Wyniki ankiety - Polska Izba Turystyki

POLSKA IZBA TURYSTYKI
POLISH CHAMBER OF TOURISM
Ewaluacja ex-post ustawy deregulacyjnej
Wyniki ankiety przeprowadzonej w terminie 16.06-07.07.2015r.
wśród pilotów wycieczek, przewodników turystycznych i organizatorów turystyki
WSTĘP
Pod koniec kwietnia 2015r. przedstawiciele stowarzyszeń zrzeszających pilotów wycieczek i
przewodników turystycznych, a także organizacji branżowych, otrzymali od Podsekretarza
Stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki, Pana Tomasza Jędrzejczaka, zaproszenie na
spotkanie dotyczące ewaluacji ex-post ustawy deregulującej zawód pilota wycieczek i
przewodnika turystycznego.
„Po niemal półtora roku funkcjonowania nowego stanu prawnego, Ministerstwo
Sprawiedliwości, będące inicjatorem i autorem ww. ustawy rozpoczyna ocenę ex-post
wprowadzonych rozwiązań. W związku z powyższym, Ministerstwo Sportu i Turystyki chce
uważnie wsłuchać się w opinię środowiska przewodników turystycznych i pilotów wycieczek i
poznać od strony praktycznej rzeczywisty wpływ powyższych zmian na rynek usług
przewodnickich i pilockich w Polsce”.
Tomasz Jędrzejczak, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki
Spotkanie odbyło się 11 maja 2015 r. w Warszawie. W spotkaniu wzięli udział
przedstawiciele: Ministerstwa Sportu i Turystyki, Federacji Stowarzyszeń Przewodnickich w
Krakowie, Stowarzyszenia Zawodowych Przewodników Miejskich po Krakowie „Secesja”, Izby
Turystyki Rzeczpospolitej Polskiej, Polskiej Izby Turystyki, Polskiego Stowarzyszenia Pilotów
Wycieczek, Polskiego Stowarzyszenia Przewodników Wysokogórskich, Polskiego
Towarzystwa Tatrzańskiego, Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego,
Stowarzyszenia Ekspertów Turystyki, Zachodniomazurskiego Stowarzyszenia Przewodników
Turystycznych i Pilotów Wycieczek, Polskiego Stowarzyszenia Turystyki i Polskiego
Stowarzyszenia Pilotów Wycieczek Zagranicznych w Warszawie.
Polska Izba Turystki docenia inicjatywę obu Ministerstw jednocześnie zauważając
niefortunność terminu spotkania, które odbyło się w okresie wzmożonej pracy pilotów
wycieczek i przewodników turystycznych, co mogło uniemożliwić udział w spotkaniu wielu
osobom.
Po spotkaniu, przedstawiciele Ministerstwa Sportu i Turystyki poprosili o przesłanie
zwięzłych argumentacji stanowiska dot. deregulacji zawodów przewodnika turystycznego i
pilota wycieczek.
1
„W miarę możliwości prosimy poprzeć swoją opinię danymi liczbowymi oraz ewentualnie
zasadnymi w Państwa opinii konkretnymi propozycjami rozwiązań. Wszelkie działania
podjęte przez MSiT, o które apelują Państwa organizacje, mogą być uruchomione jedynie w
oparciu o konkretne argumenty pochodzące od branży, a także możliwie silnie uzasadnione
liczbowo. Ministerstwo Sportu i Turystyki jest otwarte na postulaty branży i pragnie w miarę
możliwości odpowiadać na zapotrzebowanie partnerów społecznych, jednak nie jest to
możliwe bez aktywnej współpracy z organizacjami branżowymi, które najlepiej znają rynek
usług przewodnickich i pilockich. Im lepsza argumentacja i mocniejsze twarde dowody
liczbowe – tym lepsze uzasadnienie do odważnych zmian”.
Joanna Tomczak, starszy specjalista w Departamencie Turystyki Ministerstwa Sportu i
Turystyki
Polska Izba Turystyki, wychodząc z założenia, że kwestia deregulacji zawodu przewodnika
turystycznego i pilota wycieczek powinna być konsultowane nie tylko z przedstawicielami
stowarzyszeń i organizacji branżowych, ale z szerszym gronem osób, których ta kwestia
dotyczy (a nie są np. zrzeszone z stowarzyszeniach czy organizacjach branżowych),
opracowała ankietę, której celem było poznanie opinii pilotów wycieczek, przewodników
turystycznych i organizatorów turystyki na temat skutków wprowadzonej deregulacji.
Przeprowadzone badania opinii miały także na celu pozyskanie danych liczbowych, o które
postuluje Ministerstwo Sportu i Turystyki.
Pytania zawarte w ankiecie, przed jej opublikowaniem, zostały skonsultowane z
przedstawicielami Ministerstwa Sportu i Turystyki.
2
BADANIE OPINII
Badanie zostało przeprowadzone w terminie 16.06-07.07.2015r. w formie ankiety dostępnej
on line w serwisie ankietka.pl.
O prowadzonym badaniu Polska Izba Turystyki poinformowała poprzez wysyłkę mailingu do
swojej bazy adresowej i publikację postu na portalu społecznościowym Facebook.
Dodatkowo zaproszenie do wypełnienia ankiety zostało opublikowanie na stronie
internetowej Ministerstwa Sportu i Turystyki.
W badaniu wzięło udział 1145 osób, w tym 777 deklarujących wykonywanie zawodu pilota
wycieczek, 886 deklarujących wykonywanie zawodu przewodnika turystycznego i 196
deklarujących bycie organizatorem turystyki zatrudniającym pilotów wycieczek i/lub
przewodników turystycznych. Ponieważ jedna osoba mogła zadeklarować przynależność do
każdej z trzech grup respondentów, wyniki cząstkowe nie sumują się. Jest to normalna
sytuacja, gdyż wiele osób pracuje w obu zawodach, pilota wycieczek i przewodnika
turystycznego a niektórzy, oprócz bycia pilotem czy przewodnikiem, są też organizatorami
turystyki.
Nie wszystkie otrzymane ankiety są kompletne, zatem przy niektórych pytaniach liczba
otrzymanych odpowiedzi może różnić się od całościowej liczby respondentów.
Respondenci
organizator turystyki
przewodnik turystyczny
pilot wycieczek
0
Respondenci
100
pilot wycieczek
777
200
300
400
500
600
przewodnik turystyczny
886
700
800
900
1000
organizator turystyki
196
Tab. 1. Podział respondentów wg wykonywanego zajęcia.
Uzyskana liczba wypełnień ankiety świadczy o zaangażowaniu szczególnie pilotów
wycieczek i przewodników turystycznych w temat deregulacji ich zawodów i chęć
wyrażenia opinii na temat jej skutków, mimo iż badanie zostało przeprowadzone w II
połowie czerwca i pierwszym tygodniu lipca, czyli w okresie najbardziej pracowitym dla
ww. grup zawodowych.
