lampa z certyfikatem

42-43
8/23/04
13:52
AV
Page 42
WZMACNIACZE ZINTEGROWANE
Tekst: Ludwik Igielski, Roch M∏odecki  Zdj´cia: Bartosz Makowski
TEST/PRODUKT
LAMPA Z CERTYFIKATEM
WZMACNIACZ LAMPOWY JJ ELECTRONIC JJ543
Najnowszy wzmacniacz lampowy czeskiej firmy JJ Electronic zmienia
stereotypowe wyobra˝enie o wyglàdzie, funkcjonalnoÊci i bezpieczeƒstwie
u˝ytkowania urzàdzeƒ tego typu.
firmie JJ Electronic pisaliÊmy ju˝ wielokrotnie na ∏amach AV.
Najnowsza propozycja tego producenta znacznie ró˝ni si´ od dotychczasowych jego konstrukcji. Zastosowano w pe∏ni „zautomatyzowanà” zdalnà obs∏ug´ i zwartà budow´, zapewniajàcà pe∏ne bezpieczeƒstwo podczas normalnej eksploatacji.
O
BUDOWA
Swoim wyglàdem JJ543 nie przypomina wcale urzàdzenia lampowego, a raczej standardowy wzmacniacz pó∏przewodnikowy. Obudowa o szerokoÊci
446 mm ma dobrze dobrane proporcje i jest wykonana z grubej blachy.
Na Êciance przedniej nie znajdziemy ˝adnego pokr´t∏a ani prze∏àczników,
poniewa˝ regulacja g∏oÊnoÊci, wybór êród∏a sygna∏u, jak równie˝ aktywowanie funkcji mute czy stand-by odbywa si´ za poÊrednictwem nadajnika
zdalnego sterowania. W zwiàzku z tym urzàdzenie zaopatrzono w czytelny
wyÊwietlacz LCD informujàcy o poziomie g∏oÊnoÊci, wyra˝onym w decybelach. Po obu stronach znajdujà dwa prostokàtne wizjery, przez które widaç
lampy mocy.
Na tylnej Êciance znajdujà si´ z∏ocone zaciski g∏oÊnikowe (2 pary obs∏ugujàce
zarówno kolumny o impedancji 4, jak i 8 omów), 6 par cinchów i wyjÊcie L+R
na subwoofer. Pod wzgl´dem topologii uk∏adu, JJ543 jest koƒcówkà mocy
wyposa˝onà w regulacj´ g∏oÊnoÊci i selektor wejÊç. Zastosowano doÊç rzadko spotykanà aplikacj´ uk∏adu push-pull, pracujàcego w trybie ultralinearnym. W ka˝dym kanale pracujà po 2 duotriody ECC81 i dwie lampy mocy
6L6, które mogà byç wymienione na EL34 lub E34L. Pràd spoczynkowy jest
ustawiany r´cznie dla ka˝dej lampy mocy (fixed bias) i nominalnie wynosi
50 mA. Transformatory g∏oÊnikowe majà doÊç wyrafinowanà konstrukcj´.
Wykorzystano rdzenie typu podwójne C, z∏o˝one z bardzo cienkich blach
(0,13 mm zamiast normalnie stosowanych 0,35 mm) ze szczelinami powietrznymi 4 x 0,05 mm. Ka˝dy transformator ma 8 uzwojeƒ pierwotnych
i 4 wtórne, nawini´te bifilarnie. Ponadto zastosowano dodatkowe uzwojenia
– symetryczne obcià˝enia katod lamp mocy oraz uzwojenie sprz´˝enia
zwrotnego.
BRZMIENIE
Opinia 1
Dêwi´kowi z urzàdzeƒ lampowych przypisywane sà bardzo charakterystyczne cechy, które w obiegowych opiniach kojarzone sà w∏aÊnie z zastosowaniem lamp elektronowych w torze sygna∏owym. Starsze konstrukcje z przeciwsobnym stopniem mocy przyczyni∏y si´ do powstania stereotypu bardzo
ciep∏ego i mi´kkiego brzmienia, natomiast wspó∏czesne wzmacniacze SET
kojarzone sà z bardzo szybkim i dynamicznym dêwi´kiem. JJ543 nie wpisuje si´ w ˝aden z tych szablonów. Owszem, brzmieniu JJ nie brakuje naturalnej g∏adkoÊci i bogatej palety barw, ale trudno przypisaç mu atrybut ciep∏a.
