strona internetowa - Wydział Chemiczny

Dr hab. inż. Zofia Mazerska
Laboratorium chemii i biochemii związków
przeciwnowotworowych
Katedra Technologii Leków i Biochemii
Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej
ul. Gabriela Narutowicza 11/12, 80-233 Gdańsk
miejsce pracy: budynek B Wydziału Chemicznego, pok.110
Członkowie zespołu
Prof. dr hab. inż. Zofia Mazerska
Dr hab. Ewa Augustin*
Dr inż. Anna Skwarska*
Dr inż. Agnieszka Potęga*
Dr inż. Ewa Paluszkiewicz*
Prof. dr hab. inż. Jerzy Konopa – Profesor Senior
Doktoranci
Mgr inż. Anna Bejrowska
Mgr inż. Anna Mróz
Mgr inż. Anna Nowak
Pracownicy realizujący granty
Dr inż. Magdalena Niemira
Dr inż. Monika Pawłowska
Dr inż. Joanna Polewska
Kierunki badań zespołu*
1. Synteza nowych związków z grupy pochodnych akrydyny i testowanie ich
aktywności cytotoksycznej wobec komórek wybranych linii nowotworowych.
2. Rola aktywacyjnych i detoksykacyjnych przemian metabolicznych w mechanizmie
działania i końcowym efekcie biologicznym związków przeciwnowotworowych.
Badania szlaków przemian w układach in vitro, wobec różnych typów enzymów
metabolizujących oraz w komórkach nowotworowych. Identyfikacja metabolitów.
3. Elektrochemiczna analiza reakcji utleniania redukcji oraz oddziaływań z DNA
związków przeciwnowotworowych. Badania modelowe.
1
4. Wpływ wybranych związków przeciwnowotworowych na zmiany aktywności
enzymatycznej, poziomu i ekspresji genów enzymów metabolizujących w
aspekcie roli tych zmian w końcowym efekcie terapii innymi lekami.
5. Wpływ ekspresji genów enzymów metabolizujących na rodzaj odpowiedzi
komórkowej indukowanej przez związki przeciwnowotworowe.
6. Badanie zmian w progresji cyklu komórkowego oraz procesów śmierci
komórkowej i starzenia komórkowego pod wpływem związków o aktywności
przeciwnowotworowej.
7. Badanie zdolności związków przeciwnowotworowych do hamowania aktywności
receptorowej kinazy tyrozynowej FLT3.
*wiecej informacji o indywidualnych kierunkach badań i dorobku umieszczonych jest przy
nazwiskach członków zespołu
Ważniejsze publikacje zespołu z ostatnich 5 lat
2016
1.
N. Szczepańska, K. Owczarek, B. Kudłak, A. Pokrywka, Z. Mazerska, A. Gałuszka, J.
Namieśnik, Analysis and bioanalysis: an effective tool for data collection of
environmental conditions and processes. Pol. J. Environ. Stud., 25, 45-53 (2016),
review, IF 0.87
2.
Z. Mazerska, A. Mróz, M. Pawłowska, E. Augustin, The role of glucuronidation in drug
resistance. Parmacology and Therapeutics, 159, 35-55, (2016), review, IF 9.72
3.
E. Augustin, B. Czubek, A.M. Nowicka, A. Kowalczyk, Z. Stojek, Z. Mazerska, Improved
cytotoxicity and preserved level of cell death induced in colon cancer cells by
doxorubicin after its conjugation with iron-oxide magnetic nanoparticles. Toxicology in
Vitro, 33, 45-53, (2016) IF 3.207
4.
Potęga, B. Fedejko-Kap, Z. Mazerska, Mechanism-based inactivation of human
cytochrome P450 1A2 and 3A4 isoenzymes by anti-tumour triazoloacridinone C-1305.
Xenobiotica, 46(12), 1056-65 (2016) IF 2.199
5.
Potęga, B. Fedejko-Kap, Z. Mazerska. Imidazoacridinone antitumor agent, C-1311, as a
selective mechanism-based inactivator of human cytochrome P450 1A2 and 3A4.
Pharmacological Reports, 68, 663-670 (2016) IF 1.98
6.
Z. Garwolińska, A. Potęga, J. Namieśnik, A. Kot-Wasik (2016) Elektrochemiczna
symulacja metabolizmu ksenobiotyków. Analityka. Nauka i praktyka 3/2016, 26 – 33.
Patent
1.
J. Konopa, E. Paluszkiewicz, B. Horowska, B. Borowa-Mazgaj, A. Skwarska, E.
Augustin, Z. Mazerska. Unsymetrical bis-acridines with antitumor activity and use their
of. Patent europejski, EP 15461618.1-1462/3070078, data publikacji 21.09.2016.
