ŚRODKI OCHRONY DREWNA BUDOWLANEGO

Rozegnij środkową zszywkę, wyjmij wkładkę i włóż do segregatora
ŚRODKI OCHRONY
DREWNA
BUDOWLANEGO
Drewno jest najbardziej rozpowszechnionym materiałem budowlanym w naszych szerokościach geograficznych.
Wytrzymałość, elastyczność oraz łatwość łączenia i obróbki drewna sprawiły, że stało się ono niezastąpionym
materiałem konstrukcyjnym i dekoracyjnym. Dziś, gdy odkrywamy kolejne jego zalety, takie jak izolacyjność cieplna,
wysoki współczynnik pochłaniania dźwięków czy bardzo dobrą rezystancję elektryczną zaczynamy wracać do
konstrukcji i budowli, w których główny element stanowi drewno.
Niestety, tak jak każdy materiał pochodzenia organicznego, drewno ulega degradacji biologicznej. Co zrobić,
aby wybrane przez nas konstrukcje drewniane oparły się niszczącym czynnikom biologicznym i chemicznym?....
Kilka słów o samym drewnie
Głównymi składnikami drewna są: celuloza – 50%, lignina – 25%,
hemicelulozy oraz inne substancje mineralne.
Bardzo ważnym elementem charakteryzującym drewno jest stopień
jego wilgotności, ulegający zmianie w zależności od warunków,
w jakich znajduje się dana konstrukcja. Dlatego tak istotne jest zapewnienie odpowiedniego przepływu powietrza wokół drewna,
przez co zapewniamy mu naturalne oddychanie.
W działaniach zabezpieczających drewno często
używana jest definicja
„drewna powietrzno-suchego”, oznaczająca
w praktyce wilgotność
w granicach 13%–20%.
W przypadku wyższej
wilgotności (badanie polega na pomiarze odpowiednim urządzeniem,
którym dysponować powinien każdy tartak lub
zakład obróbki drewna)
należy wybrany materiał
wysuszyć i dopiero póź-
niej impregnować (nie ma takiej konieczności, jeśli drewno
impregnowane jest w specjalnych autoklawach metodą ciśnieniowo-próżniową).
W sprzedaży można nabyć środki, których producent
zapewnia, że mogą być one stosowane do drewna o większej wilgotności. Zalecamy tu jednak ostrożność, gdyż drewno pod
wpływem nadmiaru wilgoci zmienia swą objętość (pęcznieje), po
czym w trakcie wysychania kurczy się, co w przypadku elementów
już wbudowanych może nie
tylko spowodować spękania
części konstrukcji (np. dachy,
ściany gipsowo-kartonowe)
lecz także osłabić jej całkowitą
wytrzymałość.
Drewno budowlane powinno
być dobrej jakości, zdrowe, bez
żadnych oznak działania czynników biologicznych. W przypadku więźby dachowej do budowy domów jednorodzinnych
stosuje się drewno klasy K27,
czyli bez murszu (zgnilizny
drewna), sinizny (nalotu spowodowanego rozwojem grzybów)
oraz wypadających sęków (tzw.
czarnych).
Elementy konstrukcji muszą być również heblowane, dzięki temu
impregnaty będą lepiej wnikać w strukturę drewna i utrudni to
składanie jaj owadom – technicznym szkodnikom drewna.
Co grozi drewnu budowlanemu
Pomijając wady samej tarcicy (sęki, pęknięcia), drewno budowlane
jest narażone na działanie szeregu zewnętrznych czynników destrukcyjnych, takich jak: ogień, zmienne warunki atmosferyczne, kwasy,
grzyby, owady, bakterie, glony itp.
Wysoki procent skutecznego zabezpieczenia drewna przed działaniem ognia zapewni zastosowanie I m p r e g n a t u O g n i o o c h r o n n e g o
TYTAN . Zapobiega on nagłemu rozprzestrzenianiu się ognia i zdecydowanie obniża zapalność materiałów, co ułatwia ugaszenie pożaru
w jego początkowej fazie.
