Opis

KONCEPCJA URBANISTYCZNO-ARCHITEKTONICZNA
KOMPLEKSU MUZEUM WOJSKA POLSKIEGO
W CYTADELI WARSZAWSKIEJ
ETAP 1
WSTĘP
TEORETYCZNA FORMA PROJEKTU MUZEUM WOJSKA POLSKIEGO DYFUZJUJE MIĘDZY
POSZUKIWANIEM
NOWOCZESNEGO
KSZTAŁTU
„PRZYNALEŻNEGO”
DO
TERENU
ZAGOSPODAROWANIA, A TRADYCJĄ KONSTRUKCYJNYCH FORM PARAMILITARNYCH.
ISTOTNĄ ROLĘ W TWORZENIU BRYŁY STANOWI LINEARNY PODZIAŁ OSI, „ROZBIJAJĄCYCH”
OD ZEWNĄTRZ MONUMENTALNĄ BRYŁĘ NA CZTERY CZĘŚCI.
ICH ABSTRAKCYJNY STYK ROZWARSTWIA BUDYNEK, TWORZĄC FUNKCJONALNE PODZIAŁY
WEWNĄTRZ MUZEUM. URBANISTYKA TERENU, NADAŁA TON KOŃCOWEJ FORMIE, DAJĄC
MIEJSCE NA TEORETYCZNE ASOCJACJE.
PODSTAWĄ SKŁADNI MUZEUM JEST GEOMETRYCZNY PRZEDZIAŁ W STRUKTURZE
BUDYNKU, Z LOTU PTAKA PRZYPOMINAJĄCY ORDER, OD KTÓREGO ODCHODZĄ
ABSTRAKCYJNE,
MONUMENTALNE
BRYŁY
„SKRZYDEŁ”
WYSTAWIENNICZYCH,
PODCIĘTYCH W DOLNEJ I BOCZNEJ PARTII BUDYNKU.
IDEOGRAM ORDERU, NA DACHU BUDYNKU (FORMA DUCHOWEGO I MATERIALNEGO
UKORONOWANIA), SYNCHRONIZUJE MONUMENTALNĄ GEOMETRIĘ BRYŁY.
ZEWNĘTRZNY KSZTAŁT MUZEUM WPISUJE SIĘ W STRUKTURĘ OBRONNĄ. OPRÓCZ
ESTETYCZNYCH PIERWIASTKÓW PROPORCJE ROZPLANOWANE ZOSTAŁY Z MYŚLĄ O
WEWNĘTRZNEJ, UŻYTKOWEJ PRZESTRZENI BUDYNKU, POD KĄTEM STAŁEJ KOLEKCJI,
WYSTAW CZASOWYCH ORAZ POWIĘKSZANIU ZBIORÓW MUZEUM.
„UNOSZĄCA SIĘ” NAD HORYZONTEM MONUMENTALNA BRYŁA OSADZONA ZOSTAŁA NA
CZTERECH PODPORACH KONSTRUKCYJNYCH NABIERAJĄC LEKKOŚCI I DYNAMIZMU.
HISTORIA I TERAŹNIEJSZOŚĆ
PAMIĘTAJĄC O DRODZE, JAKĄ PRZEBYŁY Z KOLEJNYCH MIEJSC NA MAPIE POLSKI LICZNE
SIEDZIBY MUZEUM WOJSKA POLSKIEGO OD ARSENAŁU WARSZAWSKIEGO, ZAŁOŻONEGO
W CZASACH WŁADYSŁAWA IV, PRZEZ SIEDZIBĘ NA ZAMKU KRÓLEWSKIM W 1919,
PODWALE, AŻ PO DZISIEJSZY BUDYNEK MUZEUM NARODOWEGO, KSZTAŁT I FORMA SĄ
UKORONOWANIEM WIRU HISTORII. WYDOBYCIE I FIZYCZNE UNIESIENIE BRYŁY PONAD
CZASEM I MIEJSCEM NIE JEST PRZYPADKOWE.
NACISK NA LOGICZNOŚĆ I STRUKTURALIZM PODZIAŁU SAL WYSTAWIENNICZYCH,
UTWORZENIE NOWOCZESNEJ BIBLIOTEKI, SAL KONFERENCYJNYCH STWORZY ZNACZĄCY
OŚRODEK PRACY NAUKOWO-BADAWCZEJ NA POLU MUZEALNICTWA WOJSKOWEGO.