Przenoszona jest pe∏na paleta tonalna, niestety z wyraênym odst´pstwem
od p∏askiej charakterystyki cz´stotliwoÊciowej. Niskie sk∏adowe sà oddawane bardzo pewnie, zw∏aszcza zakres Êredniego i wy˝szego basu, z ca∏kiem
poprawnà szybkoÊcià i niez∏à energià. Do pe∏ni szcz´Êcia brakuje niestety
lepszego podparcia od strony najni˝szych sk∏adowych, co jest s∏yszalne
zw∏aszcza na nagraniach z muzykà organowà. Zakres tonów Êrednich wypada bardzo zach´cajàco i jest najbardziej „lampowym” pierwiastkiem
SYSTEM ODS¸UCHOWY
Odtwarzacz CD: Philips CD740 (modyfikacja Q-Audio) • Zestawy g∏oÊnikowe: Audio Academy Phoebe, NAD8225, Monitor Audio Silver S10, Castle Conway 3 • Kable cinch: Gotham
GAC-1, Cordial Top Performance, DNM Reson TSC • Kable g∏oÊnikowe: Cordial CLS 225, Gotham GAC-SPK 2 x 2,5 mm2, DNM Reson LSC MkII, Zoller Design Mamba 3 (Black)
42 AUDIOVIDEO
42-43
8/23/04
13:52
Page 43
AV
TEST/PRODUKT
w brzmieniu tego wzmacniacza. G∏osy wokalistów, charakter brzmienia niektórych instrumentów sà bliskie realizmowi. Pewne wàtpliwoÊci budzi po∏àczenie Êrednicy i sopranów, a dok∏adniej
– spójnoÊci obydwu tych zakresów. Wyraênie s∏yszalne jest zaakcentowanie ni˝szego podzakresu
sopranów, objawiajàce si´ w charakterystycznym
ich podkreÊleniu. Na szcz´Êcie zjawisko to nie powoduje metalicznego nalotu ani nadmiernego
wyostrzenia. Zjawiska przestrzenne koncentrujà
si´ wokó∏ g∏oÊników z odpowiednià dozà powietrza. Scena dêwi´kowa ma w∏aÊciwà szerokoÊç
i pu∏ap, ale o niezbyt wybudowanej g∏´bi. Walory dynamiczne wzmacniacza obejmujà zarówno
mikro, jak i makroskal´. Niezb´dne okazujà si´
tutaj odpowiednie przewody g∏oÊnikowe – najlepiej typu solid-core. JJ543 dobrze radzi sobie
z ró˝nicowaniem nagraƒ.
Wed∏ug informacji uzyskanych od dystrybutora,
zamiana lamp o mocy 6L6 na EL34 skutkuje
odmiennym charakterem brzmienia (dêwi´k
cieplejszy i s∏odszy). (LI)
Opinia 2
Ws∏uchujàc si´ w brzmienie JJ 543, mo˝na doÊç
∏atwo w nim wychwyciç pewne w∏aÊciwoÊci
uto˝samiane ze wzmacniaczami lampowymi.
Pe∏na Êrednica, niez∏a dynamika i ciep∏e naloty
w prezentacji barw trudno uzyskaç w równie
wiarygodny sposób za pomocà technologii pó∏przewodnikowej. JJ doskonale przedstawia swe
atuty, pokazuje g´ste i g∏´bokie barwy. Wybrzmienia sà dopracowane, a przy tym nie mo˝na im
odmówiç naturalnoÊci. Mimo to, pod pewnymi
wzgl´dami, JJ ust´puje swym konkurentom.
Najwi´kszà niedoskona∏oÊcià prezentacji okaza∏y
si´ wysokie tony. Odstajà jakoÊciowo od tego,
co mo˝na us∏yszeç w Êrednim zakresie pasma.
Od samego poczàtku ods∏uchów wyda∏y mi si´
zbyt narzucajàce, troch´ za bardzo suche i oderwane od reszty pasma. Wprowadzajà do prezentacji pewnà niestabilnoÊç i dyskomfort, naznaczajàc brzmienie nieprzyjemnà, szeleszczàcà
nalecia∏oÊcià. Brakuje przez to JJ ∏agodnoÊci
i w konsekwencji d∏ugie ods∏uchy w jego towarzystwie mogà sk∏aniaç do poszukiwaƒ odpowiedniego okablowania lub te˝ do innych eksperymentów majàcych na celu ich z∏agodzenie. (RM)
KONKLUZJA
Majàc ÊwiadomoÊç, ile kosztuje JJ543, trudno nie
oprzeç si´ pokusie i nie porównaç go do taƒszych, bardziej lampowo wyglàdajàcych i grajàcych wzmacniaczy. Nale˝y jednak pami´taç, ˝e
nie ka˝de urzàdzenie lampowe spe∏nia wymagania normy CE. JJ, jako jeden z nielicznych ma∏ych
wytwórców, spe∏ni∏ wszelkie formalnoÊci w tym
wzgl´dzie.
