Jak wykonać projekt i instalację inteligentną w systemie KNX/EIB?

®
Inteligentny
Inteligentny Dom
Dom
Jak wykonać projekt i instalację
inteligentną w systemie KNX/EIB?
Poradnik SMARTech (fragmenty)
Zapraszamy do zapisu na Poradnik o Inteligentnych Domach na www.InteligentnyDom.pl.
Pod adresem [email protected] czekamy na Twoje pytania, wątpliwości i opinie.
SPIS TREŚCI
Rozdział I – Jaki system KNX/EIB wybrać? ________________________________________ 3
Wprowadzenie _____________________________________________________________ 3
Typy systemów KNX _________________________________________________________ 6
System Instabus KNX – sterowanie poprzez przewód magistralny 24V_________________ 8
System Powernet KNX - sterowanie poprzez sieć 230V _____________________________ 8
System RadioBus - sterowanie poprzez fale radiowe ______________________________ 14
Instabus czy Powernet? _____________________________________________________ 15
Rozdział II – Projekt instalacji KNX_____________________________________________ 18
Zakres informacji potrzebnych do wykonania projektu ____________________________ 18
Wzór: ankieta potrzeb klienta dla systemu KNX __________________________________ 22
Co powinien zawierać projekt ________________________________________________ 26
Przykładowy spis treści projektu ______________________________________________ 27
Zalecenia do projektowania __________________________________________________ 28
Rozdział III - Zasady prowadzenia instalacji KNX _________________________________ 30
System Instabus ___________________________________________________________ 30
System Powernet i RadioBus _________________________________________________ 34
Instalacja przejściowa ______________________________________________________ 36
Zasady dla instalacji sterowania roletami_______________________________________ 39
Rozdział IV – Zasady projektowania rozdzielnic KNX ______________________________ 46
Zabezpieczenia w rozdzielnicy ________________________________________________ 47
Przebieg zasilania wewnątrz rozdzielnicy _______________________________________ 50
Rozdzielnica dla systemu KNX Powernet ________________________________________ 56
Rozdział V – Ogólne sugestie projektowe _______________________________________ 57
Oświetlenie w Inteligentnym Domu ___________________________________________ 57
Planowanie oświetlenia _____________________________________________________ 62
Jak dobrze oświetlić dom lub mieszkanie? ______________________________________ 68
Prawdziwe kino w domu ____________________________________________________ 71
Domowe kino w pokoju ogólnym _____________________________________________ 76
Pozostałe poradniki tego autora ______________________________________________ 82
© Wszelkie prawa zastrzeżone Mariusz Szepietowski – SMARTech
www.smartech.pl
Fragment 1 - Zakres informacji potrzebnych do wykonania projektu
•
rzuty poszczególnych kondygnacji budynku z zaznaczonymi punktami elektrycznymi
(lampy, gniazda, rolety, ogrzewanie podłogowe itp.) i grzejnymi (rozdzielacze, grzejniki).
•
określenie na rzutach liczby (mocy), miejsc i funkcji opraw oświetleniowych (włączanie,
ściemnianie – także świetlówek, rodzaj transformatorów dla lamp halogenowych)
•
określenie liczby i miejsc poszczególnych gniazd (230V, TV, Tel, PC) i punktów sterujących
(przyciski, termostaty, panele LCd itp.)
•
miejsca zasilania i przeznaczenie urządzeń jedno i trójfazowych, jakie należy zasilić oprócz
typowych gniazdek i opraw oświetleniowych (ogrzewanie podłóg, luster, podjazdów,
wentylatory, rolety itp.)
•
wysokość montażu wyłączników i gniazd (proponujemy 1,2m i 0,2m)
•
liczba i pobór mocy odbiorników trójfazowych (kuchnia, piec, wentylacja, klimatyzacja,
urządzenia basenowe, gniazda itp.)
