docOCENA I WYCENA ZASOBÓW PRZYRODNICZYCH
download 
Reklamacja Transkrypt
OCENA I WYCENA ZASOBÓW PRZYRODNICZYCH
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego Szkoła Główna Handlowa OCENA I WYCENA ZASOBÓW PRZYRODNICZYCH wydanie III poprawione i uzupełnione Redakcja naukowa: Jan Szyszko, Jan Rylke, Piotr Jeżewski, Izabela Dymitryszyn Wydawnictwo SGGW Warszawa 2013 Spis treści 1. WPROWADZENIE – Jan Szyszko .................................................................. 9 2. OGÓLNE UWARUNKOWANIA ZRÓWNOWAONEGO ROZWOJU POLSKI ................................................ 15 Wstp – Jan Szyszko ........................................................................................ 15 2.1. Sytuacja demograficzna Polski na tle europejskich przemian ludnociowych – Janina Jówiak .......................................................... 16 2.1.1. Wprowadzenie ............................................................................. 16 2.1.2. Drugie Przejcie Demograficzne ................................................ 17 2.1.3. Nowa demografia Europy ........................................................... 19 2.1.4. Nowa demografia Polski ............................................................. 24 2.1.5. Postawy, opinie, zamierzenia Polaków – czy Drugie Przejcie Demograficzne w Polsce? ...................... 28 2.1.6. Kilka konkluzji ............................................................................ 31 2.2. Zarys stanu rodowiska naturalnego – Jan Szyszko ............................ 32 2.2.1. Czynniki decydujce o stanie rodowiska .................................. 33 2.2.2. Stan rodowiska Polski i szansa jego wykorzystania w rozwoju gospodarczym ............................................................ 42 2.2.2.1. Polskie lasy pastwowe gwarantem bezpieczestwa ekologicznego ..................................... 45 2.2.2.2. Konwencja Klimatyczna ONZ i polskie lasy pastwowe szans zrównowaonego rozwoju terenów niezurbanizowanych ...................................... 51 2.2.3. Niezbdne dziaania na przyszo ............................................ 63 2.3. Krajobraz kulturowy Polski – Jan Rylke ............................................... 67 2.3.1. Skadniki krajobrazu kulturowego ............................................ 68 2.3.2. Przeszo zapisana w polskim krajobrazie ............................... 76 2.3.3. Wspóczesny polski krajobraz ..................................................... 84 2.4. Ekoetyka – Eugeniusz Marciniak .......................................................... 98 2.4.1. W drodze do etyki rodowiskowej ............................................... 98 2.4.2. Ekologiczna odpowiedzialno w wiecie prawa mioci i spoecznej sprawiedliwoci ............................... 104 3. ROZPOZNAWANIE I OCENA WARTOCI PRZYRODNICZYCH .............. 113 Wstp – Jan Szyszko ................................................................................. 113 3.1. Rozpoznawanie i ocena wartoci gleb – Danuta Czpiska-Kamiska .............................................................. 3.2. Rozpoznawanie i ocena wartoci przyrodniczych na podstawie wybranych taksonów organizmów dziko yjcych ......... Wstp – Jan Szyszko ............................................................................... 3.2.1. Ocena rodowiska przyrodniczego na podstawie szaty rolinnej – Czesaw Wysocki, Piotr Sikorski .................... 114 125 125 125 OCENA I WYCENA ZASOBÓW PRZYRODNICZYCH 3.2.1.1. Ocena rodowiska przyrodniczego na poziomie gatunkowym ............................................ 3.2.1.2. Ocena rodowiska przyrodniczego na poziomie biocenotycznym ....................................... 3.2.1.3. Ocena rodowiska przyrodniczego na poziomie krajobrazowym ........................................ 3.2.2. Biegaczowate – Jan Szyszko ....................................................... 3.2.2.1. Zaleno wystpowania biegaczowatych od skadu gatunkowego drzewostanu ......................... 3.2.2.2. Zaleno wystpowania biegaczowatych od wieku drzewostanów i historii ich powstania ............................................................... 3.2.2.3. Próba zastosowania biegaczowatych i ich syntetycznej charakterystyki SBO do planowania profilaktyki w ekosystemach lenych .............................................. 