Uzupełnienie rozległych braków zębowych przy użyciu - Mi-dent

S TOMATOLOGIA
12/2010
ZACHOWAWCZA
lek. stom. Damian Janica, lek. stom. Alina Janica
Uzupełnienie rozległych
braków zębowych przy użyciu
kompozytowego mostu adhezyjnego
Metoda łączona. Opis przypadku
PRACA RECENZOWANA
O
siągnięcia współczesnej
stomatologii dają bardzo duże możliwości zarówno
lekarzom, jak i pacjentom.
Wykorzystując takie
dziedziny, jak nowoczesna
endodoncja, czy wzmocnione
włóknem szklanym, kompozytowe uzupełniania adhezyjne
można w szybki, małoinwazyjny i minimalnie uciążliwy
dla pacjenta sposób naprawić
i uzupełnić braki w uzębieniu.
TITLE  Replacement of multiple teeth
with a glass fibre reinforced composite
adhesive bridge using the combined
method. Case study
SŁOWA KLUCZOWE  adhezyjne mosty
kompozytowe wzmocnione włóknem
szklanym
STRESZCZENIE  Celem pracy jest
uzupełnienie rozległych braków
zębowych przy pomocy kompozytowego
mostu adhezyjnego wzmocnionego
włóknem szklanym w sposób łączony.
KEY WORDS  adhesive glass fibre
reinforced composite bridges
SUMMARY  The aim of the study
is to replace multiple teeth with
an adhesive glass fibre reinforced
composite bridge in the combined way.
Bardzo ważną kwestią w przypadku zastosowania kompozytowych prac adhezyjnych jest to, że nie wykluczają one ewentualnego wykonania tradycyjnych uzupełnień stałych w późniejszym okresie.
MATERIAŁY I PRZYBORY
WYKORZYSTANE W PRACY
– Filtek Supreme A2; A3; A3,5 (3M),
– Herculite XRV (Kerr),
– włókno szklane Glass Chords plecione
3 mm i 2 mm,
– Opti Bond Solo Plus (Kerr),
– Optiguard (Kerr),
– wytrawiacz: 36-procentowy kwas ortofosforowy,
– wiertła diamentowe,
– nici retrakcyjne Sil-Trax nr 8 (Pascal),
– gumki do wstępnego polerowania
kompozytów (Vivadent),
– krążki do polerowania Sof-Lex
(3M ESPE),
– kalka artykulacyjna (Bausch),
– elastomerowa masa wyciskowa Zetaplus (Zhermack),
– elastomerowa masa wyciskowa Oranwasch L (Zhermack),
– alginatowa masa wyciskowa Kromopan (Lascod),
– Protemp (3M ESPE),
– gips protetyczny żółty,
– wosk protetyczny miękki,
– lakier izolujący kikuty zębowe Durolan,
– łyżki wyciskowe górna i dolna nr 2,
– piaskarka (EMS),
– bezprzewodowy system EQ Master
do wypełniania kanału gutaperką
na ciepło (Meta Biomed),
– silnik endodont yczny ENDO IT
(VDW),
– endometr Raypex 5 (VDW),
– system do opracowania kanałów korzeniowych FlexMaster (VDW),
– sztyfty gutaperkowe (VDW),
– radiowizjograf KODAK RVG 6100,
– sączki papierowe (VDW),
– wkład koronowo-korzeniowy Radix
Anker (Dentsply Maillefer),
– ćwieki okołomiazgowe (Dentsply Maillefer).
ETAPY POSTĘPOWANIA
KLINICZNEGO
Pacjent, lat 35, zgłosił się celem naprawy
uzębienia w odcinku przednim szczęki.