•
możliwe miejsca usytuowania rozdzielnic elektrycznych i teletechnicznych (rozdzielnica
dla systemu KNX ma zwykle wymiary 100x200x25cm)
•
maksymalne wymiary miejsc na rozdzielnice (wysokość, szerokość, głębokość)
•
rodzaj prowadzenia przewodów na obiekcie (wtynkowo, natynkowo, podtynkowo)
•
przydział mocy dla obiektu (obecny i docelowy)
•
typ przewodu zasilającego obiekt (liczba żył i przekrój)
•
zakres instalacji pozaelektrycznych oraz kto jest za nie odpowiedzialny (alarmowe,
telewizyjne, telefoniczne, komputerowe, itp.)
•
dane kontaktowe do architekta oraz osób zajmujących się tematami związanymi z
zasilaniem czy sterowaniem (automatyka basenu, ogrzewanie, klimatyzacja, rolety,
wentylacja, bramy)
•
ew. podkłady architektoniczne w AutoCAD
•
określenie funkcji, jakie mają być uruchamiane z danego przycisku w celu doboru rodzaju
przycisku i liczby klawiszy na nim.
© Wszelkie prawa zastrzeżone Mariusz Szepietowski – SMARTech
www.smartech.pl
Fragment 2 - ankieta potrzeb klienta dla systemu KNX/EIB
1. Zasilanie podstawowe - proszę podać liczbę i lokalizacje punktów
1
Gniazda wewnętrzne standardowe z bolcem ~230V (proponujemy
wysokość montażu 0,2 lub 0,3 metra od podłogi).
2
Gniazda wewnętrzne bryzgoszczelne z bolcem ~230V (proponujemy
montaż w pomieszczeniach narażonych na wilgoć - typu łazienka, garaż).
3
4
5
6
Gniazda zewnętrzne z bolcem ~230V
Gniazda ~400V - trzyfazowe (np.piekarnik, sauna)
Gniazda, do których będą podłączone lampy
Gniazda, do których będą podłączone urządzenia niebezpieczne (żelazko,
robot kuchenny, grill itp.).
2. Zasilanie dedykowane - proszę podać liczbę, lokalizacje oraz moc urządzeń
Komputery, drukarki
7
8
Urządzenia elektroniczne: centralka telefoniczna, alarm, domofon
Sprzęt audio-video
Kuchnia elektryczna
10
Wyciąg kuchenny
11
Piekarnik elektryczny
12
Zmywarka
13
Lodówka, zamrażarka
14
Centralny odkurzacz
15
Piec grzewczy
16
Ogrzewanie dodatkowe
17
Podgrzewacz
18
Pompa wody
19
Pralka, suszarka
20
Wentylator/rekuperator
21
Akwarium (filtr, grzałka, oświetlenie)
22
3. Zasilanie Awaryjne
Lokalny UPS - czy będzie zamontowany przy każdej jednostce
23 komputerowej?
Centralny UPS - proszę podać, które obwody mają zostać zabezpieczone
24 przed utratą zasilania.
Agregat prądotwórczy.
25
9
4. Automatyka - proszę podać liczbę urządzeń
26
Wentylatory (np. WC, łazienka, pomieszczenia techniczne)
© Wszelkie prawa zastrzeżone Mariusz Szepietowski – SMARTech
www.smartech.pl
Fragment 3 – Zalecenia dla sensorów
Przyciski należy umieszczać:
•
Koniecznie w pomieszczeniu, z którego możemy opuścić dom tj. wiatrołap i garaż.
•
W miejscach, z których można sterować jak największą ilością obwodów np. przycisk
w hallu może dodatkowo sterować oświetleniem w garderobie, WC, kotłowni czy
pomieszczeniu gospodarczym.
Czujki ruchu należy umieszczać:
•
W tak zwanych „pomieszczeniach przechodnich” tj. korytarz, schody; przy czym
należy pamiętać, aby zainstalować czujkę w sposób umożliwiający jej jak największy
zasięg np. w górnym rogu.
•
W pomieszczeniach, z których korzystamy prze krótki okres czasu, tj. kotłownia, WC,
pomieszczenie gospodarcze, spiżarnia itp.
© Wszelkie prawa zastrzeżone Mariusz Szepietowski – SMARTech
www.smartech.pl
Fragment 4 – Instalacja przejściowa
(dostosowana zarówno do rozwiązań tradycyjnych, jak i KNX/EIB w przyszłości)
Poniżej opisano, jak wykonać instalację dostosowaną do montażu tradycyjnych urządzeń
dziś, a urządzeń systemu KNX/EIB w przyszłości, jeśli np. ze względów finansowych klient nie
chce ich od razu.
