docRaport z diagnozy () - Narodowe Centrum Kultury
download 
Reklamacja Transkrypt
Raport z diagnozy () - Narodowe Centrum Kultury
Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu www.lipiegok.pl tel.: 34/3188163 ul. Częstochowska 95, 42-165 Diagnoza potrzeb kulturalnych mieszkaoców gminy Lipie wobec funkcjonowania Gminnego Ośrodka Kultury w Lipiu Autor Dariusz Holona Lipie 2015 Sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2015 Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu www.lipiegok.pl tel.: 34/3188163 ul. Częstochowska 95, 42-165 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE……………………………………………………………………………………………………………………… s. 3 CHARAKTERYSTYKA GMINY LIPIE………………………………………………………………………………… s. 6 METODOLOGIA – OPIS UŻYTYCH NARZĘDZI………………………………….......................... s. 7 ANALIZA BADAO (POTRZEB MIESZKAOCÓW)……………………………………………………..s. 12 WYBÓR INICJATYW W RAMACH PROJEKTU…………………………………………………………s. 24 PODSUMOWANIE……………………………………………………………………………………………………………………………….s. 26 Sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2015 Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu www.lipiegok.pl tel.: 34/3188163 ul. Częstochowska 95, 42-165 WPROWADZENIE „Kultura oznacza (…) zawsze jakiś protest człowieka przed sprowadzeniem go na pozycję rzeczy i przedmiotu. Oznacza dążenie do świata, w którym człowiek realizuje swe człowieczeostwo we właściwej mu transcendencji: przez odniesienie do prawdy, dobra, piękna…” Jan Paweł II Z powyższego cytatu jasno wynika, że kultura potrzebna jest ludziom niemalże tak bardzo, jak powietrze. Elementy i wytwory kultury otaczają nas na każdym kroku – gdzie byśmy się nie spojrzeli. Oczywiście nie zawsze jest to kultura, którą można nazwad – w pewnym stopniu – edukacyjną, czy też „wysoką”. Zdarzają się bowiem, a nawet przeważają, wytwory kultury masowej, które bardzo często nie licują z ww. słowami. Aczkolwiek jest to swoisty signum temporis i to także w pewien sposób definiuje otaczający nas świat, różnorodne potrzeby (bardziej lub mniej duchowe) oraz równie różnorodne środki ekspresji i emanacji owej kultury w kierunku grup mniejszych czy też większych, jak i całego społeczeostwa. Należy pamiętad także o tym, jakże ważnym aspekcie, że kultura kształtuje sposób myślenia człowieka, ergo: ma wpływ na jego decyzje, a już finalnie także na w jaki sposób zachowa się on w danym momencie. Celem niniejszej diagnozy jest pobudzenie świadomości kulturalnej mieszkaoców gminy Lipie ze szczególnym uwzględnieniem osób aktywnych zawodowo, które zakooczyły już proces edukacyjny i mieszczą się w przedziale wiekowym 18-25 lat oraz osób w wieku powyżej 50 lat. Działania podejmowane przez instytucję GOK Lipie w ramach niniejszego programu mają posłużyd do stworzenia jak najlepszej diagnozy oczekiwao społecznych, skierowanych do integracji mieszkaoców i włączenia jak największej ilości osób w działania zmierzające do krzewienia kultury. Diagnoza ma pomóc w określeniu priorytetów działania i dalszego rozwoju GOK-u, żeby mógł jak najlepiej spełniad rolę instytucji kultury na terenie typowo wiejskim. Oczekiwania społeczeostwa są duże, czy to ze względu na spore odległości od dużych miast, czy na utrudniony dostęp do wydarzeo kulturalnych. Dlatego też, rola Gminnego Ośrodka Kultury w gminie wiejskiej jest ogromna. Szczególnie istotne jest krzewienie misji wśród grupy wiekowej 18-25 lat. Dlaczego? Z bardzo prostych powodów. Ograniczenia związane z odległością do Sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2015 Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu www.lipiegok.pl tel.: 34/3188163 ul. Częstochowska 95, 42-165 dużego miasta i skorzystania z tamtejszej oferty, są spowodowane brakiem środków na bilety, benzynę – po prostu, na możliwośd logistycznego rozwiązania problemu dostania się do miasta. Do tego dochodzą problemy z finansową stroną każdego takiego wyjazdu (bilet komunikacji, bilet do instytucji, środki chociażby na kawiarnię, bilet powrotny – de facto brak stałej pracy ciąży tutaj także bardzo mocno i determinuje taką, a nie inną sytuację). Aczkolwiek równie ważnym elementem, który utrudnia korzystanie z oferty dużych miast jest słaba łącznośd komunikacji publicznej z określonymi miejscowościami, które nie są położone bezpośrednio na głównych szlakach przejazdu. Młodzież czuje się coraz bardziej sfrustrowana, szuka innych, sposobów na wykorzystanie wolnego czasu i izoluje się tym samym coraz bardziej od swoich rówieśników w mieście. Co nie znaczy, że nie próbuje rozwijad swoich zainteresowao na własną rękę. Ale, jak powszechnie wiadomo, zajęcia w grupie, wspólne rozmowy, integracje przeróżnego typu są dużo bardziej skuteczne od samotnego rozwijania swojego hobby, czy też gospodarowania własnym czasem poza instytucją odpowiadającą za szeroko rozumianą kulturę. Z obserwacji wynika, że młodzież, którą odpowiednio się zmotywuje, przygotuje dla nich interesującą ofertę jest w stanie przyjśd, wziąd udział w zajęciach, byd aktywna oraz podad swoje pomysły, poszerzając tym samym ofertę GOK-u skierowaną do nich. Ale nie zmienia to faktu, że młodzież na terenach wiejskich jest często bierna, hermetycznie zamknięta w swoich grupach rówieśniczych, środowiskach, czy też potocznie mówiąc, w swoich „paczkach”. I niekoniecznie im zawsze po drodze do skorzystania z oferty kulturalnej lub też po prostu nawet do odwiedzin instytucji odpowiedzialnej za rozwój kulturalny w danej wsi, gminie, etc. Wszelkie działania podejmowane w ramach niniejszego zadania mają zmierzad do optymalizacji oferty kierowanej do mieszkaoców. W trakcie realizacji zadania mają zostad wyłonione co najmniej 4 inicjatywy wypływające z różnych grup społecznych naszej gminy, które będą mogły zostad realizowane w II etapie działania. Projekty