Świadczenie - Katedra Prawa Cywilnego UJ

dr Bartłomiej Swaczyna
Materiały na ćwiczenia z prawa cywilnego
– Świadczenie –
1. Artysta-malarz X wynajął na rok od Y mieszkanie. W umowie ustalono, że w
zamian za używanie mieszkania X będzie płacił miesięczny czynsz w wysokości 800 zł albo
raz na kwartał wykona dla Y portret wskazanej przez niego osoby. W dwa tygodnie po
zawarciu umowy X został potrącony bez swojej winy przez samochód. Podczas wypadku
doznał urazu kończyn górnych, który uniemożliwi mu wykonywanie zawodu przez najbliższe
dwanaście miesięcy.
Jaki wpływ miał wypadek X-a na stosunek najmu?
2. Ludwik zobowiązał się wobec Katarzyny do kupienia dla niej zabytkowego
sekretarzyka od pewnego kolekcjonera. W umowie ustalono, że Ludwik będzie mógł zwolnić
się z tego zobowiązania również przez przeniesienie na Katarzynę własności pewnego
manuskryptu, znajdującego się w jego zbiorach. Zanim zakończyły się negocjacje
z kolekcjonerem w domu kolekcjonera wybuchł pożar, w którym spłonął sekretarzyk.
Czy Ludwik nadal jest zobowiązany wobec Katarzyny?
3. A zawarł z B umowę o dzieło. Po odebraniu dzieła A bez konsultacji z B przelał
sumę odpowiadająca wynagrodzeniu na rachunek B w banku X. Wkrótce okazał się, że bank
ów ma kłopoty finansowe i wstrzymał wypłaty na nieznany okres. A uważa, że wykonał
swoje zobowiązanie i jest zwolniony. Natomiast B twierdzi, że A nadal jest zobowiązany do
świadczenia wynagrodzenia, jako że nie został upoważniony do zapłaty bezgotówkowej.
Kto ma rację?
4. X kupił meble w sklepie Y. Ustalono, że zapłata nastąpi w dniu 12 stycznia 2012 r.
wedle wyboru X-a – gotówką albo przez przelew na rachunek sklepu Y. Tego dnia X złożył w
banku polecenie przelewu stosownej sumy. Pieniądze znalazły się na rachunku sklepu Y
dopiero 26 stycznia 2012 r. Zdaniem prowadzących sklep Y należą im się od X odsetki za
opóźnienie za okres od 12 do 26 stycznia 2012 r. X uważa natomiast, że nie może być mowy
o opóźnieniu z jego strony, skoro w dniu zapłaty złożył polecenie przelewu.
Rozstrzygnij spór.
5. Spółka A GmbH mająca siedzibę w Niemczech kupiła od działającej w Polsce
spółki z o.o. B 300 t. granulatu gumowego służącego do produkcji sztucznej murawy. Cenę
ustalono w euro jako równowartość 300 000 franków szwajcarskich. Spółka A zamierza
dokonać zapłaty we frankach szwajcarskich, zaś spółka B oczekuje spełnienia świadczenia w
złotych polskich w wysokości odpowiadającej wartości 300 000 franków szwajcarskich
według kursu NBP z dnia płatności.
W jakiej walucie powinna nastąpić zapłata?
6. Andrzej pożyczył Tomaszowi 20 000 zł. Termin zwrotu pożyczki ustalono na 20
lutego 2010 r. W umowie określono także wysokość odsetek za opóźnienie na 0,5 % dziennie.
Tomasz dotychczas nie oddał ani złotówki.
Jakich odsetek Andrzej może żądać od Tomasza?
7. Tomasz kupił w składzie materiałów budowlanych prowadzonym przez Jerzego
pięćdziesiąt worków cementu. Cenę miał zapłacić 28 maja 2009 r. Wskutek bałaganu w
księgowości Jerzy zorientował się, że Tomasz zalega z zapłatą, dopiero w grudniu 2011 r. Po
bezskutecznym wezwaniu do zapłaty 15 stycznia 2012 r. Jerzy wystąpił przeciwko
Tomaszowi z pozwem, w który żądał zapłaty ceny wraz z odsetkami za opóźnienie.
W odpowiedzi na pozew Tomasz podniósł zarzut przedawnienia.
Jakie orzeczenie powinien wydać sąd?
Uchwała SN z dnia 26 stycznia 2005 r., III CZP 42/2004, OSN 2005, nr 9, poz. 149.
8. Dwunastoletnia Lucyna, wracając ze szkoły, wbiegła poza przejściem dla pieszych
na ulicę i została potrącona przez jadący z nadmierną prędkością samochód. W jej imieniu
rodzice zażądali od właściciela pojazdu, który prowadził podczas zdarzenia, zwrotu kosztów
leczenia oraz zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Właściciel pojazdu uważa,
że odszkodowanie powinno zostać obniżone z uwagi na przyczynienie się Lucyny do
powstania szkody. Rodzice kwestionują to stanowisko, podnosząc, że ich córka nie mogła się
przyczynić do powstania szkody, ponieważ ze względu na wiek nie można jej przypisać winy.
