Członkowie ENCJ - Krajowa Rada Sądownictwa
Transkrypt
Członkowie ENCJ - Krajowa Rada Sądownictwa
Informacje dotyczące Członków ENCJ Consejo General del Poder Judicial Judicial Council for Scotland Consiglio Superiore della Magistratura Bиcш Cъдeбeн Съвeт An tSéirbhis Chúirteanna Domstolsstyrelsen Conseil Supérieur de la Justice Judges' Council of England and Wales Teisėjų Taryba Conselho Superior da Magistratura Tieslietu padome Conseil Supérieur de la Justice / Hoge Raadvoor de Justitie Judges’ Council for Northern Ireland Súdna rada Slovenskej republiky Raad voor de rechtspraak Krajowa Rada Sądownictwa Consiglio di Presidenza della giustizia amministrativa Republika Slovenija Sodni Svet Consiliul Superior al Magistraturii Kummissjoni ghall-Amministrazzjoni tal-Gustizzja BELGIA Oficjalna nazwa w języku narodowym Conseil Supérieur de la Justice (CSJ) – Hoge Raad voor de Justitie (HRJ) Oficjalna nazwa w języku polskim Najwyższa Rada Wymiaru Sprawiedliwości Adres Rue de la Croix de Fer – Ijzerenkruisstraat 67, 1000 Bruksela Numer telefonu +32 2 535 16 16 Strona internetowa http://www.csj.be Adres e-mail [email protected] Rys historyczny Najwyższa Rada Wymiaru Sprawiedliwości została powołana na podstawie artykułu 151 belgijskiej Konstytucji, który wszedł w życie na mocy ustawy z 20 listopada 1998 roku. Utworzenie Rady miało na celu pogłębienie zaufania obywateli do belgijskiego wymiaru sprawiedliwości. W praktyce Rada sprawuje swoją funkcję od 2 sierpnia 2000 roku. W celu wykonywania swoich zadań w sposób w pełni niezależny, Rada otrzymała umocowanie w przepisach rangi konstytucyjnej i nie jest częścią władzy ustawodawczej, wykonawczej ani sądowniczej. Podstawa prawna lub konstytucyjna Akty prawne regulujące Niezależny organ konstytucyjny - artykuł 151 §2 Konstytucji. Artykuł 259bis Kodeksu Sądownictwa. status Skład: Liczba członków 44 osoby. Kadencja 4 lata. Czy istnieje możliwość ponownego członkostwa? Tak, istnieje, na jedną, kolejną kadencję. Czy członkowie zatrudnieni są na pełen etat? Nie, na etatach zatrudnionych jest wyłącznie czterech członków Rady - pracowników biura. 22 członków pochodzących ze środowiska sędziowskiego i prokuratorskiego wybieranych przez sędziów i prokuratorów – każde kolegium językowe w ramach Rady składa się co najmniej z jednego sędziego i jednego prokuratora. Skład 22 członków spoza środowiska sędziowskiego i prokuratorskiego powoływanych przez Senat – każde kolegium językowe składa się przynajmniej z: - 4 prawników, którzy są członkami adwokatury co najmniej 10 lat, - 3 profesorów wykładających na uniwersytetach, akademiach bądź innych uczelniach wyższych, posiadających co najmniej 10 lat doświadczenia zawodowego, - 4 członków posiadających tytuł uniwersytecki bądź równoważny oraz co najmniej 10 lat doświadczenia zawodowego. Czy sędziowie stanowią większość składu? Zgodnie z przepisami prawa, połowę składu Rady stanowią sędziowie i prokuratorzy. Przewodnictwo Radzie Przewodniczą po kolei 4 członkowie Rady - pracownicy biura, każdy przez rok. Główne kompetencje: Ścieżka kariery sędziów i prokuratorów Szkolenie sędziów Dyscyplina Etyka sędziowska Opiniowanie projektów ustaw/ wydawanie opinii w innych sprawach - Decyzje o dopuszczeniu do wykonywania zawodu sędziego i prokuratora; - Przedstawianie kandydatów na sędziów i prokuratorów oraz przedstawianie kandydatów na stanowisko prezesów sądów lub prokuratora generalnego; - Sporządzanie ogólnych profili osób sprawujących urząd prezesów sądów oraz prokuratora generalnego. Ustalanie ogólnych wytycznych dotyczących szkolenia sędziów i prokuratorów. Rada nie ma kompetencji dyscyplinarnych. Mimo to, kiedy zadecyduje, że dany sędzia lub prokurator popełnił wykroczenie dyscyplinarne, odpowiedni organ dyscyplinarny zostanie o tej sprawie powiadomiony i podejmie kroki o charakterze dyscyplinarnym. W 2012 roku Rada opublikowała kodeks postępowania pod tytułem „Wskazówki dla Funkcjonariuszy Wymiaru Sprawiedliwości– zasady, walory i zalety”. Inspiracją dla wskazanego wyżej dokumentu stały się wytyczne ENCJ. Rada zajmuje się promowaniem etyki sędziowskiej i prokuratorskiej poprzez korzystanie z przysługujących jej kompetencji w zakresie szkoleń, przekazywania propozycji i sugestii oraz zewnętrznej kontroli wymiaru sprawiedliwości. Rada przekazuje rekomendacje, opinie i sugestie w zakresie proponowanych rozwiązań ustawowych dotyczących funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości oraz jego struktury organizacyjnej. Zewnętrzna kontrola funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości: Inne kompetencje - ogólny nadzór i promowanie korzystania z narzędzi kontroli wewnętrznej; - przyjmowanie skarg dotyczących funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości i nadawanie im biegu oraz wszczynanie postępowań w sprawach dotyczących funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości. Status decyzji Decyzje dotyczące dostępu do wykonywania zawodu sędziego i prokuratora mają charakter wiążący. Od decyzji Najwyższej Rady Wymiaru Sprawiedliwości nie przysługuje odwołanie. Procedura odwoławcza Budżet Król może odrzucić w ciągu 60 dni propozycje kandydatów na stanowiska sędziowskie bądź prokuratorskie przedstawione przez Najwyższą Radę odpowiednio uzasadniając swoją decyzję; w takim przypadku Rada zobowiązana jest przedstawić innego kandydata. W przypadku, gdy Król po raz kolejny odmówi nominacji, przedstawiając odpowiednie uzasadnienie, wówczas cała procedura nominacji na dane stanowisko rozpoczyna się od początku. Najwyższa Rada Wymiaru Sprawiedliwości działa niezależnie i nie odpowiada przed innymi organami czy władzami państwowymi. Jednak jest zobowiązana do przedstawiania corocznego sprawozdania obu Izbom Parlamentu, a budżet Rady co roku zatwierdza Izba Reprezentantów. Środki budżetowe przyznawane Radzie mają na celu pokrycie wydatków związanych z jej funkcjonowaniem w ramach powierzonych kompetencji. BUŁGARIA Oficjalna nazwa w języku narodowym Висш съдебен съвет (ВСС) (VSS) Oficjalna nazwa w języku polskim Najwyższa Rada Sądownictwa (NRS) Adres Bułgaria, 1000 Sofia, 12, Ekzarh Yosif Str. Numer telefonu (+359 2) 930 49 42 Strona internetowa www.vss.justice.bg Adres e-mail [email protected] Rys historyczny Podstawa prawna lub konstytucyjna Akty prawne regulujące status Mając na względzie cel, jakim jest ustanowienie demokratycznego państwa dobrobytu opartego na przepisach Konstytucji, 27 września 1991 roku została powołana bułgarska Najwyższa Rada Sądownictwa (NRS). Osoba prawna z siedzibą w Sofii, reprezentowana przez jednego z członków wybranych do jej składu, wskazanego na mocy uchwały Najwyższej Rady Sądownictwa. - Konstytucja Republiki Bułgarii, - Ustawa o Systemie Sądownictwa, - Rozporządzenie o Organizacji Pracy Najwyższej Rady Sądownictwa i jej Administracji. Skład: Liczba członków 25 osób. Kadencja - 5 lat (członkowie pochodzący z wyboru), - 7 lat (członkowie wchodzący w skład Rady ex officio: Prezes Najwyższego Sądu Kasacyjnego, Prezes Najwyższego Sądu Administracyjnego, Prokurator Generalny). Czy istnieje możliwość ponownego członkostwa? Czy członkowie zatrudnieni są na pełen etat? Skład Tak istnieje, ale nie od razu po upływie kadencji. Tak, są zatrudnieni na pełen etat. W skład Rady wchodzą sędziowie, prokuratorzy i sędziowie śledczy: - 11 członków wybieranych przez organy wymiaru sprawiedliwości: sędziowie wybierają 6 członków Rady, prokuratorzy 4 członków, a sędziowie śledczy jednego. - 11 członków wybieranych przez Zgromadzenie Narodowe z grona sędziów, prokuratorów, sędziów śledczych, profesorów zwyczajnych w dziedzinie nauk prawnych, adwokatów lub innych przedstawicieli zawodów prawniczych. - 3 członków wchodzi w skład Rady ex officio: Prezes Najwyższego Sądu Kasacyjnego, Prezes Najwyższego Sądu Administracyjnego, Prokurator Generalny. Czy sędziowie stanowią większość składu? Tak (14 z 25 członków to osoby wykonujące zawód sędziego). Przewodnictwo Posiedzeniom Najwyższej Rady Sądownictwa przewodniczy Minister Sprawiedliwości (bez prawa głosu). Rada nie posiada wiceprzewodniczącego. W bułgarskiej NRS występuje funkcja reprezentanta, sprawowana przez jednego z członków, który posiada wyłącznie funkcje reprezentacyjne. Główne kompetencje: Ścieżka kariery sędziów i/lub prokuratorów Nominowanie, powoływanie, przenoszenie i przyznawanie awansów sędziom. Szkolenie sędziów Obowiązki w zakresie organizowania szkoleń dla sędziów spoczywają na Narodowym Instytucie Sprawiedliwości. Na czele Narodowego Instytutu Sprawiedliwości stoi zarząd, w którego skład wchodzi: 5 przedstawicieli Najwyższej Rady Sądownictwa i 2 przedstawicieli Ministerstwa Sprawiedliwości. W ramach limitu członków zarządu z grona Najwyższej Rady Sądownictwa z mocy prawa w skład zarządu wchodzą: Prezes Najwyższego Sądu Kasacyjnego, Prezes Najwyższego Sądu Administracyjnego i Prokurator Generalny. Prezes Najwyższego Sądu Kasacyjnego pełni także funkcję przewodniczącego zarządu. Najwyższa Rada Sądownictwa koordynuje programy nauczania Narodowego Instytutu Sprawiedliwości. Najwyższa Rada Sądownictwa zapewnia Narodowemu Instytutowi Sprawiedliwości środki niezbędne do przeprowadzania szkoleń, które są przewidziane w przepisach prawa. Dyscyplina Rada posiada kompetencje dyscyplinarne. NRS nakłada na sędziów, prokuratorów i sędziów śledczych sankcje dyscyplinarne w postaci przeniesienia na niższe stanowisko oraz złożenia z urzędu. Etyka sędziowska Opiniowanie projektów ustaw/wydawanie opinii w innych sprawach Status decyzji Standardy zachowania funkcjonariuszy sądowych w Bułgarii reguluje Kodeks Etyczny. Promowanie etyki sędziowskiej to stałe zadanie realizowane przez NRS. NRS ma prawo do wydawania opinii na temat aktów prawnych dotyczących sądownictwa oraz statusu sędziów, a także do analizowania i przedstawiania Ministerstwu Sprawiedliwości propozycji rozwiązań legislacyjnych mających na celu podnoszenie efektywności działania wymiaru sprawiedliwości. Decyzje administracyjne. Budżet Najwyższa Rada Sądownictwa jest niezależną jednostką budżetową, zaś organy sądownicze posiadające podmiotowość prawną – drugorzędnymi jednostkami budżetowymi. Najwyższa Rada Sądownictwa realizuje zapisy budżetu sądownictwa poprzez Inspektorat NRS, Najwyższy Sąd Kasacyjny, Najwyższy Sąd Administracyjny, inne sądy, Prokuratora Generalnego oraz Narodowy Instytut Sprawiedliwości. Najwyższa Rada Sądownictwa dzieli kwartalnie środki budżetowe dla sądownictwa według pełnej klasyfikacji budżetowej i zatwierdza sprawozdania budżetowe organów wymiaru sprawiedliwości. Domstolsstyrelsen Oficjalna nazwa w języku narodowym Oficjalna nazwa w języku polskim Duński Zarząd Sądownictwa Adres Store Kongensgade 1-3, 1264 København K, DK-Denmark Numer telefonu +45 70 10 33 22 Strona internetowa www.domstol.dk Adres e-mail [email protected] DANIA Duński Zarząd Sądownictwa to nowa, niezależna instytucja utworzona 1 lipca 1999 roku, której zadaniem jest zapewnienie prawidłowego i właściwego zarządzania funduszami, personelem, nieruchomościami oraz zasobami technologii informatycznej należącymi do sądów i Kolegium Odwoławczego. Rys historyczny Zanim powstał Duński Zarząd Sądownictwa, jego funkcje i obowiązki pozostawały w gestii Ministerstwa Sprawiedliwości. Mimo iż Duński Zarząd Sądownictwa, głównie z powodów administracyjnych i czysto praktycznych, nadal formalnie powiązany jest z Ministerstwem Sprawiedliwości, to Minister Sprawiedliwości nie może wydawać poleceń Zarządowi ani zmieniać jego decyzji. W związku z powyższym, utworzenie Duńskiego Zarządu Sądownictwa stanowi jasny manifest (organizacyjnej) niezależności sądów od instytucji politycznych na terenie Danii. Podstawa prawna lub konstytucyjna Przepisy ustawowe. Status Duńskiego Zarządu Sądownictwa jako niezależnej instytucji regulują przepisy Ustawy o Duńskim Zarządzie Sądownictwa. Akty prawne regulujące status Ustawa o Duńskim Zarządzie Sądownictwa z 26 czerwca 1998 roku (Ustawa nr 401). Skład: Liczba członków 11 członków (Rada Zarządców).1 Kadencja 4 lata. Czy istnieje możliwość ponownego członkostwa? Tak istnieje. Członkowie Rady Zarządców nie są zatrudnieni na pełen etat. Czy członkowie zatrudnieni są na pełen etat? Na pełen etat zatrudniony jest Dyrektor Generalny powoływany przez Radę Zarządców i odpowiedzialny za bieżące zarządzanie pracami Duńskiego Zarządu Sądownictwa. 8 członków to przedstawiciele sądownictwa. Skład 1 członek to przedstawiciel zawodów prawniczych. 2 członków to specjaliści w dziedzinie zarządzania i problemów społecznych. 