolnymi aktywnie
uczestniczą
w życiu szkoły
Indywidualizacja i wspomaganie rozwoju każdego dziecka,
stosownie do jego możliwości i potrzeb oraz rozwoju
psychofizycznego.
Promowanie uczniów, którzy biorą aktywny udział w życiu
szkoły i klasy. Prowadzenie zajęć terapeutycznych
Praca wychowawców z uczniami w kierunku niwelowania
obaw przed złą oceną i wzmocnienia poczucia własnej
wartości.
IV.
Zapobieganie
uzależnieniom
poprzez edukację
4. Uporządkowanie
wiedzy nauczycieli
nt. niepowodzeń
szkolnych oraz
metod pracy
z uczniem
doświadczającym
niepowodzeń
szkolnych
Nauczyciele
potrafią określić
przyczyny
niepowodzeń
szkolnych
i wypracować
metody pracy
z uczniami
Uwzględnienie problematyki niepowodzeń szkolnych Wszyscy
podczas spotkań zespołów problemowo-zadaniowych nauczyciele
(wymiana doświadczeń, wypracowanie metod pracy
z uczniami mającymi trudności w nauce).
5. Dostarczenie
rodzicom wiedzy
nt. niepowodzeń
szkolnych.
Rodzice wspierają
dzieci
w pokonywaniu
trudności z nauką
Indywidualne konsultacje: udzielanie rad i wskazówek do Klasy
IV – VI SP
pracy z dzieckiem w domu.
1. Rozwijanie
różnorodnych
umiejętności
życiowych
Uczeń radzi sobie
ze swoimi
emocjami, potrafi
nawiązywać
konstruktywne
relacje z innymi
ludźmi, przewiduje
skutki własnych
zachowań.
Prowadzenie zajęć nt. radzenia sobie z negatywnymi Klasy
emocjami i stresem w oparciu o program profilaktyczny, IV – V SP
II MG
„Jak żyć z ludźmi?”
Utworzenie biblioteczki na temat niepowodzeń szkolnych
i metod pracy z uczniami.
Rada szkoleniowa.
I – III MG
Kierowanie rodziców do instytucji wspierających rodzinę.
Przekazanie uczniom wiedzy nt. metod uczenia się.
Klasy
IV SP
I MG
Prowadzenie zajęć nt. radzenia sobie z presją grupy, Klasy
IV – VI SP
16
krytyki i budowania poczucia własnej wartości oraz
asertywnego odmawiania.
Uczeń we właściwy
2. Kształtowanie
sposób funkcjonuje
prawidłowych
w środowisku,
postaw życiowych, zgodnie współdziała
świadomości
z rówieśnikami
zdrowotnej
i dorosłymi.
odczuwania
i działania na
trzeźwo.
I – III MG
Ukazywanie pozytywnych wzorców zachowań oraz korzyści Klasy
z nich płynących poprzez przykłady bohaterów filmowych 0-VI SP
I – III MG
i literackich, spotkania z ciekawymi ludźmi.
Wyposażenie uczniów w wiedzę dotyczącą zasad Klasy
prawidłowego komunikowania się, w oparciu o program V– VI SP
II MG
profilaktyczny, „Jak żyć z ludźmi?”
Jak konstruktywnie uporać się z problemem? – etapy Klasy
rozwiązywania problemów. Pokazanie mechanizmów VI SP
II – III MG
radzenia sobie w sytuacjach trudnych.
Kształtowanie właściwych nawyków prozdrowotnych ze Klasy
szczególnym uwzględnieniem skutków nadużywania leków IV-VI SP
I – III MG
i innych substancji chemicznych.
Zwrócenie uwagi rodziców na konieczność wzmożenia rodzice
kontroli w aspekcie zażywania i uzależnień od leków wśród
dzieci i młodzieży.
Wyposażenie uczniów w umiejętności konstruktywnego Klasy
radzenia sobie ze stresem bez użycia środków IV-VI SP
I – III MG
farmakologicznych.
3. Kształtowanie
nawyku dbania
o zdrowie
własne i innych
oraz
umiejętności
tworzenia
środowiska
Uczeń prezentuje
postawe dbania
o własne zdrowie
w codziennych
sytuacjach.
Zapoznanie uczniów z zasadami zdrowego żywienia oraz Klasy
konsekwencjami niwłaściwych nawyków żywieniowych I – VI SP
I – III MG
(zaburzenia odżywiania, otyłość)
17
sprzyjającego
zdrowiu.
4. Wyposażenie
uczniów w wiedzę
dotyczącą
mechanizmów
uzależnień.
