Studium wykonalności dla projektów inwestycyjnych realizowanych
Transkrypt
Studium wykonalności dla projektów inwestycyjnych realizowanych
Studium wykonalności dla projektów inwestycyjnych realizowanych w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 (MRPO) Szkolenie dla Wnioskodawców Działania 1.2 Kraków, 16 -17 stycznia 2013 r. 1 Dokumenty Podstawowy dokument wykonalności (SW): regulujący sposób przygotowania studium Wytyczne do studium wykonalności dla projektów inwestycyjnych realizowanych w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013, Kraków, luty 2011 r. Pozostałe dokumenty pomocne przy opracowywaniu SW: • Dokumenty programowe (MRPO/Uszczegółowienie MRPO), • Podręcznik kwalifikowania wydatków objętych dofinansowaniem w ramach MRPO na lata 2007 - 2013, • Dokumentacja konkursowa, w szczególności instrukcja wypełniania wniosku aplikacyjnego i załączników, • Dokumenty strategiczne m. in. Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2007-2013. 2 Ogólne zasady dotyczące przygotowania SW winno: • • • • • być przygotowane w oparciu o ww. dokumenty, mieć strukturę pozwalającą łatwą lokalizację wymaganych informacji, być spójne wewnętrznie oraz z wnioskiem aplikacyjnym, zawierać komentarze w przypadku odstąpienia od wymaganych zapisów, być przygotowane w wersji papierowej i elektronicznej wraz z edytowalną częścią dotycząca obliczeń w zakresie analizy finansowej (Załącznik nr 1 i Załącznik nr 2). 3 Wymagane elementy 1. Wstęp 2. Podstawowe informacje na temat projektu 3. Analiza otoczenia społeczno-gospodarczego projektu 4. Zidentyfikowane problemy 5. Logika interwencji 6. Analiza instytucjonalna, trwałość projektu 7. Analiza odbiorców projektu 8. Analiza techniczna oraz technologiczna inwestycji 9. Analiza oddziaływania na środowisko 10. Analizy specyficzne dla danego rodzaju projektu/sektora 11. Informacja na temat podatku VAT 12. Analiza finansowa 13. Analiza ekonomiczno-społeczna 14. Analiza wrażliwości/ryzyka 15. Wpływ na polityki horyzontalne 4 Omówienie poszczególnych elementów UNIA EUROPEJSKA 1. WSTĘP Rozdział ten winien zawierać krótkie streszczenie projektu wskazujące: • cele projektu i ich kwantyfikacje w postaci wskaźników produktu i rezultatu, • planowany poziom wydatków inwestycyjnych, • ramy czasowe projektu, zgodnie z przyjętym harmonogramem, • wnioskowany poziom dofinansowania projektu, • wyniki i wnioski z analizy finansowej (m. in. wskaźniki efektywności finansowej, weryfikacji trwałości finansowej) oraz opis odbiorców projektu, • informacje w zakresie kryteriów oceny merytorycznej dla Schematu 1.2. 5 Omówienie poszczególnych elementów UNIA EUROPEJSKA 1. WSTĘP Kryterium oceny merytorycznej Numer strony SW na której zawarto opis danego kryterium Ekonomiczno-społeczny wpływ na rozwój regionu Trwałość projektu Wpływ na polityki horyzontalne Komplementarność projektu Kompleksowość projektu Innowacyjność i specyfika projektu Analiza popytu 6 Omówienie poszczególnych elementów UNIA EUROPEJSKA 2. PODSTAWOWE INFORMACJE NA TEMAT PROJEKTU Rozdział ten winien zawierać: • tytuł projektu, • genezę projektu, • charakterystykę zakresu rzeczowego projektu. 3. ANALIZA OTOCZENIA SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO PROJEKTU Rozdział ten winien zawierać: • opis obecnej sytuacji wsparty statystyką, • odniesienie do dokumentów strategicznych. 