Analiza fin

Marta Flisak
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
Klaudia Dudek
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
Tytuł pracy: Analiza finansowa przedsiębiorstwa z punktu widzenia
właściciela, na przykładzie przedsiębiorstw z branży 69.
Słowa kluczowe: analiza finansowa, analiza przedsiębiorstw, zarządzanie przedsiębiorstwem,
analiza wskaźnikowa.
I Wstęp
Celem pracy jest ocena sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, w taki sposób, który
umożliwi zarekomendowanie działań, jakie powinien podjąć zarządzający przedsiębiorstwem.
Oceny tej dokonuje się przez wyliczenie wskaźników wypłacalności, płynności, rentowności
i sprawności. Pokażą one aktualną koniunkturę firmy, co pozwoli na porównanie spółki
z wynikami statystycznymi innych przedsiębiorstw z branży i określi jej położenie na tle
całego sektora. Takie informacje będą podstawą do przeprowadzenia analizy porównawczej
i w konsekwencji odnalezienia mocnych i słabych stron spółki. W pracy podjęłyśmy się
analizy dwóch spółek z branży: Działalność prawnicza, rachunkowo-księgowa i doradztwo
podatkowe (PKD 69).
II Analiza
1. Przedsiębiorstwo X
Jest to Spółka Akcyjna, nazwana umownie X. Została zarejestrowana w 2009 roku.
Główna działalność spółki to: Działalność związana z oceną ryzyka i szacowaniem
poniesionych strat (PKD 6621Z)1.
•
Analiza rentowności
Rentowność jest to miara efektywności gospodarowania, która służy do porównywania
przedsięwzięć o różnej wielkości. Aby zobrazować rentowność spółki X wykorzystano
następujące wzory:
1) ROA = zysk netto*100 / średnioroczny stan aktywów
2) ROE = zysk netto*100 / średnioroczny stan kapitału własnego
3) ROS = zysk netto*100 / przychody ogółem
2011
ROA
ROE
ROS
1
2010
Średnia
arytmetyczna
Wynik firmy
19,92
25,04
20,24
-11,71
30,61
131,69
28,28
-49,26
11,19
4,74
10,99
-2,72
Informacje z GUS z dnia 18.04.2013
Średnia
arytmetyczna
Wynik firmy
Wskaźnik ROA informuje o zdolności aktywów do generowania zysku netto, czyli
pokazuje efektywność ich wykorzystania. Wskaźnik ten w spółce X w 2010 roku prezentuje
się bardzo niekorzystnie. Ujemny poziom wskaźnika ROA pokazuje, że firma nieefektywnie
zarządza swoim majątkiem. W 2011 roku natomiast wskaźnik ten prezentuje się bardzo
korzystnie; jest wyższy niż wśród pozostałych przedsiębiorstw. Im wyższy jego poziom, tym
korzystniej dla przedsiębiorstwa.
Wskaźnik ROE pozwala ocenić, w jakim stopniu spółka pomnaża środki powierzone jej
przez właścicieli (inwestorów). Wskaźnik ten w 2010 roku również wykazuje ujemną
wartość. Wskazuje to na znaczną stratę przypadającą na jednostkę kapitału zainwestowanego.
Dużo lepszy wynik prezentuje się w 2011 roku i znacznie przewyższa resztę przedsiębiorstw.
Taki wynik oznacza że spółka dobrze potrafi wykorzystać swój kapitał do zarabiania.
Wskaźnik ROS informuje nas jaki procent z przychodów spółka dostaje, jako czysty zysk.
Im wyższa wartość tego wskaźnik, tym lepiej. W 2010 roku wynik jest ujemny, co oznacza,
że efektywność korzystania z majątku firmy nie pozwala na kreowanie zysku. W 2011 wynik
ten prezentuje się dużo lepiej. Wzrost marży firmy oznacza, że każda złotówka przychodu
firmy daje coraz wyższy zysk.
