leczenie dzieci_cs.indd

GRYPA (Influenza)
Grypa to choroba wirusowa, która atakuje zatoki, uszy, nos, gardło, oskrzela i płuca. Wiele różnego rodzaju wirusów jest odpowiedzialnych za powstanie tej choroby.
Objawy pojawiają się w ciągu 24–48
godzin po zakażeniu437. Zwykle następuje nagły początek objawów: bóle mięśni,
głowy, katar, utrata apetytu, poty, kichanie, chrypka, kaszel, ból gardła, dreszcze,
gorączka i wyczerpanie. Czasem obecna
jest biegunka lub ból brzucha. Bóle mięśni
i gorączka ustępują zwykle po 2–3 dniach.
Przenoszenie się choroby następuje poprzez kontakt z osobą zarażoną drogą kropelkową.
Leczenie
Nie istnieje konkretny sposób leczenia grypy438. Antybiotyki są bezużyteczne
w leczeniu grypy. Leczenie powinno być
ukierunkowane na zwiększenie komfortu
dziecka na tyle, na ile jest to tylko możliwe.
Należy zachęcać do przyjmowania płynów, które pomogą rozrzedzić wydzielinę,
ułatwiając organizmowi pozbycie się jej.
Jednak mleko należy wyeliminować438.
Dieta powinna być lekkostrawna. Nie
nakłaniajcie dziecka do jedzenia, jeśli nie
ma na to ochoty, o ile wypija odpowiednią ilość płynów. Jeśli natomiast dziecko
ma ochotę na jedzenie, pokarmy powinny
być wolne od cukrów i o niskiej zawartości
tłuszczów.
Należy zwrócić uwagę na sztućce dziecka – najlepiej, by były to sztućce jednorazowe, które po posiłku można wyrzucić.
Dla zwiększenia wilgotności powietrza
dobrze jest stosować nawilżacze. Pomocne są także inhalacje parowe439.
Unikać należy kropli do nosa dostępnych w ogólnej sprzedaży. Stosuj krople
solankowe (zobacz: Przeziębienie – receptura na krople solankowe). Dziecko powinno delikatnie wydmuchać nos, na-
stępnie aplikujemy mu krople solankowe,
czekamy 3 minuty i ponownie dmuchamy
nos. Procedurę tę można powtarzać, jeśli
nos nie jest wystarczająco odetkany. Niemowlętom rodzice muszą oczyścić nos za
pomocą gumowej gruszki (zobacz: Przeziębienie).
Unikaj stosowania aspiryny, która związana jest z zespołem Reye’a437 – poważnym stanem, który może doprowadzić do
śmierci lub niewydolności centralnego
układu nerwowego. Bóle mięśni można
leczyć za pomocą ciepłych kąpieli i masaży. Pomieszczenie chorego powinno
być chłodne, jednak dziecko należy chronić przed przeciągami. Szczególną uwagę
trzeba zwrócić na to, by nogi i ręce dziecka były ciepłe.
Kontrolując gorączkę, można stosować
gorące półkąpiele, gorące okłady na klatkę
piersiową i plecy, po których następuje nacieranie zimną rękawicą, lub kąpiele obojętne (zobacz: Zabiegi lecznicze)440.
W przypadku bólów głowy i przekrwienia nosa skuteczna jest gorąca kąpiel stóp.
Ból gardła natomiast można leczyć, płucząc je przez 10 minut słoną wodą co 1–2
godziny. Ze względu na trudności z połykaniem dziecku mogą bardziej odpowiadać miękkie pokarmy.
Masowanie pleców często działa w sposób kojący na dziecko i uważa się, że
pobudza układ odpornościowy do walki
z chorobą. Uważaj, by w trakcie masowania pleców nie wychłodzić dziecka.
Przy pierwszych pojawiających się objawach grypy można zastosować lewatywę.
W trakcie choroby jelita nie powinny być
zablokowane.
75
GRZYBICA (Tinea, mycosis)
Grzybica jest terminem stosowanym dla
infekcji grzybiczej, która może atakować
ciało, włosy lub paznokcie. Istnieją 4 główne rodzaje grzybicy: grzybica owłosionej
skóry głowy (Tinea capitis), tułowia (Tinea
corporis), paznokci oraz stóp (Tinea pedis).
