trzecie sprawozdanie z działalności wspólnego organu

TRZECIE SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI
WSPÓLNEGO ORGANU NADZORCZEGO EUROPOLU
LISTOPAD 2004 – PAŹDZIERNIK 2006
Europol i Wspólny Organ Nadzorczy
Europol jest Urzędem Policji Unii Europejskiej zajmującym się informacjami o
przestępstwach. Misja Europolu polega na wspieraniu organów śledczych państw
członkowskich w walce z poważnymi formami przestępczości zorganizowanej przy
jednoczesnym poszanowaniu praw człowieka. Głównym zadaniem Europolu jest
ułatwianie wymiany informacji pomiędzy państwami członkowskimi i dostarczanie
analitycznej wiedzy specjalistycznej.
Konwencja o Europolu przewiduje stworzenie Wspólnego Organu Nadzorczego niezależnego organu, którego zadaniem byłoby zapewnienie przestrzegania przez Europol
zasad ochrony danych. Do zadań WON należy przegląd wszystkich działań Europolu celem
zapewnienia, że prawa osobiste nie są łamane w związku z przechowywaniem,
przetwarzaniem i wykorzystywaniem danych, będących w posiadaniu Europolu. WON
monitoruje również dopuszczalność przekazywania danych pochodzących z Europolu.
Każda osoba ma prawo zwrócić się do WON o zapewnienie, że sposób, w jaki dotyczące
jej informacje osobowe zostały zgromadzone, przechowane, przetworzone i wykorzystane
przez Europol, jest zgodny z prawem i odpowiedni. Konwencja o Europolu ustanawia
Komisję Odwoławczą Wspólnego Organu Nadzorczego, której zadanie polega na
rozpatrywaniu odwołań od decyzji Europolu przy pomocy właściwych środków. Komisja
jest niezależna i niezawisła ani nie jest też związana wytycznymi WON.
W skład Wspólnego Organu Nadzorczego wchodzą dwaj przedstawiciele z każdego z
krajowych organów nadzorczych, którzy mianowani są na okres pięciu lat przez każde
państwo członkowskie. W skład Komitetu Wspólnego Organu Nadzorczego wchodzi jeden
przedstawiciel z każdego z krajowych organów nadzorczych, który mianowany jest na
okres pięciu lat przez każde państwo członkowskie. Posiedzenia obu organów odbywają się
w Radzie Unii Europejskiej siedem razy w roku. Stały sekretariat został wyznaczony do
wspierania działalności zarówno Wspólnego Organu Nadzorczego, jak i Komisji
Odwoławczej WON.
Wymóg przejrzystości w konwencji o Europolu nakłada na Wspólny Organ Nadzorczy
obowiązek regularnej publikacji sprawozdania z działalności. Wspólny Organ Nadzorczy
działa od 1999 roku i co dwa lata publikuje sprawozdanie z działalności. Obecne
2
sprawozdanie jest trzecim sprawozdaniem z działalności Wspólnego Organu Nadzorczego
za okres od listopada 2004 roku do października 2006 roku.
3
Spis treści
Spis treści............................................................................................................................... 4
Przedmowa ............................................................................................................................. 5
Rozdział I................................................................................................................................ 7
I.1
Wstęp .......................................................................................................................... 7
I.2.
Nowe osiągnięcia w obszarze ochrony prawa i danych na terytorium UE ................ 7
I.3.
Przyszłość Europolu ................................................................................................... 9
Rozdział II ............................................................................................................................ 10
II.1
Czynności nadzorcze ................................................................................................ 10
II.1.1.
Kontrola Europolu ................................................................................................ 10
II.1.2.
Opinie Wspólnego Organu Nadzorczego ............................................................. 12
II.1.3.
Otwieranie plików analitycznych ......................................................................... 17
II.1.4.
Umowy z państwami trzecimi/ innymi organizacjami ......................................... 19
II.1.5.
Prawa podmiotów, których dane dotyczą............................................................. 20
II.2.
Kierowanie Wspólnym Organem Nadzorczym........................................................ 20
II.2.1.
Przejrzystość......................................................................................................... 20
II.2.2
Grupy robocze ...................................................................................................... 21
II.2.3.
Konferencja 2006 ................................................................................................. 22
Rozdział III ........................................................................................................................... 24
III.1
Komisja Odwoławcza............................................................................................... 24
III.1.1
Streszczenie odwołania złożonego przez pana U ................................................. 24
III.1.2.
Streszczenie odwołania złożonego przez panią Y................................................ 26
Rozdział IV........................................................................................................................... 28
IV.1.
Samoocena............................................................................................................ 28
IV.2
Przyszłość ................................................................................................................. 28
Rozdział V ............................................................................................................................ 30
V.1
Członkowie WON Europolu i komisji odwoławczej ............................................... 30
V.1.1.
