ochrona marchwi przed chorobami i szkodnikami a pozostałości

Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 50 (4) 2010
OCHRONA MARCHWI PRZED CHOROBAMI
I SZKODNIKAMI A POZOSTAŁOŚCI FUNGICYDÓW
I INSEKTYCYDÓW
ARLETTA KUŹMENKO1, STANISŁAW SADŁO2, EWA SZPYRKA3
1
Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy
Terenowa Stacja Doświadczalna
Milicka 21, 55-100 Trzebnica
[email protected]
2
Uniwersytet Rzeszowski, Zamiejscowy Wydział Biotechnologii
Sokołowska 26, 36-100 Kolbuszowa
3
Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy
Terenowa Stacja Doświadczalna
Langiewicza 28, 35-101 Rzeszów
I. WSTĘP
Rozporządzenie Ministra Zdrowia (Rozporządzenie 2007) ustala dopuszczalne pozostałości środków ochrony roślin (ś.o.r.) w środkach spożywczych przeznaczonych dla
niemowląt i małych dzieci na poziomie 0,01 mg/kg. Fakt ten stwarza duże problemy
w pozyskiwaniu surowców do produkcji tej specjalnej żywności, zwłaszcza takich,
które stanowią znaczną część produktu.
Celem badań było wyznaczenie przebiegu zanikania niektórych insektycydów stosowanych do zwalczania połyśnicy marchwianki (Psila rosae Fabr.) i innych szkodników marchwi oraz przeciwko alternariozie dyniowatych [Alternaria cucumerina (Ellis
et Everh.) Elliott] w uprawie marchwi.
II. MATERIAŁ I METODY
Badania nad zanikaniem ś.o.r. w uprawie marchwi przeprowadzono na komercyjnych plantacjach wiodących producentów warzyw gruntowych w województwie podkarpackim. Ś.o.r. na tych plantacjach stosowane były zgodnie z zaleceniami Instytutu
Ochrony Roślin – Państwowego Instytutu Badawczego w Poznaniu i w terminach sygnalizowanych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Rzeszowie. Łącznie wykonano dwa testy i przebadano 60 próbek marchwi, gleby i naci.
Wszystkie próbki pobierane były losowo. Przebieg ochrony plantacji zamieszczono
w tabelach 1 i 2. Pozostałości insektycydów i fungicydów oznaczono za pomocą chromatografu gazowego Agilent 6890 wyposażonego w detektor EC i NP.
Ochrona marchwi przed chorobami i szkodnikami...
1923
III. WYNIKI I ICH OMÓWIENIE
Przeprowadzone badania wykazały (test 1), że chloropiryfos i cypermetryna, substancje aktywne preparatu Nurelle D 550 EC oraz azoksystrobina, substancja aktywna
Amistaru 250 SC, podczas zabiegu trafiały głównie na liście, a następnie wraz z opadami deszczu bądź z rosą do gleby, skąd mogły być pobierane przez marchew.
Tabela 1. Przebieg ochrony marchwi, test 1
Table 1. The course of carrot protection, test 1
Data zabiegu
Date of treatment
Preparat
Plant protection product
Dawka
Dose
Czynnik zwalczany
Controlled factor
08.06.09
Pirimor 500 WG
0,45 kg/ha
mszyce – Aphidoidea
09.07.09
Zato 50 WG
0,25 kg ha
alternarioza
alternaria
21.07.09
Amistar 250 SC
0,8 l/ha
alternarioza
alternaria
21.07.09
Nurelle D 550 EC
0,5 l/ha
połyśnica marchwianka
Psila rosae
W teście 1 w dojrzałej marchwi stwierdzono pozostałości chloropiryfosu na poziomie 0,029±0,008 mg/kg oraz azoksystrobiny na poziomie 0,017±0,027 mg/kg.
W żadnej z próbek marchwi nie wystąpiły pozostałości pirymikarbu oraz cypermetryny, których niewielkie pozostałości obecne były w glebie (tab. 1).
W teście 2, w wyniku dwukrotnego zastosowania chloropiryfosu (Nurelle D 550 EC
i Dursban 480 EC) (test 2), dojrzała marchew zawierała jego pozostałości na poziomie
0,045±0,039 mg/kg (tab. 2).
6 dni po zabiegu w naci marchwi pozostałości chloropiryfosu, azoksystrobiny i cypermetryny występowały jeszcze na wysokim poziomie, a następnie obniżały się sukcesywnie wraz z upływem czasu.
