docWymiana przygraniczna
download 
Reklamacja Transkrypt
Wymiana przygraniczna
Gdybym ja to wiedział! Wymiana trochę inaczej Wymiana przygraniczna Współpraca młodzieżowa w Euroregionie Pomerania Rola i znaczenie Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży w rejonie granicznym wzrasta z roku na rok. Świadczy o tym stale powiększająca się liczba międzynarodowych projektów, realizowanych przez domy kultury, stowarzyszenia, urzędy i szkoły. W ciągu ostatnich 12 lat Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu Pomerania przekazało ze środków Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży ponad 9 milionów złotych na polsko-niemieckie programy wymiany. Z tego wsparcia skorzystała głównie młodzież z województwa zachodniopomorskiego, MeklemburgiiPomorza Przedniego, Brandenburgii i Berlina. Euroregion Pomerania Idea tworzenia euroregionów narodziła się w Europie Zachodniej po II wojnie światowej. Jej celem było zbliżenie społeczności skłóconych ze sobą z powodów narodowościowych lub politycznych. Euroregion Pomerania powstał całkiem niedawno, niespełna 14 lat temu. Tworzą go obecnie regiony przygraniczne trzech państw: Niemiec, Szwecji i Polski. Jednym z priorytetowych zadań Stowarzyszenia Gmin Polskich Euroregionu Pomerania (polskiego przedstawiciela Euroregionu Pomerania), jest stworzenie jak najlepszych warunków do rozwoju obszarów przygranicznych, zbliżenia jego mieszkańców oraz wspieranie transgranicznych działań kulturalnych, w tym projektów młodzieżowych. Wiele z tych celów udało się w naszym euroregionie już osiągnąć. Co roku ponad 6 tysięcy młodych Polaków i Niemców spotyka się ze sobą, poznając kraj sąsiada, konfrontując się z uprzedzeniami i stereotypami. Od ponad dziesięciu lat polską i niemiecką młodzież kształci Polsko-Niemieckie Gimnazjum w Löcknitz, które co roku wypuszcza w świat ponad stu dwujęzycznych, dobrze wykształconych absolwentów, przygotowanych do studiów po obu stronach granicy. Chlubą regionu jest także Polsko-Niemiecka Orkiestra Młodzieżowa POMERANIA, która pod kierunkiem polskiego i niemieckiego dyrygenta koncertuje z sukcesem w całej Europie. Współpracują ze sobą także przedszkola, ale również uczelnie wyższe. Uniwersytet Szczeciński prowadzi współpracę naukową z Uniwersytetem w Greifswaldzie i Lund. W tę ideę zbliżenia wpisuje się działalność PNWM. Ponad pięćdziesięcioletnia już historia działania analogicznej organizacji na granicy niemiecko – francuskiej i jej zdumiewające efekty w zabliźnianiu ran powojennych, były impulsem dla rządu polskiego i niemieckiego do utworzenia instytucji służącej wymianie i współpracy młodzieży z obu krajów. PNWM nie bała się przekazać swoich kompetencji instytucjom działającym lokalnie, w tym euroregionom działającym wzdłuż granicy polsko-niemieckiej. Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu Pomerania od 1996 roku jest regionalnym przedstawicielem PNWM w całym województwie zachodniopomorskim, czyli tzw. jednostką centralną. Patrząc na wieloletnie kontakty zachodniopomorskich szkół, przedszkoli i stowarzyszeń oświatowych z niemieckimi partnerami, można śmiało postawić tezę, że współpraca międzynarodowa jest wyzwaniem, które polskie szkoły podejmują coraz chętniej, szczególnie gdy oferta współpracy dotyczy regionu przygranicznego. Działalność PNWM, a co z tego wynika zabezpieczenie finansowe projektów, stały się siłą napędową wspierającą wymianę młodzieży. Jeszcze 10 lat temu wiedza o PNWM nie była zbyt rozpowszechniona, stąd też ze wsparcia PNWM w naszym regionie korzystało tylko ok. 4 procent zachodniopomorskich placówek edukacyjnych. Dziś ponad 11 procent