Test z zakresu podstawowej wiedzy o

Test z zakresu podstawowej wiedzy
o międzynarodowym prawie humanitarnym konfliktów zbrojnych
dla szkół ponadgimnazjalnych
VII edycja konkursu, rok 2011
•
•
•
Test składa się z 20 pytań (17 zamkniętych, 3 otwarte).
Odpowiedź musi być jasno zaznaczona – w przypadku zakreślenia dwóch odpowiedzi, bądź
niewyraźnego zaznaczenia jednej z nich za dane pytanie uzyskuje się 0 punktów.
Odpowiedzi na pytania otwarte należy udzielić pismem DRUKOWANYM.
Imię i nazwisko:
Liczba uzyskanych
punktów:
Szkoła:
1. Wskaż środek walki, którego użycie nie jest zakazane, lecz jedynie ograniczone:
a) broń zatruta,
b) broń zapalająca,
c) broń biologiczna,
d) laserowa broń oślepiająca.
2. Wzięty do niewoli członek sił zbrojnych strony przeciwnej nie ma obowiązku podać:
a) nazwiska,
b) stopnia wojskowego,
c) numeru książeczki wojskowej,
d) numeru swojej jednostki.
3. Kule „dum – dum” to inaczej:
a) amunicja łatwo rozszerzająca się w ciele ludzkim,
b) pociski wybuchające o masie poniżej 400 gram,
c) pociski wykonane z tworzyw sztucznych,
d) nie ma takiej amunicji.
4. Osoby wchodzące w skład pospolitego ruszenia, aby uzyskać prawo do statusu jeńca
wojennego, muszą między innymi:
a) wchodzić w skład tymczasowych jednostek wojskowych,
b) nosić mundur,
c) jawnie nosić broń,
d) zostać wpisani przez państwo, którego są obywatelami, do odpowiedniego
wykazu.
5. Nadużyciem znaku czerwonego krzyża/półksiężyca jest używanie tego znaku:
a) na koszulce wolontariusza Polskiego Czerwonego Krzyża,
b) przez służby medyczne sił zbrojnych podczas konfliktu zbrojnego,
c) dla oznaczania gabinetów lekarskich lub aptek,
d) na zaproszeniu na spotkanie z okazji Tygodnia PCK.
6. Konwencje regulujące podstawowe prawa człowieka takie jak Międzynarodowy Pakt
Praw Obywatelskich i Politycznych czy Europejska Konwencja o Ochronie Praw
Człowieka i Podstawowych Wolności, w czasie konfliktów zbrojnych:
a) są stosowane w całości,
b) są stosowane w zakresie, w którym państwa nie uchyliły się od zobowiązań z nich
wynikających, jeśli dany akt prawny przewiduje taką możliwość,
c) nigdy nie są stosowane,
d) są stosowane tylko w zakresie nieuregulowanym w międzynarodowy prawie
humanitarnym.
7. Wyjaśnij pojęcie kombatanta:
Osoba uprawniona do walki w świetle prawa międzynarodowego; status ten nie
przysługuje każdemu – wynika z faktu przynależności kombatanta do strony konfliktu, do
sił zbrojnych jednej ze stron wojujących (państwa-strony konfliktu, narodu walczącego
przeciw panowaniu kolonialnemu i obcej okupacji oraz przeciw reżimom rasistowskim,
wykonując swe prawo do samostanowienia – vide PD I).
Art. 43 ust. 2 PD I – członkowie sił zbrojnych strony konfliktu (poza personelem
sanitarnym i religijnym, którego dotyczy art. 33 KG III) są kombatantami, to jest mają
prawo uczestniczyć bezpośrednio w działaniach zbrojnych.
8. Rzeczpospolita Polska nie jest stroną:
a) Konwencji o zakazie użycia, składowania, produkcji i przekazywania min
przeciwpiechotnych oraz ich zniszczeniu z 1997 roku,
b) I Protokołu dodatkowego z 1977 roku,
c) Konwencji o prawach dziecka z 1989 roku,
d) II Konwencji genewskiej z 1949 roku.
9. Zakazaną metodą prowadzenia działań zbrojnych jest:
a) użycie improwizowanego ładunku wybuchowego,
b) zabijanie konkretnie wytypowanych żołnierzy przeciwnika przez snajperów,
c) ucieczka w ubraniu cywilnym,
d) udawanie rannego.