te, z założenia mają stad się stałymi elementami oferty GOK-u i wpływad pozytywnie na budowanie jak najlepszych relacji ze środowiskami lokalnymi bez względu na wiek uczestniczących w zajęciach osób oraz grup formalnych i nieformalnych. Sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2015 Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu www.lipiegok.pl tel.: 34/3188163 ul. Częstochowska 95, 42-165 CHARAKTERYSTYKA GMINY LIPIE Lipie – mała gmina wiejska, o ilości ok. 6,5 tys. mieszkaoców. Obszar gminy zajmuje ok. 99,07 km², w tym: użytki rolne: 63%, użytki leśne: 31%. W gminie jest 19 sołectw. Na terenie są działające Koła Gospodyo Wiejskich (11), 3 Zespoły Szkolno-Przedszkolne, 1 Szkoła Podstawowa, jednostki OSP. Struktura demograficzna gminy przedstawia wynik następujący: 3277 kobiet i 3210 mężczyzn. Na terenie gminy Lipie działa Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu, z filiami w postaci świetlic w Zimnowodzie i w Dankowie oraz Gminna Biblioteka Publiczna w Lipiu z filiami w Parzymiechach i Stanisławowie. W roku 2014 obiekt GOK przechodził remont w związku z prowadzonymi pracami w zakresie termomodernizacji, dlatego też większośd zajęd została zawieszona. Na początku roku 2015 czynnie działała jedynie orkiestra i chór. Próby orkiestry odbywają się kilka razy w tygodniu – zatrudnionych jest do jej prowadzenia 3 instruktorów, natomiast próby chóru odbywają się raz w tygodniu. Zarówno orkiestra, jak i chór występują publicznie kilka razy w roku, uświetniając uroczystości gminne oraz powiatowe. Innych form działalności GOK w ostatnim czasie nie prowadził. Działalnośd tych grup jest priorytetem dla obecnej dyrekcji ośrodka. W związku z tym grupa odbiorców usług oferowanych przez GOK była nieduża – dzieci i młodzież w orkiestrze (ok. 30 osób) oraz osoby w większości w wieku 45+ (ok. 30 osób) uczestniczących na zajęcia chóru. W szkołach gminy Lipie do czerwca br. prowadzonych jest bardzo dużo zajęd dodatkowych wynikających z realizowanych projektów unijnych, więc zainteresowanie potencjalną ofertą zajęd dodatkowych dla dzieci i młodzieży szkolnej jest nieduże. Udało się jednak uruchomid zajęcia plastyczne oraz studio piosenki, które działają od lutego br. W środowisku panuje zainteresowanie działalnością domu kultury, w imprezach organizowanych dla społeczeostwa w tym roku (zarówno komercyjnych, jak i bezpłatnych) uczestniczyła chętnie grupa ok. 100 osób. Istnieje potrzeba integracji poszczególnych sołectw między sobą, ponieważ w wielu z nich działają nieformalnie grupy jak chór czy zespół folklorystyczny (zazwyczaj przy parafii czy miejscowym KGW), w gminie jest również kilku twórców lokalnych, jednakże te osoby działają zazwyczaj w swoich małych społecznościach, bądź poza granicami gminy. Brakuje dialogu społecznego i oferty ośrodka kultury skierowanej do grup społecznych zainteresowanych uczestniczeniem w niej. Sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2015 Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu www.lipiegok.pl tel.: 34/3188163 ul. Częstochowska 95, 42-165 METODOLOGIA – OPIS UŻYTYCH NARZĘDZI W ramach realizacji diagnozy wykorzystano dwa rodzaje badao. Do pierwszej grupy zaliczono konsultacje społeczne (spotkania), w których udział wzięli przedstawiciele gminy, sołtysi, radni oraz mieszkaocy, wśród których liczną grupę stanowiły osoby zrzeszone w Kołach Gospodyo Wiejskich, prężnie działających na terenie całej gminy Lipie. Do drugiej grupy zaliczono ankiety z pytaniami zamkniętymi. Odbyło się 10 spotkao poświęconych przedstawieniu przez zainteresowanych swoich potrzeb, czy chęci realizacji inicjatyw w ramach współpracy z GOK Lipie. Spotkania odbywały się przez kilka tygodni i miały charakter wspólnej wymiany poglądów i pomysłów na to, w jaki sposób stworzyd ciekawą ofertę kulturalną Gminnego Ośrodka Kultury w Lipiu dla różnych grup mieszkaoców z punktu widzenia wieku, wykształcenia, stosunku do pracy, etc. Jeżeli chodzi o grupę, którą objęto badaniami (zarówno bezpośrednimi, jak i pośrednimi), to liczyła ona 145 osób. Wszyscy są mieszkaocami gminy Lipie. Wśród badanych osób kobiety stanowiły grupę 88 osób, natomiast mężczyźni 57 osób (Tabela nr 1). Przewaga kobiet wzięła się stąd, iż podczas konsultacji społecznych więcej ich było obecnych z uwagi na przynależnośd do KGW. W badaniach wzięli udział respondenci w grupie wiekowej (jeżeli chodzi o jej całokształt) 18-65 i więcej lat. Badania przeprowadzono wśród osób z wykształceniem wyższym, zawodowym, średnim oraz wśród osób pracujących, bezrobotnych, studiujących, jak i emerytów oraz rencistów. Realizacja badao miała miejsce na przełomie kwietnia i maja 2015 roku. Ankieter przeprowadzał badania używając metody sondażowej, a jego narzędziem był kwestionariusz ankiety, na którą odpowiedzi podane zostaną w poniższych wykresach. Były to pytania zamknięte (z możliwością zaznaczenia jednej odpowiedzi) z wyjątkiem pytania zobrazowanego w wykresie nr 13, gdzie mieszkaocy mogli zaznaczyd więcej niż jedną odpowiedź. Sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2015 Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu www.lipiegok.pl tel.: 34/3188163 ul. Częstochowska 95, 42-165 Wszystkie powyższe dane oraz informacje zebrane są i przedstawione szczegółowo w poniższej tabeli o nazwie: „Tabela nr 1. Cechy społeczno-demograficzne badanej populacji w gminie Lipie” i na wykresach po niej następujących. Tabela nr 1. Cechy społeczno-demograficzne badanej populacji w gminie Lipie Kategoria społecznodemograficzna Płed kobieta mężczyzna ogółem Wiek do 18 lat 18-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65 i więcej ogółem Wykształcenie podstawowe zawodowe średnie pomaturalne niepełne wyższe wyższe ogółem Stosunek do pracy student pracujący