WSPÓLNY ORGAN NADZORCZY EUROPOLU............................................ 30
V.1.2
KOMISJA ODWOŁAWCZA .............................................................................. 32
4
Przedmowa
Niniejsze sprawozdanie jest trzecim sprawozdaniem z działalności Wspólnego Organu
Nadzorczego Europolu (WON). Sprawozdanie obejmuje okres od listopada 2004 r. do
października 2006 r. i przedstawia osiągnięcia WON w okresie, gdy jego przewodniczącym
był Emilio Aced Félez.
Sprawozdanie zawiera obszerny przegląd głównych tematów, jakimi WON się zajmował w
tym okresie. Szczególnie ważnym osiągnięciem była inicjatywa WON mająca na celu
wzmocnienie przejrzystości jego działań, co formalnie znalazło miejsce w zmienionym
regulaminie.
Sprawozdanie z działalności jest ważnym elementem tej zasady przejrzystości.
Działania WON w okresie od listopada 2004 r. do października 2006 r. nie skupiały się
jedynie na Europolu i jego działaniach jako organizacji wspierającej organy śledcze w
państwach członkowskich. Działalność Europolu nie jest statyczna, rozwija się wraz z
rozwojem technik stosowanych przez organy śledcze i potrzebą współpracy między
państwami członkowskimi. Rozwój na szerszą skalę w dziedzinie ochrony prawa i danych
w Unii Europejskiej wpływa również na Europol przyciągając w ten sposób niezbędną
uwagę WON. Głębokie doświadczenie WON w dziedzinie ochrony prawa i danych jest
powszechnie doceniane i stanowi cenny wkład w pracę wielu różnych organów
zaangażowanych w działania rozwojowe.
Na konferencji zorganizowanej przez WON w październiku 2006 r. poruszono szeroki
zakres tematów związanych z działalnością Europolu i jego dalszym rozwojem. Wyniki tej
konferencji jeszcze raz potwierdziły, że kwestia ochrony danych jest stanowi per se sposób
działania Europolu oraz że poszanowanie praw jednostki jest kluczem do obecnego i
przyszłego sukcesu Europolu w roli międzynarodowego organu śledczego.
Zarówno w swoim imieniu, jak i moich kolegów z WON chciałbym złożyć podziękowania
panu Aced Félez za jego nieoceniony wkład w pracę WON. Chciałbym również
podziękować panu Peterowi Michaelowi i sekretariatowi WON, bez których pomocy WON
nigdy by nie osiągnął tak wiele, jak również przewodniczącym komisji odwoławczej za ten
5
okres, panom Giuseppe Busia i Ronaldowi Bachmeierowi oraz wszystkim członkom WON
za wspólny wysiłek.
David Smith
Przewodniczący
6
Rozdział I
I.1
Wstęp
Trzecie sprawozdanie z działalności Wspólnego Organu Nadzorczego Europolu zostaje
opublikowane w czasie przypadającym na okres rozwoju w dziedzinie ochrony danych w
III filarze oraz w kontekście współpracy organów śledczych w Unii Europejskiej (UE).
Główne osiągnięcia w obszarze ochrony danych w UE znalazły się w pierwszym rozdziale
wraz z oceną przyszłości Europolu oraz nowej ewoluującej roli Wspólnego Organu
Nadzorczego.
Drugi rozdział przedstawia wyniki działań Wspólnego Organu Nadzorczego w latach 200406. Decyzje Komitetu Odwoławczego przedstawione zostały w trzecim rozdziale. Czwarty
rozdział przedstawia czytelnikowi cele strategiczne wyznaczone Wspólnemu Organowi
Nadzorczemu na przyszłość. Ostatni rozdział zawiera informacje na temat członków
Wspólnego Organu Nadzorczego.
I.2. Nowe osiągnięcia w obszarze ochrony prawa i danych na terytorium UE
Odkąd Traktat Amsterdamski zobowiązał państwa członkowskie do stworzenia
„przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości”, jednym z głównych celów UE
jest poprawa współpracy pomiędzy organami ściagania. Cel polegający na ustanowieniu
“przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości" na terytorium Unii Europejskiej
został uzgodniony podczas szczytu UE w 1999 roku w Tampere. Tzw. program Tampere
przewidziany był na pięć lat i zakończył się w 2004 roku.
W czerwcu 2004 r. Unia Europejska postanowiła kontynuować dzieło zapoczątkowane
przez program Tampere określając wskazówki na następne lata dla nowego programu w
obszarze wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych. Przyjęto nowy program w
dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych znany szerzej jako program
haski.
Program haski jest pięcioletnim programem ściślejszej współpracy na szczeblu UE w
dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych na lata 2005-2010. Jego celem
jest
stworzenie
na
terytorium
Europy
przestrzeni
wolności,
bezpieczeństwa
i
7
sprawiedliwości.
Program promuje rozwój odpowiednich zabezpieczeń i skutecznych
środków prawnych do przekazywania danych osobowych do celów współpracy policyjnej i
sądowej w sprawach karnych. W obszarze sprawiedliwości i bezpieczeństwa, niektóre z
kluczowych środków mają na celu udostępnienie informacji policyjnych wszystkim
organom śledczym na terenie UE i poprawę wykorzystania instytucji Europolu.
