Informacja na temat kluczowych branż gospodarczych_ost

Informacja na temat kluczowych branż gospodarczych wskazanych
w Koncepcjach Kontraktów Samorządowych
W ramach pierwszego etapu konkursu RPZP.KS-IZ.00-32-001/15 Instytucja Zarządzająca Regionalnym
Programem Operacyjnym Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020 (RPO WZ) pozytywnie oceniła
sześć Koncepcji Kontraktów Samorządowych, na podstawie których zawarto następujące Kontrakty:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Kontrakt Samorządowy dla Powiatu Szczecineckiego,
Kontrakt Samorządowy pn. Inwestycja w rozwój gospodarczy gmin Nowogard, Maszewo, Osina i
Powiatu Goleniowskiego – drogą do efektywnego kształcenia zawodowego,
Kontrakt Samorządowy pn. Strefa Centralna,
Kontrakt Samorządowy – Lider Pojezierzy,
Kontrakt Samorządowy pn. „Metalowa dźwignia regionu” – rozwój gospodarczy obszaru powiatu
wałeckiego poprzez realizację Kontraktu Samorządowego,
Kontrakt Samorządowy pn. Rozwój społeczno – gospodarczy obszaru „Pyrzyce +” obejmujący Gminy:
Banie, Bielice, Kozielice, Lipiany, Przelewice, Pyrzyce, Warnice oraz Powiat Pyrzycki.
W ramach Koncepcji Kontraktów Samorządowych Wnioskodawcy zobligowani byli m.in. do określenia gmin
tworzących Kontrakt Samorządowy oraz wskazania wiodących, kluczowych branż gospodarczych na tym
obszarze, wokół których koncentrować się będzie interwencja działań RPO WZ, właściwych dla mechanizmu
Kontraktu Samorządowego. Określając wiodące branże gospodarcze należało uwzględnić rolę kluczowych
przedsiębiorców zlokalizowanych na obszarze objętym Koncepcją.
Poniżej przedstawiono wyciąg z informacji przedstawionych przez Wnioskodawców w pozytywnie
ocenionych Koncepcjach Kontraktów Samorządowych w zakresie: obszaru Kontraktów Samorządowych oraz
zidentyfikowanych Kluczowych branż gospodarczych.
1. Kontrakt Samorządowy dla Powiatu Szczecineckiego
1.1. Zakres geograficzny obszaru objętego Kontraktem Samorządowym:
Zakres geograficzny KS pokrywa się bezpośrednio z granicami administracyjnymi Powiatu Szczecineckiego.
W skład kontraktu wchodzi 7 JST: Miasto Szczecinek, Gmina Barwice, Gmina Biały Bor, Gmina Borne Sulinowo,
Gmina Grzmiąca, Gmina Szczecinek, Powiat Szczecinecki.
1.2. Kluczowe branże gospodarcze wskazane w Koncepcji Kontraktu Samorządowego:
• Biogospodarka – przemysł drzewno-meblarski
Produkcja wyrobów z drewna oraz korka obejmuje 15% podmiotów działających w sekcji przetwórstwa
przemysłowego na obszarze KS (wg danych rejestru REGON). W ramach wskazanej branży działają duże
przedsiębiorstwa zlokalizowane na terenie podstrefy Szczecinek SSSE. Przedsiębiorstwo Kronospan
Szczecinek Sp. z o.o., we współpracy z Urzędem Miasta Szczecinek, Starostwem Powiatowym oraz Pomorską
Agencją Rozwoju Regionalnego S. A. podejmują działania dotyczące budowy Szczecineckiego Klastra
Meblowego. Duże oddziaływanie na lokalną gospodarkę ma również Koszalińskie Przedsiębiorstwo
Przemysłu Drzewnego S. A.
18 września 2015 roku doszło do podpisania porozumienia kooperacyjnego przez Grupę Założycielską
Szczecineckiego Klastra Meblowego, którą stanowią następujący partnerzy:
− Pomorska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A.,
− Instytut Technologii Drewna,
− Koszalińskie Przedsiębiorstwo Przemysłu Drzewnego S.A.,
− „SILVA” Sp. z o.o.,
1
− Kronospan Sp. z o.o.,
− PIOTR SOWA ‘STOL-TAP’,
− Home Systems Sp. z o.o.
