1 Etap I – test z zakresu podstawowej wiedzy o

IX edycja Konkursu wiedzy
o międzynarodowym prawie humanitarnym konfliktów zbrojnych
im. prof. Andrzeja Pankowicza, rok 2013
Etap I – test z zakresu podstawowej wiedzy
o międzynarodowym prawie humanitarnym konfliktów zbrojnych
dla szkół ponadgimnazjalnych
•
•
•
Test składa się z 20 pytań (17 zamkniętych, 3 otwarte).
Odpowiedź musi być jasno zaznaczona – w przypadku zakreślenia dwóch odpowiedzi, bądź
niewyraźnego zaznaczenia jednej z nich za dane pytanie uzyskuje się 0 punktów.
Odpowiedzi na pytania otwarte należy udzielić pismem DRUKOWANYM.
Imię i nazwisko:
Liczba uzyskanych
punktów:
Szkoła:
1. Rzeczpospolita Polska nie jest stroną:
a. I Protokołu dodatkowego z 1977 roku,
b. Konwencji o zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych, które
mogą być uważane za powodujące nadmierne cierpienia lub mające niekontrolowane
skutki z 1980 roku,
c. Konwencji o broni kasetowej z 2008 roku,
d. Konwencji o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego z 1954 roku.
2. Międzynarodowy Trybunał Karny nie prowadził postępowania w sprawie:
a. Demokratycznej Republiki Konga,
b. Mali,
c. Sudanu,
d. Timoru Wschodniego.
3. Obiekt zawierający niebezpieczne siły (np. zapora wodna czy elektrownia atomowa)
oznacza się międzynarodowym znakiem rozpoznawczym w postaci:
a. trzech, położonych w jednej linii jasnopomarańczowych kół,
b. niebieskiego trójkąta na pomarańczowym tle,
c. pięciu przeplatających się różnokolorowych kół,
d. czarnego wizerunku bomby lotniczej na pomarańczowym tle.
4. Broń kasetowa to:
a. szczególny rodzaj miny przeciwpiechotnej, której działanie polega na wyrzuceniu
ładunku ponad powierzchnię ziemi i eksplozji na zaprogramowanej wysokości,
b. broń, której działanie oparte jest na rozpyleniu w powietrzu łatwopalnej substancji,
a następnie spowodowaniu eksplozji powstałej mieszaniny wybuchowej,
c. broń, której działanie polega na rozrzuceniu nad celem od kilku do kilkuset sztuk
podpocisków zawartych w pocisku – nosicielu,
d. rodzaj amunicji przeciwpancernej, w której – wewnątrz pocisku – znajduje się
penetrator wykonany ze zubożonego uranu.
1
Konkurs objęty honorowym patronatem Małopolskiego Kuratora Oświaty - Aleksandra Palczewskiego
IX edycja Konkursu wiedzy
o międzynarodowym prawie humanitarnym konfliktów zbrojnych
im. prof. Andrzeja Pankowicza, rok 2013
5. Opisz zasadę proporcjonalności w międzynarodowym prawie humanitarnym.
Zasada proporcjonalności ma zapewnić równowagę między dwoma różnymi interesami –
z jednej strony koniecznością uwzględnienia potrzeb wojskowych, a z drugiej strony
koniecznością uwzględnienia wymogów humanitaryzmu wtedy, gdy prawa czy obowiązki
nie zostały sformułowane w sposób bezwarunkowy.
Jest wiele czynników, które powinny być brane pod uwagę w celu zapewnienia wspomnianej
równowagi i postępowania zgodnego z zasadą proporcjonalności. Wśród nich można
wymienić: znaczenie militarne celu, gęstość zaludnienia w okolicy celu,
prawdopodobieństwo spowodowania przypadkowych zniszczeń podczas ataku (włączając
w to możliwość uwolnienia substancji niebezpiecznych), rodzaje dostępnej broni mogącej
posłużyć do przeprowadzenia ataku na dany cel oraz celność tej broni, fakt świadomego
narażania przez obrońców ludności cywilnej i obiektów cywilnych na atak (przykładowo,
używanie „żywych tarcz”), sposób przeprowadzenia ataku oraz czas jego przeprowadzenia
(np. w celu ograniczenia ofiar wśród cywilnych pracowników fabryki produkującej sprzęt
wojenny, atak można przeprowadzić w nocy, kiedy pracowników w tej fabryce nie ma.
6. Wskaż środki walki, których użycie jest dozwolone, jednakże z pewnymi
ograniczeniami:
a. broń chemiczna,
b. broń zapalająca,
c. broń biologiczna,
d. laserowa broń oślepiająca.
7. Według Protokołu dodatkowego III do Konwencji genewskich z 1949 r.,
dodatkowym znakiem ochronnym i rozpoznawczym personelu medycznego jest:
a. czerwony lew i słońce na białym tle,
b. czerwona gwiazda Dawida na białym tle,
c. czerwony kryształ na białym tle,
d. czerwony okrąg na białym tle.
8. Konwencja w sprawie polepszenia losu rannych wojskowych w armiach w polu
będących została uchwalona w roku:
a. 1815,
b. 1864,
c. 1868,
d. 1807.