Polska Izba Turystki zadecydowała o jak najszybszym przeprowadzeniu badania, mimo
trwającego tzw. sezonu. Podjęte działania wiązały się z oczekiwaniami ze strony
Ministerstwa Sportu i Turystyki. Dziękujemy wszystkich respondentom za udział w badaniu,
doceniamy poświęcony czas. Polskiej Izbie Turystyki zależało, aby usłyszano głos pilotów
wycieczek, przewodników turystycznych i organizatorów turystyki w istotnych dla nich
kwestiach.
3
WYNIKI
DECYZJA O DEREGULACJI ZAWODÓW
Czy uważasz, że decyzja o deregulacji zawodu pilota wycieczek była słuszna? (N=1145)
zdecydowanie tak
raczej tak
nie mam zdania
0%
50%
zdecydowanie tak
7,42%
raczej tak
6,90%
nie mam zdania
2,36%
raczej nie
18,25%
zdecydowanie nie
65,07%
raczej nie
zdecydowanie nie
100%
Wyniki w grupie osób, które deklarują rozpoczęcie pracy w zawodzie pilota wycieczek po 01.01.2014r. (N=44)
Odpowiedź
%
zdecydowanie tak
20,45%
raczej tak
27,27%
nie mam zdania
0,00%
raczej nie
20,45%
zdecydowanie nie
31,82%
Wyniki w grupie osób, które deklarują bycie organizatorem turystyki jednocześnie nie będąc pilotem wycieczek
i/lub przewodnikiem turystycznym (N=37)
Odpowiedź
%
zdecydowanie tak
16,22%
raczej tak
10,81%
nie mam zdania
5,41%
raczej nie
21,62%
zdecydowanie nie
45,95%
4
Czy uważasz, że decyzja o deregulacji zawodu przewodnika turystycznego była słuszna?
(N=1145)
raczej tak
nie mam zdania
raczej nie
zdecydowanie nie
6,38%
0%
50%
raczej tak
6,38%
5,33%
nie mam zdania
1,40%
raczej nie
11,09%
zdecydowanie nie
75,81%
100%
Wyniki w grupie osób, które deklarują rozpoczęcie pracy w zawodzie przewodnika turystycznego po
01.01.2014r. (N=52)
Odpowiedź
zdecydowanie tak
raczej tak
nie mam zdania
raczej nie
zdecydowanie nie
%
15,38%
5,77%
5,77%
19,23%
53,85%
Wyniki w grupie osób, które deklarują bycie organizatorem turystyki jednocześnie nie będąc pilotem wycieczek
i/lub przewodnikiem turystycznym (N=37)
Odpowiedź
zdecydowanie tak
raczej tak
nie mam zdania
raczej nie
zdecydowanie nie
%
8,11%
8,11%
0%
13,51%
70,27%
5
WYMAGANIA DOTYCZĄCE PRACE W ZAWODZIE
Czy uważasz, że powinny być jakiekolwiek wymagania dotyczące możliwości pracy w
zawodzie pilota wycieczek (np. pełnoletność, niekaralność, wykształcenie min. średnie,
ukończone szkolenie, zdany egzamin, zaświadczenie lekarskie itp.)? (N=1145)
4,10%
tak
nie
95,90%
tak, powinny być wymagania dotyczące możliwości pracy w zawodach
nie, zawody powinny być dostępne bez spełnienia jakichkolwiek wymagań
95,90%
4,10%
Jakie powinny być wymagania dotyczące możliwości pracy w zawodzie pilota wycieczek?
(N=1098) Pytanie zadane osobom, które uważają, że powinny być jakiekolwiek wymagania dotyczące pracy w
zawodzie pilota wycieczek. Możliwość wyboru kilku odpowiedzi.
pełnoletność
zdanie egzaminu dla kandydatów na pilotów wycieczek
wykształcenie min. średnie
ukończenie kursu przygotowującego do zawodu
niekaralność
zaświadczenie lekarskie potwierdzające brak przeciwwskazań do pracy
udokumentowanie posiadania ubezpieczenia OC dla pilotów wycieczek
inne, jakie?
89,71%
83,33%
79,05%
77,05%
74,77%
56,19%
31,33%
10,29%
6
Wyniki w grupie osób, które deklarują rozpoczęcie pracy w zawodzie pilota wycieczek turystycznego po
01.01.2014r. i uważające, iż powinny być wymagania dotyczące pracy w zawodzie pilota wycieczek (N=37)
pełnoletność
92,11%
ukończenie kursu przygotowującego do zawodu
wykształcenie min. średnie
76,32%
73,68%
niekaralność
zdanie egzaminu dla kandydatów na pilotów wycieczek
68,42%
65,79%
zaświadczenie lekarskie potwierdzające brak przeciwwskazań do pracy
inne, jakie?
44,74%
18,42%
udokumentowanie posiadania ubezpieczenia OC dla pilotów wycieczek
15,79%
Pytanie posiadało możliwość dodania własnej odpowiedzi. Respondenci dodali m.in.
następujące odpowiedzi jako sugerowane wymagania dotyczące pracy w zawodzie pilota
wycieczek:













wykształcenie wyższe
wykształcenie kierunkowe (np. studia z zakresu geografii lub technika turystyczne ze
specjalizacją pilocką i przewodnicką)
wiedza merytoryczna i praktyczna
testy predyspozycji psychologicznych do pracy w zawodzie
ukończenie kursu pierwszej pomocy przedmedycznej
posiadanie certyfikatu kompetencji zawodowych
wpis na listę zawodową
praktyka lub staż u doświadczonego pilota
obowiązkowe dokształcanie się
prawidłowa dykcja i umiejętność wysławiania się
ograniczenie wieku (minimalny i maksymalny wiek osoby wykonującej zawód)
narodowość polska a w przypadku obcokrajowców test znajomości języka polskiego
przynależność do stowarzyszeń lub organizacji branżowych
Często Respondenci podawali także znajomość języków obcych, chcemy jednak
przypomnieć, iż deregulacja nie zmieniła zapisów Ustawy o usługach turystycznych
dotyczących znajomości języków obcych przez pilotów wycieczek i przewodników
turystycznych a egzaminy językowe wciąż odbywają się w Urzędach Marszałkowskich.
7
Czy uważasz, że powinny być jakiekolwiek wymagania dotyczące możliwości pracy w
zawodzie przewodnika turystycznego (np. pełnoletność, niekaralność, wykształcenie min.