Możliwości tworzone w ramach SKM, na przygotowanych pod inwestycje terenach, stanowią szansę dla
rozwoju gospodarczego obszaru poprzez przyciąganie kooperantów dla wiodących przedsiębiorstw.
Przyciągnięcie i uruchomienie nowych inwestycji ma docelowo tworzyć nowe miejsca pracy, a kwalifikacje
siły roboczej zostaną zapewnione dzięki zawiązanej współpracy ze szkołami zawodowymi oraz Politechniką
Koszalińską.
• Biogospodarka – odnawialne źródła energii
Na etapie diagnozy obszaru KS zidentyfikowano korzystne warunki do produkcji energii z odnawialnych
źródeł (wiatr oraz energia słoneczna). Tego rodzaju uwarunkowania stanowią szansę dla rozwoju obszaru, a
ich wykorzystanie wpisuje się w założenie polityk unijnych w zakresie dywersyfikacji energetycznej oraz
promowania gospodarki niskoemisyjnej. Przedsiębiorstwa zlokalizowane na obszarze KS są gotowe do
podejmowania przedsięwzięć związanych z wykorzystaniem OZE, istnieją również podmioty zgłaszające
zapotrzebowanie na tereny przygotowane do przyjęcia tego rodzaju inwestycji. Wykorzystanie odnawialnych
źródeł energii było również często powracającym elementem zgłoszonych, w toku konsultacji społecznych,
projektów komplementarnych.
•
Przemysł metalowo-maszynowy
Wybór kolejnej branży kluczowej związany jest ze strukturą działających na obszarze KS podmiotów
gospodarczych. Jak wskazano w części diagnostycznej – 9% podmiotów zalicza się do sekcji C Polskiej
Klasyfikacji Działalności 2007 – przetwórstwo przemysłowe. Wśród nich 17% podmiotów zajmuje się
produkcją metalowych wyrobów gotowych, a 14% naprawą, konserwacją i instalowaniem maszyn i urządzeń,
co razem daje 31% udziału przemysłu metalowo-maszynowego. Lokalizacja kolejnych przedsiębiorstw
działających w branży jest możliwa biorąc pod uwagę potencjał rozwojowy Szczecineckiego Klastra
Meblowego, wynika również ze zgłaszanego zapotrzebowania przedsiębiorców na tereny inwestycyjne.
Przykładowe przedsiębiorstwa działające w branży to: Centrostal S. A., Madrew oraz POM-EKO.
• Przemysł elektrotechniczny i teleinformatyczny
Branża obejmuje przedsiębiorstwa prowadzące działalność w zakresie procesu sprzętu elektrotechnicznego
oraz świadczenia nowoczesnych usług teleinformatycznych. Opisane rodzaje działalności wpisują się w
inteligentną specjalizację WZP: usługi przyszłości. Branżę reprezentują takie przedsiębiorstwa jak: Schneider
Electric, Rimaster, Gawex, Telzas ETC Group i GData Software oraz EP&M. Potencjał branży wynika z jej
innowacyjnego charakteru, zarówno w zakresie działalności produkcyjnej, jak i usługowej. Jest to kolejna
gałąź gospodarki, która może rozwijać się w oparciu o szerokie rynki zewnętrzne, ale też skorzystać na
rozwoju pozostałych kluczowych branży na rynku lokalnym (np. dostarczając lokalnym odbiorcom
wyposażenie lub przygotowując oprogramowanie).
2. Kontrakt Samorządowy pn. Inwestycja w rozwój gospodarczy gmin Nowogard, Maszewo, Osina i
Powiatu Goleniowskiego – drogą do efektywnego kształcenia zawodowego
2.1. Zakres geograficzny obszaru objętego Kontraktem Samorządowym:
Obszar uwzględniony w Kontrakcie Samorządowym obejmuje trzy gminy: Gminę Nowogard, Gminę Osina i
Gminę Maszewo oraz powiat goleniowski.