1 Na czele Duńskiego Zarządu Sądownictwa stoi Rada Zarządców licząca 11 członków. Nie, organ nie składa się w większości z sędziów. Czy sędziowie stanowią większość składu? Przewodnictwo Ustawa stanowi, że pięciu członków Zarządu Sądownictwa to osoby wykonujące zawód sędziego. Po wybraniu nowych członków Rady Zarządców, Rada sama powołuje przewodniczącego i wiceprzewodniczącego. Do tej pory przewodniczącym był zawsze członek wywodzący się z grona sędziów Sądu Najwyższego. Główne kompetencje: Ścieżka kariery sędziów i/lub prokuratorów Duński Zarząd Sądownictwa nie zajmuje się nominacjami sędziowskimi. Z formalnego punktu widzenia sędziów powołuje Królowa na wniosek Ministra Sprawiedliwości, zgodnie z sugestiami Rady ds. Powoływania Sędziów. Zakłada się, że Minister Sprawiedliwości stosuje się do zaleceń Rady ds. Powoływania Sędziów. Duński Zarząd Sądownictwa pełni funkcję sekretariatu Rady ds. Powoływania Sędziów. Natomiast Duński Zarząd Sądownictwa odpowiada za zatrudnianie sędziów ławniczych powoływanych bezpośrednio spośród absolwentów wydziałów prawa lub spośród osób posiadających kilka lat doświadczenia na stanowiskach prawniczych np. w kancelariach prawnych czy ministerstwach. Szkolenie sędziów Duński Zarząd Sądownictwa odpowiada za szkolenia wszystkich członków personelu sądów, wliczając w to sędziów i sędziów ławniczych. Każdego roku publikowany jest obszerny katalog szkoleń, oprócz tego organizowane są liczne zajęcia szkoleniowe. Dyscyplina Zarząd nie ma kompetencji w zakresie postępowań dyscyplinarnych prowadzonych przeciwko sędziom. Etyka sędziowska Do katalogu szkoleń wchodzą obowiązkowe kursy obejmujące m.in. zasady etyki oraz zasady dotyczące niewłaściwego zachowania/złożenia z urzędu i niezawisłości/bezstronności sędziów, a także przykłady właściwego zachowania na sali sądowej. Opiniowanie projektów ustaw/wydawanie opinii w innych sprawach Duński Zarząd Sądownictwa regularnie uczestniczy w pracach przygotowawczych i posiedzeniach omawiających projekty ustaw, przekazuje uwagi dotyczące kwestii prawnych i polityki w zakresie, w jakim odnosi się ona (bezpośrednio lub pośrednio) do sądownictwa. Status decyzji Decyzje Zarządu mają charakter ostateczny i nie mogą zostać zmienione przez Ministra Sprawiedliwości. Procedura odwoławcza Od decyzji Zarządu nie przysługuje odwołanie. Duński Zarząd Sądownictwa odgrywa aktywną rolę w negocjacjach dotyczących środków budżetowych przeznaczanych na sądownictwo. Wywiera wpływ poprzez odpowiednie kanały w Ministerstwie Sprawiedliwości. Budżet sądownictwa jest elementem corocznej Ustawy o Finansach Publicznych. Budżet Procedura budżetowa w Danii opiera się na zasadzie delegacji kompetencji decyzyjnych oraz odpowiedzialności za budżet. Ministerstwo Sprawiedliwości deleguje kompetencje w sprawie budżetu (podział budżetu) na rzecz Duńskiego Zarządu Sądownictwa, ten z kolei przydziela środki budżetowe poszczególnym sądom. Ostatecznie odpowiedzialność za sądownictwo w sferze ekonomicznej spoczywa na Radzie Zarządców Duńskiego Zarządu Sądownictwa. Rada ma możliwość kierowania bezpośrednio do Parlamentu wniosków zawierających propozycje odnośnie budżetu w przypadku, gdy istniejący przydział okazałby się niewystarczający (możliwość taką przewidziano w postanowieniach wyjaśniających do Ustawy o Duńskim Zarządzie Sądownictwa). Przydział środków dla 24 sądów rejonowych odbywa się z zastosowaniem modelu budżetowego bazującego na liczbie spraw wniesionych do poszczególnych sądów (obłożenie pracą). W przypadku pozostałych sądów, przydział środków budżetowych opiera się na wysokości środków przyznawanych w latach poprzednich. Środki budżetowe przyznawane sądom są przeznaczone na wypłatę wynagrodzeń i pokrycie innych wydatków – opłat za czynsz, sprzątanie, napoje podawane podczas posiedzeń, koszty korespondencji itd. Natomiast środki budżetowe przeznaczone na obsługę IT oraz projekty rozwojowe w tej dziedzinie są dla wszystkich sądów regulowane centralnie, a Duński Zarząd Sądownictwa zajmuje się tylko ich administrowaniem. FRANCJA Oficjalna nazwa w języku narodowym Conseil Supérieur de la Magistrature Oficjalna nazwa w języku polskim Najwyższa Rada Korpusu Urzędników Sądowych Adres 21, boulevard Haussmann, 75009 Paryż Numer telefonu +33 1 53 58 48 40 Strona internetowa http://www.conseil-superieur-magistrature.fr Adres e-mail [email protected] Rys historyczny Podstawa prawna lub konstytucyjna Rada jako niezależny organ konstytucyjny została utworzona na mocy przepisów Francuskiej Ustawy Zasadniczej 27 października 1946 roku, Jej powstanie wyrażało intencję stworzenia niezależnego systemu wymiaru sprawiedliwości. Na mocy różnych ustaw struktura, skład i kompetencje Rady ulegały później wielu zmianom. Instytucja otrzymała niezależność budżetową na mocy ustawy z 22 lipca 2010 roku. Autonomiczny organ konstytucyjny wspierający Prezydenta Republiki w misji stania na straży niezawisłości sądownictwa (artykuł 64 Konstytucji). Artykuł 64 Konstytucji Republiki Francuskiej z 4 października 1958 r. ze zmianami przyjętymi na mocy ustawy konstytucyjnej z 27 lipca 1993 roku. Skład Rady określają przepisy 65 artykułu. Akty prawne regulujące status Ustawa konstytucyjna nr 2008-274 z 23 lipca 2008 roku o modernizacji instytucji V Republiki Francuskiej oraz rozporządzenie konstytucyjne nr 2010-830 z 22 lipca 2010 roku głęboko zreformowały Radę zwłaszcza jej skład oraz procedury działania, a także powoływania sędziów i przyjmowania skarg od obywateli. Skład: Liczba członków 22 osoby. Kadencja 4 lata. Czy istnieje możliwość Tak istnieje, ale nie można sprawować dwóch kadencji jedna po ponownego członkostwa? drugiej. Czy członkowie zatrudnieni są na pełen etat? Nie. Brak zatrudnienia na pełen etat. Rada składa się z osób wykonujących zawód sędziego i prokuratora oraz osób spoza tych środowisk: Skład Czy sędziowie stanowią większość składu? - 6 sędziów pochodzących z wyboru (pięciu z nich należy do składu sprawującego nadzór nad aktywnymi zawodowo sędziami, jeden zaś należy do składu sprawującego nadzór nad prokuratorami); - 6 prokuratorów pochodzących z wyboru (pięciu z nich należy do składu sprawującego nadzór nad prokuratorami, jeden zaś należy do składu sprawującego nadzór nad aktywnymi zawodowo sędziami); - Pierwszy Prezes Sądu Kasacyjnego; - Prokurator Generalny Sądu Kasacyjnego; - 8 osobistości spoza środowiska sędziowskiego: 1 członek Rady Stanu wybierany przez Zgromadzenie Ogólne Rady Stanu, 1 przedstawiciel zawodów prawniczych nominowany przez Przewodniczącego Narodowej Rady Stowarzyszeń Adwokackich oraz 6 osób nominowanych odpowiednio przez Prezydenta Republiki, Przewodniczącego Zgromadzenia Narodowego i przez Przewodniczącego Senatu. Nie, sędziowie stanowią mniejszość w składach właściwych do spraw nominacji sędziowskich; w sprawach dyscyplinarnych liczba sędziów i innych członków Rady jest taka sama. Pierwszy Prezes Sądu Kasacyjnego jest Przewodniczącym składu plenarnego oraz Przewodniczącym składu właściwego do spraw sędziów czynnych zawodowo. Przewodnictwo Prokurator Generalny Sądu Kasacyjnego jest Zastępcą Przewodniczącego składu plenarnego oraz Przewodniczącym składu właściwego do spraw prokuratorów. Główne kompetencje: Skład Rady właściwy do spraw sędziów czynnych zawodowo ma prawo proponować kandydatów na stanowiska sędziowskie w Sądzie Kasacyjnym (pierwszy prezes, przewodniczący wydziału, sędziowie zawodowi, sędziowie niezawodowi oraz referendarze), pierwsi prezesi Sądu Apelacyjnego oraz prezesi Sądów Wielkiej Instancji. Ścieżka kariery sędziów i/lub prokuratorów Skład Rady właściwy do spraw sędziów czynnych zawodowo wydaje opinie dotyczące kandydatów na inne stanowiska sędziowskie proponowanych przez Ministra Sprawiedliwości, opinie te mają charakter wiążący. Skład Rady właściwy do spraw prokuratorów wydaje proste opinie („korzystna” bądź „niekorzystna”) na temat kandydatów proponowanych przez Ministra Sprawiedliwości, który jednak nie ma obowiązku stosowania się do tych opinii. Szkolenie sędziów Dyscyplina Brak kompetencji w tym zakresie. Rada rozpatruje sprawy przekazywane jej przez Ministra Sprawiedliwości, pierwszych prezesów sądów apelacyjnych bądź prezesów sądów wyższej instancji, a także przez głównych oskarżycieli publicznych w sądach apelacyjnych i sądach wyższej instancji oraz przez uczestników postępowań sądowych. Skład właściwy do spraw sędziów aktywnych zawodowo podejmuje decyzje w sprawach sankcji. Skład właściwy w sprawach prokuratorów wydaje proste opinie, co do dalszego postępowania, jako że prawo do nakładania sankcji przysługuje wyłącznie Ministrowi Sprawiedliwości. Każdy skład Rady może zlecić jednemu bądź kilku swoim członkom przeprowadzenie dochodzenia dotyczącego sprawy w Sądzie Kasacyjnym, sądach apelacyjnych, trybunałach oraz Narodowej Akademii Sądownictwa. Rada formułuje i publikuje repozytorium obowiązków etycznych dla korpusu urzędników sądowych. Etyka sędziowska Skład plenarny podejmuje decyzje w sprawach związanych z etyką zawodową sędziów oraz w sprawach dotyczących funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości przekazanych do rozpatrzenia przez Ministra Sprawiedliwości. Opiniowanie projektów ustaw/wydawanie opinii w innych sprawach Przekazywane przez Prezydenta Republiki wnioski o wydanie opinii Rada rozpatruje w składzie plenarnym pod przewodnictwem Pierwszego Prezesa Sądu Kasacyjnego. Status decyzji Sankcje dyscyplinarne, nakładane przez skład właściwy do spraw sędziów aktywnych zawodowo, mają charakter decyzji dotyczących jurydsykcji. Procedura odwoławcza Od sankcji dyscyplinarnych nakładanych przez skład właściwy do spraw sędziów aktywnych zawodowo można odwołać się do Rady Stanu, ale tylko w kwestiach dotyczących przepisów prawa. Budżet Rady jest niezależny od budżetu służby sądownictwa. Pierwszy Prezes Sądu Kasacyjnego zarządza budżetem i prowadzi negocjacje z Ministrem ds. Gospodarki i Finansów. Budżet Środki budżetowe przyznawane Radzie mają na celu pokrycie wydatków związanych z funkcjonowaniem w ramach przyznanych kompetencji. IRLANDIA Oficjalna nazwa w języku narodowym An tSéirbhís Chúirteanna Oficjalna nazwa w języku polskim Służba Sądownicza Adres 6th Floor, Phoenix House, 15-24 Phoenix Street North, Smithfield, Dublin 7, IRLANDIA Numer telefonu 00 353 1 888 6228 Strona internetowa www.courts.ie Adres e-mail [email protected] Rys historyczny Służba Sądownicza została powołana w listopadzie 1999 roku na mocy przepisów Ustawy o Służbie Sądowniczej z 1998 roku. Służba Sądownicza to niezależna Agencja Państwowa właściwa do spraw administracji i zarządzania systemem sądów na terenie Irlandii. Służba Sądownicza nie jest chroniona na mocy przepisów rangi konstytucyjnej i podlega przepisom ustaw regulujących jej działanie. Służba Sądownicza jest osobą prawną i sprawuje swoje funkcje w sposób niezależny, z zastrzeżeniem przepisów odpowiednich ustaw. Podstawa prawna lub konstytucyjna Brak umocowania w przepisach rangi konstytucyjnej. Akty prawne regulujące status Ustawa o Służbie Sądowniczej z 1998 roku. Skład: Liczba członków 17 członków (Zarząd Służby Sądowniczej). Kadencja 3 lata. Czy istnieje możliwość ponownego członkostwa? Tak istnieje. Czy członkowie zatrudnieni są na pełen etat? Nie. Brak zatrudnienia na pełen etat. Skład Czy sędziowie stanowią większość składu? Przewodnictwo - 9 sędziów - 8 przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego nominowanych przez rozmaite organy, w tym 1 osoba nominowana przez Ministra Sprawiedliwości, Równości i Obrony; wśród pozostałych członków musi znaleźć się np. aktywny zawodowo adwokat lub radca prawny oraz Dyrektor Generalny Służby Sądowniczej. Tak (9 z 17 członków to osoby wykonujące zawód sędziego). Pierwszy Prezes Sadu Najwyższego Irlandii (Chief Justice of Ireland) z urzędu sprawuje również funkcję Przewodniczącego Służby Sądowniczej. Nie ma stanowiska wiceprzewodniczącego. Główne kompetencje: Ścieżka kariery sędziów i/lub prokuratorów Służba Sądownicza nie ma kompetencji w zakresie wyboru i nominowania sędziów ani przyznawania im awansów. Szkolenie sędziów Szkolenia dla sędziów leżą w gestii Komisji ds. Edukacji Sędziów, Służba Sądownicza udziela jej wsparcia administracyjnego oraz przekazuje niezbędne fundusze. Dyscyplina Służba Sądownicza nie ma żadnych kompetencji w kwestiach dyscyplinarnych dotyczących sędziów. Etyka sędziowska Służba Sądownicza nie ma żadnych kompetencji w obszarze etyki sędziowskiej. Opiniowanie projektów ustaw/wydawanie opinii w innych sprawach Działając w charakterze organu doradczego, Służba Sądownicza przekazuje swoje obserwacje dotyczące propozycji