ABC budowania 3 (21) 2004
Grzyby atakują drewno
i materiały drewnopochodne, zwłaszcza zawilgocone.
Powodują one zmiany: barwy (sinizna), składników
chemicznych, gęstości –
i mogą doprowadzić do
zaniku własności wytrzymałościowych drewna. Zastosowanie odpowiednich impregnatów grzybobójczych
w znacznym stopniu zabezpiecza drewno przed
grzybami domowymi i pleśniowymi. Nie należy bagatelizować niszczących zmian
dokonywanych przez grzyby, ponieważ nie tylko powodują one nieodwracalne
szkody w drewnie, ale również i w materiałach nieorganicznych takich jak:
cegła, beton, zaprawa, kamień itp., mających kontakt
z zainfekowaną konstrukcją.
Bakterie, z kolei, powodują
zmiany strukturalne drewna
znajdującego się w wodzie
lub w glebie, zwiększając
jego nasiąkliwość i powodując procesy gnilne.
Niszczące działanie owadów – technicznych szkodników drewna
ma charakter mechaniczny (drążenie otworów) i chemiczny (enzymatyczny rozkład drewna powodowany substancjami trawiennymi).
Aby do tego nie dopuścić, trzeba po prostu zmienić jakość „drewnianego pokarmu” poprzez odpowiednią impregnację, co może
przez długi czas chronić drewno przed zniszczeniem. W wypadku
drewna już zaatakowanego przez szkodniki skuteczne są również
preparaty służące do ich zwalczania – Ś r o d e k O w a d o b ó j c z y
T Y T A N – co następnie umożliwia renowację uszkodzonej
powierzchni drewna przy użyciu Szpachlówki Naturalnej TYTAN.
IMPREGNATY DO DREWNA
Celem impregnacji jest wprowadzenie do drewna preparatu
chemicznego, który zabezpieczy je przed zniszczeniem. Ochrona
drewna konstrukcyjnego przed wilgocią, korozją biologiczną i ogniem
polega przede wszystkim na przeciwdziałaniu, a nie zwalczaniu, bardzo trudno jest bowiem leczyć drewno, które zostało zabudowane
innymi materiałami (cegła, wełna, dachówki itp.).
Zanim wybierzemy impregnat do drewna powinniśmy odpowiedzieć
sobie na 2 pytania:
! przeciw czemu chcemy zabezpieczyć drewno?
! czy impregnowane drewno ma być użyte na zewnątrz budynku,
czy w jego wnętrzu?
Zastosowanie impregnatów do drewna
Impregnat Impregnat Impregnat Impregnat
ogniochronny
solny
NW
koloryzujący
do drewna do drewna do drewna do drewna
4-ffunkcyjny TYTAN
TYTAN
DECOR
TYTAN
ogień
X
grzyby
domowe
X
X
X
X
X
X
Zabezpieczenie grzyby
przed
pleśniowe
sinizna
X
owady
Zastoso- do wnętrz
wanie
na zewnątrz
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X*
* po zaimpregnowaniu należy powierzchnię pokryć lakierobejcą DECOR
Metody impregnacji
Do najczęściej spotykanej – w budownictwie indywidualnym – metody impregnacji należy impregnacja powierzchniowa, polegająca na
malowaniu pędzlem, natrysku lub kąpieli.
Drewno należy malować starannie, miejsce przy miejscu. Szczególnie
dokładnie musimy nakładać impregnat tam, gdzie występują pęknięcia
lub zaciosy. W przypadku natrysku należy zwrócić uwagę na zabezpieczenie się przed unoszącymi się w powietrzu drobinami preparatum, zakładając na twarz maseczkę przeciwpyłową. Po nałożeniu
każdej warstwy preparatu impregnacyjnego należy odczekać, aż
2
maj--czerwiec 2004
œrodki ochrony drewna budowlanego
przeschnie. Dopiero wtedy można przystąpić do nakładania kolejnej
warstwy.
Metodą gwarantującą najbardziej równomierne wchłonięcie impregnatu przez drewno jest kąpiel, polegająca na zanurzeniu drewna
w odpowiednim roztworze.