średnie, ukończone szkolenie, zdany egzamin, zaświadczenie lekarskie itp.)? (N=1145)
4,02%
tak
nie
95,98%
Odpowiedź
tak, powinny być wymagania dotyczące możliwości pracy w zawodach
nie, zawody powinny być dostępne bez spełnienia jakichkolwiek wymagań
%
95,98%
4,02%
Jakie powinny być wymagania dotyczące możliwości pracy w zawodzie przewodnika
turystycznego? (N=1099) Pytanie zadane osobom, które uważają, że powinny być jakiekolwiek wymagania
dotyczące pracy w przewodnika turystycznego. Możliwość wyboru kilku odpowiedzi. Możliwość wyboru kilku
odpowiedzi.
zdanie egzaminu dla kandydatów na przewodników turystycznych
pełnoletność
wykształcenie min. średnie
ukończenie kursu przygotowującego do zawodu
niekaralność
zaświadczenie lekarskie potwierdzające brak przeciwwskazań do pracy
udokumentowanie posiadania ubezpieczenia OC dla przewodników turystycznych
inne, jakie?
89,17%
88,54%
80,35%
79,62%
73,52%
56,96%
28,30%
10,65%
8
Wyniki w grupie osób, które deklarują rozpoczęcie pracy w zawodzie przewodnika turystycznego po
01.01.2014r. i uważające, iż powinny być wymagania dotyczące pracy w zawodzie przewodnika turystycznego
(N=48)
pełnoletność
wykształcenie min. średnie
zdanie egzaminu dla kandydatów na przewodników turystycznych
ukończenie kursu przygotowującego do zawodu
niekaralność
zaświadczenie lekarskie potwierdzające brak przeciwwskazań do pracy
udokumentowanie posiadania ubezpieczenia OC dla przewodników turystycznych
inne, jakie?
89,58%
83,33%
79,17%
79,17%
73,52%
62,50%
22,92%
4,17%
Pytanie posiadało możliwość dodania własnej odpowiedzi. Respondenci dodali m.in.
następujące odpowiedzi jako sugerowane wymagania dotyczące pracy w zawodzie
przewodnika turystycznego:













wykształcenie wyższe
wykształcenie kierunkowe (np. studia z zakresu geografii lub technika turystyczne ze
specjalizacją pilocką i przewodnicką)
wiedza merytoryczna i praktyczna
ukończony kurs pierwszej pomocy przedmedycznej
praktyka lub staż u doświadczonego przewodnika
prawidłowa dykcja i umiejętność wysławiania się
posiadanie certyfikatu kompetencji zawodowych
wpis na listę zawodową
obowiązkowe dokształcanie się
ograniczenie wieku (minimalny i maksymalny wiek osoby wykonującej zawód)
narodowość polska a w przypadku obcokrajowców test znajomości języka polskiego
przynależność do stowarzyszeń lub organizacji branżowych
testy predyspozycji psychologicznych do pracy w zawodzie
Często Respondenci podawali także znajomość języków obcych, chcemy jednak
przypomnieć, iż deregulacja nie zmieniła zapisów Ustawy o usługach turystycznych
dotyczących znajomości języków obcych przez pilotów wycieczek i przewodników
turystycznych a egzaminy językowe wciąż odbywają się w Urzędach Marszałkowskich.
9
SZKOLENIE
Czy uważasz, że powinien być opracowany jeden ustandaryzowany program szkolenia dla
kandydatów na pilotów wycieczek i przewodników turystycznych? (N=1145)
Odpowiedź
tak, powinien obowiązywać program szkolenia obejmujący minimum programowe (jeżeli
organizatorzy szkoleń chcieliby realizować więcej mieliby taką możliwość)
tak, powinien obowiązywać program, który byłby realizowany podczas wszystkich
szkoleń
może być opracowany program szkolenia obejmujący minimum programowe, ale tylko
jako rekomendacja dla organizatorów szkoleń a nie obowiązek jego realizowania
nie trzeba opracowywać programu szkolenia, każdy organizator szkoleń sam decyduje,
czego naucza - jego ofertę zweryfikuje rynek
%
46,38%
32,93%
11,62%
9,08%
EGZAMINY
Kto, według Ciebie, powinien przeprowadzać egzamin dla kandydatów na pilotów
wycieczek i przewodników turystycznych? (N=944) Wyniki w grupie osób deklarujących bycie
pilotem wycieczek, przewodnikiem turystycznym, organizatorem turystki, którzy uważają, że egzamin powinien
być jednym z wymagań dotyczących wykonywania zawodu pilota wycieczek i przewodnika turystycznego.
komisje przy urzędach marszałkowskich
komisje przy organizacjach i stowarzyszeniach branżowych
komisje przy organizatorach szkoleń dla kandydatów na pilotów wycieczek i
przewodników turystycznych
inna odpowiedź, jaka?
53,38%
22,63%
18,34%
5,66%
Pytanie posiadało możliwość dodania własnej odpowiedzi. Respondenci dodali m.in.
następujące odpowiedzi:






komisje złożone z przedstawicieli wszystkich powyższych organów
pracodawcy
samorządy zawodowe
izby regionalne
Ministerstwo Sportu i Turystyki
urzędy miast
W komentarzach często pojawiały się wpisy dotyczące składu ewentualnych komisji
egzaminacyjnych. Respondenci podkreślali, iż egzaminatorami powinny być doświadczeni
piloci i przewodnicy.
10
PILOCI WYCIECZEK
W badaniu wzięło udział 777 osób, które deklarują wykonywanie zawodu pilota wycieczek.
Kiedy rozpocząłeś pracę jako pilot wycieczek? (N=777)
Odpowiedź
przed 01.01.2014 r.
po 01.01.2014 r.
%
94,34%
5,66%
Czy posiadasz dokumenty potwierdzające Twoje kwalifikacje zawodowe? Np.
zaświadczenie o ukończeniu szkolenia, certyfikat organizacji lub stowarzyszenia
branżowego (N=44) Pytanie zadane tylko osobom, które rozpoczęły pracę w zawodzie pilota wycieczek po
01.01.2014r.
Odpowiedź
tak
nie
%
84,09%
15,91%
Czy zdarzyło się, że chciałeś/aś aplikować do danego biura podróży, jednak potencjalny
pracodawca wymagał posiadania tzw. uprawnień państwowych (wydawanych do
31.12.2013r.)? (N=44) Pytanie zadane tylko osobom, które zadeklarowały, iż rozpoczęły pracę w zawodzie
pilota wycieczek po 01.01.2014 r.