•
Analiza płynności
Płynność finansowa jest to zdolność firmy do spłacania bieżących zobowiązań oraz
do dokonywania zakupów wszelkiego rodzaju towarów i usług. Aby oszacować płynność
spółki, skorzystano z następujących wzorów:
1) Wskaźnik płynności I stopnia (płynności środków pieniężnych) = aktywa obrotowe /
zobowiązania krótkoterminowe
2) Wskaźnik płynności II stopnia (szybkiej płynności) = (aktywa obrotowe – zapasy –
krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe) / zobowiązania krótkoterminowe
3) Wskaźnik płynności III stopnia (bieżącej płynności) = inwestycje krótkoterminowe /
zobowiązania krótkoterminowe
2011
Średnia
arytmetyczna
Wskaźnik
płynności I
stopnia
Wskaźnik
płynności II
stopnia
Wskaźnik
płynności III
stopnia
2010
Wynik firmy
Średnia
arytmetyczna
Wynik firmy
4,04
1,16
4,06
0,99
3,85
0,87
3,61
0,99
1,77
0,55
1,89
0,86
Wskaźnik płynności I stopnia określa, w jakim stopniu spółka zdolna jest
do natychmiastowego spłacenia bieżących zobowiązań, czyli wypłacalności firmy w bardzo
krótkim okresie. Optymalny poziom tego wskaźnika wynosi 0,2. Jak widać w tabeli
w obydwu latach wskaźnik ten jest wyższy zarówno w opisywanej spółce jak i w innych
przedsiębiorstwach.
Wskaźnik płynności II stopnia mówi, jakie są możliwości spłacania bieżących
zobowiązań najbardziej płynnymi aktywami spółki. Wzorcowa wartość tego wskaźnika
wynosi 1. W 2010 jak i 2011 roku wartość tego wskaźnika jest optymalna, co oznacza,
że wartość aktywów bieżących pomniejszona o zapasy i krótkoterminowe rozliczenia
międzyokresowe powinna odpowiadać wartości zobowiązań krótkoterminowych.
Wskaźnik płynności III stopnia pokazuje możliwości przedsiębiorstwa do regulowania
zobowiązań posiadanymi środkami obrotowymi. Wartość tego mnożnika powinna się mieścić
w granicy <1,2-2,0>. W 2010 roku wynik tego wskaźnika wyniósł 0,86 a w roku 2011 spadł
do 0,55. Normalnie taki wynik oznacza, że firma ma kłopoty z utrzymaniem płynności
finansowej, czyli że może mieć problemy z regulowaniem bieżących zobowiązań,
co w konsekwencji może doprowadzić ją nawet do bankructwa.
Jednak w tym przypadku jest to związane z początkową fazą rozwoju spółki. W związku
z tym jej zobowiązania wobec dostawców i usług rosną szybciej niż środki, które może
powierzyć na krótkoterminowe i inwestycje, lub też przechowywać w kasie, czy rachunku
bankowym.
•
Analiza sprawności
Wskaźniki sprawności są najczęściej wykorzystywanymi miarami do określenia
efektywności działania majątku. Do obliczeń zostały wykorzystane:
1) wskaźnik rotacji należności (w dniach) = średnioroczny stan należności z tytułu dostaw
i usług *365/przychód netto ze sprzedaży produktów towarów oraz materiałów
2) wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) = średnioroczny stan ogółu zobowiązań
z tytułu dostaw i usług *365/przychód netto ze sprzedaży produktów towarów oraz
materiałów
2011
Wskaźnik rotacji
należności
Wskaźnik rotacji
zobowiązań
2010
Średnia
arytmetyczna
Wynik
firmy
Średnia
arytmetyczna
Wynik firmy
52,65
12,52
49,9
15,83
12,71
50,41
11,88
63,84
Wskaźnik rotacji należności w dniach daje informację na temat cyklu oczekiwania firmy
na uzyskanie należności za swoją sprzedaż kredytową lub inaczej, ile razy w ciągu badanego
okresu nastąpił dopływ gotówki od odbiorców. Im wyższy poziom wskaźnika rotacji
należności tym firma ma większe problemy ze ściągalnością swoich należności, co może
obniżyć jej płynność. W przypadku spółki X w 2010 i w 2011roku wynik tego wskaźnika
prezentuje się znacznie korzystniej niż innych spółek.