bezrobotny rencista, emeryt ogółem Liczba osób Odsetek (%) 88 57 145 61 39 100 15 30 18 28 30 12 12 145 10,3 21 12 19,3 21 8,2 8,2 8,2 100 21 35 43 8 11 27 145 14,5 24,1 29,7 5,5 7,6 18,6 100 0 26 42 14 18 100 37 60 20 28 145 Sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2015 Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu www.lipiegok.pl tel.: 34/3188163 ul. Częstochowska 95, 42-165 Jak wynika z powyższej tabeli (oraz z przedstawionych poniżej wykresów), przeważającą grupę badawczą pod względem płci stanowiły kobiety (88 osób), przy liczbie mężczyzn 57 osób. Pod kątem wieku najbardziej reprezentowana jest grupa w przedziale 18-54 lata. Co wydaje się byd zrozumiałe, gdyż to właśnie ta grupa jest najbardziej produktywną (lub też zacznie byd). Ponadto, w tej grupie występuje najwięcej osób decyzyjnych, spełnionych zawodowo lub świadomie realizujących swoje działania związane z karierą, studiami oraz innymi aktywnościami społecznozawodowymi. Co prawda młodzież, o której wspomniano wcześniej, nadal nie jest do kooca przekonana i chętna do ostatecznej współpracy z instytucjami kultury, ale zgodziła się wziąd udział w badaniach, a to już jest ważny sygnał dla przeprowadzających diagnozę, aby przedstawid jej wyniki GOK Lipie pod kątem rozpatrzenia oferty dla tej grupy wiekowej w większym stopniu, aniżeli dotychczas. Bardzo istotnym jest fakt, że ponad połowa badanych posiada wykształcenie przynajmniej średnie i wyższe. Można więc wysnud wniosek, że – dzięki wykształceniu i zetknięciu się z różnego rodzaju przejawami kultury – będą chętniej współpracowad z GOK Lipie, w celu przygotowania i realizacji oferty kulturalnej. Jest to tylko hipoteza, aczkolwiek opierająca się na ogólnym założeniu, że ludzie wykształceni bardziej łakną wydarzeo kulturalnych i aktywności związanej z ich szeroką odmianą, aniżeli osoby z wykształceniem podstawowym i zawodowym. Jeżeli chodzi o stosunek do pracy, to także największą grupę spośród badanych stanowią osoby uczące się, studiujące, czy pracujące. To bardzo istotne w momencie tworzenia oferty, bowiem poruszana powyżej sprawa świadomości młodzieży, kłopotów finansowych, frustracji jest zawsze większa w grupach z wykształceniem podstawowym i zawodowym. Ci ludzie częściej zostają „na gospodarce” i do niej ograniczają swoje zainteresowanie nie mając bardzo często nawet czasu, aby pomyśled o rozrywce w postaci teatru, zajęciach, czy inicjatywach typu Klub Seniora, czy też Akademia Trzeciego Wieku. Co oczywiście nie oznacza, że samo wykształcenie, chęd jego zdobycia, czy też stała praca są dominującymi czynnikami, które będą determinowad aktywnośd odnośnie współpracy, czy też uczestnictwa w inicjatywach przygotowywanych i realizowanych przez GOK Lipie. Wykresy prezentują przedstawioną całościową charakterystykę respondentów uwzględniając ich cechy społeczno-demograficzne takie jak: płed, wiek, wykształcenie oraz stosunek do pracy. Sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2015 Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu www.lipiegok.pl tel.: 34/3188163 ul. Częstochowska 95, 42-165 Wykres nr 1. Odsetek osób biorących udział w badaniu pod względem płci Wykres nr 2. Odsetek osób biorących udział w badaniu pod względem wieku Sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2015 Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu www.lipiegok.pl tel.: 34/3188163 ul. Częstochowska 95, 42-165 Wykres nr 3. Odsetek osób biorących udział w badaniu pod względem posiadanego wykształcenia Wykres nr 4. Odsetek osób biorących udział w badaniu pod względem stosunku do pracy Sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2015 Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu www.lipiegok.pl tel.: 34/3188163 ul. Częstochowska 95, 42-165 ANALIZA BADAO (POTRZEB MIESZKAOCÓW) Potrzeby mieszkaoców z punktu widzenia realizacji misji krzewienia kultury przez Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu. Głównym założeniem przeprowadzonych badao było uzyskanie odpowiedzi na zapotrzebowanie mieszkaoców gminy Lipie pod kątem oferty kulturalnej. Diagnoza powstała także po to, aby pracownicy GOK Lipie mieli świadomośd czego od ich zaangażowania oraz przedstawianych pomysłów (de facto: jakie mają byd te pomysły) oczekują mieszkaocy oraz grupy stowarzyszone pod kątem realizacji różnych aktywności, czy szeroko rozumianej kultury, tradycji oraz ich krzewienia na terenie całej gminy. W tej części diagnozy należy wspomnied, że pomimo badao realizowanych dopiero na początku drugiego kwartału 2015 roku, już w lutym zaczęły się zajęcia oraz inicjatywy kulturalne dla mieszkaoców, które zostały przygotowane przez pracowników GOK Lipie. Luty 2015 Ferie z GOK Lipie (zajęcia plastyczne, studio piosenki, zajęcia orkiestry, próby chóru – wszystkie zajęcia prowadzone są do tej pory) 28.02.2015 Spektakl „Separacja”. Teatr „Scena Rode” z Krakowa 22.03.2015 II Gminna Prezentacja Stołów Wielkanocnych - Lipie 2015 26.04.2015 Dzieo Papieski (poezje, pieśni religijne, wspomnienie o papieżu Janie Pawle II) 07.06.2015 Rodzinne spotkanie w GOK Lipie (występy dzieci i młodzieży ze szkół gminy Lipie, pokaz kulinarny, malowanie twarzy) 13.06.2015 Spektakl „Babski Kabaret. Old Spice Girls.” Wszystkie wymienione powyżej imprezy cieszyły się dużym zainteresowaniem, co dla pracowników GOK Lipie było jasnym wskazaniem czego im brakuje w misji jedynego w gminie ośrodka kultury. Doprowadziło to także do tego, iż przeprowadzając badania, wiedziano chociaż tyle, co wzbudza zainteresowanie mieszkaoców i dodad należało do tego pytania o to, co może ich zainteresowad. Aczkolwiek dała się zauważyd pewna okolicznośd powtarzalna. Mianowicie, Sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2015 Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu www.lipiegok.pl tel.: 34/3188163 ul. Częstochowska 95, 42-165 darmowe poczęstunki towarzyszące jakiemukolwiek wydarzeniu kulturalnemu, a najlepiej niebiletowane wstępy na takowe, dają niemalże stuprocentową pewnośd, że budynek GOK Lipie będzie „pękał w szwach” od frekwencji. I nie jest w tym przypadku nadzwyczaj istotne, czy będzie to prezentacja potraw z okazji jakichkolwiek świąt, czy spektakl zaliczany do kultury wysokiej. Po prostu: społecznośd oczekuje swoistego „bonusu” za to, że przyjdzie na konkretne wydarzenie. Tym bardziej jeżeli jest ono biletowane. Wówczas bowiem poczęstunek staje się dla nich immanentną częścią całego wydarzenia. Przerwy w spektaklach zostały ustalane z artystami, którzy niezbyt ochoczo się na nie godzili ze względu na koncentrację, ponowne zebranie myśli, odpowiedniego nastawienia scenicznego, etc. Jednakże pracownicy GOK Lipie, pomni doświadczeniem poprzednich wydarzeo, wiedzieli, że takie przerwy (przynajmniej w liczbie jednej) muszą byd ogłoszone, bowiem publicznośd na nie czeka, ponieważ może podczas tych przerw również integrowad się, wymienid opinie czy zwyczajnie porozmawiad. Jest to także aspekt psychologiczny, bowiem uczestnicząc w przerwie oraz degustacji, widzowie czują się bardziej docenieni przez organizatorów, a sama impreza osiąga w ich przekonaniu wyższą rangę – jest bardziej wysublimowana. Ale tak się utarło i nie jest to tylko domeną mieszkaoców gminy Lipie. Po prostu: tak bardzo brakuje im kultury, że na jednym przedstawieniu chcieliby uczestniczyd we wszystkim: dobrym występie, mied możliwośd porozmawiania ze znajomymi w przerwie z przysłowiową kawą i ciastkiem, powrócid na salę i nadal delektowad się „całościowo” wydarzeniem, mimo braku dostępu do dużych ośrodków kulturalnych, oglądanych w środkach masowego przekazu uroczystych premierach, spektaklach, etc. Tak wynika z obserwacji wydarzeo zrealizowanych przez GOK Lipie od lutego br. Jest to bardzo istotny element diagnozy odnośnie realizacji kolejnych przyszłych wydarzeo. Sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2015 Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu www.lipiegok.pl tel.: 34/3188163 ul. Częstochowska 95, 42-165 Wykres nr 5. Znajomośd położenia siedziby GOK Lipie Można by było sądzid, że w tak niewielkiej gminie każdy mieszkaniec będzie wiedział, lub chociaż powinien wiedzied, gdzie znajduje się jego ośrodek kultury. Aczkolwiek badania wskazują coś zgoła innego, bowiem aż 15 % (sumując odpowiedzi „Nie” oraz „Trudno powiedzied”) nie potrafi wskazad dokładnego położenia siedziby GOK Lipie. Sygnał dla pracowników i animatorów jest jasny: należy wszędzie, gdzie tylko to możliwe, wspominad gdzie znajduje się GOK, byd może posiłkowad się innymi budynkami, firmami, które są położone w jego okolicy, a mniej zainteresowanym kulturą, to właśnie takie podmioty są im bardziej znane. Nie można także przejśd obojętnie obok promocji już nie samych wydarzeo, ale miejsca, gdzie jest GOK Lipie. Elementem mylącym dla tych 15% może byd także fakt – co słyszeliśmy od kilkunastu osób, że nad głównym wejściem do GOK-u jest napis „Gminna Biblioteka Publiczna”. To także nie ułatwia zadania odnalezienia ośrodka przez osoby z dalszych miejscowości. Tym bardziej, że nazwa „Gminny Ośrodek Kultury” mieści się z drugiej strony nad garażem Ochotniczej Straży Pożarnej. Tak więc to ma ogromne znaczenie. Dlatego też potrzeba tutaj jest praca od podstaw i od początku. Sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2015 Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu www.lipiegok.pl tel.: 34/3188163 ul. Częstochowska 95, 42-165 Wykres nr 6. Obecnośd mieszkaoców w GOK Lipie Biorąc pod uwagę odpowiedzi respondentów przedstawione na wykresie nr 5 dane mogą byd traktowane jako w miarę zadowalające. 68% spośród ankietowanych odwiedziła GOK. Co prawda nie zadano pytania, czy odpowiadający uczestniczyli w jakimkolwiek wydarzeniu, czy warsztatach, aczkolwiek dla badaczy ważny jest fakt, że odpowiedzieli oni pozytywnie w liczbie ponad 2/3. Z drugiej jednak strony dane są niekoniecznie zadowalające, bowiem niemal 1/3 respondentów nie była w jedynym ośrodku kultury, który mieści się na terenie gminy ani jeden raz. Wskazuje to jasno, że pracownicy ośrodka kultury powinni nie tylko przygotowad szeroką ofertę, ale przede wszystkim dbad o jej promocję. Tak aby dotarła do jak największej liczby potencjalnie zainteresowanych osób. Z drugiej strony jednak, konstruowana oferta będzie oparta od przyszłego sezonu o obecną diagnozę (w dużym stopniu), dlatego też należy mied nadzieję, że odsetek odwiedzających się zwiększy, gdyż po prostu będzie dla nich więcej różnorodnych form aktywności, spędzania wolnego czasu, czy rozrywki na odpowiadającym ich zainteresowaniom, poziomie. Wykres nr 7. Posiadanie profilu na portalu Facebook Sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2015 Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu www.lipiegok.pl tel.: 34/3188163 ul. Częstochowska 95, 42-165 W tym wypadku odpowiedzi na „Tak” powinny cieszyd. Gminy wiejskie bowiem borykają się jeszcze do dziś ze słabym dostępem do Internetu, zarówno pod kątem infrastruktury, jak i szybkiego przesyłu danych. Tym bardziej, że w badaniach uczestniczyły różne grupy wiekowe i wynik powyższy nie odzwierciedla jedynie tej grupy, która z badao, np. „Diagnozy Społecznej” Janusza Czapioskiego, korzysta z sieci najczęściej i to właśnie z portali social media, a szczególnie z tego jednego. Najpopularniejszego i najłatwiejszego w obsłudze. Dlatego też ważna jest tutaj po raz wtóry promocja tego portalu i samego fanpage`a GOK-u na wszystkich możliwych płaszczyznach: na zajęciach, na różnych wydarzeniach, w biuletynie gminnym, etc. Siła wspomnianego portalu