deklaracja komitetów copa - cogeca w sprawie zdrowia roślin wstęp

PHY(09)6852:10 – PDR/sl
Bruksela, 12 lutego 2010
Oryginał : angielski
DEKLARACJA KOMITETÓW COPA - COGECA W SPRAWIE
ZDROWIA ROŚLIN
Komitety Copa – Cog eca z zadowoleniem przyjmują fakt, że Unia Europejska dokonuje oceny
przyszłego wspólnotowego systemu ochrony zdrowia roślin (CPHR) i prowadzi dyskusje na jego
temat i deklarują, że chcą aktywnie uczestniczyć w tych debatach.
Niniejszy dokument refleksji ma na celu przedstawić w sposób szczegółowy główne elementy, co
do których wszystkie org anizacje członkowskie Komitetów Copa – Cog eca
doszły do
porozumienia.
Komitety Copa – Cogeca określiły 4 ważne tematy, które zasługują na szczególną uwagę:
1.
Uproszczenie i dostosowanie wspólnotowego prawodawstwa
2.
Ograniczenie ryzyka, prewencja i inspekcja
3.
Źródła finansowe
4.
Komunikacja
WSTĘP
Komitety Copa - Cog eca prag ną Państwu przypomnieć, że w całej historii zdrowia roślin,
przyczynienie się do ochrony roślin, aby spełnić oczekiwania konsumentów i chronić przed
szkodnikami rolnictwo, og rodnictwo, lasy, publiczne tereny zielone i naturalne ekosystemy
(włącznie z ekosystemami wodnymi), było zawsze dla rolników rzeczą oczywistą.
Rolnicy odg rywają kluczową rolę, kontrolując reg ularnie stan zdrowia swoich roślin. Rolnicy
regularnie badają swoje rośliny, aby móc wykryć wczesne objawy choroby oraz aby upewnić się,
że odpowiednie środki zostaną jak najszybciej powzięte.
UPROSZCZENIE
PRAWODAWSTWA
I
DOSTOSOWANIE
WSPÓLNOTOWEGO
Prawodawstwo wspólnotowe staje się tak skomplikowane i tak szczeg ółowe, że czasami nawet
eksperci mają trudności w jego zrozumieniu. W związku z tym, trudno jest czasami rozwiązać w
szybki i skuteczny sposób problem dotyczący zdrowia roślin, szczeg ólnie w sytuacjach
kryzysowych.
Istnieje konieczność wprowadzenia większej harmonizacji oraz lepszeg o zrozumienia i
interpretacji norm w zakresie zdrowia roślin na poziomie międzynarodowym. Unia
Europejska powinna pracować na rzecz przyjęcia tych norm na szczeblu międzynarodowym.
Konieczne trzeba zagwarantować takie same warunki na całym terytorium europejskim oraz
wobec krajów trzecich, w celu uniknięcia wszelkieg o rodzaju niedoskonałości w działaniach
oraz aby najważniejsi partnerzy rykowi nie byli zmuszani do stosowania środków
zakłócających handel.
W związku z tym, pionowa i horyzontalna harmonizacja w zakresie regulacji, implementacji oraz
eg zekwowania unijnych norm w zakresie zdrowia roślin musi być zapewniona pomiędzy
państwami członkowskimi. Ponadto, ta harmonizacja i spójność muszą być jednym z elementów
szerszej strateg ii, która bierze pod uwag ę inne systemy europejskie, które mog łyby odeg rać
znaczną rolę w szerzeniu się szkodników i ich kontroli, jak na przykład leg islacja w zakresie
nasion i materiału rozmnożenioweg o roślin, leg islacja w zakresie żywności, polityka
środowiskowa i legislacja w zakresie produktów ochrony roślin.
Copa - Cogeca | European Farmers European Agri-Cooperatives
61, Rue de Trèves | B - 1040 Bruxelles | www.copa-cogeca.eu
EC Register Number | Copa 44856881231-49 | Cogeca 09586631237-74
Jednak w ramach harmonizacji każdy reg ion lub państwo członkowskie powinno mieć
możliwość wprowadzenia bardziej restrykcyjnych zasad (lub standardów) dla zapobieg ania i
ograniczania występowania niektórych szkodników.
