Arkusz

WOJEWÓDZKI KONKURS Z JĘZYKA POLSKIEGO
DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH
W ROKU SZKOLNYM 2012/2013
ETAP WOJEWÓDZKI
...................
Instrukcja dla ucznia
KOD UCZNIA
1. Sprawdź, czy Twój zestaw zawiera 7 stron.
Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.
2. Na tej karcie nie podpisuj się, wpisz tylko swój kod (numer).
3. Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania.
18 LUTEGO
2013 ROKU
4. We wszystkich zadaniach udzielaj odpowiedzi własnymi słowami
na podstawie zamieszczonych tekstów.
5. W zadaniu, w którym masz kilka odpowiedzi do wyboru, wybieraj
zawsze tylko jedną, zamalowując odpowiednią literę.
Godzina 12.00
6. Jeśli przy wyborze pomylisz się, zamalowaną literę otocz kółkiem
i zaznacz inną odpowiedź.
7. Zadania rozwiązuj długopisem.
8. Rozwiązania zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych
miejscach. Pomyłki przekreślaj.
Czas pracy:
60 minut
9. Nie używaj korektora.
10. Na ostatniej stronie masz brudnopis, poczynione w nim
przez Ciebie notatki w ogóle nie będą sprawdzane.
Liczba punktów możliwych
do uzyskania: 40
POWODZENIA!
1
Pamięci Wisławy Szymborskiej
Tekst I
Wisława Szymborska – Poeta i świat
Widowiskowe potrafią być filmy o malarzach - można odtworzyć wszystkie fazy
powstawania obrazu od początkowej kreski do ostatniego dotknięcia pędzla. Filmy
o kompozytorach wypełnia muzyka - od pierwszych taktów, które twórca słyszy w sobie,
aż
do
dojrzałej
formy
dzieła
rozpisanego
na
instrumenty.
(…)
Najgorzej z poetami. Ich praca jest beznadziejnie niefotogeniczna. Człowiek siedzi
przy stole albo leży na kanapie, wpatruje się nieruchomym wzrokiem w ścianę
albo w sufit, od czasu do czasu napisze siedem wersów, z czego jeden po kwadransie
skreśli, i znów upływa godzina, w której nic się nie dzieje ... Jaki widz wytrzymałby
oglądanie czegoś takiego?
Wspomniałam o natchnieniu. Na pytanie, czym ono jest, jeśli jest, poeci
współcześni dają odpowiedzi wymijające. Nie dlatego, że nigdy nie odczuli
dobrodziejstwa tego wewnętrznego impulsu. Przyczyna jest inna. Niełatwo wyjaśnić
komuś coś, czego się samemu nie rozumie.
(…)Jest, była, będzie zawsze pewna grupa ludzi, których natchnienie nawiedza.
To ci wszyscy, którzy świadomie wybierają sobie pracę i wykonują ją z zamiłowaniem
i wyobraźnią. Bywają tacy lekarze, bywają tacy pedagodzy, bywają tacy ogrodnicy
i jeszcze setka innych zawodów. Ich praca może być bezustanną przygodą, jeśli tylko
potrafią w niej dostrzec coraz to nowe wyzwania. Pomimo trudów i porażek,
ich ciekawość nie stygnie. Z każdego rozwiązanego zagadnienia wyfruwa im rój nowych
pytań. Natchnienie, czymkolwiek ono jest, rodzi się z bezustannego "nie wiem".
Takich ludzi nie jest zbyt wielu. Większość mieszkańców tej ziemi pracuje,
żeby zdobyć środki utrzymania, pracuje, bo musi. To nie oni z własnej pasji wybierają
sobie pracę, to okoliczności życia wybierają za nich. Praca nie lubiana, praca, która nudzi,
ceniona tylko dlatego, że nawet w tej postaci nie dla wszystkich jest dostępna, to jedna
z najcięższych ludzkich niedoli. I nie zanosi się na to, żeby najbliższe stulecia przyniosły
tutaj jakąś szczęśliwą zmianę.
(…)Tutaj jednak mogą się w słuchaczach zbudzić wątpliwości. Rozmaici oprawcy,
dyktatorzy, fanatycy, demagodzy walczący o władzę przy pomocy kilku byle głośno
wykrzykiwanych haseł, także lubią swoją pracę i także wykonują ją z gorliwą pomysłowością. No tak, ale oni "wiedzą". Wiedzą, a to, co wiedzą, wystarcza im raz na zawsze.
Niczego ponad to nie są ciekawi, bo to mogłoby osłabić siłę ich argumentów. A wszelka
wiedza, która nie wyłania z siebie nowych pytań, staje się w szybkim czasie martwa(…).
