Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy

Transkrypt

Plan gospodarki niskoemisyjnej
dla gminy-miasto Grudziądz
Grudziądz, październik 2015
Współpraca ze
w Grudziądzu:

strony
Urzędu
Miejskiego
Wykonawcy:

Łukasz Polakowski – prowadzący

Piotr Kukla

Małgorzata Kocoń

Adam Motyl

Agata Szyja
Tomasz Stepnowski
Referat Ochrony Środowiska

Wojciech Gołąb
Wydział Funduszy Europejskich
Zdjęcie na stronie tytułowej: Mariusz Nasieniewski
Plan gospodarki nisko emisyjnej dla gminy-m iasto Grudziądz
Spis treści
1.
Podstawy formalne opracowania .............................................................................................. 15
2.
Polityka energetyczna na szczeblu międzynarodowym ......................................................... 18
3.
2.1
Polityka UE oraz świata ............................................................................................... 18
2.2
Dyrektywy Unii Europejskiej ....................................................................................... 19
2.3
Cel i zakres opracowania ............................................................................................. 21
Charakterystyka społeczno-gospodarcza gminy – miasto Grudziądz .................................. 22
3.1
Lokalizacja miasta ........................................................................................................ 22
3.2
Warunki naturalne ........................................................................................................ 24
3.3
Sytuacja społeczno-gospodarcza ............................................................................... 25
3.3.1
Uwarunkowania demograficzne ................................................................................. 25
3.3.2
Działalność gospodarcza ............................................................................................. 29
3.3.3
Rolnictwo i leśnictwo.................................................................................................... 31
3.4
4.
3.4.1
Zabudowa mieszkaniowa............................................................................................. 34
3.4.2
Obiekty użyteczności publicznej ................................................................................. 38
3.4.3
Obiekty handlowe, usługowe, przedsiębiorstw produkcyjnych ............................. 38
Charakterystyka nośników energetycznych zużywanych na terenie miasta Grudziądz .... 40
4.1
5.
Ogólna charakterystyka infrastruktury budowlanej................................................. 32
Opis ogólny systemów energetycznych miasta........................................................ 40
4.1.1
System ciepłowniczy .................................................................................................... 40
4.1.2
System gazowniczy ...................................................................................................... 57
4.1.3
System elektroenergetyczny ....................................................................................... 62
4.2
Pozostałe nośniki energii ............................................................................................. 73
4.3
System transportowy ................................................................................................... 74
Stan środowiska na obszarze miasta ....................................................................................... 77
5.1
Charakterystyka głównych zanieczyszczeń atmosferycznych ................................ 77
3
5.2
Ocena stanu atmosfery na terenie województwa kujawsko - pomorskiego oraz
gminy – miasto Grudziądz ............................................................................................................. 80
6.
7.
8.
5.3
Emisja substancji szkodliwych i dwutlenku węgla na terenie miasta Grudziądz . 85
5.4
Ocena jakości powietrza na terenie miasta Grudziądz............................................ 90
Metodologia opracowania planu gospodarki niskoemisyjnej ................................................ 95
6.1
Struktura PGN ............................................................................................................... 95
6.2
Metodyka ....................................................................................................................... 96
6.3
Informacje od przedsiębiorstw energetycznych ...................................................... 98
6.4
Pozostałe źródła danych .............................................................................................. 99
Inwentaryzacja emisji CO2 ....................................................................................................... 100
7.1
Podstawowe założenia ............................................................................................... 100
7.2
Charakterystyka głównych sektorów odbiorców energii ...................................... 102
7.2.1
Obiekty użyteczności publicznej ............................................................................... 103
7.2.2
Obiekty mieszkalne .................................................................................................... 105
7.2.3
Handel, usługi, przedsiębiorstwa ............................................................................. 108
7.2.4
Oświetlenie uliczne ..................................................................................................... 110
7.2.5
Transport ..................................................................................................................... 111
7.2.6
Przemysł....................................................................................................................... 113
7.3
Bazowa inwentaryzacja emisji CO2 - rok 2014....................................................... 115
7.4
Inwentaryzacja emisji CO2 – prognoza na rok 2020 ............................................. 120
7.5
Inwentaryzacja emisji CO2 – podsumowanie ......................................................... 126
Plan gospodarki niskoemisyjnej .............................................................................................. 128
8.1
Wizja i cele strategiczne ............................................................................................ 128
8.2
Cele szczegółowe........................................................................................................ 129
8.3
Obszary interwencji .................................................................................................... 135
8.4
Działania wykorzystujące potencjał redukcji emisji gazów cieplarnianych.
Identyfikacja możliwych do wdrożenia. ..................................................................................... 137
8.5
Wskaźniki ekonomiczne przedsięwzięć.................................................................... 140
4
8.6
9.
Efekt energetyczny i ekologiczny ............................................................................. 141
Realizacja planu......................................................................................................................... 143
9.1
Harmonogram działań ............................................................................................... 143
9.2
Finansowanie przedsięwzięć ..................................................................................... 144
9.3
System monitoringu i oceny - wytyczne ................................................................. 158
9.4
Analiza ryzyka realizacji planu .................................................................................. 163
Podsumowanie................................................................................................................................... 170
5
Spis rysunków
Rysunek 3-1 Lokalizacja miasta Grudziądz na tle powiatu grudziądzkiego oraz województwa
kujawsko-pomorskiego ......................................................................................................................... 23
Rysunek 3-2 Mapa gminy-miasto Grudziądz ......................................................................................... 23
Rysunek 3-3 Liczba ludności w gminie-miasto Grudziądz w latach 2001 – 2014 .................................. 26
Rysunek 3-4 Prognoza demograficzna dla gminy-miasto Grudziądz .................................................... 28
Rysunek 3-5 Udział liczby poszczególnych grup wg klasyfikacji PKD 2007............................................ 31
Rysunek 3-6 Użytkowanie gruntów na terenie gminy-miasto Grudziądz ............................................. 32
Rysunek 3-7 Mapa stref klimatycznych Polski i minimalne temperatury zewnętrzne.......................... 33
Rysunek 3-8 Struktura wiekowa budynków wg liczby mieszkań i powierzchni w mieście Grudziądz . 37
Rysunek 4-1 Struktura odbiorców ciepła w poszczególnych grupach odbiorców w 2014 r. ................ 50
Rysunek 4-2 Udział odbiorców w poszczególnych grupach pod względem ilości dostarczanego ciepła
w 2014 r. ................................................................................................................................................ 51
Rysunek 4-3 Trend ilości sprzedanego ciepła w latach 2012 – 2014 .................................................... 52
Rysunek 4-4 Schemat funkcjonowania oddziałów PSG w Polsce .......................................................... 58
Rysunek 4-5 Struktura sprzedaży gazu ziemnego w całkowitym zużyciu w poszczególnych grupach
odbiorców w 2014 roku......................................................................................................................... 61
Rysunek 4-6 Dynamika zmian sprzedaży gazu ziemnego w latach 2012 - 2014 ................................... 61
Rysunek 4-7 Zasięg terytorialny spółek zajmujących się dystrybucją energii elektrycznej ................... 63
Rysunek 4-8 Struktura odbiorców energii elektrycznej w 2014 r. ........................................................ 67
Rysunek 4-9 Struktura ilości energii elektrycznej dostarczonej do obiorców w 2014 r. ....................... 67
Rysunek 4-10 Trend ilości energii elektrycznej dostarczonej do odbiorców w latach 2012 – 2014 ..... 68
Rysunek 5-1 Stężenie średnie roczne pyłu zawieszonego PM10 w 2014 roku w województwie
kujawsko – pomorskim Źródło: Roczna ocena jakości powietrza atmosferycznego w województwie
kujawsko - pomorskim za rok 2014 ....................................................................................................... 81
Rysunek 5-2 Stężenie średnie roczne benzo(a)pirenu w pyle PM10 w 2014 roku w województwie
kujawsko – pomorskim.......................................................................................................................... 81
6
Rysunek 5-3 Stężenie średnie roczne pyłu PM2,5 w 2014 roku w województwie kujawsko –
pomorskim............................................................................................................................................. 82
Rysunek 5-4 Strefy w województwie kujawsko - pomorskim, dla których dokonano ocenę jakości
powietrza ............................................................................................................................................... 83
Rysunek 5-5 Widok panelu głównego aplikacji do szacowania emisji ze środków transportu ............. 86
Rysunek 5-6 Udział rodzajów źródeł emisji w całkowitej emisji poszczególnych zanieczyszczeń do
atmosfery w Grudziądzu w 2014 roku .................................................................................................. 92
Rysunek 5-7 Udział emisji zastępczej z poszczególnych źródeł emisji w całkowitej emisji substancji
szkodliwych przeliczonych na emisję równoważną SO2 w Grudziądzu w 2014 roku ............................ 93
Rysunek 6-1 Zakres Ustawy – Prawo Energetyczne dotyczący planowania energetycznego w gminie 96
Rysunek 7-1 Udział poszczególnych nośników energii wykorzystywanych w sektorze użyteczności
publicznej ............................................................................................................................................ 103
Rysunek 7-2 Udział emisji CO2 z nośników energii wykorzystywanych w sektorze użyteczności
publicznej ............................................................................................................................................ 105
Rysunek 7-3 Udział poszczególnych nośników energii wykorzystywanych w sektorze mieszkalnictwa
............................................................................................................................................................. 106
Rysunek 7-4 Udział emisji CO2 z nośników energii wykorzystywanych w sektorze mieszkalnictwa... 108
Rysunek 7-5 Udział poszczególnych nośników energii wykorzystywanych w sektorze handel, usługi
przedsiębiorstwa ................................................................................................................................. 109
Rysunek 7-6 Udział emisji CO2 z nośników energii wykorzystywanych w sektorze handel, usługi,
przedsiębiorstwa ................................................................................................................................. 110
Rysunek 7-7 Udział poszczególnych nośników energii wykorzystywanych w sektorze transportowym
............................................................................................................................................................. 112
Rysunek 7-8 Udział emisji CO2 z nośników energii wykorzystywanych w sektorze transportu .......... 113
Rysunek 7-9 Udział poszczególnych nośników energii wykorzystywanych w sektorze przemysłowym
............................................................................................................................................................. 114
Rysunek 7-10 Udział emisji CO2 z nośników energii wykorzystywanych w sektorze przemysłowym . 115
Rysunek 7-11 Udział poszczególnych grup odbiorców w całkowitym zużyciu energii końcowej w roku
2014 ..................................................................................................................................................... 117
Rysunek 7-12 Udział poszczególnych nośników energii w bilansie energetycznym ........................... 118
Rysunek 7-13 Udział poszczególnych grup odbiorców w całkowitej emisji CO2 w roku 2014 ............ 119
Rysunek 7-14 Udział poszczególnych nośników energii i paliw w całkowitej emisji CO2 w roku 2014120
7
Rysunek 7-15 Udział poszczególnych grup odbiorców w całkowitym zużyciu energii końcowej w roku
2020 ..................................................................................................................................................... 124
Rysunek 7-16 Udział poszczególnych grup odbiorców w całkowitej emisji CO2 w roku 2020 ............ 125
Rysunek 7-17 Udział poszczególnych nośników energii i paliw w całkowitej emisji CO2 w roku 2020
............................................................................................................................................................. 126
8
Spis tabel
Tabela 0-1 Dyrektywy Unii Europejskiej w zakresie efektywności energetycznej ................................ 20
Tabela 3-1 Porównanie podstawowych wskaźników demograficznych ............................................... 27
Tabela 3-2 Wskaźniki zmian związanych z rynkiem pracy ..................................................................... 29
Tabela 3-3 Liczba podmiotów gospodarczych wg klasyfikacji PKD 2007 w latach 2009 - 2014 ............ 30
Tabela 3-4 Przeciętne roczne zapotrzebowanie energii na ogrzewanie w budownictwie
mieszkaniowym w kWh/m2 powierzchni użytkowej ............................................................................. 34
Tabela 3-5 Podział budynków ze względu na zużycie energii do ogrzewania ....................................... 34
Tabela 3-6 Statystyka mieszkaniowa z lat 1994 – 2014 dotycząca gminy-miasto Grudziądz .............. 35
Tabela 3-7 Wskaźniki zmian w gospodarce mieszkaniowej .................................................................. 36
Tabela 3-8 Wykaz administratorów budynków mieszkalnych na terenie miasta Grudziądz ................ 38
Tabela 4-1 Podstawowe dane techniczne dotyczące źródła ciepła w OPEC-INEKO.............................. 41
Tabela 4-2 Podstawowe dane dotyczące instalacji ograniczających emisję zanieczyszczeń do
powietrza w OPEC-INEKO ...................................................................................................................... 42
Tabela 4-3 Emisja zanieczyszczeń i zużycie paliw w OPEC-INEKO ......................................................... 42
Tabela 4-4 Podstawowe dane dotyczące źródeł OPEC-TERMO ............................................................ 43
Tabela 4-5 Emisja zanieczyszczeń i zużycie paliw w OPEC-TERMO w 2012 r. ....................................... 44
Tabela 4-8 Długość sieci ciepłowniczej w latach 2012 – 2014 – Elektrociepłownia............................. 48
Tabela 4-9 Długość sieci ciepłowniczej w latach 2012 – 2014 – Elektrociepłownia – własność
odbiorców.............................................................................................................................................. 48
Tabela 4-10 Długość sieci ciepłowniczej w latach 2012 – 2014 – Kotłownie lokalne (Lipowa 33) ....... 48
Tabela 4-11 Dane dotyczące liczby węzłów cieplnych na terenie miasta Grudziądz w poszczególnych
grupach odbiorców w latach 2012 - 2014 ............................................................................................. 49
Tabela 4-12 Dane dotyczące liczby odbiorców ciepła sieciowego w poszczególnych grupach
odbiorców w latach 2012 - 2014 – OPEC-SYSTEM ................................................................................ 50
Tabela 4-13 Dane dotyczące ilości ciepła dostarczonego odbiorcom w latach 2012 – 2014 – OPECSYSTEM .................................................................................................................................................. 51
9
Tabela 4-14 Dane dotyczące mocy zamówionej w latach 2012 – 2014 – OPEC-SYSTEM .................... 52
Tabela 4-15 Charakterystyka stacji redukcyjno – pomiarowych związanych z zasilaniem miasta
Grudziądz ............................................................................................................................................... 58
Tabela 4-16 Długość sieci gazowej na terenie miasta Grudziądz .......................................................... 59
Tabela 4-17 Liczba odbiorców gazu ziemnego w poszczególnych grupach odbiorców na terenie
miasta Grudziądz w latach 2012 - 2014 roku ........................................................................................ 60
Tabela 4-18 Sprzedaż gazu ziemnego w poszczególnych grupach odbiorców na terenie miasta
Grudziądz w latach 2012 - 2014 roku, tys. m3 ....................................................................................... 60
Tabela 4-19 Długości linii napowietrznych i kablowych WN, SN i nN zlokalizowanych na terenie miasta
Grudziądz ............................................................................................................................................... 65
Tabela 4-20 Punkty oświetleniowe na terenie miasta Grudziądz ......................................................... 65
Tabela 4-21 Liczba odbiorców energii elektrycznej w latach 2012 – 2014 w podziale na poszczególne
grupy taryfowe ...................................................................................................................................... 66
Tabela 4-22 Ilość energii elektrycznej dostarczonej do odbiorców w latach 2012 – 2014 w podziale na
poszczególne grupy taryfowe ................................................................................................................ 66
Tabela 4-23 Plany rozbudowy / modernizacji sieci linii WN, SN i nN na terenie miasta Grudziądza .... 69
Tabela 4-24 Zużycie nośników energii na terenie miasta Grudziądz łącznie i we wszystkich grupach
użytkowników energii (z wyłączeniem transportu)............................................................................... 74
Tabela 4-25 Zużycie paliwa i emisja CO2 w transporcie miejskim na terenie miasta Grudziądz ........... 75
Tabela 4-26 Zużycie paliwa przez przewoźnika kolejowego na terenie miasta Grudziądz w 2014 roku
............................................................................................................................................................... 75
Tabela 4-27 Sumaryczne zestawienie zużycia paliw i energii elektrycznej w poszczególnych rodzajach
transportu na terenie miasta Grudziądz w 2014 roku .......................................................................... 76
Tabela 4-28 Sumaryczne zestawienie zużycia paliw i energii elektrycznej w poszczególnych rodzajach
transportu na terenie miasta Grudziądz w 2020 roku .......................................................................... 77
Tabela 5-1 Dopuszczalne normy w zakresie jakości powietrza – kryterium ochrony zdrowia ............. 78
Tabela 5-2 Dopuszczalne normy w zakresie jakości powietrza – kryterium ochrony roślin ................. 79
Tabela 5-3 Poziomy alarmowe dla niektórych substancji ..................................................................... 79
Tabela 5-4 Czynniki meteorologiczne wpływające na stan zanieczyszczenia atmosfery ...................... 80
Tabela 5-5 Zestawienie podstawowych substancji zanieczyszczających ze źródeł emisji wysokiej na
terenie miasta Grudziądz ...................................................................................................................... 85
10
Tabela 5-6 Szacunkowa emisja substancji szkodliwych do atmosfery na terenie miasta Grudziądza ze
spalania paliw do celów grzewczych w 2014 roku (emisja niska) ......................................................... 85
Tabela 5-7 Założenia do wyznaczenia emisji liniowej ........................................................................... 88
Tabela 5-8 Roczna emisja substancji szkodliwych do atmosfery ze środków transportu na terenie
miasta Grudziądz [kg/rok] ..................................................................................................................... 89
Tabela 5-9 Roczna emisja dwutlenku węgla ze środków transportu na terenie miasta
Grudziądz [kg/rok] ................................................................................................................................. 90
Tabela 5-10 Współczynniki toksyczności zanieczyszczeń ...................................................................... 91
Tabela 5-11 Zestawienie zbiorcze emisji substancji do atmosfery z poszczególnych źródeł emisji
na terenie miasta Grudziądz w 2014 roku ............................................................................................ 92
Tabela 5-12 Zmiana emisji substancji do atmosfery z poszczególnych źródeł emisji na terenie miasta
Grudziądza w okresie 2014 - 2020 roku (wg planu rozwoju business as usual) ................................... 94
Tabela 7-1 Wskaźniki emisji CO2 wykorzystane w ramach inwentaryzacji emisji ............................... 102
Tabela 7-2 Zużycie energii w podziale na poszczególne nośniki energii wykorzystywane w obiektach
użyteczności publicznej ....................................................................................................................... 103
Tabela 7-3 Roczna emisja CO2 związana z wykorzystaniem poszczególnych nośników energii w
obiektach użyteczności publicznej ...................................................................................................... 104
Tabela 7-4 Zużycie energii w podziale na poszczególne nośniki energii wykorzystywane w sektorze
mieszkalnictwa .................................................................................................................................... 106
obiektach mieszkalnych....................................................................................................................... 107
handel, usługi przedsiębiorstwa .......................................................................................................... 108
Tabela 7-7 Roczna emisja CO2 związana z wykorzystaniem poszczególnych nośników energii