wszystkich szkół korzysta ze środków PNWM, realizując udane polsko-niemieckie spotkania, praktyki zawodowe, programy historyczne czy sportowe. Iwona Kowalczyk www.polsko-niemiecka-wymiana-szkolna.pl 1 Gdybym ja to wiedział! Wymiana trochę inaczej Cechy charakterystyczne przygranicznych projektów młodzieżowych na przykładzie Euroregionu Pomerania PNWM poświęca obszarowi przygranicznemu i rozwijającej się tam współpracy transgranicznej szczególną uwagę. Region przygraniczny obejmuje w Polsce województwa zachodniopomorskie, lubuskie, wielkopolskie i dolnośląskie, natomiast w Niemczech kraje związkowe: MeklemburgięPomorze Przednie, Brandenburgię, Berlin i Saksonię. Jeśli partnerzy projektu spełniają warunek, że większość uczestników pochodzi z terenu przygranicznego i program odbywa się w tym regionie, możliwe jest wspieranie finansowe przedsięwzięć krótkoterminowych (np. jednodniowych, popołudniowych, wieczornych). W naszym euroregionie ponad 30 procent wszystkich projektów to właśnie spotkania jedno- lub dwudniowe. Są one łatwe do przygotowania, stosunkowo niedrogie, tworzą najczęściej cykl spotkań partnerów i gwarantują prawdziwie partnerską współpracę, opartą na zasadach wzajemności, proporcji i równowagi. Od ponad dziesięciu lat Zespół Szkół w Policach prowadzi intensywną współpracę z DeutschPolnisches Gymnasium Löcknitz. Tylko w zeszłym roku partnerzy zrealizowali wspólnie 17 spotkań, z czego 16 stanowiło spotkania jednodniowe. Obie szkoły obchodzą wspólnie wszystkie ważniejsze imprezy i uroczystości szkolne (studniówkę, bal maturalny, Wigilię itp.). Tak owocne, wieloletnie kontakty - zdaniem Beaty Golisewicz, dyrektora szkoły w Policach - są możliwe wyłącznie dzięki ludziom, żyjącym po obu stronach granicy, którzy się znają i chcą współpracować. Widoczną zmianą w strukturze wiekowej uczestników polsko-niemieckich projektów jest coraz częstszy udział w spotkaniach dzieci młodszych niż dwunastoletnie. To najczęściej uczniowie pierwszych klas szkół podstawowych, lecz także... przedszkolaki. W ostatnim roku 20 procent wszystkich uczestników stanowiła ta właśnie grupa wiekowa. PNWM już od kilku lat przychylnie odnosi się do wymian przedszkolnych. Spotkania przedszkolaków trwają najczęściej kilka godzin. Nasi najmłodsi uczestnicy chętnie biorą udział we wszystkich formach wspólnych zabaw, zajęć plastycznych i muzycznych oraz w grach ruchowych. Nie mają jeszcze uprzedzeń i zahamowań i - miejmy nadzieję - nie będą ich mieć też w przyszłości. Od czterech lat udaną współpracę transgraniczną prowadzą dwa szczecińskie przedszkola (Przedszkole Publiczne 67 i 23) z partnerami z Pasewalku (Kita "Regenbogen" oraz "Haus der fröhlichen Jahreszeiten"). W ostatnich latach zrealizowały wspólnie miniolimpiadę sportową, konkursy plastyczne czy warsztaty dla nauczycieli–multiplikatorów, biorących udział w projektach. Polsko-Niemiecki Festiwal Młodzieży jako przykład udanej współpracy przygranicznej Kolejnym aspektem wyróżniającym współpracę przygraniczną jest możliwość łączenia finansowania PNWM z funduszami unijnymi, przeznaczonymi na współpracę transgraniczną. Obecnie na granicy polsko-niemieckiej uruchamiany jest Fundusz Małych Projektów w ramach Interreg IVA (wcześniej Interreg IIIA), który ma służyć zbliżaniu mieszkańców pogranicza, w tym młodzieży. Projekty takie mogą dotyczyć wydarzeń kulturalnych, sportowych, warsztatów i codziennych spotkań. Udanym przykładem takiego współfinansowania projektu młodzieżowego jest Polsko-Niemiecki Festiwal Młodzieży. Festiwal jest wydarzeniem społeczno-kulturalnym na pograniczu polsko-niemiecko-szwedzkim. Jego wyjątkowość polega na