Grzybica stóp określana jest także mianem
„stóp sportowca”.
Grzybica tułowia rozpoczyna się od małych, czerwonych, płaskich lub lekko wybrzuszonych owalnych plam, które mogą
być wilgotne, skorupowate, suche bądź
łuszczące się. Wewnętrzne części plam
goją się wraz z ich powiększaniem, a zewnętrzne rozchodzą się w formie okręgów.
Grzybica tułowia może roznosić się przez
bezpośredni kontakt z zakażonym lub przez
zakażoną odzież. Również zwierzęta mogą
przenosić tę chorobę. Można się nią zarazić,
chodząc boso na basenach, pod prysznicami i w innych miejscach, w których mogły
chodzić bez obuwia osoby chore.
Grzybica owłosionej skóry głowy występuje najczęściej u dzieci w wieku szkolnym i jest wysoce zakaźna. W zainfekowanych miejscach skóry głowy dzieci mogą
nawet tracić włosy. Sposobem zapobiegania temu rodzajowi grzybicy jest utrzymywanie głowy w czystości i suchości. Po kąpieli energicznie nacieraj skórę i paznokcie szorstkim ręcznikiem w celu usunięcia
martwego naskórka, przez który grzyb najczęściej znajduje sobie drogę dostępu do
organizmu.
Leczenie
Bezwzględnie należy unikać drapania
chorych miejsc. Paznokcie powinny być
krótko obcięte, a ręce często myte.
Dzieci zakażone grzybicą nie powinny
spać z innymi osobami; ich pościel trzeba
prać oddzielnie.
Strupy i łuski można usuwać po zastosowaniu 10- lub 15-minutowych okładów
z solanki 3 razy dziennie.
76
Zauważono, że świeżo ścięty czosnek
ma bardzo skuteczne działanie w leczeniu
grzybicy. Raport australijskiego Medical
Journal590 opowiadał o dziewczynie, która
leczyła jedno ramię metodami tradycyjnymi, a drugie świeżo ściętym czosnkiem
3 razy dziennie. Ręka leczona czosnkiem
wyzdrowiała w ciągu 10 dni, natomiast leczona przepisanymi lekarstwami – po 3–4
tygodniach. Czosnek można zmiksować
z niewielką ilością wody i stosować jako
okład, kompres lub przymoczki.
Uwaga! Niektórzy ludzie są uczuleni na
czosnek i nie powinni go stosować. Świeża,
sącząca się lub wrzodziejąca skóra może
być wynikiem podrażnienia przez czosnek.
Jak donoszą lekarze, bardzo skuteczne
są także przykładane kilka razy dziennie
okłady z olejku rycynowego, octu jabłkowego, olejku tymolowego, żelu aloesowego oraz herbaty z gorzknika kanadyjskiego.
Okłady z czystego octu stosowane 1–4 razy
na dzień przez 30 dni zazwyczaj wyleczą
nawet najcięższe przypadki grzybicy stóp
lub tułowia. Przed stosowaniem okładów
starannie umyj chore miejsce i osusz je za
pomocą energicznego i długiego nacierania ręcznikiem. Jeden z raportów medycznych podaje, że zwykła sól kuchenna zwilżona niewielką ilością wazeliny tak, by
stała się kleista, może być z dobrym skutkiem stosowana 2 razy dziennie na miejsca
zmienione chorobowo. Jeśli jest to miejsce
owłosione, powinno się je wcześniej ogolić, następnie należy wcierać w nie miksturę z soli aż do wystąpienia bólu.
Jeżeli choroba jest rozległa, dziecko należy umieścić w wannie z ciepłą wodą, do
której dodano pół szklanki octu jabłkowego. Pozwól dziecku moczyć się przez 30
minut 2–3 razy w ciągu dnia583.
Ponieważ ciepło i wilgotność zachęcają do rozwoju grzyba, najlepiej byłoby dla
dziecka, gdyby unikało w czasie infekcji
przegrzania i pocenia się584.
Bielizna noszona przez dziecko powinna być bawełniana, należy zmieniać ją
2 razy dziennie. Nie stosować ciasnej
odzieży, która zapobiega wietrzeniu.