w obiektach sektora handel, usługi, przedsiębiorstwa ....................................................................... 110
Tabela 7-8 Zużycie energii oraz emisja CO2 związana z wykorzystaniem energii elektrycznej na
potrzeby oświetlenia ulicznego ........................................................................................................... 111
transportowym .................................................................................................................................... 111
sektorze transportowym ..................................................................................................................... 112
przemysłu ............................................................................................................................................ 113
11
Tabela 7-12 Roczna emisja CO2 związana z wykorzystaniem poszczególnych nośników energii
w sektorze przemysłu .......................................................................................................................... 114
Tabela 7-13 Zużycie energii końcowej w poszczególnych sektorach odbiorców w roku 2014 ........... 116
Tabela 7-14 Emisja CO2 związana z wykorzystaniem energii w poszczególnych sektorach odbiorców w
roku 2014 ............................................................................................................................................ 118
Tabela 7-15 Zestawienie kalkulowanej powierzchni użytkowej obiektów dla terenów inwestycyjnych
przyjętych do zagospodarowania do 2030 r. ...................................................................................... 122
Tabela 7-16 Zestawienie potrzeb energetycznych obszarów ujętych w prognozie do 2030 .............. 122
Tabela 7-17 Zestawienie zmian wskaźników zapotrzebowania na ciepło budynków mieszkalnych
istniejących i nowo wznoszonych do roku 2030 ................................................................................. 122
Tabela 7-18 Wskaźniki rozwoju nowobudowanego mieszkalnictwa .................................................. 123
Tabela 7-19 Zużycie energii końcowej w poszczególnych sektorach odbiorców w roku 2020 ........... 123
Tabela 7-20 Emisja CO2 związana z wykorzystaniem energii w poszczególnych sektorach odbiorców w
roku 2020 ............................................................................................................................................ 124
Tabela 7-21 Porównanie zużycia energii końcowej w poszczególnych grupach odbiorców w latach
2014 i 2020 .......................................................................................................................................... 127
Tabela 7-22 Porównanie emisji CO2 związanej ze zużyciem energii w poszczególnych grupach
odbiorców w latach 2013 i 2020 ......................................................................................................... 127
Tabela 8-1 Zestawienie celów szczegółowych oraz obszarów interwencji ......................................... 135
Tabela 8-2 Zestawienie działań przewidzianych do realizacji ............................................................. 138
Tabela 8-3 Wyznaczenie celu redukcji emisji CO2 do roku 2020 ......................................................... 142
Tabela 9-1 Wskaźniki monitoringu proponowane dla grupy użyteczność publiczna / infrastruktura
komunalna ........................................................................................................................................... 160
Tabela 9-2 Wskaźniki monitoringu proponowane dla sektora mieszkalnictwo .................................. 161
Tabela 9-3 Wskaźniki monitoringu proponowane dla sektora handel, usługi, przedsiębiorstwa ...... 162
Tabela 9-4 Wskaźniki monitoringu proponowane dla sektora transportowego ................................ 162
Tabela 9-5 Korzyści społeczne poszczególnych działań....................................................................... 165
12
Alfabetyczny wykaz skrótów
ARE – Agencja Rozwoju Energetyki
BAU – biznes jak zwykle (ang. business as usual)
B(a)P – benzo(a)piren
BDR – Bank Danych Regionalnych
c. o. – centralne ogrzewanie
c. w. u. – ciepła woda użytkowa
C6H6 – benzen
CBDP – Centralna Baza Danych Przestrzennych
CH4 – metan
CHP – kogeneracja (ang. Combined Heat and Power)
CO – tlenek węgla
CO2 – dwutlenek węgla
COP3 – trzecia konferencja klimatyczna
DGC – wskaźnik dynamicznego kosztu jednostkowego
EEAP – Drugi Krajowy Plan Działań Dotyczący Efektywności Energetycznej
Er – emisja ekwiwalentna
GDDKiA – Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad
GIS – System Zielonych Inwestycji (program NFOŚiGW)
GHG (EGC) – gazy cieplarniane
GJ – jednostka ilości ciepła (gigadżul)
GPZ – Główny Punkt Zasilania
GUS – Główny Urząd Statystyczny
ha – powierzchnia w hektarach
HC – węglowodory
HCal – węglowodory alifatyczne
HCar – węglowodory aromatyczne
INSPIRE – Infrastructure for Spatial Information in the European Community
IPCC – Intergovernmental Panel on Climate Change (Międzyrządowy Zespół ds. Zmian
Klimatu)
KMP – Krajowa Polityka Miejska
KOBiZE – Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarzadzania Emisjami
KPZK – Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju 2030
kV – jednostka napięcia elektrycznego (kilowolt)
kWh – jednostka zużycia energii (kilowatogodzina)
LCA – ocena cyklu życia (Life Cycle Assessment)
LNG (ang. Liquefied Natural Gas) − gaz ziemny w postaci ciekłej o temp. poniżej -162 °C
LPG – gaz ciekły
MJ – jednostka ciepła (megadżul)
MVA – jednostka używana do określania mocy znamionowej np. transformatorów
energetycznych (megawoltamper)
13
MWe – jednostka mocy elektrycznej (megawat mocy elektrycznej)
MWh – jednostka zużycia energii (megawatogodzina)
MWt – jednostka mocy cieplnej (megawat mocy cieplnej)
NFOŚiGW – Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Nm3 – jednostka objętości (metr sześcienny normalny)
NPV – wartość bieżąca netto inwestycji
N2O – podtlenek azotu
NOx – tlenki azotu
NSP2002 – Narodowy Spis Powszechny 2002
OZE – Odnawialne Źródło Energii
Pb – ołów
PDK – plan działań krótkookresowych
PGE – Polska Grupa Energetyczna
PGN – plan gospodarki niskoemisyjnej
PGNiG S. A. – Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S. A.
PM10, PM2.5 – pył zawieszony o średnicy odpowiednio 10 i 2,5 µm
POIŚ – Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko
PolSeFF – program dofinansowujący przedsięwzięcia energooszczędne realizowane przez małe
i średnie przedsiębiorstwa (www.polseff.org)
POP – program ochrony powietrza
PSE – Polskie Sieci Energetyczne
PWP – Projekt Wspierania Przedsiębiorczości
RPO – Regionalny Program Operacyjny
SEAP – plan działań na rzecz zrównoważonej energii
SIT – System Informacji o Terenie
SN – średnie napięcie
SPBT – prosty okres zwrotu inwestycji
SO2 – dwutlenek siarki
SOJP – System Oceny Jakości Powietrza
SOx – tlenki siarki
TSP – pył ogółem
UE – Unia Europejska
UNFCCC – ramowa Konwencja Klimatyczna UNFCCC
WFOŚiGW – Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
WIOŚ – Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
14
1. Podstawy formalne opracowania
Podstawą formalną opracowania „Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy-miasto
Grudziądz" jest umowa zawarta pomiędzy gminą-miasto Grudziądz a Fundacją na rzecz
Efektywnego Wykorzystania Energii w Katowicach z dnia 17.06.2015 r.
Niniejsze opracowanie zawiera:
 charakterystykę stanu istniejącego,
 identyfikację obszarów problemowych,
 metodologię opracowania Planu,
 cele strategiczne i szczegółowe,
 ocenę stanu aktualnego i przewidywanych zmian w zakresie inwentaryzacji
zanieczyszczeń, gazów cieplarnianych,
 plan gospodarki niskoemisyjnej - plan przedsięwzięć,
 opis realizacji działań
monitorowanie efektów.
zmniejszających
emisję
gazów
cieplarnianych
oraz
Niniejsza dokumentacja została wykonana zgodnie z umową, obowiązującymi przepisami
i zasadami wiedzy technicznej. Dokumentacja wydana jest w stanie kompletnym ze względu
na cel oznaczony w umowie.
W trakcie tworzenia niniejszego Planu przeanalizowano następujące dokumenty:
I. Dokumenty krajowe:
 Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r.
poz. 1515).
 Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2013 r. poz.
595 z późn. zm.).
 Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U.
z 2013 r. poz. 1232 z późn. zm.).
 Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnienie informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
na środowisko (Dz. U. z 2013 r. poz. 1235 z późn. zm.).
 Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
(tekst jednolity Dz. U. z 2015 poz. 199).
 Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz.
1409 z późn. zm.).
 Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U.
z 2015 r. poz. 184 z późn. zm.).
15
 Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. z 2011 r. Nr
94, poz. 551 z późn. zm.).
 Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012 r. poz. 1059
z późn. zm.) oraz rozporządzenia do Ustawy aktualne na dzień podpisania umowy.
 Załącznik nr 9 do Regulaminu Konkursu nr 2/POIiŚ/9.3/2013 - Szczegółowe zalecenia
dotyczące struktury planu gospodarki niskoemisyjnej.
 Poradnik „Jak opracować plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP)".
 Drugi Krajowy Plan Działań Dotyczący Efektywności Energetycznej (EEAP).
 Krajowy Plan Działań w zakresie energii ze źródeł odnawialnych.
 „Polityka Energetyczna Państwa do 2030 roku” zawierająca długoterminową strategię
rozwoju sektora energetycznego, prognozę zapotrzebowania na paliwa i energię oraz
program działań do 2030 roku. "Polityka" określa 6 podstawowych kierunków rozwoju
naszej energetyki - oprócz poprawy efektywności energetycznej jest to między innymi
wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energii. Przyjęty dokument zakłada również
rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz rozwój konkurencyjnych
rynków paliw i energii. Zakłada też ograniczenie wpływu energetyki na środowisko.
 „Strategia rozwoju energetyki odnawialnej” (przyjęta przez Sejm 23 sierpnia 2001
roku) zakładająca wzrost udziału energii ze źródeł odnawialnych w bilansie paliwowoenergetycznym kraju do 7,5% w 2010 r. i do 14% w 2020 r., w strukturze zużycia
nośników pierwotnych. Wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE)
ułatwi przede wszystkim osiągnięcie założonych w polityce ekologicznej celów w
zakresie obniżenia emisji zanieczyszczeń odpowiedzialnych za zmiany klimatyczne
oraz zanieczyszczeń powietrza.
 „Polityka Klimatyczna Polski” (przyjęta przez Radę Ministrów w listopadzie 2003 r.)
zawierająca strategie redukcji emisji gazów cieplarnianych w Polsce do roku 2020.
Dokument ten określa między innymi cele i priorytety polityki klimatycznej Polski.
 Projekt Krajowej Polityki Miejskiej - mający na celu wzmocnienie zdolności miast
i obszarów zurbanizowanych do kreowania zrównoważonego rozwoju i tworzenia
miejsc pracy oraz poprawa jakości życia mieszkańców będzie podstawowym celem
Krajowej Polityki Miejskiej (KPM). Wszystkie miasta mają być dobrym miejscem do
życia,
z dostępem do wysokiej jakości usług z zakresu ochrony zdrowia, edukacji,
transportu, kultury, administracji publicznej, itp..
 Polityka ekologiczna Państwa w latach 2009 - 2012 z perspektywą do roku 2016.
 Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju 2030 – Rada Ministrów
podjęła uchwałę w sprawie przyjęcia Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania
Kraju 2030 (KPZK 2030). Jest to najważniejszy dokument dotyczący ładu
przestrzennego Polski. Jego celem strategicznym jest efektywne wykorzystanie
przestrzeni kraju i jej zróżnicowanych potencjałów rozwojowych do osiągnięcia:
konkurencyjności, zwiększenia zatrudnienia i większej sprawności państwa oraz
spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej w długim okresie.
16
II. Dokumenty wojewódzkie
 Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 20142020, w którym priorytetami są m.in. „wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii
pochodzącej ze źródeł odnawialnych”, „promowanie efektywności energetycznej
i korzystania z odnawialnych źródeł energii w przedsiębiorstwach”, „wspieranie
efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystywania
odnawialnych źródeł energii, w budynkach publicznych, i w sektorze mieszkaniowym”,
„promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów, w
szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej
multimodalnej mobilności miejskiej i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie
łagodzące na zmiany klimatu” .
 Strategia rozwoju województwa kujawsko-pomorskiego do roku 2020 –
Plan
modernizacji 2020+, Toruń, 2013 – gdzie jednym z priorytetów jest „produkcja
energii na bazie źródeł odnawialnych (zwłaszcza w aspekcie wykorzystania biomasy)”
 Plan gospodarki odpadami województwa
2012-2017 z perspektywą na lata 2018-2023.
kujawsko-pomorskiego
na
lata
 Program ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami województwa kujawskopomorskiego na lata 2011-2014 z perspektywą na lata 2015-2018.
 Program ochrony powietrza dla strefy kujawsko-pomorskiej ze względu na
przekroczenie poziomów dopuszczalnych dla pyłu PM10 i benzenu oraz poziomu
docelowego dla arsenu.
III. Dokumenty lokalne
 „Program Ochrony Środowiska dla gminy-miasto Grudziądz na lata 2015 – 2018
z uwzględnieniem perspektywy na lata 2019 – 2022”, uchwała nr XII/99/15 Rady
Miejskiej Grudziądza z 23 września 2015 r.,
 obowiązujące Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego na terenie gminymiasto Grudziądz,
 „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta
Grudziądza”,
 „Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla gminy –
miasto Grudziądz” – uchwała nr XL/101/13 Rady Miejskiej Grudziądza z dnia 30
października 2013 r.,
 „Strategia Rozwoju Miasta Grudziądz 2008 - 2015” – uchwała nr XXX/111/08 Rady
Miejskiej Grudziądza z dnia 29 października 2008 r.
17
2. Polityka energetyczna na szczeblu międzynarodowym
2.1
Polityka UE oraz świata
Ograniczenie
emisji
gazów
cieplarnianych
jest
przedmiotem
porozumień
międzynarodowych. Ramowa Konwencja Klimatyczna UNFCCC, ratyfikowana przez 192
państwa, stanowi podstawę prac nad światową redukcją emisji gazów cieplarnianych.
Pierwsze szczegółowe uzgodnienia są wynikiem trzeciej konferencji stron (COP3) w 1997r.
w Kioto. Na mocy postanowień Protokołu z Kioto kraje, które zdecydowały się na jego
ratyfikację, zobowiązały się do redukcji emisji gazów cieplarnianych średnio o 5,2% do
2012r. Ograniczenie wzrostu temperatury o 2–3°C wymaga jednak stabilizacji stężenia gazów
cieplarnianych w atmosferze (w przeliczeniu na CO2) na poziomie 450–550 ppm. Oznacza to
potrzebę znacznie większego ograniczenia emisji. Od 2020 r. globalna emisja powinna
spadać w tempie 1–5% rocznie, tak aby w 2050 r. osiągnąć poziom o 25–70% niższy niż
obecnie. Ponieważ sektor energetyczny odpowiada za największą ilość emitowanych przez
człowieka do atmosfery gazów cieplarnianych (GHG) w tym obszarze musimy intensywnie
ograniczać emisję CO2. Takie ograniczenie można osiągnąć poprzez: poprawę efektywności
energetycznej, zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii oraz czystych technologii
energetycznych w bilansie energetycznym i ograniczenie bezpośredniej emisji z sektorów
przemysłu emitujących najwięcej CO2 (w tym energetyki). Rozwiązania w zakresie poprawy
efektywności energetycznej, czyli ograniczenia zapotrzebowania na energię są często
najtańszym sposobem osiągnięcia tego celu.
Z końcem 2006 roku Unia Europejska zobowiązała się do ograniczenia zużycia energii
o 20% w stosunku do prognozy na rok 2020. Dla osiągnięcia tego ambitnego celu
podejmowanych jest szereg działań w zakresie szeroko rozumianej promocji efektywności
energetycznej. Działania te wymagają zaangażowania społeczeństwa, decydentów
i polityków oraz wszystkich podmiotów działających na rynku. Edukacja, kampanie
informacyjne, wsparcie dla rozwoju efektywnych energetycznie technologii, standaryzacja
i przepisy dotyczące minimalnych wymagań efektywnościowych i etykietowania, „Zielone
zamówienia publiczne” to tylko niektóre z tych działań.
Potrzeba wzmocnienia europejskiej polityki w zakresie racjonalizacji zużycia energii
została mocno wyartykułowana w wydanej w 2000 r. „Zielonej Księdze w kierunku
europejskiej strategii na rzecz zabezpieczenia dostaw energii”. Natomiast w 2005 r. elementy
tej polityki zostały zebrane w „Zielonej Księdze w sprawie racjonalizacji zużycia energii czyli
jak uzyskać więcej mniejszym nakładem środków”.
W dokumencie tym wskazano potencjał ograniczenia zużycia energii do 2020 roku.
Wykazano, że korzyści to nie tylko ograniczenie zużycia energii i oszczędności z tego
wynikające, ale również poprawa konkurencyjności, a co za tym idzie zwiększenie
zatrudnienia, realizacja strategii lizbońskiej. Energooszczędne urządzenia, usługi i technologie
18
zyskują coraz większe znaczenie na całym świecie. Jeżeli Europa utrzyma swoją znaczącą
pozycję w tej dziedzinie poprzez opracowywanie i wprowadzanie nowych,
energooszczędnych technologii, to będzie to mocny atut handlowy.
Polityka klimatyczna Unii Europejskiej skupia się na wdrożeniu tzw. pakietu klimatycznoenergetycznego. Założenia tego pakietu są następujące:
 UE liderem i wzorem dla reszty świata w spawie ochrony klimatu ziemi –
niedopuszczenie do większego niż 2°C wzrostu średniej temperatury Ziemi,
 Cele pakietu „3 x 20%” (redukcja gazów cieplarnianych, wzrost udziału OZE
w zużyciu energii finalnej, wzrost efektywności energetycznej) współrealizują politykę
energetyczną UE.
Cele szczegółowe pakietu klimatycznego:
 zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych (EGC) o 20% w 2020 r. w stosunku do 1990
r. przez każdy kraj członkowski,
 zwiększyć udział energii ze źródeł odnawialnych (OZE) do 20% w 2020 r., w tym
osiągnąć 10% udziału biopaliw,
 zwiększyć efektywność energetyczną wykorzystania energii o 20% do roku 2020.
2.2
Dyrektywy Unii Europejskiej
W poniższej tabeli zebrano wybrane europejskie regulacje dotyczące efektywności
energetycznej, które stopniowo transponowane są do prawodawstwa państw członkowskich.
19
Tabela 2-1 Dyrektywy Unii Europejskiej w zakresie efektywności energetycznej
Dyrektywa
Dyrektywa EC/2004/8
o promocji wysokosprawnej
kogeneracji
Cele i główne działania
Zwiększenie udziału skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej
i ciepła (kogeneracji)
Zwiększenie efektywności wykorzystania
i zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych
energii
pierwotnej
Promocja wysokosprawnej kogeneracji i korzystne dla niej bodźce
ekonomiczne (taryfy)
Dyrektywa 2003/87/WE
ustanawiająca program handlu
uprawnieniami do emisji gazów
cieplarnianych na obszarze
Wspólnoty
Ustanowienie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych
na obszarze Wspólnoty
o charakterystyce
energetycznej budynków
Ustanowienie minimalnych wymagań energetycznych dla nowych
i remontowanych budynków
Promowanie zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych w sposób
opłacalny i ekonomicznie efektywny
Certyfikacja energetyczna budynków
Kontrola kotłów, systemów klimatyzacji i instalacji grzewczych
Ecodesign o projektowaniu
urządzeń powszechnie
zużywających energię
Projektowanie i produkcja sprzętu i urządzeń powszechnego użytku
o podwyższonej sprawności energetycznej
Dyrektywa 2012/27/UE
o efektywności energetycznej
i serwisie energetycznym
Zmniejszenie, od 2008r. zużycia energii końcowej o 1%, czyli
osiągnięcie 9% w 2016r.
Ustalanie
wymagań
sprawności
energetycznej
na
podstawie kryterium minimalizacji kosztów w całym cyklu życia
wyrobu (koszty cyklu życia obejmują koszty nabycia, posiadania
i wycofania z eksploatacji)
Obowiązek stworzenia i okresowego uaktualniania Krajowego planu
działań dla poprawy efektywności energetycznej
Poniżej przedstawiono obowiązujące dokumenty krajowe (także będące w fazie
projektów) stanowiące implementację dyrektyw europejskich w zakresie energii i środowiska:
 Strategia rozwoju Energetyki Odnawialnej (2001 r.),
 Wieloletni program promocji biopaliw lub innych paliw odnawialnych na lata 20082014 (2007 r.),
 Strategia działalności górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 2007-2015
(2007 r.),
 Polityka dla przemysłu gazu ziemnego (2007 r.),
 Program dla elektroenergetyki (2006 r.),
 Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do 2016 (2008 r.),
 Polityka energetyczna Polski do 2030 roku (2009 r.),
20
 Drugi Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej dla Polski (2011 r.),
 Ustawa o efektywności energetycznej (2011 r.),
 Ustawa Prawo Energetyczne (aktualizacja 2013 r.),
 Zmiany w Ustawie Prawo budowlane (np. nakładające nowe wymagania dla
budynków oddawanych do użytkowania w tym budynków przebudowywanych) (2013
r.),
 Ustawa o charakterystyce energetycznej budynków (2014 r.),
 Projekt Krajowej Polityki Miejskiej (2013 r.),
 Ustawa o Odnawialnych Źródłach Energii (2015 r.).
2.3
Cel i zakres opracowania
Celem niniejszego dokumentu jest przedstawienie zakresu działań możliwych do
realizacji w związku z ograniczeniem zużycia energii finalnej oraz zmniejszeniem emisji
zanieczyszczeń oraz gazów cieplarnianych do atmosfery. Cel ten jest zbieżny
z dotychczasową polityką energetyczną gminy-miasto Grudziądz, jego realizacja wpisuje się
w dotychczasowe funkcje poszczególnych wydziałów Urzędu Miejskiego w Grudziądzu oraz
jednostek organizacyjnych miasta. Celem dokumentu jest przedstawienie wyników
inwentaryzacji emisji zanieczyszczeń gazów cieplarnianych oraz analiza działań
proponowanych do realizacji.
Do celów szczegółowych należą:
 ugruntowanie pozycji gminy-miasto Grudziądz w grupie polskich miast rozwijających
koncepcję zrównoważonych energetycznie, wyróżniających się w zakresie koncepcji
niskoemisyjnych obszarów miejskich,
 rozwój planowania energetycznego oraz zarządzania energią w mieście,
 optymalizacja działań związanych z produkcją i wykorzystaniem energii na terenie
miasta,
 zmniejszenie zużycia energii w poszczególnych sektorach odbiorców energii,
 zmniejszenie emisji zanieczyszczeń powietrza (w tym gazów cieplarnianych) związanej
ze zużyciem energii na terenie miasta,
 realizacja koncepcji „wzorcowej roli sektora publicznego” w zakresie racjonalnego
gospodarowania energią,
 zaangażowanie poszczególnych uczestników lokalnego rynku energii w działania
ograniczające emisję gazów cieplarnianych,
 spełnienie wymagań Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej dotyczących formy i zakresu Planu gospodarki niskoemisyjnej.
21
Niniejszy dokument rozważa realizację skutecznego monitorowania efektów
podejmowanych działań, przedstawiając szereg możliwych do wykorzystania wskaźników
oraz propozycję harmonogramu monitoringu.
Zakres opracowania jest zgodny z wytycznymi NFOŚiGW. Zawiera wszelkie elementy
wyróżniające PGN spośród innych dokumentów planistycznych, funkcjonujących w gminie,
a w szczególności:
 inwentaryzację emisji CO2 związaną z wykorzystaniem energii na terenie gminymiasto Grudziądz, w tym inwentaryzację bazową dla roku 2014,
 określa stan istniejący w zakresie racjonalnej gospodarki energetycznej,
 wyznacza cel w postaci redukcji emisji możliwej do osiągnięcia w roku 2020,
 wyznacza poszczególne działania pozwalające na osiągnięcie zakładanego celu oraz
ich efektów środowiskowych i społecznych,
 proponuje system monitoringu efektów wdrażania przedsięwzięć.
3. Charakterystyka społeczno-gospodarcza gminy – miasto
Grudziądz
3.1
Lokalizacja miasta
Miasto Grudziądz jest miastem na prawach powiatu, położonym w północnej Polsce,
w północnej części województwa kujawsko-pomorskiego. Miasto graniczy od północny,
wschodu i południa z gminą wiejską Grudziądz oraz od zachodu z gminą wiejską Dragacz.
Miasto Grudziądz jest jednym z największych miast pod względem liczby ludności
w województwie kujawsko-pomorskim, liczącym 97 176 mieszkańców. Powierzchnia miasta
wynosi 57,76 km2 (GUS, 2014 r.).
22
Rysunek 3-1 Lokalizacja miasta Grudziądz na tle powiatu grudziądzkiego oraz
województwa kujawsko-pomorskiego
źródło: www.gminy.pl
Rysunek 3-2 Mapa gminy-miasto Grudziądz
źródło: www.google.pl
23
Grudziądz posiada bardzo dobrze rozwiniętą sieć dróg, przez co ułatwiony jest dostęp
do ważniejszych sieci komunikacyjnych w regionie. Przez miasto przebiegają:

droga krajowa nr 55 (relacji Nowy Dwór Gdański – Stolno),

droga krajowa nr 16 (relacji Dolna Grupa – Ogrodniki),

droga krajowa nr 91 (relacji Gdańsk – Łódź),

droga wojewódzka nr 534 (relacji Grudziądz – Rypin).
Miasto Grudziądz ma również dobrze rozwiniętą sieć kolejową. Na terenie miasta
znajdują się następujące stacje kolejowe:

Grudziądz,

Grudziądz Przedmieście,

Grudziądz Mniszek,

Grudziądz Owczarki.
Przez teren miasta przebiegają dwie linie kolejowe:

linia nr 207 (relacji Toruń Wschodni – Malbork),

linia nr 208 (relacji Działdowo – Chojnice).
Na terenie miasta funkcjonuje Grudziądzki Park Przemysłowy. GPP został powołany
do życia w grudniu 2004 roku na mocy porozumienia zawiązanego przez Gminę - Miasto
Grudziądz, Gminę Grudziądz, Starostwo Grudziądzkie oraz OPEC GRUDZIĄDZ Sp. z o.o.
Spółka powołana do zarządzania Parkiem została wpisana do Krajowego Rejestru Spółek
w lutym 2005 roku.
Miasto jest również jednym z 302 członków Związku Miast Polskich.
3.2
Warunki naturalne
Gmina-miasto Grudziądz położona jest w strefie klimatu umiarkowanego
przejściowego kształtowanego przez zmienny w swym zasięgu napływ mas powietrza
morskiego i kontynentalnego, przy przewadze wpływów kontynentalnych. Przejściowość ta
uwidacznia się głównie zmiennymi stanami pogody, które uwarunkowane są rodzajem
napływających mas powietrza. Na omawianym terenie występują trzy podstawowe rodzaje
mas powietrza: polarne, arktyczne i zwrotnikowe.
Nawiązując do regionalizacji rolniczo-klimatycznej wg Gumińskiego, obszar gminymiasto Grudziądz wchodzi w skład dzielnicy VII-Środkowej. Notuje się tu 210 - 220 dni
okresu wegetacyjnego i około 100 - 110 dni z przymrozkami. Wg Atlasu Klimatu Polski
(H. Lorenc, 2005) gmina-miasto Grudziądz leży w strefie o usłonecznieniu ok. 1550 godzin
24
rocznie, średnią roczną temperaturą powietrza 7°C, średnią miesięczną temperaturą stycznia
-1°C oraz średnią miesięczną temperaturą lipca 17°C. Opad średnioroczny kształtuje się na
poziomie 530 - 580 mm, a pokrywa śnieżna zalega tu w sezonie ok. 50 – 60 dni . Przeważają
wiatry z kierunku zachodniego.
Ponadto na specyficzny „mikroklimat” rejonu grudziądzkiego wpływa szereg
uwarunkowań o charakterze lokalnym i regionalnym. Najważniejszym z nich jest położenie
Grudziądza w Kotlinie Grudziądzkiej. Nie mniej ważnym elementem klimatotwórczym jest
jego położenie na granicy wysoczyzny polodowcowej oraz doliny rzeki Wisły. Taka lokalizacja
powoduje występowanie bardzo zróżnicowanego krajobrazu, a co za tym idzie dużych różnic
wysokości w poszczególnych częściach rejonu. Innymi czynnikami wpływającymi na lokalny
charakter i przebieg pogody są zbiorniki wody płynącej i stojącej oraz antropogeniczne
zagospodarowanie przestrzeni.
3.3
Sytuacja społeczno-gospodarcza
W niniejszym dziale przedstawiono podstawowe dane dotyczące miasta Grudziądz za
2014 rok (ostatni zamknięty rok bilansowy) oraz trendy zmian wskaźników stanu
społecznego i gospodarczego w latach 1995 – 2014. Wskaźniki opracowano w oparciu o
informacje Głównego Urzędu Statystycznego zawarte w Banku Danych Lokalnych
(www.stat.gov.pl), raport z wyników Narodowych Spisów Powszechnych Ludności i Mieszkań
przeprowadzonych w 2002 i 2011 r., a także dane Urzędu Miejskiego w Grudziądzu.
3.3.1 Uwarunkowania demograficzne
Jednym z podstawowych czynników wpływających na rozwój gmin jest sytuacja
demograficzna oraz perspektywy jej zmian. Przyrost ludności to przyrost liczby
konsumentów, a zatem wzrost zapotrzebowania na energię oraz jej nośniki, zarówno
sieciowe jak i w postaci paliw stałych, czy ciekłych. Z poniższego rysunku wynika, że liczba
ludności w gminie-miasto Grudziądz uległa w latach 2001-2014 zmniejszeniu o 3 224 osoby
(Rysunek 3-3).
25
101 000
97 176
97 676
97 971
98 438
98 869
99 074
99 134
99 090
99 244
99 578
99 827
89 000
100 024
92 000
100 189
95 000
100 400
Liczba mieszkańców
98 000
86 000
83 000
80 000
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Rysunek 3-3 Liczba ludności w gminie-miasto Grudziądz w latach 2001 – 2014
źródło: GUS
Duży wpływ na zmiany demograficzne mają takie czynniki jak: przyrost naturalny
będący pochodną liczby zgonów i narodzin, a także migracje krajowe oraz zagraniczne, które
w wyniku otwarcia zagranicznych rynków pracy szczególnie przybrały na sile, praktycznie
w skali całego kraju. Należy także zauważyć tendencję do przemieszczania się mieszkańców
do stref wiejskich będących w zasięgu komunikacyjnym sąsiadujących miast.
W poniższej tabeli porównano podstawowe wskaźniki demograficzne dotyczące miasta
Grudziądz w zestawieniu z analogicznymi wskaźnikami dla województwa kujawskopomorskiego oraz dla Polski.
26
Tabela 3-1 Porównanie podstawowych wskaźników demograficznych
Wskaźnik
Wielkość
Jednostka
97 176
osoby
57,8
km2
1682,4
os./km2
województwo
116,3
os./km2
kraj
123,1
os./km2
miasto
Stan ludności wg stałego miejsca zamieszkania na 31.12
Powierzchnia gminy – miasto Grudziądz
miasto
Gęstość zaludnienia
Przyrost naturalny
Saldo migracji
-0,11
%
województwo
0,00
%
kraj
0,00
%
miasto
-0,34
%
województwo
-0,14
%
kraj
-0,08
%
Trend z lat
1995-2014











 - trend spadkowy
 - bez zmian
 - trend wzrostowy
źródło: GUS
Średnia gęstość zaludnienia w Grudziądzu wynosi około 1 682 os./km2 i jest ponad
czternastokrotnie wyższa niż dla województwa kujawsko-pomorskiego. Zakładane zmiany
w strukturze demograficznej miasta wyznaczono na podstawie prognozy wykonanej przez
Główny Urząd Statystyczny dla gminy-miasto Grudziądz.
Prognoza GUS przewiduje do 2030 roku zmniejszenie liczby ludności o 13 306 osób,
co stanowi spadek w stosunku do stanu ludności z 2014 roku o 13,7%. Taki stopień zmian
jest prawdopodobny, jednakże dotychczasowy trend zmian liczby mieszkańców wskazuje na
mniejszy spadek liczby ludności.
W dalszej analizie trend oparty o prognozy GUS przyjęto jako pasywny (najbardziej
niekorzystny) scenariusz rozwoju miasta (Scenariusz A).
W scenariuszu umiarkowanym (Scenariusz B) przyjęto, że liczba ludności będzie się
zmniejszać zgodnie z trendem z ostatnich lat. Natomiast wariant aktywny (Scenariusz C)
wskazuje na utrzymanie liczby ludności w stosunku do 2014 roku. Wszystkie scenariusze
przedstawiono na rysunku 3-4.
27
110000
105000
100000
95000
Dotychczas
90000
85000
aktywny - utrzymanie
liczby ludności w
stosunku do 2014 r.
umiarkowany - wg trendu
z ostatnich lat
80000
75000
70000
pasywny - prognoza GUS
65000
60000
1990
1995
2000
2005
2010
2015
2020
2025
2030
2035
Rysunek 3-4 Prognoza demograficzna dla gminy-miasto Grudziądz
źródło: GUS, obliczenia własne FEWE
W ostatnich latach liczba ludności w wieku poprodukcyjnym uległa wzrostowi
w stosunku do liczby ludności w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym, co oznacza
stopniowe starzenie się społeczności miasta. Tę kwestię należy zaliczyć do negatywnych
wskaźników społeczno – gospodarczych, niemniej jednak nie jest to jedynie problem lokalny,
lecz dotyczący praktycznie całego kraju.
Liczba ludności w wieku produkcyjnym (w roku 2014 udział tej grupy w całkowitej
liczbie ludności wyniósł około 65,2%) w stosunku do roku 1995 nie zmieniła się. Natomiast
stosunek liczby mieszkańców pracujących w odniesieniu do wszystkich mieszkańców w wieku
produkcyjnym - na przestrzeni omawianego przedziału czasowego – zmalał o 1%.
Pozytywnym zjawiskiem jest natomiast rosnąca liczba podmiotów gospodarczych, co
świadczy o rozwoju gospodarczym miasta.
W kolejnej tabeli zestawiono wskaźniki zmian związanych z rynkiem pracy w gminiemiasto Grudziądz, województwie kujawsko-pomorskim oraz całym kraju.
28
Tabela 3-2 Wskaźniki zmian związanych z rynkiem pracy
Wskaźnik
Ludność w wieku produkcyjnym do liczby
mieszkańców ogółem
Ludność w wieku poprodukcyjnym do liczby
Ludność w wieku przedprodukcyjnym do liczby
Liczba pracujących w stosunku do liczby
mieszkańców w wieku produkcyjnym
Liczba podmiotów gospodarczych na 1000
mieszkańców
Trend z lat
1995-2014
Wielkość
Jednostka
miasto
65,2
%

województwo
63,3
%

kraj
63,0
%

miasto
20,3
%

województwo
18,4
%

kraj
19,0
%

miasto
14,5
%

województwo
18,3
%

kraj
18,0
%

miasto
35,9
%

województwo
33,2
%

kraj
35,8
%

miasto
82,8
l.p./1000os.

województwo
91,9
l.p./1000os.

kraj
107,1
l.p./1000os.

 - trend spadkowy
 - bez zmian
 - trend wzrostowy
źródło: GUS
3.3.2 Działalność gospodarcza
Na terenie miasta w 2014 roku zarejestrowanych były 8 042 firmy. W ciągu ostatnich
19 lat liczba ta wzrosła o ponad 112%. Dane o ilości podmiotów gospodarczych na terenie
miasta w latach 1995 – 2014 przedstawiono w tabeli 3-3.
29
Tabela 3-3 Liczba podmiotów gospodarczych wg klasyfikacji PKD 2007 w latach 2009 2014
Jednostka
miary
Wyszczególnienie
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Sekcja A - Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo
jed. gosp.
56
61
64
59
51
45
Sekcja B - Górnictwo i wydobywanie
jed. gosp.
4
3
3
6
7
7
Sekcja C - Przetwórstwo przemysłowe
jed. gosp.
644
591
594
575
586
571
Sekcja D - Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię
elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do
układów klimatyzacyjnych
jed. gosp.
6
5
7
10
12
11
Sekcja E - Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i
odpadami oraz działalność związana z rekultywacją
jed. gosp.
28
22
20
19
21
19
Sekcja F - Budownictwo
jed. gosp.
836
805
768
786
781
784
Sekcja G - Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów
samochodowych, włączając motocykle
jed. gosp.
2942
2541
2345
2285
2301
2247
Sekcja H - Transport i gospodarka magazynowa
jed. gosp.
679
599
512
483
482
467
Sekcja I - Działalność związana z zakwaterowaniem i
usługami gastronomicznymi
jed. gosp.
194
177
157
156
161
161
Sekcja J - Informacja i komunikacja
jed. gosp.
136
133
133
137
147
160
Sekcja K - Działalność finansowa i ubezpieczeniowa
jed. gosp.
398
373
366
348
328
313
Sekcja L - Działalność związana z obsługą rynku
nieruchomości
jed. gosp.
346
364
397
405
420
436
Sekcja M - Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna
jed. gosp.
507
475
471
500
521
521
Sekcja N - Działalność w zakresie usług administrowania i
działalność wspierająca
jed. gosp.
146
139
146
150
156
167
Sekcja O - Administracja publiczna i obrona narodowa;
obowiązkowe zabezpieczenia społeczne
jed. gosp.
30
29
31
27
27
27
Sekcja P - Edukacja
jed. gosp.
210
206
218
283
289
302
Sekcja Q - Opieka zdrowotna i pomoc społeczna
jed. gosp.
1127
1136
1152
1176
1204
1239
Sekcja R - Działalność związana z kulturą, rozrywką i
rekreacją
jed. gosp.
113
122
120
123
124
115
Sekcje S i T - Pozostała działalność usługowa, Gospodarstwa
domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe
produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby
jed. gosp.
448
438
418
424
451
450
źródło: GUS
30
Na poniższym rysunku przedstawiono udział liczby podmiotów w odpowiednich sekcjach
wg PKD2007.
Sekcje S i T
Sekcja R
Sekcja Q
Sekcja P
Sekcja O
Sekcja N
Sekcja M
Sekcja L
Sekcja K
Sekcja J
Sekcja I
Sekcja H
Sekcja G
Sekcja F
Sekcja E
Sekcja D
Sekcja C
Sekcja B
Sekcja A
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
2009
2010
2011
2012
2013
Rysunek 3-5 Udział liczby poszczególnych grup wg klasyfikacji PKD 2007
źródło: GUS
Na podstawie powyższej tabeli i rysunku do największych grup branżowych na terenie
Grudziądza należą w 2014 r. firmy z kategorii:

handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle
(2 227 podmiotów),

opieka zdrowotna i pomoc społeczna (1 239 podmiotów),

budownictwo (784 podmiotów).
3.3.3 Rolnictwo i leśnictwo
Teren miasta należy do obszarów o średniej koncentracji gruntów rolnych, które stanowią
około 25,5% jego powierzchni.
Szczegółowa struktura przeznaczenia gruntów na obszarze miasta została przedstawiona
na poniższym rysunku.
31
350
powierzchnia, ha
300
250
200
150
100
50
0
Rysunek 3-6 Użytkowanie gruntów na terenie gminy-miasto Grudziądz
źródło: GUS
3.4
Ogólna charakterystyka infrastruktury budowlanej
Obiekty budowlane znajdujące się na terenie miasta różnią się wiekiem, technologią
wykonania, przeznaczeniem, w związku z tym ich energochłonność jest także zróżnicowana.
Spośród wszystkich budynków wyodrębniono podstawowe grupy obiektów:

budynki mieszkalne jednorodzinne i wielorodzinne,

obiekty użyteczności publicznej,

obiekty handlowe, usługowe i przemysłowe – podmioty gospodarcze.
W sektorze budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej (budynki edukacyjne, urzędy,
obiekty sportowe) energia może być użytkowana do realizacji celów takich jak: ogrzewanie
i wentylacja, podgrzewanie wody, klimatyzacja, gotowanie, oświetlenie, napędy urządzeń
elektrycznych, zasilanie urządzeń biurowych i sprzętu AGD. W budownictwie tradycyjnym
energia zużywana jest głównie do celów ogrzewania pomieszczeń. Zasadniczymi czynnikami,
od których zależy to zużycie jest temperatura zewnętrzna i temperatura wewnętrzna
pomieszczeń ogrzewanych, a to z kolei wynika z przeznaczenia budynku. Charakterystyczne
minimalne temperatury zewnętrzne dane są dla poszczególnych stref klimatycznych kraju.
Podział na te strefy pokazano na poniższym rysunku.
32
Minimalna temperatura
zewnętrzna danej strefy
klimatycznej:

I strefa (-16oC),

II strefa (-18oC),

III strefa (-20oC),

IV strefa (-22oC),

V strefa (-24oC).
Rysunek 3-7 Mapa stref klimatycznych Polski i minimalne temperatury zewnętrzne
źródło: www.imgw.pl
Inne czynniki decydujące o wielkości zużycia energii w budynku to:

zwartość budynku (współczynnik A/V) – mniejsza energochłonność to minimalna
powierzchnia ścian zewnętrznych i płaski dach;

usytuowanie
względem
stron
świata
–
pozyskiwanie
energii
promieniowania
słonecznego – mniejsza energochłonność to elewacja południowa z przeszkleniami
i roletami opuszczanymi na noc; elewacja północna z jak najmniejszą liczbą otworów w
przegrodach zewnętrznych - w tej strefie budynku można lokalizować strefy
gospodarcze, natomiast pomieszczenia pobytu dziennego od strony południowej;

stopień osłonięcia budynku od wiatru;

parametry izolacyjności termicznej przegród zewnętrznych (tj. ściany, okna, stropy,
dachy itp.);

rozwiązania wentylacji wnętrz;

świadome, przemyślane wykorzystanie energii promieniowania słonecznego, energii
gruntu.
Poniższa tabela obrazuje jak kształtowały się standardy ochrony cieplnej budynków
w poszczególnych okresach. Po roku 1993 nastąpiła znaczna poprawa parametrów
energetycznych nowobudowanych obiektów, co bezpośrednio wiąże się ze zmniejszeniem strat
ciepła, wykorzystywanego do celów grzewczych.
33
Tabela 3-4 Przeciętne roczne zapotrzebowanie energii na ogrzewanie w budownictwie
mieszkaniowym w kWh/m2 powierzchni użytkowej
Rok budowy
do 1966
w latach 1967 - 1984
w latach 1985 - 1992
w latach 1993 - 1997
od 1998
źródło: KAPE
od
do
2
kWh/m kWh/m2
240
350
240
280
160
200
120
160
90
120
Orientacyjna klasyfikacja budynków mieszkalnych w zależności od jednostkowego zużycia
energii użytecznej w obiekcie podana jest w poniższej tabeli.
Tabela 3-5 Podział budynków ze względu na zużycie energii do ogrzewania
Zakres
jednostkowego
zużycia energii,
kWh/m2/rok
Rodzaj budynku
energochłonny
średnio
energochłonny
standardowy
Powyżej 150
energooszczędny
45 do 80
niskoenergetyczny
20 do 45
pasywny
Poniżej 20
120 do 150
80 do 120
źródło: KAPE
3.4.1 Zabudowa mieszkaniowa
Na terenie miasta Grudziądz można wyróżnić następujące rodzaje zabudowy
mieszkaniowej: jednorodzinną, wielorodzinną oraz rolniczą zagrodową. Dane dotyczące
budownictwa mieszkaniowego opracowano w oparciu o informacje GUS do roku 2014 oraz
Narodowy Spis Powszechny 2002 oraz 2011.
Na koniec 2014 roku na terenie miasta zlokalizowanych było 38 233 mieszkań o łącznej
powierzchni użytkowej 2 175 256 m2 (wg danych GUS). Wskaźnik powierzchni mieszkalnej
przypadającej na jednego mieszkańca wyniósł 22,38 m2/mieszk. i wzrósł w odniesieniu do
1995 roku o 5,4 m2/osobę. Średni metraż przeciętnego mieszkania wynosił 56,89 m2 (2014
rok) i wzrósł w odniesieniu do 1995 roku o 4,4 m2/mieszkańca. Rosnące wskaźniki związane
z gospodarką mieszkaniową stanowią pozytywny czynnik świadczący o wzroście jakości życia
społeczności miasta i stanowią podstawy do prognozowania dalszego wzrostu poziomu życia
34
w następnych latach.
W tabeli 3-6 i 3-7 zestawiono informacje na temat zmian w gospodarce mieszkaniowej.
Tabela 3-6 Statystyka mieszkaniowa z lat 1994 – 2014 dotycząca gminy-miasto Grudziądz
Mieszkania oddane do użytku w
danym roku
Mieszkania istniejące
Liczba
Powierzchnia
użytkowa
Liczba
Powierzchnia
użytkowa
sztuk
m2
sztuk
m2
1994
34 970
1 901 404
135
9257
1995
35 033
1 907 426
63
6022
1996
35 117
1 913 262
84
5836
1997
35 267
1 924 302
150
11040
1998
35 419
1 936 010
152
11708
1999
35 568
1 946 474
149
10464
2000
35 717
1 956 938
149
10 464
2001
36 006
1 975 996
289
19 058
2002
36 176
1 991 595
170
15 599
2003
36 247
2 003 277
71
11 682
2004
36 579
2 025 955
332
22 678
2005
36 705
2 039 414
126
13 459
2006
36 979
2 060 198
274
20 784
2007
37 185
2 074 920
206
14 722
2008
37 291
2 089 215
106
14 295
2009
37 498
2 107 011
207
17 796
2010
37 630
2 118 618
132
11 607
2011
37 771
2 133 048
141
14 430
2012
37 873
2 145 413
102
12 365
2013
38 080
2 162 952
207
17 539
2014
38 233
2 175 256
153
12 304
Rok
źródło: GUS
Na terenie miasta, pod względem liczby mieszkań i ich powierzchni użytkowej,
przeważa zabudowa wielorodzinna (ok. 74% powierzchni mieszkalnej). Najwięcej budynków
wzniesiono w latach 1971 - 1988 (ok. 40% budynków).
35
Tabela 3-7 Wskaźniki zmian w gospodarce mieszkaniowej
Wskaźnik
miasto
Gęstość zabudowy mieszkaniowej
województwo
kraj
miasto
Średnia powierzchnia mieszkania na 1 mieszkańca
województwo
kraj
miasto
Średnia powierzchnia mieszkania
województwo
kraj
miasto
Liczba osób na 1 mieszkanie
województwo
kraj
miasto
Liczba oddanych mieszkań w latach 1995-2014 na 1000
województwo
mieszkańców
kraj
miasto
Udział mieszkań oddawanych w latach 1995-2014
województwo
w całkowitej liczbie mieszkań
kraj
miasto
Średnia powierzchnia oddawanego mieszkania w latach
województwo
1995 - 2014
kraj
Wielkość
Jedn.
376,6
27,8
32,4
22,4
23,9
26,3
56,9
69,2
73,1
2,5
2,9
2,8
33,4
51,4
60,4
8,5
14,9
16,8
83,9
94,9
101,2
m pow.uż/ha
2
m pow.uż/ha
2
m pow.uż/ha
2
m /osobę
2
m /osobę
2
m /osobę
2
m /mieszk.
2
m /mieszk.
2
m /mieszk.
os./mieszk.
os./mieszk.
os./mieszk.
szt.
szt.
szt.
%
%
%
2
m /mieszk.
2
m /mieszk.
2
m /mieszk.
2
Trend z lat
1995-2014





















