Wczesna diagnoza drogą do sukcesu

medycyna
Rusza projekt „Badabada”. Przebadaj swoje dziecko pod kątem występowania zaburzeń rozwojowych.
Wczesna diagnoza drogą do sukcesu
Diagnozowanie dziecka pod kątem
zaburzeń autystycznych, to nic innego
jak sprawdzenie jak malec zachowuje
się w środowisku, które jest dla niego
znane, ale też w nowych sytuacjach
i miejscach. O tym jakie zachowania
dziecka powinny zaniepokoić rodziców
oraz gdzie szukać pomocy opowie
Jolanta Halicka, specjalista ds.
wczesnego wykrywania autyzmu u dzieci
z Niepublicznej Poradni PsychologicznoPedagogicznej nr 1 w Białymstoku.
Marzena Bęcłowicz: Jakie objawy w zachowaniu lub funkcjonowaniu mogą
świadczyć o konieczności pogłębionej diagnostyki dziecka?
► Diagnoza dziecka opiera się na ze-
braniu informacji od jego rodziców,
nauczycieli, opiekunów, lekarza
rodzinnego. Pozwala to specjalistom na całościową ocenę
umiejętności i zachowań dziecka. Na zdjęciu mgr Katarzyna
Ruszczyk z Niepublicznej Poradni
Psychologiczno-Pedagogicznej nr
1 w Białymstoku z małą pacjentką.
Jolanta Halicka: Według obecnie obowiązującej klasyfikacji medycznej w Europie, czyli ICD 10,
do niepokojących objawów w funkcjonowaniu
dziecka z cechami autystycznymi należą przede
wszystkim: trudności w nawiązywaniu prawidłowych relacji z rówieśnikami oraz osobami dorosłymi, opóźniony rozwój mowy lub jej niewspółmierny
do wieku dziecka rozwój, a także pojawiające się
wszelkiego rodzaju formy stymulacji u dziecka,
np.: oglądanie ciągle tych samych reklam telewizyjnych, granie na komórce, stymulacje twarzy,
rąk, bazgranie tego samego wzoru bez końca, czy
niespotykane preferencje żywieniowe, agresja
skierowana na inne dzieci lub zachowania autoagresywne. Mogą wystąpić też nasilone trudności
przy rozstaniu z rodzicami, czyli wzmożony lęk
separacyjny, specyficzne, nieadekwatne do wieku
życia fascynacje, na przykład cytrami czy literami.
M.B.: W jakim wieku można poddać dziecko diagnozie pod kątem zaburzeń autystycznych?
J.H.: Znane na świecie metody pozwalają
na diagnozowanie zaburzeń autystycznych dzieci od pierwszego roku życia, a zagrożenie zaburzeniami ze spektrum autyzmu można stwierdzić już od szóstego miesiąca po narodzinach.
Zazwyczaj wykrywanie objawów ze spektrum
autyzmu wymaga odpowiedniej wiedzy i doświadczenia. Jest to podyktowane przede wszystkim
dyskretnością pierwszych niepokojących zachowań
u dziecka. Warto więc monitorować rozwój dzieci
z grup zwiększonego ryzyka, do których należą,
co ciekawe, dzieci między innymi informatyków,
programistów, czy konstruktorów lub – co bardziej
oczywiste – dorosłych autystyków. I to właśnie
w tej ostatniej grupie ryzyka obserwacją powinny być objęte wszystkie dzieci, nawet od piątego
miesiąca życia. Oznacza to tyle, że każdy z rodziców powinien oszacować ryzyko występowania
zachowań autystycznych i w porę poddać dziecko
diagnozie.
M.B.: Jaki specjalista powinien „zbadać”
dziecko pod kątem zaburzeń autystycz14
nych? Czy nie powinna to być doświadczona pani ze żłobka lub z przedszkola,
do którego uczęszcza dziecko? A może lekarz rodzinny?
J.H.: Osoby, które na co dzień zajmują się wychowywaniem, edukacją i dbaniem o zdrowie naszych
dzieci mogą wskazywać rodzicom niepokojące
zachowania lub opóźniony rozwój, którejś ze sfer
rozwojowych, lecz diagnozę powinni stawiać wyłącznie specjaliści z poradni psychologiczno-pedagogicznych zatrudniających oprócz psychologów, także psychiatrów i neurologów. Trafna
diagnoza, to diagnoza oparta na informacji, przede
wszystkim, od rodziców, ale także od nauczycielki
z przedszkola, opiekunki ze żłobka, czy lekarza
rodzinnego. Zebranie takich informacji pozwala
specjalistom na całościową ocenę umiejętności
i zachowań dziecka.
M.B.: Czy takie badanie można wykonać w Białymstoku? Większość rodziców po diagnozę spektrum autyzmu dojeżdża do specjalistycznych ośrodków
w Warszawie.
J.H.: Nie ma takiej potrzeby. W Białymstoku właśnie rusza ogólnopolski projekt „Badabada”, w ramach którego zakłada się bezpłatne przebadanie
kilku tysięcy dzieci z województwa podlaskiego,
pod kątem występowania ryzyka całościowych
zaburzeń rozwojowych. Projekt jest realizowany
przez naszą Poradnię we współpracy z warszawską
Fundacją Synapsis.
M.B.: Co należy zrobić żeby skorzystać
z programu „Badabada” ?
J.H.: Umówić się na wizytę w poradni psychologiczno-pedagogicznej, w której realizowany jest
ów program, a następnie przejść specjalistyczne testy i badania. Każdy z rodziców może liczyć na ocenę rozwoju dziecka pod kątem ryzyka zaburzeń
ze spektrum autyzmu wraz z wskazówkami do pracy w domu. O ile są ku temu wskazania, dziecko
może być również objęte różnymi formami terapii.
Warto pamiętać, że szybka interwencja we wczesnym stadium zaburzeń to szansa na zmniejszenie
stopnia niepełnosprawności dziecka w przyszłości.
M.B.: Dziękuję za rozmowę.
ZDROWY BIAŁYSTOK