tym, że jest inicjatywą nie tylko jednej strony narodowej Euroregionu Pomerania. Od trzynastu lat organizowany jest na przemian po polskiej i niemieckiej stronie granicy, przy czym w przygotowania angażują się co roku wszystkie trzy strony euroregionu. Za rok festiwal po raz pierwszy odbędzie się w Szwecji. Od samego początku był współfinansowany przez PNWM. Środki te były jednak niewystarczające, dlatego też organizatorzy ubiegali się już od pierwszej edycji o wsparcie z funduszy Unii Europejskiej, przeznaczonych na współpracę transgraniczną regionów. Po stronie niemieckiej zawsze była to Inicjatywa Interreg, natomiast po stronie polskiej początkowo program Phare CBC, a od naszej akcesji – także Program Interreg. Iwona Kowalczyk www.polsko-niemiecka-wymiana-szkolna.pl 2 Gdybym ja to wiedział! Wymiana trochę inaczej Transgraniczny charakter festiwalu widoczny jest nie tylko w samym uczestnictwie młodzieży z Polski, Niemiec i ze Szwecji, lecz także w całym procesie organizacyjnym. Rok przed imprezą zaczynają się wspólne obrady komitetu organizacyjnego. W wyniku wielogodzinnych prac powstają program działań kulturalnych i sportowych oraz harmonogram zajęć otwartych, warsztatów, happeningów dla zainteresowanych. To także czas na promocję festiwalu, stworzenie strony internetowej, ogłoszenie konkursów i kwalifikację grup festiwalowych. Młodzież w ciągu trzech dni wspólnie mieszka, występuje i pracuje. Bogaty program otwiera przed nią wiele możliwości uczestnictwa w warsztatach plastycznych, dziennikarskich, tanecznych, zajęciach plenerowych, czy rekreacyjno-sportowych, a także daje możliwość występów na scenie. "Dla mnie najważniejsza jest profesjonalnie przygotowana scena główna, przez którą przewijają się setki różnorodnych artystów. Ci młodzi ludzie przez moment mogą poczuć się jak gwiazdy i mieć wrażenie, że przebywają wśród innych, sobie podobnych gwiazd, od których mogą się czegoś nauczyć. Coś o tym wiem, bo jako opiekun nie potrafię nigdy sobie odmówić występu na scenie razem z moją grupą bębniarzy" – napisał do nas po powrocie z XIII Festiwalu Krzysztof Koroński, nauczyciel Gimnazjum Nr 20 w Szczecinie, wieloletni uczestnik tej imprezy. – "Festiwal ma swoją specyfikę, a każdy jego uczestnik przyjeżdża tu, aby pokazać to, co umie robić najlepiej, to, co ćwiczył długimi miesiącami. Ta wielka grupa nieobojętnej młodzieży, tancerzy, muzyków, sportowców, ma doskonałą okazję sprawdzenia swoich możliwości i nawiązania twórczych kontaktów". Kilkunastoletnie doświadczenie pracy na pograniczu pozwala nam stwierdzić, że organizując międzynarodowy projekt młodzieżowy można się zrazić wieloma przeszkodami, które utrudnią realizację spotkania. Najczęstsze to: brak znajomości języka, brak podstawowej wiedzy o kraju sąsiada, nieznajomość uregulowań prawnych, uprzedzenia i stereotypy. Mając jednak świadomość tych niebezpieczeństw, pedagodzy mogą tak przygotować spotkanie, aby umożliwić polskiej i niemieckiej młodzieży wzajemne poznanie się, wymianę interkulturową, konfrontację z krajem sąsiada, a zarazem z własnymi wyobrażeniami o tym kraju. Jest to szczególnie ważne z tego względu, że w spotkaniu międzynarodowym uczestniczy nie tylko młodzież, lecz pośrednio także bliższa i dalsza rodzina, koledzy z klas i znajomi. Świadomi tych wszystkich uwarunkowań i odpowiedzialności spoczywającej na organizatorach wymian międzynarodowych, pozwalamy sobie w tym miejscu wyrazić uznanie dla ich społecznej pracy, zapewnić o nieustającym wsparciu naszego biura i zachęcić do kontynuowania dalszej współpracy transgranicznej. Iwona Kowalczyk www.polsko-niemiecka-wymiana-szkolna.pl 3
