Zintegrowany projekt budowlany

Zintegrowany projekt budowlany – Podstawa
dla uzyskania dopłaty do kredytu na budowę
domów energooszczędnych
08.11.2013
Mieczysław Obiedziński, Auditor wiodący, Manager Food Business Service TÜV SÜD Polska
Program dopłat do budowy domów energooszczędnych stawia przed wnioskującymi wysokie
wymagania już na etapie projektowania. Uzyskanie dofinansowania zależne jest bowiem od
pozytywnej weryfikacji, przeprowadzonej przez dwa niezależne podmioty.
Zielone budownictwo wbrew pozorom ma znaczenie nie tylko z punktu widzenia ekologii, lecz także i
bezpieczeństwa energetycznego w Polsce. Rosnące zużycie energii – przy jednoczesnym spadku
wydajności całego systemu energetycznego – rodzi poważne zagrożenie dla jej dostaw. Przygotowaniom do
inwestycji w infrastrukturę wytwarzającą i przesyłającą energię towarzyszą kampanie i programy mające
ograniczyć jej pozyskiwanie z konwencjonalnych źródeł. Inicjatyw te mają odciążyć dostawców (dać im
dodatkowy czas na przystosowanie się do rosnącego zapotrzebowania) oraz do pewnego stopnia
usamodzielnić odbiorców. Konsumenci mają oczywiście też zyskać wyraźne oszczędności z racji mniejszych
kosztów eksploatacji. Jedną z możliwości aktywnego przyłączenia się do tego procesu przez inwestorów
indywidualnych jest program dopłat do kredytów na domy energooszczędne prowadzony przez Narodowy
Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Wsparcie finansowe dostępne w jego
ramach przeznaczone jest dla osób, które chcą samodzielnie wybudować bądź nabyć nieruchomość
gwarantującą osiągnięcie standardu budynku niskoenergetycznego – NF40 (zużycie energii do 40KWh/m
kw. rocznie) lub pasywnego – NF15 (zużycie energii do 15KWh/m kw. rocznie). W zależności od poziomu
oszczędności zużycia energii gwarantowanego przez budynek lub mieszkanie dopłata może wynieść 30 tys.
PLN (NF40) lub 50 tys. PLN (NF15).
Budowanie obiektów energooszczędnych to także duże wyzwanie dla całej branży projektowobudowlanej. Obowiązujące obecnie zielone standardy, choć wiele się o nich mówi i docenia ich znaczenie,
są wprowadzane stosunkowo powoli. Program NFOŚiGW ma być katalizatorem, który zachęci do
stosowania ekologicznych rozwiązań. Opieszałość związana jest po części z obawami dotyczącymi
odpowiedzialności za finalny efekt oraz zwiększonych kosztów takiego rodzaju inwestycji. Bardzo ważną
kwestią staje się zatem zdolność połączenia wszystkich szczebli całej drabiny inwestycyjnej. Program dopłat
do kredytów na budowę domów energooszczędnych jest swoistym sprawdzianem i wyzwaniem, którego
celem
jest
upowszechnienie
projektów
zintegrowanych.
Dużą
rolę
w
osiąganiu
standardów
energooszczędności odgrywają bowiem nie tylko nowe technologie, materiały budowlane czy zastosowane
urządzenia wykorzystujące alternatywne źródła energii, ale także ich złożona współzależność. Zadanie
głównego architekta oraz współpracujących z nim osób odpowiedzialnych za przygotowanie projektów
wszystkich instalacji nie ogranicza się tylko do ich sprawnego działania - przede wszystkim należy zapewnić
efektywne współdziałanie. Już na etapie przygotowania inwestycji zespół projektowy musi zgromadzić
większą ilość niezbędnej wiedzy na temat uwarunkowań dla danego budynku. W
przypadku
przygotowywania projektu odpowiadającego założeniom wspomnianego programu NFOŚiGW wymagania
Zintegrowany projekt budowlany – Podstawa
dla uzyskania dopłaty do kredytu na budowę
domów energooszczędnych
techniczne obligatoryjne dla budynków jedno lub wielorodzinnych szczegółowo określają współczynniki
wpływające na poziom wykorzystywania energii elektrycznej oraz cieplnej.
Współzależność na etapie projektowania
Projektowanie budynków niskoenergetycznych i pasywnych zgodnie z założeniami zawartymi w
programie NFOŚiGW musi uwzględniać niezbędne wymagania, dotyczące m.in. zasad wykonywania
świadectw energetycznych i normy PN-EN ISO 13790:2008 „Energetyczne właściwości użytkowe budynków
- Obliczanie zużycia energii do ogrzewania i chłodzenia”. Poza klasycznym projektem budowlanym, który
umożliwia uzyskanie pozwolenia na budowę, do rozliczenia inwestor musi dostarczyć również branżowe
projekty wykonawcze. Na etapie ich przygotowania pojawia się konieczność szeroko zakrojonej,
wielowymiarowej współpracy z podmiotami odpowiedzialnymi za ich kształt. Obniżanie poziomu
wykorzystywania energii w budynku opiera się w znaczącym stopniu na zależności poszczególnych
systemów i urządzeń, które muszą być ze sobą precyzyjnie zsynchronizowane. Szczegółowa analiza
projektu dotyczy także zastosowanych przez projektanta metod obliczeniowych, odnoszących się do
współczynników warunkujących zużycie energii. Kluczową rolą jest oczywiście zastosowanie odpowiedniego
rodzaju materiałów i konstrukcji, które zminimalizują straty ciepła. Graniczne wartości współczynników
przenikania ciepła zostały precyzyjnie określone w tabelach załącznika nr 3 do Programu Priorytetowego
„Wytyczne określające podstawowe wymogi niezbędne do osiągnięcia oczekiwanych standardów
energetycznych dla budynków mieszkalnych oraz sposób weryfikacji projektów i sprawdzenia wykonanych
domów
energooszczędnych”.
