Dzień Myśli Braterskiej – święto przyjaźni obchodzone w dniu 22

Dzień Myśli Braterskiej – święto przyjaźni obchodzone w dniu 22 lutego każdego roku
przez harcerzy i skautów na całym świecie. Jest to dzień urodzin założyciela skautingu, sir
Roberta Baden – Powella (22 lutego 1857) i jego żony Olave Baden - Powell (22 lutego
1889). Idea ustanowienia tego dnia zrodziła się na 4. Międzynarodowej Konferencji Skautek
i Przewodniczek w 1926 roku w USA - rocznicę urodzin założycieli skautingu Roberta
Baden-Powella, Naczelnego Skauta Świata i jego żony Olave Baden-Powell Naczelnej
Skautki Świata. Początkowo było to święto dziewcząt, jednak z czasem również skauci
dołączyli do jego obchodów.
Dzień Myśli Braterskiej uświadamia skautom na całym świecie, że jest ich wielu i że wszyscy
są dla siebie braćmi niezależnie od koloru skóry, narodowości, czy wieku. W ten dzień
harcerze myślą o sobie, składają sobie życzenia, organizują gry terenowe lub spotykają się
przy ognisku. Dla niektórych środowisk harcerskich Dzień Myśli Braterskiej jest okazją do
zbiórki pieniędzy, często na cel charytatywny.
Harcerstwo – polski ruch społeczny i wychowawczo - pedagogiczny, będący częścią ruchu
skautowego. Oparty na służbie, samodoskonaleniu (pracy nad sobą) i braterstwie. Zasady
postępowania harcerza wyznacza Przyrzeczenie Harcerskie i Prawo Harcerskie. Zasady
postępowania zucha wyznacza Obietnica zucha i Prawo zucha. Ruch harcerski
sformalizowany jest w szereg organizacji harcerskich pracujących w kraju i poza jego
granicami (wśród Polonii), w oparciu o zasady i unikatową metodę harcerską.
Za rok powstania harcerstwa przyjmuje się 1910 r., okres między wrześniem1910 (powstanie
pierwszego zastępu) a dniem 22 maja 1911 (powstanie pierwszych drużyn), za symbolicznych
założycieli harcerstwa uważa się Andrzeja Małkowskiego i jego żonę Olgę Drahnowska Małkowską. Istotę różnicy pomiędzy ówczesnym „klasycznym” skautingiem założonym
przez gen. Roberta Baden - Powella a powstającym wówczas harcerstwem, Andrzej
Małkowski ujął w słowach: harcerstwo to skauting plus niepodległość, aby podkreślić różnicę
w ówczesnych priorytetach polskiego harcerstwa i światowego skautingu.
Przyrzeczenie harcerskie – uroczysta deklaracja składana przy otrzymywaniu krzyża
harcerskiego (w niektórych środowiskach chusty harcerskiej). Stanowi ono opis trzech
podstawowych zasad wychowawczych obowiązujących w harcerstwie: służby,
samodoskonalenia, braterstwa. Tekst Przyrzeczenia harcerskiego Mam szczerą wolę całym
życiem pełnić służbę Bogu i Polsce, nieść chętną pomoc bliźnim i być posłusznym Prawu
Harcerskiemu.
Prawo harcerskie Związku Harcerstwa Polskiego
1. Harcerz sumiennie spełnia swoje obowiązki wynikające z Przyrzeczenia Harcerskiego.
2. Na słowie harcerza polegaj jak na Zawiszy.
3. Harcerz jest pożyteczny i niesie pomoc bliźnim.
4. Harcerz w każdym widzi bliźniego, a za brata uważa każdego innego harcerza.
5. Harcerz postępuje po rycersku.
6. Harcerz miłuje przyrodę i stara się ją poznać.
7. Harcerz jest karny i posłuszny rodzicom i wszystkim swoim przełożonym.
8. Harcerz jest zawsze pogodny.
9. Harcerz jest oszczędny i ofiarny.
10. Harcerz jest czysty w myśli, w mowie i uczynkach; nie pali tytoniu i nie pije napojów
alkoholowych.
Prawie wszystkie działające organizacje harcerskie posługują się tymi samymi symbolami
i odwołują się do wspólnej historii.
Krzyż harcerski – ustanowiony podczas konferencji
zjednoczeniowej w dniach 1 – 2 listopada 1918 r. nadawany
członkom organizacji podczas składania przyrzeczenia
harcerskiego. Zuchy zamiast krzyża noszą znaczek zucha,
harcerze przed przyrzeczeniem noszą lilijkę. Krzyż harcerski ma
kształt krzyża równoramiennego, wzorowanego na odznaczeniu
Virtuti Militari, otaczają go dwa wieńce: dębowy i laurowy.
Pośrodku w kręgu znajduje się lilijka z odchodzącymi na boki
promieniami. Na poziomych ramionach krzyża widnieje napis
"Czuwaj". Krzyż wykonany jest ze srebrnego, oksydowanego
metalu. Nabijanymi na nim srebrnymi i złotymi elementami
(lilijką, kręgiem i wieńcem) oznacza się kolejne stopnie
harcerskie.
Symbolika krzyża harcerskiego
Krąg – symbol doskonałości, do jakiej dąży harcerska rodzina. Niektórzy twierdzą, że
jest to też symbol harcerskiego kręgu, w którym wszyscy są równi i panują braterskie
relacje. Inni dodają, że to oznaka ogromnej woli tworzenia kręgu, z którego
promieniować będzie prawość myśli, słów i czynów.