Program również podkreśla potrzebę ustanowienia odpowiednich przepisów o ochronie
danych osobowych. Jest to zgodne z wnioskiem Parlamentu o ustanowienie
zharmonizowanych przepisów w dziedzinie ochrony w ramach trzeciego filaru przy
jednoczesnym zapewnieniu takiej samej ochrony danych, jaka istnieje w ramach
pierwszego filaru.
Na wiosennej konferencji europejskich organów ochrony danych, zorganizowanej w 2005
roku, dyskutowano o potrzebie ściślejszej współpracy pomiędzy organami śledczymi UE i
ich odpowiednikami w państwach trzecich oraz o konieczności odpowiedniej ochrony
danych. Europejskie organy ochrony danych zgodnie przyznały, że konwencja Rady
Europy z 1981 r. o ochronie danych osobowych (konwencja 108) obowiązująca w Unii i
państwach członkowskich jest zbyt ogólna, aby zapewnić skuteczną ochronę danych w
obszarze ochrony prawa. Uzgodniono, że niektóre inicjatywy mające na celu poprawę
ochrony prawa w UE, jak na przykład zasada dostępności, powinny być wdrażane jedynie
na podstawie odpowiedniego systemu ochrony danych zapewniającego wysoki i jednakowy
poziom ochrony danych.
W 2005 roku Komisja Europejska przedstawiła wniosek decyzji ramowej Rady w sprawie
ochrony danych osobowych przetwarzanych w ramach policyjnej i sądowej współpracy w
sprawach karnych. Jednakże powyższy wniosek nie obejmuje Europolu swoim zakresem
stosowania.
Inna inicjatywa została przedstawiona przez prezydencję austriacką. Po ocenie roli
Europolu, pojawiło się wiele inicjatyw do dalszych dyskusji nad jego rolą i zadaniami.
Wspólny Organ Nadzorczy brał aktywny udział w powyższych dyskusjach.
8
I.3. Przyszłość Europolu
Europol jest nieustannie rozwijającą się organizacją, która od chwili powstania stała się
ważnym i aktywnym graczem w walce przeciwko poważnej międzynarodowej i
zorganizowanej przestępczości w Unii Europejskiej. Dyskusje na temat przyszłości
organizacji rozpoczęły się podczas prezydencji austriackiej. Ich celem było dalsze
wzmocnienie roli Europolu w walce z poważną przestępczością i zwiększenie udziału
Europolu w polityce bezpieczeństwa Unii Europejskiej. Padła również propozycja, aby, w
kontekście decyzji Rady, zmienić obecną podstawę prawną Europolu na bardziej
elastyczną.
Inną ważną zmianą jest finalizacja ratyfikacji trzech protokołów zmieniających konwencję
o Europolu i ich wdrożenie.
Ratyfikacja pokazała, że zmiana konwencji o Europolu może być długim procesem, w
niektórych przypadkach trwającym nawet siedem lat. Jednym z wniosków nasuwających
się z przebiegu tego procesu jest potrzeba stworzenia bardziej elastycznej podstawy
prawnej dla Europolu poprzez zastąpienie konwencji o Europolu decyzją Rady.
Oczekuje się, że Komisja opublikuje wniosek decyzji Rady przed końcem 2006 r.
Wspólny Organ Nadzorczy Europolu przyznaje, że dyskusje nad rolą Europolu będą
niewątpliwie miały wpływ na ochronę danych. Rola informacyjna Europolu, powierzone
mu nowe zadania i wzmocnienie jego roli operacyjnej powinny iść w parze z
odpowiednimi środkami ochrony danych. W tym kontekście, Organ Nadzorczy Europolu
bada obecnie wszystkie nowe możliwości rozwoju związane z przyszłością Europolu 1 .
1
Komisja opublikowała wniosek decyzji Rady w grudniu 2006 r.
9
Rozdział II
II.1 Czynności nadzorcze
Konwencja o Europolu nakłada na Wspólny Organ Nadzorczy obowiązek dokonywania
przeglądu działań Europolu w celu zapewnienia, że prawa jednostki nie są naruszane w
wyniku przechowywania, przetwarzania i wykorzystywania danych znajdujących się w
posiadaniu Europolu. W okresie od 2004 do 2006 roku Wspólny Organ Nadzorczy
wypełniał to zadanie w różny sposób.
II.1.1. Kontrola Europolu
Jednym ze sposobów wykonywania swojego głównego zadania przez WON jest
przeprowadzanie kontroli działań Europolu w jego siedzibie. Wspólny Organ Nadzorczy
planuje przeprowadzenie przynajmniej jednej inspekcji w roku.
Europol jest organizacją, która za główny czynnik sukcesu stawia współpracę z państwami
członkowskimi. Ostatnie dwa lata wykazały, że inspekcje i sposób odbioru raportów
kontrolnych przyczyniły się do wzrostu zainteresowania nie tylko Europolu, ale też zarządu
i szefów jednostek krajowych. Reakcja wszystkich zainteresowanych stron wyraźnie
pokazuje chęć i gotowość zaangażowania się w sprawy zlecone im przez Wspólny Organ
Nadzorczy.
