Literaturoznawcy o cenzurze nie tylko w PRL

25.04.2013
Onet
Literaturoznawcy o cenzurze nie tylko w PRL - Onet Wiadomości
Wiadomości
Sport
Biznes
Rozrywka
Plotki
Gry
Tech
Moto
Styl życia
Wiedza
zaloguj się
wiadomości
Polecamy
Wiadomości
Regionalne
Obserwuj nas
Szukaj w serw isie...
Twoi Znajomi
Tagi: Pisarze, Literatura, Wolność słowa, C enzura mediów, PRL
Literaturoznawcy o cenzurze nie tylko w
PRL
Chcesz wiedzieć co ich
interesuje na Onecie?
Zobacz jak to działa
POZOSTAŁE WIADOMOŚCI
Zabiją nas superbakterie?
Antybiotyki przestają działać
19 kwi, 17:22
"Nasz Dziennik": czyn dobroci
dla Czadu
Cenzura w Polsce była dla pisarzy paradoksem: z jednej strony ograniczała wolność słowa, z drugiej
stymulowała twórców i pobudzała ich kreatywność - uważają naukowcy, którzy debatowali w
Białymstoku o "Literaturze w granicach prawa w XIX-XX w.".
"Rzeczpospolita": nauczyciele
rzadziej z uczniami
Zakończona w piątek dwudniowa konferencja pod takim tytułem została zorganizowana przez
Uniwersytet w Białymstoku. Wzięło w niej udział ok. 40 prelegentów z różnych placówek naukowych w
Polsce, a także z zagranicy.
"Gazeta Wyborcza": zagłębia dysleksji
"Gazeta Wyborcza": ucz się do pracy
Badacze zajęli się przede wszystkim pojęciem cenzury w II połowie XX wieku, która miała postać
instytucjonalną i działała od końca II wojny światowej do 1989 roku. W kręgu ich zainteresowania były
również ograniczenia w literaturze w XIX wieku, kiedy Polska była pod zaborami, a w tekstach nie można
było poruszać np. tematów narodowościowych.
Luteranie krytykują jedno z zadań na
egzaminie gimnazjalnym
Jak wyjawił badacz literatury powojennej, literaturoznawca dr hab. Mariusz Zawodniak z Uniwersytetu
Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, w wielu dyskusjach powracał temat, czym była cenzura, jak
wpływała na poszczególnych pisarzy, w jakich aspektach można ją jeszcze badać dzisiaj. Sam wygłosił
prelekcję na temat cenzury i powojennego życia literackiego. Powiedział, że trudno jest jednoznacznie
ocenić wpływ cenzury na literaturę i pisarzy w tym czasie.
Tusk: trudny dialog ze związkami
zawodowymi będzie kontynuowany
Nowak skieruje sprawę publikacji "Wprost"
do sądu
Na hałas codziennie narażonych jest 30 mln
Europejczyków
Nowy pomysł ws. katastrofy. Poseł PiS: są
dwie przeszkody
- Na pewno nie da się cenzury wybronić, bo ograniczała wolność słowa. Ale był to okres, kiedy
powstawały znakomite dzieła literackie. Jeśli przypisywać cenzurze jakiekolwiek zasługi, to stymulowała i
przysłużyła się kreowaniu rozmaitych modeli literatury, systemów komunikowania się, strategii pisania,
powstawaniu nowych konwencji literackich - przekonywał Zawodniak.
Więcej wiadomości z kraju, ze świata
zobacz archwalne wiadomości
NAJCIEKAWSZE WIDEO
Jako przykład podał Zbigniewa Herberta, który wtedy stworzył postać Pana Cogito. Według Zawodniaka,
Pan Cogito był nie tylko bohaterem wierszy, ale też maską, dzięki której Herbert demaskował system.
Dlatego - jak zauważył badacz - niektórzy pisarze upadek cenzury postrzegali jako ustanie pewnego
rodzaju stymulacji. Zaznaczył, że historia literatury, choćby literatura romantyczna, pokazuje, iż
najlepsze dzieła powstawały wtedy, gdy "naród polski był ciemiężony, kiedy wolność słowa była
ograniczona, kiedy było trzeba grać z cenzurą, używać kostiumów historycznych, czyli mówić w sposób
zastępczy".