jest ogromna, a „wartośd rażenia” i informacyjna jeszcze większa, o czym mogliśmy się przekonad poprzez przeróżne akcje i wydarzenia, które poprzez Facebooka stały się w ogóle możliwe realizacyjnie lub też odniosły sukces lub też porażkę – jeżeli właśnie nie dochowano należytej staranności odnośnie ich promocji. Tak też dzieje się w przypadku wiejskich ośrodków kultury. Sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2015 Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu www.lipiegok.pl tel.: 34/3188163 ul. Częstochowska 95, 42-165 Wykres nr 8. Promocja placówki GOK i realizowanych tam wydarzeo W tym wypadku badania dostarczyły bardzo istotnych, ale niezbyt miłych informacji dla pracowników GOK-u. Bowiem, jeżeli 60% badanych nie potrafi odpowiedzied na pytanie w sposób zadowalający, to można się pokusid o stwierdzenie, że jeżeli nie ma odpowiedniej promocji, to skąd mają wiedzied w ogóle o wydarzeniach, jakie się odbywają w siedzibie GOK-u. I nawet te 40%, które odpowiedziało na „Tak” nie zapełni sali, nie pomoże w krzewieniu kultury na terenie całej gminy oraz nie pozwoli dokładnie oszacowad czego potrzeba mieszkaocom. Dlatego też, po raz kolejny należy dbad z niezwykłą pieczołowitością o stałe promowanie GOK-u i wszystkich (bezwzględnie) wydarzeo, które się tam odbywają lub też będą odbywad w przyszłości. Nie jest łatwo przeprowadzid odpowiednią promocję wiejskiej placówki kultury, chociażby ze względu na budżet jaki posiada. Rolę podstawową spełniają tutaj nadal pracownicy i ich zaangażowanie oraz chęd niesieni misji. Bowiem nie oszukujmy się, praca na wsi w ramach jednostki kulturalnej to zadanie bardzo trudne i wymagające naprawdę ogromnej determinacji. Ale jak widad, w wielu miejscowościach się to udaje i jest coraz lepiej. Sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2015 Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu www.lipiegok.pl tel.: 34/3188163 ul. Częstochowska 95, 42-165 Wykres nr 9. Źródło wiedzy o ofercie GOK Lipie Jak przystało na środowiska wiejskie (na co wskazuje wiele innych badao i analiz) dominującym punktem czerpania informacji o ofercie kulturalnej GOK-u Lipie są plakaty. Czy to wiszące w witrynach sklepów, czy na tablicach ogłoszeniowych, sołeckich, a nawet parafialnych. To ogromny procent, gdyż stanowiący aż 60% całokształtu możliwości odnośnie zapoznania się z ofertą. Coraz częściej, 20% ankietowanych, czerpie informację z portalu Facebook, aczkolwiek jest to i tak o ponad połowę mniej w stosunku do badanych, którzy stwierdzili, że wiedzą, iż GOK posiada swoją ofertę także na portalu społecznościowym. Wskazanie do działania dla pracowników GOK jest jasne. Na plakatach należy także umieszczad bezpośredni odnośnik do profilu na Facebooku lub chociażby jego logotyp z adnotacją „Znajdź nas na FB”. Oczywiście to tylko jedna z możliwych prac do realizacji. Należy poszerzyd miejsca, w których będzie się można dowiedzied o ofercie GOK. Trzeba tylko przyjąd adekwatne do miejscowości i całej gminy środki oraz nośniki. Biuletyn Gminny będzie także bardzo dobrym nośnikiem na realizację tego punktu, aczkolwiek tutaj trzeba będzie to wesprzed promocją w innymi miejscu. Wszystko musi działad na zasadzie marketingu zintegrowanego. Na zasadzie Sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2015 Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu www.lipiegok.pl tel.: 34/3188163 ul. Częstochowska 95, 42-165 koła zamkniętego, którego części uzupełniają się i dostarczają spójnych informacji dla mieszkaoców w poszukiwanych przez nich kwestiach, tematach, wydarzenie, etc. Wykres nr 10. Znajomośd oferty GOK Lipie 40% pytanych odpowiedziało, że zna ofertę GOK Lipie – to wynik bardzo dobry, zważając na to, że 20% z nich nie opowiedziało się po żadnej stronie, więc częściowo mogą znad tę ofertę, ale również mogą jej nie znad. Nie zmienia to w żaden sposób faktu, że niemal połowa respondentów (40%) zdecydowanie odpowiedziała, że nie zna oferty GOK Lipie – w żaden sposób. Dlaczego? Odpowiedzi zawarte są w innych pytaniach oraz zobrazowane na innych wykresach i są to okoliczności bardzo różne. Aczkolwiek dominującą z nich jest ta, która wpływa na aktywną promocję GOK-u Lipie oraz jego oferty, zamierzeo, a nawet tego, gdzie mieści się jego główna siedziba w miejscowości Lipie. Połączenie szerokiej gamy spójnych działao mających na celu dobitną politykę promocyjną oferty powinno przynieśd zadowalające efekty, gdyż nie sposób tutaj raz jeszcze wspomnied o działaniach marketingowych na rzecz promocji instytucji i jej szeroko rozumianej oferty. Sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2015 Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu www.lipiegok.pl tel.: 34/3188163 ul. Częstochowska 95, 42-165 Wykres nr 11. Ocena oferty kulturalnej GOK Lipie Nie jest dobrze, kiedy 40% ankietowanych w ogóle nie zna oferty swojego domu kultury – cały czas należy to podkreślid: jedynego na terenie własnej gminy. Z kolei 30% pokusiło się nawet o to, aby wspomnianą w pytaniu ofertę nawet ocenid. Czyli niemal 1/3 respondentów stale obserwuje co się dzieje w GOK-u, co więcej, ocenia tamtejsze wydarzenia, warsztaty – kompleksową ofertę dobrze. To bardzo ważne, jeżeli weźmie się pod uwagę, że dla 20% pytanych oferta jest niewystarczająca, a dla kolejnych 10% mało zróżnicowana. Więc można wysnud wniosek, wręcz twierdzenie graniczące z pewnością, że kolejne 30% także zna ofertę i także jest w stanie ją ocenid pod kątem swoich zainteresowao. Jest to tym bardziej znamienite, że w kolejnym pytaniu aż 80% osób wyraziła chęd uczestnictwa w przygotowywaniu nowej oferty. Przyszłej, powakacyjnej. To, w powiązaniu z pytaniem zobrazowanym na wykresie nr 11 jest bardzo istotne z punktu widzenia przygotowywania nie tylko