Sylabus przedmiotu - Syjon

Sylabus przedmiotu
Przedmiot:
Estetyka
Kierunek: Filozofia, I stopień [6 sem], stacjonarny, ogólnoakademicki, rozpoczęty w: 2013
Specjalność: filozofia teoretyczna
Tytuł lub szczegółowa
Estetyka
nazwa przedmiotu:
Rok/Semestr: II/3
Liczba godzin: 30,0
Nauczyciel: Czekaj, Rafał, dr
Forma zajęć: konwersatorium
Rodzaj zaliczenia: zaliczenie na ocenę
Metody dydaktyczne:
• dyskusja dydaktyczna
• klasyczna metoda problemowa
1. Pojęcie sztuki starożytnych Greków
- sztuka jakotechne
- relacja sztuki i poezji
- mimetyczna koncepcja sztuki (Platon a Arystoteles)
- organiczna koncepcja dzieła sztuki wPoetyceArystotelesa
- funkcjakatharsisw tragedii (w sztuce)
2. Znaczenia terminu piękno.
- piękno metafizyczne i transcendentalne; jako wartość „najwyższa”, etyczna, utylitarna;
- tzw. wielka teoria piękna
- piękno jako to, co wartościowe estetycznie (estetyczna wartość pozytywna i negatywna)
- piękno jako jedna z kategorii estetycznych
- wartość artystyczna a estetyczna
3. Smak estetyczny
-sądy poznawcze a tzw. sądy smaku
- „sprawdzian smaku”, jako reguła rozstrzygająca między sprzecznymi sądami smaku
-kompetentny sędzia i subtelność smaku
4. Estetyka Kantowska
- cztery znamiona czystych sądów smaku i cztery definicje piękna
-analityka piękna: piękno jako „celowość bez celu” (celowość wewnętrzna i zewnętrzna;
celowość realna i idealna);
- „swobodna gra” władz poznawczych (wyobraźni i intelektu)
-sensus communis
-teoria artystycznego geniuszu
Zakres tematów:
- analityka wzniosłości w aspekcie matematycznym i dynamicznym
5. Przeżycie i postawa estetyczna
- przeżycie estetyczne jako „kontemplacyjne życie chwilą” (Ossowski)
- dystynktywne cechy doznania estetycznego („wyspowatość”)wg M. Wallisa.
- przeżycie estetyczne i literackie (Tatarkiewicz)
- procesualny charakter przeżycia estetycznego i konstytucja przedmiotu estetycznego
(Ingarden)
6. Budowa dzieła sztuki – Roman Ingarden
-dzieło sztuki jako przedmiot intencjonalny
- budowa dzieła sztuki; wielowarstwowość i schematyczność (literatura, malarstwo, muzyka,
architektura)
- dzieło sztuki a jego konkretyzacje
7. Źródło dzieła sztuki – Martin Heidegger
-narzędziowość rzeczy a rzeczowość dzieła
-prawda w sztuce; odkrywanie bycia
- „spór ziemi i świata” w sztuce
- sztuka jakopoetyzowanie
8. Nowe horyzonty estetyki
- Teoria estetyczna Theodora Adorna: teoria źródeł sztuki; zachowanie mimetyczne;
doświadczenie estetyczne (apparition); sztuka jako „obietnica szczęścia”
•
•
Forma oceniania:
•
•
końcowe zaliczenie pisemne
końcowe zaliczenie ustne
obecność na zajęciach
ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność)
Warunki zaliczenia: Kolokwium pisemne dopuszczające do zaliczenia ustnego
Modułowe efekty
kształcenia
realizowane w ramach
przedmiotu:
01 ma elementarną wiedzę o przedmiocie i metodzie estetyki, dostrzega związki estetyki z
innymi dyscyplinami filozoficznymi oraz naukami humanistycznymi i społecznymi
02 zna podstawowe kategorie estetyki filozoficznej i słownictwo stosowane w opisie dzieł sztuki
03 zna główne koncepcje estetyczne i rozumie podstawowe metody interpretacji sztuki właściwe
dla wybranych tradycji i teorii i potrafi w oparciu o tę wiedzę opracować wyniki badań
07 jest przygotowany do czynnego udziału w dyskusji na wybrane tematy z zakresu estetyki
oraz do polemiki z poglądami innych autorów i do argumentowania własnego stanowiska w
formie wypowiedzi ustnej lub pracy pisemnej
Literatura podstawowa:
Adorno Theodor,Teoria estetyczna,Warszawa 1994 r.
Arystoteles,Poetyka, dowolne wydanie.
Heidegger Martin,Źródło dzieła sztuki, w: tenże,Drogi lasu,Warszawa 1997 r.
Hume D.,Sprawdzian smaku, w: tenże,Eseje z dziedziny moralności i smaku, BKF, W-wa 1955 r.
Ingarden R.,Przeżycie estetyczne,w: tenże,Studia z estetyki, t. III
Ingarden R.,Szkice z filozofii literatury, Kraków 2000 r.
Kant I.,Krytyka władzy sądzenia, Warszawa 1964 r.
Ossowski S.,Co to są przeżycia estetyczne?,w: tenże, U podstaw estetyki, (Dzieła, tom I).
Warszawa 1966, str. 253-277;
Platon,Państwo, [ks. X] dowolne wydanie;
Ranciere Jacques,Estetyka jako polityka,Warszawa 2007 r.
Stróżewski W.,O pojęciach piękna, w: tenże,Istnienie i wartość, Kraków 1982 r.
Literatura:
Tatarkiewicz W.,Postawa estetyczna, literacka i poetycka,w:Droga przez estetykę,(lub w:Wybór
pism estetycznych);
Wallis M.,O doznaniu estetycznym,w: tenże,Przeżycie i wartość,
Welsch Wolfgang,Estetyka i anestetyka, [w:]Postmodernizm. Antologia przekładów, red. Ryszard
Nycz, Kraków 1998 r.
Wolfgang Welsch,Estetyka poza estetyką, Kraków 2005 r.
Literatura pomocnicza:
„Sztuka i filozofia”Źródło dzieła sztuki– cały nr 5/92
Cohen T.,Dylemat w teorii smaku: Hume czy Kant, w: „Studia Estetyczne”, XVIII (1981), str.
223-231
Perkowska H.,Egzystencja a rozum. Projekt interpretacyjny „Krytyki władzy sądzenia” I. Kanta,
Szczecin 1996 r.
Tatarkiewicz W.,Historia estetyki, t. I, Ossolineum, 1962 r.; Tatarkiewicz W.,Dzieje 6 pojęć,W-wa
1975 r.
Wolicka E.,Rozważania wokół Kanta. Prolegomena do filozofii kultury jako krytyki władz podmiotu ,
Lublin 2002 r.
Woźniak C.,Myślenie sztuki Martina Heideggera,Kraków 2004 r.
Żelazny M.,Źródłowy sens pojęcia estetyka,Toruń, 1994 r.