Ocena opatrunków hemostatycznych stosowanych w

Ocena opatrunków hemostatycznych stosowanych w

452
DOKTORATY, HABILITACJE / DOCTORS THESES, PROFESSORS THESES
Ocena opatrunków hemostatycznych stosowanych
w endoskopowych operacjach zatok przynosowych
Assesment of haemostatic dressings in endoscopic sinus surgery
Kornel Szczygielski
Otolaryngol Pol 2009;
63 (5): 452-453
Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych
Warszawa 16.06.2009
Klinika Otolaryngologii Wojskowego Instytutu Medycznego
w Warszawie
Kierownik: prof. dr hab. med. Dariusz Jurkiewicz
Promotor: prof. dr hab. med. Dariusz Jurkiewicz
Recenzenci: prof. dr hab. med. Maciej Misiołek
prof. dr hab. med. Marek Maruszyński
Obrona rozprawy doktorskiej przed Radą Naukową
Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie
©by Polskie Towarzystwo Otorynolaryngologów
– Chirurgów Głowy i Szyi
Otrzymano/Received:
20.09.2009
Zaakceptowano do druku/Accepted:
15.10.2009
Konflikt interesu/Conflicts of interest:
Autor pracy nie zgłasza konfliktu interesów.
Adres do korespondencji/
Address for correspondence:
imię i nazwisko: Kornel Szczygielski
adres pocztowy:
Klinika Otolaryngologii WIM w Warszawie
ul. Szaserów 128
04-141 Warszawa 44
tel. 0 22 817 499
fax 0 22 681 64 62
e-mail [email protected]
Hasła indeksowe: opatrunki wewnątrznosowe, FESS, ból, opieka pooperacyjna
Key words: nasal dressings, FESS, pain, postoperative care
Podstawową techniką chirurgicznego leczenia zapaleń zatok przynosowych od ponad 30 lat jest endoskopowa operacja zatok przynosowych. Podczas
zabiegu operacyjnego zwykle dochodzi do krwawienia
śródoperacyjnego oraz niejednokrotnie pooperacyjnego.
W celu zminimalizowania tego zjawiska stosuje się
różne techniki i materiały zarówno przed, w trakcie
zabiegu jak i w okresie pooperacyjnym. Większość chirurgów rynologów w ostatnim etapie zabiegu operacyjnego w obrębie zatok przynosowych stosuje opatrunki
wewnątrznosowe. Tradycyjna tamponada z gazy bawełnianej powodująca znaczny pooperacyjny dyskomfort
u chorego związany pooperacyjnym bólem i niemożnością oddychania przez nos, jest często potęgowana
silnym bólem i wtórnym krwawieniem, które pojawiają
się podczas jej usuwania. Aby zminimalizować ten
dyskomfort coraz częściej stosuje się materiały biodegradowalne, nie wymagające procedury usuwania.
W celu oceny przydatności różnych opatrunków
stosowanych w endoskopowych operacjach zatok przynosowych przeprowadzano porównanie 3 różnych postaci opatrunków opartych na karboksymetylocelulozie
(CMC) z tradycyjną usuwalną tamponadą w palcu lateksowej rękawiczki. W badaniu porównywano opatrunki
firmy Arthrocare: usuwalny Rapid Rhino Nasal Pack
(RR) oraz rozpuszczalne: Stammberger Sinus Dressing
(SSD) i Sinu Knit (SK).
Do badania zakwalifikowano 90 (47 mężczyzn
i 43 kobiety) dorosłych chorych (średnia wieku 46,2)
operowanych z powodu przewlekłego zapalenia zatok przynosowych bez skrzywienia przegrody nosa.
U wszystkich chorych wykonano endoskopową operację
zatok przynosowych w znieczuleniu ogólnym. Pod koniec zabiegu operacyjnego do jednej, losowo wybranej
jamy nosa zakładano jeden z opatrunków wykonanych
z CMC a do drugiej opatrunek z gazy w palcu lateksowej
rękawiczki (RNP). W trakcie zabiegu oceniano stopień
intensywności śródoperacyjnego krwawienia. Po zabiegu oceniano występowanie krwawienia pooperacyjnego
biorąc pod uwagę nawet najmniejszy wyciek krwi z jamy
nosa. W kolejnej dobie po zabiegu oceniano poziom bólu
pooperacyjnego za pomocą analogowej skali bólu (VAS)
oraz subiektywną ocenę drożności nosa. W przypadku
opatrunków wymagających usunięcia oceniano poziom
bólu i stopień krwawienia towarzyszący procedurze
usuwania. W trakcie wizyt kontrolnych w 1, 2, 4 i 8
tygodniu po zabiegu oceniano tendencję do tworzenia
się zrostów w przewodzie nosowym środkowym.
Wykazano że opatrunki usuwalne cechują się lepszymi zdolnościami hemostatycznymi w zapobieganiu
wystąpienia pooperacyjnego krwawienia niż opatrunki
rozpuszczalne, ale różnica nie była znamienna statystycznie. Znaczna większość pooperacyjnego krwawienia po zastosowaniu opatrunku rozpuszczalnego
pojawiała się u chorych, u których w czasie zabiegu
występowało znacznie nasilone krwawienie śródoperacyjne. Poziom bólu pooperacyjnego był niższy u chorych
z opatrunkami rozpuszczalnymi niż u chorych z opatrunkami usuwalnymi i była to różnica znamienna
statystycznie. Drożności nosa po operacji była wyższa
po zastosowaniu opatrunków rozpuszczalnych niż
usuwalnych i była to różnica znamienna statystycznie.
O tolar yngologia Polska tom 63, nr 5, wr zesień – pa ździernik 20 0 9
DOKTORATY, HABILITACJE / DOCTORS THESES, PROFESSORS THESES
Poziomu bólu towarzyszącego wyjmowaniu opatrunków
usuwalnych w pierwszej dobie po operacji był niższy
podczas usuwania opatrunku RR niż RNP lecz nie była
to różnica znamienna statystycznie. Oceniając stopień
krwawienia towarzyszącego wyjmowaniu opatrunków
usuwalnych wykazano niższy poziom krwawienia po
zastosowaniu opatrunku RR niż RNP, lecz nie jest to
różnica znamienna statystycznie. Oceniając tendencję
do powstawania niepożądanych zrostów w obrębie przewodu środkowego w trakcie pooperacyjnego gojenia nie
wykazano znamiennych statystycznie różnic pomiędzy
O tolar yngologia Polska tom 63, nr 5, wr zesień – pa ździernik 20 0 9
opatrunkami. Konkludując: opatrunki rozpuszczalne
cechują się większym komfortem pooperacyjnym dla
chorego lecz ich zastosowanie u chorych ze znacznym
śródoperacyjnym krwawieniem powinno być ograniczone. Klasyczna tamponada w palcu jako najmniej
komfortowa może być zastąpiona przez równie skuteczny opatrunek usuwalny z powłoką z CMC.
Praca wraz ze 100 pozycjami piśmiennictwa oraz aneksem
obejmuje 125 stron. Aneks zawiera 44 tabele, 81 rycin i 9
zdjęć.
453