2.2. Kluczowe branże gospodarcze wskazane w Koncepcji Kontraktu Samorządowego:
Na obszarze objętym Kontraktem Samorządowym funkcjonuje ok. 7300 podmiotów gospodarczych. Na
terenie Powiatu Goleniowskiego czołową gałąź gospodarki stanowi przemysł drzewny i meblarski. Następuje
również rozwój turystyki. Gmina Osina ma charakter głównie rolniczy, podobnie do Gminy Maszewo, w której
działalność gospodarcza rozwija się w oparciu o rolnictwo, przemysł rolno-spożywczy i przemysł
przetwórczy.
2
Na terenie Powiatu Goleniowskiego funkcjonuje Goleniowski Park Przemysłowy o powierzchni 400 ha, gdzie
ulokowały się firmy z branż przetwórstwa rolnego, produkcji żywności, obróbki skór, konfekcjonowania i
obróbki kamieni dekoracyjnych, produkcji przędzy dywanowej, tapet, artykułów higienicznych, produkcji
naczep i przyczep, kadłubów do jachtów, montażu sprzętu komputerowego, oraz łopat dla siłowni
wiatrowych m.in. Baltic Spinning, Faymonville, Rasch Polska, LM Wind Power, Weber Polska.
Do podmiotów gospodarczych, zapewniających mieszkańcom KS największą ilość miejsc pracy, należą:
Przedsiębiorstwo Robót Drogowych S.A., zakłady produkcyjne „Noworim”, „Gardia” i „Autoneum”.
Zgodnie z obecnymi uwarunkowaniami, w celu wykorzystania istniejącego potencjału obszaru KS,
oczekiwanymi kierunkami rozwoju gospodarczego i inwestycyjnego są:
• turystyka i rekreacja,
• przetwórstwo rolno-spożywcze,
• rolnictwo ekologiczne,
• usługi i przemysł nieuciążliwy dla środowiska naturalnego.
3. Kontrakt Samorządowy pn. Strefa Centralna
3.1 Zakres geograficzny obszaru objętego Kontraktem Samorządowym
Obszar objęty Kontraktem Samorządowym pod nazwą „Strefa Centralna” (KS SC) obejmuje obszar powiatów:
drawskiego, łobeskiego oraz świdwińskiego.
W skład KS SC wchodzą następujące jednostki samorządu lokalnego szczebla gminnego oraz powiatowego:
Gmina Czaplinek (GCZ), Gmina Drawsko Pomorskie (GDP, Gmina Kalisz Pomorski (GKP), Gmina Ostrowice
(GO), Gmina Wierzchowo (GWI), Gmina Złocieniec (GZ), Powiat Drawski (PD), Gmina Dobra (GD), Gmina Łobez
(GŁ), Gmina Radowo Małe (GRM), Gmina Resko (GR), Gmina Węgorzyno (GWE), Powiat Łobeski (PŁ), Gmina
Brzeżno (GB), Gmina Połczyn – Zdrój (GPŁ), Gmina Rąbino (GR), Gmina Sławoborze (GS), Gmina Miejska
Świdwin (GMŚ), Gmina Świdwin (GŚ), Powiat Świdwiński (PŚ).
3.2. Kluczowe branże gospodarcze wskazane w Koncepcji Kontraktu Samorządowego:
Pomimo tego, że Strefa Centralna obejmuje obszar aż 3 powiatów: drawskiego, łobeskiego i świdwińskiego,
to jest to obszar niezwykle do siebie podobny / zbliżony, który cechuje się bardzo dużym podobieństwem w
SG, SS i SI. SC jest obszarem, w którym funkcjonują wszystkie możliwe podmioty gospodarki narodowej, w
których dominującą rolę odgrywa sektor przedsiębiorczości (mikro, małe, średnie i duże) oraz sektor
publiczny, który jest ważnym pracodawcą (JST i ich jednostki organizacyjne, MON, PGLP).