2
2015
1.
B.Kudłak, N.Szczepańska, K.Owczarek, Z.Mazerska, Namieśnik J, Revision of biological
methods serving determination of EDC presence and their endocrine potential. Critical
Reviews in Analytical Chemistry, 45, 191-200 (2015), review IF 2.69
2.
A.Bejrowska, B.Kudłak, K.Owczarek, N.Szczepańska, J.Namieśnik and Z.Mazerska..
New generation of analytical tests based on the assessment of enzymatic and nuclear
receptor activity changes induced by environmental pollutants. Trends in Analytical
Chemistry, 74:109-119 (2015) review, IF 6.47
3.
A.Mróz, Z.Mazerska, Glukuronidacja leków przeciwnowotworowych. Detoksyfikacja,
mechanizm oporności czy sposób na formę pro-leku? Postepy Hig Med Dosw, 69, 14621477 (2015), review, IF 0.76,
4.
A. Skwarska, E. Augustin, M. Beffinger, A. Wojtczyk, S. Konicz, K. Laskowska, J.
Polewska, Targeting of FLT3-ITD kinase contributes to high selectivity of
imidazoacridinone C-1311 against FLT3-activated leukemia cells. Biochemical
Pharmacology, 95(4), 238 - 252, 2015. IF 5.03
5.
E. Augustin, A. Skwarska, A. Weryszko, I. Pelikant, E. Sankowska, B. Borowa-Mazgaj.
Antitumor triazoloacridinone C-1305 inhibits FLT3 kinase activity and potentiates
apoptosis in mutant FLT3-ITD leukemia cells. Acta Pharmacologica Sinica, 36 (3), 385 399, 2015.
6.
M. Mackiewicz, K. Kaniewska, J. Romanski, E. Augustin, Z. Stojek and M. Karbarz.
Stable and degradable microgels linked with cystine for storing and environmentally
triggered release of drugs. Journal of Materials Chemistry B, 3 (36), 7262 - 7270, 2015.
2014
1.
M.Pawłowska, E.Augustin, Z.Mazerska. CYP3A4 overexpression enhances apoptosis
induced by C-1311 in CHO cells but does not mediate metabolism of this drug. Acta
Pharmacologica Sinica,35:98-112 (2014).
2.
A.Greer, N.R.Madali, S.M.Bratton, S.D.Eddy, Z.Mazerska, H.Hendrickson, P.A.Crooks,
A.Radominska-Pandya. Novel resveratrol-based substrates for human hepatic, renal
and intestinal UDP-glucuronosyltransferases. Chem Res Toxicol, 27:536-545 (2014).
3.
E. Augustin, M.Niemira, A.Hołownia, Z.Mazerska. CYP3A4-dependent cellular response
does not relate to CYP3A4-catalysed metabolites of C-1305 and C-1748 acridine
antitumor agents in HepG2 cells. Cell Biol International, 38:1291-1303 (2014).
4.
E. Augustin, A. Skwarska, A. Weryszko, I. Pelikant, E. Sankowska, B. Borowa-Mazgaj.
Antitumor triazoloacridinone C-1305 inhibits FLT3 kinase activity and potentiates
apoptosis in mutant FLT3-ITD leukemia cells. Acta Pharmacologica Sinica, 2014,
accepted.
5.
A. Mróz, Z. Mazerska. Glucuronidation of antitumor therapeutics – detoxication,
mechanizm of resistance or prodrug formation?, Postępy Higieny i Medycyny
Doświadczalnej, 214, accepted 2014.
2013
1.
Augustin E, Pawłowska M, Polewska J, Potęga A, Mazerska Z. Modulation of CYP3A4
activity and induction of apoptosis, necrosis and senescence by the anti-tumour
3
imidazoacridinone C-1311 in human hepatoma cells. Cell Biology International 37: 109120 (2013)
2.
Pawłowska M, Chu R, Fedejko-Kap B, Augustin E, Mazerska Z, Radomiska-Pandya A
and Chambers T. Metabolic transformation of antitumor acridinone C-1305 but not C1311 via selective cellular expression of UGT1A10 increases cytotoxic response:
implications for clinical use. Drug Metabolism and Disposition 41:414-421 (2013)
3.
Augustin E, Borowa-Mazgaj B, Kordalewska M, Kikulska A, Pawłowska M.
Overexpression of CYP3A4 enhances the cytotoxicity of the antitumor triazoloacridinone
derivative C-1305 in CHO cells. Acta Pharmacologica Sinica, 34 (1), 146-156 (2013).