7 Omówienie poszczególnych elementów UNIA EUROPEJSKA 4. ZIDENTYFIKOWANE PROBLEMY Rozdział ten winien: • być przygotowany na podstawie analizy przeprowadzonej w rozdziale 3 – Analiza otoczenia społeczno-gospodarczego projektu, • wskazywać na problemy lub/i potrzeby występujące na danym terenie w sektorze które projekt ma na celu rozwiązać lub przyczynić się do ich rozwiązania. 5. LOGIKA INTERWENCJI • • • • • • • Rozdział ten winien określać: cele projektu (ogólne i główny), rezultaty projektu, produkty projektu, działania podejmowane w projekcie, planowany sposób wykorzystania efektów projektu, komplementarność z innymi działaniami. 8 Omówienie poszczególnych elementów 5. LOGIKA INTERWENCJI c.d. Cele ogólne projektu - długofalowe konsekwencje zrealizowanego projektu, wykraczające poza natychmiastowe efekty dla Wnioskodawcy. Cel główny (bezpośredni) projektu – konsekwencje zrealizowanego projektu bezpośrednio związane z Wnioskodawcą i/lub jego sytuacją, które będą uzyskane po zakończeniu lub w trakcie jego realizacji. Cel ten winien zostać określony za pomocą wskaźników rezultatu projektu. 9 Omówienie poszczególnych elementów 5. LOGIKA INTERWENCJI c.d. Rezultaty projektu - bezpośrednie i natychmiastowe korzyści, jakie wynikną dla Wnioskodawcy po zakończeniu projektu lub w trakcie jego realizacji w związku ze realizowanymi działaniami, tj. dostarczonymi mu usługami/dostawami materialnymi (np. liczba korzystających z nowopowstałych systemów). Produkty projektu - bezpośrednie, materialne efekty realizacji poszczególnych działań w ramach projektu mierzone konkretnymi wielkościami (np. liczba nowopowstałych systemów). Komplementarność z innymi działaniami – opis innych realizowanych lub przesądzonych do realizacji zadań przyczyniających się do osiągnięcia postawionych celów ogólnych. 10 Omówienie poszczególnych elementów 6. ANALIZA INSTYTUCJONALNA, TRWAŁOŚĆ I WYKONALNOŚĆ PROJEKTU Rozdział ten winien zawierać analizę: • instytucjonalną - opis statusu prawnego Wnioskodawcy oraz partnerów zaangażowanych w realizację projektu (formę prawną, podstawę prawną funkcjonowania), podział obowiązków i odpowiedzialności oraz inne istotne informacje dotyczące partnerstwa, • wykonalności organizacyjnej projektu – opis kwalifikacji oraz obowiązków osób zaangażowanych w realizację projektu, miejsca w strukturze organizacyjnej, • wykonalności finansowej projektu – opis (partnerów) do pokrycia wydatków inwestycyjnych. zdolności Wnioskodawcy 11 Omówienie poszczególnych elementów 7. ANALIZA ODBIORCÓW PROJEKTU/ANALIZA POPYTU Rozdział ten winien zawierać wskazanie, jakie grupy odbiorców i w jakiej liczbie korzystać będą z produktów i rezultatów projektu poprzez opis zapotrzebowania/ popytu na inwestycję wraz z podaniem źródła pozyskania informacji. W szczególności należy przedstawić: • analizę zapotrzebowania na efekty projektu w oparciu o badania, zapytania, analizę dostępnych informacji, • szacunki w oparciu o rzetelne prognozy. 