Aneks

ANEKS
Analiza przypadku nr 1
Jedenastoletnia Patrycja do Szwecji przyjechała dwa lata temu i od razu dołączyła do tutejszej szkoły. Początkowe problemy
z komunikacją w języku szwedzkim bardzo utrudniały jej nawiązanie przyjaźni w nowym środowisku. Szkoła, do której
trafiła, również w żaden sposób nie wspierała jej w trudnych chwilach ani nie przygotowała szwedzkich kolegów na
odpowiednie przyjęcie nowej uczennicy. Dziewczyna stała się dla rówieśników łatwą ofiarą drwin i szyderstw. Szybko
zrozumiała, że nie zdobędzie przyjaciół w tym gronie, więc wycofała się, zamknęła w sobie i odcięła od otoczenia. Zajęcia
lekcyjne stały się smutną koniecznością. Zestresowana dziewczyna nie potrafiła również otworzyć się przed rodzicami,
którzy bezradnie patrzyli, jak ich dziecko cierpi.
Patrycja miała za złe rodzicom, że wyjechali z Polski. Zaczęła się od nich odsuwać, a nawet nimi pogardzać, gdyż
w Szwecji podjęli prace fizyczne, podczas gdy w Polsce oboje mieli urzędnicze posady.
Typy problemów
Sposoby radzenia sobie z problemami
Konsekwencje
nierozwiązania problemów
yy
brak
yy
aktywna
yy
problemy
zaangażowania, wsparcia
ze strony szkoły/rodziców/
otoczenia;
yy
problemy z komunikacją;
yy
wyalienowanie
i osamotnienie;
yy
brak wsparcia społecznego
(np. koledzy, sąsiedzi);
yy
brak poczucia
bezpieczeństwa;
yy
wycofanie;
yy
dewaluacja wartości;
yy
odrzucenie przez grupę
rówieśniczą; brak akceptacji;
yy
problemy z nauką;
yy
niska samoocena (kompleksy,
niepokój wewnętrzny,
niepewność, zagubienie;
yy
brak wsparcia i profesjonalizmu ze strony szkoły;
yy
brak odpowiedzialności
rodziców za losy dziecka;
yy
dewaluacja autorytetu
rodziców.
współpraca między szkołą a domem;
nauczyciela języka ojczystego;
yy
pomoc specjalistów, np. psychologa, kuratora;
yy
wsparcie psychologiczne dla rodziców;
yy
rozmowy dydaktyczne z uczniami na temat
mobbingu i jego konsekwencji, np. prawnych;
yy
indywidualny program wspierający proces
integracji (współpraca nauczyciela języka
ojczystego, wychowawcy klasy, pedagoga
szkolnego i psychologa);
yy
pogadanka klasowa nt. kultury, zwyczajów,
historii i geografii Polski, np. z poczęstunkiem złożonym z polskich potraw;
yy
pomoc rodzicom poprzez uświadomienie
im rangi problemu i zacieśnienie współpracy
między szkołą a domem;
yy
umożliwienie dziecku pracy w małych
grupach;
yy
praca systemowa (rozmowa z całą rodziną);
yy
interwencja zewnętrzna w szkole dotycząca
zapobiegania mobbingowi wśród uczniów;
yy
pozytywne wzmocnienie ucznia;
yy
przygotowanie rówieśników na przyjęcie
nieznającej języka koleżanki;
yy
praca nad otwartą komunikacją w rodzinie.
yy
pomoc
natury psychicznej
(depresja, autodestrukcja);
yy
zaburzenie struktur
rodzinnych;
yy
brak postępów w nauce;
yy
agresja, wandalizm, zachowanie destrukcyjne;
yy
obniżenie poczucia własnej
wartości;
yy
negacja rodziny, jej wzorców;
yy
chęć powrotu do kraju;
yy
kontakty dzieci
z młodzieżowymi grupami
przestępczymi (tzw. złe
towarzystwo);
yy
zamknięcie się w sobie;
yy
izolacja;
yy
brak kontaktu z rodzicami
i rówieśnikami prowadzący
do całkowitej alienacji;
yy
odcięcie się od otoczenia;
yy
pogłębiające się frustracje;
yy
niska frekwencja w szkole
(wagarowanie);
yy
pogłębiające się osamotnienie.
Źródło: Na podstawie dyskusji pedagogów podczas warsztatów psychologicznych, które odbyły się w ramach konferencji oświatowej dla
nauczycieli języka polskiego pracujących w Szwecji w 2010 r. (Sztokholm, 23-25 kwietnia 2010 r.)
