1 Dr inż. Agnieszka Surowiak Katedra Przeróbki Kopalin i Ochrony

Dr inż. Agnieszka Surowiak
Katedra Przeróbki Kopalin i Ochrony Środowiska
Wydział Górnictwa i Geoinżynierii
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Sprawozdanie ze stażu naukowo-technicznego
W okresie od 01.10.09 do 31.12.09 pracownik naukowy Katedry Przeróbki Kopalin
i Ochrony Środowiska Wydziału Górnictwa i Geoinżynierii dr inż. Agnieszka Surowiak
odbyła krajowy staż przemysłowy w Katowickim Holdingu Węglowym S.A w ramach
projektu Fabryka Inżynierów z programu operacyjnego Kapitał Ludzki.
Katowicki Holding Węglowy S.A. jest jednym z największych krajowych i europejskich
producentów węgla, którego głównym celem działalności jest produkcja i sprzedaż
wysokogatunkowego węgla energetycznego. W wyniku przeprowadzonych w ostatnich
latach zmian strukturalnych, w skład Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. wchodzi
obecnie 6 kopalń: "Wieczorek", "Staszic", "Murcki", "Wujek", "Mysłowice", "Wesoła".
Kopalnie funkcjonują w ramach Holdingu, ale jako odrębne zakłady gospodarcze o dużym
stopniu samodzielności, na pełnym wewnętrznym rozrachunku gospodarczym, nie
posiadają jednak osobowości prawnej. Kopalnie wchodzące w skład holdingu oraz
kopalnia - spółka utworzona na bazie majątku KHW S.A, a mianowicie "Kazimierz-Juliusz"
Sp. z o.o., tworzą razem tzw. Katowicką Grupę Kapitałową.
Katowicki Holding Węglowy produkuje rocznie około 17,5 mln ton wysokojakościowych
sortymentów handlowych węgla. Obszary górnicze kopalń Katowickiej Grupy Kapitałowej
zajmują powierzchnię 227 km2 i położone są w obrębie miast: Katowice, Mysłowice,
Jaworzno, Tychy, Mikołów, Ruda Śląska, Chorzów, Sosnowiec i Dąbrowa Górnicza.
Kopalnie
KHW
S.A
wydobywają
węgiel
energetyczny
przeznaczony
do
spalania
w energetyce systemowej, ciepłownictwie, przemyśle i jako węgiel opałowy dla
gospodarstw domowych. Wydobywany węgiel kierowany jest do zakładów przeróbki
mechanicznej,
w
których
poddawany
jest
wzbogacaniu
i
sortowaniu
na
grupy
sortymentowe: grube, średnie i miałowe. Nadmienić należy, że kopalnie KHW S.A od
kilku
lat
rozpoczęły
eksploatację
pokładów
charakteryzujących
się
bardzo
niską
zawartością siarki pozwalających spełnić normy Dyrektywy 2001/80/EC Parlamentu
Europejskiego oraz Rady Europy z dnia 23 października 2001 roku dotyczącej
ograniczenia
emisji
niektórych
zanieczyszczeń
do
powietrza
z
dużych
obiektów
energetycznego spalania paliw w tym przede wszystkim redukcję emisji tlenków siarki,
tlenków azotu oraz pyłu. Posiadane urządzenia i zastosowane technologie produkcji
umożliwiają kopalniom również podjęcie produkcji węgla o dowolnym uziarnieniu,
zgodnym ze zgłoszonym zapotrzebowaniem odbiorców. Dodatkowo KHW S.A posiada
możliwość produkcji, na życzenie kontrahenta, specyficznych mieszanek energetycznych
1
o
właściwościach
fizykochemicznych
niemożliwych
do
osiągnięcia
w
przypadku
pojedynczej kopalni. Kilka lat temu KHW S.A podjął się promocji nowoczesnych
technologii spalania węgla jako sposobu częściowego przeciwdziałania wypieraniu węgla
przez inne paliwa. Podjęte działania przyczyniły się do powstania nowego, intensywnie
rozwijającego się rynku tzw. kwalifikowanych paliw węglowych. Na rynku tym KHW S.A
specjalizuje się w produkcji wysokojakościowych paliw o powtarzalnych parametrach
jakościowych do nowoczesnych kotłów grzewczych o sprawności przekraczającej 80%.
Ekoret, przeznaczony jest przede wszystkim do niskoemisyjnych kotłów z paleniskami
retortowymi z ciągłym podawaniem paliwa przy zastosowaniu podajnika ślimakowego.