URBANISTYKA
PRZY
ESTYMIE
DO
DAWNEGO
PLACU
GWARDII
ZACHOWANO
CIĄGŁOŚĆ
ARCHITEKTONICZNĄ, WIĄŻĄC NOWY SYSTEM URBANISTYCZNY Z ZARYSEM CYTADELI,
KTÓRY UWYPUKLAJĄ OKALAJĄCE BUDYNEK FORTYFIKACJE (PRZEZNACZONE NA
EKSPOZYCJE CZASOWE).
Z MYŚLĄ O SZEROKIM ODSETKU ZWIEDZAJĄCYCH MWP POSŁUŻONO SIĘ LINEARNYM
UKŁADEM CIĄGÓW KOMUNIKACYJNYCH (KOŁOWYCH I PIESZYCH).
KOMUNIKACJA KOŁOWA PRZECINA GŁÓWNĄ OŚ BUDYNKU MWP, KOŃCZĄC SWÓJ BIEG
NA BRAMIE NOWOMIEJSKIEJ. ABY FORMALNIE NIE KOLIDOWAĆ W ZEWNĘTRZNĄ
PRZESTRZENIĄ WYSTAWIENNICZĄ, PARKING O POWIERZCHNI 12 500 M² ZOSTAŁ
WTOPIONY W PODZIEMNĄ KONDYGNACJĘ, POD POWIERZCHNIĄ BRYŁY MWP.
ZABUDOWA TERENU NAWIĄZUJE DO UKŁADU HISTORYCZNEGO CYTADELI, DLATEGO TEŻ
POLEM PRZEZNACZONYM NA OBCHODY I UROCZYSTOŚCI STANIE SIĘ HISTORYCZNY PLAC
GWARDII (4900 M²) , KTÓRY CELOWO NIE ZOSTAŁ ZAGOSPODAROWANY, TWORZĄC
ZEWNĘTRZNĄ AGORĘ O TOŻSAMEJ POWIERZCHNI Z NOWYM PLACEM EKSPOZYCJI.
BRYŁA NAWIĄZUJE DO WOJSKOWEGO CHARAKTERU TERENU SIĘ NAŃ ZNAJDUJĄCEGO,
OTWIERAJĄC SIĘ (POPRZEZ WEWNĘTRZNE TARASY WIDOKOWE) KOLEJNO NA WSCHÓD
(BRAMĘ STRACEŃ I WYBRZEŻE GDAŃSKIE) ORAZ NA CZĘŚĆ ZACHODNIĄ (PLAC GWARDII
I ALEJĘ WOJSKA POLSKIEGO). OŚ PÓŁNOCNA I POŁUDNIOWA PODKREŚLA CIĄG
KOMUNIKACYJNY I GEOMETRYCZNE EKSPOZYCJE PLENEROWE.
BRYŁA BUDYNKU
LOKALIZACJA BUDYNKU UMIEJSCOWIONA ZOSTAŁA W REJONIE DAWNYCH KOSZAR,
STANOWIĄC WIDOCZNĄ DOMINANTĘ WYSOKOŚCIOWĄ (37,5 M).
BRYŁA
JEST
NOWOCZESNYM
ODWOŁANIEM
DO
DZIEDZICTWA
FORTYFIKACJI
OBRONNYCH. JEJ CZARNA KUBATURA DOMINUJE NAD POZOSTAŁĄ CZĘŚCIĄ TERENU
CYTADELI. ZOSTANIE WYKOŃCZONA NATURALNYMI MATERIAŁAMI, OSNUTYMI PRZEZ
SZKLANE WCIĘCIA, STANOWIĄCE PUNKT WIDOKOWY STOPIONY Z HISTORYCZNYM
TERENEM.
WARSTWY, „SKRZYDŁA” NADAJĄCE DYNAMIZMU, SŁUŻĄ ZA NATURALNE DOŚWIETLENIE
CZYTELNI, KAWIARNI ORAZ POZOSTAŁYCH POMIESZCZEŃ.
ARCHITEKTONICZNA WIELOWYMIAROWOŚĆ W POŁOŻENIU EKSPOZYCJI PLENEROWYCH I
CZASOWYCH UMOŻLIWI ZWIEDZAJĄCEMU PARTYCYPACJĘ STREFY MERYTORYCZNEJ
ZWIĄZANEJ Z TERENEM.