Wskaźnik rotacji zobowiązań pokazuje liczbę dni, jaka potrzebna jest przedsiębiorstwu
do spłacenia swoich zobowiązań krótkoterminowych. W porównaniu do wyników
poprzedniego wskaźnika, wskaźnik rotacji zobowiązań prezentuje się znacznie gorzej. Zbyt
wysoka wartość wskaźnika może świadczyć o trudnościach przedsiębiorstwa w regulowaniu
swoich zobowiązań.
•
Analiza wypłacalności
Wskaźniki
zadłużenia
wykorzystywane
są
do
badania
struktury finansowania
przedsiębiorstwa. Określają poziom jego zadłużenia i tym samym oceniają jego wypłacalność
w długim okresie. Aby obliczyć wypłacalność spółki X skorzystano ze wzorów:
1)
Wskaźnik
pokrycia
aktywów
trwałych
kapitałem
własnym
i
długoterminowymi = (kapitał własny + rezerwy na zobowiązania) / aktywa trwałe
2) wskaźnik zadłużenia ogólnego = zobowiązania ogółem/aktywa ogółem
rezerwami
Wskaźnik pokrycia
aktywów trwałych
kapitałem własnym i
rezerwami
długoterminowymi
Wskaźnik zadłużenia
ogólnego
2011
Średnia
Wynik
arytmetyczna firmy
2010
Średnia
Wynik firmy
arytmetyczna
5,85
1,06
6,6
0,97
35,14
0,68
37,01
0,89
Wskaźnik ogólnego zadłużenia mówi o tym, jaki udział w finansowaniu majątku firmy
mają zobowiązania i dług. Wysokie poziomy wskaźnika (powyżej 0,5) oznaczają duży udział
długu w działalności firmy i przez to ryzyko nawet bankructwa w wypadku pogorszenia się
koniunktury. W spółce X wyniki przekraczają wartość 0,5, aczkolwiek w niewielkim stopniu.
Widać, że w 2011 roku wynik ten spadł o 0,21 co jest bardzo korzystne dla firmy.
Wskaźnik pokrycia aktywów trwałych kapitałami własnymi i rezerwami długoterminowy
pokazuje, w jakim stopniu aktywa trwałe finansowane są przez kapitał własny. Wartość tego
wskaźnika powinna wynosić 1 lub więcej. W 2011 roku wartość ta wyniosła 1,06,
co wskazuje na pełną wiarygodność spółki.
1.1 Wnioski
Po wyliczeniu wskaźników potrzebnych do oceny sytuacji finansowej należy stwierdzić,
że kondycja firmy nie z roku na rok znacznie się poprawiła. Poprzedni rok 2010, jako 2
działalności Spółki można uznać za okres inwestycji. Teraz od 2011 roku spółka działa już
pełną parą. W tym roku po raz pierwszy osiągnęła zysk i może zacząć pokrywać koszty
włożone w rozpoczęcie inwestycji jak i powiększanie swego kapitału. Bardzo dobrą
informacją jest wynik wskaźnika udziału kapitału własnego w finansowaniu majątku. Jest on
wyższy od 1, co jest zaskakujące u tak młodej firmy.
Na bardzo dobrym poziomie utrzymują się wskaźnik zarządzania należnościami
i zobowiązaniami. Ten pierwszy jest znacznie niższy od drugiego, co wskazuje na możliwość
bieżącego pokrywania zobowiązań spływającymi należnościami.
Właściciel spółki powinien być zadowolony z tak szybkiego rozwoju swego
przedsięwzięcia. Należy też pogratulować tak efektywnych rozwiązań w zarządzaniu
należnościami.
Na jego miejscu tymczasowo nie wprowadzałabym zmian. Należy skupić się
pozyskiwaniu zaufania wśród szerszej grupy klientów. Choć sprzedaż usług wzrosła ponad 3-
krotnie w porównaniu do 2010, 3599,40 zł rocznie nie powinno być satysfakcjonującym
wynikiem.