Obszar Strefy Centralnej jest bardzo jednolity pod kątem sektorów gospodarki narodowej, w którym wiodącą
rolę odgrywają następujące kluczowe branże (zgodnie z wagą ważności / istotności):
• Biogospodarka (B), ze szczególnym uwzględnieniem przemysłu drzewnego i rolno-spożywczego,
• Przemysł metalowo-maszynowy (M-M),
• Turystyka i zdrowie (T-Z),
• Usługi przyszłości (UP), które są komplementarne do wszystkich sektorów gospodarki narodowej (bez
innych rodzajów działalności funkcjonowanie / rozwój byłby znacznie ograniczony).
Jednym z istotniejszych rodzajów gospodarki jest branża budowlana (usługi i produkcja), która jest
barometrem stanu lokalnej gospodarki i uzależniona jest również (tak jak UP) od funkcjonowania B, M-M, T-Z
i UP jako całości. Również dane statystyczne i opisowe w części diagnostycznej, w pełni potwierdzają
uzasadnienie wyboru B, M-M, T-Z i UP jako wiodących branż gospodarczych, na których będzie
koncentrowała się interwencja zaplanowana w KS SC (projekty priorytetowe i komplementarne).
3
4. Kontrakt Samorządowy – Lider Pojezierzy
4.1. Zakres geograficzny obszaru objętego Kontraktem Samorządowym:
Obszar objęty Kontraktem Samorządowym: Powiat Myśliborski, Powiat Choszczeński, Gminę Barlinek, Gminę
Choszczno, Gminę Dębno, Gminę Myślibórz, Gminę Pełczyce, Gminę Trzcińsko Zdrój.
4.2. Kluczowe branże gospodarcze wskazane w Koncepcji Kontraktu Samorządowego:
•
•
•
•
•
•
branża drzewno-meblarska – na terenie gmin objętych Kontraktem Samorządowym funkcjonuje wiele
firm zajmujących się bezpośrednio obróbką, przetwarzaniem drewna, co determinuje obecność firm
dostarczających produkty i świadczących usługi komplementarne dla przedmiotowej branży. Działają
tu duże zakłady produkcyjne (Barlinek SA.) oraz wiele mniejszych m.in.: Watex, Depol, Drewmet,
Meblex. Branża jest wysoce innowacyjna, posiada potencjał rozwoju technologii.
branża metalowa, maszynowa – zwiększa się liczba firm z tego sektora, determinując rozwój także
branży transportowej. Głównym zakresem działalności firm z branży metalowo-maszynowej jest
produkcja gotowych wyrobów i artykułów metalowych oraz obróbka mechaniczna. Przykłady takich
firm działających na obszarze objętym KKS: Bomet, Caparo, PPU Consmet, HACON. Branża jest wysoce
innowacyjna, posiada potencjał rozwoju technologii.
branża logistyczno–spedycyjna – branża rozwija się dynamicznie dzięki dogodnej lokalizacji oraz
dużej liczbie kontrahentów oraz zwiększającej się ilości stref inwestycyjnych. Przykładem firm
realizujących transport drogowy są: PPH UNIMAX-MP, TTP Sp. z o.o., Inter-Glob-Trans, Euro-Trans J.Ś
energetyka odnawialna – w ostatnich latach zrealizowano pierwsze duże przedsięwzięcia w tym
zakresie. Na terenie obszaru działają firmy świadczące usługi na rzecz branży OZE np. INT.Transport
Production Wind Energy. Obszar posiada ogromny potencjał do rozwoju OZE opartego na walorach
naturalnego ukształtowania.
branża wydobycia surowców naturalnych – w gminach eksploatowane są następujące surowce:
− Barlinek – kruszywa naturalne.
− Choszczno – złoża piasku. Wydano także koncesję na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż
ropy naftowej i gazu ziemnego
− Trzcińsko-Zdrój – żwirownie, złoża kredy pojeziornej (obszar dotychczasowego zakładu
odkrywkowego jest rekultywowany, na nowy przygotowywana jest dokumentacja)
− Dębno – kopaliny energetyczne (ropa naftowa, gaz ziemny, torf)
− Myślibórz – potencjalny inwestor zainteresowany uruchomieniem wydobycia kruszywa
branża turystyczna – obszar bogaty jest w unikalne obiekty dziedzictwa kulturowego oraz miejsca
umożliwiające obcowanie z przyrodą. Obecnie najdynamiczniej rozwija się turystyka krajoznawcza,
aktywna (liczne szlaki piesze i rowerowe) oraz wypoczynkowa. Firmy z sektora turystyki poszukują
atrakcyjnych terenów do rozwoju.
