Sprzedaż przeszacowanych środków trwałych – ujęcie w

Sprzedaż przeszacowanych środków trwałych – ujęcie w sprawozdaniu finansowym
Wpisany przez Krzysztof Maksymiuk
Kapitał z aktualizacji wyceny podlega zmniejszeniu także w przypadku zbycia lub likwidacji
uprzednio przeszacowanych zbywanych lub zlikwidowanych środków trwałych.
Kapitał z aktualizacji wyceny ulega zmniejszeniu w przypadku zbycia lub likwidacji
podlegającego uprzedniemu przeszacowaniu środka trwałego o różnicę z aktualizacji
wyceny uprzednio zaktualizowanych środków trwałych. Różnicę tę odnosi się na kapitał
zapasowy jednostki.
Jednym z elementów kapitałów własnych jednostek sporządzających sprawozdania finansowe
według ustawy o rachunkowości jest kapitał z aktualizacji wyceny. Jest on tworzony
obowiązkowo według zasad określonych w ustawie i według Rozporządzenia Ministra Finansów
z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu
ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz. U. nr 149, poz. 1674, z późn.
zmianami).
Kapitał z aktualizacji wyceny tworzy się m.in. w celu odzwierciedlenia skutków aktualizacji
wyceny wartości środków trwałych oraz przeszacowania długoterminowych aktywów
finansowych, wycenianych według wartości rynkowych. Na kapitał z aktualizacji wyceny odnosi
się także skutki wyceny aktywów finansowych wycenianych według wartości godziwej,
zaliczonych do kategorii „dostępne do sprzedaży” oraz ujęcia skutków wyceny instrumentów
zabezpieczających, w przypadku zabezpieczania przepływów pieniężnych.
Kapitał z aktualizacji wyceny utworzony na podstawie art. 31 ust. 3 i 4 ustawy o rachunkowości
służy do ujmowania skutków aktualizacji wyceny wartości środków trwałych przeprowadzonej
na podstawie odrębnych przepisów. Aktualizacja taka polega na zwiększeniu lub zmniejszeniu,
przy użyciu określonego wskaźnika, wartości początkowej oraz dotychczas dokonanych od
środków trwałych odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych. Ustalona w wyniku aktualizacji
wyceny wartość księgowa netto środka trwałego nie powinna być wyższa od jego wartości
1/5
Sprzedaż przeszacowanych środków trwałych – ujęcie w sprawozdaniu finansowym
Wpisany przez Krzysztof Maksymiuk
godziwej, której odpisanie w przewidywanym okresie jego dalszego używania jest ekonomicznie
uzasadnione. Różnicę wartości księgowej netto środków trwałych powstałą na skutek
aktualizacji wyceny odnosi się na kapitał z aktualizacji wyceny.
Dotychczas miała miejsce tylko jedna „urzędowa” aktualizacja wartości środków trwałych w dniu
1 stycznia 1995 roku przy użyciu wskaźników ogłoszonych według Prezesa GUS.
Powstała na skutek aktualizacji wyceny różnica nie może być przeznaczona do podziału
pomiędzy wspólników (akcjonariuszy). Jednakże, zgodnie z art. 32 ust. 4 i 5 ustawy o
rachunkowości w przypadku zmiany technologii produkcji, przeznaczenia do likwidacji,
wycofania z używania lub innych przyczyn powodujących trwałą utratę wartości środka
trwałego, dokonuje się odpowiedniego odpisu aktualizującego jego wartość, a kwota
ewentualnego odpisu zmniejsza uprzednio utworzony kapitał z aktualizacji wyceny do jego
wysokości.
Kapitał z aktualizacji wyceny podlega zmniejszeniu także w przypadku zbycia lub likwidacji
uprzednio przeszacowanych zbywanych lub zlikwidowanych środków trwałych. Powstała w
trakcie ujęcia przeszacowania różnica wpływa na kapitał zapasowy lub inny o podobnym
charakterze, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej.
Ewidencja stanu oraz zmiany w kapitału z aktualizacji wyceny ujmowane są w księgach
rachunkowych na odrębnym koncie „Kapitał z aktualizacji wyceny”. Z uwagi na charakter tego
2/5
Sprzedaż przeszacowanych środków trwałych – ujęcie w sprawozdaniu finansowym
Wpisany przez Krzysztof Maksymiuk
kapitału ewidencja analityczna powinna umożliwić ustalenie stanu oraz zmian tego kapitału
odrębnie dla wszystkich aktualizacji wartości środków trwałych, tak by przy ich zbyciu lub
likwidacji możliwe było dokonanie odpowiednich przeksięgowań według zasad określonych
powyżej.
Przykład
Cena nabycia podlegającego przeszacowaniu środka trwałego wynosi 2.000 tys. zł, a jego
dotychczasowe umorzenie według stawki 10% rocznie wynosi 1.000 tys. zł. Wskutek
przeprowadzonej w 1995 roku aktualizacji wyceny wartość początkowa środka trwałego uległa
zwiększeniu o kwotę 600 tys. zł, a jego umorzenia o kwotę 300 tys. zł. Ustalony w wyniku tego
przeszacowania kapitał z aktualizacji wyceny uległ zwiększeniu o kwotę 300 tys. zł. Po
kolejnych 3 latach używania środek trwały został sprzedany (pominięto ewidencję przychodów
ze sprzedaży środka trwałego).
Ewidencja powyższych zdarzeń wygląda następująco:
Zwiększenie wartości początkowej środka trwałego w związku z aktualizacją jego wyceny
wysokości – 600.000 zł
Dt Środki trwałe
3/5
Sprzedaż przeszacowanych środków trwałych – ujęcie w sprawozdaniu finansowym
Wpisany przez Krzysztof Maksymiuk
Ct Kapitał z aktualizacji wyceny
Zwiększenie wartości dotychczasowego umorzenia w związku z aktualizacją wyceny środka
trwałego – 300.000 zł
Dt Kapitał z aktualizacji wyceny
Ct Umorzenie środków trwałych
Umorzenie środka trwałego do momentu sprzedaży od dnia przeszacowania (3 lata x 10% x
2.600.000 zł = 780.000 zł)
Dt Koszty amortyzacji
Ct Umorzenie środków trwałych
Wyksięgowanie wartości netto sprzedanego środka trwałego (2.600.000 – 1.300.000 – 780.000
= 520.000 zł)
4/5
Sprzedaż przeszacowanych środków trwałych – ujęcie w sprawozdaniu finansowym
Wpisany przez Krzysztof Maksymiuk
Dt Pozostałe koszty operacyjne – Wartość sprzedanych środków trwałych – 520.000
Ct Środki trwałe – 2.600.000
Dt Umorzenie środków trwałych – 2.080.000
Przeniesienie kwoty kapitału z aktualizacji wyceny na kapitał zapasowy w związku ze sprzedażą
środka trwałego – 300.000 zł
Dt Kapitał z aktualizacji wyceny
Ct Kapitał zapasowy
5/5