Członkowie ENCJ - Krajowa Rada Sądownictwa

Transkrypt

Członkowie ENCJ - Krajowa Rada Sądownictwa
Informacje dotyczące Członków ENCJ
Consejo General del Poder Judicial
Judicial Council for Scotland
Consiglio Superiore della Magistratura
Bиcш Cъдeбeн Съвeт
An tSéirbhis Chúirteanna
Domstolsstyrelsen
Conseil Supérieur de la Justice
Judges' Council of England and Wales
Teisėjų Taryba
Conselho Superior da Magistratura
Tieslietu padome
Conseil Supérieur de la Justice / Hoge Raadvoor de Justitie
Judges’ Council for Northern Ireland
Súdna rada Slovenskej republiky
Raad voor de rechtspraak
Krajowa Rada Sądownictwa
Consiglio di Presidenza della giustizia amministrativa
Republika Slovenija Sodni Svet
Consiliul Superior al Magistraturii
Kummissjoni ghall-Amministrazzjoni tal-Gustizzja
BELGIA
Oficjalna nazwa
w języku narodowym
Conseil Supérieur de la Justice (CSJ) – Hoge Raad voor de Justitie
(HRJ)
Oficjalna nazwa w języku
polskim
Najwyższa Rada Wymiaru Sprawiedliwości
Adres
Rue de la Croix de Fer – Ijzerenkruisstraat 67, 1000 Bruksela
Numer telefonu
+32 2 535 16 16
Strona internetowa
http://www.csj.be
Adres e-mail
[email protected]
Rys historyczny
Najwyższa Rada Wymiaru Sprawiedliwości została powołana na
podstawie artykułu 151 belgijskiej Konstytucji, który wszedł w życie
na mocy ustawy z 20 listopada 1998 roku. Utworzenie Rady miało na
celu pogłębienie zaufania obywateli do belgijskiego wymiaru
sprawiedliwości. W praktyce Rada sprawuje swoją funkcję od 2
sierpnia 2000 roku.
W celu wykonywania swoich zadań w sposób w pełni niezależny,
Rada otrzymała umocowanie w przepisach rangi konstytucyjnej i nie
jest częścią władzy ustawodawczej, wykonawczej ani sądowniczej.
Podstawa prawna lub
konstytucyjna
Akty prawne regulujące
Niezależny organ konstytucyjny - artykuł 151 §2 Konstytucji.
Artykuł 259bis Kodeksu Sądownictwa.
status
Skład:
Liczba członków
44 osoby.
Kadencja
4 lata.
Czy istnieje możliwość
ponownego członkostwa?
Tak, istnieje, na jedną, kolejną kadencję.
Czy członkowie
zatrudnieni są na pełen
etat?
Nie, na etatach zatrudnionych jest wyłącznie czterech członków Rady
- pracowników biura.
22 członków pochodzących ze środowiska sędziowskiego i
prokuratorskiego wybieranych przez sędziów i prokuratorów – każde
kolegium językowe w ramach Rady składa się co najmniej z jednego
sędziego i jednego prokuratora.
Skład
22 członków spoza środowiska sędziowskiego i prokuratorskiego
powoływanych przez Senat – każde kolegium językowe składa się
przynajmniej z:
- 4 prawników, którzy są członkami adwokatury co najmniej 10 lat,
- 3 profesorów wykładających na uniwersytetach, akademiach
bądź innych uczelniach wyższych, posiadających co najmniej 10
lat doświadczenia zawodowego,
- 4 członków posiadających tytuł uniwersytecki bądź równoważny
oraz co najmniej 10 lat doświadczenia zawodowego.
Czy sędziowie stanowią
większość składu?
Zgodnie z przepisami prawa, połowę składu Rady stanowią sędziowie
i prokuratorzy.
Przewodnictwo
Radzie Przewodniczą po kolei 4 członkowie Rady - pracownicy biura,
każdy przez rok.
Główne kompetencje:
Ścieżka kariery sędziów i
prokuratorów
Szkolenie sędziów
Dyscyplina
Etyka sędziowska
Opiniowanie projektów
ustaw/ wydawanie opinii
w innych sprawach
- Decyzje o dopuszczeniu do wykonywania zawodu sędziego i
prokuratora;
- Przedstawianie kandydatów na sędziów i prokuratorów oraz
przedstawianie kandydatów na stanowisko prezesów sądów lub
prokuratora generalnego;
- Sporządzanie ogólnych profili osób sprawujących urząd prezesów
sądów oraz prokuratora generalnego.
Ustalanie ogólnych wytycznych dotyczących szkolenia sędziów i
prokuratorów.
Rada nie ma kompetencji dyscyplinarnych. Mimo to, kiedy
zadecyduje, że dany sędzia lub prokurator popełnił wykroczenie
dyscyplinarne, odpowiedni organ dyscyplinarny zostanie o tej
sprawie powiadomiony i podejmie kroki o charakterze
dyscyplinarnym.
W 2012 roku Rada opublikowała kodeks postępowania pod tytułem
„Wskazówki dla Funkcjonariuszy Wymiaru Sprawiedliwości– zasady,
walory i zalety”. Inspiracją dla wskazanego wyżej dokumentu stały się
wytyczne ENCJ.
Rada zajmuje się promowaniem etyki sędziowskiej i prokuratorskiej
poprzez korzystanie z przysługujących jej kompetencji w zakresie
szkoleń, przekazywania propozycji i sugestii oraz zewnętrznej
kontroli wymiaru sprawiedliwości.
Rada przekazuje rekomendacje, opinie i sugestie w zakresie
proponowanych
rozwiązań
ustawowych
dotyczących
funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości oraz jego struktury
organizacyjnej.
Zewnętrzna kontrola funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości:
Inne kompetencje
- ogólny nadzór i promowanie korzystania z narzędzi kontroli
wewnętrznej;
- przyjmowanie skarg dotyczących funkcjonowania wymiaru
sprawiedliwości i nadawanie im biegu oraz wszczynanie
postępowań w sprawach dotyczących funkcjonowania wymiaru
sprawiedliwości.
Status decyzji
Decyzje dotyczące dostępu do wykonywania zawodu sędziego i
prokuratora mają charakter wiążący.
Od decyzji Najwyższej Rady Wymiaru Sprawiedliwości nie przysługuje
odwołanie.
Procedura odwoławcza
Budżet
Król może odrzucić w ciągu 60 dni propozycje kandydatów na
stanowiska sędziowskie bądź prokuratorskie przedstawione przez
Najwyższą Radę odpowiednio uzasadniając swoją decyzję; w takim
przypadku Rada zobowiązana jest przedstawić innego kandydata. W
przypadku, gdy Król po raz kolejny odmówi nominacji, przedstawiając
odpowiednie uzasadnienie, wówczas cała procedura nominacji na
dane stanowisko rozpoczyna się od początku.
Najwyższa Rada Wymiaru Sprawiedliwości działa niezależnie i nie
odpowiada przed innymi organami czy władzami państwowymi.
Jednak jest zobowiązana do przedstawiania corocznego
sprawozdania obu Izbom Parlamentu, a budżet Rady co roku
zatwierdza Izba Reprezentantów. Środki budżetowe przyznawane
Radzie mają na celu pokrycie wydatków związanych z jej
funkcjonowaniem w ramach powierzonych kompetencji.
BUŁGARIA
Oficjalna nazwa w
języku narodowym
Висш съдебен съвет (ВСС) (VSS)
Oficjalna nazwa w
języku polskim
Najwyższa Rada Sądownictwa (NRS)
Adres
Bułgaria, 1000 Sofia, 12, Ekzarh Yosif Str.
Numer telefonu
(+359 2) 930 49 42
Strona internetowa
www.vss.justice.bg
Adres e-mail
[email protected]
Rys historyczny
Podstawa prawna lub
konstytucyjna
Akty prawne regulujące
status
Mając na względzie cel, jakim jest ustanowienie demokratycznego
państwa dobrobytu opartego na przepisach Konstytucji, 27 września
1991 roku została powołana bułgarska Najwyższa Rada Sądownictwa
(NRS).
Osoba prawna z siedzibą w Sofii, reprezentowana przez jednego z
członków wybranych do jej składu, wskazanego na mocy uchwały
Najwyższej Rady Sądownictwa.
- Konstytucja Republiki Bułgarii,
- Ustawa o Systemie Sądownictwa,
- Rozporządzenie o Organizacji Pracy Najwyższej Rady Sądownictwa i
jej Administracji.
Skład:
Liczba członków
25 osób.
Kadencja
- 5 lat (członkowie pochodzący z wyboru),
- 7 lat (członkowie wchodzący w skład Rady ex officio: Prezes
Najwyższego Sądu Kasacyjnego, Prezes Najwyższego Sądu
Administracyjnego, Prokurator Generalny).
Czy istnieje możliwość
ponownego
członkostwa?
Czy członkowie
zatrudnieni są na pełen
etat?
Skład
Tak istnieje, ale nie od razu po upływie kadencji.
Tak, są zatrudnieni na pełen etat.
W skład Rady wchodzą sędziowie, prokuratorzy i sędziowie śledczy:
- 11 członków wybieranych przez organy wymiaru sprawiedliwości:
sędziowie wybierają 6 członków Rady, prokuratorzy 4 członków, a
sędziowie śledczy jednego.
- 11 członków wybieranych przez Zgromadzenie Narodowe z grona
sędziów, prokuratorów, sędziów śledczych, profesorów zwyczajnych
w dziedzinie nauk prawnych, adwokatów lub innych przedstawicieli
zawodów prawniczych.
- 3 członków wchodzi w skład Rady ex officio: Prezes Najwyższego
Sądu Kasacyjnego, Prezes Najwyższego Sądu Administracyjnego,
Prokurator Generalny.
Czy sędziowie stanowią
większość składu?
Tak (14 z 25 członków to osoby wykonujące zawód sędziego).
Przewodnictwo
Posiedzeniom Najwyższej Rady Sądownictwa przewodniczy Minister
Sprawiedliwości (bez prawa głosu).
Rada nie posiada wiceprzewodniczącego. W bułgarskiej NRS występuje
funkcja reprezentanta, sprawowana przez jednego z członków, który
posiada wyłącznie funkcje reprezentacyjne.
Główne kompetencje:
Ścieżka kariery sędziów
i/lub prokuratorów
Nominowanie, powoływanie, przenoszenie i przyznawanie awansów
sędziom.
Szkolenie sędziów
Obowiązki w zakresie organizowania szkoleń dla sędziów spoczywają
na Narodowym Instytucie Sprawiedliwości. Na czele Narodowego
Instytutu Sprawiedliwości stoi zarząd, w którego skład wchodzi: 5
przedstawicieli Najwyższej Rady Sądownictwa i 2 przedstawicieli
Ministerstwa Sprawiedliwości. W ramach limitu członków zarządu z
grona Najwyższej Rady Sądownictwa z mocy prawa w skład zarządu
wchodzą: Prezes Najwyższego Sądu Kasacyjnego, Prezes Najwyższego
Sądu Administracyjnego i Prokurator Generalny. Prezes Najwyższego
Sądu Kasacyjnego pełni także funkcję przewodniczącego zarządu.
Najwyższa Rada Sądownictwa koordynuje programy nauczania
Narodowego Instytutu Sprawiedliwości.
Najwyższa Rada Sądownictwa zapewnia Narodowemu Instytutowi
Sprawiedliwości środki niezbędne do przeprowadzania szkoleń, które
są przewidziane w przepisach prawa.
Dyscyplina
Rada posiada kompetencje dyscyplinarne. NRS nakłada na sędziów,
prokuratorów i sędziów śledczych sankcje dyscyplinarne w postaci
przeniesienia na niższe stanowisko oraz złożenia z urzędu.
Etyka sędziowska
Opiniowanie projektów
ustaw/wydawanie opinii
w innych sprawach
Status decyzji
Standardy zachowania funkcjonariuszy sądowych w Bułgarii reguluje
Kodeks Etyczny. Promowanie etyki sędziowskiej to stałe zadanie
realizowane przez NRS.
NRS ma prawo do wydawania opinii na temat aktów prawnych
dotyczących sądownictwa oraz statusu sędziów, a także do
analizowania i przedstawiania Ministerstwu Sprawiedliwości
propozycji rozwiązań legislacyjnych mających na celu podnoszenie
efektywności działania wymiaru sprawiedliwości.
Decyzje administracyjne.
Budżet
Najwyższa Rada Sądownictwa jest niezależną jednostką budżetową,
zaś organy sądownicze posiadające podmiotowość prawną –
drugorzędnymi jednostkami budżetowymi.
Najwyższa Rada Sądownictwa realizuje zapisy budżetu sądownictwa
poprzez Inspektorat NRS, Najwyższy Sąd Kasacyjny, Najwyższy Sąd
Administracyjny, inne sądy, Prokuratora Generalnego oraz Narodowy
Instytut Sprawiedliwości. Najwyższa Rada Sądownictwa dzieli
kwartalnie środki budżetowe dla sądownictwa według pełnej
klasyfikacji budżetowej i zatwierdza sprawozdania budżetowe
organów wymiaru sprawiedliwości.
Domstolsstyrelsen
Oficjalna nazwa w języku
narodowym
Oficjalna nazwa w języku
polskim
Duński Zarząd Sądownictwa
Adres
Store Kongensgade 1-3, 1264 København K, DK-Denmark
Numer telefonu
+45 70 10 33 22
Strona internetowa
www.domstol.dk
Adres e-mail
[email protected]
DANIA
Duński Zarząd Sądownictwa to nowa, niezależna instytucja utworzona
1 lipca 1999 roku, której zadaniem jest zapewnienie prawidłowego i
właściwego zarządzania funduszami, personelem, nieruchomościami
oraz zasobami technologii informatycznej należącymi do sądów i
Kolegium Odwoławczego.
Rys historyczny
Zanim powstał Duński Zarząd Sądownictwa, jego funkcje i obowiązki
pozostawały w gestii Ministerstwa Sprawiedliwości. Mimo iż Duński
Zarząd Sądownictwa, głównie z powodów administracyjnych i czysto
praktycznych, nadal formalnie powiązany jest z Ministerstwem
Sprawiedliwości, to Minister Sprawiedliwości nie może wydawać
poleceń Zarządowi ani zmieniać jego decyzji. W związku z powyższym,
utworzenie Duńskiego Zarządu Sądownictwa stanowi jasny manifest
(organizacyjnej) niezależności sądów od instytucji politycznych na
terenie Danii.
Podstawa prawna lub
konstytucyjna
Przepisy ustawowe. Status Duńskiego Zarządu Sądownictwa jako
niezależnej instytucji regulują przepisy Ustawy o Duńskim Zarządzie
Sądownictwa.
Akty prawne regulujące
status
Ustawa o Duńskim Zarządzie Sądownictwa z 26 czerwca 1998 roku
(Ustawa nr 401).
Skład:
Liczba członków
11 członków (Rada Zarządców).1
Kadencja
4 lata.
Czy istnieje możliwość
ponownego członkostwa?
Tak istnieje.
Członkowie Rady Zarządców nie są zatrudnieni na pełen etat.
Czy członkowie
zatrudnieni są na pełen
etat?
Na pełen etat zatrudniony jest Dyrektor Generalny powoływany przez
Radę Zarządców i odpowiedzialny za bieżące zarządzanie pracami
Duńskiego Zarządu Sądownictwa.
8 członków to przedstawiciele sądownictwa.
Skład
1 członek to przedstawiciel zawodów prawniczych.
2 członków to specjaliści w dziedzinie zarządzania i problemów
społecznych.