Podczas badania stwierdzono brak zębów 12, 11. Korony zębów 13 i 21 były
oszlifowane pod stary most, który pacjent
kiedyś posiadał. Z powodu utraty szczelności na tych zębach w znacznej części
były one objęte zmianami próchnicowymi i wymagały leczenia endodontycznego (fot. 1). W trakcie wywiadu okazało
się, że pacjent nie chce uzupełnienia
o charakterze ruchomym. Zaproponowano mu tradycyjny most stalowy licowany
porcelaną bądź adhezyjny, kompozytowy
wzmocniony włóknem szklanym. Mimo
że wykonanie uzupełnienia o charakterze adhezyjnym było w tym przypadku
ryzykowne z powodu dużej odległości
między filarami, pacjent zdecydował
się właśnie na to rozwiązanie. Powodem tej decyzji była kwestia finansowa
oraz możliwość znacznej oszczędności
twardych tkanek zębów 14 i 22, które
53
S TOMATOLOGIA
postanowiono włączyć do wykonywanej pracy.
Po omówieniu szczegółów przystąpiono do realizacji przedsięwzięcia. Pracę
podzielono na trzy etapy: pierwszy – wewnątrzustny, drugi – zewnątrzustny, trzeci – wewnątrzustny.
ETAP PIERWSZY
fot. archiwum autora
Korzystając z endometru Raypex 5 i silnika endodontycznego ENDO IT, posługując się systemem FlexMaster, opracowano kanały korzeniowe zębów 13 i 21,
a następnie wypełniono je gutaperką
na ciepło przy użyciu bezprzewodowego
systemu EQ Master. Zabieg miał charakter jednowizytowy (fot. 2, 3). Fot. 2 przedstawia korzeń zęba 13, gdzie w okolicy
okołowierzchołkowej widoczne jest
delikatne przejaśnienie sygnalizujące
obecność przewlekłego stanu zapalnego. Sytuacja ta nie jest przeciwwskazaniem do wykonania planowanej pracy,
ponieważ most będzie tak wymodelowany, by w razie konieczności przeprowadzić ponowne leczenie kanałowe, nie
uszkadzając jego konstrukcji. Po zakoń-
1
T
ZACHOWAWCZA
czeniu leczenia endodontycznego na tej
samej wizycie odbudowano na tytanowym wkładzie koronowo-korzeniowym
(Radix Anker) ząb 21 oraz przy użyciu
ćwieków okołomiazgowych – 13 (fot. 4).
Następnie oba zęby zostały oszlifowane
pod korony kompozytowe i przystąpiono
do opracowania zębów 14 i 22 w ten sposób, by utworzyć miejsca zamocowania
dla przęseł mostu.
W przypadku zęba 14 opracowana
została powierzchnia bliższa i żująca
a w zębie 22 – zewnętrzna, wewnętrzna
i bliższa. Powierzchnia żująca w zębie 14
objęta była próchnicą, która została usunięta w trakcie preparacji. W następnej
kolejności u pacjenta pobrano wycisk
jednoczasowy, jednofazowy celem wykonania mostu tymczasowego z materiału Protemp. Uzupełnienie to miało
przebiegać od zęba 13 do 21 z pominięciem zębów 14 i 22. Dalej pobrano
wyciski dwuczasowy, dwufazowy (Zeta
i Oranwasch) w szczęce oraz anatomiczny w żuchwie (Kromopan). Następnie dobrano odpowiedni kolor (A2,
A3) i po zacementowaniu uzupełnienia
54
P
R Z E G L Ą D
S
T O M A T O L O G I C Z N Y
tymczasowego oraz zabezpieczeniu fleczerem zębów 14, 22 odesłano pacjenta
do następnej wizyty.
ETAP DRUGI
W następnej zewnątrzustnej fazie, posługując się żółtym, twardym gipsem, odlano
modele: górny i dolny. Czas wiązania gipsu wynosił 30-40 minut. Po uwolnieniu
modeli zaizolowano miejsca przylegania
materiału kompozytowego lakierem Durolan (fot. 5) i przystąpiono do projektowania konstrukcji mostu. Praca miała
stanowić połączenie metody pośredniej
i bezpośredniej. Postanowiono, że w sposób pośredni zostanie wykonana część
dodziąsłowa i podniebienna uzupełnienia, natomiast część wargowa miała być
wymodelowana bezpośrednio w ustach
pacjenta. Przestrzeń, jaką należało uzupełnić, była bardzo duża jak na dwa brakujące zęby i wynosiła około 20 milimetrów, w związku z tym zadecydowano,
że do mostu będzie dołożony jeden ząb
dodatkowy, a linia symetrii zostanie delikatnie przesunięta w stronę zęba 22. Pracę rozpoczęto od zaznaczenia na modelu
2
3
6
7
4
5
W Ó J
S TOMATOLOGIA
12/2010
trzech miejsc, gdzie planowano wykonać
brakujące zęby (fot. 6) i rozmieszczenia
w tych miejscach materiału kompozytowego (fot. 7), do którego umocowano 10-milimetrowe fragmenty włókna
szklanego.
