Wiadomości gospodarcze z Litwy

Wiadomości gospodarcze z Litwy
2015-06-26 10:40:18
2
MAKROEKONOMIA Dobre wyniki przedsiębiorstw w I kwartale br. Według danych Departamentu Statystyki,
łączny zysk netto działających na Litwie przedsiębiorstw w I kwartale br. wyniósł 801,2 mln EUR i był o 25,8 %
wyższy, niż w analogicznym okresie...
MAKROEKONOMIA
Dobre wyniki przedsiębiorstw w I kwartale br.
Według danych Departamentu Statystyki, łączny zysk netto działających na Litwie przedsiębiorstw w I kwartale
br. wyniósł 801,2 mln EUR i był o 25,8 % wyższy, niż w analogicznym okresie poprzedniego roku. Przychody
spółek w I kwartale br. wyniosły 15,5 mld EUR i były o 1 % wyższe niż przed rokiem. W porównaniu z ostatnim
kwartałem poprzedniego roku przychody spółek zmniejszyły się o 11,7 %, jednak zysk był 3,5 razy większy.
(Lietuvos rytas, 13.06.2015)
Bank Litwy kolejny raz tnie prognozę wzrostu, budżet – bez zmian
W odnowionej prognozie makroekonomicznej Bank Litwy ogłosił, że w bieżącym roku PKB Litwy zwiększy się
zaledwie o 2 %. Jest to najbardziej pesymistyczna prognoza z ostatnio ogłoszonych. W grudniu poprzedniego
roku bank centralny spodziewał się wzrostu o 3,1 %, a w kwietniu br. prognozę skorygował do 2,7 %. Raimondas
Kuodis, wiceprezes Banku Litwy, zaznaczył, że to nie oznacza, iż gospodarka stanęła w miejscu. „Gospodarkę
dalej do przodu pcha popyt wewnętrzny, jednak na zmianę prognoz wpływają znacznie gorsze wskaźniki
eksportu do Rosji.” – wyjaśnił R. Kuodis. A to z kolei, w jego opinii, pogarsza sytuację niektórych branż, jak np.
transportu, logistyki, przemysłu spożywczego. Z drugiej strony zwraca uwagę, że nawet po zmniejszeniu
prognozy wzrostu, pod względem rozwoju gospodarki Litwa pozostanie jednym z liderów w UE, gdyż przewiduje
się, że średni wzrost w UE w br. wyniesie 1,5 %. R. Kuodis także dostrzegł niemało pozytywnych momentów. Do
takich zaliczył wzrost popytu wewnętrznego, wzrost wynagrodzeń, spadek bezrobocia. Te czynniki mogą
spowodować, że nawet przy wolniejszym tempie wzrostu gospodarki nie trzeba będzie dokonywać korekty
budżetu, chociaż w poprzednim roku został on zaplanowany przy założeniu, że PKB zwiększy się o 3 %.
Ministerstwo Finansów na razie zachowuje spokój. W opinii MF pogarszające się prognozy wzrostu nie mają
wpływu na realizację budżetu, gdyż w ciągu pierwszych pięciu miesięcy plan przychodów budżetowych został
wykonany w 99,9 %. Zarówno minister finansów, jak i inni członkowie rządu, w tym premier Algirdas Butkevičius,
niejednokrotnie twierdzili, że nie ma planów korekty budżetu, gdyż „nie ma takiej potrzeby”. Jednak eksperci o
wiele ostrożniej oceniają możliwości realizacji tegorocznego budżetu. „Dla nikogo nie jest tajemnicą, że
uchwalając w poprzednim roku budżet na rok bieżący wzrost gospodarczy był znacznie zawyżony. Nawet
powiedziałbym, że zbyt optymistycznie zawyżony. Wiele osób wątpiło w te optymistyczne prognozy i ciągle
zmniejszane prognozy wzrostu PKB w roku bieżącym tylko pokazują, że wątpliwości nie były bezpodstawne.