3.2.2.4. Praktyczna weryfikacja roli biegaczowatych jako wskaników stanu rozwoju biocenoz borów sosnowych ........................................... 3.2.2.5. Moliwoci wykorzystania wskanika SBO w praktyce .................................................................... 3.2.2.6. Szacowanie wartoci SBO w terenie ........................... 3.2.3. Wodne zwierzta bezkrgowe – Witold Struyski ................... 3.2.3.1. Charakterystyka poszczególnych grup organizmów wskanikowych ....................................... 3.2.4. Ptaki – Marek Keller ................................................................... 3.2.5. Stadia sukcesyjne i ocena wartoci przyrodniczych krajobrazu na podstawie taksonów – Jan Szyszko ................... 3.2.6. Natura 2000 metod oceny i wyceny ywych zasobów przyrodniczych – Jan Szyszko ..................................... 3.2.6.1. Procedura wyznaczania Natury 2000 w Unii Europejskiej ..................................................... 3.2.6.1. Wyznaczanie Natury 2000 w Polsce ........................... 3.2.6.2. Natura 2000 szans zrównowaonego rozwoju Polski .............................................................. 3.3. Rozpoznawanie i ocena wartoci przyrodniczych i kulturowych na podstawie krajobrazu – Jan Rylke ............................ 3.3.1. Zasady rozpoznawania i oceny zasobów przyrodniczych krajobrazu kulturowego – Izabela Dymitryszyn ........................ 3.3.1.1. Fizjografia i ekofizjografia a ocena wartoci zasobów przyrodniczych w ujciu historycznym ........ 3.3.1.2. Cele ekofizjografii i oceny rodowiska na potrzeby gospodarki przestrzennej wspóczenie ................................................................. 3.3.1.3. Ogólne zasady ocen przydatnoci krajobrazu do celów spoeczno-gospodarczych .............................. 6 127 137 141 152 153 154 159 164 167 168 174 180 188 195 202 202 207 222 224 224 224 227 228 SPIS TREŚCI 3.3.1.4. Przykady ocen zasobów przyrodniczych do celów planowania przestrzennego .......................... 3.3.1.5. Potrzeba rozwoju metodyki oceny rodowiska w opracowaniach ekofizjograficznych ......................... 3.3.2. Rozpoznawanie wartoci krajobrazu kulturowego – Jeremi T. Królikowski .............................................................. 3.3.2.1. Proces rozpoznawania wartoci .................................. 3.3.2.2. Pojcia podstawowe ..................................................... 3.3.2.3. Krajobraz kulturowy .................................................... 3.3.2.4. Struktura miejsca ........................................................ 3.3.2.5. Genius loci – duch miejsca rozumiany jako synteza wartoci przestrzennych ........................ 3.3.2.6. Wartoci przestrzenne ................................................. 3.3.2.7. Problematyka rozpoznawania tosamoci krajobrazu kulturowego ........................... 3.3.2.8. Podsumowanie – praktyka realizowania wartoci przestrzennych .............................................. 3.3.3. Zasady oceny krajobrazu kulturowego – Jan Rylke .................. 3.3.3.1. Metodologia przeprowadzanych ocen ......................... 3.3.3.2. Stosowane metody oceny krajobrazu kulturowego .... 3.3.3.3. Stosowane metody rekompensaty za zniszczenie wartoci cechujcych krajobraz kulturowy ................ 3.3.3.4. Ocena krajobrazu kulturowego ................................... 3.3.3.5. Prawna ochrona krajobrazu kulturowego .................. 234 240 246 247 248 251 253 256 257 267 274 276 278 279 286 293 303 4. EKONOMICZNE PODSTAWY OCENY RODOWISKA ............................. 313 4.1. Metoda deklarowanych preferencji – Piotr Jeowski ............................ 4.1.1. Metody ewaluacji ekonomicznej ................................................. 4.1.2. Metody szacowania korzyci i strat ........................................... 4.1.3. Istota metody deklarowanych preferencji ................................. 4.1.4. Mocne i sabe strony metody CVM ............................................. 4.1.5. Krytyka CVM w ekonomii ekologicznej ..................................... 4.1.6. Podsumowanie ............................................................................ 4.2. Wycena zasobów naturalnych – Augustyn Wo ..................................... 4.2.1. Systemy (teorematy) wyceny nierynkowych zasobów odnawialnych ................................................................ 