2. Przedsiębiorstwo Y
Druga Spółka, umownie nazwana Y została zarejestrowana w dniu 1998 roku.
Działalność podstawowa, którą prowadzi to działalność rachunkowo-księgowa - ujęta wg
PKD2007 w dziale 6920Z.
Spółka jest średniej wielkości przedsięwzięciem na tle innych w sektorze. Ze względu na swą
branżę nie wyróżnia się pod względem kreatywności w prowadzeniu działalności.
Pierwszym krokiem do oceny sytuacji finansowej spółki było wyliczenie wskaźników
rentowności spółki. Zostały one przedstawione w tabeli nr 1.
Wskaźnik
l.p.
2010
średnia
odchyleni.
arytmetyczna
standardowe
sektora
Rentowność operacyjna
1 aktywów ROA
Rentowność kapitału własnego
2 ROE
Rentowność netto Marża
3 Zysku Netto
Rentowność sprzedaży Marża
4 Operacyjna
Rentowność ekonomiczna
5 sprzedaży
Tabela 1. Wskaźniki rentowności
wynik
firmy
2011
średnia
odchylenie
arytmetyczna
standardowe
sektora
wynik
firmy
20,24
32,51
9,85
19,92
34,18
-26,46
28,28
47,30
8,45
30,61
54,49
-42,87
10,99
18,12
4,65
11,19
18,21
-21,19
11,03
18,68
0,03
11,45
19,34
-0,20
14,70
19,09
8,91
14,61
19,86
-14,10
Już w 2010 roku sytuacja spółki nie wyglądała najlepiej na tle innych przedsiębiorstw.
Wskaźnik ROA i ROE, choć mieściły się w nawiasach standardowych, znajdowały się po
lewej stronie rozkładu normalnego co świadczy o znacznie niższych wynikach niż
te najczęściej uzyskiwane. W 2011 roku wskaźniki te znajdują się już niestety poza
nawiasami standardowymi. Rentowność Spółki znacznie zmalała. Po przeanalizowaniu
rachunku zysków i strat oraz bilansu spółki zauważa się, że każdy z czynników wpływających
na rentowność uległ znacznemu obniżeniu. Przykładowo Kapitał Własny w roku 2010
wyniósł 557301,00, natomiast w 2011 już tylko 450 438,65. Spowodowane to zostało
ujemnym wynikiem finansowym za 2011 rok w wysokości -97 658,73.
Zaskakujący jest wynik ROA znacznie niższy od ROE, choć zazwyczaj sytuacja jest
odwrotna. Spowodowane jest to użyciem wyniku finansowego, a nie operacyjnego w
liczniku. Wysokie koszty finansowe wpływają na dużą różnicę pomiędzy wynikiem
operacyjnym a finansowym. Koszty te najprawdopodobniej związane są drogą obsługą
zobowiązań długoterminowych.
Następnie obliczono wskaźniki płynności, które zostały przedstawione w tabeli nr 2.
2010
2011
średnia
arytmetyczna
sektora
odchylenie
standardowe
wynik
firmy
Płynność finansowa I stopnia
Wskaźnik Bieżącej Płynności
4,06
3,91
3,02
4,04
3,73
1,64
2
Płynność finansowa II stopnia
Wskaźnik szybkiej płynności
3,61
3,23
2,87
3,85
3,63
1,57
3
Płynność finansowa
III stopnia
1,89
2,32
0,89
1,77
2,21
0,72
l.p.
Wskaźnik
1
średnia
odchylenie
arytmetyczna
standardowe
sektora
wynik
firmy
Tabela 2. Wskaźniki płynności
Wyniki tych obliczeń pokazały, że pod względem płynności finansowej spółka X ma
wysoką pozycję w sektorze. Mimo, że w 2011 roku jej wyniki spadły w porównaniu do 2010,
wciąż mieszczą się bardzo blisko średnich osiągów w branży. Mimo iż zobowiązania
krótkoterminowe znacznie się zwiększyły z 42347,51 w 2010 roku do 107 023,10 w 2011, nie
miało to większego wpływu na płynność firmy ponieważ jednocześnie proporcjonalnie
zwiększyły się jej środki pieniężne. Oznacza to, że spółka może szybko pokryć znaczną część
swoich zobowiązań.