Status sanitarny gospodarstw rolnych: systemy kwalifikacji lub certyfikacji gospodarstw rolnych,
respektujące pewne normy, powinny być wzięte pod uwagę pod warunkiem, że wprowadzają one
niższe og ólne obciążenia reg ulacyjne dla rolników (np. niższy poziom kontroli). Jednakże,
poszczeg ólne poziomy statusu sanitarneg o powinny posiadać taką samą wartość w całej Unii
Europejskiej.
Lepsze zdefiniowanie statusu szkodnika i szkodnika objęteg o kwarantanną: aktualne listy nie
zawsze są przejrzyste i dostępne. Niektóre szkodniki nie są już uważane za org anizmy, które
muszą być objęte kwarantanną, ponieważ w znacznym stopniu są już rozpowszechnione w całej
UE. (na przykład Mildew). Ma to często duży wpływ na g ospodarstwo. Szkodniki, dla których
zwalczanie lub zapobieg anie ich rozprzestrzenianiu nie jest skuteczne i nie jest właściwe,
powinny być wyjęte spod obowiązywania przepisów.
Zarządzanie listą szkodników objętych kwarantanną w Europie jest bardzo trudne we wszystkich
państwach członkowskich. Kiedy wdrożone zostają odpowiednie środki kontrolne, ma to
ogromny wpływ ekonomiczny na producentów (np. kukurydziana stonka korzeniowa).
Skuteczna hierarchizacja istniejących szkodników może polepszyć działania reakcyjne,
przyznając władzom krajowym większą subsydiarność w zakresie wdrażania środków kontroli
bardziej ukierunkowanych na wykryte szkodniki.
Biorąc pod uwagę zagrożenie jakie reprezentują gatunki inwazyjne powodujące choroby roślin w
Unii Europejskiej oraz ich wpływ ekonomiczny w sektorze rolnym, przyszła leg islacja musi
pozwolić na utworzenie skutecznej strategii prewencyjnej oraz strategii zarządzania działaniami
reakcyjnymi.
REDUKCJA RYZYKA, PREWENCJA I INSPEKCJA
Redukcja ryzyka, dzięki przyjęciu strateg ii profilaktyki zdrowia oraz wdrożeniu stosownych
środków bioróżnorodności na granicach UE, jest ważnym instrumentem w walce ze wszystkimi
chorobami roślin. Cała produkcja produktów rolnych musi opierać się na trwałych i
bezpiecznych metodach oraz praktykach, aby ochraniać europejski system rolnictwa.
Kontrole powinny opierać się na strateg ii biorącej pod uwag ę łańcuch produktów lub g rupę
produktów, a nie tylko szkodniki. Taki sposób postępowania pozwoliłby la przeprowadzenie
lepszej kwalifikacji szkodników w zależności od ryzyka oraz na określenie poziomu łańcucha, w
którym występują szkodniki. Władze będą mog ły w związku z tym w bardziej skuteczny i
ukierunkowany sposób określić moment i częstotliwość kontroli wykrytego problemu
Koniecznie trzeba przyjąć bardziej ukierunkowaną strategię, na której będą opierały się kontrole.
Kontrole te muszą być bardziej ukierunkowane na istniejące ryzyko dla analizowanego produktu
lub g rupy produktów. Szczeg ólną uwag ę należy poświęcić wszystkim podmiotom będącym
częścią poniższych czterech poziomów kontroli. W razie konieczności, trzeba będzie wzmocnić
kontrole produktów na poziomie przedsiębiorstw, a kosztami związanymi z kontrola powinni być
obciążeni ci, którzy nie respektują norm fitosanitarnych w Unii Europejskiej.
Redukcja ryzyka odbywa się na 4 poziomach.