Odpowiedź
tak
nie
%
34,09%
65,91%
11
SKUTKI DEREGULACJI ZAWODU PILOTA WYCIECZEK
Jakie są według Ciebie skutki deregulacji zawodu pilota wycieczek?
a. Standard usług (N=777)
obniżenie
67,57%
taki sam
29,73%
podwyższenie
2,70%
Wyniki w grupie osób, które deklarują rozpoczęcie pracy w zawodzie pilota wycieczek po 01.01.2014r.
(N=44)
obniżenie
56,81%
taki sam
29,55%
podwyższenie
13,64%
taka sama
51,35%
podwyższenie
2,19%
b. Stawka za pilotaż (N=777)
obniżenie
46,46%
Pytania nie zadano osobom, które deklarują rozpoczęcie pracy w zawodzie pilota wycieczek po
01.01.2014r.
c.
Liczba zleceń (N=733) Pytanie zadane tylko osobom deklarującym rozpoczęcie pracy w zawodzie
pilota wycieczek przed 01.01.2014r.
mniejsza
44,88%
taka sama
50,20%
większa
4,92%
Pytania nie zadano osobom, które deklarują rozpoczęcie pracy w zawodzie pilota wycieczek po
01.01.2014r.
d. Jakie jeszcze dostrzegasz skutki deregulacji zawodu pilota wycieczek? (N=777)
Odpowiedź nieobowiązkowa.
obniżenie poziomu bezpieczeństwa turystów
trudniejsze nawiązanie współpracy ze zleceniodawcą (szczególnie dla osób nie
posiadających byłych uprawnień państwowych)
67,95%
37,19%
utrudnienia w świadczeniu usług w innych państwach członkowskich UE
30,76%
inne, jakie?
21,23%
Pytanie posiadało możliwość dodania własnej odpowiedzi. Respondenci dodali
m.in. następujące odpowiedzi:
12














powstawanie zamkniętych karteli zawodowych
gorsza renoma zawodu/spadek prestiżu zawodowego
większa konkurencja na rynku
możliwa zdrowa konkurencja/brak monopolu
narzucanie przez pracodawców wykonywania obowiązków przewodnika
turystycznego
przejęcie obsługi pilockiej na terenie Polski przez pilotów zagranicznych
inne traktowanie pilotów bez identyfikatorów pilockich w obiektach
turystycznych
budowanie nieprawdziwego wizerunku danego miejsca przez pilotów z
zagranicy
obniżenie zaufania klienta do pilota wycieczek
brak możliwości otrzymania identyfikatora pilota wycieczek, który pomaga
w kontakcie z policją, obsługą muzeum itp.
wykonywanie zadań pilota wycieczek przez osoby bez przygotowania
merytorycznego, np. kierowców
brak sprawdzania jakichkolwiek kompetencji niezbędnych do pracy w
zawodzie
trudniejsze nawiązanie kontaktu z pracodawcą, który stosuje szantaż
finansowy
wykonywanie zawodu przez osoby przypadkowe (np. księży, nauczycieli)
bez odpowiedniego przygotowania
Mimo, iż we wcześniejszym pytaniu była poruszona kwestia standardu usług, to
respondenci jeszcze raz mocno zasygnalizowali obniżenie standardu pracy pilotów
wycieczek po deregulacji, szczególnie podkreślając brak wiedzy niezbędnej do
wykonywania zawodu u osób rozpoczynających pracę po 01.01.2014r.
e. Jak myślisz, z czego wynikają zaznaczone przez Ciebie skutki deregulacji? (N=777)
Odpowiedź nieobowiązkowa.
wykonywanie usług pilockich przez osoby nie posiadające zweryfikowanych
kompetencji zawodowych
wykonywanie usług pilockich przez pilotów zagranicznych
77,73%
zwiększona liczba pilotów wycieczek na rynku, a tym samym większa
konkurencja
inne, jakie?
26,00%
33,20%
10,93%
Pytanie posiadało możliwość dodania własnej odpowiedzi. Respondenci dodali m.in.
następujące odpowiedzi:





trudniejsza praca rekrutera szukającego pilotów
sytuacja finansowa wielu zleceniodawców
chęć maksymalizacji zysków przez organizatorów turystyki
biura wciąż wymagają „starych” uprawnień
brak urzędowego dokumenty o posiadanych kwalifikacjach w innych
państwach UE
13




stworzenie miejsc pracy dla pilotów z zagranicy, a tym samym zabranie
części rynku pilotom polskim
problem z uzyskaniem pozwolenia na pracę dla polskich pilotów za granicą
chaos na rynku szkoleń, wprowadzanie w błąd potencjalnych kursantów
brak należytej konsultacji Ministerstwa ze środowiskiem pilockim przed
wprowadzeniem deregulacji
14
PRZEWODNICY TURYSTYCZNI
W badaniu wzięło udział 886 osób, które deklarują wykonywanie zawodu przewodnika
turystycznego.
Kiedy rozpocząłeś pracę jako przewodnik turystyczny? (N=886)
Odpowiedź
przed 01.01.2014r.
po 01.01.2014r.
%
94,13%
5,87%
Czy posiadasz dokumenty potwierdzające Twoje kwalifikacje zawodowe? Np.
zaświadczenie o ukończeniu szkolenia, certyfikat organizacji lub stowarzyszenia branżowego
(N=52) Pytanie skierowane tylko do osób, które rozpoczęły pracę w zawodzie przewodnika turystycznego po
01.01.2014r.
Odpowiedź
tak
nie
%
78,85%
21,15%
Czy zdarzyło się, że chciałeś/aś aplikować do danego biura podróży, jednak potencjalny
pracodawca wymagał posiadania tzw. uprawnień państwowych (wydawanych do
31.12.2013r.)? (N=52) Pytanie skierowane tylko do osób, które zadeklarowały, iż rozpoczęły pracę w
zawodzie przewodnika turystycznego po 01.01.2014 r.
Odpowiedź
tak
nie
%
28,85%
71,15%
15
SKUTKI DEREGULACJI ZAWODU PRZEWODNIKA TURYSTYCZNEGO
a. Standard usług (N=866)
obniżenie
66,86%
taki sam
30,48%
Wyniki w grupie osób, które deklarują
turystycznego po 01.01.2014r. (N=52)
obniżenie
51,35%
podwyższenie
2,66%
rozpoczęcie
pracy
w
zawodzie
taki sam
35,14%
podwyższenie
13,51%
taki sam
50.12%
podwyższenie
3,12%
przewodnika
b. Stawki za usługę (N=866)
obniżenie
46,77%
c. Liczba zleceń (N=814) Pytanie zadane tylko osobom deklarującym rozpoczęcie pracy w zawodzie
pilota wycieczek przed 01.01.2014r.
mniejsza
69,36%
taka sama
28,95%
większa
1,69%
d. Jakie jeszcze dostrzegasz skutki deregulacji zawodu przewodnika turystycznego?