4.
Valerie NCK, Dziegielewska B, Hosing AS, Augustin E, Gray LS, Brautigan D, Larener
JM, Dziegielewski J. Targeting of T-type calcium channels inhibits the Akt pro-survival
pathway and promotes apoptosis in glioblastoma cells. Biochemical Pharmacology,
85:888-897 (2013).
5.
A.M.Nowicka, A.Kowalczyk, A.Jarzębińska, M.Donten, P.Krysiński, Z.Stojek, E.Augustin,
Z.Mazerska. Progress in targeting tumor cells by using drug-magnetic nanoparticles
conjugate. Biomacromolecules 14:828-833 (2013).
6.
J. Polewska, A. Skwarska, E. Augustin, J. Konopa. DNA-damaging imidazoacridinone C1311 induces autophagy followed by irreversible growth arrest and senescence in
human lung cancer cells. The Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics,
346:393-405, 2013.
2012
1.
Zabost E, Nowicka AM, Mazerska Z, Stojek Z. Influence of temperature and interactions
with ligands on dissociation of dsDNA and ligand-dsDNA complexes of various types of
binding. An electrochemical study. Physical Chemistry Chemical Physics 14:3408-13
(2012).
2.
Wiśniewska A, Niemira M, Jagiełło K, Potęga A, Świst M, Henderson C, Skwarska A,
Augustin E, Konopa J, Mazerska Z. Diminished toxicity of C-1748, 4-methyl 9hydroxyethylamino-1-nitroacridine, compared with its demethyl analog, C-857, in HepG2
cells, corresponds to its resistance to metabolism. Biochemical Pharmacology 84:30-42
(2012).
3.
Fedejko-Kap B, Bratton SM, Finel M, Radominska-Pandya A and Mazerska Z. The role
of human UDP-glucuronyltransferases in the biotransformation of the imidazo- and
triazoloacridinone antitumor agents C-1305 and C-1311: highly selective substrates for
UGT1A10. Drug Metabolism and Disposition 40:1736-1743 (2012).
4.
Beffinger M, Skwarska A. The role of FLT3 kinase as an AML therapy target. Current
Pharmaceutical Design 18: 2758-2765 (2012).
2011
1. Paradziej-Lukowicz J, Skwarska A, Peszynska-Sularz G, Brillowska-Dąbrowska A,
Konopa J. Anticancer imidazoacridinone C-1311 inhibits hypoxia inducible factor-1 alpha
(HIF-1), vascular endothelial growth factor (VEGF) and angiogenesis. Cancer Biology
and Therapy 12: 586-597 (2011).
2. Potęga A. Dabrowska E, Niemira M, Kot-Wasik A, Ronseaux S, Henderson CJ, Wolf R,
Mazerska Z. The imidazoacridinone antitumor drug, C-1311, is metabolized by flavin
monooxygenases but not by cytochrome P450s. Drug Metabolism and Disposition 39:
1423 – 1432 (2011).
4
3. Fedejko-Kap
B, Niemira M, Radominska-Pandya A, Mazerska Z. Flavin
monooxygenases, FMO1 and FMO3, not cytochrome P450 isoenzymes, contribute to
metabolism of antitumor triazoloacridinone, C-1305, in liver microsomes and HepG2
cells. Xenobiotica 41: 1044-1055 (2011).
4. Pawłowska M, Augustin E. Expression systems of cytochrome P450 proteins in studies of
drug metabolism in vitro. Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej
(2011).
65: 367-376
B, Mazerska Z. UDP-glukuronylotransferazy – białka siateczki
śródplazmatycznej. Struktura, mechanizm działania. Postępy Biochemii 57:41-48 (2011).
5. Fedejko
6. Fedejko B, Mazerska Z. UDP-glukuronylotransferazy w metabolizmie detoksykacyjnym i
aktywacyjnym związków endogennych oraz ksenobiotyków. Postępy Biochemii 57:49-62
(2011).
7. Augustin E. Induction of apoptosis of human leukemia MOLT4 and HL60 cells by
acyloksytriazoloacridinones – the new class of antitumor compounds. Postępy Polskiej
Medycyny i Farmacji 1: 31-38 (2011).
2010
1. Augustin E, Moś-Rompa A, Nowak-Ziatyk D, Konopa J. Antitumor 1-nitroacridine
derivative C-1748, induces apoptosis, necrosis or senescence in human colon carcinoma
HCT8 and HT29 cells. Biochemical Pharmacology, 79: 1231-1241, 2010.