5. Kontrakt Samorządowy pn. „Metalowa dźwignia regionu” – rozwój gospodarczy obszaru powiatu
wałeckiego poprzez realizację Kontraktu Samorządowego
5.1. Zakres geograficzny obszaru objętego Kontraktem Samorządowym
Obszar objęty Kontraktem Samorządowym: Gmina i Miasto Mirosławiec, Miasto i Gmina Człopa, Gmina
Tuczno, Gmina Miejska Wałcz, Gmina Wiejska Wałcz oraz Powiat Wałecki.
5.2. Kluczowe branże gospodarcze wskazane w Koncepcji Kontraktu Samorządowego:
4
Z uwagi na endogeniczne walory obszaru powiatu wałeckiego, a także mając na uwadze silną koncentrację
przemysłu metalowo-maszynowego i występowanie na tym obszarze klastra metalowego „Metalika”
kluczowymi branżami gospodarczymi na obszarze powiatu jest branża metalowo-maszynowa.
Klaster „Metalika” skupiający przedsiębiorstwa z branży metalowej oraz branż komplementarnych
z województw zachodniopomorskiego, wielkopolskiego oraz pomorskiego stanowi główny element rozwoju
branży metalowo-maszynowej. Nadrzędnym celem inicjatywy klastrowej jest zintensyfikowanie poziomu
rozwoju poprzez zwiększenie skali kooperacji wewnętrznej oraz współpracy z firmami zewnętrznymi
(krajowymi i zagranicznymi), głównie w branży metalowej i maszynowej.
Wśród przedsiębiorstw zrzeszonych w ramach klastra znaczną część stanowią te o wieloletniej tradycji
działania na rynku krajowym, jak i zagranicznym (główni partnerzy handlowi pochodzą
z rynku niemieckiego oraz Skandynawii). Do przykładowych przedsiębiorstw należą: Albor, Ekomech,
Metalinvest, Metaltech, Power-Tech, Romet-Wałcz, Sumara, Unimetal czy Transmet. Firmy działające w
ramach Klastra osiągają sprzedaż na poziomie 320 mln zł, zatrudniając około 2300 pracowników. Eksport
przedsiębiorstw klastra ogółem kształtuje się na poziomie ok. 50%.
Znaczny wkład w rozkwit omawianej branży wnoszą także przedsiębiorstwa nie zrzeszone w klastrze, w tym
przede wszystkim Albatros Aluminium Sp. z o.o., Ozen Plus Sp. z o.o., VNH Sp. z o.o., Drut Plast Sp. z o.o, GMM
sp. z oo, Broset Sp. z o.o , DCM Deckert Maschinenbau Sp. z. o.o.
Wsparciem dla rozwoju branży jest stałe ukierunkowanie specjalizacji w szkołach zawodowych ulokowanych
na terenie powiatu wałeckiego w kierunku branży metalowo-maszynowej oraz branż komplementarnych.
Ścisłą współpracę ze spółkami klastrowymi podejmują instytucje otoczenia biznesu w tym między innymi:
PWSZ w Wałczu, Regionalne Centrum Badawczo-Rozwojowe, , Północna Izba Gospodarcza oddział w Wałczu,
Stowarzyszenie Inicjatyw Gospodarczych, Słupska Specjalna Strefa Ekonomiczna w Wałczu.
W ramach branży metalowo-maszynowej w powiecie wykonywane są usługi odlewnictwa metali, obróbki
metali, produkcja maszyn i narzędzi. Przedsiębiorstwa zrzeszone w ramach klastrowa Metalika realizują
zlecenia dla branży morskiej, off-shore’owej, budowlanej, rolniczej, motoryzacyjnej (samochodów
ciężarowych i autobusów), diagnostyki samochodowej, farm wiatrowych i ochrony środowiska, rowerowej
oraz zaawansowanych maszyn i urządzeń związanych z obróbką metalu. Działania te w sposób bezpośredni
wpisują się w regionalną specjalizację przemysł metalowo-maszynowy.