Dokładne
wykonanie
pomiarów
przenikania
ciepła
dla
przegród
nieprzeźroczystych wg wytycznych programu należy oprzeć o normę PN-EN ISO 6946, a szczelność
budynku wyznaczana jest zgodnie z normą PN-EN 13829. Poza normami odnoszącymi się do bryły budynku
osobne wytyczne zostały przypisane urządzeniom mechanicznym zużywającym energię elektryczną
(sprawność silników wyznaczana jest zgodnie z normą IEC 60034-2-1). Równie istotne w osiągnięciu
zakładanego poziomu wykorzystywania energii przez budynek jest zapewnienie właściwej wentylacji, która
umożliwia modulację nawiewu w zakresie 60/100/150% i zapewnia różnych tryby pracy w zależności od
zapotrzebowania dobowego oraz odpowiadającego porom roku.
Na przykładzie powyższych wymogów łatwo zatem zaobserwować złożoność projektu budynków o
standardzie NF40 lub NF15. Wymagają one stałej i ścisłej współpracy architekta z dostawcami materiałów
budowlanych, elementów poszczególnych instalacji (elektrycznej, HVAC, wodno-kanalizacyjnej itd.), jak
również z wykonawcami i niejednokrotnie podwykonawcami (np. w przypadku dużych inwestycji
deweloperskich). Tak wysoki stopień zależności bez odpowiedniego nadzoru i szczegółowej weryfikacji może
powodować zagrożenia, których skutkiem będzie nieuzyskanie wnioskowanej kwoty dopłaty. W przypadku
inwestorów indywidualnych, którzy najpierw przeznaczają własne środki, a dopiero po szczegółowej kontroli
potwierdzającej osiągniecie zakładanych standardów otrzymują zwrot ich części, idealnie wykonany projekt
architektoniczny oraz wykonawczy jest niezbędnym wymogiem. Nabywcy mieszkań w budynkach
Zintegrowany projekt budowlany – Podstawa
dla uzyskania dopłaty do kredytu na budowę
domów energooszczędnych
wielorodzinnych ponoszą mniejsze ryzyko, gdyż odpowiedzialność za osiągnięcie odpowiedniego standardu
spoczywa na deweloperze. Nie są oni zatem bezpośrednio obarczani kosztami w trakcie prac
wykonawczych i niejako przychodzą „na gotowe”. Mimo to muszą przedstawić szczegółową specyfikację
energetyczną nieruchomości, która potwierdzi ich uprawnienie do uzyskania dopłaty.
Każdorazowo pierwsza weryfikacja odbywa się już na etapie projektu. Praktyka ta ma na celu
zabezpieczenie interesu inwestora indywidualnego oraz nabywcy wnioskującego o dopłatę. Dzięki temu już
na poziomie projektu można wprowadzić ewentualne poprawki, które na etapie wykonawczym generują
znacznie większe koszta, a w przypadku większych błędów czy niedopatrzeń, mogą skutkować negatywnym
wynikiem weryfikacji. Druga kontrola odbywa się po zakończeniu realizacji inwestycji i przeprowadzana jest
przez innego weryfikatora z listy opublikowanej przez NFOŚiGW (lista uprawnionych weryfikatorów zgodnie
z informacjami otrzymanymi 22 stycznia 2013 roku od NFOŚiGW ma zostać ogłoszona w marcu).
Weryfikacja projektu
Badania przeprowadzone na rynku niemieckim wskazują, że ok. 40% usterek powstaje na etapie
projektowania. Należy odnotować, że wyniki te dotyczą budynków, gdzie zależność poszczególnych
elementów i instalacji ogranicza się do działania bez stwarzania wzajemnych przeszkód. Zasady zielonego
budownictwa, precyzyjnie określonego przez normy opisane w wytycznych do programu NFOŚiGW
powodują jednak, że zależność ta przybiera zupełnie inny charakter i wymiar. Prowadzi ona do pełnej
integracji inteligentnych rozwiązań, których celem jest wzajemne uzupełnianie się, co w efekcie ma
zagwarantować zgodne z normami wykorzystanie energii. Można zatem zakładać, że ryzyko pojawienia się
błędów na etapie projektowania jest tym większe, im bardziej złożone i zaawansowane technologicznie
rozwiązania energooszczędne mają być zastosowane.
Udział niezależnego weryfikatora pozwoli nie tylko na dokładne sprawdzenie i potwierdzenie, że
zaproponowane rozwiązania spełniają wymagania uprawniające inwestora bądź nabywcę do uzyskania
dopłaty, ale umożliwi także architektom doskonalenie ich umiejętności wykorzystywanych na potrzeby
nowoczesnych, energooszczędnych technologii stosowanych w budownictwie.
TÜV SÜD Polska należy do międzynarodowego koncernu TÜV SÜD AG, który od ponad 140 lat chroni ludzi, środowisko i własność
przed niekorzystnymi skutkami technologii. Zakres naszych działań obejmują usługi certyfikacji, badań, testów, dopuszczeń
technicznych, ekspertyz i szkoleń.
Zapewniamy wsparcie naszym Klientom na globalnym rynku poprzez wiedzę i doświadczenie prawie 19,500 specjalistów
w ponad 600 lokalizacjach na całym świecie. Naszym celem jest zapewnienie bezpieczeństwa, niezawodności oraz efektywności - to
pozwala zwiększać wartość i konkurencyjność naszych Klientów.
Kontakt dla mediów:
Karol Kłosiewicz – Royal Brand PR – [email protected] – tel.: +48 71 723 75 17