Nadciśnienie tętnicze

Nadciśnienie tętnicze
Nadciśnienie tętnicze to złożony zespół chorobowy, którego stałym elementem jest trwałe
podwyższenie ciśnienia tętniczego.
Za wzrost ciśnienia krwi mogą odpowiadać ściśle ze sobą powiązane zaburzenia neuroendokrynne
(zaburzenia wydzielania hormonów i neuroprzekaźników), metaboliczne oraz zmiany czynnościowe i
strukturalne w układzie krążenia i nerkach.
Epidemiologia
Na podstawie wyników badań epidemiologicznych przeprowadzonych w 2002 roku w Polsce
stwierdzono, że na nadciśnienie tętnicze choruje 29% dorosłych a 30% mieści się w zakresie wartości
odpowiadających ciśnieniu prawidłowemu wysokiemu. Oznacza to, że w Polsce jest około 8,6 mln
osób z nadciśnieniem tętniczym a kolejne 8,9 mln jest zagrożonych rozwojem tej choroby. Co trzeci
Polak z nadciśnieniem tętniczym nie jest świadomy swojej choroby.
Diagnostyka
Według aktualnych zaleceń Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego, nadciśnienie tętnicze
może być rozpoznane, jeśli wartości ciśnienia zmierzone podczas przynajmniej dwóch wizyt u lekarza
są wyższe lub równe 140/90 mm Hg.
Pomiaru ciśnienia tętniczego przeprowadza się przy pomocy manometru (ciśnieniomierza), przy czym
preferowany jest ciśnieniomierz naramienny. Należy pamiętać, aby szerokość rękawa była
dostosowana do wieku, jak i obwodu ramienia.
Objawy
Choć wysokie nadciśnienie może powodować bóle głowy, to na ogół przekroczenie ustalonej granicy
ciśnienia tętniczego nie powoduje żadnych objawów.Typowymi dolegliwościami są poranne bóle
głowy.
Poza tym mogą wystąpić:
 Zawroty głowy
 Szum w uszach
 Kołatanie serca
 Uczucie podenerwowania
Etiologia
U podłoża nadciśnienia pierwotnego leży zakłócenie złożonych mechanizmów regulujących ciśnienie
krwi. Przyczyna tej postaci nadciśnienia nie jest znana. Ważną rolę w powstawaniu nadciśnienia
przypisuje się predyspozycji genetycznej.
Patofizjologia
Podczas normalnego cyklu pracy serca wyróżniamy jego skurcz i rozkurcz. W ciągu minuty serce
kurczy się ok. 60 - 80 razy i z każdym uderzeniem wyrzuca krew do naczyń tętniczych.
Wielkość ciśnienia, czyli nacisku krwi na ściany tętnic, jest zmienna i waha się między wartością
maksymalną (skurcz) i minimalną (rozkurcz).
Krótkotrwały wzrost ciśnienia jest zjawiskiem naturalnym i może przydarzyć się np. podczas wysiłku
fizycznego, w sytuacji stresowej, podczas pomiaru ciśnienia przez personel medyczny (tzw.
nadciśnienie „białego fartucha”). Wówczas ciśnienie rośnie, ale organizm jako całość pozostaje w
stanie równowagi.
Jednak zbyt wysokie wartości ciśnienia krwi, które utrzymują się w kilku kolejnych pomiarach,
wskazują już na nadciśnienie tętnicze. Świadczy to o tym, że jeden lub więcej czynników ryzyka
doprowadził do trwałego wzrostu ciśnienia tętniczego.
Czynniki ryzyka
Wiele danych eksperymentalnych i doświadczalnych, jak również liczne obserwacje kliniczne
wskazuje na istotną rolę sodu w rozwoju nadciśnienia. Wykazano że w populacjach
charakteryzujących się dużym spożyciem soli, nadciśnienie tętnicze występuje częściej niż w
populacjach, w których zawartość soli w diecie jest mała.
Kolejnymi czynnikami zwiększającymi ryzyko rozwoju nadciśnienia tętniczego są mała aktywność
fizyczna i otyłość. Ta sytuacja również ma swój aspekt pozytywny – redukcja masy ciała i
systematyczna aktywność fizyczna pozwalają obniżyć wartości RR. Okazuje się, że niezależnie od
redukcji masy ciała zmiana diety na zawierającą dużą ilość owoców, warzyw i nienasyconych kwasów
tłuszczowych kosztem tłuszczów zwierzęcych powoduje zmniejszenie ryzyka rozwoju nadciśnienia.
Klasyfikacja
Kategoria ciśnienia tętniczego
Optymalne
Normalne
Podwyższone
Nadciśnienie stopień 1 (łagodne)
Nadciśnienie stopień 2 (umiarkowane)
Nadciśnienie stopień 3 (ciężkie)
Nadciśnienie izolowane skurczowe
Skurczowe
<120
120 - 129
130 - 139
140 - 159
160 - 179
≥ 180
≥ 140
Rozkurczowe
i
i/lub
i/lub
i/lub
i/lub
i/lub
i
< 80
80 – 84
85 – 89
90 – 99
100 – 109
≥ 110
< 90
Standardy terapii
Jeżeli pacjent nie jest obciążony chorobami sercowo-naczyniowymi, a ciśnienie nie jest podwyższone
mocno, w terapii nadciśnienia może wystarczyć zmiana w stylu życia, m. in. zaprzestanie palenia
tytoniu, zmniejszenie masy ciała, ograniczenie nadmiernego spożywania alkoholu, ćwiczenia fizyczne,
zmniejszenie spożycia soli i tłuszczów (zwłaszcza tzw. tłuszczów nasyconych), zwiększenie spożycia
owoców i warzyw.
W sytuacji, gdy nadciśnienie będzie rozpoznane u pacjenta obarczonego wysokim ryzykiem sercowonaczyniowym, bądź ciśnienie będzie bardzo wysokie, lekarz wdroży terapię farmakologiczną. Ze
względu na niejednorodne podłoże choroby często stosuje się więcej niż jeden lek.
Autor
Biofarm
Źródło
Na podstawie nadciśnienie.mp.pl