Kontrola − marzec 2005 r.
W grudniu 2004 r. Wspólny Organ Nadzorczy zlecił swojemu zespołowi kontrolnemu
przeprowadzanie kontroli plików analitycznych, funkcjonowania systemu informacyjnego
oraz sprawdzenie, czy podjęte zostały czynności w odpowiedzi na zalecenia zawarte w
dwóch poprzednich sprawozdaniach.
W marcu 2005 r. zespół przeprowadził trzydniową kontrolę Europolu. Była to szósta
wizyta kontrolna Wspólnego Organu Nadzorczego. W stosunku do plików analitycznych
nadal pozostaje do rozwiązania kilka problemów związanych z ich funkcjonowaniem, co
zostało wypunktowane we wcześniejszych sprawozdaniach z kontroli. Wytłumaczeniem
powyższego stanu rzeczy może być brak informacji ze strony państw członkowskich.
Oceniono również postęp w pracach nad nowym systemem informacyjnym. Wszelkie
wnioski, oceny i zalecenia odnoszą się do rozwoju i platform szkoleniowych. Kontrola
10
faktycznego wdrożenia infrastruktury technicznej nie została przeprowadzona.
W
rezultacie, zespół kontrolny nie wypowiedział się w sprawie faktycznego środowiska
operacyjnego systemu informacyjnego ani na temat jego infrastruktury. Ogólne wrażenie,
jakie sprawił nowy system informacyjny, było pozytywne. Udzielono kilku technicznych
wskazówek.
Sprawozdanie ponadto kładzie nacisk na potrzebę potraktowania priorytetowo zaleceń z
kontroli z 2004 r. dotyczących archiwizacji wiadomości zawierających informacje
operacyjne. Niektóre z zaleceń dotyczyły przestrzegania przepisów przez Europol. Zespół
kontrolny jeszcze raz podkreślił, że niektóre zalecenia odwoływały się do działań
podejmowanych przez państwa członkowskie (i krajowe jednostki Europolu).
Kontrola − marzec 2006 r.
W grudniu 2005 r. Wspólny Organ Nadzorczy zaproponował przeprowadzenie nowej
kontroli w marcu 2006 r. Głównymi obszarami kontroli miał być system informacyjny
Europolu, czynności w odpowiedzi na zalecenia Wspólnego Organu Nadzorczego podczas
wcześniejszych kontroli oraz zawartość danych analitycznych plików roboczych (AWF).
Kontrola trwała trzy dni, począwszy od 21 marca 2006 r. Przeprowadzono szczegółowe
dochodzenie, w tym kontrolę wielu obszarów procedur operacyjnych Europolu. W obszarze
analizy, do kontroli wybrano cztery (4) pliki analityczne. Wiele zaleceń technicznych
zostało skierowanych w stosunku do systemu informacyjnego Europolu. Wspólny Organ
Nadzorczy położył również nacisk na współodpowiedzialność Europolu za treść systemu
informacyjnego Europolu łącznie z państwami członkowskimi.
WON z zadowoleniem przyjął fakt, że Europol wykonał większość zaleceń przewidzianych
w
poprzednich
sprawozdaniach
dotyczących
bezpieczeństwa infrastruktury technicznej.
ogólnych
aspektów
w
zakresie
Jednakże, WON wydał nowe zalecenia.
Niektóre z tych zaleceń wymagają podjęcia działań przez państwa członkowskie. Mimo że
Europol jest organizacją, na której spoczywa obowiązek przestrzegania postanowień
konwencji o Europolu, nie należy zapominać, że jest on uzależniony od sposobu, w jaki
państwa członkowskie wypełniają swoje obowiązki w stosunku do Europolu. Wspólny
Organ Nadzorczy przyznał, że tak sytuacja czasem wymusza zaangażowane strony do
11
określenia priorytetów, ale podkreślił również, że priorytety te nigdy nie powinny zastąpić
działań koniecznych do wypełnienia zobowiązań konwencji o Europolu. W przyszłych
kontrolach, Wspólny Organ Nadzorczy będzie oceniał, w jaki sposób powyższe
zobowiązanie może wpłynąć na poprawę zgodności z postanowieniami o ochronie danych.
Kontrole − cele strategiczne
Od 2003 roku Wspólny Organ Nadzorczy wypracował kilka celów wyznaczających
kierunki dla przyszłych kontroli. Objęły one gromadzenie specjalistycznej wiedzy dla
zespołu kontrolnego oraz opracowanie metodologii ramowej lub programu audytu, w ten
sposób stwarzając skuteczny instrument do nadzoru Europolu. W oparciu o to
doświadczenie, WON bada sposoby i środki służące do opracowania metodologii ramowej
audytu dla Wspólnego Organu Nadzorczego i jako instrumentu samokontrolnego dla
Europolu.