(N=866) Odpowiedź nieobowiązkowa.
pogorszenie wizerunku kraju w oczach turystów zagranicznych
62,00%
obniżenie poziomu bezpieczeństwa turystów
57,50%
trudności w świadczeniu usług z muzeach i zabytkach
43,53%
inne, jakie?
29,21%
Pytanie posiadało możliwość dodania własnej odpowiedzi. Respondenci dodali m.in.
następujące odpowiedzi:





tworzenie się zamkniętych karteli zawodowych
spadek rangi zawodu przewodnika turystycznego
chęć zwiększenia zarobku organizatora turystyki poprzez rezygnowanie z
usług zawodowych przewodników
wykonywanie zadań przewodnika turystycznego przez pilotów wycieczek
wykonywanie zadań przewodnika turystycznego przez osoby z zagranicy
(pilotów, kierowców, opiekunów grup) bez jakiegokolwiek przygotowania
merytorycznego
16











niektóre osoby aktualnie wykonujące zadania przewodnika turystycznego nie
są „ambasadorami” miejsca, po którym oprowadzają
większa możliwość pracy w miejscach do tej pory „regulowanych”
wprowadzenie przez muzea obowiązkowych certyfikatów, za które trzeba
płacić.
nieznajomość organizacji zwiedzania zabytków
gorsze traktowanie nowych przewodników, którzy nie mieli możliwości
zdobycia uprawnień ze względu na wprowadzoną deregulację (podział na „z
licencją” - lepsi i „bez licencji” – gorsi lub źli)
trudności w świadczeniu usług przewodnickich za granicą
utrudnienie dostępu do zawodu osobom bez uprawnień
wzrost kosztów szkolenia
brak nowych osób w zawodzie
umożliwienie dostępu do zawodu osobom pewnym swojej wiedzy, którzy
odczuwali potrzeby szkolenia i zdawania egzaminu
brak nowych legitymacji, a przez to brak możliwości wylegitymowania się np.
w muzeum
e. Jak myślisz, z czego jeszcze wynikają zaznaczone przez Ciebie skutki deregulacji?
(N=866) Odpowiedź nieobowiązkowa.
wykonywanie usług przez osoby nie posiadających zweryfikowanych
kompetencji zawodowych
wykonywanie usług przewodnickich przez polskich pilotów wycieczek
84,64%
wykonywanie usług przewodnickich przez zagranicznych pilotów wycieczek
52,38%
zwiększona liczba przewodników turystycznych na rynku, a przez to większa
konkurencja
inne, jakie?
24,36%
54,04%
9,35%
Pytanie posiadało możliwość dodania własnej odpowiedzi. Respondenci dodali m.in.
następujące odpowiedzi:





nieuświadamianie odbiorców usług o konsekwencji taniego, byle jakiego
oprowadzania
wybór przez organizatorów turystyki tańszych „oprowadzaczy” zamiast
zawodowych przewodników
brak kontroli świadczonych usług przez państwo
wykonywanie usług przewodnickich „na czarno”, bez odprowadzania
podatków
umożliwienie wykonywanie zadań przewodnika osobom, które chcą jedynie
skupić się na niszy, którą znają (np. szlak warszawskich graffiti)
W obu pytaniach dotyczących skutków deregulacji Respondenci najczęściej wyrażali
opinię dotyczącą obniżenia jakości świadczonych usług przez osoby wykonujące
zadania przewodnika turystycznego bez jakiegokolwiek przygotowania (brak wiedzy,
przekazywane błędne informacje, tworzenie „nowej” historii, brak promocji Polski,
przekłamywanie faktów).
17
ORGANIZATORZY TURYSTYKI
W badaniu wzięło udział 196 osób deklarujących bycie organizatorem turystyki
zatrudniającym pilotów wycieczek i/lub przewodników turystycznych (z czego 159
zadeklarowało jednocześnie bycie pilotem wycieczek i/lub przewodnikiem turystycznym).
Czy do obsługi organizowanych przez Ciebie imprez zatrudniasz osoby posiadające tzw.
uprawnienia państwowe (wydawane do 31.12.2013r.)? (N=196)
tak
nie
7,65%
92,35%
Odpowiedź
tak
nie
%
92,35%
7,65%
18
Czy do obsługi organizowanych przez Ciebie imprez zatrudniasz osoby NIE
posiadające tzw. uprawnień państwowych (wydawanych do 31.12.2013r.)? (N=196)
tak
nie
28,57%
71,43%
Odpowiedź
Tak
Nie
%
28,57%
71,43%
Jakich dokumentów oczekujesz od osób nie posiadających tzw. uprawnień
państwowych? (N=56) Pytanie zadane tylko osobom, które zadeklarowały, iż przyjmują do pracy
osoby nie posiadające tzw. uprawnień państwowych .
Odpowiedź
%
Referencji
71,43%
zaświadczenia o ukończeniu szkolenia dla kandydatów na pilotów wycieczek lub
przewodników turystycznych
certyfikatu kompetencji zawodowych wydawanych przez organizacje lub
stowarzyszenia branżowe
innych, jakich?
39,29%
nie potrzebuję żadnych dokumentów potwierdzających kwalifikacje danej osoby
26,79%
19,64%
7,14%
Pytanie posiadało możliwość dodania własnej odpowiedzi. Respondenci dodali m.in.
następujące odpowiedzi:


zaświadczenie lekarskie
znajomość języków obcych
19
Jakie są według Ciebie skutki deregulacji zawodu pilota wycieczek i przewodnika
turystycznego? (N=196)
większa liczba kandydatów, którzy nie spełniają podstawowych wymagań
pracodawcy
większa trudność z wyborem właściwego kandydata
70,41%
większa swoboda w zatrudnianiu wybranych kandydatów
28,06%
większa możliwość negocjacji cen za usługę pilocką i przewodnicką
22,45%
większa dostępność kandydatów na rynku
19,90%
inne, jakie?
14,80%
44,90%
Wyniki w grupie osób, które deklarują bycie organizatorem turystyki zatrudniającym pilotów wycieczek
i/lub przewodnikiem turystycznym a jednocześnie nie będących pilotami wycieczek i/lub
przewodnikami turystycznymi (N=37)
większa liczba kandydatów, którzy nie spełniają podstawowych wymagań
pracodawcy
większa trudność z wyborem właściwego kandydata
59,46%
większa swoboda w zatrudnianiu wybranych kandydatów
29,73%
większa możliwość negocjacji cen za usługę pilocką i przewodnicką
16,22%
większa dostępność kandydatów na rynku
21,62%
inne, jakie?