Poziom międzynarodowy
Konieczne jest wprowadzenie bardziej skutecznej kontroli importu/ kontroli g ranicznej oraz
standardowych procedur kontroli granicznej (PIF). Skuteczna kontrola graniczna, wykonywana
przez wykwalifikowane osoby, jest bardzo ważna w zapobieganiu zakażeniu UE szkodnikami.
W kwestii eksportu do państw trzecich, unijni eksporterzy często muszą dostosować się do
wymag ań fitosanitarnych narzuconych przez te państwa (np. Rosja, USA, Japonia, Korea
Południowa) na własny koszt. Wymagania te często nie mają podstawy naukowej nie są zgodnie
z odpowiednimi przepisami umowy SPS w ramach WTO. Takie wymog i w większości
przypadków nie są narzucane przez UE, dlateg o też Komisja Europejska powinna czuwać nad
respektowaniem zasady wzajemności w handlu z państwami trzecimi oraz nad tym, aby
wszystkie ich wymag ania były zg odne z zasadami WTO i oparte na naukowych dowodach, bez
zachwiania konkurencji i dodatkowych kosztów.
Wymiana informacji pomiędzy partnerami łańcucha rolno-spożywczeg o na temat og nisk
wykrytych w innych regionach świata oraz lepsze zastosowanie istniejących zasad są konieczne.
Cały import, który niesie ze sobą jakiekolwiek ryzyko, musi być dokładnie kontrolowany oraz
og raniczony lub zakazany w przypadku, kiedy nie jest on zg odny z europejskim
prawodawstwem. W ramach nowej, rozszerzonej unii Europejskiej, należy zwrócić szczeg ólną
uwag ę na skuteczność kontroli g ranicznej/importu. Ponadto, należy również przeprowadzać
inspekcje na poziomie g ospodarstw rolnych na zewnątrz UE, i nie tylko w zakładach
posiadających zezwolenia na wywóz. Korzystne byłoby wprowadzenie monitoring u po każdej
kontroli oraz skoncentrowanie się na rozwiązaniu wykrytych problemów podczas każdej
inspekcji. Następnie trzeba by było zorg anizować drug ą inspekcję, aby sprawdzić, czy
rzeczywiście zostały wprowadzone zmiany.
W odniesieniu do kontroli granicznych/kontroli importu, środki te powinny być skoncentrowane
na identyfikacji rzeczywisteg o zag rożenia. Jednocześnie, kontrole, które okazały się
niepotrzebne, powinny zostać zniesione (np. drewna iglastego z europejskiej części Rosji).
Poziom europejski
Inspekcje prowadzone przez Biuro ds. Żywności i Weterynarii (OAV) stanowią bardzo dobry
element w zarządzaniu wspólnotowym systemem ochrony zdrowia roślin oraz w zapobieganiu
chorobom. Podczas g dy inspekcje prowadzone na poziomie europejskim wobec eksportu do
państw trzecich są bardzo dokładne, nie możemy powiedzieć teg o sameg o o inspekcjach
prowadzonych na zewnątrz UE wobec importu do UE. Konieczny jest monitoring inspekcji o
weryfikacja statusu w celu wyeliminowania wszelkiego zagrożenia.
Poziom krajowy
Potrzebny jest skuteczny nadzór przemieszczania roślin, opierający się na ocenie ryzyka oraz na
ulepszeniu systemów identyfikacji stanu zdrowia roślin. Nadzór ten musi iść w parze z dostępem
do szczeg ółowych informacji dotyczących lokalizacji g ospodarstw i og raniczeń g eog raficznych.
Aby dokładnie przewidzieć rozprzestrzenianie się org anizmów szkodliwych, potrzebny jest
natychmiastowy dostęp do tych dwóch typów informacji.
Trzeba cały czas aktualizować awaryjne plany poszczeg ólnych państw członkowskich oraz
prowadzić okresowy monitoring polityki zmniejszania ryzyka.
Poziom gospodarstw rolnych
Bioróżnorodność odegrała ogromną rolę w odizolowaniu i zniszczeniu szkodników. W świetle tej
informacji, powinno się teraz przeanalizować rutynowe praktyki zarządzania, nie zapominając
przy tym , że charakter tych środków może być różny, w zależności od danej choroby.