Drewno po zaimpregnowaniu w zasadzie nie powinno być poddawane dalszej obróbce, aby nie doprowadzić do przerwania powłoki
ochronnej. Jeśli jednak prace ciesielskie będą wymagały takich działań,
należy później dodatkowo zaimpregnować całą naruszoną
powierzchnię.
Trzeba również pamiętać, że skuteczność impregnacji powierzchniowej, przeprowadzonej w chłodnych porach roku jest dużo mniejsza.
W związku z tym bardzo istotne jest, aby impregnować drewno
w pomieszczeniach o temperaturze min +10 oC. Nie zaleca się
stosowania impregnatów w temperaturze poniżej +50C.
Nazwa produktu
TYTAN
Impregant ognioochronny
do drewna 4-ffunkcyjny
Do zabezpieczania:
Zastosowanie
TYTAN
Impregnat solny
do drewna
TYTAN
Impregnat NW do drewna
– drewna budowlanego płyt pilśniowych i sklejki,
– więźby dachowej,
– odeskowania dachów,
– elementów konstrukcji ścian działowych,
– elementów podpodłogowych,
– elementów stropów drewnianych”
Do zabezpieczenia przed działaniem ognia, grzybów domowych, grzybów pleśniowych
oraz owadów.
DECOR
Impregnat koloryzujący
do drewna
Impregnacyjno-dekoracyjny środek
do drewna: belkowanie sufitu, schody, balustrady, boazeria, meble, fasada domu, schody, balustrady, wystrój tarasu, płoty, pergole, altany,
meble ogrodowe, bramy, furtki
Do
zabezpieczania
przed pleśnieniem,
niszczącym działaniem
grzybów domowych
oraz owadów
Do zabezpieczania przed grzy- Do zabezpieczania stolarki z drewbami domowymi, pleśniowymi na na zewnątrz i wewnątrz budyni glonów; zwalcza także siniznę. ków przed biokorozją.
Podnosi odporność
biologiczną drewna nie
wpływając równocześnie na jego palność
oraz wytrzymałość.
Stosowany pod farby i lakiery
zwiększa odporność biologiczną
drewnianych elementów budowlanych. Trwale łączy się
z drewnem, nie podnosi stopnia
palności drewna, jest niekorozyjny wobec stali.
Nadaje drewnu odpowiednią
barwę, podkreślając jego naturalny
rysunek. Głęboko penetruje pory
drewna. Zabezpiecza drewno
przed wnikaniem wilgoci do jego
wnętrza oraz zapewnia przenikanie
nadmiaru wilgoci z drewna na zewnątrz (zjawisko oddychania drewna). Odporny na działanie UV.
303 g/m2.
0,3 l roztworu gotowego/1m2
8–12 m2/1 litr (jedna warstwa)
34–37 kg soli (ok. 400 l – 10%
roztworu) zabezpieczenie czterofunkcyjne przed działaniem
ognia, grzybów domowych,
grzybów pleśniowych i owadów/1 m3 drewna.
5 kg koncentratu/
/1 m3 drewna
5 l koncentratu/ 1 m3 drewna
1 l, 3 l, 5 l, 10 l
Dostępne opakowania
Koncentrat: 1 kg, 5 kg, 20 kg;
gotowy do użycia: 5 l
Koncentrat: 1 kg,
5 kg, 20 kg
Koncentrat: 1 l, 5 l;
gotowy do użycia: 5 l
Bezbarwny, sosna, kasztan,
mahoń, orzech, palisander, heban,
biały, jodła, tik
kolor
czerwony, zielony
Biało-szaro-niebieski
Zielony, bezbarwny
Przeznaczenie
Cechy
Podnosi odporność biologiczną
drewna, równocześnie nie
wpływając na jego wytrzymałość.