oferty, ale i strategii rozwoju GOK-u Lipie pod kątem zainteresowania odbiorców. Mając na uwadze różne grupy wiekowe, płed oraz stosunek do pracy, jak i wykształcenie. Dlatego też kolejne pytania dotyczą tego, co mieszkaocy chcieliby widzied w ofercie i w czym uczestniczyd. Sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2015 Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu www.lipiegok.pl tel.: 34/3188163 ul. Częstochowska 95, 42-165 Wykres nr 12. Współtworzenie oferty GOK Lipie Jak niezwykle ważnym czynnikiem w życiu instytucji kultury na wsi jest możliwośd współdecydowania o kształtowaniu oferty, odpowiada odsetek osób, którym zadano pytanie zobrazowane na powyższym wykresie (nr 12). Przeważająca ilośd respondentów, bo aż 80% wyraziło chęd uczestniczenia w pracach mających na celu przygotowywanie przyszłej oferty GOK Lipie. To bardzo dobra wiadomośd, gdyż mówi o tym, że mieszkaocom nie są obojętne potrzeby szeroko rozumianej kultury, sportu, kreatywnego spędzania wolnego czasu, itp. (szczegółowe zapotrzebowanie przykładowych zajęd przedstawione jest na wykresie nr 13). 8 na 10 osób każdej zapytanej grupy chce mied bezpośredni wpływ na to, co się będzie działo w ich ośrodku kultury. Czują w tym momencie więź z tym, co nazywa się inicjatywą oddolną. Pierwsza faza demokracji, coś podobnego jak socjalizacja pierwotna w socjologii. W tym przypadku, nawet te 15%, które się waha, także daje nadzieję, że może ktoś je przekona do tworzenia oferty. Byd może w momencie zadawania pytania nie wiedziały wiele o GOK-u Lipie, jego położeniu, o dotychczasowej ofercie, o aktywności w social mediach – o tym wszystkim, o co zostali zapytani w badaniach na potrzeby przygotowania tejże diagnozy. Jedynie 5% stanowczo odpowiedziało, że nie chce w żadnym stopniu byd współtwórcą przyszłej oferty GOK-u Lipie. Sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2015 Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu www.lipiegok.pl tel.: 34/3188163 ul. Częstochowska 95, 42-165 Wykres nr 13. Pomysły na nową ofertę GOK Lipie – propozycje mieszkaoców * W tym pytaniu każdy uczestnik mógł zaznaczyd więcej niż jedną odpowiedź. Na powyższym wykresie jasno i wyraźnie widad, że mieszkaocy gminy Lipie chcieliby uczestniczyd w zajęciach, które mają na celu aktywne spędzanie wolnego czasu. To bardzo interesujące w świecie, w którym olbrzymią częśd wolnego czasu zaprząta często bezcelowe surfowanie po internecie lub działania odbiegające daleko poza wszelkiego rodzaju aktywnośd – bez względu na jej rodzaj. Najwięcej respondentów (36 osób) jest żywo zainteresowana rajdami i wycieczkami rowerowymi. Tuż za nimi plasuje się grupa, która chciałaby uczestniczyd w zajęciach „Klubu Seniora” (33 osoby), natomiast „pierwszą trójkę zamyka” również bardzo aktywny wypoczynek, czyli chęd uczestnictwa w wycieczkach krajoznawczych (32 osoby). To dobrze świadczy o mieszkaocach gminy, którzy chcą czegoś więcej aniżeli tylko przysłowiowej „kawy i ciastka” na cotygodniowym spotkaniu. Ponadto, dobrze rokująca liczba osób zainteresowana jest uczestnictwem w: zajęciach tanecznych (28 osób), Zumba (25 osób), nauka gry na instrumentach (17 osób). Sporym zainteresowaniem cieszą się również zajęcia kulinarne czy fotograficzne bądź graficzne. Z powyższego wykresu wynika, że zainteresowanie różnymi Sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2015 Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu www.lipiegok.pl tel.: 34/3188163 ul. Częstochowska 95, 42-165 formami zajęd oraz spędzaniem wolnego czasu jest bardzo duże – tym bardziej w porównaniu z tym, że 80% respondentów (wykres nr 12) chce aktywnie współtworzyd przyszłą ofertę GOK-u Lipie. To, co istotne dla badanych osób, to chęd zmiany postaw, działao, realizacji w ramach swojej miejscowości, ale i całej gminy. Chęd rozpoczęcia czegoś aktywnego, kreatywnego, znanego jako inicjatywy oddolne, ciekawe, pełne pozytywnego myślenia, dbające o zdrowie psychiczne, fizyczne, o krzewienie tradycji pośród różnych grup społecznych oraz wiekowych; to także chęd wzajemnego zrozumienia – młodzieżowego „dogadania się”. Z analizowanych potrzeb najbardziej cieszyd pracowników odpowiadających za ułożenie oferty te, które mają na celu aktywne spędzanie wolnego czasu. Dlaczego? Z prostego powodu. W szkołach coraz częściej zajęcia z wychowania fizycznego są traktowane „po macoszemu”. Sami rodzice bardzo często się do tego przykładają wypisując swoim dzieciom zwolnienia długoterminowe z tego przedmiotu. Nie służy to dzieciom i młodzieży teraz, a tym bardziej w przyszłości. Dlatego też, tak ważne jest wszczepienie pokoleniom, które mają za zadanie pomagad swoim rodzicom, pracowad na ich przyszłe emerytury, zasady dyscypliny dbania o swój rozwój fizyczny, a tym samy rozwój psychiczny. Bowiem są to naczynia na tyle połączone, że coraz częściej badania wskazują na to, że zdrowa młodzież jest bardziej kreatywna, przedsiębiorcza, osiąga więcej sukcesów, aniżeli ich rówieśnicy, którzy tej aktywności fizycznej nie pielęgnują. Tutaj wystarczą za przykład kraje skandynawskie w porównaniu do krajów anglosaskich, czy krajów postkomunistycznych (oczywiście, nie wszystkich). Sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2015 Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu www.lipiegok.pl tel.: 34/3188163 ul. Częstochowska 95, 42-165 WYBÓR INICJATYW W RAMACH PROJEKTU Informacja o konkursie w ramach projektu Dom Kultury + Inicjatywy lokalne 2015 - prezentacja złożonych wniosków. W wyniku ogłoszonego przez GOK Lipie konkursu wpłynęło aż 11 wniosków. Wszystkie one wynikają z lokalnych inicjatyw i zostały złożone przez grupy formalne i nieformalne działające na terenie gminy Lipie. Poniżej przedstawiona jest listę złożonych wniosków. W wyniku głosowania zostanie wyłonionych maksymalnie 7 projektów, które od ostatniego weekendu sierpnia będzie realizowad GOK wspólnie z pomysłodawcami. Złożone wnioski 1. Towarzystwo szerzenia muzyki „Wyjazd do Operetki w Gliwicach” połączony z warsztatami wokalnymi w GOK Lipie. Projekt pokrywa koszt biletów dla 40 osób oraz niezbędne ubezpieczenia. 