legislacyjnych mających bezpośredni wpływ na posiadane przez nią kompetencje. Zgodnie z treścią Ustawy o Służbie Sądowniczej ma ona za zadanie: a) zarządzać sądami; b) świadczyć usługi wspierające sędziów; Inne kompetencje c) przekazywać opinii publicznej informacje na temat systemu sądownictwa; d) udostępniać, zarządzać i dbać o budynki sądów; e) dostarczać sprzęt i wyposażenie niezbędne do pracy w sądach. Status decyzji Decyzje administracyjne. Procedura odwoławcza Wszelkie decyzje Służby Sądowniczej mogą zostać poddane ponownej ocenie poprzez zastosowanie sądowej kontroli decyzji administracyjnych (judicial review). Budżet Budżet Służby Sądowniczej przyjmowany jest przez parlament w drodze głosowania i wykorzystywany do realizacji zadań określonych przez wymienione wcześniej kompetencje. WŁOCHY – CSM Oficjalna nazwa w języku narodowym Oficjalna nazwa w języku polskim Consiglio Superiore della Magistratura (CSM) Najwyższa Rada Sądownictwa (NRS) Adres Piazza dell’Indipendenza, 6 – 00185, Rzym Numer telefonu +39 0644491(1)-238-239-228-201-322 Strona internetowa http://www.csm.it Adres e-mail [email protected] Rys historyczny Po raz pierwszy wzmianka o NRS pojawia się w treści artykułu 4 ustawy 511 z 1907 roku; zasadniczo NRS miała charakter organu doradczego, choć miała też znaczące obowiązki o charakterze administracyjnym związane z procesem powoływania kandydatów na niektóre stanowiska sądowe. Pierwszą siedzibą NRS był budynek Ministerstwa Sprawiedliwości. Kilka miesięcy później, rząd Giovaniego Giolittiego przyjął projekt ustawy nr 689/1907, definiującej i określającej ramy działalności nowego organu; mimo iż sędziowie sprawowali wówczas swoje obowiązki w imieniu Króla Włoch, można jednak było ich uznać za funkcjonariuszy służby publicznej. Funkcje NRS nie uległy zasadniczej zmianie aż do momentu przyjęcia nowej, republikańskiej konstytucji; najpierw NRS miała charakter administracyjnego organu doradczego działającego w ramach Ministerstwa, następnie zaś uległa przekształceniu w organ samorządu sędziowskiego. Po reformie, na podstawie ustawy nr 195 z 1958 roku NRS rozpoczęła działalność w pełnym zakresie w 1959 roku. NRS nie wykonuje żadnych funkcji o charakterze politycznym, a zatem nie odgrywa ona jakiejkolwiek roli politycznej ani nie realizuje żadnych celów politycznych. Zgodnie z przepisami włoskiej Konstytucji, jej funkcje związane są przede wszystkim z wykonywaniem działań administracyjnych dotyczących osób wykonujących zawód sędziego. Kolejne istotne zadanie NRS to stanie na straży niezawisłości i niezależności sędziowskiej. Podstawa prawna lub konstytucyjna Niezależny organ konstytucyjny działający na mocy przepisów Konstytucji Republiki Włoskiej (art. 104, 105, 106, 107). Akty prawne regulujące status Działalność NRS regulują przepisy Konstytucji Republiki Włoskiej (art. 104, 105, 106, 107) oraz dwóch ustaw: nr 195 z 1998 roku i nr 44 z 2002 roku. Skład: Liczba członków 27 osób. Kadencja 4 lata. Czy istnieje możliwość ponownego członkostwa? Tak istnieje, ale nie bezpośrednio po zakończeniu danej kadencji. Czy członkowie zatrudnieni są na pełen etat? Tak, są zatrudnieni na pełen etat. Skład - 16 członków NRS wybierają sędziowie i prokuratorzy ze swojego grona według następującego schematu: dwaj sędziowie lub oskarżyciele publiczni Sądu Kasacyjnego (Corte di Cassazione); czterej oskarżyciele publiczni wykonujący funkcje w zakresie decydowania o meritum rozpatrywanych spraw; dziesięciu sędziów wykonujących funkcje w ramach sądów powszechnych w zakresie decydowania o meritum rozpatrywanych spraw. - 8 członków, którzy nie są sędziami lub prokuratorami, powoływanych przez obradujące wspólnie obie izby Parlamentu; - 3 członków z urzędu: Prezydent Republiki Włoskiej (będący jednocześnie Przewodniczącym), Pierwszy Prezes Sądu Kasacyjnego oraz Prokurator Generalny (Główny Oskarżyciel Publiczny). Czy sędziowie stanowią większość składu? Tak, co wynika z treści art. 104 Konstytucji Republiki Włoskiej. Przewodnictwo Prezydent Republiki Włoskiej. Główne kompetencje: Ścieżka kariery sędziów i/lub prokuratorów Szkolenie sędziów Dyscyplina Etyka sędziowska Zgodnie z przepisami Konstytucji, Rada jest odpowiedzialna za powoływanie, nominowanie i przenoszenie sędziów oraz oskarżycieli publicznych, przyznawanie im awansów oraz podejmowanie względem nich działań o charakterze dyscyplinarnym (zgodnie z art. 105 Konstytucji). Na mocy dekretu ustawodawczego nr 26 z 30 stycznia 2006 roku została utworzona Akademia Sądownictwa – jedyna instytucja upoważniona do organizowania szkoleń dla sędziów i prokuratorów (dotyczy to zarówno szkoleń wstępnych, jak i dalszego kształcenia). Akademia ukonstytuowała się w 2012 roku i rozpoczęła działalność w 2013 roku. Przed powołaniem do życia Akademii, szkolenia organizowała Najwyższa Rada Sądownictwa (NRS). W aktualnym stanie prawnym Akademia, opracowując coroczny program szkoleń, jest zobowiązana do uwzględniania wytycznych Rady i Ministerstwa Sprawiedliwości, a także propozycji przedstawianych przez Krajowe Stowarzyszenie Adwokatów oraz Krajową Radę Szkolnictwa Wyższego. Rada ma wyłączne kompetencje w zakresie prowadzenia postępowania dyscyplinarnego oraz nakładania sankcji na sędziów i oskarżycieli publicznych. Aktem prawnym regulującym zagadnienie dyscypliny sędziowskiej jest Dekret Ustawodawczy nr 109/2006 – „Zasady dotyczące naruszeń reguł dyscyplinarnych przez funkcjonariuszy wymiaru sprawiedliwości, odpowiednich sankcji oraz procedury składania wniosków”. Od decyzji podejmowanych przez wydział do spraw dyscyplinarnych przysługuje odwołanie do połączonych Izb Sądu Kasacyjnego. Rada nie ma wyraźnie określonych kompetencji w obszarze etyki sędziowskiej. Zagadnienie to ma jednak znaczenie z punktu widzenia okresowej oceny sędziów i prokuratorów, jako że niezawisłość, bezstronność oraz rozwaga to niezbędne warunki właściwego sprawowania obowiązków sędziego. Narodowe Stowarzyszenie Funkcjonariuszy (Sędziów i Prokuratorów) Wymiaru Sprawiedliwości (Associazione Nazionale Magistrati), a także stowarzyszenie sędziów i oskarżycieli publicznych o charakterze prywatnoprawnym, w którego Opiniowanie projektów ustaw/wydawanie opinii w innych sprawach skład wchodzi większość przedstawicieli środowisk sędziowskich we Włoszech, przyjęło Kodeks Postępowania Zawodowego, wprowadzając tym samym w życie konkretne regulacje prawne dotyczące etycznego postępowania organów władzy publicznej oraz osób wykonujących zawód sędziego. Art. 10 ustawy nr 195 z 1958 roku przyznaje Radzie prawo do przedstawiania Ministerstwu Sprawiedliwości propozycji oraz opinii dotyczących regulacji związanych z administracją wymiaru sprawiedliwości oraz sądownictwem. Ustawa regulująca funkcjonowanie CSM daje Ministrowi Sprawiedliwości prawo do formułowania wniosków oraz komentarzy na temat zagadnień leżących w zakresie kompetencji Rady Sądownictwa. Status decyzji Decyzje administracyjne wydawane przez organ władzy publicznej. Procedura odwoławcza Od decyzji podejmowanych przez Radę przysługuje odwołanie do sądów administracyjnych; prawo to przysługuje wszystkim zainteresowanym osobom. Budżet NRS ma autonomię w dysponowaniu środkami finansowymi przekazywanymi przez państwo na jej działalność. Natomiast budżetem przeznaczonym na potrzeby sądów i organizację sądownictwa, zarządza Ministerstwo Sprawiedliwości. Aby zagwarantować niezależność i niezawisłość Rady przyjęto zasadę, że Rada nie ponosi odpowiedzialności politycznej ani instytucjonalnej przed jakimikolwiek osobami czy podmiotami. Za gwarancję rzetelności oraz prawidłowego działania NRS został uznany fakt, że Przewodniczacym Rady jest z urzędu Prezydent Republiki. WŁOCHY – CPGA Oficjalna nazwa w języku narodowym Consiglio di Presidenza della giustizia amministrativa (CPGA) Oficjalna nazwa w języku polskim Rada Sądownictwa Administracyjnego (RSA) Adres Piazza Monte di Pietà, 33 Palazzo Aldobrandini – 00186 Rzym Numer telefonu +39 069827(1) +39 0668273063 +39 0668273094 Strona internetowa http://www.giustizia-amministrativa.it Adres e-mail [email protected] We włoskim systemie prawa funkcjonuje rozróżnienie pomiędzy sędziami sądów karnych i cywilnych, a sędziami sądów administracyjnych. Rys historyczny Dla obu tych kategorii sędziów przewidziano odrębne organy samorządu sędziowskiego: w przypadku sędziów sądów karnych i cywilnych jest to Najwyższa Rada Sądownictwa (NRS), a w przypadku sędziów sądów administracyjnych – Rada Sądownictwa Administracyjnego (RSA). RSA została utworzona w 1982 roku. W 2000 roku została zreformowana. Podstawa prawna lub konstytucyjna Przepisy Konstytucji Republiki Włoskiej nie odnoszą się do Rady Sądownictwa Administracyjnego, wspominając jedynie o NRS. Akty prawne regulujące status Działalność RSA regulują przepisy dwóch ustaw, tj. ustawy nr 183 z 1982 roku oraz nr 205 z 2000 roku. Skład: Liczba członków 15 osób. Kadencja 4 lata. Czy istnieje możliwość ponownego członkostwa? Tak istnieje, ale tylko raz i dopiero po upływie 8 lat. Czy członkowie zatrudnieni są na pełen etat? Nie. Dla wszystkich przedstawicieli zawodu sędziego stanowiska nie mają charakteru pełnoetatowego, ponieważ wykonują oni nadal obowiązki w sądach; stosuje się jedynie redukcję ich czasu pracy. Czy sędziowie stanowią większość składu? - 10 członków wybierają sędziowie ze swojego grona według nastepujacych zasad: 4 osoby są wybierane spośród członków Rady Stanu, (Naczelnego Sądu Administracyjnego, przyp red.), a 6 spośród sędziów sądów administracyjnych pierwszej instancji. W systemie sądownictwa administracyjnego nie ma funkcji oskarżyciela publicznego, - 4 członków, którzy nie są sędziami powołują na wspólnych obradach obie izby Parlamentu spośród profesorów prawa lub prawników z 20-letnim stażem, - 1 członek - Przewodniczący Rady Stanu - sprawuje stanowisko ex officio. Tak. (11 z 15 członków to sędziowie – 10 pochodzi z wyboru, jeden sprawuje urząd ex officio). Przewodnictwo Brak danych Skład Główne kompetencje: Ścieżka kariery sędziów i/lub prokuratorów Szkolenie sędziów Rada, wraz z Prezesem Rady Ministrów, odpowiada za przeprowadzany w drodze konkursu nabór na stanowiska sędziów sądów administracyjnych. Mogą do niego przystąpić pracownicy służby cywilnej - absolwenci studiów prawniczych oraz sędziowie sądów cywilnych i karnych. Organ egzaminujący jest niezależny, a w jego skład wchodzą wewnętrzni oraz zewnętrzni eksperci. RSA nadzoruje organizację szkoleń dla sędziów, które realizuje Biuro ds. Nauki i Szkoleń Sądownictwa Administracyjnego. W skład Biura wchodzi 12 sędziów (6 z Rady Stanu i 6 z sądów administracyjnych pierwszej instancji), pochodzących z konkursu i powoływanych przez RSA. Propozycje programów szkoleń wstępnych oraz ustawicznych przedstawiane są przez Biuro ds. Nauki i Szkoleń Sądownictwa Administracyjnego i zatwierdzane przez RSA. Dyscyplina RSA ma wyłączne kompetencje w zakresie prowadzenia postępowania dyscyplinarnego oraz nakładania sankcji na sędziów i oskarżycieli publicznych. Od decyzji podejmowanych przez Wydział do Spraw Dyscyplinarnych przysługuje odwołanie do Sądu Administracyjnego w Rzymie - pełniącego rolę sądu pierwszej instancji; od jego decyzji z kolei możliwe jest wniesienie apelacji do Rady Stanu. Podobny tryb obowiązuje w odniesieniu do innych decyzji podejmowanych przez RSA. Stowarzyszenie Sędziów Rady Stanu przyjęło w 1994 roku Kodeks Postępowania Zawodowego, zmieniony w 2007 roku. Etyka sędziowska Rada nie posiada wyraźnie określonych kompetencji w obszarze etyki sędziowskiej. Zagadnienie to ma jednak znaczenie z punktu widzenia okresowej oceny funkcjonariuszy wymiaru sprawiedliwości (sędziów i prokuratorów). Opiniowanie projektów ustaw/wydawanie opinii w innych sprawach Rada ma prawo do przedstawiania rządowi propozycji dotyczących regulacji związanych ze statusem sędziów sądów administracyjnych oraz sądownictwem administracyjnym w przypadku, kiedy jest to konieczne. Status decyzji Decyzje administracyjne wydawane przez organ władzy publicznej. Procedura odwoławcza Od decyzji podejmowanych przez RSA przysługuje odwołanie do sądów administracyjnych (Sąd Administracyjny w Rzymie – pierwsza instancja; Rada Stanu – druga i ostatnia instancja); prawo to przysługuje wszystkim zainteresowanym osobom. Budżet RSA ma autonomię w dysponowaniu środkami finansowymi, które państwo przekazuje na jej działalność. Rada zarządza także budżetem przeznaczonym na funkcjonowanie sądów oraz organizację sądownictwa. Aby zagwarantować niezależność i niezawisłość Rady, przyjęto zasadę, że Rada nie ponosi odpowiedzialności politycznej ani instytucjonalnej przed jakimikolwiek osobami czy podmiotami. ŁOTWA Oficjalna nazwa w języku narodowym Tieslietu padome (TP) Oficjalna nazwa w języku polskim Rada Sądownictwa Adres Brivibas boulevard 36, Ryga, LV-1511, Łotwa Numer telefonu +371 67020350 Strona internetowa http://at.gov.lv/en/the-board-of-justice/basis-and-functions-ofauthority/ Adres e-mail [email protected] Rys historyczny Podstawa prawna lub konstytucyjna Data ustanowienia – 1 sierpnia 2010 roku. Rada Sądownictwa to ciało kolegialne, które uczestniczy w procesie opracowywania polityki oraz strategii dotyczących systemu sądownictwa, a także w procesie usprawniania pracy wymiaru sprawiedliwości. Ustawa o Władzy Sądowniczej. Akty prawne regulujące status Ustawa o Władzy Sądowniczej. Skład: Liczba członków 15 osób. Kadencja 4 lata (dla członków pochodzących z wyboru). Czy istnieje możliwość ponownego członkostwa? Członkowie Rady Sądownictwa mogą zostać wybrani ponownie, ale nie mogą sprawować swojej funkcji więcej niż dwa razy pod rząd. Czy członkowie zatrudnieni są na pełen etat? Nie. Brak zatrudnienia na pełen etat. Skład Czy sędziowie stanowią większość składu? - 7 członków pochodzących z wyboru (sędziów): 6 sędziów wybiera Konferencja Sędziów, 1 sędziego Zgromadzenie Plenarne Sądu Najwyższego. - 8 członków stałych ex officio: Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, Prezes Trybunału Konstytucyjnego, Minister Sprawiedliwości, Przewodniczący Komisji ds. Sądownictwa Parlamentu (Saeima), Prokurator Generalny, Prezes Łotewskiej Rady Zaprzysiężonych Adwokatów, Prezes Łotewskiej Rady Zaprzysiężonych Notariuszy oraz Prezes Łotewskiej Rady Zaprzysiężonych Komorników Sądowych. Tak. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego. Przewodnictwo Rada nie posiada wiceprzewodniczącego. Główne kompetencje: Ścieżka kariery sędziów i/lub prokuratorów Rada podejmuje decyzje dotyczące wyłącznie przeniesienia sędziego do innego sądu tego samego szczebla, ponadto zatwierdza przepisy dotyczące oceny sędziów. Szkolenie sędziów Za opracowywanie i rozwijanie programów szkolenia wstępnego oraz ustawicznego odpowiada Administracja Sądów. Dyscyplina Brak kompetencji w tym zakresie; realizują je: Sądowa Komisja Dyscyplinarna oraz Sąd Dyscyplinarny. Komisja ds. Etyki Sędziowskiej, Etyka sędziowska Kodeks Etyki Sędziów Łotewskich. Władza ustawodawcza ma obowiązek wnioskować o opinię Rady i jej wysłuchać oraz respektować ją zgodnie z zasadą podziału władz. Opiniowanie projektów ustaw/wydawanie opinii w innych sprawach Ustawodawca ma obowiązek zapoznania się z opinią Rady dotyczącą zagadnień mających wpływ na funkcjonowanie sądów, ale prawo do podejmowania decyzji w tym obszarze przysługuje wyłącznie ustawodawcy. Ustawodawca ma także prawo do odrzucenia opinii przedstawionej przez środowisko sędziowskie, niemniej jednak jest zobowiązany do wysłuchania tej opinii i traktowania jej z szacunkiem i zrozumieniem (patrz wyrok Trybunału Konstytucyjnego nr 2009-11-01 z 18 stycznia 2010 roku). Status decyzji Organ wydaje zarówno decyzje wiążące, jak i postanowienia o charakterze doradczym. Procedura odwoławcza Od decyzji Rady nie przysługuje odwołanie. Budżet Rada nie ma odrębnego budżetu. Za budżet i działalność Rady Sądownictwa odpowiada Administracja Sądu Najwyższego. LITWA Oficjalna nazwa w języku narodowym Teisėjų Taryba (TT) Oficjalna nazwa w języku polskim Rada Sądownictwa Adres L. Sapiegos g. 15, LT-10312 Wilno, Litwa Numer telefonu +370 52 514126 Strona internetowa http://www.teismai.lt Adres e-mail [email protected]; [email protected] Rys historyczny Konstytucja Republiki Litewskiej z 1992 roku położyła podwaliny pod utworzenie specjalnej instytucji sędziowskiej, której zadaniem miało być przedstawianie Prezydentowi rekomendacji dotyczących nominacji sędziowskich, a także przyznawania awansów, podejmowania decyzji w sprawie przenoszenia na inne stanowisko slużbowe lub złożenia sędziego z urzędu. Po raz pierwszy Rada Sądownictwa pojawia się w przepisach Ustawy o Sądownictwie Republiki Litewskiej z 1994 roku jako instytucja składająca się zaledwie z 9 osób; w późniejszym okresie wprowadzono liczne zmiany dotyczące zarówno jej składu, jak i nazwy, ostatecznie nadając jej obecny kształt. Stała się organem, który jest jedną z podstawowych instytucji samorządu sędziowskiego i którego celem jest stanie na straży niezależności sędziów oraz sądów. W 2012 roku poprawką do Ustawy o Sądach została zwiększona liczba członków Rady do 23 osób. W ten sposób zwiększono liczbę przedstawicieli sądów okręgowych i rejonowych w instytucjach samorządu sędziowskiego. Podstawa prawna lub konstytucyjna Art. 112 Konstytucji stanowi, że przewidziana przepisami prawa specjalna instytucja sędziowska będzie przedstawiała Prezydentowi Republiki rekomendacje dotyczące nominacji, awansów oraz decyzji o przeniesieniu sędziów, a także decyzji o złożeniu sędziego z urzędu. Akty prawne regulujące status Ustawa o Sądach Republiki Litewskiej. Skład: Liczba członków 23 osoby. Kadencja 4 lata. Czy istnieje możliwość ponownego członkostwa? Tak, istnieje. Czy członkowie zatrudnieni są na pełen etat? Skład Nie. Brak zatrudnienia na pełen etat. - 20 sędziów wybieranych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów: 3 sędziów Sądu Najwyższego, 3 Sędziów Sądu Apelacyjnego i 3 Sędziów Najwyższego Sądu Administracyjnego, po jednym sędzim z każdego sądu okręgowego, 1 sędzia reprezentujący wszystkie okręgowe sądy administracyjne oraz po jednym sędzim reprezentującym wszystkie sądy rejonowe zlokalizowane w obszarze działalności poszczególnych sądów okręgowych. - 3 członków ex-officio (sędziowie): Prezes Sądu Najwyższego, Prezes Sądu Apelacyjnego, Prezes Najwyższego Sądu Administracyjnego. Czy sędziowie stanowią większość składu? Tak, ponieważ organ ten składa się wyłącznie z sędziów. Przewodnictwo Przewodniczącego oraz Wiceprzewodniczącego wybierają członkowie Rady na 2 lata. Główne kompetencje: Ścieżka kariery sędziów i/lub prokuratorów Rada uczestniczy w procesie tworzenia korpusu sędziów, przekazując Prezydentowi Republiki sugestie dotyczące powoływania sędziów, przyznawania im awansów i usuwania ich ze stanowiska – oprócz sędziów dotyczy to także Prezesów i Wiceprezesów sądów oraz przewodniczących wydziałów sądów. Rada przekazuje także propozycje zmiany liczby sędziów w poszczególnych sądach. Rada Sądownictwa ustala także skład Komisji Egzaminacyjnej dla Kandydatów na Stanowiska Sędziowskie, wybiera lub nominuje jej członków, a także zatwierdza projekty aktów prawnych regulujące jej działalność (przepisy proceduralne). Szkolenie sędziów Wstępne szkolenia sędziów oraz obowiązkowe szkolenia w trakcie pełnienia funkcji (szkolenia ustawiczne) finansuje państwo. Ministerstwo Sprawiedliwości odpowiada za harmonizację corocznych programów szkoleń dla sędziów, podczas gdy Rada Sądownictwa odpowiada za zatwierdzanie zasad dotyczących organizacji szkoleń, programów szkoleniowych, corocznych planów podnoszenia kwalifikacji zawodowych oraz wymogów dotyczących kwalifikacji wykładowców. Komisja Rady Sądownictwa ds. Szkoleń przedstawia wnioski i uwagi dotyczące programów szkoleń, a także planów szkoleń; odpowiada także za ocenę dodatkowych potrzeb szkoleniowych sędziów, zajmuje się problemami szkoleń międzynarodowych, wspiera sędziów i urzędników sądowych, rozpatruje problemy związane z finansowaniem, strategią i potrzebami szkoleniowymi. Krajowa Administracja Sądowa (instytucja świadcząca usługi dla sądów i instytucji samorządowych sądownictwa), odpowiada za przygotowanie i realizację programów szkoleń wstępnych oraz szkoleń ustawicznych dla sędziów. Rada uczestniczy w ustalania składu Komisji ds. Etyki i Dyscypliny Sędziowskiej; powołuje 4 z 7 członków tej Komisji, dokonuje wyboru przewodniczącego, a także podejmuje decyzje dotyczące usunięcia wyżej wymienionych osób ze stanowiska w przypadkach przewidzianych przez prawo. Ponadto Rada powołuje wszystkich członków Sądu Honorowego i podejmuje decyzje dotyczące usunięcia ze stanowiska w przypadkach przewidzianych przez prawo. Dyscyplina Rada odpowiada za zatwierdzanie reguł proceduralnych Komisji ds. Etyki i Dyscypliny Sędziowskiej oraz Sądu Honorowego. Rada rozpatruje coroczne sprawozdania Komisji ds. Etyki i Dyscypliny Sędziowskiej oraz Sądu Honorowego. Rada dysponuje prawem do składania wniosków o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego przeciwko sędziemu. Etyka sędziowska Kodeks Etyki Sędziowskiej Republiki Litewskiej został przyjęty przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów w 2006 roku. W sprawie naruszeń przepisów Kodeksu oraz wszczynania postępowań dyscyplinarnych przeciwko sędziom właściwe są następujące instytucje: Komisja ds. Etyki i Dyscypliny Sędziowskiej oraz Sąd Honorowy. Rada Sądownictwa nie posiada inicjatywy ustawodawczej. Ma jednak prawo do przedstawiania rządowi (konkretnym ministerstwom) bądź Prezydentowi Republiki Litewskiej uzasadnionych opinii w sprawach legislacyjnych. Opiniowanie projektów ustaw/wydawanie opinii w innych sprawach Opinie w innych sprawach: Zgodnie z procedurą przyjętą przez Radę i zatwierdzoną przez Ministra Sprawiedliwości, Ministerstwo przygotowuje projekty inwestycji dotyczące sądownictwa, przedstawia je Radzie do zatwierdzenia i wnosi o włączenie ich do państwowego programu inwestycyjnego. Muszą one uwzględniać potrzeby zgłaszane przez Narodowy Zarząd Sądownictwa i propozycje samych sądów. Rada zatwierdza regulacje dotyczące administracji sądów (wliczając w to regulacje dotyczące przydziału spraw oraz formowania składu sądu) i uczestniczy w rozwiązywaniu innych kwestii o charakterze administracyjnym dotyczących sądów. Inne kompetencje Rada, działając w imieniu ogółu sędziów, współpracuje z innymi instytucjami i organizacjami na Litwie oraz w innych państwach, a także z organizacjami międzynarodowymi, zajmującymi się zagadnieniami niezawisłości sędziowskiej, administracją sądownictwa oraz innymi kwestiami istotnymi z punktu widzenia działalności sądów. Powołuje Komisję Stałą do Oceny Sędziów oraz inne komisje stałe i tymczasowe, a także zatwierdza akty prawne regulujące funkcjonowanie tych komisji. Status decyzji Decyzje Rady są wiążące prawnie. Procedura odwoławcza Rada Sądownictwa może rewidować swoje uchwały. W niektórych przypadkach decyzje Rady Sądownictwa mogą być ponownie rozpatrzone przez sąd administracyjny. Budżet Środki finansowe konieczne dla zapewnienia właściwego funkcjonowania Rady Sądownictwa oraz innych instytucji samorządu sędziowskiego są przydzielane przez Krajową Administrację Sądową. Środki te służą utrzymaniu siedziby i personelu, wyposażenia, organizacji posiedzeń i innych wydarzeń, rozwoju współpracy międzynarodowej, organizacji spotkań itd. Krajowa Administracja Sądowa otrzymuje fundusze z budżetu państwa zgodnie z decyzjami Ministerstwa Finansów, które dotyczą przydziału środków; konsolidacja tych funduszy odbywa się na mocy postanowień ustawy budżetowej przyjmowanej co roku przez Parlament. MALTA Oficjalna nazwa w języku narodowym Kummissjoni ghall-Amministrazzjoni tal-Gustizzja Oficjalna nazwa w języku polskim Komisja do Spraw Wymiaru Sprawiedliwości Adres The Palace, Republic Street, Valletta, Malta Numer telefonu - Strona internetowa www.judiciarymalta.gov.mt Adres e-mail [email protected] Rys historyczny 2 września 1994 roku została znowelizowana Konstytucja Malty poprzez dodanie art. 101A, na podstawie tego artykułu została powołana specjalna instytucja - Komisja do Spraw Wymiaru Sprawiedliwości. Podstawa prawna lub konstytucyjna Artykuł 101A Konstytucji. Akty prawne regulujące status Brak danych. Skład: Liczba członków 10 osób. Kadencja 4 lata. Czy istnieje możliwość ponownego członkostwa? Brak danych. Czy członkowie zatrudnieni są na pełen etat? Nie. Brak zatrudnienia na pełen etat. Skład Czy sędziowie stanowią większość składu? - 4 sędziów wybieranych przez przedstawicieli zawodu sędziego, - 2 osoby spoza środowiska sędziowskiego: 1 osoba powoływana przez premiera i 1 osoba powoływana przez lidera opozycji; - 4 członków z urzędu: Prezydent, Prezes Sądu Najwyższego, Prokurator Generalny i Prezes Izby Adwokackiej. Nie. W przypadku równej liczby głosów za i przeciw Przewodniczący Komisji ma głos rozstrzygający, co oznacza, że przedstawiciele środowiska sędziowskiego zawsze dysponują większością głosów. Przewodniczący – Prezydent Republiki Maltańskiej (ex officio). Przewodnictwo Wiceprzewodniczący – Prezes Sądu Najwyższego (ex officio). Główne kompetencje: Na wniosek premiera, Komisja przedstawia propozycje dotyczące