Następnie od zęba 13 do 21 poprowadzono podwójnie ułożone włókno szklane tak, by było lekko wysunięte przed
trzy zaznaczone wcześniej na wyrostku zębodołowym miejsca i łączyło się
ze znajdującymi się tam włóknami pod
kątem 90° (fot. 8, 9, 10). Ostatnie włókno
na tym etapie modelowania o grubości
5 mm poprowadzono tak, by przebiegało od zęba 14 do 22 i łączyło się od góry
z już położonym podwójnym włóknem.
W dalszej kolejności trzy 10-milimetrowe fragmenty włókna zostały zwinięte
pierścieniowato tak, by obejmować zatopione w kompozycie włókna szklane
ułożone wzdłuż wyrostka zębodołowego
(fot. 11) i w końcowym etapie przystąpiono do ostatecznej korekty strony dodziąsłowej mostu oraz strony podniebiennej.
Szczególną uwagę zwrócono na zabezpieczenie brodawek dziąsłowych przed
nadmiernym uciskiem oraz na oczyszczenie pracy z resztek gipsu i lakieru
izolującego.
ETAP TRZECI
Po usunięciu mostu tymczasowego
i oczyszczeniu zębów filarowych przystąpiono do próby osadzenia wykonanej
części uzupełnienia. Następnie wyjałowiono 36-procentowym kwasem ortofosforowym i pokryto Opti Bondem Solo
Plus, mające łączyć się ze sobą powierzchnie zębów filarowych i mostu. W dalszej kolejności, zachowując szczególną
ostrożność, przystąpiono do zamocowania wykonanej pracy w ustach pacjenta
przy użyciu materiału kompozytowego,
po czym na zębach 14 i 22 zastosowano
dodatkowe wzmocnienia w postaci włókien szklanych o długości 8 milimetrów
i średnicy 2 milimetrów, przebiegających
od powierzchni podniebiennej do wargowej, mających dodatkowo utrzymywać
stabilność mostu na tych zębach (fot. 12).
Następnym etapem było wymodelowanie
powierzchni wargowej uzupełnienia oraz
olicowanie zębów 14 i 22, po czym przy-
ZACHOWAWCZA
stąpiono do ostatecznej korekty w zwarciu przy użyciu kalki artykulacyjnej, celem wyeliminowania przedwczesnych
kontaktów oraz korekty estetycznej
uzupełnienia (fot. 13). Po zaakceptowaniu przez pacjenta uzyskanego efektu,
przystąpiono do wypolerowania naszej
pracy gumkami do wstępnego polerowania kompozytów (Vivadent) krążkami Sof-Lex. Na koniec przypomniano pacjentowi o konieczności wizyt kontrolnych
i dokładnie pouczono o sposobie utrzymania higieny w okolicy wykonanego
uzupełnienia.
PODSUMOWANIE
Z powodu tego, że za pomocą kompozytowego mostu adhezyjnego uzupełniana
jest w tym przypadku tak znaczna przestrzeń, praca ta ma charakter pionierski
i pacjent został o tym poinformowany.
Opisany przypadek może stanowić ciekawe rozwiązanie zarówno dla stomatologa, jak i dla pacjenta. Istnieje wprawdzie
ryzyko uszkodzenia wykonanej pracy, ale
dzięki solidnej konstrukcji i zblokowaniu
ze sobą zębów 13-14 oraz 21-22 jest ono
55
S TOMATOLOGIA
T
ZACHOWAWCZA
minimalne. Pacjent zyskuje natomiast,
kosztem stosunkowo niedużego nakładu
finansowego, uzupełnienie stałe, które
nie wymaga znacznego uszkodzenia tkanek zębów filarowych (14, 22), jest estetyczne i łatwe w ewentualnej naprawie.