1
Na czele Duńskiego Zarządu Sądownictwa stoi Rada Zarządców licząca 11 członków.
Nie, organ nie składa się w większości z sędziów.
Czy sędziowie stanowią
większość składu?
Przewodnictwo
Ustawa stanowi, że pięciu członków Zarządu Sądownictwa to osoby
wykonujące zawód sędziego.
Po wybraniu nowych członków Rady Zarządców, Rada sama powołuje
przewodniczącego i wiceprzewodniczącego. Do tej pory
przewodniczącym był zawsze członek wywodzący się z grona sędziów
Sądu Najwyższego.
Główne kompetencje:
Ścieżka kariery sędziów
i/lub prokuratorów
Duński Zarząd Sądownictwa nie zajmuje się nominacjami sędziowskimi.
Z formalnego punktu widzenia sędziów powołuje Królowa na wniosek
Ministra Sprawiedliwości, zgodnie z sugestiami Rady ds. Powoływania
Sędziów. Zakłada się, że Minister Sprawiedliwości stosuje się do zaleceń
Rady ds. Powoływania Sędziów. Duński Zarząd Sądownictwa pełni
funkcję sekretariatu Rady ds. Powoływania Sędziów.
Natomiast Duński Zarząd Sądownictwa odpowiada za zatrudnianie
sędziów ławniczych powoływanych bezpośrednio spośród
absolwentów wydziałów prawa lub spośród osób posiadających kilka
lat doświadczenia na stanowiskach prawniczych np. w kancelariach
prawnych czy ministerstwach.
Szkolenie sędziów
Duński Zarząd Sądownictwa odpowiada za szkolenia wszystkich
członków personelu sądów, wliczając w to sędziów i sędziów
ławniczych. Każdego roku publikowany jest obszerny katalog szkoleń,
oprócz tego organizowane są liczne zajęcia szkoleniowe.
Dyscyplina
Zarząd nie ma kompetencji w zakresie postępowań dyscyplinarnych
prowadzonych przeciwko sędziom.
Etyka sędziowska
Do katalogu szkoleń wchodzą obowiązkowe kursy obejmujące m.in.
zasady
etyki
oraz
zasady
dotyczące
niewłaściwego
zachowania/złożenia z urzędu i niezawisłości/bezstronności sędziów, a
także przykłady właściwego zachowania na sali sądowej.
Opiniowanie projektów
ustaw/wydawanie opinii
w innych sprawach
Duński Zarząd Sądownictwa regularnie uczestniczy w pracach
przygotowawczych i posiedzeniach omawiających projekty ustaw,
przekazuje uwagi dotyczące kwestii prawnych i polityki w zakresie, w
jakim odnosi się ona (bezpośrednio lub pośrednio) do sądownictwa.
Status decyzji
Decyzje Zarządu mają charakter ostateczny i nie mogą zostać
zmienione przez Ministra Sprawiedliwości.
Procedura odwoławcza
Od decyzji Zarządu nie przysługuje odwołanie.
Duński Zarząd Sądownictwa odgrywa aktywną rolę w negocjacjach
dotyczących środków budżetowych przeznaczanych na sądownictwo.
Wywiera wpływ poprzez odpowiednie kanały w Ministerstwie
Sprawiedliwości. Budżet sądownictwa jest elementem corocznej
Ustawy o Finansach Publicznych.
Budżet
Procedura budżetowa w Danii opiera się na zasadzie delegacji
kompetencji decyzyjnych oraz odpowiedzialności za budżet.
Ministerstwo Sprawiedliwości deleguje kompetencje w sprawie
budżetu (podział budżetu) na rzecz Duńskiego Zarządu Sądownictwa,
ten z kolei przydziela środki budżetowe poszczególnym sądom.
Ostatecznie odpowiedzialność za sądownictwo w sferze ekonomicznej
spoczywa na Radzie Zarządców Duńskiego Zarządu Sądownictwa. Rada
ma możliwość kierowania bezpośrednio do Parlamentu wniosków
zawierających propozycje odnośnie budżetu w przypadku, gdy
istniejący przydział okazałby się niewystarczający (możliwość taką
przewidziano w postanowieniach wyjaśniających do Ustawy o Duńskim
Zarządzie Sądownictwa).
Przydział środków dla 24 sądów rejonowych odbywa się z
zastosowaniem modelu budżetowego bazującego na liczbie spraw
wniesionych do poszczególnych sądów (obłożenie pracą). W przypadku
pozostałych sądów, przydział środków budżetowych opiera się na
wysokości środków przyznawanych w latach poprzednich.
Środki budżetowe przyznawane sądom są przeznaczone na wypłatę
wynagrodzeń i pokrycie innych wydatków – opłat za czynsz, sprzątanie,
napoje podawane podczas posiedzeń, koszty korespondencji itd.
Natomiast środki budżetowe przeznaczone na obsługę IT oraz projekty
rozwojowe w tej dziedzinie są dla wszystkich sądów regulowane
centralnie, a Duński Zarząd Sądownictwa zajmuje się tylko ich
administrowaniem.
FRANCJA
Oficjalna nazwa w języku
narodowym
Conseil Supérieur de la Magistrature
Oficjalna nazwa w języku
polskim
Najwyższa Rada Korpusu Urzędników Sądowych
Adres
21, boulevard Haussmann, 75009 Paryż
Numer telefonu
+33 1 53 58 48 40
Strona internetowa
http://www.conseil-superieur-magistrature.fr
Adres e-mail
[email protected]
Rys historyczny
Podstawa prawna lub
konstytucyjna
Rada jako niezależny organ konstytucyjny została utworzona na mocy
przepisów Francuskiej Ustawy Zasadniczej 27 października 1946 roku,
Jej powstanie wyrażało intencję stworzenia niezależnego systemu
wymiaru sprawiedliwości. Na mocy różnych ustaw struktura, skład i
kompetencje Rady ulegały później wielu zmianom. Instytucja
otrzymała niezależność budżetową na mocy ustawy z 22 lipca 2010
roku.
Autonomiczny organ konstytucyjny wspierający Prezydenta Republiki
w misji stania na straży niezawisłości sądownictwa (artykuł 64
Konstytucji).
Artykuł 64 Konstytucji Republiki Francuskiej z 4 października 1958 r.
ze zmianami przyjętymi na mocy ustawy konstytucyjnej z 27 lipca
1993 roku. Skład Rady określają przepisy 65 artykułu.
Akty prawne regulujące
status
Ustawa konstytucyjna nr 2008-274 z 23 lipca 2008 roku o modernizacji
instytucji V Republiki Francuskiej oraz rozporządzenie konstytucyjne
nr 2010-830 z 22 lipca 2010 roku głęboko zreformowały Radę
zwłaszcza jej skład oraz procedury działania, a także powoływania
sędziów i przyjmowania skarg od obywateli.
Skład:
Liczba członków
22 osoby.
Kadencja
4 lata.
Czy istnieje możliwość
Tak istnieje, ale nie można sprawować dwóch kadencji jedna po
ponownego członkostwa? drugiej.
Czy członkowie
zatrudnieni są na pełen
etat?
Nie. Brak zatrudnienia na pełen etat.
Rada składa się z osób wykonujących zawód sędziego i prokuratora
oraz osób spoza tych środowisk:
Skład
Czy sędziowie stanowią
większość składu?
- 6 sędziów pochodzących z wyboru (pięciu z nich należy do składu
sprawującego nadzór nad aktywnymi zawodowo sędziami, jeden
zaś należy do składu sprawującego nadzór nad prokuratorami);
- 6 prokuratorów pochodzących z wyboru (pięciu z nich należy do
składu sprawującego nadzór nad prokuratorami, jeden zaś należy
do składu sprawującego nadzór nad aktywnymi zawodowo
sędziami);
- Pierwszy Prezes Sądu Kasacyjnego;
- Prokurator Generalny Sądu Kasacyjnego;
- 8 osobistości spoza środowiska sędziowskiego: 1 członek Rady
Stanu wybierany przez Zgromadzenie Ogólne Rady Stanu, 1
przedstawiciel zawodów prawniczych nominowany przez
Przewodniczącego Narodowej Rady Stowarzyszeń Adwokackich
oraz 6 osób nominowanych odpowiednio przez Prezydenta
Republiki, Przewodniczącego Zgromadzenia Narodowego i przez
Przewodniczącego Senatu.
Nie, sędziowie stanowią mniejszość w składach właściwych do spraw
nominacji sędziowskich; w sprawach dyscyplinarnych liczba sędziów i
innych członków Rady jest taka sama.
Pierwszy Prezes Sądu Kasacyjnego jest Przewodniczącym składu
plenarnego oraz Przewodniczącym składu właściwego do spraw
sędziów czynnych zawodowo.
Przewodnictwo
Prokurator Generalny Sądu Kasacyjnego jest Zastępcą
Przewodniczącego składu plenarnego oraz Przewodniczącym składu
właściwego do spraw prokuratorów.
Główne kompetencje:
Skład Rady właściwy do spraw sędziów czynnych zawodowo ma
prawo proponować kandydatów na stanowiska sędziowskie w Sądzie
Kasacyjnym (pierwszy prezes, przewodniczący wydziału, sędziowie
zawodowi, sędziowie niezawodowi oraz referendarze), pierwsi
prezesi Sądu Apelacyjnego oraz prezesi Sądów Wielkiej Instancji.
Ścieżka kariery sędziów
i/lub prokuratorów
Skład Rady właściwy do spraw sędziów czynnych zawodowo wydaje
opinie dotyczące kandydatów na inne stanowiska sędziowskie
proponowanych przez Ministra Sprawiedliwości, opinie te mają
charakter wiążący.
Skład Rady właściwy do spraw prokuratorów wydaje proste opinie
(„korzystna” bądź „niekorzystna”) na temat kandydatów
proponowanych przez Ministra Sprawiedliwości, który jednak nie ma
obowiązku stosowania się do tych opinii.
Szkolenie sędziów
Dyscyplina
Brak kompetencji w tym zakresie.
Rada rozpatruje sprawy przekazywane jej przez Ministra
Sprawiedliwości, pierwszych prezesów sądów apelacyjnych bądź
prezesów sądów wyższej instancji, a także przez głównych oskarżycieli
publicznych w sądach apelacyjnych i sądach wyższej instancji oraz
przez uczestników postępowań sądowych. Skład właściwy do spraw
sędziów aktywnych zawodowo podejmuje decyzje w sprawach
sankcji. Skład właściwy w sprawach prokuratorów wydaje proste
opinie, co do dalszego postępowania, jako że prawo do nakładania
sankcji przysługuje wyłącznie Ministrowi Sprawiedliwości.
Każdy skład Rady może zlecić jednemu bądź kilku swoim członkom
przeprowadzenie dochodzenia dotyczącego sprawy w Sądzie
Kasacyjnym, sądach apelacyjnych, trybunałach oraz Narodowej
Akademii Sądownictwa.
Rada formułuje i publikuje repozytorium obowiązków etycznych dla
korpusu urzędników sądowych.
Etyka sędziowska
Skład plenarny podejmuje decyzje w sprawach związanych z etyką
zawodową sędziów oraz w sprawach dotyczących funkcjonowania
wymiaru sprawiedliwości przekazanych do rozpatrzenia przez
Ministra Sprawiedliwości.
Opiniowanie projektów
ustaw/wydawanie opinii
w innych sprawach
Przekazywane przez Prezydenta Republiki wnioski o wydanie opinii
Rada rozpatruje w składzie plenarnym pod przewodnictwem
Pierwszego Prezesa Sądu Kasacyjnego.
Status decyzji
Sankcje dyscyplinarne, nakładane przez skład właściwy do spraw
sędziów aktywnych zawodowo, mają charakter decyzji dotyczących
jurydsykcji.
Procedura odwoławcza
Od sankcji dyscyplinarnych nakładanych przez skład właściwy do
spraw sędziów aktywnych zawodowo można odwołać się do Rady
Stanu, ale tylko w kwestiach dotyczących przepisów prawa.
Budżet Rady jest niezależny od budżetu służby sądownictwa. Pierwszy
Prezes Sądu Kasacyjnego zarządza budżetem i prowadzi negocjacje z
Ministrem ds. Gospodarki i Finansów.
Budżet
Środki budżetowe przyznawane Radzie mają na celu pokrycie
wydatków związanych z funkcjonowaniem w ramach przyznanych
kompetencji.
IRLANDIA
Oficjalna nazwa w języku
narodowym
An tSéirbhís Chúirteanna
Oficjalna nazwa w języku
polskim
Służba Sądownicza
Adres
6th Floor, Phoenix House, 15-24 Phoenix Street North, Smithfield,
Dublin 7, IRLANDIA
Numer telefonu
00 353 1 888 6228
Strona internetowa
www.courts.ie
Adres e-mail
[email protected]
Rys historyczny
Służba Sądownicza została powołana w listopadzie 1999 roku na mocy
przepisów Ustawy o Służbie Sądowniczej z 1998 roku. Służba
Sądownicza to niezależna Agencja Państwowa właściwa do spraw
administracji i zarządzania systemem sądów na terenie Irlandii. Służba
Sądownicza nie jest chroniona na mocy przepisów rangi
konstytucyjnej i podlega przepisom ustaw regulujących jej działanie.
Służba Sądownicza jest osobą prawną i sprawuje swoje funkcje w
sposób niezależny, z zastrzeżeniem przepisów odpowiednich ustaw.
Podstawa prawna lub
konstytucyjna
Brak umocowania w przepisach rangi konstytucyjnej.
Akty prawne regulujące
status
Ustawa o Służbie Sądowniczej z 1998 roku.
Skład:
Liczba członków
17 członków (Zarząd Służby Sądowniczej).
Kadencja
3 lata.
Czy istnieje możliwość
ponownego
członkostwa?
Tak istnieje.
Czy członkowie
zatrudnieni są na pełen
etat?
Nie. Brak zatrudnienia na pełen etat.
Skład
Czy sędziowie stanowią
większość składu?
Przewodnictwo
- 9 sędziów
- 8 przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego nominowanych
przez rozmaite organy, w tym 1 osoba nominowana przez Ministra
Sprawiedliwości, Równości i Obrony; wśród pozostałych członków
musi znaleźć się np. aktywny zawodowo adwokat lub radca
prawny oraz Dyrektor Generalny Służby Sądowniczej.
Tak (9 z 17 członków to osoby wykonujące zawód sędziego).
Pierwszy Prezes Sadu Najwyższego Irlandii (Chief Justice of Ireland) z
urzędu sprawuje również funkcję Przewodniczącego Służby
Sądowniczej.
Nie ma stanowiska wiceprzewodniczącego.
Główne kompetencje:
Ścieżka kariery sędziów
i/lub prokuratorów
Służba Sądownicza nie ma kompetencji w zakresie wyboru i
nominowania sędziów ani przyznawania im awansów.
Szkolenie sędziów
Szkolenia dla sędziów leżą w gestii Komisji ds. Edukacji Sędziów, Służba
Sądownicza udziela jej wsparcia administracyjnego oraz przekazuje
niezbędne fundusze.
Dyscyplina
Służba Sądownicza nie ma żadnych kompetencji w kwestiach
dyscyplinarnych dotyczących sędziów.
Etyka sędziowska
Służba Sądownicza nie ma żadnych kompetencji w obszarze etyki
sędziowskiej.
Opiniowanie projektów
ustaw/wydawanie opinii
w innych sprawach
Działając w charakterze organu doradczego, Służba Sądownicza
przekazuje swoje obserwacje dotyczące propozycji legislacyjnych
mających bezpośredni wpływ na posiadane przez nią kompetencje.