źródło: GUS
Udział procentowy liczby mieszkań oraz budynków wybudowanych w poszczególnych
okresach w mieście przedstawiono na rysunku 3-8.
36
25%
Udział procentowy
20%
23,0%
19,9%
17,8%
17,5%
22,6%
18,3%
15%
13,3%
11,0%
10,3%
10%
10,9%
9,5%
5,4%
5,3%
5%
0%
przed 1918
1918-1944
1945-1970
1971-1978
liczba mieszkań
1979-1988
1989-2002
po 2002
liczba budynków
Rysunek 3-8 Struktura wiekowa budynków wg liczby mieszkań i powierzchni
w mieście Grudziądz
źródło: GUS
Ogólny stan zasobów mieszkaniowych jest w zasadzie bardzo podobny do sytuacji miast na
terenie kraju. Zastosowane technologie w budynkach zmieniały się wraz z upływem czasu
i rozwojem technologii wykonania materiałów budowlanych oraz wymogów normatywnych.
Począwszy od najstarszych budynków, w których zastosowano mury wykonane z cegły oraz
kamienia wraz z drewnianymi stropami, kończąc na budynkach najnowocześniejszych, gdzie
zastosowano ocieplenie przegród budowlanych materiałami termoizolacyjnymi.
Na podstawie diagnozy stanu aktualnego zasobów mieszkaniowych w mieście można
stwierdzić, że duży udział w strukturze stanowią budynki charakteryzujące się często
dostatecznym stanem technicznym oraz niskim lub średnim stopniem termomodernizacji (część
budynków wielorodzinnych posiada jedynie wymienione okna w mieszkaniach oraz w częściach
wspólnych). Jednocześnie ogrzewanie piecowe występuje w 16% powierzchni mieszkaniowej.
W
poniższej
tabeli
przedstawiono
informacje
mieszkalnych na terenie gminy-miasto Grudziądz.
37
na
temat
administratorów
budynków
Tabela 3-8 Wykaz administratorów budynków mieszkalnych na terenie miasta Grudziądz
Nazwa
Ulica
Miasto
Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Nieruchomościami Sp. z o.o.
Mickiewicza 23
Grudziądz
Spółdzielnia Mieszkaniowa w Grudziądzu
Moniuszki 13
Grudziądz
Grudziądzkie Towarzystwo Budownictwa Społecznego Sp. z o.o.
Waryńskiego 2
Grudziądz
Spółdzielnia Mieszkaniowa Dom Marzeń
Kulerskiego 6a
Grudziądz
Lokalne Zrzeszenie Właścicieli Nieruchomości
Legionów 9
Grudziądz
Biuro Zarządu, Administracji i Obsługi Nieruchomości Mirosław Kaczerewski
Mickiewicza 17
Grudziądz
Zespół Zarządców Nieruchomości Sp. z o.o. Oddział Toruń - Biuro w Grudziądzu Chełmińska 115 p. II Grudziądz
Podmar Sp. z o.o.
Dworcowa 44
Grudziądz
Spółdzielnia Mieszkaniowa Młoda Rodzina
Sikorskiego 38
Grudziądz
Spółdzielnia Mieszkaniowa WZU
Kustronia 1
Grudziądz
Spółdzielnia Mieszkaniowa WĘZEŁ
Kalinkowa 1/1
Grudziądz
Spółdzielnia Mieszkaniowa NATALIA
Kościuszki 36
Grudziądz
MNISZEK - Spółdzielnia Mieszkaniowa
Podhalańska 12
Grudziądz
Spółdzielnia Mieszkaniowa PRZYSZŁOŚĆ
Kulerskiego 24
Grudziądz
Spółdzielnia Mieszkaniowo - Budowlana SOLIDARNI
Piłsudskiego 11
Grudziądz
Spółdzielnia Mieszkaniowa TĘCZA
Narutowicza 18/15
Grudziądz
Nieruchomość - Wycena Obrót Zarządzanie Henryk Soboczyński
Jaśminowa 22 l
Grudziądz
Adrian Warduliński
Traugutta 8
Grudziądz
Obsługa Nieruchomości "Partner" Kiziewicz Henryk
Rapackiego 33
Grudziądz
Twój Dom Biuro Zarządu i Administracji Nieruchomościami Joanna Lamali
Mickiewicza 27
Grudziądz
Ewax Zakład Handlowo-Usługowy Ewa Klimek
23 Stycznia 26
Grudziądz
źródło: analizy własne FEWE
3.4.2 Obiekty użyteczności publicznej
Na obszarze miasta znajdują się budynki użyteczności publicznej o zróżnicowanym
przeznaczeniu, wieku i technologii wykonania. Wykaz obiektów należących do gminy-miasto
Grudziądz przedstawiono w załączniku nr 1 do PGN. W załączniku 2 przedstawiono analizę
energochłonności oraz kosztów nośników dla poszczególnych obiektów.
3.4.3 Obiekty handlowe, usługowe, przedsiębiorstw produkcyjnych
Ważną rolę w bilansie energetycznym miasta Grudziądz odgrywają przedsiębiorstwa. Na
terenie miasta funkcjonuje Grudziądzki Park Przemysłowy. GPP został powołany do życia
w grudniu 2004 roku na mocy porozumienia zawiązanego przez miasto Grudziądz, Gminę
Grudziądz, Starostwo Grudziądzkie oraz OPEC GRUDZIĄDZ Sp. z o.o. Obecnie spółka posiada
38
dwóch udziałowców: gminę – miasto Grudziądz oraz OPEC Grudziądz Sp. z o.o. Ponadto do
największych przedsiębiorstw funkcjonujących na terenie miasta należą:
Tabela 3-9 Wykaz największych przedsiębiorstw na terenie miasta Grudziądz
L.p.
Nazwa
Lokalizacja
1
Carrefour Polska Sp. z o.o.
ul. Konarskiego 45, 86-300 Grudziądz
2
Centrum Handlowe Alfa
ul. Chełmińska 4, 86-300 Grudziądz
3
Chłodnia Grudziądz Sp. z o.o.
ul. Gen. Józefa Kustronia 13, 86-300 Grudziądz
4
Firma Dystrybucyjno - Serwisowa "KORYCKI" - Zakład Produkcji
Cukierniczej "Wisła" Zbigniew Korycki
ul. Porucznika Krzycha 1, 86-300 Grudziądz
5
Heutink Poland Sp. z o.o.
ul. Droga Mazowiecka 34A, 86-300 Grudziądz
6
Hydro-Vacuum S.A.
ul. Droga Jeziorna 8, 86-303 Grudziądz
7
La Rive S.A.
ul. Składowa 2-6, 86-300 Grudziądz
8
Limito S.A. - Zakład Przetwórstwa Ryb
ul. Droga Graniczna 21, 86-300 Grudziądz
9
MSU S.A.
ul. Szosa Toruńska 32-38, 86-300 Grudziądz
10
Polmlek Grudziądz Sp. z o.o.
ul. Magazynowa 8, 86-300 Grudziądz
11
Przedsiębiorstwo Budowy Dróg S.A. - Zakład Produkcji
Mieszanek Drogowych
Schumacher Packaging Zakład Grudziądz Sp. z o.o.
ul. Droga Graniczna 8, 86-300 Grudziądz
13
Rossmann Supermarkety Drogeryjne Polska Sp. z o.o. (siedziba:
ul. Św. Teresy od Dzieciątka Jezus 109, 91-222 Łódź)
Centrum Logistyczne w Grudziądzu: Droga Łąkowa
118, 86-300 Grudziądz
14
Taylor Prune Sp. z o.o.
15
16
Termetal Piotr Glaner Spółka komandytowa - Ocynkownia
Oddział w Grudziądzu
Unia Sp. z o.o.
17
Vadain International Sp. z o.o.
ul. Waryńskiego 32, 86-300 Grudziądz
18
Venture Industries Sp. z o.o. - Oddział Grudziądz
ul. Lotnicza 21a, 86-300 Grudziądz
19
Visscher-Caravelle Poland Sp. z o.o.
ul. Składowa 7, 86-300 Grudziądz
20
Wojskowe Zakłady Uzbrojenia S.A.
ul. Parkowa 42, 86-300 Grudziądz
21
Zakład Produkcji Obuwia "LEMIGO" Mirosław Garbacz
ul. Waryńskiego 32/36, 86-300 Grudziądz
12
ul. Parkowa 56, 86-300 Grudziądz
ul. Szosa Toruńska 32/38, 86-300 Grudziądz
źródło: analizy własne FEWE
Ponadto na terenie miasta funkcjonują spółki komunalne, a także Regionalny Szpital
Specjalistyczny im. dr. Wł. Biegańskiego w Grudziądzu.
39
4. Charakterystyka nośników energetycznych zużywanych na
terenie miasta Grudziądz
4.1
Opis ogólny systemów energetycznych miasta
Wydobycie paliw i produkcja energii stanowi jeden z najbardziej niekorzystnych dla
środowiska rodzajów działalności człowieka. Wynika to zarówno z ogromnej ilości użytkowanej
energii, jak i z istoty przemian energetycznych, którym energia musi być poddawana w celu
dostosowania do potrzeb odbiorców.
Miasto Grudziądz należy do grupy dużych gmin pod względem liczby ludności, która
wynosi około 97,2 tys. mieszkańców (rok 2014 wg GUS). Jedną z istotniejszych dziedzin
funkcjonowania
miasta
jest
gospodarka
energetyczna,
czyli
zagadnienia
związane
z zaopatrzeniem w energię, jej użytkowaniem i gospodarowaniem na terenie miasta
zapewniając bezpieczeństwo i równość dostępu do zasobów.
4.1.1 System ciepłowniczy
4.1.1.1
Informacje ogólne
Koncesję na wytwarzanie ciepła posiada spółka OPEC-INEKO Sp. z o. o., zwana dalej OPECINEKO. Działalność spółki prowadzona jest zgodnie z koncesją na wytwarzanie ciepła:
WCC/1247/21409/W/DSW/2012/AŚ z 27 czerwca 2014 r.
Koncesję na przesył i dystrybucję oraz obrót ciepłem na terenie miasta Grudziądz posiada
spółka OPEC-SYSTEM Sp. z o. o., zwana dalej OPEC-SYSTEM.
Działalność OPEC-SYSTEM prowadzona jest zgodnie z uzyskanymi od Prezesa Urzędu
Regulacji Energetyki koncesjami na:

przesyłanie i dystrybucję ciepła: PCC/1205/21412/W/OPO/2013/AJ z 30 kwietnia 2013 r.,

obrót ciepłem: OCC/356/21412/W/OPO/2013/AJ z 30 kwietnia 2013 r.
OPEC-INEKO posiada źródło ciepła oraz energii elektrycznej:

ul. Budowlanych 7 o mocy nominalnej 200,3 MWt (K1-K3 – kotły parowe OR-32, K4 i K5 –
kotły wodne WR-25, K7 – kocioł wodny WR-10),
Na terenie miasta Grudziądz działalność prowadzi także spółka OPEC-TERMO Sp. z o. o.,
zajmująca się wytwarzaniem ciepła w kotłowniach lokalnych:
40

ul. Nadgórna 47 o mocy nominalnej 0,13 MW,

ul. Kosynierów Gdyńskich 35 o mocy nominalnej 0,08 MW,

ul. Kosynierów Gdyńskich 17 o mocy nominalnej 0,066 MW,

ul. Ratuszowa 1 o mocy nominalnej 0,315 MW,

ul. Jaśminowa 2 o mocy nominalnej 0,175 MW,

ul. Lipowa 33 o mocy nominalnej 0,46 MW,

ul. Lipowa 42 o mocy nominalnej 0,042 MW,

ul. Łyskowskiego 35 o mocy nominalnej 0,15 MW,

ul. Sportowców 2 o mocy nominalnej 0,05 MW,

ul. Konarskiego 10 o mocy nominalnej 0,08 MW,

ul. Parkowa 12 o mocy nominalnej 0,285 MW,

ul. Dworcowa 35 o mocy nominalnej 0,13 MW,

ul. Groblowa 15 o mocy nominalnej 0,13 MW,

ul. Klasztorna 4 o mocy nominalnej 0,045 MW,

ul. Wodna 3-5 o mocy nominalnej 0,17 MW,

ul. Legionów 28 o mocy nominalnej 0,13 MW,

ul. Wybickiego 38 o mocy nominalnej 0,13 MW,

ul. Solna 9a o mocy nominalnej 0,17 MW,

ul. Nadgórna 30 o mocy nominalnej 0,279 MW,

ul. Armii Krajowej 39 o mocy nominalnej 0,17 MW,

ul. Jagiełły 9 o mocy nominalnej 0,3 MW,

ul. Bema 1 o mocy nominalnej 0,3 MW.
Podstawowe informacje dotyczące źródła OPEC-INEKO podano w tabelach od 4-1 do 4-2.
Emisję gazową i pyłu do atmosfery w latach 2012 – 2014 ze źródła należącego do OPECINEKO podano w tabeli 4-3.
Tabela 4-1 Podstawowe dane techniczne dotyczące źródła ciepła w OPEC-INEKO
Typ kotła/urządzenia
CŁ I
CŁ II
Rodzaj paliwa
węgiel kamienny
węgiel kamienny /
biomasa
Wydajność nominalna
200,3 MWt
Sprawność nominalna
86,77%
Źródło: ankietyzacja
41
Tabela 4-2 Podstawowe dane dotyczące instalacji ograniczających emisję zanieczyszczeń
do powietrza w OPEC-INEKO
Parametr/kocioł
CŁ I
CŁ II
K1: 2 odpylacze multicyklonowe przelowowe,
cyklofiltr z filtrami workowymi
K2: 2 odpylacze multicyklonowe przelowtowe,
2 odpylacze cyklonowe bateryjne
K7: odpylacz
cyklonowy bateryjny
Rodzaj odpylania
K3: 2 odpylacze multicyklonowe przelowtowe,
2 odpylacze cyklonowe bateryjne
K4: 2 odpylacze multicyklonowe przelotowe,
bateria cyklonów
K5: 2 odpylacze multicyklonowe przelotowe,
bateria cyklonów
K1-K3: 87,84% - 94,65%
Sprawność odpylania
K7: 84,61% - 88,74%
(projektowana)
K4-K5: 87,48% - 89,62%
K7: 84,61% - 88,74%
Wysokość kominów
[m]
81,25 m
40 m
Tabela 4-3 Emisja zanieczyszczeń i zużycie paliw w OPEC-INEKO
Wyszczególnienie
Jednostka
Dwutlenek siarki (SO2)
CŁ I + CŁ II
2012
2013
2014
Mg/rok
200,071
208,104
193,759
Dwutlenek azotu (NO2)
Mg/rok
96,696
111,475
100,635
Tlenek węgla (CO)
Mg/rok
33,433
42,533
41,660
Dwutlenek węgla (CO2)
Mg/rok
132922
145145
130351
B(a)P
Mg/rok
0,0263
0,0274
0,0251
Pył
Mg/rok
70,313
129,611
109,381
Sadza
Mg/rok
1,853
1,738
1,406
Ilość zużytego paliwa
Mg/rok
65362,48
68458,8
61044,717
Ilość zużytego paliwa dodatkowego
Mg/rok
50304,72
25479,38
25323,961
Ilość zużytej energii elektrycznej
MWh/rok
8788,002
7272,646
6921,442
42
W poniższych tabelach zestawiono informacje dotyczące źródeł OPEC-TERMO.
Tabela 4-4 Podstawowe dane dotyczące źródeł OPEC-TERMO
Źródło
Typ
kotła/urządzenia
Rodzaj
paliwa
Moc
nominalna
Wysokość
kominów
Nadgórna 47
Viessmann
gaz ziemny
0,13 MW
19 m
Kosynierów
Gdyńskich 35
Viessmann
gaz ziemny
0,08 MW
18 m
Kosynierów
Gdyńskich 17
Viessmann
gaz ziemny
0,066 MW
18 m
Ratuszowa 1
Viessmann – kocioł
wodny
gaz ziemny
0,315 MW
25 m
Jaśminowa 2
STREBEL – kocioł
wodny
gaz ziemny
0,175 MW
12 m
Lipowa 33
Viessmann – kocioł
wodny
gaz ziemny
0,46 MW
b. d.
Lipowa 42
STREBEL – kocioł
wodny
gaz ziemny
0,042 MW
12 m
Łyskowskiego 35
CA 757
gaz ziemny
0,15 MW
12 m
Sportowców 2
Vitola
gaz ziemny
0,05 MW
11 m
Konarskiego 10
Viessmann
gaz ziemny
0,08 MW
12 m
Parkowa 12
Viessmann
gaz ziemny
0,285 MW
15 m
Dworcowa 35
Viessmann
gaz ziemny
0,13 MW
6m
Groblowa 15
Viessmann
gaz ziemny
0,13 MW
15 m
Klasztorna 4
Viessmann
gaz ziemny
0,045 MW
14 m
Wodna 3-5
Buderus
gaz ziemny
0,17 MW
26 m
Legionów 28
Viessmann
gaz ziemny
0,13 MW
17,5 m
Wybickiego 38
Viessmann
gaz ziemny
0,13 MW
12,7 m
Solna 9a
Viessmann
gaz ziemny
0,17 MW
20 m
43
Źródło
Typ
kotła/urządzenia
Rodzaj
paliwa
Moc
nominalna
Wysokość
kominów
Nadgórna 30
Viessmann
gaz ziemny
0,279 MW
18 m
Armii Krajowej 39
Viessmann
gaz ziemny
0,17 MW
15 m
Jagiełły 9
Rumia
gaz ziemny
0,3 MW
18 m
Bema 1
Rumia
olej opałowy
lekki
0,3 MW
16 m
Tabela 4-5 Emisja zanieczyszczeń i zużycie paliw w OPEC-TERMO w 2012 r.
Źródło
Dwutlenek
Dwutlenek
siarki (SO2), azotu (NO2),
Mg
Mg
Tlenek
węgla
(CO),
Mg
Dwutlenek
węgla (CO2),
Mg
Pył, Mg
Ilość
zużytego
paliwa
Nadgórna 47
0,0005
0,0172
0,0034
22,676
0,000006
11338 m3
Kosynierów
Gdyńskich 35
0,0006
0,0222
0,0044
29,272
0,000007
14636 m3
Kosynierów
Gdyńskich 17
0,0006
0,0219
0,0043
28,762
0,000007
14381 m3
Ratuszowa 1
0,0025
0,0945
0,0186
124,332
0,00003
62166 m3
Jaśminowa 2
0,0012
0,0456
0,0090
59,936
0,000015
29968 m3
Lipowa 33
0,004
0,1465
0,0289
192,802
0,00005
96401 m3
Lipowa 42
0,00044
0,0166
0,0033
21,836
0,0000055
10918 m3
Łyskowskiego
35
0,0009
0,0323
0,0064
42,552
0,000011
21276 m3
Sportowców 2
0,00034
0,0130
0,0026
17,162
0,000004
8581 m3
Konarskiego
10
0,00043
0,0163
0,0032
21,47
0,000005
10735 m3
Parkowa 12
0,0024
0,0903
0,0178
118,876
0,00003
59438 m3
Dworcowa 35
0,0009
0,0341
0,0067
44,908
0,00001
22454 m3
Groblowa 15
0,0007
0,0283
0,0056
37,242
0,00001
18621 m3
Klasztorna 4
0,0003
0,0131
0,0026
17,288
0,000004
8644 m3
Wodna 3-5
0,0017
0,0635
0,0125
83,552
0,00002
41776 m3
44
Źródło
Dwutlenek
Dwutlenek
siarki (SO2), azotu (NO2),
Mg
Mg
Tlenek
węgla
(CO),
Mg
Dwutlenek
węgla (CO2),
Mg
Pył, Mg
Ilość
zużytego
paliwa
Legionów 28
0,0008
0,0306
0,0060
40,214
0,00001
20107 m3
Wybickiego 38
0,0008
0,0302
0,0060
39,74
0,00001
19870 m3
Solna 9a
0,0009
0,0327
0,0064
42,992
0,000011
21496 m3
Nadgórna 30
0,005
0,1835
0,0362
241,476
0,00006
120738 m3
Armii Krajowej
39
0,00125
0,0474
0,0094
62,348
0,00002
31174 m3
Jagiełły 9
0,0021
0,0811
0,0160
106,67
0,00003
53335 m3
Bema 1
0,0287
0,0370
0,0107
50,6369
0,006376
15,66 Mg
ŁĄCZNIE
0,05706
1,0979
0,22
1446,7429
0,0067315
-
Źródło
Dwutlenek
siarki (SO2),
Mg
Dwutlenek
Tlenek
Dwutlenek
azotu (NO2),
węgla
węgla (CO2),
Mg
(CO), Mg
Mg
Pył, Mg
Ilość
zużytego
paliwa
Nadgórna 47
0,0004
0,0159
0,0031
20,912
0,000005
10456 m3
Kosynierów
Gdyńskich 35
0,0006
0,0237
0,0047
31,2
0,000008
15600 m3
Kosynierów
Gdyńskich 17
0,0007
0,0252
0,0050
33,202
0,000008
16601 m3
Ratuszowa 1
0,002
0,0899
0,0177
118,284
0,00003
59142 m3
Jaśminowa 2
0,00095
0,0362
0,0071
47,602
0,000012
23801 m3
Lipowa 33
0,0041
0,1562
0,0308
205,502
0,00005
102751 m3
Lipowa 42
0,0004
0,0147
0,0029
19,34
0,000005
9670 m3
Łyskowskiego
35
0,00084
0,0317
0,0063
41,776
0,00001
20888 m3
Sportowców 2
0,00035
0,0132
0,0026
17,306
0,000004
8653 m3
Konarskiego
10
0,0004
0,0150
0,0030
19,776
0,000005
9888 m3
Parkowa 12
0,0025
0,0937
0,0185
123,242
0,00003
61621 m3
45
Źródło
Dwutlenek
siarki (SO2),
Mg
Dwutlenek
Tlenek
Dwutlenek
azotu (NO2),
węgla
węgla (CO2),
Mg
(CO), Mg
Mg
Pył, Mg
Ilość
zużytego
paliwa
Dworcowa 35
0,0009
0,0339
0,0067
44,568
0,00001
22284 m3
Groblowa 15
0,0007
0,0271
0,0053
35,594
0,000009
17797 m3
Klasztorna 4
0,0004
0,0150
0,0030
19,766
0,000005
9883 m3
Wodna 3-5
0,0014
0,0542
0,0107
71,252
0,00002
35626 m3
Legionów 28
0,001
0,0365
0,0072
48,004
0,00001
24002 m3
Wybickiego 38
0,0008
0,0321
0,0063
42,296
0,00001
21148 m3
Solna 9a
0,0009
0,0335
0,0066
44,026
0,00001
22013 m3
Nadgórna 30
0,00424
0,1611
0,0318
211,912
0,000053
105956 m3
Armii Krajowej
39
0,002
0,0735
0,0145
96,744
0,00002
48372 m3
Jagiełły 9
0,002
0,0923
0,0182
121,512
0,00003
60756 m3
Bema 1
0,0271
0,0349
0,0101
47,8658
0,006027
6,141 Mg
ŁĄCZNIE
0,05468
1,1095
0,2221
1461,682
0,006371
-
Źródło
Dwutlenek
siarki (SO2),
Mg
Dwutlenek
Tlenek
Dwutlenek
azotu (NO2),
węgla
węgla (CO2),
Mg
(CO), Mg
Mg
Pył, Mg
Ilość
zużytego
paliwa
Nadgórna 47
0,0004
0,0139
0,0027
18,246
0,000005
9123 m3
Kosynierów
Gdyńskich 35
0,0005
0,0206
0,0041
27,116
0,000007
13558 m3
Kosynierów
Gdyńskich 17
0,0006
0,0227
0,0045
29,866
0,000007
14933 m3
Ratuszowa 1
0,0025
0,0948
0,0187
124,74
0,00003
62370 m3
Jaśminowa 2
0,0008
0,0290
0,0057
38,122
0,00001
19061 m3
Lipowa 33
0,0038
0,1431
0,0282
188,27
0,00005
94135 m3
Lipowa 42
0,00034
0,0129
0,0025
16,918
0,000004
8459 m3
46
Źródło
Dwutlenek
siarki (SO2),
Mg
Dwutlenek
Tlenek
Dwutlenek
azotu (NO2),
węgla
węgla (CO2),
Mg
(CO), Mg
Mg
Pył, Mg
Ilość
zużytego
paliwa
Łyskowskiego
35
0,0009
0,0334
0,0066
44,002
0,00001
22001 m3
Sportowców 2
0,00035
0,0132
0,0026
17,306
0,000004
8653 m3
Konarskiego
10
0,0004
0,0161
0,0032
21,224
0,000005
10612 m3
Parkowa 12
0,003
0,1078
0,0213
141,81
0,00004
70905 m3
Dworcowa 35
0,0008
0,0286
0,0056
37,662
0,00001
18831 m3
Groblowa 15
0,00063
0,0241
0,0048
31,746
0,000008
15873 m3
Klasztorna 4
0,0003
0,0113
0,0022
14,932
0,000004
7466 m3
Wodna 3-5
0,0013
0,0502
0,0099
66,118
0,00002
33059 m3
Legionów 28
0,0007
0,0274
0,0054
36,07
0,000009
18035 m3
Wybickiego 38
0,0007
0,0281
0,0056
37,022
0,000009
18511 m3
Solna 9a
0,0008
0,0318
0,0063
41,81
0,00001
20905 m3
Nadgórna 30
0,0046
0,1762
0,0348
231,886
0,000058
115943 m3
Armii Krajowej
39
0,0013
0,0497
0,0098
65,35
0,000015
32675 m3
Jagiełły 9
0,0024
0,0916
0,0181
120,576
0,00003
60288 m3
Bema 1
-
-
-
-
-
-
ŁĄCZNIE
0,02712
1,0265
0,2026
1350,792
0,000345
-
W poniższych tabelach przedstawiono także informacje dotyczące
ciepłowniczych oraz węzłów cieplnych na terenie miasta Grudziądz.
47
długości
sieci
Tabela 4-8 Długość sieci ciepłowniczej w latach 2012 – 2014 – Elektrociepłownia
Długość sieci
Straty
przesyłowe
ciepła
łącznie
w tym
preizolowane
km
km
%
2012
89,109
39,111
15,65
2013
89,994
39,618
15,09
2014
90,081
39,819
14,41
Rok
Tabela 4-9 Długość sieci ciepłowniczej w latach 2012 – 2014 – Elektrociepłownia –
własność odbiorców
Długość sieci – własność
odbiorców
Rok
Straty
przesyłowe
ciepła
łącznie
w tym
preizolowane
km
km
%
2012
2,168
-
-
2013
2,168
-
-
2014
2,168
-
-
Tabela 4-10 Długość sieci ciepłowniczej w latach 2012 – 2014 – Kotłownie lokalne
(Lipowa 33)
Długość sieci
Straty
przesyłowe
ciepła
łącznie
w tym
preizolowane
km
km
%
2012
0,43
0,43
-
2013
0,43
0,43
-
Rok
48
Długość sieci
Rok
2014
Straty
przesyłowe
ciepła
łącznie
w tym
preizolowane
km
km
%
90,081
0,43
-
Jak wynika z powyższych tabel długość sieci przesyłowej wzrasta co świadczy
o systematycznym rozwoju systemu. Jednocześnie należy zauważyć zmniejszające się straty
przesyłowe związane z dostarczaniem ciepła do odbiorców. W poniższej tabeli przedstawiono
liczbę węzłów ciepłowniczych grupowych oraz indywidualnych będących w własnością OPEC
oraz innych podmiotów.
Tabela 4-11 Dane dotyczące liczby węzłów cieplnych na terenie miasta Grudziądz
w poszczególnych grupach odbiorców w latach 2012 - 2014
Liczba węzłów cieplnych, szt.
Rok
Grupowe będące Indywidualne będące
własnością OPEC
własnością OPEC
Węzły nie będące
własnością OPEC
RAZEM
2012
85
451
76
612
2013
94
450
76
620
2014
97
449
76
622
4.1.1.2
Odbiorcy i zużycie ciepła sieciowego
Na terenie miasta Grudziądz ciepło sieciowe dostarczane jest do odbiorców przez
przedsiębiorstwo OPEC-SYSTEM. W poniższych tabelach przedstawiono informacje dotyczące
ilości odbiorców, zużycia oraz mocy zamówionej przez odbiorców ciepła sieciowego na
terenie miasta miasta Grudziądz będących klientami OPEC-SYSTEM.
49
Tabela 4-12 Dane dotyczące liczby odbiorców ciepła sieciowego w poszczególnych
grupach odbiorców w latach 2012 - 2014 – OPEC-SYSTEM
Grupa odbiorców
Liczba odbiorców ciepła sieciowego
w poszczególnych latach – OPEC-SYSTEM, szt.
2012
2013
2014
Przemysł
27
28
25
Gospodarstwa domowe
408
411
414
Handel, usługi
1
1
1
Użyteczność publiczna
274
273
283
Pozostali odbiorcy
2
2
2
RAZEM
712
715
724
Liczba odbiorców ciepła sieciowego w ostatnich trzech latach wzrosła głównie
w grupie budynków mieszkalnych jak i obiektów użyteczności publicznej. Na poniższym
wykresie przedstawiono udział liczby poszczególnych typów odbiorców ciepła sieciowego.
Handel, usługi
0,14%
Gospodarstwa
domowe
57,18%
Użyteczność
publiczna
39,09%
Przemysł
3,45%
Pozostali odbiorcy
0,14%
Rysunek 4-1 Struktura odbiorców ciepła w poszczególnych grupach odbiorców w 2014 r.
50
Tabela 4-13 Dane dotyczące ilości ciepła dostarczonego odbiorcom w latach 2012 – 2014
– OPEC-SYSTEM
Grupa odbiorców
Ilość ciepła dostarczonego odbiorcom
w poszczególnych latach – OPEC-SYSTEM, GJ
2012
2013
2014
Przemysł
501 778,50
487 367,40
462 311,40
Gospodarstwa
domowe
583 940,10
577 662,30
529 633,00
Handel, usługi
57,00
102,00
45,00
262 436,40
259 220,10
233 700,90
Pozostali odbiorcy
1 937,00
2 201,00
1 864,00
RAZEM
1 350 149,00
1 326 552,80
1 227 554,30
w tym para
471 641,00
460 901,00
441 018,00
Jak wynika z powyższej tabeli zużycie ciepła w ostatnich latach spada. Należy
zauważyć że na dynamikę zapotrzebowania na ciepło wpływ ma wiele czynników takich jak
np. pogoda w sezonie grzewczym, stopień termomodernizacji jak również koszty ogrzewania
budynków odbiorców końcowych. Na poniższym rysunku przedstawiono udział zużycia ciepła
sieciowego w podziale na poszczególne sektory odbiorców.
Gospodarstwa
domowe
43%
Przemysł
38%
Pozostali odbiorcy
0%
Użyteczność
publiczna
19%
Handel, usługi
0%
Rysunek 4-2 Udział odbiorców w poszczególnych grupach pod względem ilości
dostarczanego ciepła w 2014 r.
51
Z powyższego wykresu wynika, iż głównymi odbiorcami ciepła są grupy
„Gospodarstwa domowe” oraz „Przemysł”. Roczne zużycie ciepła spadło z ok. 1350 TJ
(w 2012 r.) do 1227 TJ (w 2014 r.).
ilość ciepła dostarczonego odbiorcom, GJ
1 400 000
1 350 000
1 300 000
1 250 000
1 200 000
1 150 000
1 100 000
1 050 000
2012
2013
2014
Rysunek 4-3 Trend ilości sprzedanego ciepła w latach 2012 – 2014
Wraz ze zmniejszeniem ilości zużytego ciepła zmniejsza się również poziom mocy
zamówionej przez odbiorców. W poniższej tabeli przedstawiono moc zamówioną w latach
2012 – 2014.
Tabela 4-14 Dane dotyczące mocy zamówionej w latach 2012 – 2014 – OPEC-SYSTEM
Grupa odbiorców
Ilość mocy zamówionej w poszczególnych
latach – OPEC-INEKO, MW
2012
2013
2014
Przemysł
28,3828
29,1727
29,0510
Gospodarstwa domowe
82,2167
81,3733
81,1610
Handel, usługi
0,0070
0,0210
0,0040
47,4604
46,0658
46,1793
Pozostali odbiorcy
0,6000
0,4500
0,3000
RAZEM
158,6669
157,0828
156,6953
52
4.1.1.3
Plany rozwojowe dla systemu ciepłowniczego na terenie miasta Grudziądz
Na podstawie informacji uzyskanych z Grupy OPEC, przedsiębiorstwo planuje do 2020 r.
prowadzenie inwestycji dotyczących wytwarzania ciepła i energii elektrycznej w skojarzeniu,
przesyłania i dystrybucji ciepła, czy wytwarzania ciepła w kotłowniach lokalnych. Planowane
inwestycje przedstawiono poniżej.
I.
Wytwarzanie ciepła i energii elektrycznej w kogeneracji - Elektrociepłownia
1. Zwiększenie mocy wytwórczej – budowa kotła. Budowa kotła parowego – odbudowa
rezerwy mocy cieplnej oraz pokrycie planowanego zwiększonego zapotrzebowania na
parę technologiczną przez Schumacher Packaging Zakład Grudziądz Sp. z o. o. i
ewentualnych nowych odbiorców.