6. Kontrakt Samorządowy pn. Rozwój społeczno – gospodarczy obszaru „Pyrzyce +” obejmujący
Gminy: Banie, Bielice, Kozielice, Lipiany Przelewice, Pyrzyce, Warnice oraz Powiat Pyrzycki.
6.1. Zakres geograficzny obszaru objętego Kontraktem Samorządowym:
Obszar objęty Kontraktem Samorządowym umownie nazwanym „Pyrzyce +” to: Gmina Banie, Gmina Bielice,
Gmina Kozielice, Gmina Lipiany, Gmina Pyrzyce, Gmina Przelewice, Gmina Warnice, Powiat Pyrzycki.
6.2. Kluczowe branże gospodarcze wskazane w Koncepcji Kontraktu Samorządowego:
Jako kluczowe branże gospodarcze Kontraktu Samorządowego wskazano: biogospodarkę – przetwórstwo
rolno-spożywcze (wysoko wyspecjalizowane), sektor turystyki i agroturystyki, dziedzictwo kulturowe, sektor
ICT, OZE, branża budowalno-montażowa oraz przemysł metalowy, sektor zdrowia, rehabilitacji i wypoczynku:
• Biogospodarka – przetwórstwo rolno-spożywcze – wspólny potencjał całego obszaru oparty o walory,
które oferuje ziemia, właściwe zagospodarowanie i połączone mogą stać się motorem napędowym
całej gospodarki, istniejące przetwórstwo w postaci małych i średnich gospodarstw rolnych, które
łącząc swoje siły stworzyć mogą wiele rozpoznawalnych produktów regionalnych. Pomimo
potencjałów widoczne są także deficyty w postaci braku skutecznych działań promocyjnych,
wzajemnej współpracy na rzecz regionu, postrzegania własnego samorządu jako jednostki, której
obszar zainteresowania wykracza poza teren gminy, nie dostrzegając przy tym szerszych możliwości
rozwojowych, które połączone stanowić będą mocne strony decydując o rozpoznawalności obszaru.
5
•
•
•
Turystyka i agroturystyka, dziedzictwo kulturowe – wspólny potencjał całego KS oparty
o bogate walory naturalne oraz unikatowe dziedzictwo kulturowe w wielu miejscach doskonale
zachowany, istniejące szlaki turystyczne i rowerowe przebiegające przez całość KS. Pomimo
potencjału do rozwoju tego obszaru, wciąż widoczne są deficyty infrastruktury w obszarze turystyki.
Dotyczą one dozbrojenia terenów inwestycyjnych nad jeziorami, akwenami pod rozwój funkcji
turystycznych, brakiem zagospodarowania jezior, które są głównym walorem przyrodniczym i atrakcją
turystyczną obszaru oraz niszczejący dorobek architektoniczno-kulturowy obszaru wymagający
głębokiej rewitalizacji oraz promocji na zewnątrz. Dodatkowo jest to obszar, który wymaga połączenia
z działaniami przedsiębiorstw, którzy oferować mogą funkcje komplementarne wobec dziedzictwa
kulturowego czyniąc je atrakcyjnymi i godnymi uwagi na danym rynku.
OZE – specjalizacja oddziaływuje na całość obszaru, coraz częściej wdrażana w ramach realizowanych
projektów, połączona funkcjonalnie z inwestycjami infrastrukturalnymi pozwala na obniżenie
rachunków zarówno w sektorze jst jak i przedsiębiorstw, którzy coraz częściej sięgają po te formy
realizacji.
Sektor zdrowia, rehabilitacji i wypoczynku – staje się wspólnym potencjałem dla całego KS, jest
bowiem oparty o występujące lokalnie surowce naturalne takie jak: solanki, borowiny, gliny oraz liczne
akweny wodne połączone we wspólną ofertą daje szansę oferować różnym grupom społ. dostęp do
wysoko wyspecjalizowanych usług, których potencjalni kuracjusze, turyści nie znajdą w innej części
województwa. Barierą jest jednak fakt, że przy braku zewnętrznego finansowania większość z
planowanych pomysłów nie zostanie zrealizowana.
6