Zgodnie z treścią Ustawy o Służbie Sądowniczej ma ona za zadanie:
a) zarządzać sądami;
b) świadczyć usługi wspierające sędziów;
Inne kompetencje
c) przekazywać opinii publicznej informacje na temat systemu
sądownictwa;
d) udostępniać, zarządzać i dbać o budynki sądów;
e) dostarczać sprzęt i wyposażenie niezbędne do pracy w sądach.
Status decyzji
Decyzje administracyjne.
Procedura odwoławcza
Wszelkie decyzje Służby Sądowniczej mogą zostać poddane ponownej
ocenie poprzez zastosowanie sądowej kontroli decyzji
administracyjnych (judicial review).
Budżet
Budżet Służby Sądowniczej przyjmowany jest przez parlament w
drodze głosowania i wykorzystywany do realizacji zadań określonych
przez wymienione wcześniej kompetencje.
WŁOCHY – CSM
Oficjalna nazwa
w języku narodowym
Oficjalna nazwa w języku
polskim
Consiglio Superiore della Magistratura (CSM)
Najwyższa Rada Sądownictwa (NRS)
Adres
Piazza dell’Indipendenza, 6 – 00185, Rzym
Numer telefonu
+39 0644491(1)-238-239-228-201-322
Strona internetowa
http://www.csm.it
Adres e-mail
[email protected]
Rys historyczny
Po raz pierwszy wzmianka o NRS pojawia się w treści artykułu 4 ustawy
511 z 1907 roku; zasadniczo NRS miała charakter organu doradczego,
choć miała też znaczące obowiązki o charakterze administracyjnym
związane z procesem powoływania kandydatów na niektóre
stanowiska sądowe. Pierwszą siedzibą NRS był budynek Ministerstwa
Sprawiedliwości. Kilka miesięcy później, rząd Giovaniego Giolittiego
przyjął projekt ustawy nr 689/1907, definiującej i określającej ramy
działalności nowego organu; mimo iż sędziowie sprawowali wówczas
swoje obowiązki w imieniu Króla Włoch, można jednak było ich uznać
za funkcjonariuszy służby publicznej. Funkcje NRS nie uległy
zasadniczej zmianie aż do momentu przyjęcia nowej, republikańskiej
konstytucji; najpierw NRS miała charakter administracyjnego organu
doradczego działającego w ramach Ministerstwa, następnie zaś uległa
przekształceniu w organ samorządu sędziowskiego.
Po reformie, na podstawie ustawy nr 195 z 1958 roku NRS rozpoczęła
działalność w pełnym zakresie w 1959 roku. NRS nie wykonuje żadnych
funkcji o charakterze politycznym, a zatem nie odgrywa ona
jakiejkolwiek roli politycznej ani nie realizuje żadnych celów
politycznych. Zgodnie z przepisami włoskiej Konstytucji, jej funkcje
związane są przede wszystkim z wykonywaniem działań
administracyjnych dotyczących osób wykonujących zawód sędziego.
Kolejne istotne zadanie NRS to stanie na straży niezawisłości i
niezależności sędziowskiej.
Podstawa prawna lub
konstytucyjna
Niezależny organ konstytucyjny działający na mocy przepisów
Konstytucji Republiki Włoskiej (art. 104, 105, 106, 107).
Akty prawne regulujące
status
Działalność NRS regulują przepisy Konstytucji Republiki Włoskiej (art.
104, 105, 106, 107) oraz dwóch ustaw: nr 195 z 1998 roku i nr 44 z
2002 roku.
Skład:
Liczba członków
27 osób.
Kadencja
4 lata.
Czy istnieje możliwość
ponownego członkostwa?
Tak istnieje, ale nie bezpośrednio po zakończeniu danej kadencji.
Czy członkowie
zatrudnieni są na pełen
etat?
Tak, są zatrudnieni na pełen etat.
Skład
- 16 członków NRS wybierają sędziowie i prokuratorzy ze swojego
grona według następującego schematu: dwaj sędziowie lub
oskarżyciele publiczni Sądu Kasacyjnego (Corte di Cassazione);
czterej oskarżyciele publiczni wykonujący funkcje w zakresie
decydowania o meritum rozpatrywanych spraw; dziesięciu
sędziów wykonujących funkcje w ramach sądów powszechnych w
zakresie decydowania o meritum rozpatrywanych spraw.
- 8 członków, którzy nie są sędziami lub prokuratorami,
powoływanych przez obradujące wspólnie obie izby Parlamentu;
- 3 członków z urzędu: Prezydent Republiki Włoskiej (będący
jednocześnie Przewodniczącym), Pierwszy Prezes Sądu
Kasacyjnego oraz Prokurator Generalny (Główny Oskarżyciel
Publiczny).
Czy sędziowie stanowią
większość składu?
Tak, co wynika z treści art. 104 Konstytucji Republiki Włoskiej.
Przewodnictwo
Prezydent Republiki Włoskiej.
Główne kompetencje:
Ścieżka kariery sędziów
i/lub prokuratorów
Szkolenie sędziów
Dyscyplina
Etyka sędziowska
Zgodnie z przepisami Konstytucji, Rada jest odpowiedzialna za
powoływanie, nominowanie i przenoszenie sędziów oraz oskarżycieli
publicznych, przyznawanie im awansów oraz podejmowanie
względem nich działań o charakterze dyscyplinarnym (zgodnie z art.
105 Konstytucji).
Na mocy dekretu ustawodawczego nr 26 z 30 stycznia 2006 roku
została utworzona Akademia Sądownictwa – jedyna instytucja
upoważniona do organizowania szkoleń dla sędziów i prokuratorów
(dotyczy to zarówno szkoleń wstępnych, jak i dalszego kształcenia).
Akademia ukonstytuowała się w 2012 roku i rozpoczęła działalność w
2013 roku. Przed powołaniem do życia Akademii, szkolenia
organizowała Najwyższa Rada Sądownictwa (NRS). W aktualnym stanie
prawnym Akademia, opracowując coroczny program szkoleń, jest
zobowiązana do uwzględniania wytycznych Rady i Ministerstwa
Sprawiedliwości, a także propozycji przedstawianych przez Krajowe
Stowarzyszenie Adwokatów oraz Krajową Radę Szkolnictwa Wyższego.
Rada ma wyłączne kompetencje w zakresie prowadzenia
postępowania dyscyplinarnego oraz nakładania sankcji na sędziów i
oskarżycieli publicznych. Aktem prawnym regulującym zagadnienie
dyscypliny sędziowskiej jest Dekret Ustawodawczy nr 109/2006 –
„Zasady dotyczące naruszeń reguł dyscyplinarnych przez
funkcjonariuszy wymiaru sprawiedliwości, odpowiednich sankcji oraz
procedury składania wniosków”. Od decyzji podejmowanych przez
wydział do spraw dyscyplinarnych przysługuje odwołanie do
połączonych Izb Sądu Kasacyjnego.
Rada nie ma wyraźnie określonych kompetencji w obszarze etyki
sędziowskiej. Zagadnienie to ma jednak znaczenie z punktu widzenia
okresowej oceny sędziów i prokuratorów, jako że niezawisłość,
bezstronność oraz rozwaga to niezbędne warunki właściwego
sprawowania obowiązków sędziego. Narodowe Stowarzyszenie
Funkcjonariuszy (Sędziów i Prokuratorów) Wymiaru Sprawiedliwości
(Associazione Nazionale Magistrati), a także stowarzyszenie sędziów i
oskarżycieli publicznych o charakterze prywatnoprawnym, w którego
Opiniowanie projektów
ustaw/wydawanie opinii
w innych sprawach
skład wchodzi większość przedstawicieli środowisk sędziowskich we
Włoszech,
przyjęło
Kodeks
Postępowania
Zawodowego,
wprowadzając tym samym w życie konkretne regulacje prawne
dotyczące etycznego postępowania organów władzy publicznej oraz
osób wykonujących zawód sędziego.
Art. 10 ustawy nr 195 z 1958 roku przyznaje Radzie prawo do
przedstawiania Ministerstwu Sprawiedliwości propozycji oraz opinii
dotyczących regulacji związanych z administracją wymiaru
sprawiedliwości
oraz
sądownictwem.
Ustawa
regulująca
funkcjonowanie CSM daje Ministrowi Sprawiedliwości prawo do
formułowania wniosków oraz komentarzy na temat zagadnień
leżących w zakresie kompetencji Rady Sądownictwa.
Status decyzji
Decyzje administracyjne wydawane przez organ władzy publicznej.
Procedura odwoławcza
Od decyzji podejmowanych przez Radę przysługuje odwołanie do
sądów administracyjnych; prawo to przysługuje wszystkim
zainteresowanym osobom.
Budżet
NRS ma autonomię w dysponowaniu środkami finansowymi
przekazywanymi przez państwo na jej działalność. Natomiast
budżetem przeznaczonym na potrzeby sądów i organizację
sądownictwa, zarządza Ministerstwo Sprawiedliwości. Aby
zagwarantować niezależność i niezawisłość Rady przyjęto zasadę, że
Rada nie ponosi odpowiedzialności politycznej ani instytucjonalnej
przed jakimikolwiek osobami czy podmiotami. Za gwarancję
rzetelności oraz prawidłowego działania NRS został uznany fakt, że
Przewodniczacym Rady jest z urzędu Prezydent Republiki.
WŁOCHY – CPGA
Oficjalna nazwa w języku
narodowym
Consiglio di Presidenza della giustizia amministrativa (CPGA)
Oficjalna nazwa w języku
polskim
Rada Sądownictwa Administracyjnego (RSA)
Adres
Piazza Monte di Pietà, 33 Palazzo Aldobrandini – 00186 Rzym
Numer telefonu
+39 069827(1) +39 0668273063 +39 0668273094
Strona internetowa
http://www.giustizia-amministrativa.it
Adres e-mail
[email protected]
We włoskim systemie prawa funkcjonuje rozróżnienie pomiędzy
sędziami sądów karnych i cywilnych, a sędziami sądów
administracyjnych.
Rys historyczny
Dla obu tych kategorii sędziów przewidziano odrębne organy
samorządu sędziowskiego: w przypadku sędziów sądów karnych i
cywilnych jest to Najwyższa Rada Sądownictwa (NRS), a w przypadku
sędziów sądów administracyjnych – Rada Sądownictwa
Administracyjnego (RSA).
RSA została utworzona w 1982 roku. W 2000 roku została
zreformowana.
Podstawa prawna lub
konstytucyjna
Przepisy Konstytucji Republiki Włoskiej nie odnoszą się do Rady
Sądownictwa Administracyjnego, wspominając jedynie o NRS.
Akty prawne regulujące
status
Działalność RSA regulują przepisy dwóch ustaw, tj. ustawy nr 183 z
1982 roku oraz nr 205 z 2000 roku.
Skład:
Liczba członków
15 osób.
Kadencja
4 lata.
Czy istnieje możliwość
ponownego
członkostwa?
Tak istnieje, ale tylko raz i dopiero po upływie 8 lat.
Czy członkowie
zatrudnieni są na pełen
etat?
Nie. Dla wszystkich przedstawicieli zawodu sędziego stanowiska nie
mają charakteru pełnoetatowego, ponieważ wykonują oni nadal
obowiązki w sądach; stosuje się jedynie redukcję ich czasu pracy.
Czy sędziowie stanowią
większość składu?
- 10 członków wybierają sędziowie ze swojego grona według
nastepujacych zasad:
4 osoby są wybierane spośród członków Rady Stanu, (Naczelnego
Sądu Administracyjnego, przyp red.), a 6 spośród sędziów sądów
administracyjnych pierwszej instancji. W systemie sądownictwa
administracyjnego nie ma funkcji oskarżyciela publicznego,
- 4 członków, którzy nie są sędziami powołują na wspólnych
obradach obie izby Parlamentu spośród profesorów prawa lub
prawników z 20-letnim stażem,
- 1 członek - Przewodniczący Rady Stanu - sprawuje stanowisko ex
officio.
Tak. (11 z 15 członków to sędziowie – 10 pochodzi z wyboru, jeden
sprawuje urząd ex officio).
Przewodnictwo
Brak danych
Skład
Główne kompetencje:
Ścieżka kariery sędziów
i/lub prokuratorów
Szkolenie sędziów
Rada, wraz z Prezesem Rady Ministrów, odpowiada za
przeprowadzany w drodze konkursu nabór na stanowiska sędziów
sądów administracyjnych. Mogą do niego przystąpić pracownicy
służby cywilnej - absolwenci studiów prawniczych oraz sędziowie
sądów cywilnych i karnych. Organ egzaminujący jest niezależny, a w
jego skład wchodzą wewnętrzni oraz zewnętrzni eksperci.
RSA nadzoruje organizację szkoleń dla sędziów, które realizuje Biuro
ds. Nauki i Szkoleń Sądownictwa Administracyjnego. W skład Biura
wchodzi 12 sędziów (6 z Rady Stanu i 6 z sądów administracyjnych
pierwszej instancji), pochodzących z konkursu i powoływanych przez
RSA.
Propozycje programów szkoleń wstępnych oraz ustawicznych
przedstawiane są przez Biuro ds. Nauki i Szkoleń Sądownictwa
Administracyjnego i zatwierdzane przez RSA.
Dyscyplina
RSA ma wyłączne kompetencje w zakresie prowadzenia
postępowania dyscyplinarnego oraz nakładania sankcji na sędziów i
oskarżycieli publicznych. Od decyzji podejmowanych przez Wydział
do Spraw Dyscyplinarnych przysługuje odwołanie do Sądu
Administracyjnego w Rzymie - pełniącego rolę sądu pierwszej
instancji; od jego decyzji z kolei możliwe jest wniesienie apelacji do
Rady Stanu. Podobny tryb obowiązuje w odniesieniu do innych decyzji
podejmowanych przez RSA.
Stowarzyszenie Sędziów Rady Stanu przyjęło w 1994 roku Kodeks
Postępowania Zawodowego, zmieniony w 2007 roku.
Etyka sędziowska
Rada nie posiada wyraźnie określonych kompetencji w obszarze etyki
sędziowskiej. Zagadnienie to ma jednak znaczenie z punktu widzenia
okresowej oceny funkcjonariuszy wymiaru sprawiedliwości (sędziów i
prokuratorów).
Opiniowanie projektów
ustaw/wydawanie opinii
w innych sprawach
Rada ma prawo do przedstawiania rządowi propozycji dotyczących
regulacji związanych ze statusem sędziów sądów administracyjnych
oraz sądownictwem administracyjnym w przypadku, kiedy jest to
konieczne.
Status decyzji
Decyzje administracyjne wydawane przez organ władzy publicznej.
Procedura odwoławcza
Od decyzji podejmowanych przez RSA przysługuje odwołanie do
sądów administracyjnych (Sąd Administracyjny w Rzymie – pierwsza
instancja; Rada Stanu – druga i ostatnia instancja); prawo to
przysługuje wszystkim zainteresowanym osobom.
Budżet
RSA ma autonomię w dysponowaniu środkami finansowymi, które
państwo przekazuje na jej działalność. Rada zarządza także budżetem
przeznaczonym na funkcjonowanie sądów oraz organizację
sądownictwa.
Aby zagwarantować niezależność i niezawisłość Rady, przyjęto
zasadę, że Rada nie ponosi odpowiedzialności politycznej ani
instytucjonalnej przed jakimikolwiek osobami czy podmiotami.