nominacji na podstawie art. 96, 98 lub 100 Konstytucji. Ścieżka kariery sędziów i/lub prokuratorów Komisja sprawuje także ważną rolę związaną z procedurą złożenia sędziego z urzędu, o której mowa w rozdziale 369 Kodeksu Maltańskiego. Kompetencje do złożenia sędziego z urzędu należą do Parlamentu, który decyduje o tym w uchwale podejmowanej większością dwóch trzecich głosów. Jednak przed wszczęciem postępowania w sprawie złożenia sędziego z urzędu przez Parlament, Komisja ma obowiązek sprawdzenia, czy prima facie zachodzą okoliczności uzasadniające złożenie sędziego z urzędu. Szkolenie sędziów Komisja ds. Edukacji Sędziów jest organem odpowiedzialnym za szkolenia dla osób wykonujących zawód sędziego. Wspomaga sędziów i sędziów pokoju w zakresie doskonalenia zawodowego oraz kształcenia ustawicznego, głównie poprzez organizowanie seminariów prowadzonych przez krajowych oraz zagranicznych prelegentów i ekspertów, organizuje też kursy dla nowo powołanych sędziów. Inne cele działalności Komisji to mi.in.: informowanie przedstawicieli środowiska sędziowskiego o najnowszych zmianach w prawie za pomocą technologii informatycznych, aktualizowanie treści dokumentów poświęconych różnym aspektom zawodu sędziego oraz promocja współpracy międzynarodowej dotyczącej szkolenia sędziów. W skład Komisji wchodzą cztery osoby, dwie powołuje Prezes Sądu Najwyższego, a pozostałe dwie – Minister Sprawiedliwości. Pracami Komisji kieruje Prezes Sądu Najwyższego. Dyscyplina Komisja ma prawo prowadzić dochodzenie w sprawie każdego sędziego czy sędziego pokoju, zwracać uwagę każdemu sędziemu bądź sędziemu pokoju na temat wszystkich spraw (niezależnie od tego, w jakim sądzie sprawuje swój urząd dany sędzia bądź sędzia pokoju), które mogą negatywnie wpływać na funkcjonowanie sądu, może też zwracać uwagę na wszelkie działania, które mogą negatywnie wpływać na poziom zaufania, którym sędzia lub sędzia pokoju został obdarzony przez mianowanie na dane stanowisko, może też zwracać uwagę na naruszenie postanowień przepisów bądź kodeksów etycznych przez sędziego lub sędziego pokoju, może także dokonywać czynności natury dyscyplinarnej – zgodnie z obowiązującym prawem – w odniesieniu do czynnych zawodowo adwokatów oraz prokuratorów. Komisja ma prawo sporządzić kodeks lub kodeksy etyczne regulujące postępowanie osób wykonujących zawód sędziego; ponadto, na wniosek Komitetu ds. Adwokatury i Prokuratury, Komisja ma prawo sporządzić kodeks lub kodeksy etyczne regulujące postępowanie adwokatów i prokuratorów. Etyka sędziowska Opiniowanie projektów ustaw/wydawanie opinii w innych sprawach Kodeks Etyki Sędziowskiej został przygotowany przez Komisję do SprawWymiaru Sprawiedliwości. W maju 2004 roku Komisja do Spraw Wymiaru Sprawiedliwości przyjęła poprawki do Kodeksu. Jedną z nich jest artykuł nr 29, który mówi, że Prezes Sądu Najwyższego przedstawi zalecenia, które wyjaśnią, w jaki sposób zasady Kodeksu Etyki Sędziowskiej, lub niektóre z nich, powinny być stosowane w konkretnych przypadkach. Ma to na celu zapewnienie, na ile to możliwe, spójności ich stosowania. Zalecenia te zostały przyjęte przez Komisję 8 czerwca 2008 roku i stanowią integralną część Kodeksu. Podobne, aczkolwiek bardziej rozbudowane, zalecenia zostały zawarte w treści Komentarza do Zasad z Bangalore dot. Postępowania Sędziego. Komisja ma prawo i obowiązek przedstawiać Ministrowi Sprawiedliwości rekomendacje dotyczące poprawy efektywności pracy sądów. Opinie na inne tematy: Komisja może przekazywać rządowi swoje opinie. Zgodnie z przepisami Konstytucji Maltańskiej, jedną z funkcji Komisji jest sugerowanie możliwych rozwiązań. Inne funkcje Komisji to: Status decyzji - sprawowanie nadzoru nad działalnością sądów i przekazywanie Ministrowi Sprawiedliwości rekomendacji dotyczących rozwiązań, które, zdaniem Komisji, pozwoliłyby na bardziej efektywne funkcjonowanie sądów; - doradzanie Ministrowi Sprawiedliwości w kwestiach związanych z organizacją i administracją wymiaru sprawiedliwości; - realizacja innych zadań przewidzianych prawem. Decyzje Komisji są prawnie wiążące. Procedura odwoławcza Od decyzji Komisji nie przysługuje odwołanie. Budżet Budżet zatwierdzany jest przez Prezydenta Malty. Komisja ma prawo wykorzystywać przyznane jej środki budżetowe w sposób, jaki uzna za stosowny. Inne kompetencje HOLANDIA Oficjalna nazwa w języku narodowym Raad voor de rechtspraak Oficjalna nazwa w języku polskim Holenderska Rada Sądownictwa Adres Kneuterdijk 1, 2514 EM, Haga, Holandia Numer telefonu +31-(0)88 361 00 00 Strona internetowa www.judiciary.nl Adres e-mail [email protected] Rys historyczny Rada została utworzona w 2002 roku w wyniku szeroko zakrojonej reformy sądownictwa. Wcześniej za zarządzanie i nadzór nad sądownictwem odpowiadał Minister Sprawiedliwości. Minister nie miał żadnych kompetencji dotyczących sfery orzeczniczej; w tym zakresie wyłączną odpowiedzialność ponosili sędziowie orzekający w poszczególnych sądach. Zarówno parlament, jak i środowisko sędziowskie uznało, że niezbędne jest wzmocnienie niezależności sądownictwa. Uległa zmianie struktura zarządzania sądownictwem, co oznaczało, że zarządy poszczególnych sądów stały się odpowiedzialne za swoje działania. Dodatkowo, została utworzona Rada Sądownictwa, która ponosi pełną odpowiedzialność za budżet, koordynację i nadzór nad całym systemem sądownictwa. Rada nie ma żadnych kompetencji dotyczacych rozstrzygania w poszczególnych sprawach. Co więcej, w wyniku reformy przestała istnieć bezpośrednia więź pomiędzy Ministrem Sprawiedliwości a sądami. Podstawa prawna lub konstytucyjna Przepisy ustawowe. Holenderska Rada Sądownictwa nie ma umocowania w przepisach Konstytucji. Akty prawne regulujące status Ustawa z 18 kwietnia 1827 roku o Zawodzie Sędziego i Systemie Sądownictwa (zwana też Ustawą o Organizacji Sądów) – Rozdział 2, część 6. Skład: Liczba członków Zgodnie z treścią art. 84 ust. 4 Ustawy o Organizacji Sądów, w skład Rady wchodzi od 3 do 5 członków. Rada sama decyduje o liczbie członków. Obecnie Rada składa się z 4 członków. Kadencja 6 lat. Czy istnieje możliwość ponownego członkostwa? Tak, istnieje przez maksymalnie 3 lata. Czy członkowie zatrudnieni są na pełen etat? Tak, są zatrudnieni na pełen etat. Zgodnie z treścią art. 84 ust. 1 Ustawy o Organizacji Sądów, w skład Rady wchodzi od 3 do 5 członków. Skład Czy sędziowie stanowią większość składu? Obecnie 2 spośród 4 członków Rady to osoby wykonujące zawód sędziego. Zgodnie z treścią art. 84 ust. 4 Ustawy o Organizacji Sądów, jeżeli w skład Rady wchodzi 4 członków, co najmniej dwóch z nich musi być sędziami. Obecnie sędziowie stanowią 50% składu organu. W przypadku, gdy w głosowaniu liczba głosów „za” jest taka sama jak liczba głosów „przeciw”, głos decydujący należy do Przewodniczącego (którym jest zawsze sędzia). Przewodniczącym i Wiceprzewodniczącym Rady jest zawsze sędzia. Przewodnictwo Główne kompetencje: Ścieżka kariery sędziów i/lub prokuratorów Z formalnego punktu widzenia, sędziowie powoływani są na stanowiska na podstawie Dekretów Królewskich (z rekomendacji Ministra ds. Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości), po wnikliwych konsultacach z przedstawicielami środowiska sędziowskiego. W rzeczywistości nominacje przyznawane są na podstawie rekomendacji Rady, które z kolei odzwierciedlają opinie zarządów sądów oraz sugestie komisji ds. wyboru. Szkolenie sędziów Szkoleniem sędziów i kwestiami organizacyjnymi w tym zakresie zajmuje się SSR (Narodowe Centrum Szkolenia Sędziów). Rada jest współwłaścicielem SSR (jest ono w 2/3 własnością Rady i w 1/3 własnością Biura Prokuratora Generalnego), co oznacza, że Rada odpowiada zarówno za kwestie organizacyjne dotyczące SSR jak i nadzór nad nim. Dyscyplina Rada nie ma kompetencji dotyczących postępowań dyscyplinarnych prowadzonych przeciwko sędziom. Etyka sędziowska Rada ma kompetencje w obszarze promowania etyki sędziowskiej. Kluczowym celem działania Rady jest podnoszenie świadomości dotyczącej nieskazitelności postępowania. Została powołana specjalna grupa robocza złożona z przedstawicieli środowiska sędziowskiego oraz doradców Rady ds. Polityki, która pracuje nad zagadnieniami dotyczącymi uczciwości sędziów w tym nad podręcznikiem dla sędziów, nowelizacją Kodeksu Postępowania Sędziów oraz rozpoczęciem debaty na temat dodatkowych funkcji sprawowanych przez sędziów. Opiniowanie projektów ustaw/wydawanie opinii w innych sprawach Jednym z głównych zadań Rady Sądownictwa jest przekazywanie rządowi i parlamentowi wskazówek w sprawie polityki i projektów ustaw, które mogą wpływać na wymiar sprawiedliwości. Dotyczy to wyłącznie propozycji, które bezpośrednio wpływają na organizację sądownictwa, wprowadzają nowe procedury prawne bądź zmieniają istniejące. Zalecenia Rady są zatwierdzane po konsultacjach z sądami. Rada ma prawo przekazywać zalecenia dotyczące legislacji zarówno na życzenie innych osób/podmiotów, jak i z własnej inicjatywy. Inne kompetencje: Promowanie wysokiej jakości i jednolitości przepisów prawa: Rada nie może oceniać pracy poszczególnych sędziów. Zadania Rady związane z dbałością o jakość systemu sądownictwa dotyczą działań na rzecz jednolitości stosowania prawa, np. poprzez zachęcanie do przyjmowania wytycznych dotyczących orzekanych kar. Rada ma także za zadanie prowadzenie działań na rzecz podnoszenia jakości zarządzania sądami. Status decyzji Decyzje Rady związane z realizacją obowiązków ustawowych mają charakter wiążący. Procedura odwoławcza W przypadku, gdy decyzja Rady dotycząca jej obowiązków ustawowych została podjęta w sposób ewidentnie sprzeczny z przepisami prawa bądź też niekorzystnie wpływa na działalność sądów, może być uchylona na mocy Dekretu Królewskiego wydanego z rekomendacji Ministra ds. Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (art. 106 Ustawy o Organizacji Sądów). W trakcie realizacji swoich obowiązków, Rada w żaden sposób nie ingeruje w proces orzekania w indywidualnych sprawach (artykuł 96). Budżet Rada prowadzi negocjacje z Ministrem ds. Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości w sprawie kształtu corocznego budżetu całego sądownictwa i w pełni odpowiada przed Ministrem za sposób wydatkowania środków budżetowych. W przypadku, gdy Rada nie porozumie się z Ministrem w sprawie budżetu, zarówno Minister, jak i Rada przedstawiają swoje propozycje Parlamentowi, który podejmuje decyzję, którą z nich przyjąć. Środki budżetowe pokrywają całość kosztów działalności Rady oraz sądów pozostających pod jej nadzorem, a także wynagrodzeń sędziów. Dodatkowo, Rada jest współwłaścicielem Narodowego Centrum Szkolenia Sędziów (SSR) oraz właścicielem spółki zajmującej się świadczeniem usług informatycznych dla sądownictwa (Spir-it). Rada dzieli środki budżetowe dla poszczególnych sądów i nadzoruje proces zarządzania finansami sądów. Sądy ponoszą odpowiedzialność przed Radą w zakresie wydatkowania przyznawanych im środków budżetowych. Budżet ustalany jest w oparciu o liczbę spraw: co roku liczba spraw prowadzonych przez sądy jest mnożona przez wysokość kosztów za dany typ sprawy sądowej. Koszty są negocjowane między Ministrem a Radą i ustalane raz na trzy lata. POLSKA Oficjalna nazwa w języku narodowym Krajowa Rada Sądownictwa Oficjalna nazwa w języku polskim Krajowa Rada Sądownictwa Adres ul. Rakowiecka 30, 02-528 Warszawa Numer telefonu +48 22 3792 773 Strona internetowa http://krs.pl Adres e-mail [email protected] Rys historyczny Ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa została przyjęta 20 grudnia 1989 roku (Dz. U. nr. 73, poz. 435 z późn. zm.; aktualna wersja ustawy pochodzi z 12 maja 2011 roku (Dz. U. nr. 126, poz 714). Pierwsze posiedzenie Rady odbyło się 23 stycznia 1990 roku. Podstawa prawna lub konstytucyjna Niezależny organ konstytucyjny - zgodnie z treścią artykułu 186 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. Akty prawne regulujące status Art. 186 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1997 r., nr 78, poz. 483, z późn. zm., tekst jednolity: www.sejm.gov.pl/prawo/konst/angielski/kon1.htm Skład: Liczba członków 25 osób. Kadencja 4 lata. Czy istnieje możliwość ponownego członkostwa? Tak istnieje, ale tylko raz. Czy członkowie zatrudnieni są na pełen etat? Nie. Członkowie Rady nie są zatrudnioni na pełen etat. Rada zazwyczaj obraduje na posiedzeniu plenarnym przez tydzień, raz w miesiącu, co pozwala członkom, którzy są sędziami na sprawowanie swoich obowiązków sędziowskich w pełnym wymiarze czasu. Skład - 15 sędziów wybieranych przez zgromadzenia ogólne sądów poszczególnych szczebli