Lilijka – symbol czystości, nawiązujący też do wskazującej drogę igły kompasu
Promienie – biegnące od lilijki oznaczają dążenie harcerstwa do promieniowania na
cały świat wartościami, radością, dobrem. Oznaczają także wszechstronność rozwoju
harcerskiego.
Węzeł – na wieńcu, jak węzeł na chuście ma przypominać o obowiązku wypełnienia
przynajmniej jednego dobrego uczynku dziennie. Są takie środowiska, w których
wolno rozwiązać chustę (a więc rozebrać się i pójść na spoczynek) dopiero po
spełnieniu dobrego uczynku. Symbolizuje on również węzeł przyjaźni harcerzy.
Wieniec z liści dębowych – od dawien dawna symbolizują męstwo i odwagę. Wieniec
z liści dębowych mieli prawo nosić tylko ludzie władający ogromną siłą – ducha,
mięśni, czy magii. Cechy te – męstwo i dzielność, powinny być również udziałem
każdego harcerza.
Wieniec z liści lauru – liście laurowe (wawrzynowe) są symbolem zwycięstwa.
Wieniec z liści laurowych nosili autorzy największych wiktorii, rzymscy cesarze. Dla
harcerza liście laurowe oznaczają zwycięstwo nad własnymi słabościami.
Ziarenka piasku – ramiona krzyża harcerskiego wypełnione są ziarenkami piasku,
które symbolizują liczną rodzinę harcerską; (Ile ziarenek piasku na plaży, ile gwiazd
na niebie, tylu harcerzy na świecie). Inna interpretacja mówi, że są to nierówności
symbolizujące kamienie na drodze życia, perły dobrych uczynków, trudy i znoje,
radości i smutki jakie harcerz spotyka na swojej drodze życia.
Puste miejsce – pomiędzy ziarenkami piasku pozostawione jest miejsce, które
symbolizuje, że jest jeszcze miejsce dla nowych harcerzy
Ramię lilijki wskazujące północ – igła w kompasie harcerza.
Hasło "Czuwaj" – tradycyjne pozdrowienie harcerskie, które przypomina harcerzowi,
że powinien być zawsze gotowy do służby Bogu i Polsce oraz czujny
Ramiona-cztery strony świata
Dwie gwiazdki na lilijce – Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie, bądź czujne oczy skauta
Trzy żołędzie na liściach dębowych – trzy rozbiory Polski
Dwie oliwki na liściach laurowych – dwie wojny światowe
Hymn harcerski – pieśń zaczynająca się od słów Wszystko, co nasze, Polsce oddamy. Tekst
został napisany w 1911 przez Ignacego Kozielewskiego, refren w 1912 przez Olgę
Drahnowską - Małkowską. Hymnem jest pierwsza zwrotka i refren.
Wszystko co nasze Polsce oddamy,
w niej tylko życie, więc idziem żyć,
świty się bielą, otwórzmy bramy.
Rozkaz wydany: Wstań! W słońce idź!
Ramię pręż, słabość krusz,
ducha tęż ojczyźnie miłej służ!
Na Jej zew w bój czy w trud,
pójdzie rad harcerzy polskich ród!
harcerzy polskich ród!
Mundur harcerski – pierwotnie zaprojektowany na wzór mundurów wojskowych miał
zastępować ubrania cywilne mogące zniszczyć się na zbiórkach oraz budować wspólnotę
harcerzy poprzez ich zewnętrzny jednolity wygląd. Generalną zasadą jest, iż ubiór całej
drużyny harcerskiej powinien być możliwie jednolity.
Mundur harcerza
Bluza mundurowa w kolorze: oliwkowo-zielonym, ciemnozielonym, - beżowym,
a drużyny specjalności wodnej- granatowy
Spodnie: krótkie lub długie. Harcerze drużyn wodnych - granatowe lub czarne
Nakrycie głowy z lilijką: rogatywka, beret typu baskijskiego w jednolitym kolorze,
furażerka w kolorze khaki lub kapelusz typu skautowego lub miękki kapelusz.
Mundur harcerki
Bluza mundurowa w kolorze szarym lub błękitnym.
Spódnica lub, w warunkach polowych, spodnie.
Nakrycie głowy z lilijką lub koniczynką (w zależności od tradycji środowiska): beret
typu baskijskiego w jednolitym kolorze, rogatywka, kapelusz typu skautowego lub
miękki kapelusz.
I elementy wchodzące w skład munduru zarówno harcerek i harcerzy:
chusta harcerska lub krajka
pas harcerski
niektóre drużyny mają „naszywkę drużyny”
Inne elementy związane z mundurem harcerskim
suwak na chustę (tzw. pierścień)
sztuce (getry harcerskie)
wywijki
sznur funkcyjny
naramienniki (pagony)
odznaki
plakietki
Pomnik harcerzom na poznańskiej Malcie
Pomnik Harcerzy Września w Katowicach
Pomnik poświęcony bohaterskim harcerzom
Chorzowa poległym w latach 1939 - 1945
Tablica upamiętniająca obronę wieży
spadochronowej przez Harcerzy we
wrześniu 1939 w Katowicach
„Gdyńskim harcerzom poległym w walce z
hitlerowskim najeźdźcą w latach 19391945".
Na metalowej tablicy napis „Za ojczyznę
wolność i naród polski oddali to co
najcenniejsze - krew swoją i młode życie;
tak ją kochali i za nią zginęli harcerze –
ochotnicy - konspiratorzy z Tajnego Hufca
Harcerzy Szarych Szeregów. Twierdzą nam
będzie każdy próg"