Aktualnie realizowane projekty badawcze
1. „Wpływ nadekspresji izoenzymów P450 oraz UGT na odpowiedź komórkową
indukowaną przez przeciwnowotworowe pochodne akrydonu. Rola podwyższonego
stężenia metabolitów komorce czy udział receptorów jądrowych PXR i CAR? Grant NCN,
OPUS5, kierownik projektu Zofia Mazerska, termin realizacji: 11.03.2014 – 10.03. 2017.
2. „Rola zależności pomiędzy receptorami PXR i AR w leczeniu nowotworów
hormonozależnych”, grant NCN, SONATA5, kierownik projektu Magdalena Niemira,
termin realizacji: 11.06.2014 – 10.12.2016.
3. „Badania warunków powstawania i identyfikacja reaktywnych metabolitów pośrednich
generowanych przez modelowe pochodne akrydonu o działaniu przeciwnowotworowym”.
grant NCN, SONATA5, kierownik projektu Agnieszka Potęga, termin realizacji:
02.07.2013 – 01.07.2016.
Oferta badań:
Oferowane badania usługowe:
1. Cytoksyczność wobec komórek różnych linii nowotworowych
2. Analiza HPLC związków biologicznie czynnych w mieszaninach reakcyjnych oraz w
kontroli przebiegu reakcji enzymatycznych
5
3. Badania przemian metabolicznych w warunkach modelowych wobec wybranych
enzymów, mieszaniny enzymów mikrosomalnych oraz w hodowlach komórkowych
(badania typu ADME)
4. Szkolenia w zakresie technik: Western blotting, RT-PCR, immunocytochemii,
cytometrii przepływowej, ELISA
5. Szkolenia w zakresie hodowli komórek in vitro
Oferowane badania oparte są na poniższej bazie laboratoryjnej
Posiadamy dobrze wyposażone pracownie:

syntezy organicznej

hodowli komórek
oraz wymieniony poniżej sprzęt do prowadzenia badań eksperymentalnych w zakresie
biochemii i biologii molekularnej:
1. Pełne wyposażenie laboratorium hodowli komórek: inkubatory CO2 (NUAIRE,
BINDER), wyciągi laminarne (NUAIRE), mikroskop odwrócony (CARL ZEISS), licznik
komórek Coulter Particle Counter Z1 (Beckman Coulter), urządzenia do
przechowywania komórek RS-300 i RS-3000 (Taylor Wharton).
2. Cytometr przepływowy AccuriTMC6 (Becton Dickinson).
3. Elektroporator Nucleofactor 2b (LONZA).
4. Mikroskop fluorescencyjny (OLYMPUS BX60).
5. Wirówki typu eppendorf 5417R i 5810 R (Eppendorf).
6. Licznik scyntylacyjny Tri-Carb 2800 TR (Perkin-Elmer).
7. Real Time PCR system AriaMx (Perlan Technologies).
8. Spektrofotometr dwuwiązkowy CARY300Bio (Varian).
9. Spektrofluorymetr LS-5B (Perkin-Elmer).
10. 2 aparaty HPLC z detekcją wielodiodową, oprogramowaniem Millenium oraz z
detekcją punktową, typu Breeze (WATERS).
Dydaktyka
Prowadzone przez członków zespołu zajęcia dydaktyczne:
I stopień, 5 semestr, kier. Environmental Protection and Management
Ecotoxicology; wykład (Zofia Mazerska)
I stopień, 5 i 6 semestr, kier. Biotechnologia
Biochemia; wykład, ćwiczenia, laboratorium i seminaria (Zofia Mazerska,
Ewa Augustin, Agnieszka Potęga, Anna Skwarska)
I stopień, 6 semestr, kier. Chemia
Biochemia; wykład, seminarium (Anna Skwarska)
I stopień, 6 semestr, kier. Biotechnologia
Kultury tkankowe; wykład, laboratorium (Ewa Augustin, Anna Skwarska,
Agnieszka Potęga)
I stopień, 7 semestr, kier. Technologie Ochrony Środowiska
6
Ekotoksykologia; wykład (Zofia Mazerska)
II stopień, 2 semestr, kier. Biotechnologia, specjalność: Biotechnologia leków
Biologia komórki nowotworowej; wykład (Ewa Augustin)
II stopień, 3 semestr, kier. Inżynieria Biomedyczna, specjalność: Chemia w medycynie
Biologia komórki nowotworowej; wykład i ćwiczenia (Ewa Augustin)
II stopień, 3 semestr, kier. Inżynieria Biomedyczna, specjalność: Chemia w medycynie
Podstawy toksykologii; wykład (Zofia Mazerska)
7