Zawodniak mówił, że pisarze w PRL-u mieli dwa wyjścia: albo stanąć po stronie władzy i czerpać korzyści,
albo być w opozycji i nie publikować wcale. Przypomniał, że większość pisarzy o wielkich nazwiskach, jak
Wisława Szymborska, Julian Tuwim, Konstanty Ildefons Gałczyński, Zofia Nałkowska, Leon Kruczkowski,
Jerzy Andrzejewski, "w mniejszym lub większym stopniu ulegli władzy".
Podobnego zdania jest dr hab. Zbigniew Romek z Instytutu Historii PAN, który wygłosił prelekcję o
cenzurze w PRL. - Patrząc na intelektualistów, uczonych, pisarzy, stwierdzam, że zdecydowana
większość podporządkowała się cenzurze - powiedział Romek, przyznając, że ludzie byli szykanowani,
straszeni więzieniem. Mówił, że w tym czasie "całe życie regulowało państwo", dzięki któremu dostawało
się m.in. przydział na mieszkanie czy samochód, korzystało z wczasów, a - jak ocenił - narzędziem
represji było "odcięcie od normalnego życia". - Można było to wszystko stracić, łącznie z mieszkaniem, iść
do więzienia. Bali się ci ludzie i współpracowali, niestety - zauważył.
P ogoda na c zwartek
Widowis kowy poś c ig
Wyjątkowa obrzydliwoś ć
Szokując a pomyłka s ądu
więcej wideo
Romek mówił, że władza dążyła do tego, żeby w każdym pisarzu wzbudzić "autocenzora", tzn. żeby
każdy z nich wiedział, o czym i w jaki sposób może napisać, by jego dzieło było opublikowane.
Według niego cenzorzy przychylnym okiem patrzyli na teksty, które "sprzyjały rozwojowi świadomości
socjalistycznej". Można było pisać m.in. o walce klas, o niesprawiedliwości społecznej, chwalić dokonania
władzy, pisać paszkwile na przeciwników partii. Ale aby przekazywać inne treści, pisarze musieli używać
języka aluzyjnego, uciekając się do niedomówień i metafor.
(UW)
0
Źródło: PAP
NAJPOPULARNIEJSZE
W iadom ości
W ide o
Foto
Pracownicy Watykanu nie dostaną
tradycyjnych premii po wyborze
papieża 18 kwi, 20:24
256895
Kanada: udaremniono "duży zamach 254392
terrorystyczny" 22 kwi, 22:31
Fałszywa wiadomość o wybuchach w 239729
Białym Domu; dementi rzecznika
23 kwi, 20:24
Wielka obława w USA. Policja chce
228472
zatrzymać drugiego z zamachowców
19 kwi, 20:24
Napisz komentarz...
Antoni Macierewicz zawiadamia
prokuraturę ws. katastrofy
smoleńskiej 20 kwi, 21:36
199457
więcej wiadomości
popularne | najnowsze | wątki | moje
Komentarze
POLECAMY
slawni.wegetarianie : a czy niedługo POwstanie muzeum przekrętów i afer rządzących aktualnie
np. PO a IPN bedzie przechowywał teczki POlityków i urzedników i wszczynał procesy dotyczące
odszkodowań za ich błędy? IKEA obok Puszczy Białowieskiej, na lotnisko zabrakło POnad 300 mln
zł, przez "operę" likwiduje sie połą... rozwiń całość
19 kwi, 22:41 | ocena:
100%
oceń:
odpowiedz
slawni.wegetarianie : dość tolerancji dla przekrętów PO! Jeśli żona wojewody zajmuje miejsce
wiadomosci.onet.pl/regionalne/bialystok/literaturoznawcy-o-cenzurze-nie-tylko-w-prl,1,5471806,wiadomosc.html
Pozagrobowe życie skandalisty
Największy ekscentryk wśród polskich artystów
wciąż intryguje »
1/2