Jednym z ważnych celów strategicznych wyznaczonych przez WON była kontrola jakości
danych przechowywanych w systemach informacyjnych Europolu i w plikach roboczych do
celów analizy. Kontrola zawartości systemu informacyjnego Europolu wymaga szczególnie
bliskiej współpracy ze Wspólnym Organem Nadzorczym i krajowymi kontrolerami ds.
ochrony danych. Kontrola przeprowadzona w 2006 roku odbyła się z udziałem czterech
krajowych organów ds. ochrony danych.
II.1.2. Opinie Wspólnego Organu Nadzorczego 2
W okresie dwóch ostatnich lat, Wspólny Organ Nadzorczy otrzymał od Europolu kilka
pytań dotyczących jego działalności operacyjnej i przekazał swoją opinię na ten temat
Europolowi. Wypełniając swoją rolę nadzorczą, Wspólny Organ Nadzorczy wziął udział w
kilku spotkaniach z przedstawicielami Europolu. Rozwój wydziału ds. bezpieczeństwa
informacji, rola Europolu we wspólnych grupach dochodzeniowych, nowy system
informacyjny Europolu, odpowiedź na decyzje komisji odwoławczej, wprowadzenie w
życie protokołów zmieniających konwencję o Europolu stanowiły najważniejsze tematy.
2
Wszystkie
opinie
WON
znajdują
się
pod
następujacym
adresem
internetowym :
http://europoljsb.consilium.europa.eu
12
System indeksu
Europol rozważył możliwość weryfikacji swojego systemu indeksu 3 i zażądał opinii
Wspólnego Organu Nadzorczego dotyczącej jej projektu. Zgodnie z art.11 ust. 2 konwencji
o Europolu, istnieją dwa podstawowe wymagania w stosunku do systemu indeksu.
Kontaktowy oficer łącznikowy z państwa członkowskiego powinien być w stanie jasno
określić, czy przechowywane dane znajdują się w kręgu jego zainteresowań, tak więc
ustanowienie związków czy dalszych konkluzji odnośnie zawartości akt nie powinno być
możliwe. Europol złożył propozycję, żeby w przypadku poszukiwania informacji ze
specjalnym kodem obsługi, której przekazanie uzależnione jest od udzielenia zezwolenia
przez państwo członkowskie wysyłające informacje do Europolu, żadne informacje nie
zostały ujawnione oficerowi łącznikowemu. W tym przypadku, analityk zostanie
poinformowany o wniosku oficera łącznikowego dotyczącym poufnych informacji i będzie
odpowiedzialny za przekazywanie dalszych informacji oficerowi łącznikowemu. Kwestia
ta została omówiona przez WON, po czym uznano, że z punktu widzenia ochrony danych,
propozycja nie stwarzała żadnych problemów. Opinia ta została przekazana zarządowi
Europolu.
Nowy projekt analityczny Europolu
Europol wdraża nowy projekt analityczny (projekt ramowy OASIS), w związku z czym
zwrócił się do Wspólnego Organu Nadzorczego o dokonanie oceny, czy projekt ten jest
zgodny z art.17 aktu Rady z dnia 3 listopada 1998 r. w sprawie przyjęcia zasad mających
zastosowanie do akt analitycznych Europolu.
Biorąc pod uwagę różne etapy procesu analitycznego i napływające falami strumienie pracy,
Wspólny Organ Nadzorczy uznał, że obowiązki wynikające z ochrony danych przez Europol
odnośnie do roboczych plików d celów analizy powinny również obejmować procesy
analityczne potrzebne do przygotowania końcowego etapu procesu analitycznego tj. analizy
kryminalistycznej. Wspólny Organ Nadzorczy uznał, że jest to zgodne z konwencją o
Europolu i aktem Rady nakładającym na Europol odpowiedzialność za cały wstępny etap
analizy w Europolu.
3
System indeksu (art.11 konwencji o Europolu) jest systemem dostarczającym informacji o tym, czy dana informacja
przechowywana jest wp likach analitycznych Europolu
13
Dostęp Europolu do Systemu Informacyjnego Schengen (SIS)
W dniu 3 sierpnia 2005 r. przewodniczący Komitetu ds. art. 36 zwrócił się do Wspólnego
Organu Nadzorczego (WON) o wydanie opinii w sprawie propozycji technicznej
dotyczącej dostępu Europolu do Systemu Informacyjnego Schengen (SIS). Propozycja
określała warunki techniczne dostępu do pewnych 4 danych SIS przez Europol. Wspólny
Organ Nadzorczy, po przeanalizowaniu propozycji, przygotował opinię, w której
gwarantuje Europolowi dostęp, jednak byłby on kontrolowany i oparty o logowanie.
Dostęp Europolu do Systemu Informacji Wizowej (VIS)
W październiku 2005 r. Komisja Europejska przygotowała wniosek decyzji Rady w
sprawie wglądu do danych Systemu Informacji Wizowej (VIS) dla organów państw
członkowskich.
Poza wymienionymi organami, uregulowana została również kwestia
dostępu Europolu.