Uczeń zna
mechanizm
uzależnienia i skutki
oddziaływań
substancji
odurzających.
Propozycje aktywnego I konstruktywnego
wolnego
czasu.
Realizacja
elementów
profilaktycznego „Jestem OK.”
spędzania Klasy
programu IV – VI SP
Program profilaktyczny “Znajdź właściwe rozwiązanie”
Klasy
V SP
II MG
Zajęcia warsztatowe z zakresu programu profilaktycznego Klasy
I – III MG
„Tak czy NIE?”
Zajęcia realizowane w oparciu o filmy: „Nikotyna – legalny
narkotyk”, „Alkohol – twój wróg”, „Żyję bez ryzyka AIDS”.
Realizacja
zagadnienia
uzależnień
wychowania do życia w rodzinie.
na
zajęciach Klasy
VI SP
I – III MG
Ukazanie skutków działania substancji uzależniających Klasy
I – VI SP
(proces degradacji człowieka).
I – III MG
Konkursy dotyczące
odurzających.
5. Udzielanie
pomocy uczniom
zagrożonym
uzależnieniom.
Uczeń korzysta
z pomocy
specjalistów, wie
gdzie może znaleźć
pomoc.
tematyki
uzależnień
i
środków
Kierowanie do Poradni Leczenia Uzależnień.
Stworzenie gabloty informacyjnej z telefonami zaufania.
Współpraca z Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych.
Współpraca z rodzicami, opracowanie strategii pomocy
(spisywanie kontraktu z uczniem i rodzicem, jasne
18
Uczniowie zagrożeni
uzależnieniem
określenie zasad postępowania ze strony szkoły i rodziców,
pokazanie dalszych konsekwencji działań podejmowanych
przez ucznia).
Organizowanie spotkań dla rodziców dotyczących zagrożeń rodzice
związanych z zażywaniem substancji uzależniających.
V.
Zmniejszenie
poziomu agresji
w szkole
1. Przygotowanie
nauczycieli do
radzenia sobie
z agresywnymi
zachowaniami
uczniów.
Nauczyciele stosują
metody eliminujące
agresję.
2. Prowadzenie
zajęć nt. agresji
z uczniami.
Uczniowie eliminują
swoje agresywne
zachowania.
Udział nauczycieli w kursach, warsztatach i innych nauczyciele
spotkaniach edukacyjnych w szkole i poza nią
poświęconych agresji i sposobom radzenia sobie z nią.
Utworzenie bibliografii tematycznej poświęconej agresji
i przemocy.
Przeprowadzenie warsztatów nt. „Agresja, jak sobie z nią Klasy
III -IVSP
radzić? Zajęcia edukacyjne „Jak powstaje przemoc”.
I MG
Indywidualne rozmowy
zachowania agresywne.
z
uczniami
przejawiającymi Klasy
I-VI SP
I-III MG
Udział uczniów w projekcjach filmowych, spektaklach Klasy
V-VI SP
teatralnych poruszających problem agresji.
I-III MG
Zapobieganie zjawisku „fali” – ankieta dla kl. I, opracowanie Klasy
IV SP
strategii postępowania.
I MG
Organizowanie na początku roku szkolnego imprezy
integracyjnej dla klas I MG i IV SP pod hasłem „Otrzęsiny”.
Uświadomienie młodzieży na zajęciach nt. przemocy
koniczności zgłaszania do wychowawców przypadków
poniżania i łamania godności ucznia.
19
Klasy
IV-VI SP
I-III MG
Prelekcje
dla
rodziców
nt.
przeprowadzone przez policjantów.
„fali
uczniowskiej” rodzice
Tłumienie wszelkich aktów agresji poprzez wyciąganie Klasy
konsekwencji w stosunku do ich sprawców – informowanie I-VI SP
rodziców o zdarzeniu, karanie zgodnie z obowiązującym I-III MG
systemem kar i nagród, udzielanie pomocy sprawcom
przemocy.
3. Dostarczenie
rodzicom wiedzy
nt. przejawów
agresji wśród
dzieci
i młodzieży oraz
sposobów
radzenia sobie
z nimi.
Rodzice potrafią
radzić sobie
z zachowaniami
agresywnymi
swoich dzieci.
4. Kształtowanie
postaw
tolerancji.
Uczeń prezentuje
popstawę
zrozumienia
odmienności
kulturowej,
religijnej,
społecznej
i psychofizycznej.
Szanuje godność
i potrzeby innych
ludzi.
Indywidualne konsultacje i porady dla rodziców uczniów Klasy
I-VI SP
przejawiających zachowania agresywne.