Może być również stosowany w kotłach rusztowych z podajnikami tłokowymi lub
szufladowymi oraz w kotłach zasypowych o działaniu okresowym. Eko-Fins przeznaczony
jest do niskoemisyjnych kotłów retortowych z podajnikami ślimakowymi dostosowanych
do spalania sortymentów miałowych o podwyższonej spiekalności. Może być również
stosowany
w
kotłach
rusztowych
z
podajnikami
tłokowymi
lub
szufladowymi.
Jednocześnie wprowadzono na rynek wysokojakościowe i niskosiarkowe (Qir >29 MJ i Srt
<0,6 %) sortymenty grube i średnie dla potrzeb niskoemisyjnych kotłów zasypowych
o działaniu okresowym ze wstępnym zgazowaniem paliwa – Orzech-E i Groszek-E
posiadające odpowiednie świadectwa badania na znak bezpieczeństwa ekologicznego.
W czasie stażu dr inż. Agnieszka Surowiak poznała technologię wzbogacania węgli
różnych
typów
i
o
różnych
parametrach
fizyko-mechanicznych
w
warunkach
przemysłowych. Różnorodność technologii zakładów przeróbki mechanicznej węgla
wchodzących w skład KHW S.A, umożliwiła stażystce praktyczne poznanie technologii
wzbogacania grawitacyjnego węgli (KWK „Staszic”) a także wzbogacania drobnych klas
ziarnowych w przypadku wzbogacania flotacyjnego (KWK „Murcki”).
Zakres
stażu
obejmował
zapoznanie
się
z
dokumentacją
technologiczną
prowadzonego procesu w zakładach przeróbki mechanicznej węgla w wybranych
kopalniach oraz praktyczną obserwację procesu w zakładzie przeróbczym.
W pierwszej części stażu, który odbywał się w Biurze Zarządu KHW S.A w Zespole
Przeróbki Węgla i Jakości Produkcji dr inż. Agnieszka Surowiak szczegółowo poznała
charakterystykę zakładu i możliwości produkcyjne, następnie zapoznała się ze strukturą
organizacyjną KHW S.A., systemem zarządzania zakładami górniczymi, systemem
kontroli
jakości
produktów
handlowych,
prowadzoną
dokumentacją
w
zakresie
raportowania i sposobem załatwiania reklamacji jakościowych i ilościowych.
Druga część stażu przebiegała w kopalniach: KWK „Staszic” i KWK „Murcki”, gdzie
stażystka zapoznała się z technologią produkcji węgla na konkretne zamówienia
odbiorców. Zakład przeróbczy KWK „Staszic” wzbogaca grube i średnie sortymenty
węglowe we wzbogacalnikach z cieczą ciężką oraz produkuje sortymenty miałowe
w płuczce osadzarkowej. Zakład przeróbczy KWK „Murcki” prowadzi wzbogacanie węgla
2
w ciągu technologicznym z flotacją mułów węglowych, co pozwoliło na dokładne
przyjrzenie
się
procesowi
flotacji
ze
szczególnym
zwróceniem
uwagi
na
reżim
stosowanych odczynników, wymagane zagęszczenie mętów flotacyjnych i maszyny
flotacyjne.
Dzięki zróżnicowaniu procesów przeróbczych w tych kopalniach różny jest też sposób
zamykania obiegu wodno-mułowego, a co się z tym wiąże inne maszyny i urządzenia,
różna wilgotność produktów handlowych. Jest to cenna wskazówka i doświadczenie
w
projektowaniu obiegów wodno-mułowych i gospodarowaniem najdrobniejszymi
ziarnami węglowymi, które powstają w wyniku łatwego kruszenia węgla i stanowią na
chwilę obecną poważny problem w wielu kopalniach.
Ponadto, dr inż. Agnieszka Surowiak uczestniczyła w przygotowywaniu wniosku projektu
pt.
„Rozwój
i
wdrożenie
innowacyjnej
technologii
produkcji
nowego
kruszywa
budowlanego”, który został złożony w ramach programu operacyjnego „Innowacyjna
gospodarka”. Projekt ten ma na celu uruchomienie produkcji nowego kruszywa
budowlanego z odpadów powęglowych na jednej z kopalń wchodzących w skład KHW S.A.
Przebywanie na stażu przemysłowym w KHW S.A umożliwiło weryfikację wiedzy
teoretycznej w warunkach ruchowych zakładu przeróbczego, podniosło umiejętności
i kwalifikacje, które będą wykorzystywane w procesie dydaktycznym a także w pracy
naukowej.
3
4
5