Rozdzielnice elektryczne
Należy umiejscowić przynajmniej jedną rozdzielnicę na każdej kondygnacji budynku w
możliwie centralnym jej punkcie. Wielkość rozdzielnicy zależy od udziału automatyki EIB.
Piętrowe rozdzielnice mogą być podtynkowe, rodzaj głównej zależy od wielu czynników, np.
jakiej będzie mocy i czy będzie wyposażona w SZR (samoczynne załączanie rezerwy). Jeśli jest
jedna rozdzielnica wówczas wszystkie wypusty z domu należy prowadzić do tej rozdzielnicy.
Wszystkie rozdzielnice należy połączyć ze sobą przewodem EIB.
Obwody oświetleniowe, rolet i żaluzji, oraz gniazd zasilających
Do każdego punktu oświetleniowego należy prowadzić przewód zasilający bezpośrednio z
rozdzielnicy (zalecany przewód YDY 4x1,5 - w celu łatwej rozbudowy systemu w przyszłości).
Do każdego silnika elektrycznego należy doprowadzić niezależny przewód YDY 4x1,5 z
najbliższej rozdzielnicy elektrycznej. Gniazda niesterowalne należy grupować np. po sześć.
Najlepiej prowadzić przewód od gniazdka do gniazdka bez dodatkowych punktów
łączeniowych. W celu łatwej rozbudowy systemu zalecany przewód YDY 4x2,5. Do każdego
gniazdka, którym chcemy sterować należy doprowadzić oddzielny przewód z rozdzielnicy.
Punkty sterujące (wyłączniki, panele LCD, komputer...)
Do lokalizacji wyłączników w ścianach należy doprowadzić niezależny przewód YDY 1,5mm o
liczbie żył 2+liczba obwodów świetlnych, jakie chcemy załączać w danej lokalizacji
wyłączników. Połączenie wyłącznika z załączanym obwodem (lampa, gniazdo lub roleta)
dokonujemy w rozdzielnicy, gdzie oba przewody się zbiegają. W celu oszczędności ilości
zużytego przewodu można, zamiast niezależnego przewodu z rozdzielnicy, sprowadzić do
wyłącznika przewód idący do danej lampy (na zasadzie stosowanej w tradycyjnych
instalacjach). Obie te sytuacje pokazują Rys.3 i 4.
© Wszelkie prawa zastrzeżone Mariusz Szepietowski – SMARTech
www.smartech.pl
L N PE
EIB
obwód 1
obwód 2
wyłącznik 1 wyłącznik 2
Rozdzielnia
elektryczna
Rys.3. Diagram instalacji przejściowej (wariant profesjonalny) na przykładzie dwóch
obwodów oświetleniowych
L N PE
P1
P2
EIB
obwód 2
obwód 1
wyłącznik 1 wyłącznik 2
Rozdzielnia
elektryczna
P1
P2
Rys.4. Diagram instalacji przejściowej (wariant ekonomiczny) na przykładzie dwóch
obwodów oświetleniowych
© Wszelkie prawa zastrzeżone Mariusz Szepietowski – SMARTech
www.smartech.pl
Fragment 5 – Przykład instalacji sterującej roletami dla systemu KNX/EIB
•
od każdej z rolet prowadzimy oddzielny przewód do tablicy rozdzielczej
•
od każdego planowanego włącznika prowadzimy do tablicy rozdzielczej przewód
magistrali EIB (pojedynczy czterożyłowy przewód można prowadzić od tablicy do
kolejnych włączników łącząc je w szereg)
•
w tablicy montujemy zasilacz magistrali i adresowalne sterowniki silników rolet.
Podłączamy do nich przewodem rolety 24V lub 230V oraz przewód magistrali EIB
biegnący do włącznika.