12 Omówienie poszczególnych elementów 8. ANALIZA TECHNICZNA I TECHNOLOGICZNA INWESTYCJI Rozdział ten winien zawierać opis zastosowanych rozwiązań technicznych/technologicznych wraz z ich uzasadnieniem dających odpowiedź na pytania: • • • • Czy Czy Czy Czy przyjęte rozwiązania techniczne i technologiczne mają charakter innowacyjny? zastosowana technologia może być rozwijana? projekt nie uzależnia się od jednego wykonawcy w przyszłości? projekt przedstawia optymalny stosunek jakości do ceny? 13 Omówienie poszczególnych elementów Analiza wariantowa winna: • wskazać alternatywne warianty rozwiązania danej sytuacji problemowej, • Wykazać, iż wybrany przez Wnioskodawcę wariant jest najlepszym (tj. najbardziej efektywnym, najmniej szkodliwym itd.) sposobem realizacji postawionych celów. W przypadku braku alternatywnych rozwiązań, należy dokonać analizy skutków „wariantu 0”, czyli pozostawienia sytuacji bez zmian. 9. Analiza oddziaływania na środowisko Rozdział ten winien przedstawić informacje wynikające z raportu z oceny oddziaływania na środowisko. W przypadku, gdy zgodnie z prawem ww. dokumenty nie są wymagane, proszę opisać, czy przyjęte rozwiązania są przyjazne/neutralne względem środowiska. 14 10. Analizy specyficzne dla danego projektu/sektora Rozdział ten winien zawierać informacje istotne z punktu widzenia danej branży/ sektora, w który wpisuje się projekt. np. opis w zakresie subkryterium Specyfika projektu, tj. • podniesienie poziomu bezpieczeństwa informacji, • jakościowe podniesienie poziomu wykorzystania technologii ICT przez administrację publiczną, • wpływ na zapobieganie wykluczeniu społecznemu, • udostępnianie mieszkańcom usług publicznych on-line. 15 Omówienie poszczególnych elementów 11. INFORMACJA NA TEMAT PODATKU VAT Rozdział ten winien dostarczyć informacji na temat prawnej możliwości odzyskania VAT przez Wnioskodawcę lub/i partnerów. W szczególności należy określić: • planowany sposób przekazania produktów projektu, • podstawę zwolnień, • planowany sposób wykorzystania infrastruktury. VAT stanowi wydatek: • kwalifikowany - brak prawnej możliwości odzyskania VAT - analiza w kwotach brutto, • niekwalifikowany - prawna możliwość odzyskania VAT - analiza w kwotach netto. Możliwość kwalifikowania częściowego VAT wymaga przedstawienia: • wyliczeń dotyczących zastosowanej struktury, • wyjaśnień umożliwiających ocenę poprawności dokonanych założeń i wyliczeń. 16 Omówienie poszczególnych elementów 12. ANALIZA FINANSOWA Rozdział ten winien obejmować analizę: • Wydatków inwestycyjnych, w tym wydatków niekwalifikowanych, • kosztów operacyjnych, • przychodów operacyjnych, • nakładów odtworzeniowych, • kapitału obrotowego, • poziomu dofinansowania, • wskaźników efektywności finansowej, • trwałości finansowej dla „scenariusza z projektem”. kwalifikowanych 17 i Omówienie poszczególnych elementów 12. Założenia do analizy finansowej Wymagane założenia Stopa dyskontowa Rok obrotowy 5% lub 8% dyskontujemy od pierwszego roku okresu odniesienia, tj. pierwszego roku poniesienia wydatku na rzecz projektu Rok obrotowy = rok kalendarzowy Jednostka pieniężna PLN (wartości zaokrąglane do pełnych złotych) Ceny Stałe lub zmienne VAT Ceny netto – istnieje prawna możliwość odzyskania podatku VAT (podatek VAT niekwalifikowany). Ceny brutto – nie istnieje prawna możliwość odzyskania podatku VAT (podatek VAT kwalifikowany). Okres odniesienia = faza przygotowawcza i inwestycyjna + faza eksploatacji (15 lat lub 20 lat)* Okres odniesienia * w uzasadnionych przypadkach istnieje możliwość skrócenia fazy eksploatacji 18 Omówienie poszczególnych elementów 12. ANALIZA FINANSOWA c.d. Projekcja przepływów pieniężnych należy przeprowadzić w oparciu o: • metodę standardową - Załącznik nr 1 do Wytycznych • metodę różnicową - Załącznik nr 2 do Wytycznych Projekcja przepływów - Arkusz „Wyniki”- Załącznik nr 1 lub 2 Wytycznych 19 Omówienie poszczególnych elementów 12. ANALIZA FINANSOWA c.d. Nakłady inwestycyjne należy przedstawić: • • • • • w podziale na fazę przygotowawczą i inwestycyjną projektu, w ujęciu kwartalnym, w podziale na wydatki kwalifikowane i niekwalifikowane, z wyodrębnieniem podatku VAT, wskazując źródło szacunków (np. kosztorys, oferty itp.) Plan nakładów inwestycyjnych - Arkusz „Obliczenia własne” – Zał.1 lub 2 Wytycznych 20 Omówienie poszczególnych elementów 12. ANALIZA FINANSOWA c.d. Nakłady odtworzeniowe: • ponoszone są w okresie eksploatacji projektu, • to nakłady na niezbędne odtworzenie pewnych elementów projektów, o okresie użytkowania krótszym niż główny element infrastruktury projektu, • winny stanowić wydatek rzeczywiście planowany do poniesienia, • winny mieć charakter niezbędny do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania projektu (wydatek uzasadniony), • muszą dotyczyć konkretnych elementów inwestycji, nie zaś bliżej nieokreślonej kwoty, czy też % wartości początkowej projektu, • winny być oszacowane w powiązaniu z ekonomiczną żywotnością środka trwałego. Plan nakładów odtworzeniowych - Arkusz „Obliczenia własne” Zał. nr 1 lub 2 Wytycznych 21 Omówienie poszczególnych elementów 12. ANALIZA FINANSOWA c.d. Prognoza przychodów operacyjnych Ten punkt analizy finansowej jest wymagany w przypadku projektów, w wyniku których będą świadczone odpłatne usługi, bądź będą dostarczane odpłatnie wyroby gotowe lub/i towary. Przychody – oczekiwane, należne jednostce kwoty za sprzedane produkty, usługi, materiały i inne rzeczowe oraz finansowe składniki zasobów majątkowych. Wymagane elementy prognozy przychodów: • opis założeń dotyczących popytu i określenie prognozy sprzedaży, • opis założeń przyjętych do sporządzenia projekcji przychodów, • projekcja przychodów. 22 Omówienie poszczególnych elementów 12. ANALIZA FINANSOWA c.d. Prognoza kosztów operacyjnych Koszty operacyjne – całość kosztów poniesiona w związku z eksploatacją i utrzymaniem inwestycji. Wymagane elementy prognozy kosztów operacyjnych: • opis założeń przyjętych do prognozy kosztów, • projekcja kosztów operacyjnych wg układu rodzajowego, tj.: • zużycie materiałów i energii, • amortyzacja • usługi obce, • wynagrodzenia, • ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników, • podatki i opłaty, • pozostałe koszty rodzajowe. 23 Omówienie poszczególnych elementów 12. ANALIZA FINANSOWA c.d. Amortyzacja majątku trwałego obejmuje: • amortyzację powstałych w wyniku realizacji inwestycji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych - oszacowana na podstawie poniesionych nakładów inwestycyjnych oraz ekonomicznego okresu życia tego składnika, • amortyzację od nakładów odtworzeniowych. Okres amortyzacji dla każdej grupy aktywów trwałych powinien odzwierciedlać jego minimalny okres amortyzacji wynikający z przepisów podatkowych: „Ustawy o rachunkowości”, „Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych”. Wysokość amortyzacji należy określić dla poszczególnych grup środków trwałych i wartości niematerialnych. Amortyzacja, nie jest uwzględniana w przepływach finansowych, ale potrzebna jest do: ustalenia wartości rezydualnej inwestycji*, oraz sprawozdań finansowych. Wartość rezydualna – to wartość netto majątku (tj. wartość poniesionych nakładów inwestycyjnych i odtworzeniowych na zakup/wytworzenie aktywów