Gospodarka drastycznie nie hamuje. Ale powiedziałbym, że mała jest nadzieja, że budżet przy tych
pogarszających się warunkach zostanie zrealizowany. Byłoby nieodpowiedzialnością zwlekanie do ostatniej
minuty z decyzją o korekcji budżetu.” – skomentował Sigitas Besagirskas, dyrektor Departamentu Gospodarki i
Finansów Litewskiej Konfederacji Przemysłowców. (Verslo žinios, 11.06.2015)
Słaby kwartał w gospodarce
Według danych Eurostatu, w I kwartale br., w porównaniu z ostatnim kwartałem 2014 r., litewski PKB skurczył się
najbardziej w UE – o 0,6 %, po wyeliminowaniu wpływu sezonowości i liczby dni pracy. „To poważny sygnał. Nie
tylko spadł eksport do krajów WNP, ale i popyt wewnętrzny miał negatywny wpływ na wzrost.” – zaznaczył
główny ekonomista banku „Swedbank” Nerijus Mačiulis. Wcześniej informowano, że roczny wzrost PKB Litwy w I
kwartale br. (w porównaniu z I kwartałem 2014 r.) wyniósł 1,5 %. Jeszcze jeden kwartalny spadek PKB
oznaczałby, że Litwa formalnie wpadnie w recesję. Jednak w opinii N. Mačiulisa raczej tak się nie stanie. Dodał, że
3
negatywny wpływ na popyt wewnętrzny w I kwartale miało wprowadzenie euro, a dane handlu detalicznego za
kwiecień już są lepsze. „Trudno spodziewać się wzrostu eksportu w bieżącym roku. Teoretycznie jest to możliwe,
jeżeli Rosja odwoła sankcje. Jednak takie prawdopodobieństwo jest bardzo małe, a siła nabywcza Rosji
zmniejszyła się. Potencjał eksportu Litwy do krajów trzecich, poza UE i WNP, to tylko rozmowy. Litwa nie potrafi
tam nic eksportować i eksport na te rynki nie zwiększa się. To tylko piękne marzenie.” – uciął N. Mačiulis. Vilija
Tauraitė, analityk SEB Banku, słabe wyniki za I kwartał jest skłonna tłumaczyć raczej wzrostem deficytu
handlowego, spowodowanego rosyjskimi sankcjami, a nie wpływem wprowadzenia euro. Także nie spodziewa się
recesji po II kwartale, a szybszego wzrostu gospodarki oczekuje w drugiej połowie roku. „Swedbank” prognozuje,
że PKB Litwy w bieżącym roku zwiększy się o 2,3 %, a bank SEB oczekuje wzrostu na poziomie 2,6 %. Kwartalny
spadek PKB poza Litwą odnotowano także w Estonii (o 0,3 %) oraz Grecji (o 0,2 %). Największy wzrost
odnotowano w Czechach, Rumunii i Cyprze – odpowiednio: 3,1 %, 1,6 % oraz 1,6 %. (Verslo žinios, 10.06.2015)
Litewski rynek nielegalnych papierosów – jednym z największych w UE
Według najnowszego badania spółki KPMG, rynek nielegalnych papierosów na Litwie pozostaje drugim
największym w UE po Łotwie. W 2014 r. jego udział wyniósł 28,3 % całego rynku wyrobów tytoniowych. W
poprzednim roku na Litwie wypalono 53 mln paczek (1,06 mln sztuk) papierosów z przemytu, z których znaczna
część trafiła na Litwę z Białorusi. Gdyby te papierosy zostały sprzedane na legalnym rynku, budżet państwa
otrzymałby 103 mln EUR dodatkowych wpływów. Po tym, gdy w 2011 r. udział nielegalnego rynku zmniejszył się
z 40 % do około 1/3, jego wielkość pozostaje w miarę stabilna. (Lietuvos rytas, 09.06.2015)
Dalszy wzrost cen
W maju miesięczna stopa inflacji na Litwie wyniosła 0,5 %. Jest to już trzeci miesiąc z rzędu, gdy na Litwie notuje
się inflację. Jednak w ujęciu rocznym (w porównaniu z majem 2014 r.) odnotowano deflację na poziomie 0,5 %,
średnioroczna stopa deflacji także wyniosła 0,5 %. W opinii statystyków, największy wpływ na zmiany cen w
maju miał wzrost cen paliw i olejów (o 5,3 %), odzieży (o 2,2 %), owoców (o 4,1 %), obuwia (o 2,7 %). (Lietuvos
rytas, 09.06.2015)
ENERGETYKA
Kabel już ułożony na dnie Bałtyku
Specjalny statek „Topaz Installer” zakończył swoją pracę – w ciągu roku i dwóch miesięcy, z przerwami, na dnie
Bałtyku ułożył morski kabel połączenia „NordBalt” o długości 400 km. Ogółem już wykonano 90 % prac przy
budowie połączenia energetycznego „NordBalt”. Kabel o długości 453 km połączy stacje transformatorowe w
Kłajpedzie na Litwie oraz Nybro w Szwecji. Zostały ułożone dwa kable prądu stałego, optyczny kabel
komunikacyjny oraz zostały zbudowane zmienniki prądu stałego, które dokonają konwersji energii elektrycznej
na prąd zmienny. W opinii spółki „Litgrid”, połączenie o mocy 700 MW zwiększy o 70 % możliwości państw
bałtyckich do importu tańszej energii ze Skandynawii. W porównaniu z 2014 r., w przyszłym roku cena energii
powinna zmniejszyć się o 13%. Planuje się, że energia nowym połączeniem popłynie w pierwszych dniach 2016 r.
(Lietuvos rytas, Verslo žinios, 10.06.2015)
PRZEMYSŁ, HANDEL
4
Dobre wyniki przemysłu w kwietniu
Według danych Eurostatu, miesięczny wzrost produkcji przemysłowej w kwietniu na Litwie był najwyższy wśród
28 krajów UE i wyniósł 3,4 %. W Estonii odnotowano wzrost o 1,2 %, na Łotwie – o 1,8 %, a w całej UE – o 0,1 %.
