Krótkoterminowe finanse przedsiębiorstw na przykładzie

Krótkoterminowe finanse przedsiębiorstw na przykładzie przedsiębiorstw z branży
Manufacture of food products.
M. Isztwan
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
Słowa kluczowe: finanse przedsiębiorstw, finanse krótkoterminowe, branża dziesiąta
Streszczenie: Praca zawiera różnego rodzaju problemy z jakimi musi zmierzyć się przedsiębiorstwo
w krótkim okresie czasu. Przybliża pojęcie decyzji o charakterze krótkoterminowym i pokazuje co
składa się na wyżej wymienione decyzje.
Decyzje krótkoterminowe
Bieżące zarządzanie finansami związanie jest z działaniami przedsiębiorcy mającymi wpływ
na źródła finansowania potrzebne do jego działalności w krótkim okresie, który pojmowany jest
najczęściej jako trwający mniej niż rok. Krótkoterminowe decyzje finansowe związane są z
pieniężnymi wpływami, wypływami, poziomem płynności we wszystkich ich aspektach, wartością
płynności oraz wewnętrznymi przepływami pieniężnymi. Przedsiębiorstwa realizując swój cel
(maksymalizacji majątku właścicieli) muszą utrzymać odpowiedni poziom płynności, tak aby móc bez
przeszkód wytwarzać oferowane dobra i usługi oraz regularnie spłacać bieżące zobowiązania 1.
Decyzje krótkoterminowe w wybranych aspektach funkcjonowania przedsiębiorstwa
Finanse krótkoterminowe odnoszą się najczęściej do decyzji operacyjnych. Działania w tym
zakresie nie wymagają dokładnych analiz i w przypadku popełnienia błędu są mniej kosztowne niż te
decyzje podejmowane w długim okresie. Decyzje krótkoterminowe odnoszą się do operacji
pieniężnych lub składników kapitału obrotowego a ich punktem wyjścia jest kierunek nadany przez
decyzje o charakterze długoterminowym. Z tego rodzaju finansami związane jest zarządzanie
kapitałem obrotowym, które odnosi się do finansowania, zakupu i kontroli poziomu aktywów
bieżących. Zarządzanie płynnością finansową skupia się, w zależności od potrzeb przedsiębiorstwa,
na nabywaniu i zbywaniu środków pieniężnych, ich ekwiwalentów i innych aktywów bieżących.
Wszystkie te działania podejmowane są w celu zapewnienia optymalnego poziomu płynności
finansowej2.
Płynność
finansowa
jest
podstawowym
czynnikiem
warunkującym
przetrwanie
przedsiębiorstwa. To od niej zależy bieżąca działalność jednostki, czyli mając odpowiedni poziom
płynności firma jest w stanie nie tylko terminowo spłacać zobowiązania wobec dostawców, ale i w
terminie wypłacić wynagrodzenia pracownikom czy chociażby dokonać zakupu dóbr potrzebnych do
jej prawidłowego funkcjonowania. Niskie wskaźniki płynności finansowej są zagrożeniem dla
przedsiębiorstwa (może zachwiać to zdolność do regulowania zobowiązań krótkoterminowych),
natomiast zbyt wysokie wartości tychże wskaźników mogą świadczyć o nadmiernym gromadzeniu
środków pieniężnych (taka sytuacja może wpływać na obniżenie rentowności) 3.
1
G. Michalski, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach, Wydawnictwo Naukowe PWN,
2005, s. 37-44.
2
G. Michalski, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach, Wydawnictwo Naukowe PWN,
2013, s. 45-46.
3
B. Pomykalska, P. Pomykalski, Analiza finansowa przedsiębiorstwa, Wydawnictwo PWN, 2008, s. 66.
2
Wykres 1: Wybrane wskaźniki płynności finansowej.
Wartość wskaźnika
2
1,39
1,5
Wskaźnik bieżącej
płynności finansowej =
AO/ZK
1,28
1,06
1
Wskaźnik podwyższonej
płynności finansowej =
(AO-Z-KRM)/ZK
0,5
0
Źródło:
1,7
2010 r.
opracowanie
własne
2011 r.
na
podstawie
danych
zaczerpniętych
ze
strony
http://bu-
169.bu.amu.edu.pl/han/ISIEmergingMarket/site.securities.com oraz http://erasmusmichalski.files.word
press.com/2012/10/e0910sprm.pdf.
Wskaźnik bieżącej płynności finansowej i wskaźnik podwyższonej płynności finansowej, w
przedsiębiorstwie M, na przestrzeni lat 2010 i 2011 ma tendencję malejącą. Jest to niepokojąca
sytuacja z uwagi na pogarszający się stan płynności finansowej. Biorąc pod uwagę średnią branżową
z 2010 roku, która wynosiła dla pierwszego wskaźnika 1,63 a dla drugiego 1,12, jednostka nie
znalazła się w krytycznej sytuacji, natomiast należy zwrócić uwagę na sposób zarządzania
przedsiębiorstwem. Może to być efekt podejmowania mało trafnych decyzji o charakterze
krótkoterminowym, dlatego też należy zwrócić uwagę m.in. na stan zapasów i okres spływu
należności.
