Przypomnienie zasad powstawania rzutów prostokątnych. 7, 8
Transkrypt
Przypomnienie zasad powstawania rzutów prostokątnych. 7, 8
7, 8 Przypomnienie zasad powstawania rzutów prostokątnych. Rola rysunku w technice Rysunek techniczny to specjalny rodzaj rysunku wykonywanego według ustalonych zasad i przepisów. Dzięki zwięzłemu i przejrzystemu wyrażaniu kształtów i wymiarów rysunek techniczny dokładnie wskazuje, jak ma wyglądać część maszyny lub cały przedmiot po wykonaniu oraz informuje, jak należy przygotować się do jego wykonania. Określa on również budowę i zasadę działania maszyn, przyrządów, urządzeń produkcyjnych, lepiej niż najdoskonalszy opis słowny. Z tych też względów rysunek techniczny stał się powszechnym i niezbędnym środkiem porozumiewania się pracowników zatrudnionych w procesie produkcyjnym. Dla każdego technika rysunek techniczny stanowi ważny dział wiedzy, dzięki której możliwe jest przekazywanie myśli naukowo-technicznej w postaci projektu maszyny lub jej doskonalenia, usprawnienia organizacji produkcji itp. Aby jednak mógł być łatwo i jednoznacznie zrozumiały, musi być jasny i prosty, a ponadto zawierać wszystkie informacje potrzebne jego użytkownikom. Jasność i czytelność rysunku technicznego uzyskuje się przez prawidłowe rozmieszczenie poszczególnych części rysunku na arkuszu, prostotę zaś osiąga się głównie przez stosowanie umownych znaków i linii, zastępujących trudne do narysowania fragmenty budowy przedmiotu. Znajomość tych znaków jest podstawą jednoznacznego rozumienia rysunku. Poprzez nauczanie rysunku technicznego, jesteśmy w stanie kształtować w znacznym stopniu, takie cechy osobościowe jak: dokładność, cierpliwość, poczucie estetyki, zdolność logicznego myślenia. Rodzaje rysunków technicznych Ze względu na sposób wykonania rysunki dzieli się na dwie grupy: 1) rysunki szkicowe, wykonywane odręcznie, 2) rysunki techniczne, wykonywane przy użyciu przyborów. Ze względu na przeznaczenie rysunku rozróżnia się: 1) rysunki poglądowe, odtwarzające w sposób obrazowy tylko najistotniejsze cechy przedmiotu, 2) rysunki schematyczne, czyli bardzo uproszczone, przedstawiające tylko samą zasadę działania lub budowy maszyny lub urządzenia, 3) rysunki konstrukcyjne, odtwarzające dokładnie kształt i wymiary przedmiotu. Rysunki konstrukcyjne dzielą się z kolei na dwa zasadnicze rodzaje: a) rysunki złożeniowe, przedstawiające całość mechanizmu, aparatu, maszyny czy innego urządzenia w stanie zmontowanym, b) rysunki wykonawcze poszczególnych części, zawierające wszystkie dane potrzebne do wykonania narysowanego przedmiotu. -9- Formaty arkuszy rysunkowych Za podstawowy format papieru rysunkowego przyjęto arkusz o wymiarach 210 X 297 mm, oznaczając go symbolem A4. Formaty o większych rozmiarach uzyskuje się przez powiększenie formatu podstawowego 2, 4, 8 i 16 razy, zaś arkusze mniejsze w wyjątkowych przypadkach - przez podział arkusza A4 na połowy. Arkusze większe od podstawowego mają oznaczenia: A3, A2, A1 i A0, natomiast arkusz mniejszy - A5. A1 594 A2 297 A3 A5 A4 A5 210 841 Każdy arkusz powinien mieć o b r a m o w a n i e ograniczające pole przeznaczone na rysunek. Odległość obramowania od krawędzi arkusza powinna wynosić od 7 do 10 mm. W prawym dolnym rogu arkusza umieszcza się t a b l i c z k ę r y s u n k o w ą, zawierającą miejsca na wpisanie nazwy przedmiotu, numeru rysunku, nazwy instytucji, w której rysunek został wykonany itp. Tabliczka - 10 - Rodzaje i grubości linii rysunkowych Spośród wielu stosowanych na rysunkach rodzajów linii najczęściej używane są: a) l i n i a c i ą g ł a g r u b a - do rysowania widocznych krawędzi i zarysów