21,62%
32,43%
Pytanie posiadało możliwość dodania własnej odpowiedzi. Respondenci dodali m.in.
następujące odpowiedzi:








obniżenie jakości usług pilockich i przewodnickich
utrata rangi zawodu
„szara strefa”
możliwość oprowadzania po dużych miastach przez przewodników z prowincji
po odpowiednim samokształceniu
brak konieczności zatrudniania beznadziejnych przewodników mimo
posiadania przez nich uprawnień
brak fachowości usług skutkujących złym obrazem Polski w oczach turystów
zagranicznych
możliwość zatrudnienia osoby bez egzaminu, ale z odpowiednimi
kompetencjami, wiedzą, doświadczeniem i pasją
zlikwidowanie monopolu na stowarzyszeń pilockich i dyktatu Urzędów
Marszałkowskich
oraz
Ministerstwa
w
kwestiach
programowo
egzaminacyjnych
20



mniejszy wybór kandydatów
osoby, które nie mogły sobie pozwolić finansowo na zrobienie kursu a mające
wiedzę i potencjał mogą być pilotami/przewodnikami
brak dopływu nowej kompetentnej kadry przewodnickiej i pilockiej na rynek
usług; mniejsza chęć do doszkalania się przez osoby nie posiadające
dotychczasowych uprawnień (tzw. państwowych)
21
PODSUMOWANIE
Ustawa deregulacyjna w swoim założeniu miała ułatwić dostęp do rynku pracy, czy
uważasz, że tak się stało? (N=1145)
Odpowiedź
zdecydowanie tak
raczej tak
nie mam zdania
raczej nie
zdecydowanie nie
%
7,34%
18,17%
16,24%
31,79%
26,46%
Wyniki w grupie osób, które deklarują rozpoczęcie pracy w zawodzie pilota wycieczek po 01.01.2014r. (N=44)
Odpowiedź
zdecydowanie tak
raczej tak
nie mam zdania
raczej nie
zdecydowanie nie
%
27,27%
29,55%
2,27%
27,27%
13,64%
Wyniki w grupie osób, które deklarują rozpoczęcie pracy w zawodzie przewodnika turystycznego po
01.01.2014r. (N=52)
Odpowiedź
zdecydowanie tak
raczej tak
nie mam zdania
raczej nie
zdecydowanie nie
%
11,54%
30,77%
9,62%
30,77%
17,31%
Wyniki w grupie osób, które deklarują bycie organizatorem turystyki zatrudniającym pilotów wycieczek i/lub
przewodnikiem turystycznym a jednocześnie nie będących pilotami wycieczek i/lub przewodnikami
turystycznymi (N=37)
Odpowiedź
zdecydowanie tak
raczej tak
nie mam zdania
raczej nie
zdecydowanie nie
%
18,92%
16,22%
13,51%
21,62%
29,73%
22
WNIOSKI
Każda zmiana ma swoich zwolenników i przeciwników. Tak samo sytuacja wygląda w
przypadku deregulacji zawodu pilota wycieczek i przewodnika turystycznego.
Przekazujemy Państwu aktualną opinię osób bezpośrednio związanych z pilotażem i
przewodnictwem na temat skutków wprowadzonych zmian.
W badaniu wzięło udział aż 1145 osób. Mamy nadzieję, że uzyskane wyniki będą pomocne w
dalszych działaniach związanych ze statusem zawodu pilota wycieczek i przewodnika
turystycznego.
Szczegółowe wyniki procentowe dotyczące odpowiedzi na zadane w ankiecie pytania
publikujemy powyżej. We wnioskach staramy się ująć to, co według nas (opinia jak
najbardziej subiektywna) jest najistotniejsze:
Wniosek główny
Państwa troska o wysoką jakość wykonywania usług pilockich i przewodnickich. Oczywiście
każdy tę troskę może różnie interpretować, jednak widać ją zarówno po stronie zwolenników
jak i przeciwników deregulacji.
Pozostałe wnioski
Najczęściej podawanym przez Respondentów skutkiem wprowadzenia deregulacji było
obniżenie standardu usług świadczonych przez pilotów i przewodników bez tzw. uprawnień
państwowych, a przede wszystkim niska jakość wiedzy merytorycznej, którą takie osoby
posiadają („obniżenie merytorycznego poziomu przekazywanej wiedzy”, „można usłyszeć
wiele nieprawdziwych informacji”, „przypadkowe osoby plotą wierutne bzdury”,
„spłaszczenie wiedzy”, „opowiadają głupoty”, „przyzwolenie na zakłamywanie historii”,
„możliwość opowiadania największych idiotyzmów zupełnie bezkarnie”) a to szczególnie
przekłada się na budowanie nieprawdziwego wizerunku danego miejsca w oczach turystów,
polskich i zagranicznych („znaczne pogorszenie wizerunku Polski”). Szczególnie zawód
przewodnika turystycznego jest funkcją reprezentacyjną, przewodnik pełni rolę
„ambasadora” danego miejsca.
Nawiązując do promocji Polski niektórzy Respondenci zauważają, że deregulacja sprawiła, iż
aktualnie po polskich miastach oprowadzają piloci i przewodnicy z zagranicy, którzy
„opowiadają własną historię, daleką od prawdy, nie promując naszego kraju” czy „używają
sformułowań <polskie obozy koncentracyjne>”, a także zagraniczni kierowcy („opowiadają
bzdury i brednie”, „zastąpienie dobrych przewodników kimkolwiek z zagranicy, kto tylko
uważa , że wie lepiej od miejscowych profesjonalistów”). W tym temacie pojawiają się także
argumenty o niesprawiedliwości w traktowaniu polskich i zagranicznych pilotów wycieczek
(„my jako przewodnicy i piloci nie mamy możliwości oprowadzania np. po Wiedniu bez ich
uprawnień, natomiast w Polsce piloci zagraniczni oprowadzają po naszych miastach bez
żadnych ograniczeń”, „wchodzenie na polski rynek pracy obcokrajowców i brak możliwości
wejścia Polaków na zagraniczne rynki pracy”, „grupy zagraniczne coraz częściej są
oprowadzane przez pilotów z zagranicy, polscy przewodnicy tracą klienta. Tymczasem polski
23
pilot nie ma prawa oprowadzać w wielu miastach za granicą”) i zmniejszeniu szans na
zatrudnienie („stworzono nowe miejsca pracy ale dla pilotów i przewodników z zagranicy a
nam utrudniono pracę”; „udostepnienie rynku zagranicznym pilotom i odebranie zleceń
lokalnym przewodnikom”, „mniej zleceń w językach obcych”).