ŁOTWA
Oficjalna nazwa w języku
narodowym
Tieslietu padome (TP)
Oficjalna nazwa w języku
polskim
Rada Sądownictwa
Adres
Brivibas boulevard 36, Ryga, LV-1511, Łotwa
Numer telefonu
+371 67020350
Strona internetowa
http://at.gov.lv/en/the-board-of-justice/basis-and-functions-ofauthority/
Adres e-mail
[email protected]
Rys historyczny
Podstawa prawna lub
konstytucyjna
Data ustanowienia – 1 sierpnia 2010 roku. Rada Sądownictwa to
ciało kolegialne, które uczestniczy w procesie opracowywania
polityki oraz strategii dotyczących systemu sądownictwa, a także w
procesie usprawniania pracy wymiaru sprawiedliwości.
Ustawa o Władzy Sądowniczej.
Akty prawne regulujące
status
Ustawa o Władzy Sądowniczej.
Skład:
Liczba członków
15 osób.
Kadencja
4 lata (dla członków pochodzących z wyboru).
Czy istnieje możliwość
ponownego członkostwa?
Członkowie Rady Sądownictwa mogą zostać wybrani ponownie, ale
nie mogą sprawować swojej funkcji więcej niż dwa razy pod rząd.
Czy członkowie zatrudnieni
są na pełen etat?
Nie. Brak zatrudnienia na pełen etat.
Skład
Czy sędziowie stanowią
większość składu?
- 7 członków pochodzących z wyboru (sędziów): 6 sędziów
wybiera Konferencja Sędziów, 1 sędziego Zgromadzenie
Plenarne Sądu Najwyższego.
- 8 członków stałych ex officio: Pierwszy Prezes Sądu
Najwyższego, Prezes Trybunału Konstytucyjnego, Minister
Sprawiedliwości, Przewodniczący Komisji ds. Sądownictwa
Parlamentu (Saeima), Prokurator Generalny, Prezes Łotewskiej
Rady Zaprzysiężonych Adwokatów, Prezes Łotewskiej Rady
Zaprzysiężonych Notariuszy oraz Prezes Łotewskiej Rady
Zaprzysiężonych Komorników Sądowych.
Tak.
Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego.
Przewodnictwo
Rada nie posiada wiceprzewodniczącego.
Główne kompetencje:
Ścieżka kariery sędziów
i/lub prokuratorów
Rada podejmuje decyzje dotyczące wyłącznie przeniesienia
sędziego do innego sądu tego samego szczebla, ponadto zatwierdza
przepisy dotyczące oceny sędziów.
Szkolenie sędziów
Za opracowywanie i rozwijanie programów szkolenia wstępnego
oraz ustawicznego odpowiada Administracja Sądów.
Dyscyplina
Brak kompetencji w tym zakresie; realizują je: Sądowa Komisja
Dyscyplinarna oraz Sąd Dyscyplinarny.
Komisja ds. Etyki Sędziowskiej,
Etyka sędziowska
Kodeks Etyki Sędziów Łotewskich.
Władza ustawodawcza ma obowiązek wnioskować o opinię Rady i
jej wysłuchać oraz respektować ją zgodnie z zasadą podziału władz.
Opiniowanie projektów
ustaw/wydawanie opinii w
innych sprawach
Ustawodawca ma obowiązek zapoznania się z opinią Rady dotyczącą
zagadnień mających wpływ na funkcjonowanie sądów, ale prawo do
podejmowania decyzji w tym obszarze przysługuje wyłącznie
ustawodawcy. Ustawodawca ma także prawo do odrzucenia opinii
przedstawionej przez środowisko sędziowskie, niemniej jednak jest
zobowiązany do wysłuchania tej opinii i traktowania jej z
szacunkiem
i
zrozumieniem
(patrz
wyrok
Trybunału
Konstytucyjnego nr 2009-11-01 z 18 stycznia 2010 roku).
Status decyzji
Organ wydaje zarówno decyzje wiążące, jak i postanowienia o
charakterze doradczym.
Procedura odwoławcza
Od decyzji Rady nie przysługuje odwołanie.
Budżet
Rada nie ma odrębnego budżetu. Za budżet i działalność Rady
Sądownictwa odpowiada Administracja Sądu Najwyższego.
LITWA
Oficjalna nazwa w języku
narodowym
Teisėjų Taryba (TT)
Oficjalna nazwa w języku
polskim
Rada Sądownictwa
Adres
L. Sapiegos g. 15, LT-10312 Wilno, Litwa
Numer telefonu
+370 52 514126
Strona internetowa
http://www.teismai.lt
Adres e-mail
[email protected]; [email protected]
Rys historyczny
Konstytucja Republiki Litewskiej z 1992 roku położyła podwaliny pod
utworzenie specjalnej instytucji sędziowskiej, której zadaniem miało
być przedstawianie Prezydentowi rekomendacji dotyczących
nominacji sędziowskich, a także przyznawania awansów,
podejmowania decyzji w sprawie przenoszenia na inne stanowisko
slużbowe lub złożenia sędziego z urzędu. Po raz pierwszy Rada
Sądownictwa pojawia się w przepisach Ustawy o Sądownictwie
Republiki Litewskiej z 1994 roku jako instytucja składająca się zaledwie
z 9 osób; w późniejszym okresie wprowadzono liczne zmiany dotyczące
zarówno jej składu, jak i nazwy, ostatecznie nadając jej obecny kształt.
Stała się organem, który jest jedną z podstawowych instytucji
samorządu sędziowskiego i którego celem jest stanie na straży
niezależności sędziów oraz sądów. W 2012 roku poprawką do Ustawy
o Sądach została zwiększona liczba członków Rady do 23 osób. W ten
sposób zwiększono liczbę przedstawicieli sądów okręgowych i
rejonowych w instytucjach samorządu sędziowskiego.
Podstawa prawna lub
konstytucyjna
Art. 112 Konstytucji stanowi, że przewidziana przepisami prawa
specjalna instytucja sędziowska będzie przedstawiała Prezydentowi
Republiki rekomendacje dotyczące nominacji, awansów oraz decyzji o
przeniesieniu sędziów, a także decyzji o złożeniu sędziego z urzędu.
Akty prawne regulujące
status
Ustawa o Sądach Republiki Litewskiej.
Skład:
Liczba członków
23 osoby.
Kadencja
4 lata.
Czy istnieje możliwość
ponownego członkostwa?
Tak, istnieje.
Czy członkowie
zatrudnieni są na pełen
etat?
Skład
Nie. Brak zatrudnienia na pełen etat.
- 20 sędziów wybieranych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów: 3
sędziów Sądu Najwyższego, 3 Sędziów Sądu Apelacyjnego i 3
Sędziów Najwyższego Sądu Administracyjnego, po jednym sędzim
z każdego sądu okręgowego, 1 sędzia reprezentujący wszystkie
okręgowe sądy administracyjne oraz po jednym sędzim
reprezentującym wszystkie sądy rejonowe zlokalizowane w
obszarze działalności poszczególnych sądów okręgowych.
- 3 członków ex-officio (sędziowie): Prezes Sądu Najwyższego, Prezes
Sądu Apelacyjnego, Prezes Najwyższego Sądu Administracyjnego.
Czy sędziowie stanowią
większość składu?
Tak, ponieważ organ ten składa się wyłącznie z sędziów.
Przewodnictwo
Przewodniczącego oraz Wiceprzewodniczącego wybierają członkowie
Rady na 2 lata.
Główne kompetencje:
Ścieżka kariery sędziów
i/lub prokuratorów
Rada uczestniczy w procesie tworzenia korpusu sędziów, przekazując
Prezydentowi Republiki sugestie dotyczące powoływania sędziów,
przyznawania im awansów i usuwania ich ze stanowiska – oprócz
sędziów dotyczy to także Prezesów i Wiceprezesów sądów oraz
przewodniczących wydziałów sądów. Rada przekazuje także
propozycje zmiany liczby sędziów w poszczególnych sądach.
Rada Sądownictwa ustala także skład Komisji Egzaminacyjnej dla
Kandydatów na Stanowiska Sędziowskie, wybiera lub nominuje jej
członków, a także zatwierdza projekty aktów prawnych regulujące jej
działalność (przepisy proceduralne).
Szkolenie sędziów
Wstępne szkolenia sędziów oraz obowiązkowe szkolenia w trakcie
pełnienia funkcji (szkolenia ustawiczne) finansuje państwo.
Ministerstwo Sprawiedliwości odpowiada za harmonizację corocznych
programów szkoleń dla sędziów, podczas gdy Rada Sądownictwa
odpowiada za zatwierdzanie zasad dotyczących organizacji szkoleń,
programów szkoleniowych, corocznych planów podnoszenia
kwalifikacji zawodowych oraz wymogów dotyczących kwalifikacji
wykładowców.
Komisja Rady Sądownictwa ds. Szkoleń przedstawia wnioski i uwagi
dotyczące programów szkoleń, a także planów szkoleń; odpowiada
także za ocenę dodatkowych potrzeb szkoleniowych sędziów, zajmuje
się problemami szkoleń międzynarodowych, wspiera sędziów i
urzędników sądowych, rozpatruje problemy związane z
finansowaniem, strategią i potrzebami szkoleniowymi.
Krajowa Administracja Sądowa (instytucja świadcząca usługi dla sądów
i instytucji samorządowych sądownictwa), odpowiada za
przygotowanie i realizację programów szkoleń wstępnych oraz szkoleń
ustawicznych dla sędziów.
Rada uczestniczy w ustalania składu Komisji ds. Etyki i Dyscypliny
Sędziowskiej; powołuje 4 z 7 członków tej Komisji, dokonuje wyboru
przewodniczącego, a także podejmuje decyzje dotyczące usunięcia
wyżej wymienionych osób ze stanowiska w przypadkach
przewidzianych przez prawo. Ponadto Rada powołuje wszystkich
członków Sądu Honorowego i podejmuje decyzje dotyczące usunięcia
ze stanowiska w przypadkach przewidzianych przez prawo.
Dyscyplina
Rada odpowiada za zatwierdzanie reguł proceduralnych Komisji ds.
Etyki i Dyscypliny Sędziowskiej oraz Sądu Honorowego.
Rada rozpatruje coroczne sprawozdania Komisji ds. Etyki i Dyscypliny
Sędziowskiej oraz Sądu Honorowego.
Rada dysponuje prawem do składania wniosków o wszczęcie
postępowania dyscyplinarnego przeciwko sędziemu.
Etyka sędziowska
Kodeks Etyki Sędziowskiej Republiki Litewskiej został przyjęty przez
Zgromadzenie Ogólne Sędziów w 2006 roku. W sprawie naruszeń
przepisów Kodeksu oraz wszczynania postępowań dyscyplinarnych
przeciwko sędziom właściwe są następujące instytucje: Komisja ds.
Etyki i Dyscypliny Sędziowskiej oraz Sąd Honorowy.
Rada Sądownictwa nie posiada inicjatywy ustawodawczej. Ma jednak
prawo do przedstawiania rządowi (konkretnym ministerstwom) bądź
Prezydentowi Republiki Litewskiej uzasadnionych opinii w sprawach
legislacyjnych.
Opiniowanie projektów
ustaw/wydawanie opinii
w innych sprawach
Opinie w innych sprawach: Zgodnie z procedurą przyjętą przez Radę i
zatwierdzoną przez Ministra Sprawiedliwości, Ministerstwo
przygotowuje projekty inwestycji dotyczące sądownictwa, przedstawia
je Radzie do zatwierdzenia i wnosi o włączenie ich do państwowego
programu inwestycyjnego. Muszą one uwzględniać potrzeby zgłaszane
przez Narodowy Zarząd Sądownictwa i propozycje samych sądów.
Rada zatwierdza regulacje dotyczące administracji sądów (wliczając w
to regulacje dotyczące przydziału spraw oraz formowania składu sądu)
i uczestniczy w rozwiązywaniu innych kwestii o charakterze
administracyjnym dotyczących sądów.
Inne kompetencje
Rada, działając w imieniu ogółu sędziów, współpracuje z innymi
instytucjami i organizacjami na Litwie oraz w innych państwach, a
także z organizacjami międzynarodowymi, zajmującymi się
zagadnieniami niezawisłości sędziowskiej, administracją sądownictwa
oraz innymi kwestiami istotnymi z punktu widzenia działalności sądów.
Powołuje Komisję Stałą do Oceny Sędziów oraz inne komisje stałe i
tymczasowe, a także zatwierdza akty prawne regulujące
funkcjonowanie tych komisji.
Status decyzji
Decyzje Rady są wiążące prawnie.
Procedura odwoławcza
Rada Sądownictwa może rewidować swoje uchwały. W niektórych
przypadkach decyzje Rady Sądownictwa mogą być ponownie
rozpatrzone przez sąd administracyjny.
Budżet
Środki finansowe konieczne dla zapewnienia właściwego
funkcjonowania Rady Sądownictwa oraz innych instytucji samorządu
sędziowskiego są przydzielane przez Krajową Administrację Sądową.
Środki te służą utrzymaniu siedziby i personelu, wyposażenia,
organizacji posiedzeń i innych wydarzeń, rozwoju współpracy
międzynarodowej, organizacji spotkań itd.
Krajowa Administracja Sądowa otrzymuje fundusze z budżetu państwa
zgodnie z decyzjami Ministerstwa Finansów, które dotyczą przydziału
środków; konsolidacja tych funduszy odbywa się na mocy postanowień
ustawy budżetowej przyjmowanej co roku przez Parlament.
MALTA
Oficjalna nazwa w języku
narodowym
Kummissjoni ghall-Amministrazzjoni tal-Gustizzja
Oficjalna nazwa w języku
polskim
Komisja do Spraw Wymiaru Sprawiedliwości
Adres
The Palace, Republic Street, Valletta, Malta
Numer telefonu
-
Strona internetowa
www.judiciarymalta.gov.mt
Adres e-mail
[email protected]
Rys historyczny
2 września 1994 roku została znowelizowana Konstytucja Malty
poprzez dodanie art. 101A, na podstawie tego artykułu została
powołana specjalna instytucja - Komisja do Spraw Wymiaru
Sprawiedliwości.
Podstawa prawna lub
konstytucyjna
Artykuł 101A Konstytucji.
Akty prawne regulujące
status
Brak danych.
Skład:
Liczba członków
10 osób.
Kadencja
4 lata.
Czy istnieje możliwość
ponownego członkostwa?
Brak danych.
Czy członkowie
zatrudnieni są na pełen
etat?
Nie. Brak zatrudnienia na pełen etat.
Skład
Czy sędziowie stanowią
większość składu?
- 4 sędziów wybieranych przez przedstawicieli zawodu sędziego,
- 2 osoby spoza środowiska sędziowskiego: 1 osoba powoływana przez
premiera i 1 osoba powoływana przez lidera opozycji;
- 4 członków z urzędu: Prezydent, Prezes Sądu Najwyższego,
Prokurator Generalny i Prezes Izby Adwokackiej.
Nie. W przypadku równej liczby głosów za i przeciw Przewodniczący
Komisji ma głos rozstrzygający, co oznacza, że przedstawiciele
środowiska sędziowskiego zawsze dysponują większością głosów.
Przewodniczący – Prezydent Republiki Maltańskiej (ex officio).
Przewodnictwo
Wiceprzewodniczący – Prezes Sądu Najwyższego (ex officio).
Główne kompetencje:
Na wniosek premiera, Komisja przedstawia propozycje dotyczące
nominacji na podstawie art. 96, 98 lub 100 Konstytucji.