według następujących zasad: Sąd Najwyższy – 2 sędziów, sądy powszechne – 10 sędziów, sądy administracyjne – 2 sędziów, sądy wojskowe – 1 sędziego; - 6 - palamentarzystów (4 posłów i 2 senatorów); - 4 członków ex officio: Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, Prezes Najwyższego Sądu Admiminstracyjnego, Minister Sprawiedliwości oraz 1 osoba powołana przez Prezydenta RP. Czy sędziowie stanowią większość składu? Tak, (15 z 25 członków to osoby wykonujące zawód sędziego). Przewodniczący wybierany przez członków Rady; Przewodnictwo 2 Wiceprzewodniczących wybieranych przez członków Rady. Główne kompetencje: Ścieżka kariery sędziów i/lub prokuratorów KRS przedstawia Prezydentowi RP wnioski o powołanie sędziów Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, sądów administracyjnych oraz sądów wojskowych. Szkolenie sędziów KRS ma prawo wyrażania opinii na temat programów szkolenia sędziów w odniesieniu do aplikacji ogólnej oraz aplikacji sędziowskiej, prawo do wyrażania opinii na temat rocznych harmonogramów szkoleń dotyczących rozwoju zawodowego sędziów oraz pracowników sądów. Dyscyplina Rada wybiera Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych po przedstawieniu kandydatów na to stanowisko przez Zgromadzenia Ogólne Sędziów Sądów Apelacyjnych, a także Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Wojskowych po przedstawieniu kandydatów na to stanowisko przez Zgromadzenie Sędziów Sądów Wojskowych. KRS uchwala zbiory zasad etyki zawodowej sędziów i stoi na straży ich przestrzegania. Etyka sędziowska Obecny kodeks etyki został uchwalony przez Radę na mocy uchwały nr 16/2003 z 19 lutego 2003 r. Opiniowanie projektów ustaw/wydawanie opinii w innych sprawach Rada wyraża opinie w sprawie projektów aktów normatywnych dotyczących sądownictwa i sędziów, a także przedstawia wnioski w tym zakresie. Status decyzji Uchwały – moc wiążąca, opinie i stanowiska – charakter doradczy. Procedura odwoławcza W indywidualnych przypadkach osoby, których dotyczą uchwały Rady i wpływają na ich prawa lub obowiązki, mogą odwołać się do Sądu Najwyższego. Budżet Budżet KRS jest niezależny, odrębny od budżetu państwa, ustalany przez parlament i przeznaczony na realizację zadań statutowych Rady oraz na wynagrodzenia personelu. PORTUGALIA Oficjalna nazwa w języku narodowym Conselho Superior da Magistratura Oficjalna nazwa w języku polskim Wysoka Rada Sądownictwa Adres Rua Mouzinho da Silveira, nº 10, 1269-273 Lizbona – Portugalia Numer telefonu +351 213 220 020 Strona internetowa http://www.csm.org.pt Adres e-mail [email protected] Rys historyczny Po wprowadzeniu w Portugalii systemu demokratycznego w 1974 roku, Rada została ustanowiona na mocy Dekretu Nr 926/76 z 31 grudnia 1976 roku. Podstawa prawna lub konstytucyjna Konstytucja Portugalii: art. 217 i 218 Akty prawne regulujące status - Ustawa 21/85 z 30 lipca, zmieniona Ustawą 10/94 z 5 maja oraz Ustawa 143/99 z 31 sierpnia; - Ustawa 36/2007 z 14 sierpnia; - Ustawa 52/2008 z 28 sierpnia, zmieniona Ustawą 102/1009 z 11 września, Ustawa 115/2009 z 12 października, Dekret 295/2009 z 13 października, Ustawa 3-B/2010 z 28 kwietnia, Ustawa 40/2010 z 3 września, Ustawa 43/2010 z 3 września, Ustawa 46/2011 z 24 czerwca. Skład: Liczba członków 17 członków. Kadencja członków Rady jest taka sama jak organu, który ich powołuje: Kadencja Czy istnieje możliwość ponownego członkostwa? Czy członkowie zatrudnieni są na pełen etat? - 5 lat w przypadku osób powoływanych przez Prezydenta Republiki, - 4 lata w przypadku osób powoływanych przez Parlament, - 3 lata w przypadku osób wybieranych spośród sędziów. Tak istnieje, ale w przypadku osób wybieranych z grona sędziów jest to możliwe tylko raz. W przypadku osób wywodzących się spoza środowiska sędziowskiego nie istnieją żadne ograniczenia w tym zakresie. Decyzja w tym zakresie należy do poszczególnych członków, niemniej jest to możliwe. Obecnie na pełen etat zatrudnieni są wyłącznie członkowie wywodzący się z grona sędziów. Skład Czy sędziowie stanowią większość składu? - 7 sędziów wybieranych przez innych przedstawicieli środowiska sędziowskiego; - 2 członków powoływanych przez Prezydenta; - 7 członków powoływanych przez Parlament; - 1 członek ex officio: Prezes Sądu Najwyższego, który zostaje Przewodniczącym Rady. Nie (8 z 17 członków to osoby wykonujące zawód sędziego). Przewodniczącym automatycznie zostaje Prezes Sądu Najwyższego. Przewodnictwo Wiceprzewodniczący – z 7 członków Rady wywodzących się z grona sędziów jeden musi być sędzią Sądu Najwyższego. To właśnie ta osoba zajmuje stanowisko Wiceprzewodniczącego. Główne kompetencje: Ścieżka kariery sędziów i/lub prokuratorów Do kompetencji Rady należy nominowanie, powoływanie, przenoszenie na inne stanowiska i przyznawanie awansów sędziom. Szkolenie sędziów Obowiązki związane z organizowaniem szkoleń dla sędziów należą do Centrum Studiów Sądowniczych, które działa pod egidą Ministerstwa Sprawiedliwości. Jednak Wysoka Rada Sądownictwa wyznacza jednego z członków Rady Pedagogicznej i także ma prawo do organizcji szkoleń. Dyscyplina Rada posiada kompetencje dyscyplinarne. Ustawa 21/85 Etyka sędziowska Promowanie etyki sędziowskiej to stałe zadanie realizowane przez Radę; wprawdzie nie istnieje Kodeks Etyki, niemniej jednak Statut Sędziów Sądów Powszechnych zawiera zasady odnoszące się do omawianej kwestii. Opiniowanie projektów ustaw/wydawanie opinii w innych sprawach Rada ma prawo wydawania opinii na temat aktów prawnych dotyczących sądownictwa oraz statusu sędziów, a także, w ujęciu ogólnym, analizowania i przedstawiania Ministerstwu Sprawiedliwości propozycji rozwiązań legislacyjnych mających na celu podnoszenie efektywności działania wymiaru sprawiedliwości. Status decyzji Decyzje administracyjne. Procedura odwoławcza Decyzje podjęte przez Zgromadzenie Plenarne Rady mogą być zaskarżane do Sądu Najwyższego w określonych przypadkach głównie, gdy dotyczą oceny postępowania sędziów, przyznawania im awansów, bądź też podejmowanych dyscyplinarnych. wobec nich czynności Wysoka Rada Sądownictwa ma autonomię finansową i własny budżet ujęty w sekcji „Wydatki Ogólne” budżetu państwa. Budżet każdego roku zatwierdza Zgromadzenie Republiki na wniosek Rady i jest przekazywany Zgromadzeniu pod koniec sierpnia. Budżet Budżet Rady obejmuje: - Działalność Centrum Dokumentacji Sądowej; - Działalność Inspektoratu Sądowego; - Wydatki samej Rady; Wydatki na szkolenia sędziów pokrywane są z budżetu Ministerstwa Sprawiedliwości. RUMUNIA Oficjalna nazwa w języku narodowym Consiliul Superior al Magistraturii Oficjalna nazwa w języku polskim Najwyższa Rada Sądownictwa Adres 141B Calea Plevnei, 6th district, 060011, Bucharest Numer telefonu +4 021.319.81.89 Strona internetowa www.csm1909.ro Adres e-mail [email protected] Rys historyczny Rumuńska Najwyższa Rada Sądownictwa została ustanowiona 1 czerwca 1909 roku na mocy Ustawy o zmianie Ustawy o organizacji sądów z 1890 roku. W okresie rządów reżimu komunistycznego (19491989) Rada przestała istnieć. W 1991 roku, po uchwaleniu nowej Konstytucji Rumunii, Rada uzyskała status organu konstytucyjnego – po raz pierwszy w swojej długiej historii. Nowelizacja Konstytucji z 2003 roku przyniosła ze sobą fundamentalne zmiany w zakresie funkcji, struktury oraz kompetencji Najwyższej Rada Sądownictwa, dzięki temu w styczniu 2005 roku rozpoczęła pracę Rada, która działa sprawnie i efektywnie. Podstawa prawna lub konstytucyjna Konstytucja Rumunii Rozdział VI – Władza Sądownicza, Sekcja III, art. 133 i 134 określają funkcję, strukturę oraz kompetencje Najwyższej Rady Sądownictwa. Art. 133 stanowi, że zadaniem Rady jest stanie na straży niezawisłości wymiaru sprawiedliwości. Akty prawne regulujące status Status Rady reguluje Ustawa nr 317/2004 o Najwyższej Radzie Sądownictwa. Skład: Liczba członków 19 osób. Kadencja 6 lat. Czy istnieje możliwość ponownego członkostwa? Nie, nie istnieje. Czy członkowie zatrudnieni są na pełen etat? Tak. Skład Czy sędziowie stanowią większość składu? Przewodnictwo - 14 funkcjonariuszy wymiaru sprawiedliwości (9 sędziów i 5 prokuratorów, reprezentujących wszystkie poziomy jurysdykcji) wybieranych przez zgromadzenia ogólne funkcjonariuszy sądowych; ich kandydatury są następnie zatwierdzane przez Senat Rumunii. - 2 członków wybieranych przez Senat spoza środowiska sędziowskiego/prokuratorskiego, - 3 członków ex officio: Prezes Wysokiego Trybunału Kasacyjnego, Minister Sprawiedliwości oraz Prokurator Generalny Prokuratury działającej przy Wysokim Trybunale Kasacyjnym. Tak (10 z 19 członków – w tym Przewodniczący – to sędziowie). Przewodniczący: wybierany na rok spośród członków będących sędziami lub prokuratorami; w przypadku, gdy przewodniczącym zostanie wybrany sędzia, funkcję wiceprzewodniczącego sprawuje osoba wykonująca zawód prokuratora i vice versa. Wiceprzewodniczący: wybierany na rok spośród członków będących sędziami lub prokuratorami. Główne kompetencje: Rada gwarantuje właściwy proces wyboru kandydatów funkcjonariuszy sądowych oparty na ocenie ich kompetencji; Ścieżka kariery sędziów i/lub prokuratorów na Rada podejmuje decyzje dotyczące: przebiegu kariery funkcjonariuszy sądowych (powoływanie na stanowiska kierownicze, przeniesienie na inne stanowiska, delegowanie, przedstawianie propozycji powołania/odwołania ze stanowisk kierowniczych w Wysokim Trybunale Kasacyjnym, opiniowanie propozycji Ministra Sprawiedliwości dotyczących powołania/odwołania ze stanowisk kierowniczych w Prokuraturze przy Wysokim Trybunale Kasacyjnym. Szkolenie sędziów Rada koordynuje działalność Krajowego Instytutu Sądownictwa i co roku zatwierdza program szkolenia zawodowego sędziów i prokuratorów. Dyscyplina W ramach działalności poszczególnych sekcji, Najwyższa Rada Sądownictwa pełni rolę sądu w obszarze odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów, prokuratorów i pomocniczych urzędników sądowych. Zgromadzenie Plenarne Rady rozpatruje odwołania od decyzji podjętych przez poszczególne sekcje Rady wnoszone przez sędziów i prokuratorów. Etyka sędziowska Rada zatwierdza treść Kodeksu Etyki i Deontologii Sędziowskiej; zapewnia także przestrzeganie zasad etyki zawodowej. Opiniowanie projektów ustaw/wydawanie opinii w innych sprawach Najwyższa Rada Sądownictwa opracowuje i przyjmuje akty prawne wykonawcze dotyczące sądownictwa, wydaje opinie dotyczące projektów aktów normatywnych, które odnoszą się do działalności władzy sądowniczej, a także projektów rozporządzeń i zarządzeń zatwierdzonych przez Ministra Sprawiedliwości w przypadkach określonych przepisami prawa. Rada stoi na straży niezależności sądownictwa oraz niezawisłości, bezstronności i prestiżu zawodowego sędziów i prokuratorów; Inne kompetencje Rada przyczynia się do zapewnienia sprawnej organizacji pracy sądów i prokuratur; Rada wydaje zgodę na przeszukanie, zatrzymanie lub areszt prewencyjny osób wykonujących zawód sędziego lub prokuratora. Status decyzji Decyzje administracyjne. Procedura odwoławcza Zgodnie z postanowieniami Konstytucji Rumunii, decyzje Najwyższej Rady Sądownictwa mają charakter ostateczny i nieodwołalny, oprócz decyzji dotyczących odpowiedzialności dyscyplinarnej funkcjonariuszy sądowych, od których możliwe jest wniesienie odwołania z powodów prawnych; odwołania takie rozpatrywane są przez Wysoki Trybunał Kasacyjny w składzie pięciu sędziów. Ponadto, decyzje Rady dotyczące przebiegu kariery oraz praw funkcjonariuszy sądowych mogą być zaskarżone z przyczyn prawnych; odwołania w takich wypadkach wnosi się do Wydziału Administracyjno -Procesowego Wysokiego Trybunału Kasacyjnego. Budżet Rada dysponuje własnym budżetem, zatwierdzanym każdego roku przez Parlament. Na mocy przepisów Ustawy o finansach publicznych (Ustawa 500/2002) oraz przepisów Ustawy o odpowiedzialności fiskalnej (Ustawa 69/2010), Ministerstwo Finansów Publicznych (MFP) ustala górną granicę wydatków dla każdego podstawowego dysponenta środków budżetowych działającego w obszarze sądownictwa. Rada przekazuje MFP własną propozycję budżetu, zawartą w treści projektu ustawy budżetowej. Po zatwierdzeniu projektu przez władze państwowe, Parlament zatwierdza cały budżet. Budżet sądów oraz prokuratur nie jest częścią budżetu Najwyższej Rady, ale jest zatwierdzany przez Radę i uchwalany z zastosowaniem takiej samej procedury. Wysoki Trybunał Kasacyjny zarządza swoim budżetem samodzielnie; Prokuratura przy Wysokim Trybunale Kasacyjnym jest podstawowym dysponentem środków budżetowych i zarządza zarówno własnym budżetem jak i budżetem innych prokuratur; budżetami wszystkich sądów (poza Wysokim Trybunałem Kasacyjnym) zarządza Ministerstwo Sprawiedliwości. SŁOWACJA Oficjalna nazwa w języku narodowym Súdna Rada Slovenskej Republiky Oficjalna nazwa w języku polskim Rada Sądownictwa Republiki Słowackiej Adres Župnénám. 