Oprócz braku wiedzy merytorycznej w opiniach Respondentów pojawia się także brak
przygotowania zawodowego osób wchodzących do zawodu do wykonywania zadań pilota
wycieczek i przewodnika turystycznego ("brak przygotowania organizacyjnego”, „brak
znajomości metodyki pracy”, „świadczenie usług przez osoby nieprzygotowane do zawodu,
nie mające pojęciach o technice pracy”, „nieumiejętne przekazywanie informacji”, „myślą, że
jeżeli mają gadane to wystarczy przeczytać pierwszy lepszy przewodnik i oprowadzać”, „bycie
pasjonatem nie wystarczy do poprawnego wykonania usługi”).
Brak przygotowania merytorycznego i zawodowego może skutkować brakiem pewności
jakości usługi u usługobiorcy („brak gwarancji rzetelności informacji”).
To, co niektórzy Respondenci podkreślają jako skutek deregulacji to także zdeprecjonowanie
statusu zawodu pilota wycieczek i przewodnika turystycznego („spadek renomy zawodu
pilota”, „spadek i tak już niskiego prestiżu zawodu”, „obniżenie prestiżu zawodu”, „utrata
wiarygodności w oczach turystów”, „obniżenie zaufania klienta do pilota”, „pauperyzacja
zawodu”, „błędy niedoświadczonych i nie douczonych pilotów i przewodników kładą się
cieniem na wszystkich pracujących w tym zawodzie. Także na tych realizujących swą pracę
nienagannie”).
Niektórzy respondenci sygnalizują, że piloci wycieczek wykonują jednocześnie zadania
przewodnika turystycznego, bo są do tego namawiani, a nawet „zmuszani”, przez
organizatorów turystyki otrzymując to samo lub niewiele większe wynagrodzenie niż za
podstawową usługę pilocką („dodatkowa praca <przewodnika miejskiego> za te same
pieniądze”, „piloci oprowadzają a my tracimy zlecenia”, „pilot wykonuje dodatkowo
obowiązki przewodnika, czyli za niższe stawki podwójna praca, a jakość usług mniejsza”).
Piloci wycieczek dostrzegają jako skutek deregulacji problemy ze świadczeniem usług za
granicą („problemy ze świadczeniem usług na świecie np. Chiny, Rosja”, „problem z
uzyskaniem pozwolenia na pracę w charakterze przewodnika w krajach poza UE”, „przepisy
w niektórych krajach UE dot. uznawania kwalifikacji zawodowych”) a ten wiąże się z
kolejnym, brakiem możliwości otrzymania tzw. państwowej legitymacji i identyfikatora
pilota wycieczek i przewodnika turystycznego („brak ID które pomaga w kontaktach z policją,
pogranicznikami, obsługą muzeum”, „utrudnienia związane z brakiem legitymacji
państwowej”, „jaki dokument będę przedstawiać za 2 lata gdy ważność identyfikatora
minie?”, „brak urzędowego dokumentu o posiadanych kwalifikacjach w innych państwach UE
(legitymacja , identyfikator)”, „inne traktowanie pilotów bez identyfikatorów pilockich w
obiektach turystycznych”).
Respondenci jako skutek deregulacji podają także obniżenie stawek za usługę i zwiększenie
konkurencji („chęć maksymalizacji zysków przez organizatorów”, „obniżanie stawek za prace
w Polsce przez zatrudnianie osób bez uprawnień”, które gotowe są pracować za jakąkolwiek
stawkę byle wejść na ten rynek pracy”, „szukanie oszczędności przez biura podróży”, „biura
zatrudniają osoby bez uprawnień za połowę stawki i to tylko one mają z tego dodatkowy
zysk”, „trudniejsze nawiązanie współpracy ze zleceniodawcą, który stosuje szantaż finansowy
nie biorąc pod uwagę doświadczenia, wiedzy”, „ludzie bez licencji zawsze będą obniżać
stawki”).
24
Według niektórych Respondentów po deregulacji zauważalny jest chaos związany ze
statusem zawodu pilota wycieczek i przewodnika turystycznego („bałagan organizacyjny”,
„bardziej chaotyczny rynek pracy”, „chaos w sprawie zatrudniania przewodników”) i brak
kontroli („świadczonych usług przewodnickich przez państwo polskie”).
Respondenci podkreślają, ze negatywnym skutkiem deregulacji jest fakt, iż aktualnie nie ma
możliwości zdobycia uprawnień państwowych („realne utrudnienie napływu nowych ludzi
do zawodu”, „brak możliwości zdobycia uprawnień przez tych, którzy chcieliby mieć
legitymację”, „trudno udowodnić kompetencje pilockie”, „brak określonego standardu
kompetencji pilota i przewodnika”, „utrudniony dostęp do zawodu dla młodych
przewodników, którzy nie mogą już zdobyć licencji”), które wciąż są wymagane przez
pracodawców („pracodawcy wciąż chcą "stare kadry”)
Respondenci zwracają uwagę, że sprawy związane z ich zawodem powinny być
konsultowane ze środowiskiem pilotów i przewodników („brak należytej konsultacji
Ministerstwa ze środowiskiem pilotów i przewodników przed podjęciem decyzji o
deregulacji”).
Jako skutek deregulacji Respondenci wymieniają także wprowadzenie przez muzea
egzaminów i certyfikatów upoważniających do oprowadzania w danym obiekcie („muzea
bronią się przed obniżeniem jakości oprowadzania wprowadzając egzaminy i certyfikaty, za
które trzeba płacić”, „instytucje i muzea wprowadzają wewnętrzne egzaminy i uprawnienia
do oprowadzania”. „wewnętrzne ustalenia obiektów”, „polityka muzeów”).
Według niektórych Respondentów kolejnym efektem deregulacji jest zwiększenie tzw. szarej strefy i
brakiem płacenia podatków w Polsce („brak wpływu z podatków do budżetu”, „zwiększenie
działalności szarej strefy”, „spadek wpływów finansowych na rzecz państwa”, „spadek dochodów
skarbu państwa z racji mniejszych wpływów”).
Respondenci także zauważają podział na „przewodników z licencją” i „przewodników bez
licencji” („jest to utrudnienie dostępu do zawodu dla osób, które chcą być przewodnikami.
Zrobił się podział na osoby z uprawnieniami i bez, niektóre instytucje lepiej traktują
przewodników z uprawnieniami. My, "przewodnicy marszałkowscy", podkreślamy, że
jesteśmy przewodnikami licencjonowanymi, co w jakimś sensie jest dyskryminujące wobec
nowych osób wchodzących do zawodu. Być może też by chcieli mieć licencje, a nie mogą”).
Tak, jak zostało wspomniane na wstępie, opinie na temat deregulacji zawodu pilota
wycieczek i przewodnika turystycznego są podzielone.