W przypadku pojawienia się opuchlizny
można zastosować do okładów roztwór
sporządzony z łyżeczki soli i pół litra wody.
Kompresy przykładaj 4 razy na dzień584.
Grzybica owłosionej skóry głowy
Grzybica skóry głowy pojawia się zazwyczaj tylko u dzieci, szczególnie ze
środowisk o ubogich warunkach socjalno-ekonomicznych, w których nie przykłada
się uwagi do troski o dziecko. W szkołach
pojawiają się nieliczne wybuchy epidemii
grzybicy skóry głowy.
Grzybica może być przenoszona poprzez szczotki i grzebienie do włosów, narzędzia fryzjerskie, czapki, a nawet miejsca
w teatrze. Zraniona lub przerwana skóra
ułatwia zakażenie.
Kiedy dojdzie już do zarażenia, włosy
należy myć codziennie szamponem. Powinny być krótkie, jednak nie trzeba ich golić. Na krótsze włosy łatwiej jest nakładać
lekarstwo. Jeżeli obcinamy włosy w domu,
ich kępki trzeba zebrać i spalić, natomiast
nożyczki, grzebienie i inne przyrządy używane do obcinania należy wygotować.
Ubrania noszone przez dziecko i rodzica
powinny zostać wysterylizowane.
INFEKCJA UKŁADU
MOCZOWEGO
(Infectio systemae uricae)
Infekcje układu moczowego mogą powodować bolesne oddawanie moczu,
mętny lub cuchnący mocz, częste i nagłe
oddawanie moczu, ból pleców i gorączkę.
Małe dzieci mogą cierpieć na związane
z chorobą nudności, wymioty, biegunkę,
brak apetytu, nocne moczenie, gorączkę, ból brzucha, drażliwość, zmęczenie
i zatrzymanie moczu. Symptomy choroby
mogą być bardzo łagodne u niemowląt
i małych dzieci. Przed ukończeniem 2 lat
dzieci mogą nie radzić sobie z określeniem
odczuwanego dyskomfortu. Rodzic powinien obserwować, czy nie pojawią się:
gorączka, cuchnący mocz, płacz dziecka
w czasie oddawania moczu, krew w moczu, brak apetytu i drażliwość. Starsze
dzieci, które nauczyły się już załatwiania
do nocnika, mogą zacząć moczyć spodnie
albo łóżko w nocy.
Jedną ze szczególnie podkreślanych
przyczyn nawracających infekcji dróg
moczowych jest wrażliwość dziecka na
pokarm. Pokarm lub reakcja na pokarm
powoduje podrażnienie powierzchni pęcherza moczowego. Te podrażnione powierzchnie nie są w stanie zwalczać infekcji wywołanej przez powszechne zarazki,
podobnie jak błony śluzowe nosa są bardziej podatne na infekcje u osób z katarem
siennym.
Zapalenie dróg moczowych jest najczęściej wywołane przez zarazki, które
normalnie znajdują się w stolcu. Infekcje
ograniczające się do nerek określane są
jako zapalenie nerek i miedniczek nerkowych, te, które dotyczą pęcherza, nazywa
się zapaleniem pęcherza moczowego, zaś
te dotyczące cewki moczowej – zapaleniem cewki moczowej.
Zapalenie dróg moczowych jest dość
powszechne u dzieci, szczególnie niemowląt płci męskiej i starszych dziewczy77
nek. Uważa się, że jedynie infekcje układu
oddechowego pojawiają się u dzieci częściej niż infekcje dróg moczowych. Dzieci
pomiędzy 2. a 6. rokiem życia wykazują
największą zachorowalność na zapalenie
dróg moczowych679.
Dzieci z zapaleniem dróg moczowych
często odczuwają ból w czasie wypróżniania i często oddają mocz. Jednak objawy te może spowodować miejscowe podrażnienie pochwy lub cewki moczowej.
Rodzic powinien dokładnie sprawdzić
obszar cewki moczowej i pochwy, by nie
dopuścić do podrażnień, szczególnie gdy
dziewczynka skarży się na uczucie palenia
w czasie oddawania moczu. Podrażnienie
może być reakcją na chemiczne barwniki
odzieży, proszki do prania, mydła lub nieprawidłową higienę. Infekcje wywołane
przez drożdże, masturbacja, owsiki lub
uraz mogą również spowodować uczucie
palenia w trakcie oddawania moczu.