Wniosek miał również na celu stworzenie podstawy prawnej dla warunków, na podstawie
których organy państw członkowskich odpowiedzialne za bezpieczeństwo wewnętrzne oraz
Europol mogłyby konsultować się z Systemem Informacji Wizowej (VIS) w celu
zapobiegania przestępstwom terrorystycznym i innym poważnym przestępstwom oraz w
celu wykrywania i ścigania tych przestępstw.
Wspólny Organ Nadzorczy, pomimo, że nie posiada roli nadzorczej w stosunku do VIS,
ocenił tę propozycję i uznał, że pomimo zdefiniowania we wniosku dostępu Europolu do
VIS, należy wprowadzić więcej ograniczeń do przepisów regulujących dostęp dla
Europolu. Wprowadzenie dostępu do danych w VIS dla Europolu poprzez samo odwołanie
do ogólnego zadania Europolu i bez jakiegokolwiek szczegółowego wyjaśnienia i
ograniczenia go jest niewystarczające, by uzasadnić wyjątek od zasady ograniczenia celu,
jakim jest przetwarzanie danych VIS. Dostęp do VIS powinien mieścić się w granicach
konkretnego zadania Europolu i zostać udzielony jedynie, gdy jest to konieczne do
wykonania tego zadania do celów konkretnego pliku do celów analizy.
4
Decyzja Rady ogranicza dostęp do danych, o których mowa w art. 95, 99 i 100 konwencji z Schengen
14
Wspólny Organ Nadzorczy nakłania Radę do zmiany proponowanej decyzji Rady w
świetle sugestii i uwag przedstawionych w niniejszej opinii.
15
Protokoły zmieniające konwencję o Europolu
Opinia w sprawie wniosku dotyczącego decyzji wdrażającej art. 6A konwencji o
Europolu
Akt Rady z dnia 27 listopada 2003 r. zmieniający konwencję o Europolu wprowadził nowy
art.6
A
dotyczący
przetwarzania
danych
poza
skomputeryzowanym
systemem
zgromadzonych danych. Szczególne warunki przetwarzania danych zostały określone w
projekcie decyzji sporządzonej przez zarząd Europolu. Wspólny Organ Nadzorczy został
poproszony o wydanie opinii w sprawie niniejszego projektu decyzji Opinia zawierająca
pewne sugestie bardziej natury technicznej została przyjęta w październiku 2006 roku.
Opinia w sprawie inicjatywy mającej na celu zmianę aktu Rady z dnia 3 listopada
1998 r. w sprawie przyjęcia zasad mających zastosowanie do akt analitycznych
Europolu.
Ww. akt Rady wprowadził również kilka zmian do konwencji odnośnie do plików
roboczych Europolu do celów analizy. W rezultacie, istniejący akt Rady z dnia 3 listopada
1998 r. w sprawie przyjęcia zasad mających zastosowanie do akt analitycznych Europolu
musiał zostać zmieniony. W dniu 17 lipca 2006 r. przewodniczący zarządu Europolu
zwrócił się do Wspólnego Organu Nadzorczego o wydanie opinii w sprawie projektu
inicjatywy. Opinia zawierająca pewne sugestie bardziej natury technicznej została przyjęta
październiku 2006 r.
Opinia w sprawie projektu decyzji zarządu dotycząca udziału urzędników Europolu
we wspólnych zespołach dochodzeniowych.
Akt Rady z dnia 28 listopada 2002 r. zmieniający konwencję o Europolu wprowadził nowy
art. 3A do konwencji o Europolu dotyczący udziału Europolu we wspólnych zespołach
dochodzeniowych. Pomimo, że konsultacja ze Wspólnym Organem Nadzorczym nie jest
obowiązkowa w tej kwestii, zarząd Europolu zwrócił się o opinię WON. W opinii przyjętej
w październiku 2006 r., WON podkreślił, że decyzja powinna sprecyzować, że działania
analityczne Europolu w ramach wspólnych zespołów dochodzeniowych powinny być
podejmowane na podstawie art. 10 konwencji o Europolu. Przepisy dotyczące wspólnych
zespołów dochodzeniowych i ich struktura prawna nie mogą zastępować obowiązku
przestrzegania przez urzędników Europolu konwencji o Europolu.
16
Projekt decyzji zarządu w sprawie mechanizmów kontrolnych dotyczących
wyszukiwania danych przez WON
Akt Rady z dnia 27 listopada 2003 r. zmieniający konwencję o Europolu zmienił art.16
konwencji o Europolu w sprawie mechanizmów kontrolnych dotyczących wyszukiwania.
Zarząd Europolu sporządził projekt decyzji w sprawie tych mechanizmów kontrolnych i
zwrócił się do WON o udzielenie opinii w tej sprawie. Opinia została przyjęta w
październiku 2006 r.