Przewidywany termin realizacji: lata 2017 – 2018 zależnie od przepisów
w zakresie OZE

Szacowane koszty: ok. 9 000 000,00 zł

Finansowanie: środki własne, środki unijne
2. Zmniejszenie oddziaływania na środowisko
a) Budowa instalacji oczyszczania spalin dla CŁ II (kotły K1 do K5) – celem zadania
jest określenie najkorzystniejszego systemu oczyszczania spalin dla pracujących
kotłów w Elektrociepłowni.

Przewidywany termin realizacji: lata 2016 – 2020

Szacowane koszty: 37 090 000,00 zł

Finansowanie: środki własne
b) Modernizacja układu odpylania dla kotła WR-10 – zadanie polega na wymianie
istniejącego układu odpylania dla kotła WR-10 w CŁ I na nowy celem
dostosowania do standardów emisyjnych spalin i hałasu wymaganych prawem
i obejmuje wykonanie projektu oraz demontaż istniejącego układu odpylania
i montaż nowego układu odpylania.

Przewidywany termin realizacji: lata 2014 i 2015

Szacowany koszt całkowity: ok. 550 000,00 zł (192 500,00 zł – 2014 r.,
375 500,00 zł – 2015 r.)

c) Poprawa jakości ścieków technologicznych i deszczowych wprowadzanych do
Rowu Hermana – zadanie polega na modernizacji instalacji oczyszczającej
ścieki. Celem zadania jest dotrzymanie wskaźników zanieczyszczeń w ściekach
i uzyskanie poziomu niższego o 10% od dopuszczalnych.

Termin realizacji: lata 2015 i 2016

Szacowany koszt całkowity: 400 000,00 zł

53
3. Poprawa sprawności wytwarzania ciepła poprzez:

oczyszczanie powierzchni ogrzewalnych kotłów poprzez zabudowę
instalacji
oczyszczających
lub
stosowanie
katalizatorów
dodawanych do paliwa. Celem jest osiągnięcie zmniejszenia ilości
czyszczeń kotłów, a tym samym przerw w ich pracy,

zmniejszenie strat technologicznych elektrociepłowni, głównie
w układach parowych, poprzez likwidację drobnych ubytków pary,
która przenika do atmosfery,

zwiększenie sprawności turbin (proces rozpoczęty w 2014 r.).

Termin realizacji: lata 2016-2020

Szacowany koszt: 600 000,00 zł

4. Poprawa efektywności energetycznej poprzez:

optymalizację i modernizację procesów układów pompowych oraz
wentylatorowych,

ograniczenie zużycia energii elektrycznej na potrzeby własne,

modernizację układów zasilania potrzeb własnych,

automatyzację procesu podawania paliwa.
Działania modernizacyjno-odtworzeniowe ze względu na wiek i stopniowe
wyeksploatowanie urządzeń (w tym falowników). Celem jest zmniejszenie zużycia
energii elektrycznej zużywanej na potrzeby własne Elektrociepłowni.
II.


Szacunkowe koszty: 1 500 000,00 zł

Finansowanie: środki własne.
Przesyłanie i dystrybucja ciepła:
1. sieci:
a) Budowa przyłączy do budynków nowych odbiorców.


Szacowany koszt: 1 800 000,00 zł

b) Budowa i przebudowa sieci cieplnej rozdzielczej z przyłączami na OM
Kopernika – inwestycja odtworzeniowa.



Finansowanie: środki własne, środki unijne.
c) Przebudowa zasilania centralnego ogrzewania z węzłów grupowych na
54
indywidualne dla obiektów zasilanych z Wymiennikowni I i II OM
Strzemięcin
w Grudziądzu.
Osiedlowe
sieci
i
przyłącza.
Inwestycja
odtworzeniowa.

Termin realizacji: 2019 r.


d) Budowa i przebudowa sieci cieplnej rozdzielczej z przyłączami na OM
Mniszek. Inwestycja odtworzeniowa.



2. węzły:
a) Budowa węzłów cieplnych w budynkach nowych odbiorców.



b) Modernizacja istniejących węzłów cieplnych min. 5 szt. na rok.



c) Budowa indywidualnych dwufunkcyjnych węzłów cieplnych w zastępstwie
zasilania z grupowego węzła centralnego ogrzewania (przy możliwości
konwersji sieci niskoparametrowej na sieć wysokoparametrową) lub
rozbudowa węzła cieplnego o moduł przygotowania ciepłej wody
użytkowej.



d) Monitoring węzłów oraz zdalne systemy odczytu liczników.



e) Modernizacja istniejących indywidualnych węzłów cieplnych oraz budowa
indywidualnych węzłów cieplnych w zastępstwie grupowych na o/m
Kopernika.



f) Przebudowa zasilania centralnego ogrzewania z węzłów grupowych na
55
indywidualne
dla
zlokalizowanych
obiektów
na
OM
zasilanych
z
Strzemięcin
w
Wymiennikowni
Grudziądzu.
I
i
II
Inwestycja
odtworzeniowa.



g) Modernizacja istniejących indywidualnych węzłów cieplnych oraz budowa
indywidualnych węzłów cieplnych w zastępstwie grupowych na o/m
Mniszek.
III.



Wytwarzanie ciepła – kotłownie lokalne:
1. Nowy system monitoringu dla wszystkich kotłowni – stały bezpośredni nadzór
nad parametrami pracy wszystkich kotłowni.

Termin realizacji: 2015 r. (zrealizowano)


2. Budowa kotłowni w budynku Lipowa – budowa małej kotłowni na potrzeby
grzania ciepłej wody dla wspólnoty mieszkaniowej Lipowa 37 i 37a w sezonie
letnim.



3. Wymiana kotłów w kotłowniach Klasztorna, Ratuszowa, Wodna, Parkowa,
Jagiełły, Lipowa 33 – zainstalowanie nowych kotłów o wysokiej sprawności w
miejscu wyeksploatowanych o niskich parametrach technicznych.



4. Likwidacja
kotłowni
Groblowa,
Konarskiego,
Legionów,
Wybickiego,
Sportowców, Armii Krajowej. Budowa węzłów cieplnych z podłączeniem do
miejskiej sieci ciepłowniczej.



56
4.1.2 System gazowniczy
4.1.2.1
Informacje ogólne
PGNiG S. A. dostarcza do odbiorców zlokalizowanych na obszarze miasta Grudziądz gaz
ziemny wysokometanowy typu E (dawniej GZ-50) o parametrach określonych w PN-C04753-E:

ciepło spalania1 - zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 2 lipca 2010 r.
w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego - nie mniejsze
niż 34,0 MJ/m3 – Taryfa jednakże stanowi, że nie może być mniejsze niż 38,0 MJ/m3,
za standardową przyjmując wartość 39,5 MJ/m3,

wartość opałowa2 - nie mniejsza niż 31,0 MJ/m3.
Operatorem oraz właścicielem infrastruktury gazowej średniego, podwyższonego
średniego oraz wysokiego ciśnienia na terenie miasta Grudziądz jest Polska Spółka
Gazownictwa sp. z o.o. – Oddział w Gdańsku (PSG).
Oddział w Gdańsku (dawniej Pomorska Spółka Gazownictwa sp. z o.o.) rozpoczął
działalność 1 lipca 2013 roku. Przekształcenie spółki w oddział było rezultatem konsolidacji
obszaru dystrybucji Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa SA, w efekcie której sześć
spółek gazownictwa zajmujących się dystrybucją gazu ziemnego w Polsce zostało
połączonych w jedną spółkę ogólnopolską. Oddziału w Gdańsku obejmuje województwa:
pomorskie, kujawsko-pomorskie, część warmińsko-mazurskiego oraz trzy gminy
z województwa zachodnio-pomorskiego.
Oddział w Gdańsku prowadzi działalność na obszarze obejmującym 359 gmin, w tym: 57
gmin miejskich, 78 gmin miejsko-wiejskich, 224 gmin wiejskich. Łącznie wszystkie gminy
zajmują powierzchnię 54 620 km2, na której zamieszkuje 5443 tys. osób. Gaz ziemny jest
doprowadzony do 142 gmin.
1
Ciepło spalania gazu jest ilością ciepła wydzieloną przy całkowitym spaleniu 1m 3 gazu. Jednostką
ciepła spalania gazu jest MJ/m3 gazu w warunkach normalnych tzn. przy ciśnieniu 101,3 kPa
i w temperaturze 250C.
2
Wartość opałowa odpowiada ilości ciepła wydzielonego przy spaleniu 1m 3 gazu, gdy woda zawarta
w produktach spalania występuje w postaci pary (wartość opałowa jest mniejsza od ciepła spalania
o wielkość ciepła skraplania pary wodnej).
57
Rysunek 4-4 Schemat funkcjonowania oddziałów PSG w Polsce
Źródło: www.psgaz.pl
Na terenie miasta Grudziądz znajduje się sieć gazowa średniego i wysokiego ciśnienia
oraz stacje redukcyjno-pomiarowe będące własnością PSG Oddział w Gdańsku. Wykaz stacji
oraz długości sieci przedstawiono w poniższych tabelach.
Tabela 4-15 Charakterystyka stacji redukcyjno – pomiarowych związanych z zasilaniem
miasta Grudziądz
Lp. Lokalizacja / Nazwa stacji Przepustowość nominalna, m3/h Rok budowy
1
Kosynierów Gdyńskich
3000
2004
2
Nad Torem
1500
1999
3
Polskich Skrzydeł
2000
1995
4
Składowa
3000
1996
5
Sportowców
3000
1994
6
Polna
3500
2012
7
Droga Graniczna
2000
2010
58
Lp. Lokalizacja / Nazwa stacji Przepustowość nominalna, m3/h Rok budowy
8
Droga Graniczna
125
2011
9
Magazynowa
630
2013
10
Wybickiego
630
2013
Źródło: PSG Oddział w Gdańsku
Tabela 4-16 Długość sieci gazowej na terenie miasta Grudziądz
Ogółem
Stan na dzień 31 grudnia
Średniego ciśnienia
Gazociągi
Przyłącza
Gazociągi
Przyłącza
2012
188 090
57 267
76 233
6 788
2013
194 789
58 094
82 593
7 287
2014
197 436
58 623
85 274
7 764
Źródło: PSG Oddział w Gdańsku
Ponadto na omawianym terenie działalność prowadzi Operator Gazociągów
Przesyłowych GAZ-SYSTEM S. A. Oddział w Gdańsku. Spółka eksploatuje następujące
obiekty:




gazociąg wysokiego ciśnienia DN 500; MOP 8,4 MPa relacji Gustorzyn –
Reszki,
gazociąg wysokiego ciśnienia DN 400; MOP 5,5 MPa relacji Gustorzyn –
Pruszcz Gdański,
gazociąg wysokiego ciśnienia DN 250; MOP 5,5 MPa relacji Turznice –
Grudziądz,
węzeł gazowy wysokiego
ciśnienia „Mniszek” o przepustowości
3
Qn=12 400 m /h.
Jak wynika z informacji GAZ-SYSTEM S. A. Oddział w Gdańsku, węzeł gazowy „Mniszek”
posiada znaczne rezerwy przepustowości.
Obrotem gazu ziemnego zajmuje się spółka Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo
S. A. – Pomorski Oddział Handlowy w Gdańsku.
59
4.1.2.2
Odbiorcy i zużycie gazu
W poniższych tabelach przedstawiono liczbę odbiorców oraz sprzedaż gazu ziemnego
w podziale na poszczególne grupy odbiorców na obszarze miasta Grudziądz.
Z przedstawionych danych wynika, że największym odbiorcą w zakresie sprzedaży gazu
ziemnego jest sektor gospodarstw domowych.
Tabela 4-17 Liczba odbiorców gazu ziemnego w poszczególnych grupach odbiorców
na terenie miasta Grudziądz w latach 2012 - 2014 roku
Ilość odbiorców paliwa gazowego (stan na 31 grudnia)
Wyszczególnienie
w latach
Gospodarstwa
domowe
Łącznie
Ogółem
w tym:
ogrzewanie
mieszkań
Przemysł
i budownictwo
Handel
i Usługi
2012
32 547
31 843
4 316
142
562
2013
31 751
31 056
4 363
117
578
2014
19 509
18 546
5 218
136
827
Źródło: PGNiG S. A.
Tabela 4-18 Sprzedaż gazu ziemnego w poszczególnych grupach odbiorców
na terenie miasta Grudziądz w latach 2012 - 2014 roku, tys. m3
Sprzedaż paliwa gazowego (stan na 31 grudnia)
Wyszczególnienie
w latach
Gospodarstwa
domowe
Łącznie
Ogółem
w tym:
ogrzewanie
mieszkań
Przemysł
i budownictwo
Handel
i Usługi
2012
18 650,1
8 438,5
5 057,5
5 778,3
4 433,3
2013
18 156,5
8 621,9
5 404,2
5 930,5
3 604,1
2014
16 986,3
8 438,3
5 099,2
5 006,6
3 541,4
Na podstawie powyższej tabeli sprzedaż gazu ziemnego na terenie miasta Grudziądz
w latach 2012 – 2014 spada, co jest związane ze znacznym zmniejszeniem ilości odbiorców
w gospodarstwach domowych. Ogólnie obserwuje się tendencję spadkową we wszystkich
grupach odbiorców.
Na rysunku 4-5 przedstawiono procentowe udziały poszczególnych odbiorców gazu
ziemnego w sprzedaży całkowitej w 2014 roku. Dominującą grupą pod względem zużycia
60
gazu ziemnego są gospodarstwa domowe, a w następnej kolejności Przemysł i budownictwo
oraz handel i usługi.
Usługi i handel
21%
Gospodarstwa
domowe
50%
Przemysł i
budownictwo
29%
Rysunek 4-5 Struktura sprzedaży gazu ziemnego w całkowitym zużyciu w poszczególnych
grupach odbiorców w 2014 roku
Poniższy rysunek przedstawia dynamikę zmian sprzedaży gazu ziemnego w latach 2012 –
2014.
Sprzedaż gazu ziemnego, tys. Nm3
20 000
19 000
18 000
17 000
16 000
15 000
14 000
2012
2013
2014
Rysunek 4-6 Dynamika zmian sprzedaży gazu ziemnego w latach 2012 - 2014
61
4.1.2.3
Plany rozwojowe dla systemu gazowniczego na terenie miasta
Według informacji Polskiej Spółki Gazownictwa Sp. z o. o. Oddział w Gdańsku,
przedsiębiorstwo planuje budowę gazociągu wysokiego ciśnienia na potrzeby
przedsiębiorstwa Schumacher Packaging Zakład Grudziądz Sp. z o. o. PSG zamierza
wykorzystać ww. gazociąg do zmiany kierunku zasilania paliwem gazowym miasta Grudziądz
poprzez wybudowanie nowej stacji gazowej dla miasta Grudziądz w pobliżu stacji
przewidzianej dla Schumacher Packaging Zakład Grudziądz Sp. z o. o.
Na podstawie informacji GAZ-SYSTEM S. A. Oddział w Gdańsku, przedsiębiorstwo nie
posiada zamierzeń inwestycyjnych na potrzeby gminy miejskiej Grudziądz.
4.1.3 System elektroenergetyczny
4.1.3.1
Informacje ogólne
Właścicielem poszczególnych elementów systemu elektroenergetycznego na obszarze
miasta Grudziądza jest spółka ENERGA-OPERATOR S. A. Oddział w Toruniu, zwana dalej
ENERGA Operator.
Zasięg terytorialny spółek zajmujących się dystrybucją energii elektrycznej przedstawia
poniższa mapka.
62
Rysunek 4-7 Zasięg terytorialny spółek zajmujących się dystrybucją energii elektrycznej
Źródło: www.cire.pl
Na podstawie informacji ENERGA Operator na terenie miasta Grudziądza usytuowane
są następujące elementy sieci elektroenergetycznej:
a) Stacje elektroenergetyczne 110/15 kV:
 GPZ Grudziądz Strzemięcin, który jest zasilany przez dwa transformatory
o mocy 10 MVA oraz 6,3 MVA (typ TORc-10000/110 oraz TJDCU-6300/115).
Średni stopień obciążenia dla T1 oraz T2 wynosi odpowiednio 2,3 MW oraz
1,58 MW,
 GPZ Grudziądz Śródmieście, który jest zasilany przez dwa transformatory
o mocy 16 MVA każdy (typ TORb-16000/110). Średni stopień obciążenia dla
T1 oraz T2 wynosi odpowiednio 4,27 MW oraz 4,52 MW,
 GPZ Grudziądz Rządz, który jest zasilany przez dwa transformatory o mocy
16 MVA oraz 10 MVA (typ TNORCA 16000/110 PNP oraz TORb-10000/110).
Średni stopień obciążenia dla T1 oraz T2 wynosi odpowiednio 1,44 MW oraz
1,22 MW,
 GPZ Grudziądz Świerkocin, który jest zasilany przez jeden transformator
o mocy 10 MVA (typ TORb-10000/115). Średni stopień obciążenia wynosi
4,72 MW,
 GPZ Grudziądz Łąkowa, który jest zasilany przez dwa transformatory o mocy
25 MVA każdy (typ TDN-25000/110-76U1 oraz TORc-25000/110). Średni
63
stopień obciążenia dla T1 oraz T2 wynosi odpowiednio 4,37 MW oraz
6,05 MW,
 GPZ Grudziądz Mniszek, który nie jest własnością ENERGA Operator.
b) Napowietrzne i kablowe linie elektroenergetyczne 110 kV relacji:
 GPZ Grudziądz Śródmieście – GPZ Grudziądz Łąkowa,
 GPZ Grudziądz Strzemięcin – GPZ Grudziądz Śródmieście,
 GPZ Grudziądz Strzemięcin kierunek Warlubie,
 GPZ Grudziądz Strzemięcin kierunek Żur,
 GPZ Grudziądz Węgrowo – GPZ Grudziądz Strzemięcin,
 GPZ Grudziądz – GPZ Świerkocin,
 GPZ Grudziądz Strzemięcin – GPZ Grudziądz Mniszek,
 GPZ Grudziądz Węgrowo – GPZ Grudziądz Rządz,
 GPZ Grudziądz Węgrowo – GPZ Chełmno,
 GPZ Grudziądz Węgrowo – GPZ Radzyń,
 GPZ Grudziądz Węgrowo – GPZ Kwidzyn Celuloza,
 GPZ Grudziądz Węgrowo – GPZ Łasin,
 GPZ Lisewo – GPZ Grudziądz Węgrowo,
 GPZ Świerkocin – Grudziądz Łąkowa.
c) Napowietrzne i kablowe linie elektroenergetyczne 15 kV oraz stacje transformatorowe
15/0,4 kV służące do zasilania w energię elektryczną odbiorców na terenie miasta.
d) Napowietrzne i kablowe linie elektroenergetyczne 0,4 kV stanowiące
elektroenergetyczną sieć rozdzielczą dla zasilania odbiorców na terenie miasta.
Ponadto na terenie miasta Grudziądz znajduje się stacja elektroenergetyczna
400/220/110 kV Grudziądz Węgrowo. Jest to stacja dzielona, w której ENERGA Operator jest
właścicielem rozdzielni 110 kV, natomiast rozdzielnia 400 kV i 220 kV należy do PSE S. A.
Na podstawie informacji Polskich Sieci Elektroenergetycznych S. A. Oddział w
Bydgoszczy, stacja elektroenergetyczna Grudziądz Węgrowo połączona jest liniami 400 kV ze
stacją elektroenergetyczną 400/110 kV Gdańsk Błonia i stacją elektroenergetyczną 400/110
kV Płock. Ponadto stacja elektroenergetyczna Grudziądz Węgrowo połączona jest liniami 220
kV ze stacją elektroenergetyczną 220/110 kV Jasiniec i stacją elektroenergetyczną 220/110
kV Toruń Elana. Moc transformatorów stacji Grudziądz Węgrowo to: AT1 220/110 kV – 160
MVA, AT2 220/110 kV – 160 MVA, ATR3 400/220 kV – 500 MVA, AT5 400/110 kV – 330
MVA. Stacja elektroenergetyczna 400/220/110 kV Grudziądz Węgrowo znajduje się
w dobrym stanie technicznym.
W poniższej tabeli zestawiono długości linii napowietrznych i kablowych WN, SN i nN
zlokalizowanych na terenie miasta Grudziądz.
64
Tabela 4-19 Długości linii napowietrznych i kablowych WN, SN i nN zlokalizowanych na
terenie miasta Grudziądz
Rodzaj linii
Wysokiego napięcia
Średniego napięcia
Niskiego napięcia
kablowa
5 035 m
190 606 m
476 662 m
napowietrzna
47 792 m
56 088 m
203 175 m
Źródło: ENERGA Operator
4.1.3.2
Oświetlenie ulic
Utrzymanie oświetlenia dróg, parków, skwerów i innych publicznych terenów należy
do jednych z podstawowych obowiązków miasta w zakresie planowania energetycznego.
Na terenie miasta Grudziądz zainstalowanych jest łącznie 7 226 punktów świetlnych
o łącznej mocy 1 166,92 kW. Właścicielami infrastruktury oświetleniowej są gmina-miasto
Grudziądz (3 394 oprawy) oraz spółka ENERGA-Oświetlenie Sp. z o. o. (3 832 oprawy).
Wśród wszystkich opraw znajdują się 6 453 oprawy sodowe oraz 773 oprawy rtęciowe.
W poniższej tabeli przedstawiono wykaz wszystkich opraw na terenie miasta.
Tabela 4-20 Punkty oświetleniowe na terenie miasta Grudziądz
Moc oprawy, W ilość opraw, szt.
typ opraw
Gmina-miasto Grudziądz
1000
8
sodowe
400
233
sodowe
250
751
sodowe
150
1009
sodowe
125
8
sodowe
100
542
sodowe
70
843
sodowe
ENERGA-Oświetlenie Sp. z o. o.
400
161
250
1005
150
1107
sodowe – 3 059 szt.
125
280
rtęciowe – 773 szt.
100
206
70
1073
Źródło: Urząd Miejski w Grudziądzu
65
4.1.3.3
Odbiorcy i zużycie energii elektrycznej
W poniższych tabelach przedstawiono dane na temat liczby odbiorców oraz ilości
energii dostarczonej do odbiorców w latach 2012 – 2014, uzyskane od ENERGA Operator.
Tabela 4-21 Liczba odbiorców energii elektrycznej w latach 2012 – 2014 w podziale na
poszczególne grupy taryfowe
Liczba odbiorców energii elektrycznej, szt.
Lp. Grupa taryfowa
2012
2013
2014
1
taryfa A
1
1
1
2
taryfa B
49
49
47
3
taryfa C
2 874
2 886
2 723
4
taryfa G
39 814
38 622
38 328
5
taryfa R
16
15
12
42 754
41 573
41 111
RAZEM
Tabela 4-22 Ilość energii elektrycznej dostarczonej do odbiorców w latach 2012 – 2014
w podziale na poszczególne grupy taryfowe
Ilość energii elektrycznej dostarczonej do obiorców, MWh
Lp. Grupa taryfowa
2012
2013
2014
1
taryfa A
11 280,48
10 689,18
13 561,02
2
taryfa B
75 892,32
67 135,84
60 523,57
3
taryfa C
34 727,55
34 072,20
32 592,03
4
taryfa G
62 795,92
57 156,87
57 181,10
5
taryfa R
15,70
58,52
26,20
184 731,97
169 112,61
163 883,92
RAZEM
Dane zobrazowano także na poniższych wykresach.
66
taryfa G
93,231%
taryfa A
0,002%
taryfa C
6,624%
taryfa B
0,114%
taryfa R
0,029%
Rysunek 4-8 Struktura odbiorców energii elektrycznej w 2014 r.
taryfa R
0,02%
taryfa G
34,89%
taryfa A
8,27%
taryfa C
19,89%
taryfa B
36,93%
Rysunek 4-9 Struktura ilości energii elektrycznej dostarczonej do obiorców w 2014 r.
67
Ilość energii dostarczonej do obiorców, MWh
190 000,00
180 000,00
170 000,00
160 000,00
150 000,00
140 000,00
130 000,00
120 000,00
2012
2013
2014
Rysunek 4-10 Trend ilości energii elektrycznej dostarczonej do odbiorców w latach 2012
– 2014
Pod względem ilości odbiorców najwięcej odbiorców energii elektrycznej korzysta
z taryfy G. Do tej grupy należą m. in. gospodarstwa domowe. Największym zużyciem energii
elektrycznej charakteryzuje taryfa B, do której należą m. in. przedsiębiorcy. W latach 2012 –
2014 ilość energii elektrycznej dostarczonej do odbiorców spadła z 184 731,97 MWh do
163 883,92 MWh. Związane jest to m. in. ze zmniejszeniem liczby odbiorców we wszystkich
grupach taryfowych.
4.1.3.4
Plany rozwojowe systemu elektroenergetycznego na terenie miasta
Na podstawie informacji ENERGA Operator przedsiębiorstwo planuje w latach 2015 –
2019 działania inwestycyjne dotyczące rozbudowy i modernizacji sieci elektroenergetycznej.
Zestawienie zadań przedstawiono w poniższej tabeli.
68
Tabela 4-23 Plany rozbudowy / modernizacji sieci linii WN, SN i nN na terenie miasta
Grudziądza
Lp.
1
2
Nazwa / rodzaj projektu inwestycyjnego
Budowa powiazania miedzy LSN GPZ RządzPomorska a LSN GPZ Rządz-Lisewo (pomiędzy
ST. Daszkowo i ST. Biały Bór 3)
Zakres rzeczowy
Planowany
rok realizacji
Wybudowanie nowego odcinka linii kablowej SN15kV typu 3x XRUHAKXS 1x120mm L=1,8 km
2019
Budowa nowego wyprowadzenia kabla z
wyposażeniem pola w GPZ Łąkowa dla zasilania Wybudowanie nowego odcinka linii kablowej SNszpitala, kabel 3xXRUHAKXS 1x240 dł. 3100 m do 15kV typu 3x XRUHAKXS 1x240mm L=3,1 km
miejsca zmufowania przy ST Lotnisko 4
2019
LWN 110 kV Grudziądz Węgrowo -Chełmno
Dostosowanie linii 110 kV do temperatury
projektowej +80 st. C [28km]
2015
LWN 110 kV Grudziądz Węgrowo -Kwidzyn
Celuloza (tor Wschód i tor Zachód)
Dostosowanie linii 110 kV do temperatury
projektowej +80 st. C [78km] (pozostała część linii
ujęta w Oddziale w Elblągu)
2016
LWN 110 kV Lisewo -Grudziądz Węgrowo
Dostosowanie linii do temperatury projektowej +80
st. C [24km]
2015
ul. Moniuszki
1. Poprawa warunków zasilania istniejących
odbiorców 2. Budowa linii napowietrznej nN
dł.500m.
2015
7
Usuwanie kolizji zgodnie z ustawą o drogach
publicznych na terenie JB
Usuwanie kolizji zgodnie z ustawą o drogach
publicznych na terenie JB
2016
8
Montaż rozłącznika sterowanego radiem, Piaski
3106 linia 15kV GPZ Rządz-Pomorska
Zabudowa rozłącznika ze zdalnym sterowaniem
2016
9
Montaż rozłącznika sterowanego radiem, Mokre
Zabudowa rozłącznika ze zdalnym sterowaniem
4849-linia 15kV GPZ Świerkocin - Skurgwy
2016
3
4
5
6
GPZ Grudziądz Strzemięcin -montaż koncentratora +
podpięcie zabezpieczeń, zakup 8 szt. zabezpieczeń
WN
2017
Wymiana transformatorów mocy -GPZ
11 Grudziądz Śródmieście
1 szt. 16 MVA na 16 MVA
2019
Budowa nowego stanowiska
12 transformatorowego 25 MVA w GPZ Świerkocin
1 szt. 25 MVA
2017
wymiana - modernizacja
transformatory do postawienia 100 kVA
2015
2015
2015
2015
2015
10
13
14
15
16
17
Modernizacja stacji 110/15 kV
69
Lp.
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
Planowany
rok realizacji
2015
2015
GPZ -Grudziądz Śródmieście -wymiana 4 szt.
wyłączników (WMS), wymiana R-15 kV, wymiana 2
kpl. przekł. prądowych, wymiana 2 kpl. przekł.
kombinowanych, montaż koncentratora + podpięcie
zabezpieczeń
2019
GPZ Łąkowa -wymiana R15 kV, podłączenie
zabezpieczeń do koncentratora, wymiana
przekładników prądowych i kombinowanych w
polach WN (4 kpl.) roboty budowlane
2019
GPZ Grudziądz Świerkocin -zakup -montaż
koncentratora + podpięcie zabezpieczeń
2019
Wymiana przyłączy napowietrznych
Wymiana przyłączy napowietrznych 15 szt.
2016
2019
2017
2017
2016
2019
2019
2017
2016
2017
2015
2017
2017
2017
2018
2018
2016
2016
2016
Zakres rzeczowy
70
Lp.
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
Planowany
rok realizacji
2015
2015
2015
2015
2016
2015
2015
2015
2015
2016
2015
2018
2018
2018
2019
2019
2018
2018
2018
2018
2018
Montaż 10 rozłączników sterowanych radiowo
1) Poprawa standardów zasilania odbiorców. 2)
Zabudowa sterowanego radiem rozłącznika 250 A z
napędem na linii 15 kV.
2015
2016
2017
Zakres rzeczowy
71
Lp.
Zakres rzeczowy
Planowany
rok realizacji
2018
2019
Wymiana istniejącej rozdzielni SN w stacji
68 transformatorowej 15/0,4 szt. 4
transformatorowej 15/0,4 kV na rozdzielnię SN typu
XIRIA
2015
XIRIA
2016
XIRIA
2017
XIRIA
2018
XIRIA
2019
Wymiana istniejącej stacji transformatorowej
73 15/0,4 kV Groblowa 1
Wymiana stacji transformatorowej 15/0,4 kV
murowanej Muw 20/400 Groblowa 1 na stację
transformatorową MBST 20/630 Groblowa 1
2018
74 15/0,4 kV 900-lecia 3
murowanej Muw 20/400 900-lecia 3 na stację
transformatorową MBST 20/630 900-lecia 3
2018
75 15/0,4 kV 900-lecia 4
murowanej Muw 20/400 900-lecia 4 na stację
transformatorową MBST 20/630 900-lecia 4
2018
76 15/0,4 kV Kopernika 3
murowanej Muw 20/400 Kopernika 3 na stację
transformatorową MBST 20/630 Kopernika 3
2018
77 15/0,4 kV Kopernika 6
murowanej Muw 20/400 Kopernika 6 na stację
transformatorową MBST 20/630 Kopernika 6
2019
Wymiana istniejącego kabla SN ST WZU 1 -ST
78 WZU 6
Wymiana istniejącego kabla SN ST WZU 1 -ST WZU 6
YHdAKX na kabel SN typu XRUHAKXS długości 350m
2019
66
67
72
Na podstawie informacji PSE S. A. Oddział w Bydgoszczy w planach rozwojowych
krajowej sieci przesyłowej przewiduje się na obszarze miasta Bydgoszcz rozbudowę obiektów
elektroenergetycznych o napięciu 220 kV i wyższym.
W latach 2016 – 2025 planowana jest rozbudowa SE Grudziądz Węgrowo w zakresie
rozbudowy rozdzielni 400 kV. Moc transformatorów po rozbudowie: AT1 220/110 kV –
160 MVA, ATR3 400/220 kV – 500 MVA, AT4 400/110 kV – 450 MVA, AT5 400/110 kV –
330 MVA, AT6 400/SN – 150/100 MVA.
Rozbudowa rozdzielni 400 kV umożliwi między innymi przyłączenie dwóch linii
blokowych 400 kV wyprowadzających moc 874 MW z planowanej Elektrowni CCGT Grudziądz
Sp. z o. o. – planowany termin przyłączenia to 2021 rok.
Dla wyprowadzenia mocy z elektrowni systemowych obecnie realizowana jest budowa
2-torowej linii 400 kV Grudziądz Węgrowo – Pelplin – Gdańsk Przyjaźń. Termin zakończenia
inwestycji przewidziany jest na koniec 2018 roku.
Ponadto dla zwiększenia bezpieczeństwa realizowana pracy sieci realizowana jest
budowa 2-torowej linii 400 kV Jasiniec – Grudziądz Węgrowo z czasową pracą jednego toru
na napięciu 220 kV w relacji Pątnów – Jasiniec – Grudziądz Węgrowo. Termin zakończenia
inwestycji przewidziany jest na koniec 2019 roku. Istniejąca linia 220 kV relacji Jasiniec –
Grudziądz Węgrowo zostanie zdemontowana.
4.2
Pozostałe nośniki energii
Na terenie miasta Grudziądz oprócz nośników sieciowych wykorzystuje się inne paliwa
do wytworzenia energii takie jak: węgiel, drewno, olej opałowy, gaz płynny.
W poniższej tabeli przedstawiono informacje na temat zużycia nośników energii w postaci
jednostek naturalnych, odpowiednich dla poszczególnych paliw (za wyłączeniem sektora
transportu).
Dane
dotyczą
roku
bazowego
2014.
Zużycie
uniwersalnych (MWh) przedstawiono w kolejnych rozdziałach.
73
energii
w
jednostkach
Tabela 4-24 Zużycie nośników energii na terenie miasta Grudziądz łącznie i we wszystkich
grupach użytkowników energii (z wyłączeniem transportu)
Nośnik
energii/
paliwo
Jednostka
Handel, usługi,
przedsiębiorstwa
SUMA
Użyteczność
publiczna
Mieszkalnictwo
Przemysł
LPG
Mg/rok
177,5
7,5
0
170,1
0
węgiel
Mg/rok
33 397
2 096
0
31 301
0
drewno
Mg/rok
17 520
287
0
17 233
0
3
olej opałowy
m /rok
1 028,8
314
0
715,1
0
OZE
GJ/rok
2 570
570
0
2 000
0
energia
elektryczna.
MWh/rok
163 884
27 040
3 236
55 034
74 085
ciepło sieciowe
GJ/rok
1 227 638
137 759
97 133
530 232
462 514
16 985 947
3 500 154
164 211
8 438 417
4 883 165
gaz sieciowy
3
m /rok
Źródło: Obliczenia własne FEWE
4.3
System transportowy
System transportowy na terenie miasta Grudziądz został podzielony w niniejszym
opracowaniu na:
 transport samochodowy,

komunikację miejską – organizowaną przez Wydział Transportu Urzędu Miejskiego
w Grudziądzu,
 pozostałą komunikację autobusową,
 kolej (Przewozy Regionalne Sp. z o. o.).
Miasto posiada dobrze rozwiniętą sieć dróg, przez co ułatwiony jest dostęp do
ważniejszych sieci komunikacyjnych w regionie. Grudziądzka sieć drogowa składa się z dróg
krajowych, wojewódzkich, powiatowych oraz gminnych. Do dróg krajowych należą DK nr 55
relacji Nowy Dwór Gdański - Stolno, DK nr 16 relacji Dolna Grupa - Ogrodniki, DK nr 91
relacji Gdańsk-Łódź, oraz droga wojewódzka nr 534 relacji Grudziądz - Rypin.
Sektor transportu charakteryzuje się bardzo dużą dynamiką zmian, zarówno w zakresie
liczby pojazdów poruszających się po drogach i jakości tych pojazdów. Jednocześnie miasto
nieustannie poprawia stan istniejącej infrastruktury szukając nowych rozwiązań w transporcie
zarówno po stronie systemowej komunikacji publicznej jak i infrastruktury drogowej.
W Grudziądzu dużą rolę odgrywa komunikacja miejska. Miasto od lat inwestuje w rozwój
transportu publicznego. Funkcjonuje zarówno komunikacja autobusowa jak i tramwajowa.
Organizatorem komunikacji zbiorowej jest Wydział Transportu Urzędu Miejskiego
w Grudziądzu, który zleca zadania poszczególnym operatorom. Na terenie miasta Grudziądz
transport zbiorowy jest obsługiwany przez dwóch operatorów:
 Miejski Zakład Komunikacji Sp. z o. o. w Grudziądzu,
74
 ARRIVA Sp. z o. o. w Toruniu.
Na terenie miasta Grudziądz Miejski Zakład Komunikacji Sp. z o. o. w Grudziądzu
obsługuje 19 linii autobusowych. MZK w odpowiedzi na przesłane na potrzeby niniejszego
opracowania pismo przekazało informacje dotyczące stanu taboru autobusowego, zużycia
paliwa przez pojazdy oraz długości tras komunikacyjnych obsługiwanych przez
przedsiębiorstwo.
Wartości te są następujące:

stan taboru: 8 szt. autobusów w wieku do 5 lat, 4 szt. autobusów w wieku 5-10 lat
oraz 30 szt. autobusów w wieku powyżej 15 lat,

