Zuzanna Rajkiewicz - Czym jest historia

Zuzanna Rajkiewicz
CZYM JEST HISTORIA
czyli
mały traktat Zuzanny pisany wieczorową porą
Siedząc i rozmyślając nad tematem opracowania, w pewnym momencie
przyszło mi do głowy pytanie. Z pozoru infantylne i proste, jednak z każdą
następną chwilą trudniejsze w znalezieniu odpowiedzi. Przyznam się szczerze,
że mimo usilnych prób nie znalazłam na nie odpowiedzi w sposób
jednoznaczny.
„Czym jest historia?” To krótkie pytanie wcisnęło mi się w umysł i utkwiło.
Pytanie z pozoru, jak wspomniałam tak banalne, że każdy potrafi sobie z nim
poradzić i udzielić odpowiedzi. Każda z tych odpowiedzi może być inna,
ponieważ różne mogą być interpretacje i odpowiedzi na tak zadane pytanie.
Aby choć trochę zrozumieć, czym jest historia potrzeba mi było sporo czasu
poświęconego na głębokie i długie przemyślenia.
Rys. 1 Muza historii Klio w towarzystwie Napoleona
Historia to nauka, która bada dzieje ludzkości, to pierwsza odpowiedź, chyba
najbardziej popularna. Bada i opisuje ona rozwój społeczny, kulturowy i
państwowy poszczególnych krajów i całego świata.
Czy historia ma wpływ na losy świata, regionu, człowieka? Jak najbardziej,
zresztą jak każda inna dziedzina nauki. Znajomość wiedzy historycznej pomaga
poznać np. swój własny kraj, swoje korzenie oraz zrozumieć i zaakceptować
złożoność i zróżnicowanie świata. Poznanie historii pozwala lepiej zaznajomić
się z rozwojem człowieka. Uczy też postaw tolerancji dla odmienności
kulturowej i cywilizacyjnej. Dla każdego państwa jest świadectwem tożsamości,
swego rodzaju „dowodem osobistym”. Dzięki poznawaniu dziejów możemy
dokonać lepszej analizy czasów współczesnych, choć nie daje nam ona
gotowych rozwiązań. Niektóre osoby mówią, że „historia nie powtarza się
nigdy”. Według mnie, wszystko już było, w myśl powiedzenia „historia zatacza
koło”, zmienia się tylko otoczenie, postacie, główni bohaterowie.
Niezależnie gdzie w tym wypadku jest racja ważne jest, aby nauka płynąca z
historii dla wszystkich osób mających większy lub mniejszy wpływ na politykę i
życie codzienne, była swego rodzaju drogowskazem prowadzącym do
rozwiązywania konfliktów i problemów. Historia to z pewnością nauka, ale czy
tylko? Jaką rolę spełnia historia w moim życiu, w życiu mojej rodziny? Czy może
ona nas natchnąć do działania? Czy dzięki znajomości historii możemy zmienić
stosunek do pewnych spraw? Spojrzeć na świat z innej perspektywy?
Historia wymaga dużej ilości wiadomości łączy ona bowiem wiele nauk
społecznych. Uważam, że uczy mnie ona wytrwałości i konsekwencji. Nauczyła
mnie patrzeć na świat nie tylko w jednoznacznych barwach. Poznać dzieje
mojej rodziny z przekazów rodziców czy dziadków i wpływu wydarzeń
historycznych na ich losy, pomaga mi to zrozumieć postawy poszczególnych jej
członków. Historia pozwala mi nabrać dystansu wobec postaw ludzi oraz
rzeczywistości, w której przyszło mi żyć. Pozwala poznać otoczenie, w jakim żyli
moi przodkowie i w jakim ja dorastam.
Jest również drogowskazem, przynajmniej powinna być. Śledząc postawy ludzi,
którzy zapisali się na kartach historii możemy budować swoją postawę.
Rys. 2 Symboliczny grób obrońców umocnień spod Wizny
Któregoś lata, jadąc z dziadkami w ich rodzinne strony, przejeżdżaliśmy przez
Wiznę. Piękne pola obsiane zbożem, spod których wyłaniały się gdzieniegdzie
jakieś gruzy. Takie same jak okazało się później na polu u mojego pradziadka.
Od rodziców dowiedziałam się później, że są to szczątki „Polskich Termopili”.
Historii nieco zapomnianej, przypomnianej na chwilę przez szwedzki zespół
rockowy „Sabaton” w utworze „Battle of Wizna”, w którym to muzycy oddają
hołd Polskim żołnierzom. To zapomniani bohaterowie w osobach kpt. Raginisa,
por. Brykalskiego, którzy nie poddali się i nie złożyli broni, bo takie wcześniej
złożyli przyrzeczenie. Trochę ponad 700 żołnierzy polskich, powstrzymało
ponad 42 000 Niemców.
Takim przykładem są też „Cichociemni”, świetnie wyszkoleni, walczący
o Polskę, później prześladowani i wymazywani z kart historii.
Również moja ulubiona historyczna postać żeńska Maria Skłodowska-Cuire,
kierowała się w życiu mottem: „Trzeba mieć wytrwałość i wiarę w siebie.
Trzeba wierzyć, że człowiek jest do czegoś zdolny i osiągnąć to za wszelką
cenę”.
Rys. 3 Maria Skłodowska-Curie w swoim laboratorium
Wspomniane wyżej postawy, a także wiele, wiele innych, powinny zmieniać
nasz stosunek do wydarzeń i osób. Spoglądać na wszystko z innej perspektywy
i oceniać wydarzenia historyczne według własnych przemyśleń. Dzięki historii
powinniśmy uczyć się odpowiedzialności i umiejętności dostrzegania możliwych
konsekwencji cudzych i własnych działań.
Ilustracje:
http://www.kolekcjonerzy.mnw.art.pl/96884.html
http://eksploratorzy.com.pl/viewtopic.php?f=36&t=1914
http://www.womkat.edu.pl/files/standaryzacja/grupa27/k.krawczyk_sklodowska/index.html
Redakcja:
Jarosław M. Gruzla