trwałych, pomniejszona o amortyzację majątku trwałego z całego okresu jego użytkowania). W wartości początkowej środków trwałych nie ujmujemy wydatków na Studium Wykonalności oraz na promocję 24 Omówienie poszczególnych elementów 12. ANALIZA FINANSOWA c.d. Prognoza zapotrzebowania na kapitał obrotowy Kapitał obrotowy netto – to różnica pomiędzy bieżącymi aktywami a bieżącymi pasywami. Pozwala ustalić na koniec okresu rozliczeniowego jaki jest stan bieżących rozliczeń operacyjnych (z dostawcami materiałów/usług/towarów oraz odbiorcami naszych usług/ produktów/towarów), w celu zabezpieczenia płynności prowadzonej działalności. Projekcja zapotrzebowania na kapitał obrotowy netto wynika z założonego cyklu rotacji należności, zapasów i zobowiązań (bieżących). UWAGA: W przypadku inwestycji, w których poziom kapitału obrotowego jest niewielki bądź nie występuje, ten element analizy finansowej można pominąć. 25 Omówienie poszczególnych elementów Ustalenie poziomu dofinansowania projektu z funduszy UE POZIOM DOFINANSOWANIA PROJEKTÓW ZE ŚRODKÓW MRPO PROJEKT PODLEGA ZASADOM POMOCY PUBLICZNEJ NIE TAK Poziom dofinansowania wg zasad i limitów danego programu pomocy publicznej PROJEKT O WARTOŚCI POWYŻEJ 1 MLN EUR NIE TAK PROJEKT GENERUJE PRZYCHODY TAK NIE Poziom dofinansowania wg Uszczegółowienia MRPO/regulaminu konkursu PROJEKT GENERUJE DOCHÓD NETTO TAK NIE Poziom dofinansowania w oparciu o metodę luki w finansowaniu 26 Omówienie poszczególnych elementów Ustalenie poziomu dofinansowania projektu z funduszy UE c.d. Projekty generujące dochód: w myśl art. 55 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11.07.2006r. z późn. zm*.: są to wszelkie projekty współfinansowane z EFRR, EFS lub Funduszu Spójności, których całkowity koszt przekracza 1 mln EUR, obejmujące inwestycje, korzystanie z której podlega opłatom ponoszonym bezpośrednio przez korzystających oraz wszelkie operacje pociągające za sobą sprzedaż gruntu lub budynków lub dzierżawę gruntu lub najem budynków, lub wszelkie inne odpłatne świadczenie usług, dla których wartość bieżąca przychodów w rozumieniu art. 55 ust. 1 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 przewyższa wartość bieżącą kosztów operacyjnych. *Rozporządzeniem Rady (WE) Nr 1341/2008 z dn. 18.12.2008 r. dokonano zmiany zapisów art. 55 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006, uznając (z definicji) za niedochodowe projekty o wartości całkowitej nie przekraczającej równowartości 1 mln EUR. 27 Omówienie poszczególnych elementów 12. ANALIZA FINANSOWA c.d. Wskaźniki efektywności finansowej Podrozdział ten winien obejmować obliczenia wskaźników efektywności finansowej: inwestycji, tj. • finansowa bieżąca wartość netto (FNPV/C), • finansowa stopa zwrotu (FRR/C), • wskaźnik Korzyści/Koszty z inwestycji (B/C-C). oraz interpretacje kapitału własnego, tj. • finansowa bieżąca wartość netto kapitału własnego (FNPV/K), • finansowa stopa zwrotu kapitału własnego (FRR/K), • wskaźnik Korzyści/Koszty kapitału własnego (B/C-K). 28 Omówienie poszczególnych elementów 12. ANALIZA FINANSOWA c.d. Pro forma sprawozdanie z przepływów pieniężnych winno być sporządzone: • zgodne ustawą o rachunkowości, • z uwzględnieniem dofinansowania MRPO. Punktem wyjścia do sporządzenia sprawozdania z przepływów pieniężnych jest pozycja Zysk/Strata netto. Dopuszcza się wyliczenie pozycji zysk/strata netto metodą uproszczoną, jako różnicę przychodów i kosztów operacyjnych. 