•
w puszkach montujemy włączniki EIB
•
oprogramowujemy system (programowanie sprowadza się do określenia który
klawisz, którego przycisku ma sterować którą roletą bądź grupą rolet)
© Wszelkie prawa zastrzeżone Mariusz Szepietowski – SMARTech
www.smartech.pl
Fragment 6 – Rozdzielnica
3. Za zabezpieczeniem stosujemy odpowiednie dla danego obwodu urządzenie
systemu KNX (wyjście binarne, ściemniacz, sterownik rolet itd)
Wyjścia binarne
Służą do włączania obwodów elektrycznych (oświetlenie, gniazda sterowane, wentylatory
itp). Są to najczęściej występujące urządzenia w systemie KNX. Poprzez wbudowany stycznik
przekazują
napięcie
elektryczne
do
poszczególnych urządzeń końcowych (lampa,
gniazdo, wentylator). W rozdzielnicy na szynie
montuje się wyjścia binarne grupujące 1-16
styków (obwodów).
Łączenie wyjść binarnych
© Wszelkie prawa zastrzeżone Mariusz Szepietowski – SMARTech
www.smartech.pl
Fragment 7 – Przyciski
4. Jakie są rodzaje przycisków?
System KNX/EIB oferuje komfort swobodnego wyboru widocznych w pomieszczeniach
urządzeń (przyciski, czujniki ruchu, panele LCD itp.) tak, aby były zgodne z Państwa
potrzebami i możliwościami w zakresie funkcji i estetyki. W naszej ofercie znajdują się
urządzenia wiodących na świecie producentów (m.in. ABB, Berker, Gira, Hager, Jung,
Merten), co jest gwarancją najwyższej jakości. Oprócz standardowych, typowych urządzeń,
na bieżąco uzupełniamy ofertę o nowości odpowiadające najświeższym trendom.
5. Jakie przyciski wybrać?
Najpierw należy określić, jakie funkcje powinny się w nich znaleźć. Do typowych funkcji
należą (w nawiasach podano liczbę klawiszy, jakie zajmuje dana funkcja):
•
włączanie lampy lub gniazda (1)
•
włączanie lampy + regulacja mocy światła (2)
•
sterowanie roletą (żaluzją, karniszem), lub ich grupą (2)
•
otwieranie/zamykanie bramy, furtki, okna dachowego (1)
•
uruchamianie sceny lub funkcji centralnej(1)
•
funkcja OFF - by zgasić wszystkie lampy np. przy wyjściu z pomieszczenia lub przed
włączeniem sceny (1)
Przykłady scen i funkcji centralnych:
•
sceny: goście, sprzątanie, kawa, film, czytanie, przyjęcie, gotowanie, kolacja, randka,
sen (wyłączenie wszystkich lamp, opuszczenie rolet, uzbrojenie alarmu), pobudka,
alarm (włączanie lamp na zewnętrz domu, by odstraszyć intruza)
•
wyjście z pokoju - wyłącza wszystkie światła
•
wyjście z domu - wyłącza wszystkie światła, opuszcza rolety, zmniejsza ogrzewanie
•
wejście do domu - włącza kilka lamp, podnosi wybrane rolety, zwiększa ogrzewanie
•
opuszczanie/podnoszenie wszystkich rolet
•
załączenie lamp zewnętrznych - możliwe także automatyczne uruchamianie o zmroku
© Wszelkie prawa zastrzeżone Mariusz Szepietowski – SMARTech
www.smartech.pl
Pozostałe poradniki tego autora
1. Jak nie zapomnieć o jednym kabelku?
Czy wiesz, że zapominając o jednym kabelku narażasz się na kucie ścian i rozpacz rodziny,
że nie byłeś zapobiegliwy i nie przeczytałeś wykazu ponad 200 przewodów, jakie powinieneś
uwzględnić przy tworzeniu instalacji w domu? Poradnik ten możesz poznać i zamówić
na stronie www.inteligentnydom.pl/a/instalacje-domowe
2. Jak wykonać projekt i instalację systemu KNX/EIB?
Instalatorzy i projektanci systemów Inteligentnego Domu często poszukują odpowiedzi
na te i wiele pokrewnych pytań dotyczących opracowywania oraz wdrażania systemów
KNX/EIB. Wertowanie setek stron ogólnych materiałów jest czasochłonne i nieefektywne.
