BADANIE JASNOŚCI NOCNEGO NIEBA

Prowadzący:
mgr Aleksander Kurek (pokój 11c, Nowy Budynek)
BADANIE JASNOŚCI NOCNEGO NIEBA
Wartość punktowa:
7 punktów
CEL
Na tarasie Fortu Skała od niedawna zainstalowany jest autonomiczny miernik jasności nocnego nieba
SQM-LU-DL1. Zawiera on wewnętrzne zasilanie i fotodiodę mierzącą regularnie jasność, którą zapisuje
na wbudowaną pamięć w jednostkach magSQM/arcsec2. Filtr magSQM nie jest spotykany w typowych
systemach filtrów astronomicznych, lecz odpowiada mniej więcej zakresowi widzenia ludzkiego oka.
Celem ćwiczenia jest badanie jasności nocnego nieba nad Obserwatorium.
WYKONANIE
Ćwiczenie polega na regularnym – co zajęcia – zgrywaniu danych z pamięci wewnętrznej miernika na
pamięć zewnętrzną (laptop, pendrive itp.). W tym celu konieczne jest wejście na taras Fortu, gdzie
znajduje się miernik2. Zgrane dane należy gromadzić, aby pod koniec semestru możliwe było
wyciągnięcie wniosków zadanych w instrukcji ćwiczenia oraz zaprezentowanie ich w sprawozdaniu. W
ciągu semestru należy pytać prowadzącego o ewentualne niejasności zaobserwowane w danych.
Sposób otwierania kopułki ochronnej miernika oraz procedura zgrywania danych są objaśnione w
instrukcji do miernika3 oraz pokazane zostaną przez prowadzącego.
Format danych wyjaśniony jest w ich nagłówku. Zostanie również objaśniony przez prowadzącego.
Na pierwszych zajęciach wycechujemy miernik, czyli określimy jego błąd pomiaru. Dla wygody użyjemy
w tym celu innego miernika (SQM-L), który wyświetla dane na wbudowanym wyświetlaczu.
Sprawdzimy też, czy kopułka ochronna wprowadza winietowanie w pole widzenia miernika.
Otrzymane w ten sposób wycechowanie (błąd pomiaru) należy na potrzeby ćwiczenia przyjąć za
właściwe również dla miernika SQM-LU-DL.
Każdorazowo przy sczytywaniu danych należy sprawdzić zasilanie multimetrem – upewnić się, czy
źródło prądu znacząco nie osłabło (prowadzący pokaże, jak to zrobić).
1
http://unihedron.com/projects/sqm-lu-dl/ oraz zdjęcie na górze strony
UWAGA: wchodzić na taras wolno wyłącznie razem z prowadzącym!
3
http://unihedron.com/projects/darksky/cd/SQM-LU-DL/SQM-LU-DL_Users_manual.pdf 2,2 MB
2
Kontakt:
Konsultacje:
[email protected]
brak, ale można przychodzić indywidualnie po umówieniu przez e-mail
Prowadzący:
mgr Aleksander Kurek (pokój 11c, Nowy Budynek)
PREZENTACJA WYNIKÓW
Miernik jest ustawiony na dokonywanie pomiaru co 5 minut i tak powinno zostać. Nie należy też
zmieniać nic w nagłówku.
W sprawozdaniu należy zamieścić następujące wnioski. Każdy z wykresów ma zawierać słupki błędów.
Należy pamiętać, że z danych można cokolwiek wywnioskować tylko, jeśli zaobserwowane zmiany
wychodzą poza granice błędu pomiaru.
1. Jak zmienia się jasność nocnego nieba (dalej: „zaświetlenie”) we funkcji czasu od zachodu
słońca do wschodu. Należy również określić, jakie zmiany powoduje zapadnięcie zmierzchu
(oraz nastanie świtu) cywilnego, nautycznego oraz astronomicznego4 (zrobić wykresy)
2. Odpowiedzieć na pytanie: czy na podstawie danych można wnioskować o zachmurzeniu lub
jego braku. Jeśli tak, to na ile wiarygodne jest takie wnioskowanie (pole widzenia miernika
podane jest w instrukcji) (jeden wykres porównujący zaświetlenie dnia zachmurzonego oraz
nocy fotometrycznej)
3. Jak zmienia się zaświetlenie we funkcji dnia tygodnia. Jakie mogą być przyczyny ewentualnej
zmiany
4. Jak zmienia się zaświetlenie wraz z porą roku (kolejnymi miesiącami) (wykres)
5. Czy aktywność słoneczna ma wpływ na rejestrowane dane. Jeśli tak, to jaki (wykres)
6. Sklasyfikować niebo nad Obserwatorium na skali Bortle`a oraz na skali Berry`ego
7. Czy na podstawie danych z miernika można powiedzieć cokolwiek o zmianach zaświetlenia we
filtrze SDDS i oraz z ? Ponadto – czy jest możliwa prosta fizyczna ingerencja w miernika, aby
mierzył on również zaświetlenie w bliskiej podczerwieni? Jeśli tak, to jaka. Na te pytania
pozwala odpowiedzieć informacja o czułości spektralnej miernika zawarta w monografii
„Zanieczyszczenie świetlne nocnego nieba na obszarze aglomeracji krakowskiej”5 – udostępni
ją prowadzący
8. Jak bardzo ciemne obiekty można obserwować w świetlne widzialnym w OA UJ? Należy
przyjąć, że turbulencja atmosferyczna rozmywa PSF Airy`ego na 9 pikseli kamery. W tym
punkcie należy podać wartość przybliżoną (tutaj oceniane będzie prawidłowe rozumowanie,
nie sam wynik liczbowy).
4
http://app.photoephemeris.com/?ll=50.053574,19.824945&center=50.0535,19.8241&z=16&spn=0.00,0.02
Pod tym adresem dostępne są dokładne czasy tych zjawisk dla OA UJ
5
T. Ściężor et al., PK 2010
Kontakt:
Konsultacje:
[email protected]
brak, ale można przychodzić indywidualnie po umówieniu przez e-mail