Uważa się, że starsze dziewczęta częściej cierpią na zapalenie dróg moczowych
niż chłopcy, ponieważ ich cewki moczowe
są proste i krótkie, co umożliwia bakteriom
bezpośredni dostęp do pęcherza. Jeśli podcieranie papierem w toalecie odbywa się
od przodu do tyłu, bakterie nie są tak łatwo
przenoszone do ujścia cewki moczowej.
Moczenie się w wannie z mydlinami lub
kąpiel z bąbelkami ułatwiają zanieczyszczonej wodzie dostęp do cewki moczowej
i pęcherza u dziewcząt680. Jedno z badań
wykazało, że barwnik dodany do wody
z mydlinami został wykryty w pęcherzu
u dużej liczby kobiet.
Tendencja do zachorowań na zapalenie
dróg moczowych wydaje się występować
rodzinnie, szczególnie u osób cierpiących
na alergie.
Leczenie
Przy powtarzającym się zapaleniu układu moczowego należy zastosować dietę
eliminacyjną (zobacz: Załącznik nr 1), by
wykryć wszelkie pokarmy drażniące pę78
cherz moczowy i powodujące tym samym,
że nie jest on w stanie obronić się przed
infekcją.
Zaleca się picie dużej ilości płynów. Zastój w oddawaniu moczu może być ważnym czynnikiem przy zapaleniu pęcherza
moczowego. Mocz, który pozostaje w pęcherzu, podrażnia go i wspomaga rozwój
bakterii. Mówi się, że sok z żurawin obniża zdolność bakterii do przywierania do
komórek układu moczowego, co pozwala łatwiej je wypłukiwać z organizmu681.
Płyny pite w dużych ilościach rozcieńczą
silny i drażniący mocz oraz zwiększą częstotliwość oddawania moczu, co pomoże
wymywać zarazki. Unikaj picia napojów
gazowanych, herbaty, kawy i alkoholu682.
Wykazano, że kąpiele z dodatkiem płynów są w stanie wywołać podrażnienie
dróg moczowych u dzieci. Wiele przypadków częstego oddawania moczu, nagłej
potrzeby i bólu przy oddawaniu moczu
zanotowano u dzieci stosujących płyny do
kąpieli. W przeciągu tygodnia od zaprzestania kąpieli w płynie objawy podrażnienia zniknęły. Szampon dodany do wody
może wywoływać podobne objawy685, 686.
Stosowanie mydła do podmywania intymnych części ciała może powodować
podrażnienie687. Do mycia intymnych części ciała należy stosować czystą wodę, co
jest szczególnie ważne w przypadku osób
uczulonych na mydła. Wiele produktów
higienicznych przeznaczonych dla kobiet
może powodować reakcje alergiczne. Perfumowany oraz kolorowy papier toaletowy
również może być drażniący.
Kąpiele nasiadowe (zobacz: Zabiegi
lecznicze) mogą być pomocne; należy je
wykonywać kilka razy dziennie po 20–30
minut679.
Podcieranie papierem toaletowym powinno odbywać się w kierunku od przodu do tyłu, zaś papier należy wyrzucić po
jednorazowym przetarciu679. Ta sama procedura dotyczy przemywania dziecka za
każdym razem, kiedy rodzice zmieniają
mu pieluszki. Ręce należy dokładnie myć
po każdym wyjściu z toalety.
Chłopców powinno uczyć się regularnego przemywania napletka.
Powinno się używać bielizny bawełnianej i niebarwionej. Ubranie powinno być
wystarczająco luźne, aby umożliwiało dostęp powietrza.
Zapalenie dróg moczowych u niektórych dzieci może być powodem zaparć.
Najwyraźniej zatrzymanie stolca może
powodować zatkanie szyjki pęcherza. Pełna odbytnica przemieszcza pęcherz, uniemożliwiając prawdopodobnie przepływ
moczu. Usunięcie zaparć doprowadziło do
polepszenia stanu dróg moczowych u 36
z 45 leczonych dzieci. U dzieci, u których
nie wyleczono zaparcia, nastąpił nawrót
zapalenia dróg moczowych688.