zużycie paliwa przez pojazdy w 2014 r.: 719,6 Mg oleju napędowego (kod GUS 64),

długość tras komunikacyjnych na terenie miasta Grudziądz obsługiwanych przez
MZK: 130 km.
W poniższej tabeli przedstawiono zużycie paliw i związaną z nim emisję CO2
w transporcie miejskim. Zestawienie wykonano na podstawie danych otrzymanych w wyniku
ankietyzacji przewoźników oraz zawartych w Planie zrównoważonego rozwoju publicznego
transportu zbiorowego dla gminy – miasto Grudziądz.
Tabela 4-25 Zużycie paliwa i emisja CO2 w transporcie miejskim na terenie miasta
Grudziądz
Zużycie Jednostka zużycia Emisja CO2/rok
MZK Sp. z o. o. – autobusy – olej napędowy
867,0
m3
2 286,2
MZK Sp. z o. o. – tramwaje – energia elektryczna
2380,0
MWh
1 932,6
Razem
-
-
4 218,8
Źródło: ankietyzacja, obliczenia własne FEWE
Poza transportem miejskim na terenie miasta Grudziądz przewozy publiczne realizowane
są przez Przewozy Regionalne Sp. z o. o., a także przedsiębiorstwa realizujące autobusowe
przewozy krajowe i międzynarodowe.
W poniższej tabeli przedstawiono zużycie energii przez przedsiębiorstwo przewozowe
prowadzące swoją działalność w zakresie komunikacji kolejowej na terenie miasta Grudziądz.
Tabela 4-26 Zużycie paliwa przez przewoźnika kolejowego na terenie miasta Grudziądz w
2014 roku
Nazwa przewoźnika
Przewozy Regionalne Sp. z o. o.
Zużycie
Rodzaj paliwa
21,5
olej napędowy
75
Jednostka
zużycia
m3
Całościowe ujęcie zużycia paliw i energii w roku bazowym 2014 na potrzeby transportu
ujęto w poniższej tabeli.
Tabela 4-27 Sumaryczne zestawienie zużycia paliw i energii elektrycznej w poszczególnych
rodzajach transportu na terenie miasta Grudziądz w 2014 roku
Rodzaj środka
transportu
Komunikacja
samochodowa
Benzyna
LPG
diesel
Energia
elektryczna
Emisja CO2
MWh/rok
MWh/rok
MWh/rok
MWh/rok
MgCO2/rok
115 039,8
31 601,9
57 661,6
8 660,4
-
50 739,9
2 286,2
Komunikacja miejska –
autobusy
-
-
tramwaje
-
-
Pozostała komunikacja
autobusowa (prywatne
przewozy krajowe i
międzynarodowe)
-
-
2 708,3
-
715,0
Kolej
-
-
215,1
-
56,8
115 039,8
31 601,9
77 842,9
2 380,0
55 730,5
SUMA
-
2 380,0
1 932,6
Źródło: obliczenia własne FEWE
W ramach niniejszego opracowania wyznaczono również prognozę zużycia paliw i energii
elektrycznej wykorzystywanych w transporcie na terenie miasta Grudziądz do roku 2020.
Prognozę wykonano zgodnie z metodyką opartą o wymagania, założenia i zalecenia
do analiz i prognoz ruchu Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad.
Do wyznaczenia stopnia wzrostu natężenia ruchu na analizowanych drogach na terenie
miasta Grudziądz skorzystano z następujących materiałów GDDKiA:
 „Sposób obliczania wskaźników wzrostu ruchu wewnętrznego na okres 2008-2040”,
 „Prognozy wskaźnika wzrostu PKB na okres 2008-2040” - podregion północny,
grudziądzki.
Na podstawie powyższych danych wyznaczono prognozowane zwiększenie natężenia
ruchu w podziale na następujące grupy pojazdów:
 pojazdy osobowe (wzrost do 2020 roku o 31,8%),
 pojazdy dostawcze (wzrost do 2020 roku o 11,3%),
 pojazdy ciężarowe (wzrost do 2020 roku o 25,2%),
 autobusy (brak wzrostu natężenia ruchu),
 motocykle (brak wzrostu natężenia ruchu).
76
Tabela 4-28 Sumaryczne zestawienie zużycia paliw i energii elektrycznej w poszczególnych
rodzajach transportu na terenie miasta Grudziądz w 2020 roku
Benzyna
LPG
diesel
Energia
elektryczna
Emisja CO2
MWh/rok
MWh/rok
MWh/rok
MWh/rok
MWh/rok
130 318,7
35 799,0
65 319,9
-
57 478,9
autobusy
-
-
8 660,4
-
2 286,2
tramwaje
-
-
-
2 380,0
1 932,6
Pozostała komunikacja
autobusowa (prywatne
przewozy krajowe
i międzynarodowe)
-
-
2 708,3
-
715,0
Kolej
-
-
215,1
-
56,8
130 318,7
35 799,0
84 728,0
2 380,0
62 469,5
Rodzaj środka
transportu
Samochody osobowe
SUMA
Źródło: ankietyzacja, obliczenia własne FEWE
5. Stan środowiska na obszarze miasta
System zaopatrzenia w ciepło na terenie miasta Grudziądz oparty jest zasadniczo o
spalanie paliw stałych (głównie węgla kamiennego). Jednocześnie ciepło dostarczane
poprzez system ciepłowniczy wytwarzane jest również przy użyciu paliw stałych. W części
budynków w mieście ogrzewanie odbywa się poprzez spalanie paliw stałych, głównie węgla
kamiennego w postaci pierwotnej.
Negatywne oddziaływanie na środowisko ma również spalanie paliw w silnikach
spalinowych napędzających pojazdy mechaniczne. W niniejszym rozdziale przedstawiono
stan środowiska na terenie miasta Grudziądz.
5.1
Charakterystyka głównych zanieczyszczeń atmosferycznych
Emisja zanieczyszczeń składa się głównie z dwóch grup: zanieczyszczenia lotne stałe
(pyłowe) i zanieczyszczenia gazowe (organiczne i nieorganiczne). Do zanieczyszczeń
pyłowych należą np. popiół lotny, sadza, związki ołowiu, miedzi, chromu, kadmu i innych
metali ciężkich. Zanieczyszczenia gazowe są to tlenki węgla (CO i CO2), siarki (SO2) i azotu
(NOx), amoniak (NH3) fluor, węglowodory (łańcuchowe i aromatyczne), oraz fenole.
Do zanieczyszczeń powietrza związanych z wytwarzaniem energii należą: dwutlenek
węgla – CO2, tlenek węgla - CO, dwutlenek siarki – SO2, tlenki azotu - NOX, pyły oraz
benzo(a)piren.
77
W trakcie prowadzenia różnego rodzaju procesów technologicznych dodatkowo, poza
wyżej wymienionymi, do atmosfery emitowane mogą być zanieczyszczenia w postaci różnego
rodzaju związków organicznych, a wśród nich silnie toksyczne węglowodory aromatyczne.
Natomiast głównymi związkami wpływającymi na powstawanie efektu cieplarnianego
są dwutlenek węgla (CO2) odpowiadający w około 55% za efekt cieplarniany oraz w 20%
metan – CH4. Dwutlenek siarki i tlenki azotu niezależnie od szkodliwości związanej
z bezpośrednim oddziaływaniem na organizmy żywe są równocześnie źródłem kwaśnych
deszczy. Zanieczyszczeniami widocznymi, uciążliwymi i odczuwalnymi bezpośrednio są pyły
w szerokim spektrum frakcji.
Najbardziej toksycznymi związkami są węglowodory aromatyczne (WWA) posiadające
właściwości kancerogenne. Najsilniejsze działanie rakotwórcze wykazują WWA mające więcej
niż trzy pierścienie benzenowe w cząsteczce. Najbardziej znany wśród nich jest
benzo(a)piren, którego emisja związana jest również z procesem spalania węgla zwłaszcza
w niskosprawnych paleniskach indywidualnych.
Żadne ze wspomnianych zanieczyszczeń nie występuje pojedynczo, niejednokrotnie
ulegają one w powietrzu dalszym przemianom. W działaniu na organizmy żywe obserwuje
się występowanie zjawiska synergizmu, tj. działania skojarzonego, wywołującego efekt
większy niż ten, który powinien wynikać z sumy efektów poszczególnych składników.
Na stopień oddziaływania mają również wpływ warunki klimatyczne takie jak:
temperatura, nasłonecznienie, wilgotność powietrza oraz kierunek i prędkość wiatru.
Wielkości dopuszczalnych poziomów stężeń niektórych substancji zanieczyszczających
w powietrzu określone są w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r.
w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. poz. 1031). Dopuszczalne
stężenia zanieczyszczeń oraz dopuszczalna częstość przekraczania dopuszczalnego stężenia
w roku kalendarzowym, zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem, zestawiono w poniższej
tabeli.
Tabela 5-1 Dopuszczalne normy w zakresie jakości powietrza – kryterium ochrony zdrowia
Dopuszczalna
częstość
przekraczania
dopuszczalnego
poziomu w roku
kalendarzowym
Termin
osiągnięcia
5
-
2010
jedna godzina
200
18 razy
2010
rok kalendarzowy
40
-
2010
jedna godzina
350
24 razy
2005
24 godziny
125
3 razy
2005
Ołów
rok kalendarzowy
0,5
-
2005
Ozon
8 godzin
120
25 dni
2020
Pył zawieszony
PM2.5
rok kalendarzowy
25
35 razy
2015
20
-
2020
Pył zawieszony
24 godziny
50
35 razy
2005
Substancja
Benzen
Dwutlenek azotu
Dwutlenek siarki
Dopuszczalny
Okres uśredniania
poziom substancji w
wyników pomiarów
powietrzu, µg/m3
rok kalendarzowy
78
PM10
rok kalendarzowy
Tlenek węgla
8 godzin
Okres uśredniania
wyników pomiarów
Substancja
40
-
2005
10 000
-
2005
Poziom docelowy
substancji w
powietrzu, ng/m3
Dopuszczalna
częstość
przekraczania
poziomu docelowego
w roku
kalendarzowym
Termin
osiągnięcia
Arsen
rok kalendarzowy
6
-
2013
Benzo(a)piren
rok kalendarzowy
1
-
2013
Kadm
rok kalendarzowy
5
-
2013
Nikiel
rok kalendarzowy
20
-
2013
Źródło: Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r.
Tabela 5-2 Dopuszczalne normy w zakresie jakości powietrza – kryterium ochrony roślin
Okres uśredniania wyników
pomiarów
Substancja
Dopuszczalny poziom
substancji w powietrzu
Termin osiągnięcia
poziomów
Tlenki azotu*
rok kalendarzowy
30 µg/m3
2003
Dwutlenek siarki
rok kalendarzowy i pora zimowa
(okres od 1 X do 31 III)
20 µg/m3
2003
Poziom docelowy
substancji w powietrzu,
µg/m3.h
poziomów
18 000
2010
Poziom celów
długoterminowych
substancji w powietrzu,
µg/m3.h
poziomów
pomiarów
Substancja
Ozon
okres wegetacyjny (1 V - 31 VII)
pomiarów
Substancja
Ozon
okres wegetacyjny (1 V - 31 VII)
6 000
*suma dwutlenku azotu i tlenku azotu w przeliczeniu na dwutlenek azotu
2020
W poniższej tabeli zostały określone poziomy alarmowe w zakresie dwutlenku azotu,
dwutlenku siarki oraz ozonu.
Tabela 5-3 Poziomy alarmowe dla niektórych substancji
Okres uśredniania
wyników pomiarów
Dopuszczalny poziom
substancji
w powietrzu, g/m3
Dwutlenek azotu
jedna godzina
400*
Dwutlenek siarki
jedna godzina
500*
Ozon**
jedna godzina
240*
24 godziny
300
Substancja
Pył zawieszony PM10
* wartość występująca przez trzy kolejne godziny w punktach pomiarowych reprezentujących jakość powietrza na
obszarze o powierzchni co najmniej 100 km2 albo na obszarze strefy zależnie od tego, który z tych obszarów jest
mniejszy.
** wartość progowa informowania społeczeństwa o ryzyku wystąpienia poziomów alarmowych wynosi 180 µg/m 3
79
5.2
Ocena stanu atmosfery na terenie województwa kujawsko pomorskiego oraz gminy – miasto Grudziądz
O wystąpieniu zanieczyszczeń powietrza decyduje głównie ich emisja do atmosfery.
Ponadto na stan powietrza wpływ mają także występujące warunki meteorologiczne. Przy
stałej emisji – zmiany stężeń zanieczyszczeń są głównie efektem przemieszczania,
transformacji i usuwania zanieczyszczeń z atmosfery. Stężenie zanieczyszczeń zależy również
od pory roku:
 sezon zimowy, charakteryzuje się zwiększonym zanieczyszczeniem atmosfery, głównie
przez niskie źródła emisji,
 sezon letni, charakteryzuje się zwiększonym zanieczyszczeniem atmosfery przez
skażenia wtórne powstałe w reakcjach fotochemicznych.
Warunki meteorologiczne wpływające na stan zanieczyszczenia atmosfery w zależności
od pory roku podano w poniższej tabeli.
Tabela 5-4 Czynniki meteorologiczne wpływające na stan zanieczyszczenia atmosfery
Zmiany stężeń
zanieczyszczenia
Wzrost stężenia zanieczyszczeń
Główne zanieczyszczenia
Zimą: SO2, pył zawieszony, CO
Sytuacja wyżowa:
 wysokie ciśnienie,
 spadek temperatury
0oC,
 spadek
prędkości
poniżej 2 m/s,
 brak opadów,
 inwersja termiczna,
 mgła,
Sytuacja niżowa:
 niskie ciśnienie,
 wzrost temperatury
Spadek stężenia zanieczyszczeń 0oC,
 wzrost
prędkości
powyżej 5 m/s,
 opady,
Latem: O3
Sytuacja wyżowa:
poniżej  wysokie ciśnienie,
 wzrost temperatury powyżej 25oC,
wiatru  spadek prędkości wiatru poniżej 2 m/s,
 brak opadów,
 promieniowanie bezpośrednie powyżej
500 W/m2
Sytuacja niżowa:

niskie ciśnienie,
powyżej
 spadek temperatury,
wiatru  wzrost prędkości wiatru powyżej 5 m/s,
 opady,
Źródło: analizy własne FEWE
Ocenę stanu atmosfery na terenie województwa i miasta przeprowadzono w oparciu
o dane z „Roczną ocenę jakości powietrza atmosferycznego w województwie kujawsko –
pomorskim za rok 2014”. Na kolejnych rysunkach przedstawiono emisję podstawowych
zanieczyszczeń ze źródeł punktowych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego.
80
Rysunek 5-1 Stężenie średnie roczne pyłu zawieszonego PM10 w 2014 roku w
województwie kujawsko – pomorskim
Źródło: Roczna ocena jakości powietrza atmosferycznego w województwie kujawsko - pomorskim za rok
2014
Rysunek 5-2 Stężenie średnie roczne benzo(a)pirenu w pyle PM10 w 2014 roku
w województwie kujawsko – pomorskim
Źródło: Roczna ocena jakości powietrza atmosferycznego w województwie kujawsko - pomorskim za
rok 2014
81
Rysunek 5-3 Stężenie średnie roczne pyłu PM2,5 w 2014 roku
w województwie kujawsko – pomorskim
rok 2014
Na terenie województwa kujawsko - pomorskiego zostały wydzielone 4 strefy zgodnie
rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 2 sierpnia 2012 w sprawie stref, w których
dokonuje się oceny jakości powietrza (Dz. U. z 2012r., poz. 914). Strefy te zostały
wymienione poniżej i przedstawione na rysunku 5-4:

aglomeracja bydgoska,

miasto Toruń,

miasto Włocławek,

strefa kujawsko – pomorska.
Grudziądz wg powyższego podziału przynależy do strefy kujawsko – pomorskiej.
82
Rysunek 5-4 Strefy w województwie kujawsko - pomorskim, dla których dokonano ocenę
jakości powietrza
rok 2014
Dla wszystkich substancji podlegających ocenie, poszczególne strefy województwa
kujawsko - pomorskiego zaliczono do jednej z poniższych klas:
klasa A: jeżeli stężenia zanieczyszczenia na jej terenie nie przekraczały odpowiednio
poziomów dopuszczalnych, poziomów docelowych, poziomów celów długoterminowych,
klasa C: jeżeli stężenia zanieczyszczenia na jej terenie przekraczały poziomy dopuszczalne lub
docelowe powiększone o margines tolerancji, w przypadku gdy ten margines jest określony,
klasa D1: jeżeli stężenia ozonu w powietrzu na jej terenie nie przekraczały poziomu celu
długoterminowego,
klasa D2: jeżeli stężenia ozonu na jej terenie przekraczały poziom celu długoterminowego.
Na terenie strefy kujawsko - pomorskiej, w której znajduje się gmina - miasto Grudziądz, klasę
C określono dla następujących substancji:

pył zawieszony PM10,

benzoalfapiren – B(a)P.
Zgodnie z ustawą Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. 2013 poz. 1232, z późn. zm.)
przygotowanie i zrealizowanie Programu ochrony powietrza wymagane jest dla stref,
w których stwierdzono przekroczenia poziomów dopuszczalnych lub docelowych,
powiększonych w stosownych przypadkach o margines tolerancji, choćby jednej substancji,
spośród określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012r.
w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu. Do stref takich na obszarze
województwa kujawsko - pomorskiego zakwalifikowano:

aglomerację bydgoską,
83

Miasto Toruń,

Miasto Włocławek,

strefę kujawsko – pomorska.
Zgodnie z Uchwałą nr XXX/537/13 z dnia 28 stycznia 2013 roku w sprawie przyjęcia
”Programu ochrony powietrza dla strefy kujawsko – pomorskiej ze względu na przekroczenie
poziomów dopuszczalnych dla pyłu PM10 i benzenu oraz poziomu docelowego dla arsenu”
poszczególne jednostki samorządu terytorialnego odpowiedzialne są za realizację
poszczególnych działań z zakresu:
1. Wdrożenie i realizacja zapisów zawartych w PONE.
2. Kompleksowe uwzględnianie w strategicznych dokumentach miast i gmin zagadnień
ochrony powietrza, a szczególnie w strategiach i planach energetycznych.
3. Prowadzenie kampanii edukacyjno – informacyjnych w zakresie szkodliwości
zanieczyszczeń w przyziemnej warstwie atmosfery, w tym również o szkodliwości
spalania śmieci w paleniskach domowych.
4. Wprowadzanie stref ograniczonego ruchu pojazdów w miastach, w których istnieją
możliwości techniczne, logistyczne i ekonomiczne.
5. Usprawnianie ruchu miejskiego, eliminacja zatorów drogowych poprzez „zielone fale”.
6. Tworzenie atrakcyjnego systemu komunikacji zbiorowej w celu zastępowania
komunikacji indywidualnej.
7. Tworzenie ścieżek rowerowych i ciągów ruchu pieszego.
8. Uwzględnianie problemu emisji zanieczyszczeń do powietrza w przypadkach wymiany
floty autobusów komunikacji zbiorowej poprzez wybór pojazdów pracujących na
bardziej ekologiczne paliwo oraz spełniających normy emisji spalin Euro 4, a
docelowo Euro 5 i Euro 6.
9. Uwzględnianie w zakupach i zamówieniach publicznych problemów ochrony powietrza
poprzez: odpowiednie przygotowywanie specyfikacji zamówień publicznych, które
uwzględniać będą potrzeby ochrony powietrza przed zanieczyszczeniami (np. zakup
środków transportu spełniających odpowiednie normy emisji spalin).
10. Przygotowywanie sprawozdań z realizacji zadań wskazanych w Programie zgodnie z
zasadami określonymi w Programie i przekazywanie ich do właściwego starosty do 31
marca za rok poprzedni.
84
5.3
Emisja substancji szkodliwych i dwutlenku węgla na terenie miasta
Grudziądz
W celu oszacowania ogólnej emisji substancji szkodliwych do atmosfery ze spalania
paliw w budownictwie mieszkaniowym, sektorze handlowo-usługowym i użyteczności
publicznej w mieście, koniecznym jest posłużenie się danymi pośrednimi. Punkt wyjściowy
stanowiła w tym przypadku struktura zużycia paliw i energii w gminie oraz dane o emisji
źródeł wysokiej emisji.
Do źródeł wysokiej emisji zaliczono źródło należące do OPEC GRUDZIĄDZ sp. z o.o.
zlokalizowane przy ulicy Budowlanych 7, zużywające węgiel kamienny oraz biomasę leśną
i rolniczą.
Ponadto, na terenie miasta zlokalizowanych jest kilkadziesiąt mniejszych źródeł ciepła
o mocy przekraczającej 100kW. Źródła te rozproszone są na terenie całego miasta, głównie
w postaci kotłowni węglowych, na gaz ziemny i olej opałowy. Emisja zanieczyszczeń
pochodząca ze spalania paliw w tych kotłowniach ujęta została w bilansie zanieczyszczeń
pochodzących z emisji niskiej.
Emisję wysoką określono na podstawie informacji uzyskanych od przedsiębiorstwa OPEC
GRUDZIĄDZ sp z o.o. W tabeli 5-5 zestawiono ładunek głównych zanieczyszczeń za rok
2014.
Tabela 5-5 Zestawienie podstawowych substancji zanieczyszczających ze źródeł emisji
wysokiej na terenie miasta Grudziądz
Rodzaj substancji
Ilość [Mg/rok]
Dwutlenek siarki
193,759
Dwutlenek azotu
100,635
Tlenek węgla
41,66
Dwutlenek węgla
130351
Pył
109,381
Benzo(a)piren
0,025
Źródło: ankietyzacja (dane z OPEC GRUDZIĄDZ sp z o.o.)
Tabela 5-6 Szacunkowa emisja substancji szkodliwych do atmosfery na terenie miasta
Grudziądza ze spalania paliw do celów grzewczych w 2014 roku (emisja niska)
Rodzaj substancji
Ilość [Mg/rok]
Dwutlenek siarki
545
Dwutlenek azotu
124
Tlenek węgla
3 297
Dwutlenek węgla
108 158
Pył
957
Benzo(a)piren
0,653
85
Na podstawie danych dotyczących natężenia ruchu oraz udziału poszczególnych typów
pojazdów w tym ruchu na głównych arteriach komunikacyjnych miasta (dane Generalnej
Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad) oraz opracowania Ministerstwa Środowiska „Wskazówki
dla wojewódzkich inwentaryzacji emisji na potrzeby ocen bieżących i programów ochrony
powietrza” oszacowano wielkość emisji komunikacyjnej. Dla wyznaczenia wielkości emisji
liniowej na badanym obszarze, wykorzystano również opracowaną przez Krajowe Centrum
Inwentaryzacji Emisji aplikację do szacowania emisji ze środków transportu, która dostępna
jest na stronach internetowych Ministerstwa Ochrony Środowiska.
Rysunek 5-5 Widok panelu głównego aplikacji do szacowania emisji ze środków transportu
Źródło: Krajowe Centrum Inwentaryzacji Emisji
Przyjęto także założenia co do natężenia ruchu na poszczególnych rodzajach dróg oraz
procentowy udział typów pojazdów na drodze, jak to przedstawiono poniżej. Natomiast
w celu wyznaczenia emisji CO2 ze środków transportu wykorzystano wskaźniki emisji
dwutlenku węgla z transportu, zamieszczone w materiałach sporządzonych przez KOBiZE
„Wartości opałowe (WO) i wskaźniki emisji CO2 (WE) w roku 2011 do raportowania w
ramach Wspólnotowego Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji za rok 2014”.
Wskaźnik emisji dla benzyny wynosi 68,61 kg/GJ, dla oleju napędowego 73,33 kg/GJ,
natomiast gazu LPG 62,44 kg/GJ. Przyjmując wartości opałowe wspomnianych paliw
odpowiednio na poziomie 33,6 GJ/m3, 36,0 GJ/m3 i 24,6 GJ/m3 oraz przy założeniu ilości
spalanego paliwa dla różnych typów pojazdów, jak pokazano w poniższej, otrzymano
całkowitą emisję dwutlenku węgla ze środków transportu.
Wyznaczone powyżej wartości emisji rozproszonej, liniowej oraz emisja punktowa,
składają się na całkowitą emisję zanieczyszczeń do atmosfery, powstałych przy spalaniu
paliw na terenie miasta Grudziądz.
Do wyznaczenia emisji z transportu przyjęto ponadto następujące dane:
86

dane o długości dróg krajowych, wojewódzkich, powiatowych oraz gminnych
udostępnione przez gminę-miasto Grudziądz,

opracowanie dotyczące natężenia ruchu na drogach wojewódzkich i krajowych,
dostępnie na stronie internetowej www.gddkia.gov.pl tzn. „Pomiar ruchu na drogach
wojewódzkich w 2010 roku”, „Generalny pomiar ruchu w 2010 roku” oraz „Prognoza
ruchu dla Prognozy oddziaływania na środowisko skutków realizacji Programu Budowy
Dróg Krajowych na lata 2011 – 2015 (ZAŁĄCZNIK B15),