29 Omówienie poszczególnych elementów 12. ANALIZA FINANSOWA c.d. Źródła finansowania projektu i weryfikacja trwałości finansowej Podrozdział ten winien obejmować: • analizę dostępnych źródeł finansowania projektu biorąc po uwagę możliwości finansowe Wnioskodawcy/ Partnerów, • informację na temat konieczności finansowania pomostowego, kredytu, czy zaliczkowania jeśli któryś z ww. aspektów dotyczy projektu, • model dla „scenariusza z projektem”(tj. „podmiot z projektem” lub „działalność gospodarcza z projektem”), celem wykazania dodatnich przepływów finansowych w całym okresie odniesienia. 30 Omówienie poszczególnych elementów 13. ANALIZA EKONOMICZNO-SPOŁECZNA Rozdział ten winien umożliwić ocenę oczekiwanego wpływu na obszar społecznogospodarczy, na który będzie oddziaływać projekt. Należy wykazać, iż realizacja projektu finansowo nieopłacalnego ze społecznego punktu widzenia jest uzasadniona. Dla projektów, których wartość nakładów inwestycyjnych nie przekracza 20 mln złotych analiza ekonomiczna powinna zostać sporządzona metodą wielokryterialną poprzez opis efektów zewnętrznych projektu, z kwantyfikacją tych wielkości, dla których jest to możliwe. Wnioskodawca winien wymienić i opisać wszystkie istotne środowiskowe, ekonomiczne i społeczne skutki projektu i – jeśli to możliwe – ująć je ilościowo (np. skrócenie czasu obsługi, obniżenie koszów usług, usprawnienie procesów administracyjnych itd.). 31 Omówienie poszczególnych elementów 14. ANALIZA WRAŻLIWOŚCI I RYZYKA Rozdział ten winien obejmować opis kluczowych czynników, jakościowych i ilościowych, mogących mieć wpływ na zakres, harmonogram, efektywność finansowo-ekonomiczną przedsięwzięcia oraz płynność finansową. Analiza wrażliwości i ryzyka składa się z: • analizy wrażliwości, której celem jest wskazanie krytycznych zmiennych, które w istotny sposób wpływają na zmianę badanych wielkości (trwałość finansowa, IRR i NPV). Następnie należy przedstawić wyniki analizy przy czynnikach, które mogą ulec zmianie/ zmienionych w pewnym zakresie (np. od -20% do +20%) w stosunku do wielkości założonej. • jakościowej analizy ryzyka gdzie ocenić należy prawdopodobieństwo faktycznego wystąpienia danego ryzyka (niskie, średnie, wysokie) i omówić okoliczności, które sprawią wystąpienie określonej sytuacji. Analizę wrażliwości i ryzyka przeprowadzić dla następujących zmiennych: • nakłady inwestycyjne, • koszty operacyjne (koszty mediów, materiałów i surowców, wynagrodzeń), • przychody operacyjne • i inne. 32 Omówienie poszczególnych elementów 15. WPŁYW NA POLITYKI HORYZONTALNE W tym rozdziale należy wykazać, iż realizowany projekt, będzie zgodny z politykami horyzontalnymi. W tym celu należy wykazać, co najmniej neutralny wpływ projektu w zakresie: • równości szans kobiet i mężczyzn, • równości osób pełnosprawnych i niepełnosprawnych, • równości obszarów miejskich i wiejskich, • zrównoważonego rozwoju. Neutralny wpływ oznacza, że projekt spełnia wyznaczone w danym zakresie minimum wynikające z przepisów prawa lub też, że brak jest bezpośredniego, logicznego powiązania pomiędzy realizowanym projektem a daną polityką. Wszelkie działania podejmowane przez Wnioskodawcę wykraczające poza niezbędne minimum, będą traktowane jako pozytywny wpływ (np. stosowanie technologii szczególnie przyjaznych środowisku). 33 Dziękuję za uwagę! 34