4.2.2. Waloryzacja zasobów ziemi ........................................................ 4.2.3. Waloryzacja lasu ......................................................................... 4.2.4. Waloryzacja zasobów wody ......................................................... 4.3. Metody oceny projektów inwestycyjnych – Alojzy Zalewski ................. 4.3.1. Pojcie projektu inwestycyjnego i metody jego oceny ............... 4.3.2. Szacunki kosztów i korzyci projektu ........................................ 4.3.3. Ocena finansowa projektu .......................................................... 4.3.4. Analiza efektywnoci kosztowej ................................................. 4.3.5. Niepewno i ryzyko w ocenie projektów ................................... 4.3.6. Zakoczenie ................................................................................. 7 313 314 317 322 325 331 332 333 334 338 342 347 353 353 355 359 367 368 371 OCENA I WYCENA ZASOBÓW PRZYRODNICZYCH 5. WYCENA WARTOCI NIERYNKOWEJ WYBRANEJ GRUPY POZAPRODUKCYJNYCH FUNKCJI LASÓW (metodyka i wyniki) – Lech Potkowski ............................................................................................ 5.1. Ekonomiczna charakterystyka i klasyfikacja pozaprodukcyjnych funkcji lasów i gospodarki lenej ............................................................ 5.2. Pojcie spoecznej wartoci lasu ............................................................. 5.3. Cele i metody pieninej wyceny funkcji lasów, w tym zwaszcza funkcji pozaprodukcyjnych ........................................ 5.4. Wybór kategorii pozaprodukcyjnych funkcji lasów w Lenym Kompleksie Promocyjnym Lasy Rychtalskie ....................... 5.5. Wybór metody szacowania ..................................................................... 5.6. Szacowanie wartoci rekreacyjnej LKP na przykadzie mylistwa ..... 5.7. Wartoci pozaprodukcyjnych funkcji lasów zwizanych z ochron rónorodnoci biologicznej ..................................................... 6. POLITYKA FINANSOWA I GOSPODARKA BUDETOWA JEDNOSTEK SAMORZDU TERYTORIALNEGO – Jacek Sierak ........... 6.1. Istota polityki finansowej i planowania finansowego w jednostkach samorzdu terytorialnego .............................................. 6.2. Podstawy prawne finansów samorzdu terytorialnego w Polsce ......... 6.3. Wybrane zasady gospodarki budetowej jednostek samorzdu terytorialnego .......................................................................................... 6.4. róda dochodów i kierunki wydatków jednostek samorzdu terytorialnego .......................................................................................... 6.5. Procedura uchwalania i wykonywanie budetu jednostki samorzdu terytorialnego .......................................................................................... 6.6. Wieloletnia prognoza finansowa jednostki samorzdu terytorialnego .......................................................................................... 6.7. Instrumenty dune w finansowaniu zada jednostek samorzdu terytorialnego ....................................................................... 6.8. Nadzór nad dziaalnoci samorzdu terytorialnego ............................ 7. SPOECZNO LOKALNA W KONTEKCIE KONCEPCJI ZRÓWNOWAONEGO ROZWOJU – Magdalena Kozyra-Olszaska, Hanna Rylke .............................................. 7.1. Problemy spoeczne na terenach popegeerowskich ............................... 7.1.1. Problemy marginalizacji spoecznej ........................................... 7.1.2. Bierno spoeczna: aspekty, mechanizmy, sposoby przeciwdziaania ........................................................... 7.1.3. Profilaktyka biernoci ................................................................. 7.2. Sposoby skutecznego dziaania na rzecz wprowadzania zmian w spoecznociach lokalnych ................................................................... 7.2.1. Funkcje organizacji pozarzdowych (Zauska 1998) ................. 7.3. Zbieranie informacji o spoecznoci lokalnej – sporzdzanie raportu. Wspópraca ze spoecznoci lokaln ............ 7.4. Tworzenie projektu dziaania ................................................................. 8 373 373 378 383 386 386 387 393 397 397 403 407 410 422 433 435 441 445 446 447 450 451 452 453 454 457