13, 814 22 Bratysława, Słowacja Numer telefonu +421-2-59353 439, +421-2-59353 386 Strona internetowa http://www.sudnarada.gov.sk / Adres e-mail [email protected] Rys historyczny Przepis ustanawiający Radę Sądownictwa Republiki Słowackiej został wprowadzony do tekstu Konstytucji na mocy ustawy konstytucyjnej nr 90/2001, która weszła w życie 1 czerwca 2001 roku; ustawa nr 185/2002 o Radzie Sądownictwa Republiki Słowackiej została uchwalona 11 kwietnia 2002 roku. Podstawa prawna lub konstytucyjna Rada Sądownictwa Republiki Słowackiej jest organem konstytucyjnym. Artykuł 141a Konstytucji Republiki Słowackiej zawiera postanowienia dotyczące składu Rady, jej kompetencji, zasad członkostwa oraz długości kadencji jej członków. Akty prawne regulujące status Art. 141a Konstytucji Republiki Słowackiej dotyczący Rady Sądownictwa Republiki Słowackiej dodany na mocy ustawy konstytucyjnej nr 90/2001 oraz Ustawa nr 185/2002 o Radzie Sądownictwa Republiki Słowackiej. Skład: Liczba członków 18 osób. Kadencja 5 lat. Czy istnieje możliwość ponownego członkostwa? Tak istnieje, przez dwie kolejne kadencje. Czy członkowie zatrudnieni są na pełen etat? Nie. Brak zatrudnienia na pełen etat. Członkowie Rady pełnią swoje pierwotne funkcje i nie mają wynagrodzenia za członkostwo w Radzie. Skład - Przewodniczący Rady (ex officio – Prezes Sądu Najwyższego), - 8 członków – sędziów, wybieranych przez przedstawicieli środowiska sędziowskiego, - 3 członków wybieranych przez parlament, - 3 członków powoływanych przez Prezydenta, - 3 członków powoływanych przez rząd. Czy sędziowie stanowią większość składu? Prawo stanowi, że co najmniej 50% członków Rady to osoby wykonujące zawód sędziego, niemniej jednak często sędziowie stanowią znaczącą większość składu. Przewodnictwo Przewodniczący – ex officio Prezes Sądu Najwyższego Republiki Słowackiej. Wiceprzewodniczący – wybierany przez członków Rady. Główne kompetencje: Ścieżka kariery sędziów i/lub prokuratorów Szkolenie sędziów Dyscyplina Rada składa na ręce Prezydenta Republiki Słowackiej propozycje nominacji na stanowiska sędziowskie oraz propozycje dotyczące złożenia sędziego z urzędu; ponadto przedstawia rządowi Republiki Słowackiej propozycje kandydatów na stanowiska sędziowskie, którzy reprezentują Republikę Słowacką w międzynarodowych organach sądowych. Rada Sądownictwa w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości określa tematykę programów edukacyjnych dla sędziów, wybiera 5 członków Zarządu Akademii i przedstawia propozycje kandydatów na członków kadry naukowej Akademii, a także członków komisji egzaminacyjnych wyznaczonych do przeprowadzania egzaminów zawodowych dla sędziów i prokuratorów. Powoływanie i odwoływanie członków komisji dyscyplinarnych oraz powoływanie i odwoływanie przewodniczących komisji dyscyplinarnych. Etyka sędziowska Rada zatwierdza treść zasad etyki sędziowskiej. Opiniowanie projektów ustaw/wydawanie opinii w innych sprawach Zakres kompetencji Rady obejmuje prawo do wyrażania opinii na temat propozycji dotyczących ogólnie obowiązujących przepisów prawa ustalających strukturę organizacyjną sądownictwa, kształt postępowań toczonych przed sądami oraz status sędziów, a także prawo do wyrażania opinii na temat dokumentów przedstawiających koncepcje rozwiązań dotyczących sądownictwa wnoszonych pod obrady Rady Narodowej oraz rządu. Status decyzji Uchwały o charakterze ostatecznym. Procedura odwoławcza Od decyzji Rady nie przysługuje odwołanie. Budżet Rada Sądownictwa nie dysponuje odrębnym budżetem. Środki budżetowe wszystkich organów państwowych ustalane są przez Ministerstwo Finansów i podlegają zatwierdzeniu przez Parlament. SŁOWENIA Oficjalna nazwa w języku narodowym Sodnisvet Republike Slovenije Oficjalna nazwa w języku polskim Rada Sądownictwa Republiki Słowenii Adres Trg OF 13, SI-1000 Lublana, Słowenia Numer telefonu +386 (0) 1 434 18 60 Strona internetowa http://www.sodni-svet.si Adres e-mail [email protected] Rys historyczny Nowa Rada Sądownictwa została ustanowiona na mocy przepisów Konstytucji z 28 grudnia 1991 roku, aczkolwiek organ taki funkcjonował wcześniej w ramach struktur państwowych byłej Jugosławii. Podstawa prawna lub konstytucyjna Rada jest organem sui generis umocowanym w przepisach Konstytucji. Akty prawne regulujące status Ustawa o sądownictwie oraz ustawa o służbie sędziowskiej. Skład: Liczba członków 11 osób. Kadencja 6 lat; co 3 lata Zgromadzenie Narodowe wybiera dwóch lub trzech członków Rady, a 3 członków wybierają sędziowie ze swojego grona; Kadencja członka Rady Sądownictwa, który został wybrany w wyborach uzupełniających po wcześniejszej rezygnacji ze stanowiska innego członka Rady, wygasa wraz z upływem kadencji całej Rady Sądownictwa. Czy istnieje możliwość ponownego członkostwa? Tak istnieje, ale nie bezpośrednio po upływie kadencji. Czy członkowie zatrudnieni są na pełen etat? Nie. Brak zatrudnienia na pełen etat. Rada obraduje raz na 2-3 tygodnie. Skład - 6 sędziów wybieranych z grona osób wykonujących zawód sędziego - 5 osób wybieranych przez Zgromadzenie Narodowe spośród przedstawicieli innych zawodów prawniczych (profesorów prawa, adwokatów i przedstawicieli innych zawodów prawniczych); wskazanych przez Prezydenta Republiki Słowenii. Czy sędziowie stanowią większość składu? Tak (6 z 11 członków to osoby wykonujące zawód sędziego). Przewodniczący – wybierany przez członków Rady większością 2/3 głosów; Przewodnictwo Wiceprzewodniczący – wybierany przez członków Rady większością 2/3 głosów. Główne kompetencje: Ścieżka kariery sędziów i/lub prokuratorów Rada przedstawia Zgromadzeniu Narodowemu kandydatów na stanowiska sędziowskie, których wskazuje na podstawie opinii z instytucji, do której sędzia ma być powołany (Ministerstwa, Rada Sądownictwa, Sąd Najwyższy itd.), powołuje i odwołuje prezesów sądów (z wyjątkiem Prezesa Sądu Najwyższego Republiki Słowenii), decyduje o awansach na wyższe stanowiska sędziowskie oraz przeniesieniu do wyższej grupy zaszeregowania, o przyznaniu tytułu starszego sędziego bądź stanowiska sędziowskiego wyższego rzędu oraz przyznaniu w trybie nadzwyczajnym tytułu sędziowskiego wyższego rzędu, podejmuje decyzje w sprawie niełączenia urzędu sędziego z pełnieniem innych funkcji, ustala kryteria jakościowe i ilościowe dotyczące oceny pracy sędziów, a także rozpoznaje i podejmuje decyzje w sprawie zasadności odwołań składanych przez sędziów, którzy uważają, że zostały naruszone ich prawa, niezawislość stanowiska bądź też zasada niezależności sądownictwa (Rada nie ma kompetencji w odniesieniu do prokuratorów). Szkolenie sędziów Brak kompetencji w tym zakresie. Dyscyplina Rada Sądownictwa ma prawo wszcząć postępowanie dyscyplinarne, po otrzymaniu wniosku w sprawie dochodzenia. Etyka sędziowska Rada Sądownictwa dba o kształcenie sędziów w obszarze etyki i uczciwości, przedstawia opinie na ten temat oraz zachęca sędziów do postępowania zgodnie z zasadami niezawisłości i niezależności sędziowskiej oraz z ogólnymi regułami etycznymi zawartymi w treści kodeksu etycznego przyjętego przez Stowarzyszenie Sędziów. Opiniowanie projektów ustaw/wydawanie opinii w innych sprawach Rada Sądownictwa przedstawia opinie na temat ustaw i projektów ustaw dotyczących sądownictwa. Status decyzji Decyzje administracyjne. Procedura odwoławcza Odwołania w pierwszej instancji rozpatruje Rada Sądownictwa, w drugiej – Trybunał Administracyjny Republiki Słowenii, w trzeciej – Sąd Najwyższy. Budżet Rada Sądownictwa dysponuje własnym budżetem i pozostaje członkiem rady dysponentów środków budżetowych. Głównym negocjatorem w sprawach budżetu sądownictwa jest Sąd Najwyższy Republiki Słowenii. HISZPANIA Oficjalna nazwa w języku narodowym Consejo General del Poder Judicial (CGPJ) Oficjalna nazwa w języku polskim Rada Generalna Sądownictwa Adres Marques de la Ensenada, 8 – 28004, Madryt – Hiszpania Numer telefonu +34 91 7006 100 Strona internetowa www.poderjudicial.es Adres e-mail [email protected] Rys historyczny Hiszpańska Rada Generalna Sądownictwa została utworzona na mocy przepisów Konstytucji z 1978 roku, w których wzięto pod uwagę rozwiązania stosowane w państwach sąsiednich, takich jak Francja, Portugalia, a zwłaszcza Włochy. Rada rozpoczęła swoją działalność jako organ sądownictwem w 1980 roku. zarządzający Podstawa prawna lub konstytucyjna Konstytucja Królestwa Hiszpanii: Ar. 122. Akty prawne regulujące status Ustawa 6/1985 z 1 lipca o Sądownictwie oraz poprawki wprowadzone Ustawą 4/2013 z 28 czerwca. Skład: Liczba członków 21 członków: Prezes Sądu Najwyższego, który jednocześnie jest Przewodniczącym Rady oraz 20 członków. Kadencja 5 lat. Czy istnieje możliwość ponownego członkostwa? Tak, ale jest to możliwe jedynie w przypadku Przewodniczącego. Czy członkowie zatrudnieni są na pełen etat? Zgodnie z postanowieniami przepisów wprowadzonych na mocy Ustawy Organicznej dot. Sądownictwa z czerwca 2013 roku, tylko sześciu członków Rady ma stanowiska pełnoetatowe (przewodniczący i pięciu innych członków). Osoby te wchodzą w skład Komisji Stałej. Skład - 12 sędziów powoływanych przez Parlament, - 8 osób spoza środowiska sędziowskiego powoływanych przez Parlament (prokuratorzy, profesorowie prawa, adwokaci bądź przedstawiciele innych zawodów prawniczych), - Przewodniczący. Funkcję Przewodniczącego może sprawować sędzia lub prawnik. Czy sędziowie stanowią większość składu? Tak, przepisy prawa stanowią, że 12 członków Rady musi wykonywać zawód sędziego. Przewodniczący: Prezes Sądu Najwyższego jest wybierany podczas pierwszego zgromadzenia plenarnego Rady i jednocześnie zostaje także Przewodniczącym Rady. Przewodnictwo Wiceprzewodniczący: Wiceprzewodniczacym Rady zostaje Wiceprezes Sądu Najwyższego wybierany podczas pierwszego zgromadzenia plenarnego Rady przez jej członków na wniosek Przewodniczącego. Wiceprzewodniczący musi być sędzią Sądu Najwyższego. Nie jest członkiem Hiszpańskiej Rady Generalnej Sądownictwa, jedynie zastępuje Przewodniczącego Rady wyłącznie podczas jego nieobecności. Główne kompetencje: Ścieżka kariery sędziów i/lub prokuratorów Do kompetencji Rady należy: powoływanie, przyznawanie awansów sędziom. przenoszenie i Szkolenie sędziów Pod egidą Rady działa Akademia Sądownictwa, która zajmuje się prowadzeniem szkoleń wstępnych oraz szkoleniem ustawicznym sędziów. Dyscyplina Rada ma kompetencje w zakresie postępowania dyscyplinarnego. Etyka sędziowska W Hiszpanii nie powstał kodeks postępowania ani żaden inny zbiór zasad czy reguł dotyczący etyki sędziowskiej. Opiniowanie projektów ustaw/wydawanie opinii w innych sprawach Radzie przysługuje prawo przedstawiania opinii oraz rekomendacji aktów prawnych dotyczących sądownictwa oraz reguł proceduralnych odnoszących się do praw podstawowych oraz prawa karnego i penitencjarnego. Status decyzji Decyzje administracyjne. Procedura odwoławcza Wszystkie decyzje Rady podlegają ponownej ocenie poprzez procedurę sądowej rewizji decyzji administracyjnych (odwołania rozpatruje Wydział Administracyjny Sądu Najwyższego). Zgodnie z postanowieniami art. 107 i 127 Ustawy o Sądownictwie, Rada odpowiada za przygotowanie propozycji budżetu, który następnie zatwierdza Parlament. Po przekazaniu projektu budżetu do Parlamentu, Rada nie może wprowadzać zmian i dyskutować na temat jego zapisów. Do tej pory, nie zdarzyło się, by Parlament wprowadził jakieś poprawki do treści proponowanego budżetu. Budżet Budżet obejmuje następujące zadania: - wybór sędziów, szkolenia wstępne i ustawiczne, działalność Centrum Dokumentacji Sądowej, działalność Inspektoratu Sądowego, działalność międzynarodowa, - wydatki Rady Generalnej Sądownictwa dotyczące zasobów ludzkich i materialnych. Oficjalna nazwa w języku narodowym Judges Council of England and Wales Oficjalna nazwa w języku polskim Rada Sądownictwa Anglii i Walii Numer telefonu Judicial Office, Room C110, Royal Courts of Justice, Strand, Londyn WC2A 2LL +44 (0) 20 7947 7752 Strona internetowa www.judiciary.gov.uk Adres e-mail [email protected] Adres Rys historyczny Rada Sądownictwa Anglii i Walii po raz pierwszy została powołana na mocy Ustawy o Sądownictwie z 1873 roku. Funkcję przewodniczącego sprawował Lord Kanclerz, a członkami byli wszyscy sędziowie Sądu Najwyższego. W tej postaci Rada funkcjonowała do 1981 roku. Następnie została utworzona nowa Rada Sądownictwa, mniej liczna, której przewodniczącym został Lord Sędzia Najwyższy; członkami byli sędziowie o długim stażu pracy. W 2002 roku Rada przyjęła pisemny Statut, następnie zaś rozszerzyła swój skład o przedstawicieli sądownictwa wszystkich szczebli, w tym: Sądu Najwyższego, Sądu Apelacyjnego, Wysokiego Trybunału, Sądów Okręgowych i Rejonowych, Sędziów Pokoju oraz Trybunałów. W marcu 2006 roku, po wejściu w życie Ustawy o Reformie Konstytucyjnej z 2005 roku, Rada dokonała kolejnych zmian w swoim składzie i Statutcie. Na mocy tej ustawy, a także Porozumienia z 26 stycznia 2006 roku pomiędzy Lordem Kanclerzem a Lordem Sędzią Najwyższym istotne obowiązki związane z sądownictwem oraz działalnością sądów na terenie Anglii i Walii zostały przekazane Lordowi Sędziemu Najwyższemu, który wypełnia je poprzez Radę Sądownictwa oraz Zarząd Sądownictwa. Podstawa prawna lub konstytucyjna Rada nie ma umocowania w przepisach rangi konstytucyjnej, jest jednak przywołana w Ustawie o Sądownictwie z 1873 roku oraz Ustawie o Reformie Konstytucyjnej z 2005 roku. Akty prawne regulujące status Status organu (pozycja ustrojowa) nie jest regulowany przepisami aktów prawnych. Skład: Liczba członków 29 osób. Kadencja Czy istnieje możliwość ponownego członkostwa? 