WARSZTATY EDUKACYJNE - Muzeum Podlaskie w Białymstoku
Transkrypt
WARSZTATY EDUKACYJNE - Muzeum Podlaskie w Białymstoku
OFERTA EDUKACYJNA towarzysząca wystawie poświęconej historii białostockiej społeczności żydowskiej i powstaniu w białostockim getcie, którego 70. rocznicę obchodziliśmy 16 sierpnia. Wystawa przygotowana została przez Muzeum Podlaskie w Białymstoku, a eksponowana jest na Rynku Kościuszki, w Ratuszu i Operze i Filharmonii Podlaskiej. WE WRZEŚNIU I PAŹDZIERNIKU zapraszamy do udziału w bezpłatnych zajęciach przybliżających historię i kulturę Żydów. Na ofertę edukacyjną składają się warsztaty przygotowane przez Fundację Uniwersytetu w Białymstoku oraz lekcje i zajęcia interaktywne opracowane przez pracowników Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. WARSZTATY EDUKACYJNE skierowane do uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych z Białegostoku i województwa podlaskiego. Warsztaty przygotowane zostały przez Fundację Uniwersytetu w Białymstoku, Składa się na nią pięć warsztatów dotyczących historii i kultury żydowskiej, których autorskie scenariusze przygotowali: Anna J. Kloza, Katarzyna Niziołek i Mariusz Sokołowski. Warsztaty odbywać się będą w Muzeum Historycznym w Białymstoku przy ul. Warszawskiej 37 lub – w razie konieczności – w szkołach. Warsztaty są realizowane dzięki wsparciu finansowemu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego oraz ze środków z budżetu Miasta Białegostoku. Opiekunów grup prosimy o kontakt mailowy z Katarzyną Niziołek [email protected] w sprawie ustalenia terminu i innych szczegółów. 1. HISTORIA UKRYTA W PRZEDMIOTACH Idea warsztatu opiera się na stworzeniu sytuacji bezpośredniego kontaktu z przeszłością przy użyciu autentycznych przedmiotów potraktowanych jako nośniki pamięci. Przedmioty (eksponaty historyczne) wykorzystane w warsztacie funkcjonują w nim jako pozostałości (ślady) minionych czasów i ludzkich losów. Warsztat ma na celu ukazanie znaczenia narracji (opowieści) w poszukiwaniach historycznych oraz roli zwykłych ludzi w opowiadaniu historii, co w warstwie metodologicznej odpowiada perspektywie historii mówionej. Uczestnicy warsztatu odwołują się do swojej wiedzy historycznej, wyobraźni i wspomnień, wywołanych przez poszczególne przedmioty. Wchodzą w role opowiadaczy historii, jej potencjalnych świadków i transmiterów. Rozwijają umiejętność obserwacji otoczenia – wrażliwość na historie ludzkie ukryte w przedmiotach codziennego użytku. Warsztat prowadzi Katarzyna Niziołek – pracownik naukowo-dydaktyczny w Instytucie Socjologii Uniwersytetu w Białymstoku, gdzie prowadzi zajęcia z makrostruktur społecznych, socjologii narodu i grup etnicznych oraz kursy specjalizacyjne – między innymi ze społeczeństwa obywatelskiego, organizacji pozarządowych i nauczania wielokulturowości. Angażuje się w działalność społeczną w obszarze animacji kultury, edukacji nieformalnej oraz popularyzacji lokalnej historii i dziedzictwa kulturowego. W 2009 r. została nagrodzona w ramach akcji „Przystanek Młodzi” – „za dyskusje o wielokulturowości i tolerancji oraz za działania na rzecz historii lokalnej”. 2. ELEMENTY KULTURY ŻYDOWSKIEJ Motywem przewodnim warsztatu jest wehikuł czasu, za pomocą którego uczestnicy przenoszą się w przeszłość, do roku 1938. Są członkami białostockiej gminy (społeczności, wspólnoty) żydowskiej. Jest Szabas (Szabat) – kończący tydzień świąteczny dzień przypadający w sobotę. Jako religijni Żydzi wybierają się do synagogi… Podczas warsztatu, na podstawie fotografii i fragmentów wspomnień uczestnicy poznają charakterystyczne zwyczaje szabasowe, obowiązujące w tym dniu religijne zasady i tradycyjne świąteczne menu. Dowiadują się między innymi, dlaczego synagogi nie nazywamy świątynią, czym jest aron hakodesz i z czego przygotowuje się czulent. Warsztat prowadzi Katarzyna Niziołek. 