Poeta również, jeśli jest prawdziwym poetą, musi ciągle powtarzać sobie
"nie wiem". Każdym utworem próbuje na to odpowiedzieć, ale kiedy tylko postawi
kropkę, już ogarnia go wahanie, już zaczyna sobie zdawać sprawę, że jest to odpowiedź
tymczasowa i absolutnie niewystarczająca. Więc próbuje jeszcze raz i jeszcze raz,
a potem te kolejne dowody jego niezadowolenia z siebie historycy literatury zepną
wielkim spinaczem i nazywać będą "dorobkiem" ...(…).
Frag. odczytu noblowskiego w: WWW.noblisci.pl/1996-wislawa-szymborska/
2
Do rozwiązania zadań od 1. do 4 wykorzystaj tekst I.
Zadanie 1. (0-2)
Akapit trzeci rozpoczyna się zdaniem: Wspomniałam o natchnieniu. Świadczy ono
o tym, że
a) autorka buduje spójną wypowiedź.
b) autorka koncentruje uwagę na sobie.
c) autorka nawiązuje kontakt ze słuchaczami.
d) autorka podkreśla wagę natchnienia.
Uzasadnij odpowiedź, którą wybrałeś:
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
Zadanie 2. (0-1)
Nazwij, biorąc pod uwagę jego budowę, wypowiedzenie rozpoczynające drugi akapit.
………………………………………………………………………………………………
Zadanie 3. (0-1)
Na początku akapitu szóstego jest zaimek przysłowny tutaj. Zastąp go takim wyrażeniem,
aby sens wypowiedzenia nie uległ zmianie.
………………………………………………………………………………………………
Zadanie 4. (0-14)
Do każdego akapitu ułóż po jednym pytaniu w taki sposób, aby treść całego akapitu
była odpowiedzią na nie. Zwróć uwagę na poprawność językową, ortograficzną
i interpunkcyjną każdego pytania.
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
3
Tekst II
Wisława Szymborska - Pochwała złego o sobie mniemania
Myszołów nie ma sobie nic do zarzucenia.
Skrupuły obce są czarnej panterze.
Nie wątpią o słuszności czynów swych piranie.
Grzechotnik aprobuje siebie bez zastrzeżeń.
Samokrytyczny szakal nie istnieje.
Szarańcza, aligator, trychina i giez
żyją jak żyją i rade są z tego.
Sto kilogramów waży serce orki,
ale pod innym względem lekkie jest.
Nic bardziej zwierzęcego
niż czyste sumienie
na trzeciej planecie Słońca.
Do rozwiązania zadań od 5. do 10 wykorzystaj tekst II.
Zadanie 5. (0-1)
Wyjaśnij znaczenie związku frazeologicznego mieć czyste sumienie.
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
Zadanie 6. (0-1)
Autorka zbudowała trzecią zwrotkę wokół dwóch związków frazeologicznych związanych
z sercem. Podaj te związki.
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
Zadanie 7. (0-1)
W wierszu dominują
a) porównania.
b) przenośnie.
c) wyrazy dźwiękonaśladowcze.
d) epitety.
Zadanie 8. (0-1)
Wyjaśnij, jak rozumiesz słowa: Nic bardziej zwierzęcego/niż czyste sumienie.
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
4
Zadanie 9. (0-2)
Tekst, biorąc pod uwagę jego treść, można podzielić na dwie części. Wpisz numery
zwrotek w odpowiednie kolumny tabeli.
Część pierwsza
Część druga
Uzasadnij takie przyporządkowanie.
……………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
Zadanie 10. (0-1)
W jaki sposób autorka dokonała tytułowej pochwały złego o sobie mniemania?
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
Zadanie 11. (0-3)
W pierwszą rocznicę śmierci Wisławy Szymborskiej w Kamienicy Szołayskich Muzeum
Narodowego w Krakowie otwarto wystawę "Szuflada Szymborskiej".
Napisz ogłoszenie informujące o organizowanej na nią wycieczce. Zawrzyj w nim
wszystkie ważne - z punktu widzenia uczestników wycieczki - informacje.
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
5
Zadanie 12. (0-12)
Napisz list do Akademii Szwedzkiej, w którym – podając co najmniej trzy powody
– przekonasz jej członków do przyznania w 2013 roku literackiej Nagrody Nobla
Twojemu ulubionemu pisarzowi/poecie. W liście podaj koniecznie jego imię i nazwisko
oraz co najmniej dwa tytuły napisanych przez niego utworów.
(Uwaga! List nie może dotyczyć W. Szymborskiej.)
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
6
Brudnopis
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………............
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
7