1. 200g/m2 impregnowanej powierzchni – zabezpieczenie
czterofunkcyjne przed działaniem ognia, grzybów domowych, grzybów pleśniowych
i owadów,
metoda
2.100g/m 2 impregnowanej popowierzchniowa wierzchni – zabezpieczenie trój'
funkcyjne przed działaniem grzyZużycie
bów domowych, grzybów
pleśniowych i owadów bez zabezpieczenia przeciwogniowego.
metoda
ciśnieniowa
maj--czerwiec 2004
3
ABC budowania 3 (21) 2004
Rodzaje impregnatów do drewna
W sprzedaży spotykamy impregnaty w postaci koncentratów oraz
gotowe do użycia.
Koncentraty występują w postaci płynnej (Impregnat NW TYTAN)
lub kryształków soli (Impregnat Ognioochronny TYTAN, Impregnat
S o l n y T Y T A N ) . W przypadku koncentratów bardzo ważne jest
prawidłowe przygotowanie roztworu roboczego, np. NW TYTAN
koncentrat rozcieńczamy w proporcji 1: 9, czyli 1 jednostka koncentratu i 9 jednostek wody. Stosując impregnat w postaci kryształków
soli należy pamiętać o tym, aby najpierw rozpuścić go w niewielkim
pojemniku z ciepłą wodą (temp. ok. 60oC). Kolejnym krokiem jest
przelanie tego roztworu do naczynia z zimną wodą, w proporcji
podanej na opakowaniu.
Błędy jakie użytkownicy popełniają najczęściej:
! „oszczędzanie” impregnatu poprzez nadmierne rozcieńczanie;
! dozowanie impregnatu na większą powierzchnię niż zalecana
w instrukcji;
! nanoszenie mniejszej, niż to wskazane, liczby warstw impregnatu.
Każde takie działanie czyni impregnację nieskuteczną, a zabezpieczenie iluzorycznym.
9 ZASAD IMPREGNACJI DREWNA
Przystępując do impregnacji drewna pamiętajmy, że:
1. Wybierając materiał należy sprawdzić, czy jest on odpowiedniej jakości, pozbawiony pęknięć, ruchomych sęków oraz czy jest
wyheblowany.
2. Najlepszym materiałem do impregnacji jest drewno powietrzno-suche, czyli takie, którego wilgotność waha się w granicach
13% – 20%. Wbrew obiegowej opinii, zbyt suche drewno nie wchłania tak impregnatu jak drewno powietrzno-suche.
3. Gdy już mamy materiał na placu budowy, zwróćmy uwagę czy podczas wyładunku nie został on zabrudzony ziemią, igliwiem lub nie
zamókł podczas deszczu (w tym ostatnim przypadku powinniśmy odczekać ok. 2 dni, aby zmoczone powierzchniowo drewno
wyschło).
4. W zależności od tego, gdzie będzie wbudowany przez nas materiał (na zewnątrz lub wewnątrz pomieszczeń) wybieramy odpowiedni preparat impregnujący i dostępny nam sposób impregnacji.
5. Najważniejszą rzeczą w procesie impregnacji jest przygotowanie roztworu roboczego, zgodnie z instrukcją podaną przez producenta, a także możliwego sposobu aplikacji.
6. W trakcie impregnacji pamiętajmy, aby przed nałożeniem kolejnej warstwy odczekać aż przeschnie poprzednia (od 3 do 6 godz.).
7. Bardzo istotnym czynnikiem wpływającym na skuteczność impregnacji jest temperatura otoczenia. Nie zaleca się impregnacji w temperaturze poniżej +50C.
8. Po zaimpregnowaniu drewna musimy je chronić przed opadami atmosferycznymi przez 24-48 godz. tak aby impregnat nie został
wypłukany. W tym celu należy przykryć zabezpieczane elementy folią aby zapewnić swobodną cyrkulację powietrza.
9. Zasadniczo zaimpregnowanego drewna nie należy poddawać dalszej obróbce – aby nie przerwać zabezpieczonej powłoki. Jeżeli
jednak to nastąpi, pamiętajmy, by koniecznie zaimpregnować pędzlem naruszoną powierzchnię.
www.selena.pl
4
maj--czerwiec 2004