Niektórzy Respondenci uważają, że dzięki deregulacji ułatwiono dostęp do zawodu i
zwiększono standard świadczonych usług („wcześniej cała masa zleceń była wyłącznie dla
znajomych znajomych”, „możliwość pracy przez ludzi, którzy mają wiedzę i umiejętności, a
nie znajomości pozwalające zdać egzamin”, „mogę oprowadzać tam, gdzie dotychczas nie
mogłem. Sam dbam o poziom wiedzy!”, „wreszcie słabi przewodnicy ale "licencjonowani"
przestali zarabiać, a dobrzy przewodnicy, w tym dawni "licencjonowani" i nowi
zderegulowani mogą zarabiać porządne pieniądze, więc automatycznie zwiększają jakość
świadczonych przez siebie usług”, „praca dla najlepszych”).
25
Nawiązując do jakości świadczonych usług, to w wynikach przeprowadzonej ankiety pojawia
się także opinia, że deregulacja przyniosła pozytywne skutki a aktualna sytuacja w
środowisku pilocko-przewodnickim spowodowana jest „złością tych, którzy całe życie myśleli,
że zdanie jednego egzaminu zapewni im gwarancje na pracę przez całe życie bez względu na
jej jakość”.
Jednym ze skutków deregulacji jest umożliwienie wykonywanie usług przewodnika
turystycznego osobom specjalizującym się w wąskiej tematyce („dopuszczenie do
przewodnictwa ludzi, którzy nie chcą opowiadać o historii miejsca od króla Ćwieczka, tylko
skupić się na niszy, którą znają np. szlak warszawskich graffiti”).
W opinii Respondentów pojawia się także zdanie, że dzięki deregulacji organizatorzy
turystyki mogą zatrudniać fachowców a nie tylko osoby z uprawnieniami („biura turystyczne
stawiają teraz na jakość, mogą zatrudniać rzeczywiście fachowców a nie tylko ludzi z
uprawnieniami”).
Niektórzy Respondenci twierdzą, że deregulacja nie stanowi zagrożenia dla dobrych pilotów
i przewodników („dobrzy piloci od lat współpracują ze swoimi biurami a biuro i tak nie chce
ryzykować zatrudniając pilota "nieobjeżdżonego", „dobry pilot zawsze będzie mieć
powodzenie”), bowiem o zatrudnieniu decydują kompetencje („kompetencje zawodowe
weryfikuje praca. I wiele osób zostało dzięki temu zweryfikowanych”).
Skutkiem deregulacji dla niektórych Respondentów jest polepszenie wizerunku kraju w
oczach turystów („mają do czynienia wreszcie z profesjonalistami, a nie z grupkami
sfrustrowanych przewodników, których nikt nie chce zatrudniać, a którzy byli członkami tzw.
"policji turystycznej" i żądali wlepiania mandatów np. nauczycielom na Rynku w Krakowie za
to, że nauczyciele wypełniali swój obowiązek nauczania dzieci albo turystom zagranicznym,
którzy na głos czytali informacje zawarte w profesjonalnym przewodniku turystycznym”).
Niektórzy Respondenci zauważają, że deregulacja dała możliwość zwiększenia zarobków w
ramach świadczonych usług („możliwość oprowadzania bez niepotrzebnego egzaminu
pozwala na jednoczesny pilotaż i przewodnictwo, zatem zarabiam więcej na jednej
wycieczce”)
26
Komentarz Polskiej Izby Turystyki
Wyniki ankiety a także WSZYSTKIE Państwa komentarze w pytaniach otwartych
przekazujemy do Ministerstwa Sportu i Turystyki.
Dla polskiej turystyki niezmiernie istotny jest wysoki standard usług świadczonych przez
pilotów wycieczek i przewodników turystycznych a wyniki ankiety związane z tym tematem
są wysoce niepokojące.
Zwracamy się do Ministerstwa Sportu i Turystyki z prośbą o zorganizowanie spotkania (po
letnim sezonie turystycznym), podczas którego będzie możliwość przedyskutowania
wyników niniejszej ankiety, zapoznania się z opiniami przesłanymi przez inne organizacje i
stowarzyszenia branżowe, a także wysłuchania głosów innych osób bezpośrednio związanych
ze środowiskiem pilocko-przewodnickim. Mamy nadzieję, że takie spotkanie umożliwi
podjęcie wspólnych działań związanych ze statusem zawodu pilota wycieczek i przewodnika
turystycznego w Polsce.
Jednocześnie zwracamy się z uprzejmą prośbą do Koleżanek i Kolegów Pilotów i
Przewodników. Widzimy w ankiecie Wasze opinie na temat pogorszenia się przygotowania
merytorycznego i praktycznego osób dopiero co rozpoczynających pracę, jednak nie wszyscy
młodzi stażem piloci i przewodnicy nie są przygotowani do wykonywania zawodu. Wyniki
ankiety pokazują, że zdecydowana większość z nich ukończyła szkolenia (które przecież wciąż
się odbywają), wiele osób przystąpiło do egzaminów organizowanych przez stowarzyszenia i
organizacje branżowe (PIT, PTTK, DIT i inne) a to że nie miała możliwości zdania egzaminu
państwowego nie jest ich winą. Na rynku były, są i będą „czarne owce” w każdym zawodzie.
Zwracamy się do Państwa z serdeczną prośbą o nie klasyfikowanie osób pracujących w
zawodzie jako „z uprawieniami – dobrzy”, „bez uprawnień – źli”. Oceniajmy po
kompetencjach.
Szanujmy także odmienne zdania. Przeciwnicy deregulacji mają swoje argumenty,
zwolennicy swoje. Możemy się z nimi nie zgadzać, jednak to nie oznacza, że nie możemy
rozmawiać i przyglądnąć się danemu zagadnieniu z różnych stron. W wielu krajach zawód
pilota wycieczek i przewodnika turystycznego nie był lub już nie jest regulowany a mimo to
prężnie działają stowarzyszenia i organizacje branżowe jak i piloci/przewodnicy niezrzeszeni.
Każdy pilot/przewodnik ma prawo wyboru: działam wspólnie lub sam. Gwarancją sukcesu
jest zdobycie renomy (przez osobę indywidulaną lub stowarzyszenie/organizację). To
oczywiście jedna ze stron medalu, drugą jest pomoc administracji państwowej w kluczowych
kwestiach związanych ze statusem danego zawodu. I nie ma tu mowy o jakiejkolwiek
regulacji a o wspólnym dążeniu do zapewnienia wysokiego standardu usług pilockich i
przewodnickich polskim i zagranicznym Klientom z poszanowaniem różnych punktów
widzenia.
Wierzymy, że taka dyskusja może się odbyć a jej efektem będą wypracowane rozwiązania
kwestii, które zostały zasygnalizowane w wynikach naszej ankiety.
Paweł Niewiadomski
Prezes Polskiej Izby Turystyki
27