9. Sytuacja, w której określony naród walczy przeciwko okupantowi realizując prawo do
samostanowienia uznawana jest za:
a. sytuację nie będącą konfliktem zbrojnym,
b. niemiędzynarodowy konflikt zbrojny,
c. międzynarodowy konflikt zbrojny,
d. autonomiczny rodzaj konfliktu zbrojnego, który posiada własne, całkowicie odrębne od
międzynarodowych i niemiędzynarodowych konfliktów zbrojnych uregulowania prawne.
10. Protokół dodatkowy II do Konwencji genewskich znajduje zastosowanie do:
a. rozruchów wewnętrznych,
b. wewnętrznych napięć i niepokojów,
c. walki zbrojnej między siłami państwa a rozłamowymi siłami zbrojnymi,
d. blokad rolniczych.
2
Konkurs objęty honorowym patronatem Małopolskiego Kuratora Oświaty - Aleksandra Palczewskiego
IX edycja Konkursu wiedzy
o międzynarodowym prawie humanitarnym konfliktów zbrojnych
im. prof. Andrzeja Pankowicza, rok 2013
11. Opisz jakie funkcje pełni znak czerwonego krzyża:
a. w czasie pokoju
- znak CK w formie ochronnej (sam CK na białym tle) może być używany tylko i
wyłącznie przez wojskowe służby medyczne
- znak CK w formie informacyjnej (znak CK w podwójnym okręgu z napisem) pełni w
czasie pokoju głównie funkcję informacyjną, ma być małych rozmiarów, nie można go
nosić na opasce na przedramieniu i na dachach budynków. Ma informować o
przynależności osób, działań lub dóbr do Ruchu Czerwonego Krzyża (stowarzyszenie
krajowe, Federacja, MKCK), może być używany wyłącznie przez Ruch
b. w czasie wojny
- znak CK w wersji ochronnej - podstawowym celem umieszczania znaku jest
zapewnienie ochrony miejscom i osobom uprawnionym do tego przez konwencje
genewskie a więc jednostkom medycznym, medycznym środkom transportu, personelowi
medycznemu i duchownemu – o tym kto może używać znak decydują woskowe słuzby
medyczne
- znak CK w formie informacyjnej jw.
12. Czym nie zajmuje się Polski Czerwony Krzyż?
a. działaniami proekologicznymi,
b. nauką pierwszej pomocy,
c. opieką nad bezdomnymi zwierzętami,
d. promocją honorowego krwiodawstwa.
13. Która z instytucji Międzynarodowego Ruchu Czerwonego Krzyża i Czerwonego
Półksiężyca ma za zadanie dążenie do rozwijania i upowszechniania
międzynarodowego prawa humanitarnego?
a. Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża,
b. Liga Narodów,
c. Międzynarodowa Federacja Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego
Półksiężyca,
d. Międzynarodowa Konferencja Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca.
14. W świetle Protokołu dodatkowego II, nie stanowią naruszenia jego postanowień:
a. handel niewolnikami,
b. działania terrorystyczne,
c. przemyt narkotyków,
d. kary zbiorowe.
15. Konwencja ottawska z 1997 roku zakazuje produkcji i używania:
a. broni kasetowej,
b. min przeciwpiechotnych,
c. broni chemicznej,
d. laserowej broni oślepiającej.
3
Konkurs objęty honorowym patronatem Małopolskiego Kuratora Oświaty - Aleksandra Palczewskiego
IX edycja Konkursu wiedzy
o międzynarodowym prawie humanitarnym konfliktów zbrojnych
im. prof. Andrzeja Pankowicza, rok 2013
16. Wyjaśnij jak należy rozumieć pojęcie „kombatanta” w świetle międzynarodowego
prawa humanitarnego.
Osoba uprawniona do walki w świetle prawa międzynarodowego; status ten nie
przysługuje każdemu – wynika z faktu przynależności kombatanta do strony konfliktu, do
sił zbrojnych jednej ze stron wojujących (państwa-strony konfliktu, narodu walczącego
przeciw panowaniu kolonialnemu i obcej okupacji oraz przeciw reżimom rasistowskim,
wykonując swe prawo do samostanowienia – vide PD I).
Art. 43 ust. 2 PD I – członkowie sił zbrojnych strony konfliktu (poza personelem
sanitarnym i religijnym, którego dotyczy art. 33 KG III) są kombatantami, to jest mają
prawo uczestniczyć bezpośrednio w działaniach zbrojnych.
17. Wskaż, które z pojęć nie stanowi zasady Międzynarodowego Ruchu Czerwonego
Krzyża i Czerwonego Półksiężyca:
a. humanizm,
b. powszechność,
c. bezstronność,
d. dobrowolność.
18. Co nie jest nadużyciem znaku czerwonego krzyża:
a. użycie znaku na reklamie apteki,
b. użycie znaku na zaproszeniu z okazji obchodów Tygodnia PCK,
c. użycie znaku na czołgu,
d. użycie znaku na plakacie promującym szkolenia pierwszej pomocy firmy
komercyjnej.
19. Do zasad międzynarodowego prawa humanitarnego nie należy:
a. zasada humanitaryzmu,
b. zasada proporcjonalności,
c. zasada rozróżniania,
d. zasada nienaruszalności granic.
20. Która z Konwencji genewskich najszerzej reguluje los osób rannych i chorych
w armiach czynnych?
a. Pierwsza Konwencja genewska,
b. Druga Konwencja genewska,
c. Trzecia Konwencja genewska,
d. Czwarta Konwencja genewska.
4
Konkurs objęty honorowym patronatem Małopolskiego Kuratora Oświaty - Aleksandra Palczewskiego