Dobre reg uły hig ieny, odpowiednia dezynfekcja oraz kodeksy dobrych praktyk na poziomie
gospodarstw są potrzebne, aby wziąć pod uwagę zarówno aspekty zdrowia roślin, jak i zdrowia
publicznego. Należy zwrócić szczególną uwagę na rozwój nowych narzędzi diagnostycznych.
Jednakże, wprowadzanie procedur opartych na zasadzie „HACCP” nie jest praktyczne na
poziomie g ospodarstw rolnych. Ich wdrażanie jest zbyt skomplikowane i zbyt kosztowne w
wykonaniu, a my musimy uniknąć sytuacji, w której rolnicy musieliby spełniać bezużyteczne i
nieskuteczne wymog i w zakresie oceny ryzyka. Wręcz przeciwnie, musimy upewnić się, że
rolnicy posiadają szeroką gamę środków w celu skutecznego zwalczania i zapobiegania szerzeniu
się szkodników w gospodarstwie.
ZRÓDŁA FINANSOWE
Biorąc pod uwag ę fakt, że rolnictwo zajmuje się sprawami bardzo istotnymi dla interesu
publiczneg o, zdrowia roślin i zdrowia publiczneg o, każdy powinien uznać, że interwencja
publiczna i wsparcie muszą być stosowane w tym sektorze.
Ponadto, zważywszy na fakt, że to rolnicy muszą czuwać nad tym, aby całość żywności przez
nich produkowanej była bezpieczna i produkowana zgodnie z wymogami prawnymi – włącznie z
wymog ami w zakresie zdrowia roślin – władze muszą zapewnić, że produkty respektują
prawodawstwo UE. Rolnicy nie mog ą sami ponosić odpowiedzialności i pokrywać kosztów
środków walki z szerzeniem się szkodników i jeg o konsekwencji. Często, pomimo stosowania
odpowiednich środków prewencyjnych, rolnicy stoją w obliczu zag rożenia, które mog ą
kontrolować jedynie niewielkim stopniu, a w większości przypadków, nie mają nad nim żadnej
kontroli.
POLITYKA KOMUNIKACJI KOMISJI
Wobec kluczowych partnerów
Komitety Copa - Cogeca popierają ideę lepiej zorganizowanej i lepiej zaplanowanej współpracy
DG SANCO z g łównymi partnerami. Obecnie, współpraca odbywa się w oparciu o posiedzenia
ad hoc. Bardziej uporządkowana współpraca oferowałaby obydwu stronom lepsze okazje do
debatowania na temat obecnych problemów, zwyczajowo, a nie tylko wtedy, Kidy okazuje się to
konieczne.
Wobec opinii publicznej / europejskich konsumentów
Ulepszenie polityki komunikacji w zakresie sytuacji zdrowia roślin w Unii Europejskiej oraz
wyjaśnienie jej konsumentom jest bardzo ważne. Obecnie, wielu europejskich konsumentów nie
zdaje sobie sprawy, że normy UE w zakresie zdrowia roślin są jednymi z najbardziej skutecznych
na świecie. Trzeba koniecznie poinformować o tym w odpowiedni sposób konsumentów, przy
pomocy szerokich kampanii informacyjnych.
Ponadto, konieczne jest również ulepszenie komunikacji wobec tej części społeczeństwa
obywatelskiego, która, w swoim codziennym życiu, zajmuje się roślinami czy też częściami roślin
(prywatne og rody). Musi być ona świadoma swojej roli, jaką może ona odg rywać w ochronie
przed szerzeniem się szkodników.
Wobec krajów trzecich
Ponadto, trzeba ulepszyć komunikację z krajami trzecimi, aby zdały sobie one sprawę ze statusu
sanitarneg o Unii Europejskiej oraz ze środków stosowanych w celu utrzymania i ochrony
zdrowia roślin. Zg odność z unijnym prawodawstwem w zakresie zdrowia roślin musi stanowić
wstępny warunek dla importu roślin i produktów roślinnych z krajów trzecich.
***