Spożycie białka należy zmniejszyć u
dzieci, których mocz ma silny, nieprzyjemny zapach. Mleko zawiera bardzo ciężkie
białka689. Jest ono także bardzo powszechnym pokarmem wywołującym alergię i
wrażliwość pokarmową.
Wiele dzieci próbuje wstrzymać mocz,
aby uniknąć bólu związanego z jego oddawaniem. Nakłonienie dziecka do oddawania moczu, gdy siedzi w wanience z ciepłą
wodą, może okazać się pomocne.
Należy uczyć dzieci, by unikały wstrzymywania moczu przez dłuższy czas.
Dzieci z zapaleniem dróg moczowych
powinny brać tylko krótkie kąpiele w wannie (prysznic prawdopodobnie jest lepszy)
i nie należy pozwalać im na długie siedzenie w brodzikach.
Jeśli symptomy zapalenia układu moczowego utrzymują się pomimo stanowczej
profilaktyki i powziętych środków leczenia,
konieczna może się okazać porada urologa, by wykluczyć wrodzone lub nabyte
obstrukcje czy defekty w drogach moczowo-płciowych. Trwałe objawy występujące
u dziewczynek w rosnącym tempie odnotowuje się w przypadku molestowania seksualnego, często przez członków rodziny.
JĄKANIE (Balbuties)
Jąkanie, określane inaczej jako zaburzenia płynności mowy, jest powszechne
wśród dzieci, które właśnie uczą się mówić. Chłopcy jąkają się częściej niż dziewczęta, prawdopodobnie z powodu wolniejszego rozwoju fizycznego. Szacuje się,
że 25% dzieci jąka się w pewnym okresie
rozwoju, jednak niektórzy uważają, że
odsetek ten jest znacznie większy. Mówi
się, że 90% wszystkich dzieci wykazuje
pewnego rodzaju nieprawidłowości mowy
podczas procesu uczenia się mówienia, ale
tylko 1% naprawdę się jąka618. Problemy
z mową są często spowodowane jedynie
faktem, że zdolność mowy dziecka nie rozwija się tak szybko jak jego procesy myślowe619. Organizm wydaje się koncentrować
na rozwoju jednej części naraz, podczas
gdy rozwój innych chwilowo pozostaje w
tyle619. Trudności w mówieniu mogą wzrastać u dziecka w momencie, kiedy gwałtownie rozwija się jego zdolność chodzenia. Zaburzenia mowy zazwyczaj ustępują
do czasu osiągnięcia przez dziecko 7. roku
życia. Większość przypadków nieprawidłowości mowy ustępuje w przeciągu 2–3
miesięcy, jeśli właściwie podejdzie się
do problemu. Naukowcy uważają, że od
właściwego podejścia rodziców może zależeć, czy to, co jest jedynie stanem przejściowym, będzie trwałym problemem.
Jąkanie nie wydaje się być chorobą
rodzinną. Uważa się, że czynniki środowiskowe są prawdopodobnie ważniejsze
niż genetyczne. Obecne badania sugerują
jednak, że dziecko nie zaczyna się jąkać,
ponieważ słyszy, że ktoś inny to robi619.
Dużą rolę może odgrywać tu osobowość
dziecka.
Leczenie
Rodzice nie powinni zwracać uwagi na
trudności w mówieniu u dziecka. Powinni
pamiętać, że trudności z wymową są tak
normalne jak upadek z roweru podczas na79
uki jazdy na nim. Żaden rodzic nie mówi
dziecku, by zwolniło, bo spadnie z roweru!
Rodzeństwo, rodzina oraz nauczyciele powinni zostać uprzedzeni, by nie komentować problemów dziecka. Zwracanie uwagi
dziecka na ten problem zwiększa ryzyko
przejmowania się nim, zwiększa częstotliwość występowania problemu i przedłuża
jego obecność619.
Jeśli dziecko wyrazi przed rodzicem
zaniepokojenie z uwagi na swój problem,
należy mu wytłumaczyć, że każdy popełnia błędy, kiedy uczy się mówić, i nawet
ćwicząc wymowę przez wiele lat, wypowiedzenie niektórych słów może nadal
sprawiać trudności. Dzieci, które dowiadują się, że nie są jedynymi, które mają trudności z mówieniem, odczuwają ulgę.