2. Oddział Terenowy Polskiego Towarzystwa Zapobiegania Narkomanii w Zimnowodzie. „Poznajemy uroki ziemi lipskiej”. Dwudniowe warsztaty plastyczne dla 26 osób zakooczone wystawą prac w GOK Lipie. 3. Związek Emerytów Rencistów i Inwalidów oraz KGW Zimnowoda „Aktywny senior w gminie Lipie”. Spotkanie z dietetykiem, wycieczka rowerowa do rezerwatu, do Muzeum Regionalnego, wycieczka do skansenu etnograficznego, wystawa pamiątek po przodkach w świetlicy w Zimnowodzie, wystawa prac w GOK Lipie. 4. Aktyw biblioteczny przy ZS-P w Parzymiechach. „Projekt czytelniczy”. 2 spotkania z autorami literatury dziecięco-młodzieżowej, połączone z „Nocą detektywów” oraz konkurs fotograficzny. Projekt skierowany jest do uczniów ZS-P w Parzymiechach, zakooczony wystawą fotograficzną w GOK Lipie. 5. Samorząd Uczniowski ZS-P w Lipiu. „Integracja młodzieży poprzez sztukę”. Warsztaty psychologiczne, warsztaty plastyczne, warsztaty taneczne, pobyt integracyjny w ośrodku „Napoleon”, konkursy i wystawa prac. Projekt skierowany jest do młodzieży uczęszczającej do gimnazjum w Lipiu. Sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2015 Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu www.lipiegok.pl tel.: 34/3188163 ul. Częstochowska 95, 42-165 6. Gminna Rada KGW/ KGW Parzymiechy. „Biesiada Śląska w gminie Lipie.” Impreza plenerowa dla mieszkaoców gminy Lipie w formie tradycyjnej śląskiej biesiady połączonej z pokazami tradycji kulinarnych i występami grup śpiewaczych oraz artystycznych. Projekt będzie zakooczony wystawą fotograficzną w GOK Lipie. Powstaną także śpiewniki dla uczestników biesiady współtworzone przez lokalne KGW oraz zespoły artystyczne. 7. KGW Lipie. „Akademia dobrego smaku.” Warsztaty kulinarne z profesjonalnym kucharzem obejmujące cykl spotkao: „Kulinarne abecadło – zimna płyta i przystawki”, „W świecie deserów”, „Danie główne – od składników do podania”. Całośd będzie zakooczona wystawą fotograficzną w GOK Lipie oraz powstaniem zbioru przepisów kulinarnych. Projekt ma zainicjowad powstanie Koła Kulinarnego przy GOK Lipie. 8. KGW Lipie. „Bądź piękna w każdym wieku.” Warsztaty dla babci, matki i córki. Cykl spotkao z kosmetyczką, dietetykiem, wizażystką i fryzjerką połączonych z pokazami i warsztatami. Całośd zakooczona będzie wystawą zdjęd w GOK Lipie, zakłada również założenie „Babskiego Koła Piękna”, które będzie funkcjonowad po zakooczeniu projektu. 9. Paostwowy Związek Emerytów Rencistów i Inwalidów w Parzymiechach. „Wyjazd do kina/teatru dla mieszkaoców gminy”. Projekt zakłada wyjazd do kina i do teatru dla grupy 90 mieszkaoców gminy Lipie. 10. Gminna Rada KGW. „Dożynkowy turniej sołectw” Impreza plenerowa dla mieszkaoców gminy Lipie, obejmująca rywalizację pomiędzy sołectwami, w formie konkursów sprawnościowych, artystycznych czy rękodzielniczych. Projekt zakooczony będzie wystawą fotograficzną w GOK Lipie. 11. Szkoła Podstawowa w Rębielicach Szlacheckich. „Dajmy innym wiosnę w jesieni ich życia.” Projekt międzypokoleniowy obejmujący spotkania z seniorami, poznawanie dawnych zawodów i zwyczajów. Projekt będzie zakooczony wystawą fotograficzną w GOK Lipie. Czytając same tytuły oraz krótką charakterystykę złożonych wniosków, bardzo pozytywną jest jedna, ale jakże ważna okolicznośd oraz uczucia, jakie towarzyszyły piszącym wnioski, prowadzącym dyskusję, etc. Po pierwsze: integracja bardzo szeroko rozumiana. Ludziom z gminy Sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2015 Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu www.lipiegok.pl tel.: 34/3188163 ul. Częstochowska 95, 42-165 Lipie brakuje wspólnych wyjazdów, ciekawych warsztatów, porozumienia międzypokoleniowego, chęci opowiadania o tradycji, o jej przekazywaniu swoim dzieciom i wnukom. Po prostu o krzewieniu kultury pod jej różnymi postaciami. Druga rzecz, również niezmiernie istotna, jest taka, że mieszkaocy chcą realizowad inicjatywy radosne, aby ta integracja była na każdym poziomie przyjemnością. Stąd też taki, a nie inny zestaw złożonych wniosków. Są one ciekawe pod każdym względem, co więcej łączą różne grupy wiekowe – lub też taki mają zamiar, a to bardzo cieszy i jest godne naśladowania w innych społecznościach – już nie tylko wiejskich, ale i miejskich, a przede wszystkim w wielkomiejskich. Równie ważnym elementem jest fakt, iż każdy projekt będzie miał swoją wystawę fotograficzną, swoistą dokumentację jego przebiegu. Jest to o tyle istotne, że malkontenci i przeciwnicy realizowania misji szeroko pojętych przedsięwzięd kulturalnych, będą się mogli przekonad o tym, że oferta jest naprawdę ciekawa, że coś się dzieje, że można – z odrobiną chęci i zaangażowania – zagospodarowad swój czas wolny w bardzo rozmaity sposób i z różnymi osobami. Sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2015 Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu www.lipiegok.pl tel.: 34/3188163 ul. Częstochowska 95, 42-165 PODSUMOWANIE Powyższa diagnoza powstawała nie tylko podczas wypełniania ankiet, czy spotkao (konsultacji społecznych). Powstawała także w momencie, kiedy badacz był na zakupach w różnych miejscowościach w gminie, kiedy słuchał wypowiedzi przed kościołami, szkołami, podczas różnych sytuacji, które nie zostały wymienione w rozdziale o metodologii, gdyż nie były to narzędzia główne, lecz dodatkowe (pomocnicze). Z diagnozy wyłania się obraz mieszkaoców gminy Lipie (z punktu widzenia potrzeb szeroko rozumianej kultury, potrzeb