Tabela 2. Przebieg ochrony marchwi, test 2
Table 2. The course of carrot protection, test 2
Data zabiegu
Date of treatment
Preparat
Plant protection
product
Dawka
Dose
Czynnik zwalczany
Controlled factor
26.05.09
Nurelle D 550 EC
0,5 l/ha
połyśnica marchwianka
Psila rosae
17.07.09
Dursban 480 EC
1,5 l/ha
połyśnica marchwianka
Psila rosae
Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 50 (4) 2010
1924
Tabela 3. Występowanie pozostałości fungicydów i insektycydów w glebie, marchwi i naci, test 1
Table 3. Occurrence of fungicide and insecticide residues in soil, carrot roots and leaves, test 1
Data poboru
próbki
Sampling
date
27.07.09
Pozostałości – Residues
[mg/kg]
Rodzaj próbki
Sort of sample
chlorpyrifos
cypermethrin
azoxystrobin
pirimicarb
gleba – soil
0,009±0,009
0,006±0,002
0,347±0,030
nać – leaves
0,575±0,2431
0,532±0,126
0,292±0,003
0,002±0,001
< DGO
< LOQ
< DGO
< LOQ
0,002±0,001
< DGO
< LOQ
< DGO
< LOQ
0,002±0,001
< DGO
< LOQ
< DGO
< LOQ
marchew
carrot
gleba – soil
13.08.09
nać – leaves
marchew
carrot
gleba – soil
04.09.09
0,002±0,001
< DGO
< LOQ
0,004±0,000
0,44±0,133
0,125±0,144
0,023±0,009
0,017±0,0012
0,001±0,001
nać – leaves
0,345±0,151
marchew
carrot
0,029±0,008
< DGO
< LOQ
0,003±0,001
< DGO
< LOQ
< DGO
< LOQ
0,007±0,005
0,190±0,043
0,085±0,0264
0,006±0,002
0,051±0,021
0,072±0,048
0,017±0,027
DGO − Dolna Granica Oznaczalności
LOQ − Limit Of quantification
Tabela 4. Występowanie pozostałości chloropiryfosu w glebie, marchwi i naci, test 2
Table 4. Occurrence of chlorpyrifos residue in soil, carrot root and leaves, test 2
Data poboru próbki
Sampling date
28.07.09
11.08.09
04.09.09
Rodzaj próbki
Sort of sample
Pozostałości – Residues
[mg/kg]
gleba – soil
0,029±0,015
marchew – carrot
0,199±0,240
nać – leaves
3,550±0,602
gleba – soil
0,009±0,004
gleba – soil
0,006±0,003
marchew – carrot
0,045±0,039
IV. WNIOSKI
1. W obu testach pozostałości chloropiryfosu i azoksystrobiny w dojrzałej marchwi
wystąpiły średnio na poziomie powyżej 0,01 mg/kg i wyniosły odpowiednio
Ochrona marchwi przed chorobami i szkodnikami...
1925
0,029 i 0,045 mg/kg (po jednorazowej i dwukrotnej aplikacji chloropiryfosu) oraz
0,017 mg/kg (po jednorazowej aplikacji azoksystrobiny).
2. Wysokie pozostałości chloropiryfosu w naci marchwi sugerują, że ich znaczne ilości
mogą zostać wprowadzone do żywności np. wraz z natką świeżej pietruszki chronionej w ten sam sposób, jak marchew.
3. Zaprezentowana ochrona powoduje, iż produkty nie mogą być stosowane w żywności dla dzieci i niemowląt.
V. LITERATURA
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 maja 2007 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych
poziomów pozostałości pestycydów, które mogą się znajdować w środkach spożywczych lub
na ich powierzchni (Dz. U. 2007, nr 119, poz. 817 z późn. zm.).
ARLETTA KUŹMENKO, STANISŁAW SADŁO, EWA SZPYRKA
CARROT PLANTS PROTECTION AGAINST PESTS AND DISEASES
AND RESIDUES OF INSECTICIDES AND FUNGICIDES APPLIED
SUMMARY
In 2009, studies on disappearance of some insecticides and fungicides on carrot fields were
carried out.
In total, 60 samples of soil, carrot roots and leaves were analysed. In the first test chloropyrifos (Nurelle D 550 EC) was applied only once. Mature carrot roots from that field contained its
residues at the level of 0.029±0.008 mg/kg. In the second test chlorpyrifos was applied two times
(Nurelle D 550 EC and Dursban 480 EC) and thus mature carrot from that field contained its
residues at the level of 0.045±0.0039 mg/kg. In the tests carried out chloropyrifos and azoxystrobin residues in carrot roots were slightly above the level 0.01 mg/kg.
Key words: carrot, chlorpyrifos, azoxystrobin, disappearance trends