Aby to bardziej uwidocznić zostały obliczone wskaźniki spłaty zobowiązań. W tabeli nr 3
zostały przedstawione wyniki wyliczeń.
2010
2011
średnia
odchylenie
arytmetyczna standardow
sektora
e
średnia
arytmetyczna
sektora
odchylenie
standardowe
wynik
firmy
Spływ należności (w dniach)
Wskaźnik cyklu należnościami
49,90
30,61
56,11
52,65
35,60
70,85
Spłata zobowiązań (w dniach)
Wskaźnik cyklu zobowiązań
11,88
12,83
3,14
12,71
13,18
10,72
l.p.
Wskaźnik
1
2
wynik
firmy
Tabela 3. Wskaźniki zarządzania kapitałem obrotowym.
W 2010 roku firma miała niski wynik na tle sektora, jednak znacznie się on poprawił w
2011 roku. Oznacza to, że spółka lepiej wykorzystuje swój kapitał obrotowy i lepiej korzysta
z nieoprocentowanego długu kupieckiego. W związku z tym, że wynik ten i tak jest niższy niż
przeciętny w sektorze, można rozważyć wydłużenie okresu spłaty zobowiązań, do momentu,
w którym nie będzie pociągało to za sobą karnych odsetek.
Takie rozwiązanie sugeruje również zbyt wysoki wskaźnik cyklu należnościami. Jest on
znacznie wyższy od spłaty zobowiązań, co w dłuższej konsekwencji może wiązać się
z problemami ze spłatą zobowiązań.
O wciąż wiarygodnej pozycji spółki świadczy stuprocentowa możliwość pokrycia
aktywów trwałych Kapitałem Własnym. Choć wskaźnik ten również zmalał w ostatnim roku,
jego wynik wciąż umożliwia firmie pozyskanie zaufania u wierzycieli.
2010
l.p.
1
Wskaźnik
średnia
arytmetyczna
sektora
odchylenie
standardowe
wynik
firmy
Pokrycie aktywów trwałych
kapitałem własnym i
6,60
8,75
1,44
rezerwami długoterminowymi
Tabela 4. Wskaźnik udziału Kapitałów Własnych w finansowaniu majątku.
2011
średnia
odchylenie
arytmetyczna
standardowe
sektora
5,85
7,38
wynik
firmy
1,00
2.1 Wnioski
W roku 2011 sytuacja finansowa firmy prezentuje się gorzej niż w poprzednich latach
działalności. Spowodowane to zostało głównie spadkiem przychodów, przy czym koszty
zostały na podobnym poziomie. Można przeanalizować źródła kosztów i zmniejszyć bądź
zlikwidować je w miejscach, które nie są niezbędne. Jednak przede wszystkim należy skupić
się na przyczynie zmniejszenia przychodów. Jeśli spowodowane zostało to utratą klientów,
dobrym rozwiązaniem wydaje się być pozyskanie nowych. Mimo iż akcja marketingowa
pociągnęłaby za sobą koszty związane z reklamą, mogłaby okazać się inwestycją, która
przyniosłaby spółce wysoką pozycję w sektorze.
Niebezpiecznie wysoki wskaźnik cyklu należności też należy poprawić. Jeśli problemu
tego nie rozwiążą restrykcje nałożone przez rząd na przedsiębiorstwa tworzące złe długi,
poważnie należy zastanowić się nad skróceniem okresu wymagalności spłat, lub współpracę
z firmą monitorującą należności.
III Podsumowanie
Celowo wybrałyśmy dwa tak różniące się od siebie przedsięwzięcia. Są inne pod
względem formy prawnej, lat działalności i zakresu świadczonych usług. W ten sposób udało
nam się poznać różnorodność sektora. Pomimo iż obie spółki w większości mieszczą się
w standardowych nawiasach wskaźników w branży, prezentują dwie różne sytuacje
finansowe.