10. Do definicji zbrodni przeciwko ludzkości nie należy czyn popełniony w ramach
rozległego lub systematycznego, świadomego ataku przeciwko ludności cywilnej
polegający na:
a) deportacji ludności,
b) torturach,
c) niewolnictwie,
d) grabieży.
11. W czasie międzynarodowego konfliktu zbrojnego dopuszczalne jest noszenie
munduru:
a) Organizacji Narodów Zjednoczonych,
b) państwa neutralnego,
c) strony przeciwnej, w czasie ataku na należący do niej posterunek,
d) strony przeciwnej, w czasie przegrupowania wojsk.
12. Impulsem do powstania Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża była bitwa
pod:
a) Verdun,
b) Waterloo,
c) Solferino,
d) Gettysburgiem.
13. Co to jest zasada proporcjonalności i jaka jest jej rola w międzynarodowy prawie
humanitarnym?
Zapewnienie równowagi pomiędzy dwoma różnymi interesami – z jednej strony
koniecznością uwzględnienia potrzeb wojskowych, a z drugiej strony koniecznością
uwzględnienia wymogów humanitaryzmu wtedy, gdy prawa czy obowiązki nie zostały
sformułowane w sposób bezwarunkowy.
14. Konwencja ottawska z 1997 roku zakazuje:
a) używania min przeciwpiechotnych,
b) używania broni kasetowej,
c) używania min przeciwpojazdowych,
d) używania broni zapalającej.
15. Wskaż zdanie, które nie jest prawdziwe:
a) bezwzględnie zabroniony jest udział w działaniach wojennych dzieci poniżej
15 lat,
b) bezwzględnie zabroniony jest udział w działaniach wojennych dzieci poniżej
18 lat,
c) dzieci – żołnierze nie mogą być sądzone przez Międzynarodowym Trybunałem
Karnym,
d) dzieci – żołnierze mają możliwość uzyskania statusu jeńca wojennego.
16. Do forteli i podstępów wojennych nie można zaliczyć:
a) stosowania maskowania,
b) przeprowadzania zasadzek,
c) używania atrap pojazdów,
d) przekazywania sygnałów wzywających pomocy.
17. Atak na obiekt stanowiący dobro kultury jest:
a) zawsze dopuszczalny,
b) bezwzględnie niedopuszczalny,
c) dopuszczalny, jeżeli obiekt służy do wspierania wysiłku wojennego strony
przeciwnej,
d) dopuszczalny, jeżeli obiekt służy do wspierania wysiłku strony przeciwnej i
brak jest innego sposobu pozwalającego na wyeliminowanie takiego wsparcia.
18. Naruszeniem prawa humanitarnego w świetle przepisów IV Konwencji Genewskiej
z 1949 r. nie jest:
a) branie zakładników,
b) finansowanie terroryzmu,
c) traktowanie poniżające i upokarzające,
d) prowadzenie doświadczeń biologicznych na ludziach.
19. Normy reglamentujące okupację, które skodyfikowane są w Regulaminie haskim
z 1907 r., dotyczą:
a) okupacji pokojowej
b) okupacji wojennej
c) okupacji będącej następstwem bezwarunkowego poddania się przez agresora
d) innego rodzaju okupacji niż wyżej wymienione
20. Wskaż sytuacje, w których dochodzi do ustania ochrony jednostek medycznych
w czasie konfliktu zbrojnego:
Ochrona jednostek medycznych nie ma charakteru bezwzględnego – może ona zostać
wstrzymana, gdy w sytuacji naruszenia lub domniemanego naruszenia dane zostało
ostrzeżenie i upłynął określony limit czasu; chodzi tu o wszelkie działania, takie jak:
przechowywanie żołnierzy zdolnych do walki,
pełnienie funkcji zwiadowczych (np. umieszczenie stanowiska obserwacyjnego),
bezpośrednie działania wrogie (art. 21 KG I oraz art. 13 PD I w odniesieniu do
jednostek cywilnych),
bezprawne użycie znaku Czerwonego Krzyża oraz Czerwonego Półksiężyca (art. 22
KG I i art. 13 PD I),
umieszczenie na terenie szpitala przekaźnika radiowego służącego do przesyłania
danych o charakterze wojskowym,
rozmieszczenie stanowisk snajperskich.
Szpitale nie mogą być też lokowane w miejscach, gdzie mogłyby być wplątane w akcje o
charakterze wojskowym