Projekt decyzji zarządu określający zasady regulujące porozumienia dotyczące
włączania ekspertów stron trzecich do działań grup analitycznych
Akt Rady z dnia 27 listopada 2003 r. daje Europolowi możliwość zapraszania ekspertów z
państw trzecich lub innych organów do udziału w działaniach grupy analitycznej. Zarząd
Europolu sporządził projekt decyzji w sprawie przepisów określających te zasady i zwrócił
się do Wspólnego Organu Nadzorczego o wydanie opinii w tej sprawie. W opinii przyjętej
w październiku 2006 r., WON podkreślił konieczność dalszego zdefiniowania
obiektywnych warunków, na podstawie których można ocenić, czy przystąpienie do grupy
analitycznej leżałoby w interesie państwa trzeciego.
II.1.3. Otwieranie plików analitycznych
Za każdym razem, gdy Europol zamierza otworzyć nowy plik analityczny na podstawie art.
10 konwencji o Europolu, należy sporządzić polecenie określające szczegółowe dane pliku.
Polecenie takie zawiera m.in. informacje na temat celu otwarcia pliku, uczestniczących
państw członkowskich oraz kategorii danych osobowych, jakie będą w nim
przechowywane. Polecenia takie muszą zostać zatwierdzone przez zarząd Europolu, który
jest zobowiązany do przekazania ich WON celem wniesienia dalszych uwag.
W okresie objętym niniejszym sprawozdaniem, WON wydał opinie w sprawie trzech
poleceń otwarcia plików analitycznych. W dwóch przypadkach WON nie wniósł żadnych
uwag. W trzecim przypadku dotyczącym połączenia dwóch poprzednich plików roboczych
do celów analizy, Wspólny Organ Nadzorczy wniósł uwagi dotyczące kategorii danych,
które można przetwarzać zgodnie z prawem oraz do limitów czasu zbadanie danych i ich
17
przechowywanie zgodnie z art.16 ust.2 zasad stosujących się do plików analitycznych
Europolu.
Obecnie Europol przetwarza dane osobowe w szesnastu (16) oddzielnych plikach
roboczych do celów analizy.
Nowe podejście w sprawie poleceń otwarcia plików roboczych do celów analizy
Pliki robocze Europolu do celów analizy (AWF) służą do wspierania dochodzenia
określonej działalności przestępczej. Wszelka działalność analityczna prowadzona przez
Europol jest ściśle ograniczona przez warunki określone w konwencji o Europolu i w akcie
Rady w sprawie plików analitycznych. Europol nie może ubiegać się o wsparcie
analityczne wykraczające poza zakres tych dwóch instrumentów prawnych.
W 2006 r. Europol zaproponował stworzenie ogólnych ram dla plików roboczych do celów
analizy odnoszących się do działalności przestępczej służących jako standard dla
przyszłych użytkowników. Taka struktura powinna umożliwić Europolowi rozpoczęcie
projektu analitycznego bezpośrednio na żądanie i kiedy istnieje konieczność analizy
określonej grupy docelowej związanej z tą działalnością przestępczą. Opracowanie
koncepcji grupy docelowej w plikach do analizy przyciągnęło już uwagę Wspólnego
Organu Nadzorczego podczas kontroli w marcu 2004 r., czego owocem była wymiana
poglądów z Europolem. Do tej pory, ww. grupy docelowe działały na zasadzie
tymczasowych roboczych porozumień w ramach plików do analizy.
Celem obecnej propozycji jest wprowadzenie pliku AWF, który umożliwiłby szybką
reakcję ze strony Europolu na wniosek o wsparcie analityczne, jednocześnie zmniejszając
nakłady administracyjne konieczne do otwarcia pliku AWF. Europol uzasadnił te nowe
podejście odwołując się do problemów związanych z formalną procedurą dotyczącą
otwarcia pliku AWF i konkretnych problemów związanych z określonym obszarem
przestępczości. Istniała wyraźna potrzeba uwzględnienia produktów analitycznych we
właściwy sposób, na określonym obszarze przestępczości, przy czym doświadczenie
pokazało nieustające zapotrzebowanie na wsparcie analityczne.
18
W wydanej przez siebie opinii Wspólny Organ Nadzorczy zgodził się z tą nową koncepcją,
ale zdefiniował kilka warunków, szczególnie do wykorzystania przez grupy docelowe.
Warunki te odnosiły się do podstawowych zasad ochrony danych i do celów wyznaczonych
dla grupy docelowej, kategorii danych osobowych, przetwarzania poufnych danych,
ograniczeń dostępu i do przejrzystych procedur informowania WON. Ponadto, struktura
AWF została zatwierdzona jedynie na okres trzech lat. W powyższym okresie powinna być
przeprowadzona ocena tej nowej koncepcji.
Europol zaakceptował te nowe warunki.
II.1.4. Umowy z państwami trzecimi/ innymi organizacjami
Jeśli Europol ma zamiar przekazać dane osobowe do państwa znajdującego się poza UE,
najpierw musi zostać podpisane formalne porozumienie pomiędzy Europolem a danym
państwem. Przed zawarciem takiej umowy, Europol zobowiązany jest zasięgnąć opinii
Wspólnego Organu Nadzorczego. W okresie ostatnich dwóch lat, przyjęte zostały dwie
opinie: pierwsza dotycząca projektu umowy pomiędzy Europolem a Chorwacją, druga
projektu umowy pomiędzy Europolem a Kanadą.