Wyliczenie wskaźników odpowiadających za ocenę sytuacji finansowej przedsiębiorstwa i
porównanie ich z danymi z sektora pozwoliło nam na postawienie się na miejscu
zarządzającego danym przedsięwzięciem i zaproponowanie działań, jakie powinien podjąć,
by usprawnić swoją działalność bądź też dążyć do utrzymania właściwej pozycji.
IV Bibliografia:
1. http://sindicator.net/ - skaner rynku głównego
2. http://rachunkowosc.com.pl/c/Artykuly,Wskazniki_sektorowe – sposób obliczania
wskaźników
3. Zestawienia danych sektorów pochodzące z
http://rachunkowosc.com.pl/c/Artykuly,Wskazniki_sektorowe
4. E. Nowak, Wskaźniki finansowe jako źródło informacji analitycznej, Controlling i
Rachunkowość zarządcza, nr 12 / 2000
5. G. Michalski, Podstawy zarządzania finansami przedsiębiorstwa, Wyższa Szkoła
Zarządzania „Edukacja”, Wrocław 2004,
6. M. Sierpińska, Problem pomiaru płynności finansowej w przedsiębiorstwie w świetle
znowelizowanej ustawy o rachunkowości, w: Zarządzanie finansami firm – teoria i praktyka,
W. Pluta, red., Prace naukowe AE we Wroclawiu nr 974, 2003, t.2, s.176
7. W. Pluta, G. Michalski, Krótkoterminowe zarządzanie kapitałem. Jak zachować płynność
finansową?, wydawnictwo C.H. Beck Warszawa, 2005
8. A. Mohr, Zarządzanie finansami co mówią liczby, wydawnicwo Helion, Gliwice 2005.
9. A. Damodaran, Finanse korporacyjne : teoria i praktykam wyd. Helion, Gliwice 2007
10. E. Nowak, Analiza sprawozdań finansowych, wyd. PWE, Warszawa, 2005
11. G. Michalski, Podstawy zarządzania finansami przedsiębiorstwa : treść wykładu i
przykłady, Wyższa Szkoła Zarządzania Edukacja, Wrocław, 2003
12. G. Michalski, Finansowe strategie przedsiębiorstwa : podstawy teorii i przykłady, Wyższa
Szkoła Zarządzania i Administracji, Opole, 2004
13. G. Michalski, Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, Wydawnictwo
C.H. Beck, Warszawa, 2010
14. G. Michalski, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach,
Wydawnictwo PWN, Warszawa , 2005
15. G. Michalski, Ocena finansowa kontrahenta na podstawie sprawozdań finansowych,
Wydawnictwo Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk, 2008
16. G. Michalski, Wartość płynności w bieżącym zarządzaniu finansami, wyd. CeDeWu,
Warszawa, 2004
17. T. Dudycz, Analiza finansowa jako narzędzie zarządzania finansami przedsiębiorstwa,
Wydawnictwo Indygo Zahir Media, Wrocław, 2011
18. G. Michalski, Leksykon zarządzania finansami przedsiębiorstwa, Wydawnictwo C.H.
Beck, Warszawa, 2004
19. A. Kopiński, Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa. Metody i zastosowania, PoznańWrocław, 2001
20. T. Dudycz, S. Wrzosek, Analiza finansowa. Problemy metodyczne w ujęciu praktycznym,
Wydawnictwo AE we Wrocławiu, Wrocław, 2000
21. T. Dudycz, Analiza Finansowa, wydawnictwo AE we Wrocławiu, Wrocław, 2000
22. M. Czekała, Analiza Fundamentalna i techniczna, wydawnictwo AE we Wrocławiu,
Wrocław 1997
23. W. Bień, Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, Warszawa, 1999
24. Praca Szymona Marcinkowskiego pod tytułem „Analiza finansowa przedsiębiorstwa z
punktu widzenia właściciela, na przykładzie przedsiębiorstw z branży 05.10.Z wydobywanie
węgla kamiennego”