TEMATYCZNA GRADACJA UKŁADU ZWIEDZANIA PRZEBIEGA W KIERUNKU PIONOWYM - Z
GÓRY NA DÓŁ, PRZECHODZĄC KOLEJNO PRZEZ 16 MODUŁÓW EKSPOZYCYJNYCH.
ZACZYNA SIĘ W GÓRNEJ KONDYGNACJI - CIĄGIEM NARRACJI, POCZĄWSZY OD HISTORII
SIŁ ZBROJNYCH W ŚREDNIOWIECZU, W DOBIE ODRODZENIA, KOŃCZĄC NA DOLNYM
PIĘTRZE CZASAMI WSPÓŁCZESNYMI, „ROZLEWAJĄC SIĘ” KU EKSPOZYCJOM CZASOWYM.
1 PODZIAŁ EKSPOZYCYJNY
- SIŁY ZBROJNE X-XV WIEK
- SIŁY ZBROJNE XVI (ODRODZENIE)
- XVII W WOJNY ZE SZWECJĄ I TURCJĄ
- WOJSKO ZACIĄGU CUDZOZIEMSKIEGO XVII W
2 PODZIAŁ EKSPOZYCYJNY
- „CZASY SASKIE”- XVI- XVII W
- DOBA OŚWIECENIA I POWSTANIE KOŚCIUSZKOWSKIE
- KSIĘSTWO WARSZAWSKIE I LEGIONY DĄBROWSKIEGO
- KRÓLESTWO KONGRESOWE I POWSTANIE LISTOPADOWE (1815- 1831)
3 PODZIAŁ EKSPOZYCYJNY
- POWSTANIA NARODOWE (1832-46; 1848-64)
- I WOJNA ŚWIATOWA
- WOJNA Z ROSJĄ BOLSZEWICKĄ
- OBRONA POLSKI W 1939 R.
4 PODZIAŁ EKSPOZYCYJNY
- SIŁY ZBROJNE NA ZACHODZIE (1940- 45), SYTUACJA NA WSCHODZIE (1943-45)
- RUCH OPORU (AK, POWSTANIE WARSZAWSKIE)
- SIŁY ZBROJNE W OKRESIE PRL
- SIŁY ZBROJNE PO 1989 ROKU
NIE BEZ ZNACZENIA ISTOTNĄ ROLĘ ODGRYWA UMIEJSCOWIENIE WSPÓŁCZESNYCH
DOKONAŃ
MILITARNYCH
NA
TERENIE
NOWEGO
PLACU,
BĘDĄCEGO
AGORĄ
NAJNOWOCZEŚNIEJSZEJ EKSPOZYCJI PLENEROWEJ (O POWIERZCHNI WYSTAWIENNICZEJ
3000 M).
PRZESTRZEŃ EKSPOZYCYJNA I AUDYTORYJNA PRZEZ SWĄ MOBILNĄ MODUŁOWOŚĆ
ŚCIAN MOŻE DOPASOWAĆ SIĘ DO „ZAWARTOŚCI” MERYTORYCZNEJ. PIĘĆ KONDYGNACJI
MUZEUM JEST LOGICZNĄ ODPOWIEDZIĄ NA FUNKCJONALIZM BUDOWLI, W KTÓREJ
POMIESZCZENIA,
ODPOWIEDNIO
DO
POZIOMÓW,
ROZMIESZCZONE
SĄ
WEDLE
SPÓJNYCH PRZEDZIAŁÓW MERYTORYCZNYCH.
UJEDNOLICAJĄC
ZEWNĘTRZNY
TEREN
NADANO
MONOCHROMATYCZNOŚCI
PLENEROWYM MODUŁOM EKSPOZYCYJNYM O JEDNOSTKOWEJ POWIERZCHNI 1250 M²,
TWORZĄC SPÓJNĄ POWIERZCHNIĘ WYSTAWIENNICZĄ.
GŁÓWNY PION KOMUNIKACJI ODBYWA SIĘ POPRZEZ 4-ELEMENTOWE PODZIAŁY
EKSPOZYCYJNE ODPOWIADAJĄCE ZEWNĘTRZNEJ BRYLE BUDYNKU, PODZIELONEJ
KOLEJNO NA CZTERY PIONOWE PIĘTRA MODUŁÓW.