Wskaźnik szybki jest niższy od wskaźnika bieżącej płynności finansowej co odzwierciedla
wysoki stan zapasów. Jako, że utrzymywanie zapasów kosztuje (są to tzw. zamrożone środki
pieniężne, które nie gromadzą przychodów), przedsiębiorstwo powinno dążyć do ich minimalizacji, a
cykl obrotu zapasów powinien być jak najmniejszy. W spółce M w 2010 roku zapasy leżą w
magazynach 22,28 dnia, rok później okres ten wynosi około 23,91 dnia. Wydłużający się czas obrotu
zapasami jest efektem pogarszającego się stanu zarządzania produkcją, zapasem materiałów i
sprzedażą. Poprzez te czynniki zwiększa się ilość zapasów w magazynie co powoduje zwiększenie
kosztów ich utrzymania4. Dążąc do poprawy stanu zapasów należy zwrócić uwagę na bardziej
precyzyjne planowanie bieżącej sprzedaży oraz bieżącej produkcji.
Jeżeli chodzi o należności to są one równie ważne jak i zapasy. Okres ich spływu nie powinien
być zbyt długi, z uwagi na to, iż jest to swego rodzaju kredyt udzielany przez przedsiębiorstwo
odbiorcom. Posiadanie wysokiego stanu należności najczęściej generuje zapotrzebowanie na
zewnętrzne źródła finansowania. Dlatego preferowana jest sprzedaż za gotówkę lub przedpłatę. Im
mniejszy okres spływu należności tym lepiej. W spółce M okresy te są dość długie (2010 – 109,48
dnia, 2011 – 113,9 dni) z tendencją rosnącą.
4
B. Pomykalska, P. Pomykalski, Analiza finansowa przedsiębiorstwa, Wydawnictwo PWN, 2008, s. 81-82.
3
Podsumowanie
Każde przedsiębiorstwo podejmując wszelkie decyzje dąży do maksymalizacji zysku. Decyzje
podejmowane na krótki okres czasu (mniej niż rok) dotyczą m.in. spływu należności, stanu zapasów w
magazynach i zdolności do bieżącej spłaty posiadanych zobowiązań. Ważność tego problemu ukazuje
się poprzez powiązanie go z określonym celem długoterminowym, do którego dąży się podejmując
decyzje krótkoterminowe.
Dane z przedsiębiorstwa M wskazują pogarszający się stan spółki. Jednak jako, że na
przestrzeni dwóch lat trudno jest dokładnie zidentyfikować sytuację jednostki, można by wnioskować,
iż stan ten jest przejściowy. Kadra spółki powinna przeanalizować i lepiej zaplanować bieżące
problemy (stan zapasów, należności czy bieżących zobowiązań), z którymi musi się zmagać. Trafne
decyzje krótkoterminowe mogą polepszyć jej stan, przez co będą generowane większe zyski.
Jako, że branża spożywcza jest jedną z podstawowych dziedzin gospodarki i niezwykle
szybko się rozwija, istnieje możliwość wprowadzenia innowacji. Z uwagi na nieprzewidywalność
sektora spożywczego (np. różnorodność i zmienność konsumentów) przedsiębiorstwo, aby utrzymać
swą pozycję musi dostosowywać się do zmian występujących na rynku.
4
Bibliografia:
1. Czekaj J., Dreszer Z., Zarządzanie finansami przedsiębiorstw, Podstawy teorii, Wydawnictwo
PWN, Warszawa 2001.
2. Dudycz T., Analiza finansowa jako narzędzie zarządzania finansami przedsiębiorstwa, Indygo
Zahir Media, Wrocław 2011.
3. Michalski Grzegorz, Ocena finansowa kontrahenta na podstawie sprawozdań finansowych
(Financial Analysis in the Firm. A Value-Based Liquidity Framework), oddk, Gdańsk 2008.
4. Michalski Grzegorz, Strategie finansowe przedsiębiorstw (Entrepreneurial financial strattegies),
oddk, Gdańsk 2009.
5. Michalski G., Wartość płynności w bieżącym zarządzaniu finansami, CeDeWu, Warszawa 2004,
6.Michalski G. Podstawy zarządzania finansami przedsiębiorstwa, Edukacja, Wrocław 2004.
7. Michalski, Grzegorz Marek, Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw,
(Introduction
to
Entrepreneurial
Financial
Management),
Available
at
SSRN:
http://ssrn.com/abstract=1934041 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1934041.
8. Michalski, Grzegorz Marek, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach
(Financial Liquidity Management in Small and Medium Enterprises) (2013), PWN, 2013.
Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2214715.
9. Nowak E., Analiza sprawozdań finansowych , Wydawnictwo PWE, Warszawa 2005.
10. Pomykalska B., Pomykalski P., Analiza finansowa przedsiębiorstwa, Wyd PWN, 2008.
11. http://bu-169.bu.amu.edu.pl/han/ISIEmergingMarket/site.securities.com (dane z Monitora Polski
B Nr 1644).
12. http://erasmusmichalski.files.wordpress.com/2012/10/e0910sprm.pdf.
5