zadanie: z trenów kochanowskiego dla klas drugich

Co mówi Jan Kochanowski o Rozumie i Mądrości w Pieśni XXII i Trenie IX ?
Zaprezentuj różnice w postawie poety i określ, w jaki sposób buduje poetycką refleksję.
KLUCZ ODPOWIEDZI:
Maksymalna ilość punktów - 25
1. Rozpoznanie wstępne wypowiedzi i zasady zestawienia tekstów, np.:
a. liryka zwrotu do adresata – Rozumu, Mądrości,
b. określenie podmiotu lirycznego – humanista mówiący o swoich poglądach na temat życia
c. charakter tekstów - refleksyjność, sentencjonalność.
Pieśń XXII
2. Postawa poety wobec Rozumu (0–4)
a. mówi do Rozumu i pociesza samego siebie,
b. jako poeta doctus utożsamia się z Rozumem, akcentuje własną wartość,
c. podkreśla zmienność Losu, jego kapryśność i nietrwałość,
d. uświadamia, że Los jest zmienny dla każdego tak samo,
e. ujawnia, że w odróżnieniu od innych nie potrafi maskować tego, co przeżywa, własnych emocji,
f. nakłania do optymizmu w życiu i do nadziei, że Los będzie łaskawy,
g. poleca postawę godzenia z Losem,
h. uczy dystansu wobec niepowodzeń.
3. Określenie sposobu wypowiadania refleksji dotyczących Rozumu (0–4)
a. określenie gatunku: pieśń refleksyjno-filozoficzna,
b. podkreślenie i udowodnienie, że przemyślenia poety mają charakter retoryczny o czym świadczy dialog
pozorny, apostrofy, pouczenia (cytaty), personifikacja Rozumu, powtórzenia, uporządkowany, łagodny sposób
wypowiedzi
Tren IX
4. Określenie postawy poety wobec Mądrości (0-4)
a. rozważa słuszność renesansowego pojmowania Mądrości,
b. podaje pozytywne opinie na temat Mądrości,
c. poddaje w wątpliwość zalety Mądrości w swojej przykrej sytuacji,
d. wątpi w Mądrość, przechodzi kryzys wartości,
e. uważa, że Mądrość nie jest lekarstwem na zły Los i trudne sytuacje życiowe, nie chroni przed nieszczęściem i
cierpieniem,
f. zauważa, że Mądrość nie daje gwarancji na stabilizację życiową i pozycję w społeczeństwie, o co zabiegał, ucząc
się wiele lat,
g. mówi, że nawet Mędrcy cierpią, jak inni, prości ludzie i że dla Mądrość nie jest ochroną przed rozpaczą.
5. Określenie sposobu mówienia o Mądrości, (0–4)
a. podanie gatunku: tren o innej treści (nie mówi o zmarłej)
b. wątpiący ton mówienia o Mądrości, podanie argumentów, bezpośredniość zwrotów (apostrofy), personifikacja i
przerzutnie, wyliczenia, powtórzenia zaimka Ty, zwątpienie, czy Mądrość jest dobrą nauczycielką życia, ekspresja
monologu lirycznego, dramatyczny klimat zwierzeń , kontrast w postawie wobec Mądrości ( pozytywne i
negatywne postrzeganie jej)
6. Zaprezentowanie różnic w postawie poety wobec Mądrości (0–4)
a. przyjmowanie Rozumu jako równorzędnego partnera – zwątpienie i dystans wobec Mądrości,
b. traktowanie Rozumu jako podpory życiowej – postrzeganie Mądrości jako wartości pozornej,
c. zauważenie, że Rozum można w różny sposób w życiu wykorzystać, natomiast Mądrości zdobyć się nie da.
d. ufność i nadzieja w stosunku do Rozumu – zawód i rozczarowanie Mądrością,
e. pocieszanie Rozumu – oskarżanie Mądrości,
f. racjonalna postawa wobec Rozumu – emocjonalna postawa wobec Mądrości.
7. Zastosowanie kontekstów (0–2)
a. biograficznego (z życia poety),
b. historycznoliterackiego (epoka, kierunki, prądy literackie),
c. filozoficznego.
8. Wnioski:
Wniosek pełny: (3)
wskazanie różnicy w postawie poety wobec Rozumu i Mądrości; wskazanie różnicy w sposobie budowania
refleksji poetyckiej oraz dostrzeżenie zmian w prezentowanej filozofii życiowej;
Wniosek częściowy: (2)
wskazanie różnicy w postawie poety wobec Rozumu i Mądrości; wskazanie różnicy w sposobie budowania
refleksji poetyckiej lub dostrzeżenie zmian w prezentowanej filozofii życiowej;
Podsumowanie: (1)
wskazanie różnicy w postawie poety wobec Rozumu i Mądrości lub wskazanie różnicy w sposobie budowania
refleksji poetyckiej albo dostrzeżenie zmian w prezentowanej filozofii życiowej.