Ścieżka kariery sędziów
i/lub prokuratorów
Komisja sprawuje także ważną rolę związaną z procedurą złożenia
sędziego z urzędu, o której mowa w rozdziale 369 Kodeksu
Maltańskiego. Kompetencje do złożenia sędziego z urzędu należą do
Parlamentu, który decyduje o tym w uchwale podejmowanej
większością dwóch trzecich głosów. Jednak przed wszczęciem
postępowania w sprawie złożenia sędziego z urzędu przez Parlament,
Komisja ma obowiązek sprawdzenia, czy prima facie zachodzą
okoliczności uzasadniające złożenie sędziego z urzędu.
Szkolenie sędziów
Komisja ds. Edukacji Sędziów jest organem odpowiedzialnym za
szkolenia dla osób wykonujących zawód sędziego. Wspomaga sędziów
i sędziów pokoju w zakresie doskonalenia zawodowego oraz
kształcenia ustawicznego, głównie poprzez organizowanie seminariów
prowadzonych przez krajowych oraz zagranicznych prelegentów i
ekspertów, organizuje też kursy dla nowo powołanych sędziów. Inne
cele działalności Komisji to mi.in.: informowanie przedstawicieli
środowiska sędziowskiego o najnowszych zmianach w prawie za
pomocą technologii informatycznych, aktualizowanie treści
dokumentów poświęconych różnym aspektom zawodu sędziego oraz
promocja współpracy międzynarodowej dotyczącej szkolenia sędziów.
W skład Komisji wchodzą cztery osoby, dwie powołuje Prezes Sądu
Najwyższego, a pozostałe dwie – Minister Sprawiedliwości. Pracami
Komisji kieruje Prezes Sądu Najwyższego.
Dyscyplina
Komisja ma prawo prowadzić dochodzenie w sprawie każdego
sędziego czy sędziego pokoju, zwracać uwagę każdemu sędziemu bądź
sędziemu pokoju na temat wszystkich spraw (niezależnie od tego, w
jakim sądzie sprawuje swój urząd dany sędzia bądź sędzia pokoju),
które mogą negatywnie wpływać na funkcjonowanie sądu, może też
zwracać uwagę na wszelkie działania, które mogą negatywnie wpływać
na poziom zaufania, którym sędzia lub sędzia pokoju został obdarzony
przez mianowanie na dane stanowisko, może też zwracać uwagę na
naruszenie postanowień przepisów bądź kodeksów etycznych przez
sędziego lub sędziego pokoju, może także dokonywać czynności natury
dyscyplinarnej – zgodnie z obowiązującym prawem – w odniesieniu do
czynnych zawodowo adwokatów oraz prokuratorów.
Komisja ma prawo sporządzić kodeks lub kodeksy etyczne regulujące
postępowanie osób wykonujących zawód sędziego; ponadto, na
wniosek Komitetu ds. Adwokatury i Prokuratury, Komisja ma prawo
sporządzić kodeks lub kodeksy etyczne regulujące postępowanie
adwokatów i prokuratorów.
Etyka sędziowska
Opiniowanie projektów
ustaw/wydawanie opinii
w innych sprawach
Kodeks Etyki Sędziowskiej został przygotowany przez Komisję do
SprawWymiaru Sprawiedliwości. W maju 2004 roku Komisja do Spraw
Wymiaru Sprawiedliwości przyjęła poprawki do Kodeksu. Jedną z nich
jest artykuł nr 29, który mówi, że Prezes Sądu Najwyższego przedstawi
zalecenia, które wyjaśnią, w jaki sposób zasady Kodeksu Etyki
Sędziowskiej, lub niektóre z nich, powinny być stosowane w
konkretnych przypadkach. Ma to na celu zapewnienie, na ile to
możliwe, spójności ich stosowania. Zalecenia te zostały przyjęte przez
Komisję 8 czerwca 2008 roku i stanowią integralną część Kodeksu.
Podobne, aczkolwiek bardziej rozbudowane, zalecenia zostały zawarte
w treści Komentarza do Zasad z Bangalore dot. Postępowania
Sędziego.
Komisja ma prawo i obowiązek przedstawiać Ministrowi
Sprawiedliwości rekomendacje dotyczące poprawy efektywności
pracy sądów.
Opinie na inne tematy: Komisja może przekazywać rządowi swoje
opinie. Zgodnie z przepisami Konstytucji Maltańskiej, jedną z funkcji
Komisji jest sugerowanie możliwych rozwiązań.
Inne funkcje Komisji to:
Status decyzji
- sprawowanie nadzoru nad działalnością sądów i przekazywanie
Ministrowi Sprawiedliwości rekomendacji dotyczących rozwiązań,
które, zdaniem Komisji, pozwoliłyby na bardziej efektywne
funkcjonowanie sądów;
- doradzanie Ministrowi Sprawiedliwości w kwestiach związanych z
organizacją i administracją wymiaru sprawiedliwości;
- realizacja innych zadań przewidzianych prawem.
Decyzje Komisji są prawnie wiążące.
Procedura odwoławcza
Od decyzji Komisji nie przysługuje odwołanie.
Budżet
Budżet zatwierdzany jest przez Prezydenta Malty. Komisja ma prawo
wykorzystywać przyznane jej środki budżetowe w sposób, jaki uzna za
stosowny.
Inne kompetencje
HOLANDIA
Oficjalna nazwa w języku
narodowym
Raad voor de rechtspraak
Oficjalna nazwa w języku
polskim
Holenderska Rada Sądownictwa
Adres
Kneuterdijk 1, 2514 EM, Haga, Holandia
Numer telefonu
+31-(0)88 361 00 00
Strona internetowa
www.judiciary.nl
Adres e-mail
[email protected]
Rys historyczny
Rada została utworzona w 2002 roku w wyniku szeroko zakrojonej
reformy sądownictwa. Wcześniej za zarządzanie i nadzór nad
sądownictwem odpowiadał Minister Sprawiedliwości. Minister nie miał
żadnych kompetencji dotyczących sfery orzeczniczej; w tym zakresie
wyłączną odpowiedzialność ponosili sędziowie orzekający w
poszczególnych sądach. Zarówno parlament, jak i środowisko
sędziowskie uznało, że niezbędne jest wzmocnienie niezależności
sądownictwa. Uległa zmianie struktura zarządzania sądownictwem, co
oznaczało, że zarządy poszczególnych sądów stały się odpowiedzialne
za swoje działania. Dodatkowo, została utworzona Rada Sądownictwa,
która ponosi pełną odpowiedzialność za budżet, koordynację i nadzór
nad całym systemem sądownictwa. Rada nie ma żadnych kompetencji
dotyczacych rozstrzygania w poszczególnych sprawach. Co więcej, w
wyniku reformy przestała istnieć bezpośrednia więź pomiędzy
Ministrem Sprawiedliwości a sądami.
Podstawa prawna lub
konstytucyjna
Przepisy ustawowe. Holenderska Rada Sądownictwa nie ma
umocowania w przepisach Konstytucji.
Akty prawne regulujące
status
Ustawa z 18 kwietnia 1827 roku o Zawodzie Sędziego i Systemie
Sądownictwa (zwana też Ustawą o Organizacji Sądów) – Rozdział 2,
część 6.
Skład:
Liczba członków
Zgodnie z treścią art. 84 ust. 4 Ustawy o Organizacji Sądów, w skład
Rady wchodzi od 3 do 5 członków. Rada sama decyduje o liczbie
członków.
Obecnie Rada składa się z 4 członków.
Kadencja
6 lat.
Czy istnieje możliwość
ponownego członkostwa?
Tak, istnieje przez maksymalnie 3 lata.
Czy członkowie
zatrudnieni są na pełen
etat?
Tak, są zatrudnieni na pełen etat.
Zgodnie z treścią art. 84 ust. 1 Ustawy o Organizacji Sądów, w skład
Rady wchodzi od 3 do 5 członków.
Skład
Czy sędziowie stanowią
większość składu?
Obecnie 2 spośród 4 członków Rady to osoby wykonujące zawód
sędziego. Zgodnie z treścią art. 84 ust. 4 Ustawy o Organizacji Sądów,
jeżeli w skład Rady wchodzi 4 członków, co najmniej dwóch z nich musi
być sędziami.
Obecnie sędziowie stanowią 50% składu organu. W przypadku, gdy w
głosowaniu liczba głosów „za” jest taka sama jak liczba głosów
„przeciw”, głos decydujący należy do Przewodniczącego (którym jest
zawsze sędzia).
Przewodniczącym i Wiceprzewodniczącym Rady jest zawsze sędzia.
Przewodnictwo
Główne kompetencje:
Ścieżka kariery sędziów
i/lub prokuratorów
Z formalnego punktu widzenia, sędziowie powoływani są na stanowiska
na podstawie Dekretów Królewskich (z rekomendacji Ministra ds.
Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości), po wnikliwych konsultacach z
przedstawicielami środowiska sędziowskiego. W rzeczywistości
nominacje przyznawane są na podstawie rekomendacji Rady, które z
kolei odzwierciedlają opinie zarządów sądów oraz sugestie komisji ds.
wyboru.
Szkolenie sędziów
Szkoleniem sędziów i kwestiami organizacyjnymi w tym zakresie
zajmuje się SSR (Narodowe Centrum Szkolenia Sędziów). Rada jest
współwłaścicielem SSR (jest ono w 2/3 własnością Rady i w 1/3
własnością Biura Prokuratora Generalnego), co oznacza, że Rada
odpowiada zarówno za kwestie organizacyjne dotyczące SSR jak i
nadzór nad nim.
Dyscyplina
Rada nie ma kompetencji dotyczących postępowań dyscyplinarnych
prowadzonych przeciwko sędziom.
Etyka sędziowska
Rada ma kompetencje w obszarze promowania etyki sędziowskiej.
Kluczowym celem działania Rady jest podnoszenie świadomości
dotyczącej nieskazitelności postępowania. Została powołana specjalna
grupa robocza złożona z przedstawicieli środowiska sędziowskiego oraz
doradców Rady ds. Polityki, która pracuje nad zagadnieniami
dotyczącymi uczciwości sędziów w tym nad podręcznikiem dla sędziów,
nowelizacją Kodeksu Postępowania Sędziów oraz rozpoczęciem debaty
na temat dodatkowych funkcji sprawowanych przez sędziów.
Opiniowanie projektów
ustaw/wydawanie opinii
w innych sprawach
Jednym z głównych zadań Rady Sądownictwa jest przekazywanie
rządowi i parlamentowi wskazówek w sprawie polityki i projektów
ustaw, które mogą wpływać na wymiar sprawiedliwości. Dotyczy to
wyłącznie propozycji, które bezpośrednio wpływają na organizację
sądownictwa, wprowadzają nowe procedury prawne bądź zmieniają
istniejące. Zalecenia Rady są zatwierdzane po konsultacjach z sądami.
Rada ma prawo przekazywać zalecenia dotyczące legislacji zarówno na
życzenie innych osób/podmiotów, jak i z własnej inicjatywy.
Inne kompetencje:
Promowanie wysokiej jakości i jednolitości przepisów prawa: Rada nie
może oceniać pracy poszczególnych sędziów. Zadania Rady związane z
dbałością o jakość systemu sądownictwa dotyczą działań na rzecz
jednolitości stosowania prawa, np. poprzez zachęcanie do
przyjmowania wytycznych dotyczących orzekanych kar. Rada ma także
za zadanie prowadzenie działań na rzecz podnoszenia jakości
zarządzania sądami.
Status decyzji
Decyzje Rady związane z realizacją obowiązków ustawowych mają
charakter wiążący.
Procedura odwoławcza
W przypadku, gdy decyzja Rady dotycząca jej obowiązków ustawowych
została podjęta w sposób ewidentnie sprzeczny z przepisami prawa
bądź też niekorzystnie wpływa na działalność sądów, może być
uchylona na mocy Dekretu Królewskiego wydanego z rekomendacji
Ministra ds. Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (art. 106 Ustawy o
Organizacji Sądów). W trakcie realizacji swoich obowiązków, Rada w
żaden sposób nie ingeruje w proces orzekania w indywidualnych
sprawach (artykuł 96).
Budżet
Rada prowadzi negocjacje z Ministrem ds. Bezpieczeństwa i
Sprawiedliwości w sprawie kształtu corocznego budżetu całego
sądownictwa i w pełni odpowiada przed Ministrem za sposób
wydatkowania środków budżetowych. W przypadku, gdy Rada nie
porozumie się z Ministrem w sprawie budżetu, zarówno Minister, jak i
Rada przedstawiają swoje propozycje Parlamentowi, który podejmuje
decyzję, którą z nich przyjąć. Środki budżetowe pokrywają całość
kosztów działalności Rady oraz sądów pozostających pod jej nadzorem,
a także wynagrodzeń sędziów. Dodatkowo, Rada jest
współwłaścicielem Narodowego Centrum Szkolenia Sędziów (SSR) oraz
właścicielem spółki zajmującej się świadczeniem usług informatycznych
dla sądownictwa (Spir-it). Rada dzieli środki budżetowe dla
poszczególnych sądów i nadzoruje proces zarządzania finansami
sądów. Sądy ponoszą odpowiedzialność przed Radą w zakresie
wydatkowania przyznawanych im środków budżetowych. Budżet
ustalany jest w oparciu o liczbę spraw: co roku liczba spraw
prowadzonych przez sądy jest mnożona przez wysokość kosztów za
dany typ sprawy sądowej. Koszty są negocjowane między Ministrem a
Radą i ustalane raz na trzy lata.
POLSKA
Oficjalna nazwa w języku
narodowym
Krajowa Rada Sądownictwa
Oficjalna nazwa w języku
polskim
Krajowa Rada Sądownictwa
Adres
ul. Rakowiecka 30, 02-528 Warszawa
Numer telefonu
+48 22 3792 773
Strona internetowa
http://krs.pl
Adres e-mail
[email protected]
Rys historyczny
Ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa została przyjęta 20 grudnia
1989 roku (Dz. U. nr. 73, poz. 435 z późn. zm.; aktualna wersja ustawy
pochodzi z 12 maja 2011 roku (Dz. U. nr. 126, poz 714). Pierwsze
posiedzenie Rady odbyło się 23 stycznia 1990 roku.
Podstawa prawna lub
konstytucyjna
Niezależny organ konstytucyjny - zgodnie z treścią artykułu 186
Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej.
Akty prawne regulujące
status
Art. 186 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1997 r., nr 78,
poz.
483,
z
późn.
zm.,
tekst
jednolity:
www.sejm.gov.pl/prawo/konst/angielski/kon1.htm
Skład:
Liczba członków
25 osób.
Kadencja
4 lata.
Czy istnieje możliwość
ponownego członkostwa?
Tak istnieje, ale tylko raz.
Czy członkowie
zatrudnieni są na pełen
etat?
Nie. Członkowie Rady nie są zatrudnioni na pełen etat. Rada zazwyczaj
obraduje na posiedzeniu plenarnym przez tydzień, raz w miesiącu, co
pozwala członkom, którzy są sędziami na sprawowanie swoich
obowiązków sędziowskich w pełnym wymiarze czasu.
Skład
- 15 sędziów wybieranych przez zgromadzenia ogólne sądów
poszczególnych szczebli według następujących zasad: Sąd
Najwyższy – 2 sędziów, sądy powszechne – 10 sędziów, sądy
administracyjne – 2 sędziów, sądy wojskowe – 1 sędziego;
- 6 - palamentarzystów (4 posłów i 2 senatorów);
- 4 członków ex officio: Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, Prezes
Najwyższego Sądu Admiminstracyjnego, Minister Sprawiedliwości
oraz 1 osoba powołana przez Prezydenta RP.