Nietypowe rozwiàzania konstrukcyjne wynikajà z potrzeby ekranowania
odpowiednich cz´Êci urzàdzenia, jak równie˝ gwarantujà w∏aÊciwà cyrkulacj´
powietrza wewnàtrz obudowy
JJ ELECTRONIC JJ543
Dystrybutor
Cena
OCENA
Równowaga tonalna
Dynamika i rytm
RozdzielczoÊç
Scena dêwi´kowa
Bas
Kategoria
AV
Voice
ok. 6000 z∏
SKALA (0-10)
8
9
9
8
8
B
★★★★
JAKOÂå/CENA
DANE TECHNICZNE
Moc znamionowa
Pasmo przenoszenia
Impedancja i czu∏oÊç wejÊciowa
Zniekszta∏cenia THD
Odst´p od szumu
Separacja kana∏ów
Pobór mocy
Wymiary (szer. x wys. x g∏´b.)
Masa
2 x 35 W/4-8 Ω
20 Hz - 35 kHz (-1 dB/35 W)
15 kΩ/775 mV (line 1-3)
lub 2,0 V (line 4)
0,1% (1 W); 1% (35 W)
85 dB
68 dB (1 kHz)
180 VA
446 x 108 x 430 mm
23 kg
Co to jest norma CE?
Szczegó∏owe przepisy bezpieczeƒstwa odnoÊnie budowy
i eksploatacji urzàdzeƒ elektronicznych, w tym tak˝e
sprz´tu audio i video, zosta∏y wprowadzone w ˝ycie
z dniem 1 stycznia 1996 r. W zwiàzku z tym, ka˝de
urzàdzenie przeznaczone do sprzeda˝y na terenie UE
powinno spe∏niaç te przepisy. Potwierdzeniem tego jest
przyznanie stosownego certyfikatu dla kompletnego
urzàdzenia bàdê poszczególnych elementów, z których
jest ono zbudowane. Pod wzgl´dem prawnym
odpowiedzialnoÊç za spe∏nienie norm spada
na producenta, a nie na organizacj´ wydajàcà certyfikat
CE, a zatem je˝eli urzàdzenie jest zbudowane wy∏àcznie
z atestowanych podzespo∏ów zgodnie z tzw. arkanami
sztuki, to wówczas producent mo˝e u˝ywaç znaku CE.
W przypadku mniej typowych rozwiàzaƒ konieczne jest
przeprowadzenie procedury weryfikacyjnej. Jak dotàd
tylko dwa kraje (Niemcy i Szwecja) dorobi∏y si´
oÊrodków, które sà w stanie przeprowadziç kwalifikacj´
specjalistycznego sprz´tu audio. Sama procedura
sprawdzajàca obejmuje 4 najwa˝niejsze w∏aÊciwoÊci
badanych urzàdzeƒ:
1. Poziom emisji promieniowania elektromagnetycznego,
generowanego przez testowane urzàdzenie (Radiation);
dotyczy to szerokiego spektrum cz´stotliwoÊci
(100 kHz – 500 MHz).
2. Przewodzenie (Conduction), czyli w jakim stopniu
sygna∏y zak∏ócajàce przedostajà si´ z i do urzàdzenia
przez kabel zasilajàcy.
3. Wra˝liwoÊç na fale radiowe (Susceptibility),
czyli odpornoÊç na dzia∏anie zewn´trznych pól
elektromagnetycznych w szerokim zakresie
cz´stotliwoÊci.
4. OdpornoÊç na ∏adunki statyczne (Electrical Shock,
ESD), jakie np. powstajà w wyniku poruszania si´
u˝ytkownika po wyk∏adzinie z tworzywa sztucznego
(ok. 1000 V) i sà nieÊwiadomie roz∏adowywane przez
dotkni´cie r´kà urzàdzenia.
Ponadto sprawdza si´ temperatur´ elementów
urzàdzenia, do których u˝ytkownik ma bezpoÊredni
dost´p, a tak˝e ochron´ przed pora˝eniem pràdem
(izolacj´, uziemienie, umasienie, rozstaw i rodzaj gniazd
g∏oÊnikowych etc.).
AUDIOVIDEO 43