ANEKS
Analiza przypadku nr 2
zternastoletnia Oliwia bardzo szybko nauczyła się języka szwedzkiego. Obecnie posługuje się nim o wiele lepiej niż
C
jej rodzice, którzy pracują w jednej z przetwórni mięsa nieopodal Sztokholmu.
Zarówno córka, jak i nasz dwunastoletni syn odcinają się od nas coraz bardziej. Z dnia na dzień tracimy z nimi
kontakt – mówi pani Teresa, matka nastolatków.
Jeszcze w Polsce, i tu w Szwecji, na początku, zanim dzieci opanowały szwedzki, stanowiliśmy rodzinną paczkę – mówi
pan Piotr, tata dzieci.
Spędzaliśmy razem czas, rozmawialiśmy. Teraz dzieci wolą spędzać czas z rówieśnikami, co jest zrozumiałe. Martwi
nas jednak to, że dzieci odcinają się od nas coraz bardziej, lekceważą, są w stosunku do nas agresywne i niejednokrotnie
dały nam do zrozumienia, że jesteśmy gorsi, głupsi i bardziej nieudolni niż rodzice ich szwedzkich kolegów – skarżą
się rodzice. – Nasze dzieci również wstydzą się nas dlatego, że nie mówimy po szwedzku. Teraz dzieci często w domu
odmawiają posługiwania się językiem polskim, rozmawiają między sobą po szwedzku, tak, abyśmy nie wiedzieli, co mówią.
Zdarzały się również przypadki, kiedy wraz ze swymi szwedzkimi kolegami naśmiewały się z nas otwarcie,
drwiąc, że nie mówimy po szwedzku. Bywało, że grupa nastoletnich kolegów córki buszowała po moim domu,
zaglądając we wszystkie zakamarki, a ja nie byłam w stanie sprzeciwić się im i powiedzieć, że to mi się nie podoba.
Byłam przez nich dosłownie terroryzowana. Dzieci nie przyjmują słowa krytyki na temat swoich kolegów. To jest
przerażające, ale wygląda na to, że nasze dzieci, żeby wkupić się w to trudne środowisko prostych ludzi, którzy nas
otaczają, zaprzedali swoje korzenie, swoją rodzinę, swych rodziców. To pozwala im zaistnieć wśród rówieśników.
Kiedyś dzieci wspominały, że tęsknią za Polską i chciały tam jeździć, teraz mówią, że ich dom jest tu. Kiedy my,
zdesperowani i załamani tym, co dzieje się z naszą rodziną, wspomnieliśmy dzieciom o opcji powrotu do Polski,
powiedziały, że absolutnie nie ma mowy, że one już nie chcą do polskiej szkoły, że teraz tutaj mają kolegów.
Typy problemów
Sposoby radzenia sobie
z problemami
Konsekwencje
nierozwiązania
problemów
yy
utrata
yypodjęcie
yypogłębienie
autorytetu rodziców;
znajomości języka przez rodziców,
co wywołuje wstyd u dzieci;
yy
poczucie niższości, kompleksy, słabość
rodziców;
yy
brak szacunku dla rodziców ze strony dzieci;
yy
zaburzenie relacji rodzinnych;
yy
brak zasad, reguł w domu, pobłażliwość
i brak konsekwencji;
yy
utrata szacunku dla rodziców;
yy
utrata kontaktu z członkami rodziny;
yy
odrzucenie polskości;
yy
brak wysiłku ze strony rodziców w procesie
integracji ze społeczeństwem szwedzkim.
yy
brak
nauki języka przez
rodziców;
yy
próba podjęcia integracji ze
środowiskiem, w którym się obecnie
przebywa;
yy
terapia rodzinna;
yy
w ostateczności kontakt z władzami
społecznymi;
yy
jasne zasady i reguły postępowania;
yy
konsekwencja i asertywność;
yy
praca nad komunikacją w rodzinie;
yy
kontakt z rodzinami
dwujęzycznymi.
zapaści
w kontaktach między
rodzicami a dziećmi;
yy
rozłam rodziny;
yy
mnożenie się aktów
agresji;
yy
negatywny wpływ
grupy rówieśniczej
na dzieci (tzw. złe
towarzystwo);
yy
upadek autorytetu
rodziców;
yy
dalsze terroryzowanie
rodziców.
Źródło: na podstawie dyskusji pedagogów podczas warsztatów psychologicznych, które odbyły się w ramach konferencji oświatowej dla
nauczycieli języka polskiego pracujących w Szwecji w 2010 r.