inicjatyw kulturalnych, społecznych, czy sportowych). Na pewno im tego brakuje. To po pierwsze. Po drugie, chcieliby bardziej uczestniczyd w życiu gminy pod kątem kultury, sportu, różnorodnych aktywnych zajęd i przedsięwzięd. Niezwykle istotnym tutaj jest fakt, który raz jeszcze należy podnieśd, iż aż 80% respondentów chce posiadad realny wpływ na kształtowanie tego wszystkiego, co dzieje się w ich gminie, a realizowane jest w ramach lub też we współpracy z GOK Lipie. Kolejną, równie ważną rzeczą jest to, że seniorzy chcą byd bardziej aktywni, składają wnioski mające na celu zapewnid im pozbycie się biernego kształtowania rzeczywistości lecz kreowania jej według własnych potrzeb, chęci i zainteresowao (o czym szerzej poniżej - „Akademia Trzeciego Wieku”). W procesie diagnozy wyłoniono także grupę, która najmniej uczestniczy i współpracuje z gminnym ośrodkiem kultury – są to osoby w wieku 18 – 35 lat, dla których trudno jest stworzyd odpowiednią ofertę, ze względu na zakooczenie przez nie edukacji na terenie gminy (dzieci i młodzież w wieku szkolnym są z kolei grupą najbardziej współpracującą), podjęcie pracy zawodowej, bądź jej brak, a także ze względu na założenie rodziny (grupa matek z małymi dziedmi). Dużym problemem jest brak wystarczających środków finansowych wśród tych osób, na uczestniczenie w wydarzeniach kulturalnych poza miejscem zamieszkania, natomiast w ich miejscowości brak jest oferty dla ich grupy wiekowej. Na podstawie przeprowadzonych ankiet (podczas spotkao zorganizowanych dla dzieci, które przyciągnęły sporą grupę osób do tej pory nieuczestniczącej w działaniach kulturalnych) i rozmów z uczestnikami wysuwa się wniosek, że zajęcia organizowane dla dzieci i ich rodziców mogą stanowid brakujący element oferty. Kolejną Sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2015 Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu www.lipiegok.pl tel.: 34/3188163 ul. Częstochowska 95, 42-165 grupą jest grupa (przede wszystkim kobiet) w wieku emerytalnym, które po uzyskaniu świadczeo (najczęściej renta rolnicza) wycofały się z pracy zawodowej bądź pracy w gospodarstwie rolnym. Stanowią one silny aktyw miejscowych KGW, jednakże brak jest integracji pomiędzy poszczególnymi kołami. W związku z tym w GOK Lipie utworzono filię „Akademii Trzeciego Wieku”, której zajęcia rozpoczną się po wakacjach. Już dziś płynie wiele sygnałów od zainteresowanych osób, że wspomniana inicjatywa powinna okazad się „strzałem w dziesiątkę” oraz podstawą do kolejnych propozycji spędzania wolnego czasu dla tej grupy docelowej. Grupy, której najtrudniej – z różnych powodów: zdrowotnych, finansowych, transportowych, logistycznych – jest dostad się do miejsca realizacji różnorodnych projektów przez GOK Lipie. Integracja osób w czasie tzw. „jesieni życia” to jedna z najlepszych rzeczy jaką może zaoferowad instytucja kulturalna w gminie. Aktywnośd wśród swoich rówieśników to nie tylko spędzanie czasu. Bardzo często – w koocu są to osoby z jednego terenu, bardziej lub mniej się znające – na takich zajęciach przywoływane są wspomnienia z przeszłości, opowiadane wspólnie anegdoty, czasami i podzielenie się smutkami. Ale najważniejsze, że to się nie dzieje tylko w umyśle człowieka, który jest sam zamknięty w domu, w przysłowiowych „czterech ścianach”. Tutaj ma możliwośd poznania reakcji innych osób, rozłożenia napięcia lub też cieszenia się w większym gronie. Umiejętne prowadzenie takich zajęd przez animatora lub inną osobę za nie odpowiedzialną, dostarczą zdrowych przeżyd: czy to samych dobrych, czy nostalgicznych. Każde z nich jest dobre, gdyż przeżywane jest grupie. I nie jednorazowo, lecz cyklicznie, na każdym spotkaniu grupy, przy okazji wydarzeo wspólnie organizowanych, itp. Są to wartości niemalże niemierzalne i których nie sposób wycenid żadną miarą, jak tylko uśmiechem tych osób oraz ich chęcią zaangażowania się w dalsze przedsięwzięcia. Z kolei osoby uczące się chcą by działo się cokolwiek, byle ciekawego, wskazują na zajęcia taneczne, na chęd uczestnictwa w zajęciach komputerowych, czy innych, które poszerzają ich horyzont i są poniekąd kontynuacją ich hobby, którego nie mają często gdzie realizowad. Brakuje im też niejednokrotnie wsparcia animatora czy instruktora, który pomoże odnaleźd właściwy kierunek. Sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2015 Gminny Ośrodek Kultury w Lipiu www.lipiegok.pl tel.: 34/3188163 ul. Częstochowska 95, 42-165 Przeprowadzenie niniejszej diagnozy było działaniem złożonym, które pozwoli pracownikom GOK-u na wytyczenie i określenie głównych nurtów działania ich placówki na najbliższe lata. Bardzo istotne jest, żeby w swojej pracy o tym, żeby tak planowad wizję rozwoju Gminnego Ośrodka Kultury by stał się on instytucją skupiającą mieszkaoców gminy, jej kulturalnym „sercem”, miejscem spotkao i integracji. Wyzwania stawiane ośrodkom kultury w małych gminach, szczególnie wiejskich, położonych w znacznej odległości od innych – dużych ośrodków kultury są specyficzne. Należy pamiętad, że to społecznośd lokalna najlepiej wie czego potrzebuje i jakie są jej oczekiwania – dlatego niniejsza diagnoza powinna byd początkiem realnego dialogu pomiędzy GOK-iem, a mieszkaocami gminy. Oferta dla nich tworzona powinna opierad się na wnioskach z tego raportu, ale nie może byd to „sztywny” i niezmienny wyznacznik oczekiwao społeczeostwa. Dla osiągnięcia optymalnych efektów oferta musi byd poddawana ewaluacji, ponieważ w miarę zaspokajania potrzeb będą one rosły bądź ulegały zmianom. Tylko ciągły dialog, konsultacje czy obserwacje pozwolą na osiągnięcie celu jakim jest maksymalne zaspokojenie podstawowych potrzeb mieszkaoców gminy Lipie w zakresie szerokiej oferty kulturalnej. Sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2015