Można go jednak uniknąć. Poradnik ten możesz poznać i zamówić na stronie
www.inteligentnydom.pl/a/projekt-i-instalacje-knx-eib
3. Jak dobrać urządzenia dla systemu KNX?
Jest już ponad 5000 urządzeń dla systemu KNX oferowanych przez 165 producentów.
Jak się w tym wszystkim połapać? Jak dobrać odpowiednie urządzenie do oczekiwań
użytkowników? Z tych ponad 5000 urządzeń, poradnik ten na ponad 100 stronach zawiera
opisy i/lub zdjęcia ponad 200 głównych lub najciekawszych urządzeń i ich zastosowań,
wraz z szeregiem porad praktycznych. Poradnik ten możesz poznać i zamówić na stronie
www.inteligentnydom.pl/a/dobor-urzadzen-knx
4. Jak wykonać rozdzielnicę elektryczną dla systemu KNX/EIB?
Krok po kroku przeprowadzimy Cię przez proces montażu konstrukcji i wyposażenia dużych
rozdzielnic elektrycznych. Podpowiemy Ci również, o czym koniecznie musisz pamiętać
i na co należy zwrócić szczególną uwagę. Poradnik ten możesz poznać i zamówić na stronie
www.inteligentnydom.pl/a/rozdzielnice-elektryczne-knx-eib
5. Jak uruchomić system KNX?
Poradnik o programowaniu urządzeń KNX w programie ETS. Czyli o uruchamianiu systemu.
Ten poradnik da Ci wiedzę, jakiej oczekujesz. Zastąpi Ci on stacjonarne szkolenie
z programowania, po jego przeczytaniu będziesz mógł od razu samodzielnie zaprogramować
© Wszelkie prawa zastrzeżone Mariusz Szepietowski – SMARTech
www.smartech.pl
i uruchomić system KNX dla np. małego domu. Poradnik ten możesz poznać i zamówić
na stronie www.inteligentnydom.pl/a/uruchamianie-systemu-knx-eib
6. Jak pozyskać klienta na produkty Premium?
40 stron konkretnych wskazówek dla każdego, kto oferuje swym klientom produkty klasy
Premium - czyli kosztowne, luksusowe elementy dla domu, niepotrzebne większości ludziom,
którzy ciągle o nich marzą, a dostępne dla nielicznych, którzy uważają je za niezbędne.
Poradnik ten możesz poznać i zamówić na www.inteligentnydom.pl/a/sprzedaz-premium
7. Instalacje - wzorce dokumentów
Udostępniam wzorce dokumentów, opracowanych przez ekspertów z firmy SMARTech
i skonsultowanych z prawnikami. Oprócz wzoru umowy o wykonanie instalacji,
udostępniamy m.in. protokoły odbioru instalacji, dokumenty związane z weryfikacją
systemu, a nawet - wezwania do zapłaty. Poradnik ten możesz poznać i zamówić na stronie
www.inteligentnydom.pl/a/Instalacje-knx-eib-wzorce-dokumentow
8. Projekt instalacji KNX/EIB dla domu o powierzchni 200m2
Na podstawie tego projektu możesz nauczyć się, jak wykonywać inne projekty i instalacje
Inteligentnego Domu. Tylko inteligentna instalacja elektryczna (a w projekcie są też inne)
w domu 200m2 to ponad 171 modułów w rozdzielnicy, 130 kabli wychodzących
z rozdzielnicy na obiekt i kilka tysięcy połączeń. Na stworzenie takiego projektu,
doświadczony projektant potrzebuje 112 godzin. Oszczędność środków i czasu, który zyskasz
dzięki zastosowaniu gotowych elementów – to wystarczyłoby, aby ze spokojem polecić
projekt inteligentnej instalacji właśnie Tobie. Poradnik ten możesz poznać i zamówić
na stronie www.inteligentnydom.pl/a/projekt-inteligentnego-domu
Zestaw wszystkich poradników z 30% rabatem
Wszystkie powyższe poradniki (poza projektem) ze wszystkimi dodatkami możesz kupić
w zestawie 30% taniej na stronie www.inteligentnydom.pl/a/system-knx-eib-zestawporadnikow
© Wszelkie prawa zastrzeżone Mariusz Szepietowski – SMARTech
www.smartech.pl