Rodzice powinni uważać, w jaki sposób
mówią do dziecka. Należy mówić powoli,
ale nie zbyt wolno, by dziecko nie odczuło, że rodzic mówi do niego z góry. Rodzic
powinien robić dwu-, trzysekundowe przerwy po zakończeniu wypowiedzi dziecka,
a przed rozpoczęciem swojej odpowiedzi.
Pokaże to dziecku, że nie ma potrzeby
spieszyć się z mówieniem619.
Rodzic powinien każdego dnia spędzać
pewien czas tylko z dzieckiem. Należy angażować się w przyjemne i miłe konwersacje. Czytaj dziecku, a potem poproś, by
opowiedziało, co widzi na obrazku, o czym
mówiła przeczytana historia – wszystko to
zachęca do rozmowy. Można bawić się
z dzieckiem w gry słowne typu „nazwij
wszystkie czerwone przedmioty w pokoju”
albo poprosić dziecko, by opowiedziało ci
swoją ulubioną historię lub ostatnie ważne
wydarzenie619.
W okresie problemów z wymową nie
próbuj poprawiać gramatyki dziecka – nauczy się jej później. Ważne jest, by w tym
czasie w żaden sposób nie zwracać uwagi
na mowę dziecka618.
Basil Jones, lekarz pediatra, donosi o wyleczeniu wielu przypadków jąkania się po
tym, gdy usunięto z diety dziecka mleko.
80
Jego obserwacje sugerują, że alergie pokarmowe mogą powodować u niektórych
dzieci jąkanie697.
Kiedy dziecko mówi, rodzic powinien
zachować z nim kontakt wzrokowy, jeśli
jest to możliwe. Wyniki badań przedstawione przez dr. Edwarda Conture’a, profesora nauk komunikacji społecznej i zaburzeń na Uniwersytecie Syracuse, pokazały,
że wzajemne relacje matki i dziecka mają
zdecydowany wpływ na zaburzenia mowy
u dziecka. U dzieci, których matki odwróciły się od nich z powodu jąkania, unikały
kontaktu wzrokowego lub wyrażały niezadowolenie z powodu dokonań dziecka,
jąkanie występowało częściej i trwało dłużej698.
Kiedy jednak matka nie może przerwać
wykonywanych czynności, by utrzymywać kontakt wzrokowy z dzieckiem, wciąż
może odpowiadać na rozmowę kiwaniem
głową, zadawaniem pytań lub potakiwaniem. Rodzic powinien rozmawiać z dzieckiem, a nie mówić do dziecka.
Rodzic nie powinien podpowiadać
dziecku słówek, na których się ono potyka.
Powinien spokojnie i cierpliwie czekać, aż
dziecko wypowie dane słowo. Nie może
mówić dziecku „pospiesz się” lub „zwolnij”.
Stres często zwiększa jąkanie się u małych dzieci619. Rodzice powinni chronić
dziecko przed niepotrzebnym stresem.
Przemoc w programach telewizyjnych czy
filmach, mrożące krew w żyłach opowieści, konflikty rodzinne i zmiany w środowisku domowym mogą wywołać u dziecka
stres, z którym nie będzie w stanie sobie
poradzić. Regularny plan zajęć zapewnia komfort zestresowanym dzieciom619.
Dziecku należy zapewnić prostą dietę,
dużo zajęć na świeżym powietrzu oraz
chronić je przed nadmiernym wysiłkiem.
JĘCZMIEŃ (Hordeolum)
Jęczmień jest czyrakiem występującym
na powiece, tuż obok mieszka włosowego
lub gruczołu rzęskowego bądź łojowego
powieki. Jęczmienie są powszechne u dzieci, jak i dorosłych. Może się pojawić bolący czerwony guzek, który po 2–3 dniach
pęka i wydziela ropę. Jęczmień zazwyczaj
wywołuje bakteria gronkowca, która może
być zakaźna. Brak wymaganej ilości płynów, aby utrzymać wydzieliny z powiek
w prawidłowym stanie, może przyczynić
się do powstania jęczmienia. Inną przyczyną może być nieprawidłowe mycie rąk.
