Ustalanie zasad wynagradzania w firmie Związki zawodowe mogą

Ustalanie zasad wynagradzania w firmie
Związki zawodowe mogą zablokować wydanie regulaminu.
Jeśli działająca w firmie organizacja związkowa nie zaakceptuje przygotowanego przez pracodawcę
regulaminu wynagradzania, regulamin ten nie wejdzie w życie.
Regulamin wynagradzania określa warunki wynagradzania za pracę, w tym m.in. obowiązujące
systemy wynagrodzenia, składniki wynagrodzenia oraz ich wysokość. Obowiązek wprowadzenia
regulaminu dotyczy pracodawcy zatrudniającego co najmniej 20 pracowników, którzy nie zostali
objęci zakładowym ani ponadzakładowym układem zbiorowym pracy.
Ustalanie treści regulaminu
Sposób ustalenia treści regulaminu wynagradzania uzależniony jest od istnienia oraz liczby
działających na terenie zakładu pracy organizacji związkowych. W sytuacji gdy u danego
pracodawcy nie działa żadna organizacja związkowa, sytuacja jest prosta. W myśl bowiem art. 772
par. 4 k.p., regulamin wynagradzania ustala sam pracodawca. Regulamin ten wchodzi w życie po
upływie dwóch tygodni od dnia podania go do wiadomości pracownikom, w sposób przyjęty u
danego pracodawcy, np. przez wywieszenie na tablicy ogłoszeń czy doręczenie egzemplarza
regulaminu każdej z zatrudnionych osób.
Jeden związek w firmie
Z inną sytuacją mamy do czynienia, gdy u danego pracodawcy działa zakładowa organizacja
związkowa. W takim przypadku pracodawca ma obowiązek uzgodnić z nią treść regulaminu.
Owo uzgodnienie nie oznacza jednak niewiążącej dla pracodawcy konsultacji, lecz konieczność
wyrażenia przez związek zgody na konkretną treść regulaminu. Jak wynika z wyroku Sądu
Najwyższego z 1 lutego 2004 r. (I PK 349/03, OSNP 2005/1/4) regulamin wynagradzania nie może
wejść w życie bez uzgodnienia z organizacją związkową działającą u pracodawcy.
Jeśli zatem na którekolwiek z postanowień regulaminu organizacja związkowa nie wyrazi zgody, nie
nabędą one mocy obowiązującej. W sytuacji natomiast, gdy związek zawodowy nie zaakceptuje
całego regulaminu, nie zacznie on obowiązywać, a pracodawca nie będzie mógł wydać go
samodzielnie.
Sytuacja komplikuje się, gdy u danego pracodawcy działa kilka zakładowych organizacji
związkowych. W takim przypadku znajdą zastosowanie przepisy dotyczące ogólnych zasad
reprezentacji związkowej zawarte w ustawie o związkach zawodowych. Procedura ustalania treści
regulaminu wynagradzania przebiega wówczas dwuetapowo.
Konieczność wpółdziałania
Pierwszy etap ma charakter międzyzwiązkowy. Zgodnie z art. 30 ustawy o związkach zawodowych
wszystkie działające u pracodawcy organizacje związkowe bądź organizacje reprezentatywne w
rozumieniu art. 24125a k.p. powinny przedstawić pracodawcy wspólnie uzgodnione stanowisko.
Sposób ustalania oraz przedstawiania tego stanowiska przez każdorazowo wyłanianą do tych spraw
wspólną reprezentację związkową określa porozumienie zawarte przez same organizacje
związkowe. Termin na przedstawienie przez związki wspólnego stanowiska wynosi 30 dni i zaczyna
biec od dnia przedstawienia przez pracodawcę projektu regulaminu.
Rozstrzyga opinia związków
Drugi etap ustalania treści regulaminu wynagradzania zależy od stanowiska związków zawodowych.
Jeśli we wskazanym terminie 30 dni organizacje związkowe nie przedstawią wspólnie uzgodnionego
stanowiska, to pracodawca może ustalić treść regulaminu wynagradzania samodzielnie. W takim
przypadku ma on jednak obowiązek rozpatrzyć odrębne stanowiska organizacji związkowych, które
jednak nie są dla niego wiążące.
W sytuacji natomiast, gdy organizacje związkowe przedstawią wspólne, lecz negatywne
stanowisko, regulamin wynagradzania nie będzie mógł być ustalony samodzielnie przez pracodawcę
i nie nabędzie on mocy wiążącej. Wejście w życie regulaminu wynagradzania w wersji ustalonej
przez pracodawcę może zahamować zatem jedynie wspólne stanowisko działających u niego bądź
reprezentatywnych organizacji związkowych. Brak porozumienia pomiędzy tymi organizacjami
umożliwia pracodawcy samodzielne ukształtowanie treści regulaminu wynagradzania.
PRZYKŁAD: NEGATYWNE STANOWISKO ZWIĄZKÓW
W przedsiębiorstwie X zatrudniającym 200 pracowników nieobjętych układem zbiorowym pracy
działają dwie zakładowe organizacje związkowe. Pracodawca przedłożył tym organizacjom projekt
regulaminu wynagradzania. Zachowując termin 30 dni, organizacje związkowe przedstawiły
wspólne stanowisko, w którym negatywnie ustosunkowały się do treści całego regulaminu. Pomimo
takiego stanowiska związków pracodawca ogłosił treść opracowanego przez siebie regulaminu. W
tej sytuacji regulamin ustalony samodzielnie przez pracodawcę przy wspólnym negatywnym
stanowisku organizacji związkowych nie nabędzie mocy obowiązującej.
DOMINIKA CICHOCKA
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 772 ustawy z 26 czerwca 1974 r Kodeks pracy (Dz.U. 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.).
■ Art. 30 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. z 2001 r. nr 79, poz. 854 ze
zm.).
źródło; Gazeta Prawna