W KAŻDYM Z MODUŁÓW EKSPOZYCYJNYCH ZNAJDUJE SIĘ WEWNĘTRZNY PION
KOMUNIKACJI (KLATKA SCHODOWA, WINDY, POMIESZCZENIE TECHNICZNE, MAGAZYN
PRZYGOTOWANIA EKSPOZYCJI), UŁATWIAJĄCY OBIEG DOSTĘPNOŚCI TECHNICZNO WYSTAWIENNICZEJ.
POPRZEZ KAŻDY MODUŁ EKSPOZYCYJNY, O POWIERZCHNI 1500 M², ISTNIEJE MOŻLIWOŚĆ
PRZEJŚCIA NA POZIOMIE POWIERZCHNI DO KOLEJNEJ STREFY WYSTAWIENNICZEJ.
ZWIEDZAJĄCY BĘDZIE MIAŁ MOŻLIWOŚĆ WGLĄDU NA TEREN WARSZAWSKIEJ CYTADELI,
DZIĘKI PUNKTOM WIDOKOWYM, ROZPOŚCIERAJĄCYCH SIĘ MIĘDZY KAŻDYM Z 4
MODUŁÓW.
HOL GŁÓWNY (4000M²), ZNAJDUJĄCY SIĘ NA POZIOMIE PIERWSZYM, JEST NAJBARDZIEJ
REPREZENTATYWNĄ CZĘŚCIĄ MUZEUM. WPADAJĄCE DO PRZESTRZENI Z CZTERECH
STRON NATURALNE ŚWIATŁO, OSIOWO PRZECINA JEGO STRUKTURĘ, PODKREŚLAJĄC
ŚWIETLNY SYMBOL GÓRNYCH PODZIAŁÓW EKSPOZYCYJNYCH.
NA POZIOMIE -1 ZNAJDUJĄ SIĘ NIEWIDOCZNE NA PIERWSZY RZUT OKA POMIESZCZENIA
PRACOWNI KONSERWATORSKICH I NAUKOWYCH (POD NOWYM PLACEM MUZEUM)
NATURALNIE DOŚWIETLONE ŹRÓDŁEM ŚWIATŁA, DOCHODZĄCEGO SPONAD FOSY.
PIONOWA KLATKI SCHODOWA, BĘDĄCA RDZENIEM BUDYNKU, STANOWI NATURALNE
EFEMERYCZNE OŚWIETLENIE BRYŁY, PRZEZ KTÓRE WIDOCZNE SĄ RUCHY W KOMUNIKACJI
PIONOWEJ.
BUDYNEK MWP Z CZTERECH STRON ZOSTAŁ OTOCZONY FOSĄ (WYPEŁNIONĄ WODĄ)
TWORZĄC NATURALNY PODZIAŁ TERENU WOKÓŁ BRYŁY. POPRZEZ FOSĘ, NADAJĄCĄ
STRUKTURZE URBANISTYCZNEJ CHARAKTERU OBRONNEGO, ZWIEDZAJĄCY MOŻE
PRZEJŚĆ NA PLAC EKSPOZYCYJNY POPRZEZ CZTERY MOSTKI.
NA ZABEZPIECZONEJ EKSPOZYCJI CZASOWEJ ZNAJDUJĄCEJ SIĘ W WALE (CIĄGNĄCYM SIĘ
WOKÓŁ BRYŁY MWP) UMIESZCZONA ZOSTAŁA WYSTAWA CZASOWA, OBEJMUJĄCA
POWIERZCHNIĘ (12000M²).
LOGICZNYM, HARMONIZUJĄCYM ELEMENTEM, JEST SYSTEM KOMUNIKACJI WIODĄCEJ
KOLEJNO DO:
- EKSPOZYCJI PLENEROWEJ ROZMIESZCZONEJ NA JEGO POWIERZCHNI (DOSTĘPNEJ Z
KAŻDEJ STRONY DLA ZWIEDZAJĄCYCH)
- EKSPOZYCJI CZASOWEJ W WALE (EKSPOZYCJA JEST ZAMKNIĘTA)
MIĘDZY
DWOMA
POWIERZCHNIAMI
EKSPOZYCJI
ZASTOSOWANO
KOMUNIKACJĘ
PIONOWĄ (WINDY, SCHODY). ZAMKNIĘTA KOMUNIKACJA WEWNĄTRZ EKSPOZYCYJNEGO
WAŁU JEST NIEZALEŻNA OD GŁÓWNEGO BUDYNKU MUZEUM.