Leczenie powinno się rozpocząć wraz
z pierwszymi objawami. Używaj ciepłych,
mokrych okładów 3–6 razy w ciągu dnia
przez 15–30 minut620. Roztwór solankowy,
jako środek do przemywania oka, przygotowuje się, mieszając pół łyżeczki soli ze
szklanką wody621; można go stosować przy
stanie zapalnym oka. Gdy jęczmień zaczyna wyciekać, okłady należy stosować aż
do momentu ustąpienia wycieku.
Jęczmień może stopniowo zanikać lub
tworzyć „główkę” i sączyć się. Ręce należy dokładnie myć mydłem przed i po dotykaniu oka lub twarzy dziecka w trakcie
leczenia.
Dziecko powinno posiadać swój własny
ręcznik oraz myjkę i nie dotykać tych należących do innych członków rodziny621.
Należy je codziennie prać. Dziecko trzeba
zniechęcać do pocierania oka, gdyż powoduje to roznoszenie się bakterii.
Jęczmień jest w szczególności przypadłością dorastających dziewcząt, gdyż
wywołuje go zazwyczaj niekompletne
zmywanie makijażu przed położeniem się
do łóżka622. Makijaż oczu zastosowany na
początku procesu powstawania jęczmienia powinien zostać natychmiast usunięty,
ponieważ może wywoływać zakażenie.
Tuszu do rzęs nie należy trzymać dłużej
niż 3 miesiące, gdyż później zaczynają się
namnażać bakterie623.
Należy się wystrzegać produktów rafinowanych, smażonych oraz mocno przetwarzanych624. Unikaj mięsa, produktów
mlecznych, białej mąki, soli, tłuszczów,
tytoniu oraz alkoholu.
Dobra dieta zwiększy zdolność organizmu do odparcia ataku bakterii.
81
JĘZYK GEOGRAFICZNY
(Lingua georaphica)
Język geograficzny występuje u 10–15%
dzieci353. Na języku pojawiają się regularne, jaskrawoczerwone plamki, które mogą
zmieniać kształt, rozmiar i lokalizację przez
kilka godzin lub dni. Może wystąpić jedna
lub kilka plamek, plamki mogą się powiększać, tworząc jedną dużą plamę. Czasem
plamki te rozprzestrzeniają się i obejmują
dolną część jamy ustnej, błonę śluzową
policzków, migdałki, brzegi i spód języka.
Przypomina to oceany i lądy rozmieszczone na mapie, stąd nazwa przypadłości.
Stan taki może ustąpić po kilku dniach lub
trwać nawet latami, a następnie zniknąć.
Po ustąpieniu zmian chorobowych nie pozostają żadne blizny ani oznaki nieprawidłowości. Chorobie nie towarzyszy zwykle
ból, chociaż niektórzy odczuli wrażliwość
na pikantne, gorące lub zimne pokarmy.
Przyczyna powstawania geograficznego
języka nie jest zrozumiała, lecz może być
to wynik alergii. Wiele z tych dzieci ma
w rodzinie historię gorączki siennej, egzemy, astmy lub innych chorób alergicznych.
U dzieci z obniżoną temperaturą i przeziębionych mogą pojawić się czerwone
plamki na języku, bardzo podobne do tych
występujących w przypadku języka geograficznego. Ich leczenie nie jest konieczne354.
Głębokie bruzdy na języku, nazywane
szczelinami, czasem związane są z językiem geograficznym355. One także określane są jako niegroźne.
Leczenie jest albo niekonieczne, albo
nieefektywne. U dziecka powinno się leczyć stany alergiczne, które w tym przypadku mogą iść w parze z chorobą.
82
KAROTYNOWE
ZABARWIENIE SKÓRY
(Carotinosis)
Dieta obfitująca w karoten może powodować żółknięcie skóry, które mylone jest
z żółtaczką. W przypadku żółtaczki białka
oczu stają się żółte; w karotenemii pozostają białe146. Największym ryzykiem karotenemii jest poddanie dziecka zbędnym
badaniom na obecność chorób wątroby147.
Karoten wydalany jest poprzez gruczoły
potowe i stąd pigmentacja jest szczególnie
zauważalna w tych miejscach ciała, gdzie
występuje wiele gruczołów148. Karotynowe
zabarwienie skóry występuje raczej powszechnie. Poziom karotenu jest najwyższy około 5 roku życia, a potem stopniowo
maleje147.