Należy też zaznaczyć, że praca ta mogła
być wykonana w całości w jeden dzień,
lecz z powodu złożoności zabiegu został
on podzielony na dwie wizyty, co i tak
daje nam bardzo krótki czas uzyskania
pozytywnego efektu estetycznego ku zadowoleniu pacjenta i lekarza.
ZALETY I WADY
Na przykładzie opisanego przypadku
zastosowania kompozytowych uzupełnień stałych wzmocnionych włóknem
szklanym przy uzupełnianiu rozległych
braków zębowych możemy wymienić
następujące zalety:
– pozytywny efekt estetyczny,
– mała inwazyjność,
– minimalny czas okresu przejściowego
między poszczególnymi etapami pracy,
– możliwość korekty koloru bądź kształtu
wykonanej pracy w ustach pacjenta,
– atrakcyjność finansowa dla pacjenta,
– łatwość ewentualnej naprawy,
– wytrzymałość.
Natomiast wady to:
– możliwość odklejenia od zęba filarowego,
– możliwość rozszczelnienia i wystąpienia próchnicy wtórnej (należy zaznaczyć, że w przypadku regularnych wizyt kontrolnych nie jest to traktowane
jako powikłanie),
– mniejsza wytrzymałość w porównaniu
do tradycyjnych rekonstrukcji protetycznych.

9
11
13
12
56
P
R Z E G L Ą D
S
T O M A T O L O G I C Z N Y
3. Paździor-Klocek A.: Materiały złożone
i włókna szklane. Nowoczesne rozwiązania
podczas jednej wizyty. „Twój Przegląd Stomatologiczny”, 2009, 5, 30-34.
4. Dawiec M., Dawiec G., Staroń-Irla K., Skaba D.: Rekonstrukcja braku zęba 12 z użyciem
włókna szklanego-metoda własna. „Twój
Przegląd Stomatologiczny”m 2008, 6, 46.
5. Bukowska D.: Włókno szklane w stomatologii. „e-Dentico”, 2007, 1, 74-77.
6. Frączak B.A.: Włókno szklane jako wzmocnienie polimerów stosowanych w protetyce
stomatologicznej. „Inżynieria Biomateriały”,
2003, 6, 29, 10-13.
7. Bukowska D.: Włókno szklane w stomatologii estetycznej. „Magazyn Stomatologiczny”,
2000, 10,7/8, 30-33.
8. Żarow M., Łazarz-Bartyzel K.: Wykorzystanie włókien szklanych oraz utraconych
zębów własnych w przypadku natychmiastowego uzupełnienia braku zębowego.
„Poradnik Stomatologiczny”, 11/12, 2006,
11-15
9. Raszewski Z.: Zastosowanie włókien szklanych w stomatologii. „Twój Przegląd Stomatologiczny”, 2008, 7-8, 41-42.
10. Staroń-Irla K., Dawiec M., Dawiec G.: Odbudowa korony zęba 22 z użyciem wkładu
z włókna szklanego. „Twój Przegląd Stomatologiczny” 2008, 10, 44-45.
Piśmiennictwo
1. Tanasiewicz M., Twardawa H., SkuchaNowak M., Książek-Bąk H., Szklarski T.:
Bezpośrednia korekta estetyczna uzębienia
w przednich odcinkach łuku zębowego. Część
I. Zasady postępowania, kwalifikacja pacjentów, wskazania i przeciwwskazania. „Twój
Przegląd Stomatologiczny”, 2010, 1-2, 74-81.
2. Tanasiewicz M., Twardawa H., SkuchaNowak M., Książek-Bąk H., Szklarski T.:
Bezpośrednia korekta estetyczna uzębienia
w przednich odcinkach łuku zębowego.
Część II. Postępowanie kliniczne. „Twój Przegląd Stomatologiczny”, 2010, 3, 88-92.
8
W Ó J
10