Konspekt wykladow z ewolucji roslin 2011
Transkrypt
Konspekt wykladow z ewolucji roslin 2011
Dr Adam T. Halamski Instytut Paleobiologii PAN EWOLUCJA ROŚLIN I ROŚLINNOŚCI ZIEMI z elementami botaniki Studium doktoranckie przy Instytucie Paleobiologii PAN Wykłady w semestrze zimowym 2011–2012 r. (8 godzin) KONSPEKT Wprowadzenie: rola roślin na Ziemi; nomenklatura botaniczna a nomenklatura zoologiczna. I. Miejsce roślin w świecie żywym. Stosunki między głównymi grupami eukariontów. Endosymbioza pierwotna, endosymbiozy wtórne. Definicja Plantae. Różnorodność roślin współczesnych: Rhodoplantae, Viridiplantae; główne grupy zielenic; Cormophyta (Embryophyta); Bryophyta, Tracheophyta; ‘Pteridophyta’, Gymnospermae i Angiospermae; najważniejsze rodziny okrytozalążkowych. II. Czy rośliny ewoluują inaczej? Standardowy schemat specjacji u roślin (hybrydyzacja – poliploidyzacja) a specjacja allopatryczna u zwierząt. Znaczenie adaptatywne poliploidyzacji. Kompleksy poliploidalne. III. Podstawowe szczeble ewolucji roślin. Najstarsze znane rośliny. Pochodzenie przemiany pokoleń (metagenezy): teoria homologiczna, teoria antytetyczna. Pochodzenie i drzewo ewolucyjne roślin lądowych. Problem „etapu przednaczyniowego”, kryptospory. Rola mikoryz. Synapomorfie poszczególnych grup Embryophyta. Powstanie i wczesna ewolucja okrytozalążkowych: dane paleontologiczne, dane molekularne; drzewo rodowe Angiospermae, etapy ewolucji w kredzie. IV. Ewolucja roślinności Ziemi. Opis roślinności i jego metody jego formalizacji. Pojęcia syntaksonomii, synsystemu i synfilogenezy. Pojęcie biomu. Biomy dzisiejsze. Ogólna periodyzacja rozwoju roślinności lądowej i morskiej Ziemi. Rozwój biomów od kredy do dziś. Biomy wymarłe. V. Koewolucja roślin i owadów. Pojęcie koewolucji. Mechanizm koewolucji: propozycja teoretyczna, potwierdzenie doświadczalne. Koewolucja roślin i owadów w ujęciu diachronicznym. V. Przykłady sekwencji ewolucyjnych. Procesy morfologiczne: ewolucja symetrii kwiatów; powstanie i ewolucja liści. Procesy biochemiczne: ewolucja fotosyntezy. VI. Rośliny jako wskaźniki dawnych klimatów. Metoda NRL (Nearest Living Relative). Metody LMA (Leaf Margin Analysis) i CLAMP (Climate Leaf Analysis Multivariate Programme). VII. Wprowadzenie do niektórych podstawowych zagadnień gleboznawstwa i paleopedologii. VIII. Podsumowanie. Ogólna teoria ewolucji roślin: czynniki abiotyczne a czynniki biotyczne. Zagadnienie wymierań u roślin. Ogólna interpretacja morfologii roślin: pojecie homologii, teoria fillomu, teoria liścia jako częściowego pędu (Arber), teoria telomowa. Istotne cechy trzech zasadniczych wydarzeń w ewolucji roślin lądowych. Tendencje ewolucyjne w obrębie Embryophyta.