Leczenie
Leczenie karotynowego zabarwienie skóry polega na ograniczeniu spożycia pokarmów zawierających duże ilości karotenu.
Są to: ananasy, bataty, botwinka, brokuły,
brzoskwinie, brukiew, buraki, dynia, escarole, figi, gorczyca, jabłka, jagody, jajka, jarmuż, żółte kabaczki, kantalupa, kukurydza,
lucerna, mango, marchewka, masło, mleko,
morele, ogórki, olej palmowy, papaja, pasternak, pietruszka, pomarańcze, pomidory,
sałata, sałata endywia, słodkie ziemniaki,
szparagi, szpinak, śliwki suszone, zielone i
żółte fasole, rzeżucha. Karoten obecny jest
we wszystkich zabarwionych owocach i
warzywach, a kolor może być ukryty przez
chlorofil. Generalną zasadą jest, że im głębszy kolor, tym wyższy poziom karotenu149.
Gotowanie, robienie puree lub przecierów
z owoców i warzyw rozbija komórki zawierające karoten, co pozwala na większe jego
wchłanianie149. Dzieci karmione potrawami
w formie puree mają wyższy poziom karotenu niż dzieci jedzące ten sam pokarm w
nieprzetartej postaci148. Warzywa zawierające karoten stosowane są jako podstawo-
wy składnik lub barwnik wielu komercyjnie
przygotowywanych odżywek dla dzieci149.
Prawdopodobnie dlatego karotynowe zabarwienie skóry rozwija się najczęściej
u dzieci w wieku 6–18 miesięcy.
Organizm przekształca karoten w witaminę A.
Matki karmiące piersią i spożywające
duże ilości pokarmów bogatych w karoten
mogą wytwarzać pomarańczowe mleko,
powodujące u swoich niemowląt karotenemię. Jedna z matek urodziła dzieci już
zabarwione na pomarańczowo i niemowlęta pozostały takie do momentu odstawienia od piersi150.
KLESZCZYCA (Ixodiasis)
Chiggers (amerykańskie kleszcze, które
nie występują w Polsce – przyp. tłum.) nazywane są często czerwonymi pluskwami.
Są organizmami mikroskopijnymi, jednak
wielce irytującymi. Znaleźć je można we
wszystkich częściach świata i są najbardziej aktywne w miesiącach wiosennych,
letnich i jesiennych179. W klimacie umiarkowanym mogą być aktywne przez cały
rok, jednak ich żywotność obniża się, gdy
temperatura spada poniżej 15°C.
Te maleńkie pasożyty mają po 4 pary
odnóży krocznych. Bardziej ssą niż gryzą
– za pomocą pazurków przyczepiają się
do organizmu gospodarza i wydzielają
silne soki trawienne, które rozrzedzają komórki skóry, co pozwala im wysysać płyny
z organizmu żywiciela. Dieta tych kleszczy
składa się raczej z rozpuszczonych komórek ciała niż z krwi.
Jajeczka kleszczy składane są w ziemi
i po okresie inkubacji larwy przedostają się
na roślinność porastającą dany teren. Kiedy wyczują w pobliżu organizm żywiciela
(zwierzę lub człowieka), spadają z roślin
i przenoszą się na niego. Pozostają na ciele
żywiciela, karmiąc się przez 3 dni, a następnie odpadają. Po nasyceniu się pokarmem larwy osiągają dojrzałość i przestają
być pasożytami. Cykl życiowy tych kleszczy trwa 2–3 tygodnie180.
Kleszcze wybierają tereny nisko położone, porośnięte roślinnością, chociaż można je spotkać także na dobrze przystrzyżonych trawnikach.
Oczywiście najbardziej powszechną
oznaką jest swędzenie, które może się
rozpocząć 3–6 godzin od momentu przyczepienia się kleszcza do ciała. Symptomy
mogą się utrzymywać 3–10 dni, przy czym
najbardziej dokuczliwe swędzenie ma
miejsce najczęściej 2. dnia. Swędzenie,
które z uwagi na odczucie ciepła wzmaga
się w łóżku, może być na tyle silne, że zakłóca sen180.
83