Czy sędziowie stanowią
większość składu?
Tak, (15 z 25 członków to osoby wykonujące zawód sędziego).
Przewodniczący wybierany przez członków Rady;
Przewodnictwo
2 Wiceprzewodniczących wybieranych przez członków Rady.
Główne kompetencje:
Ścieżka kariery sędziów
i/lub prokuratorów
KRS przedstawia Prezydentowi RP wnioski o powołanie sędziów Sądu
Najwyższego, sądów powszechnych, sądów administracyjnych oraz
sądów wojskowych.
Szkolenie sędziów
KRS ma prawo wyrażania opinii na temat programów szkolenia
sędziów w odniesieniu do aplikacji ogólnej oraz aplikacji sędziowskiej,
prawo do wyrażania opinii na temat rocznych harmonogramów
szkoleń dotyczących rozwoju zawodowego sędziów oraz pracowników
sądów.
Dyscyplina
Rada wybiera Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów
Powszechnych po przedstawieniu kandydatów na to stanowisko przez
Zgromadzenia Ogólne Sędziów Sądów Apelacyjnych, a także Rzecznika
Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Wojskowych po przedstawieniu
kandydatów na to stanowisko przez Zgromadzenie Sędziów Sądów
Wojskowych.
KRS uchwala zbiory zasad etyki zawodowej sędziów i stoi na straży ich
przestrzegania.
Etyka sędziowska
Obecny kodeks etyki został uchwalony przez Radę na mocy uchwały nr
16/2003 z 19 lutego 2003 r.
Opiniowanie projektów
ustaw/wydawanie opinii
w innych sprawach
Rada wyraża opinie w sprawie projektów aktów normatywnych
dotyczących sądownictwa i sędziów, a także przedstawia wnioski w
tym zakresie.
Status decyzji
Uchwały – moc wiążąca, opinie i stanowiska – charakter doradczy.
Procedura odwoławcza
W indywidualnych przypadkach osoby, których dotyczą uchwały Rady
i wpływają na ich prawa lub obowiązki, mogą odwołać się do Sądu
Najwyższego.
Budżet
Budżet KRS jest niezależny, odrębny od budżetu państwa, ustalany
przez parlament i przeznaczony na realizację zadań statutowych Rady
oraz na wynagrodzenia personelu.
PORTUGALIA
Oficjalna nazwa w języku
narodowym
Conselho Superior da Magistratura
Oficjalna nazwa w języku
polskim
Wysoka Rada Sądownictwa
Adres
Rua Mouzinho da Silveira, nº 10, 1269-273 Lizbona – Portugalia
Numer telefonu
+351 213 220 020
Strona internetowa
http://www.csm.org.pt
Adres e-mail
[email protected]
Rys historyczny
Po wprowadzeniu w Portugalii systemu demokratycznego w 1974
roku, Rada została ustanowiona na mocy Dekretu Nr 926/76 z 31
grudnia 1976 roku.
Podstawa prawna lub
konstytucyjna
Konstytucja Portugalii: art. 217 i 218
Akty prawne regulujące
status
- Ustawa 21/85 z 30 lipca, zmieniona Ustawą 10/94 z 5 maja oraz
Ustawa 143/99 z 31 sierpnia;
- Ustawa 36/2007 z 14 sierpnia;
- Ustawa 52/2008 z 28 sierpnia, zmieniona Ustawą 102/1009 z 11
września, Ustawa 115/2009 z 12 października, Dekret 295/2009 z
13 października, Ustawa 3-B/2010 z 28 kwietnia, Ustawa 40/2010
z 3 września, Ustawa 43/2010 z 3 września, Ustawa 46/2011 z 24
czerwca.
Skład:
Liczba członków
17 członków.
Kadencja członków Rady jest taka sama jak organu, który ich powołuje:
Kadencja
Czy istnieje możliwość
ponownego członkostwa?
Czy członkowie
zatrudnieni są na pełen
etat?
- 5 lat w przypadku osób powoływanych przez Prezydenta
Republiki,
- 4 lata w przypadku osób powoływanych przez Parlament,
- 3 lata w przypadku osób wybieranych spośród sędziów.
Tak istnieje, ale w przypadku osób wybieranych z grona sędziów jest to
możliwe tylko raz.
W przypadku osób wywodzących się spoza środowiska sędziowskiego
nie istnieją żadne ograniczenia w tym zakresie.
Decyzja w tym zakresie należy do poszczególnych członków, niemniej
jest to możliwe.
Obecnie na pełen etat zatrudnieni są wyłącznie członkowie wywodzący
się z grona sędziów.
Skład
Czy sędziowie stanowią
większość składu?
- 7 sędziów wybieranych przez innych przedstawicieli środowiska
sędziowskiego;
- 2 członków powoływanych przez Prezydenta;
- 7 członków powoływanych przez Parlament;
- 1 członek ex officio: Prezes Sądu Najwyższego, który zostaje
Przewodniczącym Rady.
Nie (8 z 17 członków to osoby wykonujące zawód sędziego).
Przewodniczącym automatycznie zostaje Prezes Sądu Najwyższego.
Przewodnictwo
Wiceprzewodniczący – z 7 członków Rady wywodzących się z grona
sędziów jeden musi być sędzią Sądu Najwyższego. To właśnie ta osoba
zajmuje stanowisko Wiceprzewodniczącego.
Główne kompetencje:
Ścieżka kariery sędziów
i/lub prokuratorów
Do kompetencji Rady należy nominowanie, powoływanie,
przenoszenie na inne stanowiska i przyznawanie awansów sędziom.
Szkolenie sędziów
Obowiązki związane z organizowaniem szkoleń dla sędziów należą do
Centrum Studiów Sądowniczych, które działa pod egidą Ministerstwa
Sprawiedliwości. Jednak Wysoka Rada Sądownictwa wyznacza jednego
z członków Rady Pedagogicznej i także ma prawo do organizcji szkoleń.
Dyscyplina
Rada posiada kompetencje dyscyplinarne. Ustawa 21/85
Etyka sędziowska
Promowanie etyki sędziowskiej to stałe zadanie realizowane przez
Radę; wprawdzie nie istnieje Kodeks Etyki, niemniej jednak Statut
Sędziów Sądów Powszechnych zawiera zasady odnoszące się do
omawianej kwestii.
Opiniowanie projektów
ustaw/wydawanie opinii
w innych sprawach
Rada ma prawo wydawania opinii na temat aktów prawnych
dotyczących sądownictwa oraz statusu sędziów, a także, w ujęciu
ogólnym, analizowania i przedstawiania Ministerstwu Sprawiedliwości
propozycji rozwiązań legislacyjnych mających na celu podnoszenie
efektywności działania wymiaru sprawiedliwości.
Status decyzji
Decyzje administracyjne.
Procedura odwoławcza
Decyzje podjęte przez Zgromadzenie Plenarne Rady mogą być
zaskarżane do Sądu Najwyższego w określonych przypadkach głównie, gdy dotyczą oceny postępowania sędziów, przyznawania im
awansów, bądź też podejmowanych
dyscyplinarnych.
wobec nich czynności
Wysoka Rada Sądownictwa ma autonomię finansową i własny budżet
ujęty w sekcji „Wydatki Ogólne” budżetu państwa. Budżet każdego
roku zatwierdza Zgromadzenie Republiki na wniosek Rady i jest
przekazywany Zgromadzeniu pod koniec sierpnia.
Budżet
Budżet Rady obejmuje:
- Działalność Centrum Dokumentacji Sądowej;
- Działalność Inspektoratu Sądowego;
- Wydatki samej Rady;
Wydatki na szkolenia sędziów pokrywane są z budżetu Ministerstwa
Sprawiedliwości.
RUMUNIA
Oficjalna nazwa w języku
narodowym
Consiliul Superior al Magistraturii
Oficjalna nazwa w języku
polskim
Najwyższa Rada Sądownictwa
Adres
141B Calea Plevnei, 6th district, 060011, Bucharest
Numer telefonu
+4 021.319.81.89
Strona internetowa
www.csm1909.ro
Adres e-mail
[email protected]
Rys historyczny
Rumuńska Najwyższa Rada Sądownictwa została ustanowiona 1
czerwca 1909 roku na mocy Ustawy o zmianie Ustawy o organizacji
sądów z 1890 roku. W okresie rządów reżimu komunistycznego (19491989) Rada przestała istnieć. W 1991 roku, po uchwaleniu nowej
Konstytucji Rumunii, Rada uzyskała status organu konstytucyjnego –
po raz pierwszy w swojej długiej historii. Nowelizacja Konstytucji z 2003
roku przyniosła ze sobą fundamentalne zmiany w zakresie funkcji,
struktury oraz kompetencji Najwyższej Rada Sądownictwa, dzięki temu
w styczniu 2005 roku rozpoczęła pracę Rada, która działa sprawnie i
efektywnie.
Podstawa prawna lub
konstytucyjna
Konstytucja Rumunii Rozdział VI – Władza Sądownicza, Sekcja III, art.
133 i 134 określają funkcję, strukturę oraz kompetencje Najwyższej
Rady Sądownictwa. Art. 133 stanowi, że zadaniem Rady jest stanie na
straży niezawisłości wymiaru sprawiedliwości.
Akty prawne regulujące
status
Status Rady reguluje Ustawa nr 317/2004 o Najwyższej Radzie
Sądownictwa.
Skład:
Liczba członków
19 osób.
Kadencja
6 lat.
Czy istnieje możliwość
ponownego członkostwa?
Nie, nie istnieje.
Czy członkowie
zatrudnieni są na pełen
etat?
Tak.
Skład
Czy sędziowie stanowią
większość składu?
Przewodnictwo
- 14 funkcjonariuszy wymiaru sprawiedliwości (9 sędziów i 5
prokuratorów, reprezentujących wszystkie poziomy jurysdykcji)
wybieranych przez zgromadzenia ogólne funkcjonariuszy sądowych;
ich kandydatury są następnie zatwierdzane przez Senat Rumunii.
- 2 członków wybieranych przez Senat spoza środowiska
sędziowskiego/prokuratorskiego,
- 3 członków ex officio: Prezes Wysokiego Trybunału Kasacyjnego,
Minister Sprawiedliwości oraz Prokurator Generalny Prokuratury
działającej przy Wysokim Trybunale Kasacyjnym.
Tak (10 z 19 członków – w tym Przewodniczący – to sędziowie).
Przewodniczący: wybierany na rok spośród członków będących
sędziami lub prokuratorami; w przypadku, gdy przewodniczącym
zostanie wybrany sędzia, funkcję wiceprzewodniczącego sprawuje
osoba wykonująca zawód prokuratora i vice versa.
Wiceprzewodniczący: wybierany na rok spośród członków będących
sędziami lub prokuratorami.
Główne kompetencje:
Rada gwarantuje właściwy proces wyboru kandydatów
funkcjonariuszy sądowych oparty na ocenie ich kompetencji;
Ścieżka kariery sędziów
i/lub prokuratorów
na
Rada podejmuje decyzje dotyczące: przebiegu kariery funkcjonariuszy
sądowych (powoływanie na stanowiska kierownicze, przeniesienie na
inne
stanowiska,
delegowanie,
przedstawianie
propozycji
powołania/odwołania ze stanowisk kierowniczych w Wysokim
Trybunale
Kasacyjnym,
opiniowanie
propozycji
Ministra
Sprawiedliwości dotyczących powołania/odwołania ze stanowisk
kierowniczych w Prokuraturze przy Wysokim Trybunale Kasacyjnym.
Szkolenie sędziów
Rada koordynuje działalność Krajowego Instytutu Sądownictwa i co
roku zatwierdza program szkolenia zawodowego sędziów i
prokuratorów.
Dyscyplina
W ramach działalności poszczególnych sekcji, Najwyższa Rada
Sądownictwa pełni rolę sądu w obszarze odpowiedzialności
dyscyplinarnej sędziów, prokuratorów i pomocniczych urzędników
sądowych. Zgromadzenie Plenarne Rady rozpatruje odwołania od
decyzji podjętych przez poszczególne sekcje Rady wnoszone przez
sędziów i prokuratorów.
Etyka sędziowska
Rada zatwierdza treść Kodeksu Etyki i Deontologii Sędziowskiej;
zapewnia także przestrzeganie zasad etyki zawodowej.
Opiniowanie projektów
ustaw/wydawanie opinii
w innych sprawach
Najwyższa Rada Sądownictwa opracowuje i przyjmuje akty prawne
wykonawcze dotyczące sądownictwa, wydaje opinie dotyczące
projektów aktów normatywnych, które odnoszą się do działalności
władzy sądowniczej, a także projektów rozporządzeń i zarządzeń
zatwierdzonych przez Ministra Sprawiedliwości w przypadkach
określonych przepisami prawa.
Rada stoi na straży niezależności sądownictwa oraz niezawisłości,
bezstronności i prestiżu zawodowego sędziów i prokuratorów;
Inne kompetencje
Rada przyczynia się do zapewnienia sprawnej organizacji pracy sądów
i prokuratur;
Rada wydaje zgodę na przeszukanie, zatrzymanie lub areszt
prewencyjny osób wykonujących zawód sędziego lub prokuratora.
Status decyzji
Decyzje administracyjne.
Procedura odwoławcza
Zgodnie z postanowieniami Konstytucji Rumunii, decyzje Najwyższej
Rady Sądownictwa mają charakter ostateczny i nieodwołalny, oprócz
decyzji dotyczących odpowiedzialności dyscyplinarnej funkcjonariuszy
sądowych, od których możliwe jest wniesienie odwołania z powodów
prawnych; odwołania takie rozpatrywane są przez Wysoki Trybunał
Kasacyjny w składzie pięciu sędziów. Ponadto, decyzje Rady dotyczące
przebiegu kariery oraz praw funkcjonariuszy sądowych mogą być
zaskarżone z przyczyn prawnych; odwołania w takich wypadkach wnosi
się do Wydziału Administracyjno -Procesowego Wysokiego Trybunału
Kasacyjnego.
Budżet
Rada dysponuje własnym budżetem, zatwierdzanym każdego roku
przez Parlament. Na mocy przepisów Ustawy o finansach publicznych
(Ustawa 500/2002) oraz przepisów Ustawy o odpowiedzialności
fiskalnej (Ustawa 69/2010), Ministerstwo Finansów Publicznych (MFP)
ustala górną granicę wydatków dla każdego podstawowego
dysponenta środków budżetowych działającego w obszarze
sądownictwa. Rada przekazuje MFP własną propozycję budżetu,
zawartą w treści projektu ustawy budżetowej. Po zatwierdzeniu
projektu przez władze państwowe, Parlament zatwierdza cały budżet.
Budżet sądów oraz prokuratur nie jest częścią budżetu Najwyższej
Rady, ale jest zatwierdzany przez Radę i uchwalany z zastosowaniem
takiej samej procedury. Wysoki Trybunał Kasacyjny zarządza swoim
budżetem samodzielnie; Prokuratura przy Wysokim Trybunale
Kasacyjnym jest podstawowym dysponentem środków budżetowych i
zarządza zarówno własnym budżetem jak i budżetem innych
prokuratur; budżetami wszystkich sądów (poza Wysokim Trybunałem
Kasacyjnym) zarządza Ministerstwo Sprawiedliwości.