przedmiotów; b) l i n i a k r e s k o w a c i e n k a - do rysowania niewidocznych krawędzi i zarysów; c) l i n i a p u n k t o w a c i e n k a - do rysowania osi i płaszczyzn symetrii przedmiotów; d) l i n i a c i ą g ł a c i e n k a - do rysowania linii wymiarowych i pomocniczych. Używanie ołówków Dorysowania używa się zwykle ołówków o oznaczeniach: 4H, 3H, 2H, H, HB, z których 4H jest najtwardszy, a HB najbardziej miękki (B - black - czarny, H - hard twardy). Ołówka typu B w zasadzie nie używamy ze względu na to, że jako ołówek miękki powoduje zabrudzenia rysunków. Ołówki typu H służą do rysowania cienkich linii, a ołówek HB do wyciągania rysunku na gotowo. Ołówki powinny być zawsze dobrze zaostrzone na pilniczku o drobnym nacięciu lub papierze ściernym. Podziałki stosowane na rysunkach Przy wykonywaniu rysunków technicznych przedmiotów najlepiej jest, gdy można je narysować w wielkości naturalnej. Nie zawsze jest to możliwe. Niekiedy przedmiot jest zbyt duży i należy go na rysunku zmniejszyć i odwrotnie. P o d z i a ł k a oznacza stosunek wymiarów liniowych przedmiotu na rysunku do jego wymiarów rzeczywistych. Pierwsza liczba oznacza rozmiar rysunku, druga zaś rozmiar przedmiotu. Jeżeli pierwsza liczba jest większa od drugiej, wówczas rysunek jest większy od przedmiotu rzeczywistego ( 2 : 1 -rys. dwa razy większy ). Jeżeli druga liczba jest większa od pierwszej - rysunek pomniejszony ( 1 : 2 - rys. dwa razy mniejszy od przedmiotu ). Jeżeli obie liczby są równe ( 1 : 1), wymiary znajdujące się na rysunku są zgodne z wymiarami rzeczywistymi przedmiotu. Przybory do rysowania Wśród specjalistycznych przyborów znajdują się takie jak: rysownice, przykładnice, ekierki, cyrkle, zerowniki, grafiony, linijki z podziałką milimetrową, kątomierze, krzywiki, piórka kreślarskie, pióra "Redis", lejki, wzorniki itp. Do naszych celów będziemy używać jedynie niektórych z nich, a mianowicie: ekierki dwa rodzaje (pierwsza - o kątach 300, 600, 900, druga - 450, 450, 900 ),linijka z podziałką milimetrową - o długości 30 cm, cyrkiel - z możliwością wymiany ołówka (najlepiej najprostszy metalowy), kątomierz, a w późniejszym etapie krzywik. - 11 - Rzuty prostokątne Jednym z rodzajów rysunku technicznego są rzuty prostokątne - oglądanie przedmiotu z trzech stron - w kierunku prostopadłych do siebie płaszczyzn. Patrząc w ten sposób widzimy każdą stronę oddzielnie w rzeczywistych nie zdeformowanych wymiarach. Z I Z I II I I I I X X Y Y I I II Y W celu uzyskania tych widoków na jednej płaszczyźnie musimy je "wyprostować", wcześniej rozcinając jedną z krawędzi. Po wyprostowaniu krawędzi y będzie występować w dwóch miejscach oddalonych od siebie o kąt 900. Każdy punkt znajdujący się na jednej osi (krawędzi) ma swój odpowiednik na drugiej. Rozchylając III płaszczyznę wokół osi Z, możemy w charakterystycznych punktach przyłożyć ołówek i na powiększonej II płaszczyźnie odrysują się nam ćwierć okręgi, które będą pomocne w określeniu położenia wspólnych punktów na dwóch osiach Y. Płaszczyznę II rozchylamy wokół osi X i nowopowstałej osi Y. W ten sposób widok przedmiotu na trzech płaszczyznach prostopadłych otrzymujemy na jednej płaszczyźnie. I Z III X Y II Y - 12 - Musimy pamiętać o odległościach widoków od odpowiednich osi. Na I i II płaszczyźnie jest jednakowa odległość od osi ZY; na I i III płaszczyźnie jednakowa odległość jest od osi XY; na III płaszczyźnie odległość od osi Z jest jednakowa jak na II płaszczyźnie od osi X. Do prawidłowego umiejscowienia rzutów, niezbędne będą tu linie Pomocnicze, którymi możemy łączyć charakterystyczne punkty, tworząc w ten sposób zamknięty krąg tzw. siatkę.