Metodologia
prognozowania
zmian
aktywności
sektora
transportu
drogowego
(w kontekście ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych
substancji) – Zakład Badań Ekonomicznych Instytutu Transportu Samochodowego,
na zlecenie Ministerstwa Infrastruktury.
Zgodnie z informacją Urzędu Miejskiego w Grudziądzu łączna długość dróg publicznych
na terenie miasta wynosi 234,26 km w tym:

drogi krajowe o długości 20,8 km,

drogi wojewódzkie o długości 7,7 km,

drogi powiatowe o długości około 63,9 km,

drogi gminne o łącznej długości 141,9 km.
Założono również średni roczny wskaźnik wzrostu ruchu pojazdów samochodowych
ogółem na drogach w gminie-miasto Grudziądz dla lat 2010 – 2013, zgodnie z wytycznymi
GDDKiA.
87
Tabela 5-7 Założenia do wyznaczenia emisji liniowej
Drogi krajowe
długość
20,8
średnie natężenie ruchu (szacowane)
udział % poszczególnych typów pojazdów
osobowe
72,0%
dostawcze
9,9%
ciężarowe
16,1%
autobusy
0,7%
motocykle
0,5%
drogi wojewódzkie
długość
7,7
średnie natężenie ruchu
(szacowane)
udział % poszczególnych typów pojazdów
osobowe
82,5%
dostawcze
6,6%
ciężarowe
9,4%
autobusy
1,2%
motocykle
0,3%
drogi powiatowe
długość
63,9
średnie natężenie ruchu (szacowane)
udział% poszczególnych typów pojazdów
osobowe
81,5%
dostawcze
6,6%
ciężarowe
9,4%
autobusy
2,2%
motocykle
0,3%
drogi gminne
długość
141,9
średnie natężenie ruchu
(szacowane)
udział% poszczególnych typów
poj./h
pojazdów
osobowe
81,5%
dostawcze
6,6%
ciężarowe
9,4%
autobusy
2,2%
motocykle
0,3%
km
6881 poj./dobę
poj./h
238,6
29,9
51,2
2,1
1,5
km
4907 poj./dobę
poj./h
192,8
14,2
21,4
2,5
0,6
km
2454 poj./dobę
poj./h
43,3
2,7
1,7
2,7
0,3
km
1227 poj./dobę
88
47,6
3,5
5,4
1,1
0,2
Tabela 5-8 Roczna emisja substancji szkodliwych do atmosfery ze środków transportu
na terenie miasta Grudziądz [kg/rok]
Rodzaj drogi
krajowe
wojewódzkie
powiatowe
gminne
RAZEM
Rodzaj
pojazdu
Śr. prędkość [km/h]
CO
C6H6
HC
HCal
HCar
NOx
TSP
SOx
Pb
osobowe
60
116373
999
17137
11996
3599
28730
563
1427
14
dostawcze
50
13251
98
2170
1519
456
5584
705
801
1
ciężarowe
40
21955
311
16766
11736
3521
47798
4297
3959
0
autobusy
40
1226
14
741
518
156
3689
213
261
0
motocykle
60
5258
30
561
393
118
49
0
3
0
osobowe
45
41905
372
6438
4507
1352
8926
193
481
5
dostawcze
40
2484
20
453
317
95
1034
121
154
0
ciężarowe
30
3965
61
3267
2287
686
8643
806
696
0
autokary
25
665
8
417
292
88
1985
115
134
0
motocykle
40
791
6
osobowe
40
178020 1605
dostawcze
35
10777
ciężarowe
30
16453
autobusy
25
7958
motocykle
35
3464
osobowe
35
dostawcze
35
ciężarowe
108
75
23
6
0
0
0
27988
19591
5877
36890
781
2068
20
92
2068
1447
434
4477
494
684
1
251
13554
9488
2846
35865
3344
2887
0
43
2246
1572
472
19697
901
1105
0
26
493
345
104
23
0
2
0
207508 1899
33324
23326
6998
41228
841
2432
23
11797
101
2263
1584
475
4901
540
749
1
30
18439
281
15191
10633
3190
40194
3748
3236
0
autobusy
25
8452
45
2385
1670
501
20920
957
1174
0
motocykle
30
5539
44
822
575
173
33
0
4
0
37,6
676280 6306 148391 103873 31162 310673 18619 22257
89
65
Tabela 5-9 Roczna emisja dwutlenku węgla ze środków transportu na terenie miasta
Grudziądz [kg/rok]
Natężenie
ruchu
[poj./rok]
Śr. ilość
spalanego
paliwa
[l/100km]
Dł.
odcinka
drogi
[km]
Śr. ilość spalonego
paliwa na danym
odcinku drogi [l]
Śr. wskaźnik
emisji
[kgCO2/m3]
Roczna emisja
CO2 [kg/rok]
osobowe
2089978
6,5
20,8
1,4
2282
6439682
dostawcze
261582
9,0
20,8
1,9
2637
1289540
ciężarowe
448646
30,0
20,8
6,2
2637
7372414
autobusy
18433
25,0
20,8
5,2
2637
252412
motocykle
12958
3,5
20,8
0,7
2305
21715
osobowe
1689010
6,5
7,7
0,5
2282
1934353
dostawcze
124270
9,0
7,7
0,7
2637
227707
wojewódzkie ciężarowe
Rodzaj drogi
krajowe
powiatowe
gminne
Rodzaj
pojazdu
187494
30,0
7,7
2,3
2637
1145180
autokary
21535
25,0
7,7
1,9
2637
109610
motocykle
5475
3,8
7,7
0,3
2305
3703
osobowe
834266
7,0
63,9
4,47
2282
8518124
dostawcze
62135
10,0
63,9
6,39
2637
1047262
ciężarowe
93747
32,0
63,9
20,5
2637
5056197
autobusy
19723
35,0
63,9
22,4
2637
1163465
motocykle
19723
4,1
63,9
2,6
2305
119137
osobowe
417133
7,5
141,9
10,6
2282
10129041
dostawcze
31068
11,0
141,9
15,6
2637
1278525
ciężarowe
46873
35,0
141,9
49,7
2637
6137665
autobusy
9861
40,0
141,9
56,7
2637
1475728
motocykle
1369
4,4
141,9
6,2
2305
19695
RAZEM
53 741 154
5.4
Ocena jakości powietrza na terenie miasta Grudziądz
W dalszej części opracowania, wyznaczono dla poszczególnych źródeł emisje takich
substancji szkodliwych jak: SO2, NO2, CO, pył, B(a)P oraz CO2 wyrażoną w kg danej
substancji na rok.
Wyznaczono także emisję równoważną, czyli zastępczą. Emisja równoważna jest to
wielkość ogólna emisji zanieczyszczeń pochodzących z określonego (ocenianego) źródła
zanieczyszczeń, przeliczona na emisję dwutlenku siarki. Oblicza się ją poprzez sumowanie
rzeczywistych emisji poszczególnych rodzajów zanieczyszczeń, emitowanych z danego źródła
emisji i pomnożonych przez ich współczynniki toksyczności zgodnie ze wzorem:
n
E r   Et  K t
t 1
gdzie:
90
Er - emisja równoważna źródeł emisji,
t - liczba różnych zanieczyszczeń emitowanych ze źródła emisji,
Et - emisja rzeczywista zanieczyszczenia o indeksie t,
Kt - współczynnik toksyczności zanieczyszczenia o indeksie t, który to współczynnik wyraża
stosunek dopuszczalnej średniorocznej wartości stężenia dwutlenku siarki eSO 2 do dopuszczalnej
średniorocznej wartości stężenia danego zanieczyszczenia et co można określić wzorem:
Kt 
e SO2
et
Współczynniki toksyczności zanieczyszczeń traktowane są jako stałe, gdyż są ilorazami
wielkości określonych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012
r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. 2012 poz. 1031).
Tabela 5-10 Współczynniki toksyczności zanieczyszczeń
Dopuszczalny poziom
substancji w powietrzu
[μg/m3]
Okres uśredniania
wyników
Współczynnik toksyczności
zanieczyszczenia Kt
Dwutlenek azotu
40
rok kalendarzowy
0,5
Dwutlenek siarki
20
rok kalendarzowy
1
Brak
-
0
40
rok kalendarzowy
0,5
Benzo()piren
0,001
rok kalendarzowy
20 000
Dwutlenek węgla
Brak
-
0
Nazwa substancji
Tlenek węgla
pył zawieszony PM10
Emisja równoważna uwzględnia emisję różnego rodzaju zanieczyszczeń, o różnym
stopniu toksyczności. Pozwala to na prowadzenie porównań stopnia uciążliwości
poszczególnych źródeł emisji zanieczyszczeń emitujących różne związki. Umożliwia także
w prosty, przejrzysty i przekonywujący sposób znaleźć wspólną miarę oceny szkodliwości
różnych rodzajów zanieczyszczeń, a także wyliczać efektywność wprowadzanych usprawnień.
W celu oszacowania ogólnej emisji substancji szkodliwych do atmosfery ze spalania
paliw w budownictwie mieszkaniowym, sektorze handlowo-usługowym i użyteczności
publicznej w gminie-miasto Grudziądz, koniecznym było posłużenie się danymi pośrednimi.
Punkt wyjściowy stanowiła w tym przypadku struktura zużycia paliw i energii miasta
Grudziądz, dane o źródłach wysokiej emisji oraz dane Głównego Urzędu Statystycznego.
91
Tabela 5-11 Zestawienie zbiorcze emisji substancji do atmosfery z poszczególnych źródeł
emisji na terenie miasta Grudziądz w 2014 roku
Lp.
Substancja
Jednostka
1
SO2
2
Rodzaj emisji
Wysoka
Niska
Liniowa
Razem
Mg/rok
193,759
545
39
778
NOx
Mg/rok
100,635
124
560
785
3
CO
Mg/rok
41,66
3 297
1 077
4 415
4
pył
Mg/rok
109,381
957
32
1 098
5
B(a)P
kg/rok
25,1
653
0
678
6
CO2
Mg/rok
130351
108 158
93 662
332 171
7
Er
Mg/rok
981
9 413
1 315
11 709
Udział punktowych, rozproszonych i liniowych źródeł w całkowitej emisji poszczególnych
substancji do atmosfery przedstawia rysunek 5-6.
24,9%
SO2
5,0%
NOx
12,8%
71,4%
15,8%
70,1%
wysoka
niska
liniowa
wysoka
niska
liniowa
pył
CO
10,0%
2,9%
0,9%
24,4%
87,1%
74,7%
wysoka
niska
wysoka
liniowa
niska
liniowa
CO2
B(a)P
3,7%
28,2%
39,2%
32,6%
96,3%
wysoka
niska
liniowa
wysoka
niska
liniowa
Rysunek 5-6 Udział rodzajów źródeł emisji w całkowitej emisji poszczególnych
zanieczyszczeń do atmosfery w Grudziądzu w 2014 roku
92
Widoczny na powyższym zestawieniu największy udział niskiej emisji w emisji
całkowitej, niemal wszystkich substancji szkodliwych, potwierdza także wyznaczona emisja
równoważna (zastępcza, ekwiwalentna) dla omawianych rodzajów źródeł emisji
co przedstawia rysunek 5-7.
8,4%
11,2%
wysoka emisja
80,4%
niska emisja
emisja liniowa
Rysunek 5-7 Udział emisji zastępczej z poszczególnych źródeł emisji w całkowitej emisji
substancji szkodliwych przeliczonych na emisję równoważną SO2 w Grudziądzu w 2014
roku
Tak duży udział emisji ze źródeł rozproszonych emitujących zanieczyszczenia w wyniku
bezpośredniego spalania paliw na cele grzewcze i socjalno-bytowe w mieszkalnictwie oraz
w sektorach handlowo-usługowym nie powinien być wielkim zaskoczeniem.
Rodzaj i ilość stosowanych paliw, stan techniczny instalacji grzewczych oraz,
co zrozumiałe, brak układów oczyszczania spalin, składają się w sumie na wspomniany efekt.
Należy także pamiętać, że decydujący wpływ na wielkość emisji zastępczej ma ilość
emitowanego do atmosfery benzo(α)pirenu, którego wskaźnik toksyczności jest kilka tysięcy
razy większy od tego samego wskaźnika dla dwutlenku siarki.
Wynika stąd, że wszelkie działania zmierzające do poprawy jakości powietrza
w mieście Grudziądz powinny w pierwszej kolejności dotyczyć kontynuacji programów
związanych z ograniczeniem niskiej emisji. W celu zmniejszenia emisji na terenie miasta
Grudziądza proponuje się kontynuację dopłat do wymiany źródeł ciepła na proekologiczne.
93
Tabela 5-12 Zmiana emisji substancji do atmosfery z poszczególnych źródeł emisji na
terenie miasta Grudziądza w okresie 2014 - 2020 roku (wg planu rozwoju business as
usual)
Wielkość emisji Wielkość emisji Zmiana emisji do 2020 r.*
wyjściowa
prognozowanej Bezwzględna
Względna
Substancja
Jednostka
Pył
Mg/a
957
776
181
18,9%
SO2
Mg/a
545
426
119
21,9%
NO2
Mg/a
124
138
-15
-11,8%
CO
Mg/a
3 297
2 432
865
26,2%
B(a)P
kg/a
653,31
472,40
181
27,7%
CO2
Mg/a
108 158
100 735
7424
6,9%
*) wielkości ze znakiem (-) oznaczają wzrost emisji
94
6. Metodologia opracowania planu gospodarki niskoemisyjnej
6.1
Struktura PGN
Struktura i metodologia opracowania Planu gospodarki niskoemisyjnej została określona
w dokumencie przygotowanym przez Komisję Europejską „How to develop a Sustainable
Energy Action Plan (SEAP) – Guidebook” („Jak opracować Plan Działań na rzecz
Zrównoważonej Energii (SEAP) – poradnik”).
Należy zauważyć, iż opracowanie Planu gospodarki niskoemisyjnej dla miasta Grudziądz
stanowi część zachodzącego już obecnie procesu związanego z redukcją zużycia energii oraz
emisji CO2. Część działań stanowi kontynuację obecnej strategii miasta, wpisując się w wizję
miasta przedstawioną w dalszej części opracowania.
Rekomendowana przez Komisję Europejską oraz NFOŚiGW struktura Planu wygląda
następująco:
1. Podsumowanie wykonawcze
2. Strategia
3. Inwentaryzacja emisji bazowej oraz interpretacja wyników
4. Planowane działania – harmonogram
Ostatni punkt składa się z dwóch elementów:

Działań strategicznych długoterminowych (do roku 2020)

Działań krótko- i średnioterminowych.
Plan powinien funkcjonować jako jeden z wielu dokumentów działających w strukturach
miasta wykraczając poza ramy ustawowe, jednakże w sposób oczywisty wpisując się
w działania miasta na rzecz racjonalizacji zużycia energii. Na poniższym wykresie
przedstawiono miejsce planu w strukturze dokumentów zgodnie z obecnymi wymaganiami
Ustawy – Prawo Energetyczne.
95
Rysunek 6-1 Zakres Ustawy – Prawo Energetyczne dotyczący planowania energetycznego
w gminie
Źródło: interpretacja FEWE
6.2
Metodyka
Niniejszy plan opracowano w oparciu o informacje otrzymane od Urzędu Miejskiego
w Grudziądzu w zakresie:

sytuacji energetycznej miejskich budynków użyteczności publicznej,

działań prowadzonych przez miasto w ostatnich latach oraz przedsięwzięciach
planowanych,

danych dotyczących wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych w budynkach oraz
instalacjach na terenie miasta,

informacji zawierających ścisłą specyfikację programu dofinansowania,

danych na temat stanu oświetlenia ulicznego.
96
Ponadto wykorzystano następujące dokumenty uzyskane od Urzędu Miejskiego w
Grudziądzu:
 „Program Ochrony Środowiska dla gminy-miasto Grudziądz na lata 2015 – 2018
z uwzględnieniem perspektywy na lata 2019 – 2022”, uchwała nr XII/99/15 Rady
Miejskiej Grudziądza z 23 września 2015 r.,
 obowiązujące Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego na terenie gminymiasto Grudziądz,
 „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta
Grudziądza”,
 „Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla gminy –
miasto Grudziądz” – uchwała nr XL/101/13 Rady Miejskiej Grudziądza z dnia 30
października 2013 r.,

„Program ochrony powietrza dla strefy kujawsko-pomorskiej ze względu na
przekroczenie poziomów dopuszczalnych dla pyłu PM10 i benzenu oraz poziomu
docelowego dla arsenu” - uchwała Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego Nr
XXX/537/13 z dnia 28 stycznia 2013 roku,
 „Strategia Rozwoju Miasta Grudziądz 2008 - 2015” – uchwała nr XXX/111/08 Rady
Miejskiej Grudziądza z dnia 29 października 2008 r.
W ramach inwentaryzacji emisji w transporcie wykorzystano następujące informacje:
 generalny pomiar ruchu w 2010 roku (Średni Dobowy Ruch),
 pomiar ruchu na drogach wojewódzkich w 2010 roku (Średni Dobowy Ruch
w punktach pomiarowych w 2010 roku),
 Wieloletni Program Inwestycji Kolejowych do 2013 roku z perspektywą 2015,
 dane o rynku gazu płynnego LPG w Polsce w 2011 roku,
 zasady prognozowania wskaźników wzrostu ruchu wewnętrznego na okres 2008-2040
na sieci drogowej do celów planistyczno projektowych,

opracowanie metodologii prognozowania zmian aktywności sektora transportu
drogowego (w kontekście ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów
cieplarnianych i innych substancji), Ministerstwo Infrastruktury, 2011 r,

prognoza ruchu dla Prognozy oddziaływania na środowisko skutków realizacji
Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2011 – 2015, GDDKiA, 2010 r.,

raport roczny 2014 Polskiej Organizacji Gazu Płynnego, Warszawa 2015 r.
Na podstawie danych zebranych od Urzędu Miejskiego w Grudziądzu oraz danych zebranych
ze źródeł podanych w dalszej części niniejszego rozdziału oszacowano potencjał redukcji
emisji CO2 na terenie miasta Grudziądz.
97
Informacje zawarte w poniższych podrozdziałach są istotne, także ze względu
na pozyskiwanie danych w celu monitoringu efektów wdrażania planu. Część z tych
informacji należy pozyskiwać cyklicznie, aktualizując inwentaryzację emisji CO2.
6.3
Informacje od przedsiębiorstw energetycznych
Informacje pozyskane od przedsiębiorstw energetycznych mają kluczowe znaczenie dla
prawidłowego przeprowadzenia inwentaryzacji emisji. Niezmiernie istotne są dane niezbędne
do uzyskania z punktu widzenia bazy danych o emisji, która stanowi część planu gospodarki
niskoemisyjnej. Do podmiotów, od których uzyskano informacje należą:
 ENERGA-Operator S. A. Oddział w Toruniu,
 Polskie Sieci Elektroenergetyczne S. A. Oddział w Gdańsku,
 GAZ-SYSTEM S. A. Oddział w Gdańsku,
 Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o. o. Oddział w w Gdańsku,
 PGNiG Obrót Detaliczny Sp. z o. o. Region Pomorski,
 OPEC Grudziądz Sp. z o. o.
Z punktu widzenia przedsiębiorstw ciepłowniczych najbardziej istotne dane (także ze
względów na monitoring prowadzonych działań) to:
 ciepło dostarczone odbiorcom końcowym zlokalizowanym na terenie miasta Grudziądz
w poszczególnych grupach odbiorców (dane roczne),
 moc zamówiona przez odbiorców ciepła zlokalizowanych na terenie miasta Grudziądz
w poszczególnych grupach odbiorców (dane na koniec danego roku),
 długość sieci ciepłowniczych eksploatowanych na terenie miasta Grudziądz,
 liczba węzłów ciepłowniczych eksploatowanych przez przedsiębiorstwo, znajdujących
się na terenie miasta Grudziądz,
 opis źródeł eksploatowanych przez przedsiębiorstwa zlokalizowane na terenie miasta
Grudziądz (w tym dane dotyczące emisji zanieczyszczeń),
 informacje szczegółowe na temat systemów ciepłowniczych miasta Grudziądz, plany
rozwoju przedsiębiorstw, a także planowane inwestycje.
Z punktu widzenia przedsiębiorstw gazowniczych najbardziej istotne dane to:
 zestawienie długości sieci gazowniczych zlokalizowanych na terenie miasta,
 zestawienie stacji redukcyjno-pomiarowych,
 wyszczególnienie planowanych inwestycji,
98
 liczba odbiorców gazu w poszczególnych grupach odbiorców (dane na koniec danego
roku),
 zużycie gazu w poszczególnych grupach odbiorców (dane roczne).
Z punktu widzenia przedsiębiorstw elektroenergetycznych najbardziej istotne dane to:
 liczba odbiorców energii elektrycznej zlokalizowanych na terenie miasta Grudziądz
w poszczególnych grupach taryfowych (dane na koniec danego roku),
 zużycie energii elektrycznej przez odbiorców zlokalizowanych na terenie miasta
Grudziądz w poszczególnych grupach taryfowych (dane roczne),
 informacje w zakresie zasilania oraz planowanych inwestycji.
6.4
Pozostałe źródła danych
Pozyskano informacje od przedsiębiorstw prowadzących działalność na terenie
miasta. Ankietyzacja dotyczyła źródeł ciepła, stanu technicznego budynków oraz planów
modernizacyjnych.
Ankietyzacji poddano również firmy transportowe prowadzące działalność na terenie miasta:














Miejski Zarząd Komunikacji Sp. z o. o.,
Arriva Sp. z o. o. – Oddział w Grudziądzu,
TOMKAS,
PUH Arkadiusz Lewandowski – Eurobus,
PKS Grudziądz Sp. z o. o.,
PKS w Elblągu Sp.z o. o.,
PKS w Bydgoszczy Sp. z o. o.,
PKS w Ostrowcu Świętokrzyskim S. A.,
Kujawsko-Pomorski Transport Samochodowy S. A.,
PKS w Łodzi Sp. z o. o.,
PKS w Turku S. A.,
PKS w Bytowie S. A,
PKP INTERCITY S. A.,
Przewozy Regionalne Sp. z o. o.
Pytano o aktualny stan taboru autobusowego i kolejowego, zużycie paliw i plany zakupu
nowego taboru.
Ponadto do bilansu sporządzenia energetycznego wykorzystano dane uzyskane z:
 Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego,
99

Głównego Urzędu Statystycznego.
7. Inwentaryzacja emisji CO2
7.1
Podstawowe założenia
Inwentaryzację emisji zanieczyszczeń oraz CO2 do atmosfery wykonano w oparciu
o bilans energetyczny miasta Grudziądz. Podstawowe założenia metodyczne:
 jako rok bazowy inwentaryzacji przyjęto rok 2014. Jest to rok, dla którego udało się
zebrać kompleksowe dane we wszystkich grupach odbiorców, wytwórców
i dostawców energii,
 w obliczeniach zużycia energii przyjęto dane uzyskane w ramach ankietyzacji
przeprowadzonej na użytek niniejszego PGN, ankietyzacja została opisana
w rozdziale 7
 bilans paliwowy uzupełniono informacjami od przedsiębiorstw energetycznych
funkcjonujących na terenie miasta, uzyskanymi w ramach opracowywania „Planu
gospodarki niskoemisyjnej”. Przeprowadzono własne obliczenia zużycia energii
końcowej wśród odbiorców.
Inwentaryzacja emisji składa się z dwóch podstawowych elementów:
 inwentaryzacji emisji CO2,
 inwentaryzacji emisji zanieczyszczeń ze źródeł zlokalizowanych na terenie miasta
w tym inwentaryzacja tzw. niskiej emisji oraz emisji liniowej (pochodzącej
z transportu).
Inwentaryzacja emisji CO2 (bazowa oraz prognoza do roku 2020) została wykonana zgodnie
z wytycznymi Porozumienia Burmistrzów (Covenant of Mayors) określonymi
m.in. w dokumencie „How to develop a Sustainable Energy Action Plan” (pol. "Jak opracować
plan działań na rzecz zrównoważonej energii").
Dokument opracowano zgodnie z wytycznymi Porozumienia Burmistrzów przedstawionymi na
początku roku 2010, zawierającymi m. in. nowe wskaźniki emisji CO2 dla poszczególnych
nośników. W celu obliczenia emisji CO2 w roku bazowym wyznacza się zużycie energii
finalnej dla poszczególnych sektorów odbiorców w tych latach na obszarze miasta Grudziądz.
Wyróżniono następujące sektory odbiorców:
 sektor obiektów/instalacji użyteczności publicznej,
 sektor handel, usługi, przedsiębiorstwa,
 sektor mieszkalny,
 sektor przemysłowy,
100
 oświetlenie uliczne,
 sektor transportowy.
Jako nośniki zużywane na terenie miasta wyróżnia się:
 ciepło sieciowe,
 gaz ziemny,
 energię elektryczną,
 paliwa węglowe,
 drewno i biomasę,
 olej opałowy,
 gaz płynny LPG,
 olej napędowy,
 benzyna,
 energię ze źródeł odnawialnych.
Do inwentaryzacji emisji CO2 w roku bazowym 2014 posłużono się zestawem wskaźników
odpowiednich dla danego nośnika energii paliwa. Wartość wskaźnika oraz jego źródło
przedstawiono w poniższej tabeli:
101

Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy

Transkrypt

Podobne dokumenty

Camping 134 - Miejski Ośrodek Rekreacji i Wypoczynku

Grudziądz na stoisku National Geographic TRAVELER podczas

INTER- INVEST Świecie Sp. z o.o. ul. Wojska Polskiego 7A 86

konkurs plastyczny grudziądz w kolorach.

Druk - format pdf - Starostwo Powiatowe w Grudziądzu

Informacja