I-III MG
Wspólne wypracowanie zasad postępowania z uczniem np.
poprzez
spisywanie
kontraktu.
Udział
rodziców
w programach “Wspomaganie rodziny” oraz “Szkoła dla
rodziców”.
Rodzice uczniów
przejawiających
zachowania
agresywne
Kierowanie rodziców do specjalistycznych poradni w celu Klasy
uzyskania fachowej pomocy, np. Poradni Psychologiczno – I-VI SP
Pedagogicznej,
Powiatowego
Centrum
Wspierania I-III MG
Rodziny, PROM, itd.
Podejmowanie na zajęciach z wychowawcą tematyki Klasy
I-VI SP
tolerancji i zrozumienia potrzeb innych ludzi.
I-III MG
20
VI.
Otoczenie
szczególną
opieką uczniów
zagrożonych
czynnikami
ryzyka
w środowisku
rodzinnym
1. Pomoc uczniom
z rodzin ubogich.
Uczeń ma
zaspokojone
podstawowe
potrzeby.
Badanie potrzeb rodzin.
Organizowanie zbiorek darów świątecznych w szkole.
Klasy
I-VI SP
I-III MG
Przydział obiadów i paczek świątecznych we współpracy
z MOPS.
Dostarczenie wiedzy uczniom jak radzić sobie w sytuacjach
trudnych, gdzie szukać pomocy, jakie podejmować
działania, mieć pomysł na życie i go realizować, rozwijać
się – eliminować postawy roszczeniowe.
Zorganizowanie bezpłatnych obiadów dla pozostałych
potrzebujących uczniów.
Nawiązywanie współpracy z prywatnymi sponsorami.
Współpraca z Wydziałem Edukacji i MOPS, np.
opiniowanie wniosków o stypendia szkolne, wyprawki
szkolne, półkolonie.
2. Stała kontrola
realizacji
obowiązku
szkolnego.
Uczeń ma
świadomość, że
liczne nieobecności
w szkole powodują
szereg
nieprzyjemnych
konsekwencji.
Wypracowanie procedur postępowania
nierealizowania obowiązku szkolnego.
w
sytuacjach Klasy
IV – VI SP
I – III MG
Zobligowanie rodziców do udziału w zebraniach klasowych, Klasy
IV SP
np. spisywanie kontraktu z rodzicami kl. I MG i IV SP.
I MG
Kierowanie pism do Wydziału Edukacji w celu podjęcia Klasy
I – III MG
postępowania egzekucyjnego.
Współpraca z policją, kuratorami sądowymi w zakresie
dyscyplinowania uczniów i ich rodziców w kwestii realizacji
obowiązku szkolnego.
21
Kierowanie wniosków do sądu w przypadkach, gdy Klasy
IV – VI SP
zawiodły wszystkie inne podjęte działania.
I – III MG
3. Opieka nad
uczniami objętymi
nadzorem
kuratorskim
Uczeń ma
świadomość, że
w sytuacjach
trudnych może
liczyć na pomoc ze
strony szkoły
Stały
przepływ
informacji
pomiędzy
pedagogami Uczniowie objęci
i wychowawcami klas nt. poczynań uczniów będących pod nadzorem
nadzorem kuratorskim.
kuratorskim
Ścisła współpraca z kuratorami sądowymi.
EWALUACJA I MONITORING
Poddanie ocenie skuteczności zaplanowanych działań poprzez analizę zastosowanych strategii, wykorzystanych zasobów oraz
osiągniętych wyników bezpośrednich a także występujących wyników odroczonych nastąpi w wyniku ewaluacji wewnątrzszkolnej.
W gimnazjum badania ankietowe przeprowadzone zostaną po dwuletnim cyklu wdrażania programu, natomiast w szkole
podstawowej po trzech latach realizacji powyższych założeń. W obu placówkach badaniami zostaną objęte trzy grupy społeczności
szkolnej: uczniowie, nauczyciele i rodzice. W aneksie umieszczone zostały przykłady ankiet do wykorzystania w projektowanych
badaniach.
Uzyskane wyniki zostaną opracowane i poddane dokładnej analizie. Sformułowane wniosk posłużą do wprowadzenia
konkretnych zmian w obecnym programie, tak żeby stał się on bardziej efektywny i zaspakajał potrzeby wszystkich grup społeczności
szkolnej.
Ważny element stanowić również będzie bieżący monitoring realizacji poszczególnych zadań profilaktycznych. Polegał on będzie
przede wszystkim na kontroli poprzez konsultację z osobami odpowiedzialnymi za realizację tych właśnie zadań.
22