W ciągu roku, w porównaniu z kwietniem 2014 r., na Litwie wzrost produkcji przemysłowej wyniósł 2,3 %, na
Łotwie – 10,2 %, a w Estonii odnotowano spadek o 0,2 %. W całej UE produkcja przemysłowa w ciągu roku
zwiększyła się o 1,2 %. (Lietuvos rytas, 13.06.2015)
Litewscy producenci żywności wchodzą na rynek Omanu
Producenci żywności z Litwy powoli wchodzą na rynek Omanu. W największej sieci handlu detalicznego „Lulu” już
można znaleźć produkcję producenta słodyczy „Rūta”. Kolejne trzy spółki z Litwy – UAB „Straikas” (soki, żywność
dziecięca), UAB „Meškėnas“ (słodycze) oraz UAB „Agrovet” (wyroby z wołowiny) – wysłały próbne partie swej
produkcji, obecnie negocjują w sprawie stałej współpracy i umów na dostarczanie towarów. Kolejna spółka, „KG
Group”, obecnie prowadzi konsultacje w sprawie eksportu produktów z drobiu. Wg danych Departamentu
Statystyki, w 2014 r. wartość eksportu Litwy do Omanu wyniosła zaledwie 1,6 mln EUR. Jednak tendencja
wzrostowa jest wyraźna – od 2010 r. wartość eksportu zwiększyła się czterokrotnie. „W kraju, w którym hoduje
się tylko odrobinę warzyw, a prawie cała żywność jest importowana, w którym powstają ogromne problemy z
powodu braku pasz, wody i gleby, na pewno jest przestrzeń do działania dla Litwinów. Zasadnicze pytanie – tylko
transport.” – zauważył Andrius Nikitinas, Attaché ds. Handlowych w Wielkiej Brytanii i Omanie. Dodał, że w
przypadku eksportu konieczne są certyfikaty weterynaryjne, wskazanie metody „Halal” oraz instytucji
certyfikującej, także podpisanie wyłącznej umowy z importerem z Omanu w sprawie reprezentowania spółki i
prawa do sprzedaży jej produktów w Omanie. (Verslo žinios, 11.06.2015)
USŁUGI
Litwa zostanie bez przedstawicielstw turystycznych za granicą
Od 1 lipca br. przedstawicielstwa turystyczne Litwy w innych krajach będą zmuszone do zawieszenia kłódki na
swych drzwiach, gdyż skończy się ich finansowanie, a nowych środków nie przewidziano. Obecnie takie
przedstawicielstwa działają na 8 najważniejszych dla Litwy rynkach turystyki przyjazdowej: w Polsce, Niemczech,
Rosji, Wielkiej Brytanii, Włoszech, także w Finlandii, Szwecji i Norwegii – te trzy kraje skandynawskie obsługiwało
biuro w Sztokholmie. Dotychczas biura były utrzymywane w ramach projektu dofinansowanego ze środków
unijnych. Jednak projekt ten wygasa w lipcu, a ponieważ nowych środków nie przewidziano, działalność biur z
początkiem lipca raczej zostanie wstrzymana. Decyzje w sprawie nowych środków dotychczas nie zapadły. Jak
zaznaczyła dyrektor Państwowego Departamentu Turystyki, obecnie trwają poszukiwania w jaki sposób można
załatwić finansowanie. W opinii dyrektor raczej trzeba będzie sięgnąć do budżetu. Dodała, że obecnie trwają
dyskusje, że być może warto zredukować liczbę przedstawicielstw do najważniejszych rynków: Niemiec,
Skandynawii, Wielkiej Brytanii i Włoch. Przedstawiciele branży turystycznej podkreślają, że po zamknięciu biur
zniknie reklama Litwy za granicą, a to może negatywnie wpłynąć na strumienie turystów odwiedzających Litwę.
(Verslo žinios, 10.06.2015)
REGULACJE PRAWNE
Zmiany w przetargach publicznych
5
Sejm uchwalił nowelizację Ustawy o przetargach publicznych, zgodnie z którą nabywająca instytucja może nie
zawierać umowy z zadłużonymi spółkami lub takimi, w kierownictwie których są osoby z wyrokiem sądowym.
Zgodnie z nowelizacją, instytucja nabywająca może odrzucić ofertę spółki, jeżeli nie zapłaciła ona w terminie
podatków, w tym dla funduszu ubezpieczeń społecznych „Sodra”. Zadłużenie uczestników przetargów nie może
być wyższe niż 50 EUR. Dotychczas organizacja nabywająca mogła sama decydować, czy wymagać od
dostawców, by byli całkowicie rozliczeni z budżetem. (Lietuvos rytas, 10.06.2015)
Opracowanie
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji
Ambasady RP w Wilnie
na podstawie litewskiej prasy ekonomicznej
6