docegzamin maturalny z geografii
download 
Reklamacja Transkrypt
egzamin maturalny z geografii
Pobrano z www.arkuszematuralne.pl / Zobacz też www.ccrpg.pl ( Crimson Creation RPG ) Miejsce na naklejkê z kodem (Wpisuje zdaj¹cy przed rozpoczêciem pracy) KOD ZDAJ¥CEGO MGE-W2A1P-021 EGZAMIN MATURALNY Z GEOGRAFII Arkusz II ARKUSZ II Czas pracy 120 minut Instrukcja dla zdaj¹cego 1. Proszê sprawdziæ, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 12 stron. Ewentualny brak nale¿y zg³osiæ przewodnicz¹cemu zespo³u nadzoruj¹cego egzamin. 2. Proszê uwa¿nie czytaæ wszystkie polecenia. 3. Odpowiedzi nale¿y zapisaæ czytelnie w miejscu na to przeznaczonym przy ka¿dym zadaniu, pokazuj¹c drogê ich uzyskania. 4. Proszê pisaæ tylko w kolorze niebieskim lub czarnym; nie pisaæ o³ówkiem. 5. W rozwi¹zaniach zadañ trzeba przedstawiæ tok rozumowania prowadz¹cy do ostatecznego wyniku. 6. Podczas egzaminu mo¿na korzystaæ z o³ówka, linijki, gumki oraz kalkulatora. 7. Nie wolno u¿ywaæ korektora. 8. B³êdne zapisy trzeba wyranie przekreliæ. 9. Wszelkie notatki nale¿y sporz¹dzaæ tylko w brudnopisie, który nie bêdzie oceniany. 10. Obok ka¿dego zadania podana jest maksymalna liczba punktów, któr¹ mo¿na uzyskaæ za jego poprawne rozwi¹zanie. 11. Do ostatniej kartki arkusza do³¹czona jest karta odpowiedzi, któr¹ wype³nia egzaminator. ¯yczymy powodzenia! (Wpisuje zdaj¹cy przed rozpoczêciem pracy) PESEL ZDAJ¥CEGO MAJ ROK 2002 Za rozwi¹zanie wszystkich zadañ mo¿na otrzymaæ ³¹cznie 60 punktów. Egzamin maturalny z geografii Arkusz II 2 Zadania 22. i 23. wykonaj po przeczytaniu poni¿szego tekstu. Od 1582 r. powszechnie w wiecie jest u¿ywany kalendarz gregoriañski. Przyjêto w nim za³o¿enie, tak jak we wczeniej u¿ywanym kalendarzu juliañskim (od 46 r. p.n.e.), ¿e zwyczajny rok kalendarzow y ma 365 dni, a co cztery lata wprowadza siê rok przestêpny (np. 1904, 1960). Dodatkowo lata o pe³nych setkach, których liczba nie jest podzielna przez czterysta, bêd¹ latami zwyk³ymi (np. 700, 1100, 1500, 1900 – kalendarz gregoriañski zreformowa³ tak¿e l iczenie czasu wstecz). W pierwszym tysi¹cleciu naszej ery (1–1000) lat o pe³nych setkach by³o 10. W kalendarzu juliañskim wszystkie by³y przestêpne, a w kalendarzu gregoriañskim tylko 2 (400 i 800). Kalendarz gregoriañski spowolni³ liczenie czasu w tym tysi¹cleciu w stosunku do juliañskiego o 8 dni. Zadanie 22. (2 pkt) Wyjanij, dlaczego w kalendarzu gregoriañskim wprowadzono lata przestêpne na zasadach opisanych powy¿ej. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 23. (2 pkt) Napisz obok podanych lat czy jest to rok PRZESTÊPNY, czy ZWYK£Y. 1950 - ..................................... , 2006 - ...................................... , 2000 - ..................................... , 2100 - ...................................... . Zadania 24. – 27. wykonaj, korzystaj¹c z za³¹czonych wykresów i fotografii cyklonu (tajfunu). Pamiêtaj, ¿e cyklon to orodek ni¿owy. Egzamin maturalny z geografii Arkusz II 3 Zadanie 24. (3 pkt) Narysuj na zdjêciu kilka strza³ek wskazuj¹cych kierunek wiatrów w cyklonie. Uzasadnij kierunek wiatrów w cyklonie. .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... Zadanie 25. (1 pkt) Odczytaj z wykresu datê i godzinê przejcia oka cyklonu. .................................................................................................................................................... Zadanie 26. (2 pkt) Przedstaw i uzasadnij przebieg wybranego sk³adnika pogody w czasie przejcia oka cyklonu. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 27. (2 pkt) Podaj dwa przyk³ady dzia³añ jakie powinni podejmowaæ ludzie, aby zminimalizowaæ straty wywo³ane cyklonami. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 4 Egzamin maturalny z geografii Arkusz II W górach dosyæ czêsto wystêpuj¹ inwersje temperatury powietrza. W Sudetach jednym z takich obszarów jest np. Kotlina Jeleniogórska. Pamiêtaj, ¿e s³owo inwersja oznacza odwrócenie. Dla zilustrowania po³o¿enia Jeleniej Góry w kotlinie wykonano profil terenu (przekrój). Pomo¿e Ci on rozwi¹zaæ zadania 28. – 31. wysokoæ (m n.p.m.) 1000 Rozk³ad pionowy temperatury powietrza w dniu 3 III 1987 r. o godz. 10.15 w Jeleniej Górze. 800 600 400 Wysokoæ (m n.p.m.) Temperatura powietrza (°C) 300 400 500 600 700 800 900 1000 –3 0 3 7 2 –2 –8 –14 Jelenia Góra 200 –20 –10 0 10 20 Temperatura powietrza (ºC) Zadanie 28. (2 pkt) Korzystaj¹c z danych zamieszczonych w tabeli, przedstaw na wykresie pionowy rozk³ad temperatury powietrza w Jeleniej Górze. Zaznacz poziom¹ lini¹ górny zasiêg inwersji. Zadanie 29. (1 pkt) Podobne inwersje termiczne wystêpuj¹ w okolicach K³odzka, Kamiennej Góry, ¯ywca, na Podhalu. Sformu³uj wniosek dotycz¹cy najczêciej spotykanej zale¿noci pomiêdzy wystêpowaniem inwersji a ukszta³towaniem terenu. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 30. (2 pkt) Uzasadnij wp³yw inwersji temperatury na stan czystoci atmosfery w sytuacji, gdy znaczna czêæ gospodarstw domowych jest ogrzewana wêglem. ..................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Egzamin maturalny z geografii Arkusz II 5 Zadanie 31. (2 pkt) Przedstaw dwie propozycje dzia³añ, które nale¿a³oby podj¹æ, aby zminimalizowaæ skutki wp³ywu inwersji temperatury na czystoæ powietrza w Jeleniej Górze. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Zadanie 32. (3 pkt) Wyspy koralowe na Oceanie Spokojnym i Indyjskim znajduj¹ siê w znacznej odleg³oci od obszarów polarnych. Przysz³y los tych wysp mo¿e byæ jednak zwi¹zany w³anie z tymi obszarami, jeli bêd¹ siê utrzymywaæ tendencje globalnych zmian klimatycznych, spowodowanych najprawdopodobniej nadmiern¹ emisj¹ CO2. Wyjanij zale¿noæ miêdzy globalnymi zmianami klimatycznymi a przysz³oci¹ wysp koralowych. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 33. (2 pkt) Sporód ni¿ej podanych propozycji ratowania wysp koralowych podkrel te dwie, które s¹ najw³aciwsze. a) b) c) d) e) Ograniczyæ iloæ wycinanych lasów równikowych. Ograniczyæ liczbê samochodów na obszarze pañstw po³o¿onych na wyspach koralowych. Ograniczyæ budowê elektrowni atomowych. Ograniczyæ wielkoæ spalanych kopalnych surowców energetycznych. Ograniczyæ eksploatacjê rodowiska przyrodniczego (budowa osiedli, turystyka) na obszarach polarnych. Zadanie 34. (1 pkt) Uzasadnij jedn¹ z wybranych w zadaniu 33 propozycji. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Egzamin maturalny z geografii Arkusz II 6 Korzystaj¹c z rysunku przedstawiaj¹cego przekrój geologiczny, wykonaj zadania 35. i 36. Zadanie 35. (2 pkt) Analizuj¹c za³¹czony przekrój geologiczny mo¿na odczytaæ kolejnoæ wielu wydarzeñ w geologicznej historii tego terenu. Sporód tych, wydarzeñ wybrano po cztery. Uporz¹dkuj wydarzenia geologiczne w kolejnoci chronologicznej w ka¿dej z podanych grup. WYDARZENIA GEOLOGICZNE KOLEJNOÆ CHRONOLOGICZNA I – utworzenie ¿y³y granitowej D II – osadzenie ska³ serii A III – osadzenie ska³ serii C IV – osadzenie ska³ serii B ....... – ....... – ....... – ....... I – sfa³dowanie serii A II – osadzenie ska³ serii A III – wyp³yw lawy bazaltowej IV – zrównanie sfa³dowanych warstw skalnych ....... – ....... – ....... – ....... Zadanie 36. (2 pkt) Dobierz odpowiednie rodzaje ska³ (sporód zaznaczonych na przekroju) do procesów geologicznych, w wyniku których powsta³y. PROCES GEOLOGICZNY SKA£A Lityfikacja (zlepienie) ¿wiru ........................... Lityfikacja (zlepienie) piasku ........................... Przeobra¿anie nagromadzonych w du¿ych ilociach szcz¹tków rolin w warunkach beztlenowych ........................... Zastygniêcie magmy na powierzchni ziemi ........................... Egzamin maturalny z geografii Arkusz II 7 Na podstawie zamieszczonego tekstu ród³owego charakteryzuj¹cego strukturê agrarn¹ polskiego rolnictwa oraz wiadomoci w³asnych, wykonaj zadania 37. – 40. NAJDROBNIEJSZY PROBLEM POLSKIEGO ROLNICTWA Ministerstwo Rolnictwa policzy³o, ¿e ziemia uprawna w Pol sce jest podzielona na 24 mln osobnych pól i poletek. Gospodarstw rolnych jest za 2 mln, tzn. przeciêtne polskie gospodarstwo sk³ada siê z dwunastu rozrzuconych po okolicy czêci. Tak du¿e rozdrobnienie uniemo¿liwia wiêkszoci gospodarstw m. in. obni¿eni e kosztów produkcji, u¿ywanie maszyn rolniczych czy nawet stosowanie rodków ochrony rolin (wiatr przenosi je na pole s¹siada uprawiaj¹cego co innego). Na dojazd do po³o¿onych nieraz 2 km od domu pól rolnicy trac¹ mnóstwo czasu, nie mówi¹c o fortunie wyda wanej na paliwo. Do tego ocenia siê, ¿e 5% ziemi uprawnej (prawie milion hektarów traci siê na miedze, czyli rozdzielaj¹ce pola ok. 30 -cm paski i na dró¿ki, które umo¿liwiaj¹ dotarcie do pola. Zmiany w strukturze agrarnej zachodz¹ powoli. rednia wielkoæ polskiego gospodarstwa wzros³a z 7 ha w 1988 roku do 7,9 ha w 1996 r. To nie jest z³a rednia w porównaniu z takimi krajami Unii Europejskiej, jak Portugalia czy Grecja, ale dobija nas ta szachownica pól - mówi Jan Bielañski, wicedyrektor departamentu nieruchomoci rolnych. Najgorsza sytuacja jest na wschodzie i po³udniu kraju, gdzie bywaj¹ gospodarstwa posiadaj¹ce nawet do stu dzia³ek. Lepiej jest w Polsce centralnej i pó³nocno - zachodniej, bo rednie gospodarstwo sk³ada siê tam tylko z dwóch - trzech dzia³ek. Wed³ug naszych szacunków na 18,5 mln ha u¿ytków rolnych powinnimy natychmiast scaliæ 2 mln ha, a ³¹czymy rocznie 10 tys. ha - przyznaje Bielañski. Tyle scala siê od lat 80 -tych. Dlaczego idzie tak wolno? Od 1982 r. sprawy te reguluje Ustawa o scalaniu i wymianie gruntów. Ziemie ³¹czy siê na wniosek co najmniej po³owy mieszkañców wsi. Niestety, zwykle s¹siedzi nie mog¹ siê ze sob¹ dogadaæ, a rolnikom - ciê¿ko jest siê rozstaæ z ojcowizn¹. Do tego w wyniku scalania powstaje praktycznie nowe gos podarstwo, w które w³aciciel musi zainwestowaæ du¿o pieniêdzy. Paradoksalnie na poprawê struktury mo¿e wp³yn¹æ panuj¹ca obecnie na wsi dekoniunktura - utrzymuj¹ce siê niskie ceny p³odów rolnych. Czêæ rolników nic nie zmieni w swoich gospodarstwach i poni esie straty, ale czêæ - zw³aszcza m³odzi, wi¹¿¹cy swoj¹ przysz³oæ z rolnictwem zacznie myleæ o obni¿eniu kosztów produkcji, w tym np. w³anie o scaleniu uprawianej przez siebie ziemi. /wg Gazety Wyborczej/ Zadanie 37. (2 pkt) Wyjanij, co to jest tzw. szachownica pól i jak dosz³o do jej powstania. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 38. (1 pkt) Przy obecnym tempie ³¹czenia gruntów proces koniecznego scalenia 2 mln ha gruntów trwa³by (podkrel poprawn¹ odpowied): A. 2 lata, B. 20 lat, C. 200 lat, D. 2000 lat. Zadanie 39. (2 pkt) Wpisz do tabeli dwie korzyci wynikaj¹ce ze scalenia gruntów oraz dwie przyczyny utrudniaj¹ce ten proces. KORZYCI ZE SCALENIA PRZYCZYNY TRUDNOCI 1. 1. 2. 2. Egzamin maturalny z geografii Arkusz II 8 Zadanie 40. (2 pkt) Przedstaw i uzasadnij dwie propozycje dzia³añ, jakie nale¿a³oby podj¹æ, aby przyspieszyæ proces scalania gruntów. I. ........................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... II. ........................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 41. (3 pkt) Korzystaj¹c z mapy i opisów wyrobów przemys³owych, uzupe³nij tabelê, wpisuj¹c dla ka¿dego podanego w niej okrêgu: - numer odpowiadaj¹cy po³o¿eniu na obszarze Polski, - literê oznaczaj¹c¹ charakterystyczne dla niego wyroby przemys³owe. CHARAKTERYSTYCZNE WYROBY PRZEMYS£OWE A. tkaniny, dziewiarstwo, maszyny w³ókiennicze, w³ókna sztuczne, lekarstwa, B. energia, kruszywo skalne, ceramika i szk³o, wyroby w³ókiennicze, C. kwas siarkowy, nawozy sztuczne, maszyny budowlane, D. samochody, traktory, obrabiarki, pó³przewodniki, tworzywa sztuczne, rodki pior¹ce, E. energia, wyroby karbochemii, wyroby hutnicze, odlewy ¿eliwne, urz¹dzenia energetyczne, F. sprzêt nawigacyjny, telewizory, wyroby z rafinacji ropy naftowej, nawozy fosforowe. OKRÊG PRZEMYS£OWY GDAÑSKI WARSZAWSKI TARNOBRZESKI £ÓDZKI CHARAKTERYSTYCZNE WYROBY PRZEMYS£OWE NUMER OZNACZAJ¥CY PO£O¯ENIE OKRÊGU NA MAPIE Egzamin maturalny z geografii Arkusz II 9 Zadanie 42. (3 pkt) W tabeli zestawiono wybrane pañstwa, w których zamieszkuje ludnoæ pochodzenia polskiego. PAÑSTWA ZAMIESZKIWANE PRZEZ LUDNOÆ POCHODZENIA POLSKIEGO A BIA£ORU LITWA UKRAINA B USA FRANCJA NIEMCY C ROSJA KAZACHSTAN Okrel dla ka¿dej grupy pañstw najwa¿niejsz¹ przyczynê istnienia na ich terytoriach znacznych skupisk ludnoci pochodzenia polskiego. A. ........................................................................................................................................ B. ........................................................................................................................................ C. ........................................................................................................................................ Poni¿ej zamieszczona mapa u³atwi Ci rozwi¹zanie zadania 43. Egzamin maturalny z geografii Arkusz II 10 Zadanie 43. (2 pkt) Podane pañstwa podziel na eksporterów i importerów ropy naftowej i wpisz ich nazwy do tabeli. POLSKA, FRANCJA, NORWEGIA, JAPONIA, ARABIA SAUDYJSKA, ROSJA,WENEZUELA, NIEMCY EKSPORTERZY IMPORTERZY Zadanie 44. (1 pkt) Wyjanij, dlaczego USA, pomimo du¿ego w³asnego wydobycia ropy naftowej, s¹ równie¿ znacznym jej importerem. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 45. (2 pkt) Uzasadnij, który z dwóch rodzajów transportu ropy – ruroci¹gi czy tankowce – jest bezpieczniejszy dla rodowiska przyrodniczego; przedstaw dwa argumenty. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 46. (1 pkt) OPEC zrzesza 10 pañstw – eksporterów ropy naftowej. Na spotkaniach przedstawicieli tych pañstw ustala siê miêdzy innymi roczne limity wydobycia ropy dla ka¿dego z cz³onków OPEC. Przeczytaj uwa¿nie poni¿sze stwierdzenia i zaznacz te, które w³aciwie okrelaj¹ g³ówne cele pañstw zrzeszonych w OPEC. a) Ujednolicenie polityki w zakresie wydobycia ropy naftowej. b) Maksymalne zwiêkszenie wydobycia i eksportu ropy przez ka¿dy kraj OPEC. c) Systematyczne ograniczenie eksportu ropy naftowej. d) Utrzymanie wysokich cen ropy na rynkach wiatowych. e) Koordynowanie wielkoci importu w pañstwach kupuj¹cych ropê naftow¹. Egzamin maturalny z geografii Arkusz II 11 Zadanie 47. (2 pkt) Tabela przedstawia najczêciej u¿ywane jêzyki wiata wg liczby ludnoci na co dzieñ pos³uguj¹cej siê danym jêzykiem. JÊZYKI chiñski hindi, urdu angielski hiszpañski rosyjski bengalski arabski indonezyjski portugalski pend¿abski japoñski francuski MLN OSÓB (1997) 1200 450 400 320 190 180 180 180 150 130 130 100 Sporód jêzyków zestawionych w tabeli utwórz dwie pary, tak aby ka¿da z par mia³a w³asn¹ (ró¿n¹) przyczynê liczebnoci. Obie pary jêzyków wpisz do tabeli poni¿ej i dla ka¿dej z nich podaj przyczynê du¿ej liczebnoci. PARY JÊZYKÓW PRZYCZYNA DU¯EJ LICZEBNOCI ......................................... I ......................................... ......................................... II ......................................... Zadanie 48. (3 pkt) Wybierz z tabeli (zad. 47.) jêzyki europejskie i przyporz¹dkuj je do poni¿szych grup jêzykowych. S£OWIAÑSKA - ........................................................................................ ROMAÑSKA - ........................................................................................ GERMAÑSKA - ........................................................................................ Zadanie 49. (2 pkt) Uzasadnij, dlaczego w podzia³ach etnicznych najczêciej u¿ywanym kryterium jest jêzyk, a nie rasa lub religia. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Egzamin maturalny z geografii Arkusz II 12 Zadanie 50. (2 pkt) Jednym z najbardziej konfliktogennych i niestabilnych regionów wiata jest Azja Po³udniowo–Zachodnia. Do miejsc konfliktów, które zaistnia³y stosunkowo niedawno, dobierz odpowiedni¹ przyczynê ich zaistnienia. A. B. C. D. E. Próba zbrojnej aneksji kraju posiadaj¹cego bogate z³o¿a ropy naftowej. Okupacja Wzgórz Golan. Zajêcie czêci wyspy przez wojska tureckie. Niepodleg³ociowe d¹¿enia Kurdów. Secesja i wojna w Abchazji. 1. GRUZJA 2. CYPR 3. IRAN, IRAK, TURCJA 4. IRAK – KUWEJT 5. IZRAEL – SYRIA - ........ - ........ - ........ - ........ - ........ Zadanie 51. (2 pkt) Zlokalizuj konflikty (zad. 50.), wpisuj¹c na mapie cyfry (od 1 do 5), oznaczaj¹ce miejsca ich zaistnienia. Zadanie 52. (1 pkt) Na obszarach konfliktowych czêsto stacjonuj¹ wojska ONZ-tu (tak jak np. w strefie Wzgórz Golan). Przedstaw jedno z zadañ, które wype³niaj¹ przebywaj¹ce w strefach konfliktowych wojska ONZ, lub podaj przyk³ad ich dzia³añ. ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................