3. ŻYCIE CODZIENNE W BIAŁOSTOCKIM GETCIE Celem warsztatu jest pokazanie codzienności w białostockim getcie. Uczestnicy zostają podzieleni na grupy zadaniowe. Każda z nich otrzymuje różnorodne materiały dydaktyczne: fragmenty pamiętników z białostockiego getta, wspomnień przedstawionych w książkach, tekstów źródłowych, fotografii. Zadaniem uczestników jest stworzenie mapy mentalnej, która będzie związana z jednym z tematów: Życie codzienne w getcie, Na obrzeżach normalności albo dotykanie normalności, Relacje międzyludzkie w getcie, Sytuacja dzieci i młodzieży w getcie. W oparciu o zebrane informacje uczestnicy konstruują rozbudowaną definicję słowa ,,getto”, biorąc pod uwagę różne aspekty: historyczny, socjologiczny, kulturowy. Warsztat prowadzi Anna J. Kloza – polonistka, działaczka społeczna, animatorka kultury. Pracuje w VI Liceum Ogólnokształcącym im. Króla Zygmunta Augusta w Białymstoku jako nauczyciel języka polskiego. Aktywnie działa na rzecz dialogu chrześcijańsko-żydowskiego, przywracania pamięci o Żydach podlaskich i Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, interesuje się również edukacją międzykulturową i nauczaniem o Holokauście. 4. HEROINY W ŻYDOWSKIM RUCHU OPORU Podczas warsztatu młodzież poznaje biografię niezwykłych żydowskich kobiet, które brały udział w ruchu oporu po aryjskiej stronie: Broni Klibański, Lisy Czapnik i Chajki Grossman. Uczestnicy otrzymują archiwalne fotografie dziewcząt i ich pierwszy m zadaniem jest stworzenie fikcyjnej biografii każdej z nich. Następnie, korzystając z różnorodnych materiałów źródłowych, dokonają próby odpowiedzi na pytania: Dlaczego było to możliwe, iż dziewczęta mogły brać udział w ruchu oporu w getcie białostockim, będąc po aryjskiej stronie? Jakie zadania wykonywały? Jakie czynniki ułatwiały im, a jakie utrudniały realizację powierzonych zadań? Jakie emocje, uczucia, refleksje towarzyszyły im podczas pracy? Jak zakończyły się ich powojenne losy? Uczestnicy warsztatu przedstawiają efekty swojej pracy w wybranej przez siebie formie (np. mapa mentalna, kolaż, opowiedzenie losów postaci z jej perspektywy). Końcowa dyskusja jest próbą odpowiedzi na pytanie: Dlaczego powinniśmy pamiętać heroiny białostockiego getta. Warsztat prowadzi Anna J. Kloza. 5. BOHATEROWIE BEZ BRONI W RĘKU Warsztat skierowany jest do starszych uczniów (III klasy gimnazjum i licealistów). Celem zajęć jest zapoznanie młodzieży z historycznym i społecznym kontekstem ratowania Żydów w czasie II wojny światowej. Na podstawie analizy fragmentów wybranych filmów fabularnych uczestnicy poznają szeroką gamę postaw Polaków wobec ludności żydowskiej. Natomiast przy użyciu schematu drzewa decyzyjnego i analizy SWOT konfrontują się z polską perspektywą dylematu – Czy pomagać Żydom?, a także żydowską – Czy skorzystać z oferowanej pomocy?. W toku zajęć uczniowie mają możliwość, by zastanowić się nad motywacją tytułowych bohaterów bez broni, którzy zdecydowali się podjąć ryzyko pomagania Żydom. Zajęcia kończą się stworzeniem wspólnego projektu graficznego prezentującego moralne znaczenie decyzji podjętych przez osoby odznaczone medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Warsztat prowadzi Mariusz Sokołowski – socjolog, nauczyciel historii i wiedzy o społeczeństwie w Gimnazjum im. ks. W. Rabczyńskiego w Wasilkowie. Uczestnik i koordynator projektów poświęconych edukacji o wielokulturowości i lokalnej historii. Absolwent studiów podyplomowych „Nazizm – Holokaust – Totalitaryzm” oraz uczestnik międzynarodowych kursów z pedagogiki Holokaustu (m.in. w Yad Vashem, Domu Konferencji w Wansee, Memorial de la Shoah w Paryżu). ZAJĘCIA skierowane do uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych Prosimy opiekunów grup o wcześniejsze zgłoszenia telefoniczne w Dziale Promocji tel. 85 740 77 41, kom. 509 336 740, by ustalić termin i godzinę zajęć 1. ŻYDZI BIAŁOSTOCCY Zajęcia powadzone są każdy czwartek od 12 września do końca października 2013 r. w godz. 9.00 – 15.00 Zajęcia rozpoczynają się w siedzibie Muzeum Historycznego przy ul. Warszawskiej 37, gdzie uczniowie, w trakcie oglądania makiety osiemnastowiecznego Białegostoku, zapoznają się z najdawniejszymi dziejami lokalnej społeczności żydowskiej. Z Muzeum Historycznego grupa wyruszy w poszukiwaniu wciąż istniejących pamiątek po białostockich Żydach. Odwiedzimy m.in. Synagogę Samuela Mohylewera, ul. Legionową, Pomnik Wielkiej Synagogi oraz Ratusz, gdzie zwiedzimy wystawę „Byliśmy Tu”. Czas trwania zajęć – ok. 90 min. Ilość miejsc ograniczona do 30 osób. 2. JUDAIZM W POLSCE Zajęcia powadzone są w białostockim Ratuszu w każdy czwartek października w godz. 9.00 – 15.00 Zajęcia mają charakter wykładu wzbogaconego o kontakt z zabytkami oraz elementy multimedialne. Młodzież będzie miała na nich okazję zapoznać się z genezą osadnictwa żydowskiego w Polsce oraz jego niemal tysiącletnią historią. Uczniowie będą mogli także wziąć udział w podsumowującej zajęcia dyskusji o źródłach nienawiści na tle rasowym, kulturowym, wyznaniowym i społecznym, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnienia antysemityzmu. Czas trwania zajęć – ok. 60 min. Ilość miejsc ograniczona do 30 osób. 3. JUDAIZM – JEDNA Z NAJSTARSZYCH RELIGII ŚWIATA Zajęcia powadzone są w białostockim Ratuszu w każdy piątek (do końca października 2013 r.) w godz. 9.00 – 15.00 Podczas zajęć uczestnicy poznają podstawy judaizmu, dowiedzą się, czym jest Tora, dlaczego Żydów określa się mianem starsi bracia w wierze i jak wygląda ich dom modlitwy – synagoga. Na podstawie zdobytych informacji spróbują określić podobieństwa i różnice miedzy judaizmem a religiami chrześcijańskimi. Czas trwania: ok. 45 min Ilość miejsc ograniczona do 30 osób. 4. ŚWIĘTA I OBYCZAJE ŻYDOWSKIE Zajęcia powadzone są w białostockim Ratuszu w każdy piątek (do końca października 2013 r.) w godz. 9.00 – 15.00 Uczestnicy poznają rodowód i znaczenie najważniejszych żydowskich świąt oraz towarzyszące im obrzędy i rytuały. Dowiedzą się również czym jest bar micwa, jak wygląda żydowski ślub oraz jakie zasady obowiązują w koszernej kuchni. Podczas zajęć będą mieli okazję zobaczyć jak wygląda prawdziwa balsaminka, tałes i teffilin, a w ramach podsumowania zagrają w grę dydaktyczną i sprawdzą swoją wiedzę o kulturze żydowskiej. Czas trwania: ok. 60 min. Ilość miejsc ograniczona do 30 osób. ZAJĘCIA INTERAKTYWNE skierowane do uczniów szkół podstawowych Prosimy opiekunów grup o wcześniejsze zgłoszenia telefoniczne w Dziale Promocji tel. 85 740 77 41, kom. 509 336 740, by ustalić termin i godzinę zajęć 1. MASKI PURIMOWE Zajęcia powadzone są w białostockim Ratuszu w każdy piątek (do końca października 2013 r.) w godz. 9.00 – 15.00 Wprowadzeniem do zajęć jest bajka – Opowieść purimowa, z której dzieci dowiadują się kim była królowa Estera, Haman i Mordechaj oraz poznają genezę i zwyczaje święta Purim, nazywanego popularnie żydowskim karnawałem. Następnie wykonują maski purimowe – jedne z najbardziej charakterystycznych elementów tego święta. Czas trwania: ok. 60 min Ilość miejsc ograniczona do 30 osób. 2. CHANUKOWE BĄCZKI Zajęcia powadzone są w białostockim Ratuszu w każdy piątek (do końca października 2013 r.) w godz. 9.00 – 15.00 Uczestnicy poznają zwyczaje i obrzędy związane ze Świętem Chanuka. Następnie wykonują drejdel – bączek, który jest nieodłącznym elementem chanukowych zabaw. Po zapoznaniu się z zasadami gry, próbują w niej swoich sił. Czas trwania: ok. 60 min Ilość miejsc ograniczona do 30 osób.