SŁOWACJA
Oficjalna nazwa w języku
narodowym
Súdna Rada Slovenskej Republiky
Oficjalna nazwa w języku
polskim
Rada Sądownictwa Republiki Słowackiej
Adres
Župnénám. 13, 814 22 Bratysława, Słowacja
Numer telefonu
+421-2-59353 439, +421-2-59353 386
Strona internetowa
http://www.sudnarada.gov.sk /
Adres e-mail
[email protected]
Rys historyczny
Przepis ustanawiający Radę Sądownictwa Republiki Słowackiej
został wprowadzony do tekstu Konstytucji na mocy ustawy
konstytucyjnej nr 90/2001, która weszła w życie 1 czerwca 2001
roku; ustawa nr 185/2002 o Radzie Sądownictwa Republiki
Słowackiej została uchwalona 11 kwietnia 2002 roku.
Podstawa prawna lub
konstytucyjna
Rada Sądownictwa Republiki Słowackiej jest organem
konstytucyjnym. Artykuł 141a Konstytucji Republiki Słowackiej
zawiera postanowienia dotyczące składu Rady, jej kompetencji,
zasad członkostwa oraz długości kadencji jej członków.
Akty prawne regulujące
status
Art. 141a Konstytucji Republiki Słowackiej dotyczący Rady
Sądownictwa Republiki Słowackiej dodany na mocy ustawy
konstytucyjnej nr 90/2001 oraz Ustawa nr 185/2002 o Radzie
Sądownictwa Republiki Słowackiej.
Skład:
Liczba członków
18 osób.
Kadencja
5 lat.
Czy istnieje możliwość
ponownego członkostwa?
Tak istnieje, przez dwie kolejne kadencje.
Czy członkowie zatrudnieni
są na pełen etat?
Nie. Brak zatrudnienia na pełen etat. Członkowie Rady pełnią swoje
pierwotne funkcje i nie mają wynagrodzenia za członkostwo w
Radzie.
Skład
- Przewodniczący Rady (ex officio – Prezes Sądu Najwyższego),
- 8 członków – sędziów, wybieranych przez przedstawicieli
środowiska sędziowskiego,
- 3 członków wybieranych przez parlament,
- 3 członków powoływanych przez Prezydenta,
- 3 członków powoływanych przez rząd.
Czy sędziowie stanowią
większość składu?
Prawo stanowi, że co najmniej 50% członków Rady to osoby
wykonujące zawód sędziego, niemniej jednak często sędziowie
stanowią znaczącą większość składu.
Przewodnictwo
Przewodniczący – ex officio Prezes Sądu Najwyższego Republiki
Słowackiej.
Wiceprzewodniczący – wybierany przez członków Rady.
Główne kompetencje:
Ścieżka kariery sędziów
i/lub prokuratorów
Szkolenie sędziów
Dyscyplina
Rada składa na ręce Prezydenta Republiki Słowackiej propozycje
nominacji na stanowiska sędziowskie oraz propozycje dotyczące
złożenia sędziego z urzędu; ponadto przedstawia rządowi Republiki
Słowackiej propozycje kandydatów na stanowiska sędziowskie,
którzy reprezentują Republikę Słowacką w międzynarodowych
organach sądowych.
Rada Sądownictwa w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości
określa tematykę programów edukacyjnych dla sędziów, wybiera 5
członków Zarządu Akademii i przedstawia propozycje kandydatów
na członków kadry naukowej Akademii, a także członków komisji
egzaminacyjnych wyznaczonych do przeprowadzania egzaminów
zawodowych dla sędziów i prokuratorów.
Powoływanie i odwoływanie członków komisji dyscyplinarnych oraz
powoływanie i odwoływanie przewodniczących komisji
dyscyplinarnych.
Etyka sędziowska
Rada zatwierdza treść zasad etyki sędziowskiej.
Opiniowanie projektów
ustaw/wydawanie opinii w
innych sprawach
Zakres kompetencji Rady obejmuje prawo do wyrażania opinii na
temat propozycji dotyczących ogólnie obowiązujących przepisów
prawa ustalających strukturę organizacyjną sądownictwa, kształt
postępowań toczonych przed sądami oraz status sędziów, a także
prawo do wyrażania opinii na temat dokumentów
przedstawiających koncepcje rozwiązań dotyczących sądownictwa
wnoszonych pod obrady Rady Narodowej oraz rządu.
Status decyzji
Uchwały o charakterze ostatecznym.
Procedura odwoławcza
Od decyzji Rady nie przysługuje odwołanie.
Budżet
Rada Sądownictwa nie dysponuje odrębnym budżetem. Środki
budżetowe wszystkich organów państwowych ustalane są przez
Ministerstwo Finansów i podlegają zatwierdzeniu przez Parlament.
SŁOWENIA
Oficjalna nazwa w języku
narodowym
Sodnisvet Republike Slovenije
Oficjalna nazwa w języku
polskim
Rada Sądownictwa Republiki Słowenii
Adres
Trg OF 13, SI-1000 Lublana, Słowenia
Numer telefonu
+386 (0) 1 434 18 60
Strona internetowa
http://www.sodni-svet.si
Adres e-mail
[email protected]
Rys historyczny
Nowa Rada Sądownictwa została ustanowiona na mocy przepisów
Konstytucji z 28 grudnia 1991 roku, aczkolwiek organ taki
funkcjonował wcześniej w ramach struktur państwowych byłej
Jugosławii.
Podstawa prawna lub
konstytucyjna
Rada jest organem sui generis umocowanym w przepisach Konstytucji.
Akty prawne regulujące
status
Ustawa o sądownictwie oraz ustawa o służbie sędziowskiej.
Skład:
Liczba członków
11 osób.
Kadencja
6 lat; co 3 lata Zgromadzenie Narodowe wybiera dwóch lub trzech
członków Rady, a 3 członków wybierają sędziowie ze swojego grona;
Kadencja członka Rady Sądownictwa, który został wybrany w
wyborach uzupełniających po wcześniejszej rezygnacji ze stanowiska
innego członka Rady, wygasa wraz z upływem kadencji całej Rady
Sądownictwa.
Czy istnieje możliwość
ponownego członkostwa?
Tak istnieje, ale nie bezpośrednio po upływie kadencji.
Czy członkowie
zatrudnieni są na pełen
etat?
Nie. Brak zatrudnienia na pełen etat. Rada obraduje raz na 2-3
tygodnie.
Skład
- 6 sędziów wybieranych z grona osób wykonujących zawód sędziego
- 5 osób wybieranych przez Zgromadzenie Narodowe spośród
przedstawicieli innych zawodów prawniczych (profesorów prawa,
adwokatów i przedstawicieli innych zawodów prawniczych);
wskazanych przez Prezydenta Republiki Słowenii.
Czy sędziowie stanowią
większość składu?
Tak (6 z 11 członków to osoby wykonujące zawód sędziego).
Przewodniczący – wybierany przez członków Rady większością 2/3
głosów;
Przewodnictwo
Wiceprzewodniczący – wybierany przez członków Rady większością 2/3
głosów.
Główne kompetencje:
Ścieżka kariery sędziów
i/lub prokuratorów
Rada przedstawia Zgromadzeniu Narodowemu kandydatów na
stanowiska sędziowskie, których wskazuje na podstawie opinii z
instytucji, do której sędzia ma być powołany (Ministerstwa, Rada
Sądownictwa, Sąd Najwyższy itd.), powołuje i odwołuje prezesów
sądów (z wyjątkiem Prezesa Sądu Najwyższego Republiki Słowenii),
decyduje o awansach na wyższe stanowiska sędziowskie oraz
przeniesieniu do wyższej grupy zaszeregowania, o przyznaniu tytułu
starszego sędziego bądź stanowiska sędziowskiego wyższego rzędu
oraz przyznaniu w trybie nadzwyczajnym tytułu sędziowskiego
wyższego rzędu, podejmuje decyzje w sprawie niełączenia urzędu
sędziego z pełnieniem innych funkcji, ustala kryteria jakościowe i
ilościowe dotyczące oceny pracy sędziów, a także rozpoznaje i
podejmuje decyzje w sprawie zasadności odwołań składanych przez
sędziów, którzy uważają, że zostały naruszone ich prawa, niezawislość
stanowiska bądź też zasada niezależności sądownictwa (Rada nie ma
kompetencji w odniesieniu do prokuratorów).
Szkolenie sędziów
Brak kompetencji w tym zakresie.
Dyscyplina
Rada Sądownictwa ma prawo wszcząć postępowanie dyscyplinarne, po
otrzymaniu wniosku w sprawie dochodzenia.
Etyka sędziowska
Rada Sądownictwa dba o kształcenie sędziów w obszarze etyki i
uczciwości, przedstawia opinie na ten temat oraz zachęca sędziów do
postępowania zgodnie z zasadami niezawisłości i niezależności
sędziowskiej oraz z ogólnymi regułami etycznymi zawartymi w treści
kodeksu etycznego przyjętego przez Stowarzyszenie Sędziów.
Opiniowanie projektów
ustaw/wydawanie opinii
w innych sprawach
Rada Sądownictwa przedstawia opinie na temat ustaw i projektów
ustaw dotyczących sądownictwa.
Status decyzji
Decyzje administracyjne.
Procedura odwoławcza
Odwołania w pierwszej instancji rozpatruje Rada Sądownictwa, w
drugiej – Trybunał Administracyjny Republiki Słowenii, w trzeciej – Sąd
Najwyższy.
Budżet
Rada Sądownictwa dysponuje własnym budżetem i pozostaje
członkiem rady dysponentów środków budżetowych. Głównym
negocjatorem w sprawach budżetu sądownictwa jest Sąd Najwyższy
Republiki Słowenii.
HISZPANIA
Oficjalna nazwa w języku
narodowym
Consejo General del Poder Judicial (CGPJ)
Oficjalna nazwa w języku
polskim
Rada Generalna Sądownictwa
Adres
Marques de la Ensenada, 8 – 28004, Madryt – Hiszpania
Numer telefonu
+34 91 7006 100
Strona internetowa
www.poderjudicial.es
Adres e-mail
[email protected]
Rys historyczny
Hiszpańska Rada Generalna Sądownictwa została utworzona na mocy
przepisów Konstytucji z 1978 roku, w których wzięto pod uwagę
rozwiązania stosowane w państwach sąsiednich, takich jak Francja,
Portugalia, a zwłaszcza Włochy.
Rada rozpoczęła swoją działalność jako organ
sądownictwem w 1980 roku.
zarządzający
Podstawa prawna lub
konstytucyjna
Konstytucja Królestwa Hiszpanii: Ar. 122.
Akty prawne regulujące
status
Ustawa 6/1985 z 1 lipca o Sądownictwie oraz poprawki wprowadzone
Ustawą 4/2013 z 28 czerwca.
Skład:
Liczba członków
21 członków: Prezes Sądu Najwyższego, który jednocześnie jest
Przewodniczącym Rady oraz 20 członków.
Kadencja
5 lat.
Czy istnieje możliwość
ponownego członkostwa?
Tak, ale jest to możliwe jedynie w przypadku Przewodniczącego.
Czy członkowie
zatrudnieni są na pełen
etat?
Zgodnie z postanowieniami przepisów wprowadzonych na mocy
Ustawy Organicznej dot. Sądownictwa z czerwca 2013 roku, tylko
sześciu członków Rady ma stanowiska pełnoetatowe (przewodniczący
i pięciu innych członków). Osoby te wchodzą w skład Komisji Stałej.
Skład
- 12 sędziów powoływanych przez Parlament,
- 8 osób spoza środowiska sędziowskiego powoływanych przez
Parlament (prokuratorzy, profesorowie prawa, adwokaci bądź
przedstawiciele innych zawodów prawniczych),
- Przewodniczący. Funkcję Przewodniczącego może sprawować
sędzia lub prawnik.
Czy sędziowie stanowią
większość składu?
Tak, przepisy prawa stanowią, że 12 członków Rady musi wykonywać
zawód sędziego.
Przewodniczący: Prezes Sądu Najwyższego jest wybierany podczas
pierwszego zgromadzenia plenarnego Rady i jednocześnie zostaje
także Przewodniczącym Rady.
Przewodnictwo
Wiceprzewodniczący: Wiceprzewodniczacym Rady zostaje Wiceprezes
Sądu Najwyższego wybierany podczas pierwszego zgromadzenia
plenarnego Rady przez jej członków na wniosek Przewodniczącego.
Wiceprzewodniczący musi być sędzią Sądu Najwyższego. Nie jest
członkiem Hiszpańskiej Rady Generalnej Sądownictwa, jedynie
zastępuje Przewodniczącego Rady wyłącznie podczas jego
nieobecności.
Główne kompetencje:
Ścieżka kariery sędziów
i/lub prokuratorów
Do kompetencji Rady należy: powoływanie,
przyznawanie awansów sędziom.
przenoszenie i
Szkolenie sędziów
Pod egidą Rady działa Akademia Sądownictwa, która zajmuje się
prowadzeniem szkoleń wstępnych oraz szkoleniem ustawicznym
sędziów.
Dyscyplina
Rada ma kompetencje w zakresie postępowania dyscyplinarnego.
Etyka sędziowska
W Hiszpanii nie powstał kodeks postępowania ani żaden inny zbiór
zasad czy reguł dotyczący etyki sędziowskiej.
Opiniowanie projektów
ustaw/wydawanie opinii
w innych sprawach
Radzie przysługuje prawo przedstawiania opinii oraz rekomendacji
aktów prawnych dotyczących sądownictwa oraz reguł proceduralnych
odnoszących się do praw podstawowych oraz prawa karnego i
penitencjarnego.
Status decyzji
Decyzje administracyjne.
Procedura odwoławcza
Wszystkie decyzje Rady podlegają ponownej ocenie poprzez
procedurę sądowej rewizji decyzji administracyjnych (odwołania
rozpatruje Wydział Administracyjny Sądu Najwyższego).
Zgodnie z postanowieniami art. 107 i 127 Ustawy o Sądownictwie,
Rada odpowiada za przygotowanie propozycji budżetu, który
następnie zatwierdza Parlament. Po przekazaniu projektu budżetu do
Parlamentu, Rada nie może wprowadzać zmian i dyskutować na
temat jego zapisów. Do tej pory, nie zdarzyło się, by Parlament
wprowadził jakieś poprawki do treści proponowanego budżetu.
Budżet
Budżet obejmuje następujące zadania:
-
wybór sędziów,
szkolenia wstępne i ustawiczne,
działalność Centrum Dokumentacji Sądowej,
działalność Inspektoratu Sądowego,
działalność międzynarodowa,
- wydatki Rady Generalnej Sądownictwa dotyczące zasobów
ludzkich i materialnych.
Oficjalna nazwa w
języku narodowym
Judges Council of England and Wales
Oficjalna nazwa w
języku polskim
Rada Sądownictwa Anglii i Walii
Numer telefonu
Judicial Office, Room C110, Royal Courts of Justice, Strand, Londyn
WC2A 2LL
+44 (0) 20 7947 7752
Strona internetowa
www.judiciary.gov.uk
Adres e-mail
[email protected]
Adres
Rys historyczny
Rada Sądownictwa Anglii i Walii po raz pierwszy została powołana na
mocy Ustawy o Sądownictwie z 1873 roku. Funkcję przewodniczącego
sprawował Lord Kanclerz, a członkami byli wszyscy sędziowie Sądu
Najwyższego. W tej postaci Rada funkcjonowała do 1981 roku.