Kto ma rację w tym sporze?
9. Kazimierz miał na swoim gruncie studnię, sięgającą do pierwszej warstwy
wodonośnej na głębokości 3 m. Wskutek działalności pobliskiego zakładu chemicznego
doszło do skażenia wody w studni Kazimierza. Poszkodowany pozwał przedsiębiorstwo,
żądając wybudowania studni głębinowej, sięgającej do kolejnej, nieskażonej warstwy
wodonośnej, na głębokości 35 m. Pozwane przedsiębiorstwo utrzymuje, że przywrócenie do
stanu poprzedniego jest w tym przypadku niemożliwe, a żądanie Kazimierza wykracza poza
restytucję naturalną. Domaga się on bowiem wybudowania znacznie bardziej
zaawansowanego technicznie i kosztownego obiektu niż skażona studnia. Z tego względu
przedsiębiorstwo wyraża gotowość jedynie do zapłaty sumy odpowiadającej wartości
istniejącej studni.
Rozstrzygnij spór.
Zob. wyrok SN z dnia 29 listopada 1982 r., I CR 377/1982, OSN 1983, nr 9, poz. 134.
10. Anna, absolwentka prawa zgłosiła swoją pracę magisterską do konkursu, w którym
główna nagroda wynosiła 10 000 zł. Praca została w terminie złożona w sekretariacie
organizatora. Niestety wskutek przeoczenia personelu sekretariatu komisja konkursowa
w ogóle nie zajmowała się pracą Anny, ponieważ nie było jej na liście uczestników konkursu.
Już po rozstrzygnięciu konkursu praca Anny ukazała się drukiem i spotkała się z bardzo
dobrym przyjęciem w piśmiennictwie. Anna wystąpiła z pozwem przeciwko organizatorowi
konkursu, żądając zapłaty 10 000 zł tytułem naprawienia szkody w postaci utraconych
korzyści.
Czy żądanie Anny powinno zostać uwzględnione przez sąd?
11. Wracając w nocy z dyskoteki, Władysław wraz z kolegą Henrykiem postanowili
pobiegać sobie po zaparkowanych przy drodze samochodach. Poważnie uszkodzony został
m.in. samochód Janiny. Poszkodowana zażądała od sprawców pokrycia kosztów naprawy
oraz dodatkowego odszkodowania, wynagradzającego jej spadek wartości samochodu,
spowodowany samym faktem remontu samochodu. Władysław oraz Henryk uważają jednak,
że ich powinność ogranicza się do zwrotu kosztów naprawy.
Kto ma racje w sporze?
Zob. wyrok SN z dnia 3 lutego 1971 r., III CRN 450/1970, OSN 1971, nr 11, poz. 205,
uchwała SN z dnia 12 października 2001 r., III CZP 57/2001, OSN 2002, nr 5, poz. 57.
12. Halina byłą osobą zamożną. W jednym z banków, w których przechowywała
pieniądze założyła dyspozycję wykluczającą przysyłanie jej drukowanych wyciągów z konta.
Mimo to na jej adres przychodziły kolejne wyciągi. Swoją dyspozycję ponawiała jeszcze
trzykrotnie. Bezskutecznie – wyciągi nadal co miesiąc trafiały do jej skrzynki pocztowej.
Pewnego dnia Halina została porwana, a za jej uwolnienie zażądano 500 000 zł okupu.
Rodzina zgromadziła tę sumę pożyczając pieniądze u znajomych i okup zapłacono. Po
uwolnieniu Halina oddała pożyczone pieniądze i zażądała od banku zwrotu 500 000 zł.
Uzasadniła swoje żądanie wskazując na uporczywe przysyłanie jej wyciągów z konta, na
podstawie których porywacze mogli się zorientować, że jest ona osoba zamożną.
Czy sąd powinien w oparciu o taki stan faktyczny zasądzić odszkodowanie?
Por. wyrok SN z dnia 26 stycznia 2006 r., II CK 372/2005, Lex nr 172186.
13. Leszek zawarł z deweloperem umowę, w której deweloper zobowiązał się do
wybudowania budynku i przeniesienia na Leszka własności lokalu w tym budynku. Leszek
wpłacił w terminie ustaloną w umowie cenę. Pieniądze na ten cel zgromadził po części
zaciągając pożyczkę u swojego szwagra. Zamierzał ja spłacić sprzedając mieszkanie,
w którym obecnie mieszkał. Niestety deweloper ukończył budowę z rocznym opóźnieniem.
Leszek zażądał od dewelopera zapłaty równowartości odsetek, które musiał zapłacić
szwagrowi za rok opóźnienia w spłacie pożyczki. Tak długo bowiem, jak nie mógł się
przeprowadzić do nowego mieszkania, nie mógł sprzedać aktualnie zajmowanego lokalu
i oddać pieniędzy pożyczkodawcy. Deweloper odmówił zadośćuczynienia temu żądaniu i
sprawa trafiła do sądu.
Jakie powinno zapaść orzeczenie?
Por. wyrok SN z dnia 18 maja 2000 r., III CKN 810/1998, Lex nr 51363.