3 lata. Tak, istnieje możliwość przedłużenia kadencji o rok za zgodą Lorda Sędziego Najwyższego. Czy członkowie zatrudnieni są na pełen etat? Nie. Brak zatrudnienia na pełen etat. Skład - 28 sędziów; - Dyrektor Zarządzający Biura ds. Sądownictwa, który nie jest sedzią. Czy sędziowie stanowią większość składu? Tak (28 z 29 członków to sędziowie). Przewodnictwo Przewodniczącym Rady jest Lord Sędzia Najwyższy Anglii i Walii. Główne kompetencje: Ścieżka kariery sędziów i/lub prokuratorów Rada ma statutowy obowiązek powoływania 3 członków Komisji ds. Nominacji Sędziowskich, który wynika z przepisów Ustawy o Reformie Konstytucyjnej z 2005 roku, poza tym Rada nie uczestniczy w procesie selekcji, powoływania czy awansowania sędziów na wyższe stanowiska bądź też oceny ich pracy. Szkolenia dla sędziów Rada nie ma kompetencji w zakresie organizowania szkoleń dla sędziów i nadzoru nad nimi. Dyscyplina Rada nie ma kompetencji w sprawach dyscyplinarnych sędziów. Etyka sędziowska Komisja ds. Zasobów Ludzkich odpowiada za aktualizowanie „Zasad Postępowania Sędziów” oraz rozstrzyganie w sprawach, o których „Zasady” nie rozstrzygają lub które mogą wymagać zmiany. Komisja składa sprawozdania ze swojej działalności na ręce Rady Sądownictwa oraz Zarządu Sądownictwa. Opiniowanie projektów ustaw/wydawanie opinii w innych sprawach Rada nie zgłasza uwag do projektów aktów prawnych przedstawianych przez rząd. Inne kompetencje Status decyzji Głównym zadaniem Rady Sądownictwa Anglii i Walii jest reprezentowanie całego systemu sądownictwa, informowanie i doradzanie Lordowi Sędziemu Najwyższemu zgodnie ze zgłaszanymi przez niego potrzebami. W szczególności: - Rada przedstawia szeroki punkt widzenia, który pozwala spojrzeć na zagadnienia dotyczące więcej niż jednej, wyodrębnionej grupy sędziów. - Rada analizuje i przedstawia problemy, opinie, idee wyrażane przez środowisko sędziowskie. - Rada szczegółowo analizuje i rozpatruje zagadnienia, o których opinię mają wyrazić przedstawiciele środowiska sędziowskiego. - Rada opracowuje zasady polityki i doradza Lordowi Sędziemu Najwyższemu w kwestiach dotyczących polityki oraz w innych sprawach, w których zwraca się do niej Lord Sędzia Najwyższy bądź też członek Zarządu Sądownictwa upoważniony przez Lorda Sędziego Najwyższego do działania w tym obszarze. Rada jest przede wszystkim organem doradczym Lorda Sędziego Najwyższego. Zasady dotyczące zarządzania funkcjonowaniem sądownictwa zostały zmodyfikowane na żądanie Lorda Sędziego Najwyższego w 2010 roku; najistotniejsze to włączenie do składu Rady Prezesa - Seniora Trybunałów oraz Przewodniczącego Akademii Sądownictwa. Poszerzenie składu Rady służy wyeliminowaniu możliwości pomijania zaleceń Rady dotyczących trybunałów i procesu szkolenia sędziów. Wprowadzono także zmiany w komisjach Rady Sądownictwa - ich działalność została wsparta przez funkcjonariuszy służby cywilnej z odpowiednim doświadczeniem. Decyzje Rady mają charakter sugestii przedstawianych Lordowi Sędziemu Najwyższemu. Procedura odwoławcza Nie dotyczy. Budżet Budżet Rady Sądownictwa jest ustalany co roku w drodze porozumienia z Ministerstwem Sprawiedliwości. ZJEDNOCZONE KRÓLESTWO – ANGLIA I WALIA ZJEDNOCZONE KRÓLESTWO – IRLANDIA PÓŁNOCNA Oficjalna nazwa w języku narodowym Judges’ Council for Northern Ireland Oficjalna nazwa w języku polskim Rada Sądownictwa Irlandii Północnej Adres The Royal Courts of Justice, Chichester Street, Belfast BT1 3JF Numer telefonu +0289 0725958 Strona internetowa www.courtsni.gov.uk Adres e-mail [email protected] Rada została utworzona w 2010 roku. Główne zadania Rady Sądownictwa to: Rys historyczny - Stanie na straży niezawisłości sędziowskiej; - Stanie na straży i działanie na rzecz procesu sprawowania wymiaru sprawiedliwości; - Koordynowanie opinii i działań sędziów w celu realizacji założonych celów; - Działanie na rzecz dobra środowiska sędziowskiego; - Działanie na rzecz powszechnego zrozumienia pracy sędziów; - Podejmowanie działań dotyczących różnorodności i rozwoju kariery; - Podejmowanie działań, które zapewniają sędziom zasoby niezbędne do pracy; - Podejmowanie – zgodnie z potrzebami – współpracy z innymi organami władzy sądowniczej, wliczając w to ENCJ; - Utrzymywanie kontaktów z Radami Sądownictwa Anglii i Walii, Szkocji oraz Republiki Irlandii. Posiedzenia Rady odbywają się 3 razy do roku, a Rada dzieli się na podkomisje. Rada opublikowała między innymi wytyczne dla sędziów udających się na emeryturę czy wytyczne dotyczące emerytur sędziowskich, zabierała głos w innych sprawach: zapewniła wprowadzenie nowych uregulowań dotyczących zaplecza socjalnego dla osób wykonujących zawód sędziego, jak również odpowiedzialności zawodowej sędziów. Od momentu uzyskania członkostwa w ENCJ, przedstawiciel Rady wchodzi w skład Grupy Roboczej „Standardy” oraz bierze udział w corocznym Zgromadzeniu Ogólnym. Podstawa prawna lub konstytucyjna Rada nie jest chroniona na mocy przepisów rangi konstytucyjnej; nie ma też umocowania ustawowego. Jest wyłącznie organem doradczym. Akty prawne regulujące status Nie dotyczy. Skład: Liczba członków 11 osób. Kadencja 3 lata. Czy istnieje możliwość ponownego członkostwa? Tak, istnieje. Czy członkowie zatrudnieni są na pełen etat? Członkowie nie są zatrudnieni na pełen etat; istnieje możliwość odwołania członka Rady na polecenie Lorda Sędziego Najwyższego. Skład W skład Rady wchodzą wyłącznie sędziowie, wybierani przez Lorda Sędziego Najwyższego. Brak członków wchodzących w skład Rady ex officio. Czy sędziowie stanowią większość składu? Rada składa się wyłącznie z sędziów. Przewodnictwo Przewodniczącym Rady jest sędzia Wysokiego Trybunału - John Gillen Główne kompetencje: Ścieżkai kariery sędziów i/lub prokuratorów Rada nie ma kompetencji w zakresie selekcji i nominacji sędziów oraz przyznawania im awansów. Szkolenie sędziów Rada bezpośrednio nie uczestniczy w procesie szkolenia sędziów, szkoleniami zajmuje się Rada ds. Edukacji Sędziowskiej Irlandii Północnej. Dyscyplina Rada nie ma kompetencji w obszarze postępowań dyscyplinarnych prowadzonych przeciwko sędziom. Rada nie uczestniczy bezpośrednio w procesie rozpatrywania skarg wnoszonych przez uczestników postępowań sądowych. Obecna procedura związana jest z kodeksem dobrych praktyk, który znajduje się w gestii Lorda Sędziego Najwyższego. Etyka sędziowska Na terenie Irlandii Północnej obowiązuje Kodeks Etyki Sędziowskiej, jednak Rada nie posiada w tym zakresie żadnych kompetencji. Opiniowanie projektów ustaw/wydawanie opinii w innych sprawach Brak kompetencji w tym zakresie. Rada nie realizuje jakiejkolwiek polityki dotyczącej informacji publicznej i nie przedstawia władzy wykonawczej opinii dotyczących propozycji legislacyjnych. Rada nie ma kompetencji dotyczących zarządzania jakością w wymiarze sprawiedliwości, zarządzania funkcjonowaniem sądów ani budowania zaufania opinii publicznej do sądownictwa. Inne kompetencje Zadaniem Rady jest reprezentowanie środowiska sędziowskiego Irlandii Północnej oraz doradzanie Lordowi Sędziemu Najwyższemu Irlandii Północnej, który pełni rolę naczelnego organu sądownictwa. Zasadniczo można powiedzieć, że Rada jest organem pomocniczym dla sędziów i sądownictwa. Status decyzji Decyzje Rady mają charakter doradczy i nie są wiążące. Procedura odwoławcza Od decyzji Rady nie przysługuje odwołanie. Budżet Rada nie ma odrębnego budżetu. ZJEDNOCZONE KRÓLESTWO – SZKOCJA Oficjalna nazwa w języku narodowym Judicial Council for Scotland Oficjalna nazwa w języku polskim Szkocka Rada Sądownictwa Adres Parliament House, Edinburgh, United Kingdom, EH1 1RQ Numer telefonu +44 131 2406812 Strona internetowa http://www.scotland-judiciary.org.uk Adres e-mail [email protected] Rys historyczny Szkocka Rada Sądownictwa została utworzona w 2007 roku w celu informowania i doradzania Lordowi Prezesowi Najwyższego Sądu Cywilnego (Court of Session) i środowisku sędziowskiemu w Szkocji w sprawach ważnych dla wymiaru sprawiedliwości. Działalność Rady wspiera Szkocki Urząd ds. Sądownictwa. Podstawa prawna lub konstytucyjna Brak konkretnych przepisów konstytucyjnych bądź ustawowych. Rada została utworzona dla wspierania Lorda Prezesa w wykonywaniu obowiązków ustawowych (wynikających z przepisów Sekcji 2 Ustawy o Sądach i Sądownictwie z 2008 roku), dotyczących między innymi zaplecza socjalnego osób sprawujących urząd sędziego oraz wytycznych dotyczących ich działalności. Akty prawne regulujące status Brak. Zob. statut Szkockiej Rady Sądownictwa - http://www.scotlandjudiciary.org.uk/65/0/Judicial-Council-for-Scotland Skład: Liczba członków 16 osób (Lord Prezes może powoływać dodatkowych członków Rady w zależności od potrzeb). Kadencja Członkowie Rady sprawują urząd przez okres ustalony przez organ, który ich powołał na stanowisko. Czy istnieje możliwość ponownego członkostwa? Tak, istnieje. Czy członkowie zatrudnieni są na pełen etat? Rada obraduje dwa razy do roku, a bieżące zadania realizują poszczególne podkomisje, których członkowie wykonują ciążące na nich obowiązki w ramach pracy na niepełny etat. Wszyscy członkowie Rady pozostają aktywnymi sędziami. Skład Aktualnie Rada składa się z 17 osób wywodzących się spośród sędziów wszystkich szczebli. Czy sędziowie stanowią większość składu? Rada składa się wyłącznie z sędziów. Przewodnictwo Lord Prezes pełni funkcję Przewodniczącego Szkockiej Rady Sądownictwa, natomiast inni członkowie Rady pełnią funkcję przewodniczących podkomisji. Główne kompetencje: Ścieżka kariery sędziów i/lub prokuratorów Nie dotyczy. Szkolenia dla sędziów Lord Prezes jest odpowiedzialny ustawowo za szkolenia sędziów, które są realizowane przez Szkocki Instytut Sądownictwa. Dyscyplina Nie dotyczy. Etyka sędziowska Rada Sądownictwa oraz wchodząca w jej sklad Komisja ds. Działalności Sędziów odpowiadają za aktualizację Zasad Etyki Sędziowskiej dla Sądownictwa Szkockiego. Po raz ostatni dokument ten był aktualizowany w maju 2013 roku. Opiniowanie projektów ustaw/wydawanie opinii w innych sprawach Lord Prezes jest ustawowo upoważniony do wyrażania opini szkockiego środowiska sędziowskiego przed Parlamentem Szkocji oraz Ministrami; Lord Prezes ma prawo konsultować się z Radą oraz przyjmować przedstawiane przez nią sugestie. Cele działalności Rady Sądownictwa: Inne kompetencje - Stanie na straży niezawisłości sędziowskiej; - Stanie na straży i działanie na rzecz procesu sprawowania wymiaru sprawiedliwości; - Koordynowanie opinii i działań sędziów w celu umożliwienia realizacji powyższych celów; - Działanie na rzecz interesów zawodowych oraz socjalnych środowiska sędziowskiego; - Opracowywanie wytycznych dla środowiska sędziowskiego dotyczących zagadnień etycznych oraz innych istotnych kwestii z punktu widzenia prawidłowego sprawowania wymiaru sprawiedliwości; - Działanie na rzecz porozumienia pomiędzy sędziami różnego rodzaju sądów i szczebli oraz wszędzie tam, gdzie zaistnieje taka potrzeba, zbieranie i porównywanie opinii środowiska sędziowskiego; - Udzielanie informacji i doradzanie Lordowi Prezesowi, tak by znał opinie środowiska sędziowskiego; - Rozpatrywanie wszelkiego rodzaju zagadnień dotyczących sądownictwa. Status decyzji Decyzje organu mają charakter doradczy. Procedura odwoławcza Nie dotyczy. Budżet Wsparcie finansowe Szkockiej Rady Sądownictwa i jej poszczególnych podkomisji pochodzi z budżetu Szkockiego Urząd ds. Sądownictwa.