Następnie została utworzona nowa Rada Sądownictwa, mniej liczna,
której przewodniczącym został Lord Sędzia Najwyższy; członkami byli
sędziowie o długim stażu pracy. W 2002 roku Rada przyjęła pisemny
Statut, następnie zaś rozszerzyła swój skład o przedstawicieli
sądownictwa wszystkich szczebli, w tym: Sądu Najwyższego, Sądu
Apelacyjnego, Wysokiego Trybunału, Sądów Okręgowych i
Rejonowych, Sędziów Pokoju oraz Trybunałów. W marcu 2006 roku,
po wejściu w życie Ustawy o Reformie Konstytucyjnej z 2005 roku,
Rada dokonała kolejnych zmian w swoim składzie i Statutcie. Na mocy
tej ustawy, a także Porozumienia z 26 stycznia 2006 roku pomiędzy
Lordem Kanclerzem a Lordem Sędzią Najwyższym istotne obowiązki
związane z sądownictwem oraz działalnością sądów na terenie Anglii i
Walii zostały przekazane Lordowi Sędziemu Najwyższemu, który
wypełnia je poprzez Radę Sądownictwa oraz Zarząd Sądownictwa.
Podstawa prawna lub
konstytucyjna
Rada nie ma umocowania w przepisach rangi konstytucyjnej, jest
jednak przywołana w Ustawie o Sądownictwie z 1873 roku oraz
Ustawie o Reformie Konstytucyjnej z 2005 roku.
Akty prawne regulujące
status
Status organu (pozycja ustrojowa) nie jest regulowany przepisami
aktów prawnych.
Skład:
Liczba członków
29 osób.
Kadencja
Czy istnieje możliwość
ponownego
członkostwa?
3 lata.
Tak, istnieje możliwość przedłużenia kadencji o rok za zgodą Lorda
Sędziego Najwyższego.
Czy członkowie
zatrudnieni są na pełen
etat?
Nie. Brak zatrudnienia na pełen etat.
Skład
- 28 sędziów;
- Dyrektor Zarządzający Biura ds. Sądownictwa, który nie jest sedzią.
Czy sędziowie stanowią
większość składu?
Tak (28 z 29 członków to sędziowie).
Przewodnictwo
Przewodniczącym Rady jest Lord Sędzia Najwyższy Anglii i Walii.
Główne kompetencje:
Ścieżka kariery sędziów
i/lub prokuratorów
Rada ma statutowy obowiązek powoływania 3 członków Komisji ds.
Nominacji Sędziowskich, który wynika z przepisów Ustawy o Reformie
Konstytucyjnej z 2005 roku, poza tym Rada nie uczestniczy w procesie
selekcji, powoływania czy awansowania sędziów na wyższe
stanowiska bądź też oceny ich pracy.
Szkolenia dla sędziów
Rada nie ma kompetencji w zakresie organizowania szkoleń dla
sędziów i nadzoru nad nimi.
Dyscyplina
Rada nie ma kompetencji w sprawach dyscyplinarnych sędziów.
Etyka sędziowska
Komisja ds. Zasobów Ludzkich odpowiada za aktualizowanie „Zasad
Postępowania Sędziów” oraz rozstrzyganie w sprawach, o których
„Zasady” nie rozstrzygają lub które mogą wymagać zmiany. Komisja
składa sprawozdania ze swojej działalności na ręce Rady Sądownictwa
oraz Zarządu Sądownictwa.
Opiniowanie projektów
ustaw/wydawanie opinii
w innych sprawach
Rada nie zgłasza uwag do projektów aktów prawnych przedstawianych
przez rząd.
Inne kompetencje
Status decyzji
Głównym zadaniem Rady Sądownictwa Anglii i Walii jest
reprezentowanie całego systemu sądownictwa, informowanie i
doradzanie Lordowi Sędziemu Najwyższemu zgodnie ze zgłaszanymi
przez niego potrzebami. W szczególności:
- Rada przedstawia szeroki punkt widzenia, który pozwala spojrzeć
na zagadnienia dotyczące więcej niż jednej, wyodrębnionej grupy
sędziów.
- Rada analizuje i przedstawia problemy, opinie, idee wyrażane
przez środowisko sędziowskie.
- Rada szczegółowo analizuje i rozpatruje zagadnienia, o których
opinię mają wyrazić przedstawiciele środowiska sędziowskiego.
- Rada opracowuje zasady polityki i doradza Lordowi Sędziemu
Najwyższemu w kwestiach dotyczących polityki oraz w innych
sprawach, w których zwraca się do niej Lord Sędzia Najwyższy bądź
też członek Zarządu Sądownictwa upoważniony przez Lorda
Sędziego Najwyższego do działania w tym obszarze.
Rada jest przede wszystkim organem doradczym Lorda Sędziego
Najwyższego. Zasady dotyczące zarządzania funkcjonowaniem
sądownictwa zostały zmodyfikowane na żądanie Lorda Sędziego
Najwyższego w 2010 roku; najistotniejsze to włączenie do składu Rady
Prezesa - Seniora Trybunałów oraz Przewodniczącego Akademii
Sądownictwa. Poszerzenie składu Rady służy wyeliminowaniu
możliwości pomijania zaleceń Rady dotyczących trybunałów i procesu
szkolenia sędziów. Wprowadzono także zmiany w komisjach Rady
Sądownictwa - ich działalność została wsparta przez funkcjonariuszy
służby cywilnej z odpowiednim doświadczeniem.
Decyzje Rady mają charakter sugestii przedstawianych Lordowi
Sędziemu Najwyższemu.
Procedura odwoławcza
Nie dotyczy.
Budżet
Budżet Rady Sądownictwa jest ustalany co roku w drodze
porozumienia z Ministerstwem Sprawiedliwości.
ZJEDNOCZONE KRÓLESTWO
– ANGLIA I WALIA
ZJEDNOCZONE KRÓLESTWO
– IRLANDIA PÓŁNOCNA
Oficjalna nazwa w języku
narodowym
Judges’ Council for Northern Ireland
Oficjalna nazwa w języku
polskim
Rada Sądownictwa Irlandii Północnej
Adres
The Royal Courts of Justice, Chichester Street, Belfast BT1 3JF
Numer telefonu
+0289 0725958
Strona internetowa
www.courtsni.gov.uk
Adres e-mail
[email protected]
Rada została utworzona w 2010 roku. Główne zadania Rady
Sądownictwa to:
Rys historyczny
- Stanie na straży niezawisłości sędziowskiej;
- Stanie na straży i działanie na rzecz procesu sprawowania wymiaru
sprawiedliwości;
- Koordynowanie opinii i działań sędziów w celu realizacji założonych
celów;
- Działanie na rzecz dobra środowiska sędziowskiego;
- Działanie na rzecz powszechnego zrozumienia pracy sędziów;
- Podejmowanie działań dotyczących różnorodności i rozwoju kariery;
- Podejmowanie działań, które zapewniają sędziom zasoby niezbędne
do pracy;
- Podejmowanie – zgodnie z potrzebami – współpracy z innymi
organami władzy sądowniczej, wliczając w to ENCJ;
- Utrzymywanie kontaktów z Radami Sądownictwa Anglii i Walii,
Szkocji oraz Republiki Irlandii.
Posiedzenia Rady odbywają się 3 razy do roku, a Rada dzieli się na
podkomisje. Rada opublikowała między innymi wytyczne dla sędziów
udających się na emeryturę czy wytyczne dotyczące emerytur
sędziowskich, zabierała głos w innych sprawach: zapewniła
wprowadzenie nowych uregulowań dotyczących zaplecza socjalnego dla
osób wykonujących zawód sędziego, jak również odpowiedzialności
zawodowej sędziów. Od momentu uzyskania członkostwa w ENCJ,
przedstawiciel Rady wchodzi w skład Grupy Roboczej „Standardy” oraz
bierze udział w corocznym Zgromadzeniu Ogólnym.
Podstawa prawna lub
konstytucyjna
Rada nie jest chroniona na mocy przepisów rangi konstytucyjnej; nie ma
też umocowania ustawowego. Jest wyłącznie organem doradczym.
Akty prawne regulujące
status
Nie dotyczy.
Skład:
Liczba członków
11 osób.
Kadencja
3 lata.
Czy istnieje możliwość
ponownego członkostwa?
Tak, istnieje.
Czy członkowie
zatrudnieni są na pełen
etat?
Członkowie nie są zatrudnieni na pełen etat; istnieje możliwość
odwołania członka Rady na polecenie Lorda Sędziego Najwyższego.
Skład
W skład Rady wchodzą wyłącznie sędziowie, wybierani przez Lorda
Sędziego Najwyższego.
Brak członków wchodzących w skład Rady ex officio.
Czy sędziowie stanowią
większość składu?
Rada składa się wyłącznie z sędziów.
Przewodnictwo
Przewodniczącym Rady jest sędzia Wysokiego Trybunału - John Gillen
Główne kompetencje:
Ścieżkai kariery sędziów
i/lub prokuratorów
Rada nie ma kompetencji w zakresie selekcji i nominacji sędziów oraz
przyznawania im awansów.
Szkolenie sędziów
Rada bezpośrednio nie uczestniczy w procesie szkolenia sędziów,
szkoleniami zajmuje się Rada ds. Edukacji Sędziowskiej Irlandii Północnej.
Dyscyplina
Rada nie ma kompetencji w obszarze postępowań dyscyplinarnych
prowadzonych przeciwko sędziom. Rada nie uczestniczy bezpośrednio w
procesie rozpatrywania skarg wnoszonych przez uczestników
postępowań sądowych. Obecna procedura związana jest z kodeksem
dobrych praktyk, który znajduje się w gestii Lorda Sędziego Najwyższego.
Etyka sędziowska
Na terenie Irlandii Północnej obowiązuje Kodeks Etyki Sędziowskiej,
jednak Rada nie posiada w tym zakresie żadnych kompetencji.
Opiniowanie projektów
ustaw/wydawanie opinii
w innych sprawach
Brak kompetencji w tym zakresie. Rada nie realizuje jakiejkolwiek polityki
dotyczącej informacji publicznej i nie przedstawia władzy wykonawczej
opinii dotyczących propozycji legislacyjnych. Rada nie ma kompetencji
dotyczących zarządzania jakością w wymiarze sprawiedliwości,
zarządzania funkcjonowaniem sądów ani budowania zaufania opinii
publicznej do sądownictwa.
Inne kompetencje
Zadaniem Rady jest reprezentowanie środowiska sędziowskiego Irlandii
Północnej oraz doradzanie Lordowi Sędziemu Najwyższemu Irlandii
Północnej, który pełni rolę naczelnego organu sądownictwa. Zasadniczo
można powiedzieć, że Rada jest organem pomocniczym dla sędziów i
sądownictwa.
Status decyzji
Decyzje Rady mają charakter doradczy i nie są wiążące.
Procedura odwoławcza
Od decyzji Rady nie przysługuje odwołanie.
Budżet
Rada nie ma odrębnego budżetu.
ZJEDNOCZONE KRÓLESTWO –
SZKOCJA
Oficjalna nazwa w języku
narodowym
Judicial Council for Scotland
Oficjalna nazwa w języku
polskim
Szkocka Rada Sądownictwa
Adres
Parliament House, Edinburgh, United Kingdom, EH1 1RQ
Numer telefonu
+44 131 2406812
Strona internetowa
http://www.scotland-judiciary.org.uk
Adres e-mail
[email protected]
Rys historyczny
Szkocka Rada Sądownictwa została utworzona w 2007 roku w celu
informowania i doradzania Lordowi Prezesowi Najwyższego Sądu
Cywilnego (Court of Session) i środowisku sędziowskiemu w Szkocji w
sprawach ważnych dla wymiaru sprawiedliwości.
Działalność Rady wspiera Szkocki Urząd ds. Sądownictwa.
Podstawa prawna lub
konstytucyjna
Brak konkretnych przepisów konstytucyjnych bądź ustawowych. Rada
została utworzona dla wspierania Lorda Prezesa w wykonywaniu
obowiązków ustawowych (wynikających z przepisów Sekcji 2 Ustawy
o Sądach i Sądownictwie z 2008 roku), dotyczących między innymi
zaplecza socjalnego osób sprawujących urząd sędziego oraz
wytycznych dotyczących ich działalności.
Akty prawne regulujące
status
Brak. Zob. statut Szkockiej Rady Sądownictwa - http://www.scotlandjudiciary.org.uk/65/0/Judicial-Council-for-Scotland
Skład:
Liczba członków
16 osób (Lord Prezes może powoływać dodatkowych członków Rady w
zależności od potrzeb).
Kadencja
Członkowie Rady sprawują urząd przez okres ustalony przez organ,
który ich powołał na stanowisko.
Czy istnieje możliwość
ponownego członkostwa?
Tak, istnieje.
Czy członkowie
zatrudnieni są na pełen
etat?
Rada obraduje dwa razy do roku, a bieżące zadania realizują
poszczególne podkomisje, których członkowie wykonują ciążące na
nich obowiązki w ramach pracy na niepełny etat. Wszyscy członkowie
Rady pozostają aktywnymi sędziami.
Skład
Aktualnie Rada składa się z 17 osób wywodzących się spośród sędziów
wszystkich szczebli.
Czy sędziowie stanowią
większość składu?
Rada składa się wyłącznie z sędziów.
Przewodnictwo
Lord Prezes pełni funkcję Przewodniczącego Szkockiej Rady
Sądownictwa, natomiast inni członkowie Rady pełnią funkcję
przewodniczących podkomisji.
Główne kompetencje:
Ścieżka kariery sędziów
i/lub prokuratorów
Nie dotyczy.
Szkolenia dla sędziów
Lord Prezes jest odpowiedzialny ustawowo za szkolenia sędziów, które
są realizowane przez Szkocki Instytut Sądownictwa.
Dyscyplina
Nie dotyczy.
Etyka sędziowska
Rada Sądownictwa oraz wchodząca w jej sklad Komisja ds. Działalności
Sędziów odpowiadają za aktualizację Zasad Etyki Sędziowskiej dla
Sądownictwa Szkockiego. Po raz ostatni dokument ten był
aktualizowany w maju 2013 roku.
Opiniowanie projektów
ustaw/wydawanie opinii
w innych sprawach
Lord Prezes jest ustawowo upoważniony do wyrażania opini
szkockiego środowiska sędziowskiego przed Parlamentem Szkocji oraz
Ministrami; Lord Prezes ma prawo konsultować się z Radą oraz
przyjmować przedstawiane przez nią sugestie.
Cele działalności Rady Sądownictwa:
Inne kompetencje
- Stanie na straży niezawisłości sędziowskiej;
- Stanie na straży i działanie na rzecz procesu sprawowania wymiaru
sprawiedliwości;
- Koordynowanie opinii i działań sędziów w celu umożliwienia
realizacji powyższych celów;
- Działanie na rzecz interesów zawodowych oraz socjalnych
środowiska sędziowskiego;
- Opracowywanie wytycznych dla środowiska sędziowskiego
dotyczących zagadnień etycznych oraz innych istotnych kwestii z
punktu widzenia prawidłowego sprawowania wymiaru
sprawiedliwości;
- Działanie na rzecz porozumienia pomiędzy sędziami różnego
rodzaju sądów i szczebli oraz wszędzie tam, gdzie zaistnieje taka
potrzeba, zbieranie i porównywanie opinii środowiska
sędziowskiego;
- Udzielanie informacji i doradzanie Lordowi Prezesowi, tak by znał
opinie środowiska sędziowskiego;
- Rozpatrywanie wszelkiego rodzaju zagadnień dotyczących
sądownictwa.
Status decyzji
Decyzje organu mają charakter doradczy.
Procedura odwoławcza
Nie dotyczy.
Budżet
Wsparcie finansowe Szkockiej Rady Sądownictwa i jej poszczególnych
podkomisji pochodzi z budżetu Szkockiego Urząd ds. Sądownictwa.