W każdym z tych przypadków WON przestawił pewne ogólne uwagi, ale w końcowym
wniosku stwierdził, że z punktu widzenia ochrony danych osobowych nie ma przeszkód do
podpisania przez Europol danego porozumienia.
Opinie na temat wszystkich umów znajdują się na stronie internetowej pod następującym
adresem: http://europoljsb.consilium.europa.eu.
Europol zapoczątkował również ocenę swojej strategii w stosunku do państw trzecich, w
tym opracowanie nowej umowy o standardach. Celem strategicznego dokumentu Europolu
jest przedstawienie możliwości współpracy z państwami trzecimi i innymi organami oraz
niezbędnych instrumentów prawnych do takiej współpracy. Zakończenie prac nad ww.
dokumentem strategicznym przewidywane jest na listopad 2006 r.
Wspólny Organ Nadzorczy uczestniczył w dyskusjach.
19
II.1.5. Prawa podmiotów, których dane dotyczą
Na podstawie art.23 konwencji o Europolu, każda osoba może zwrócić się do organu ds.
ochrony krajowych danych o sprawdzenie, czy wprowadzenie lub przekazanie Europolowi
danych dotyczących tej osoby w jakiejkolwiek formie i zapoznanie się z tymi danymi przez
zainteresowane państwo członkowskie jest zgodne z prawem.
Na podstawie art.19 konwencji o Europolu, każda osoba, pragnąca skorzystać z prawa
dostępu do danych, które jej dotyczą i są przechowywane przez Europol lub sprawdzenia
prawidłowości tych danych, może wystąpić o to z wnioskiem, nieodpłatnie, do właściwych
władz w dowolnym państwie członkowskim, które niezwłocznie przekażą wniosek do
Europolu i poinformują wnioskodawcę o tym, że Europol przekaże odpowiedź
bezpośrednio zainteresowanemu. Europol musi rozpatrzyć wniosek w terminie trzech
miesięcy od jego otrzymania przez organ ds. ochrony krajowych danych.
Dane przedstawione przez Europol wskazują, że w okresie od listopada 2004 r. do
października 2006 r. do Europolu wpłynęło 25 wniosków o przyznanie dostępu.
Osoby fizyczne mogą zwracać się również do WON o stwierdzenie, czy ich dane osobowe
były gromadzone, przechowywane, przetwarzane i wykorzystane w sposób legalny i
celowy. Do tej pory wpłynęło siedem wniosków, a po sprawdzeniu okazało się, że Europol
zastosował się do konwencji o Europolu w sześciu przypadkach. Jedna sprawa jest nadal
badana.
II.2. Kierowanie Wspólnym Organem Nadzorczym
Wspólny Organ Nadzorczy zebrał się dziewięć razy pomiędzy listopadem 2004 r. a
październikiem 2006 r. W skład WON weszli przedstawiciele organu ds. ochrony
krajowych danych każdego państwa członkowskiego.
II.2.1. Przejrzystość
W interesie Wspólnego Organu Nadzorczego zawsze leżała przejrzystość podejmowanych
działań. W 2004 r. zaproponowano wprowadzenie do regulaminu nowego przepisu
20
dotyczącego publicznego dostępu do dokumentów. Propozycja ta miała na celu
zapewnienie szerszego wglądu w działania WON.
Propozycja ta pojawiła się w momencie ogólnie panującego trendu w kierunku poprawy
przejrzystości w instytucjach UE. Instytucje UE stosują się do treści motywu 11
rozporządzenia 1049/2001, który mówi, że „[z]asadniczo wszelkie dokumenty instytucji
powinny być publicznie dostępne”. Artykuł 6 ust.4 regulaminu przewiduje, że dokumenty
Wspólnego Organu Nadzorczego są poufne, o ile nie on postanowi inaczej. Zgodnie z
zobowiązaniem przyjętym w najnowszym sprawozdaniu z działalności, proponuje się
„odwrócenie” treści zasady wymienionej w art.6 ust.4: wszystkie dokumenty będą
publicznie dostępne, chyba że istnieje nadrzędny powód ku ich nieujawnianiua.
Zmiany do regulaminu zostały omówione przed przyjęciem końcowej wersji tekstu pod
koniec 2005 roku. Końcowy tekst został wysłany do Rady w celu zatwierdzenia go zgodnie
z art.32 regulaminu 5 .
Pomimo, że konwencja o Europolu nie nakłada obowiązku przedstawiania sprawozdań z
działalności Parlamentowi Europejskiemu, to Wspólny Organ Nadzorczy zdecydował się
na taki krok i umieścił to postanowienie w regulaminie.
W marcu 2006 r. podjęto kolejny krok w celu zwiększenia przejrzystości. Uznano, że po
każdym spotkaniu zostanie natychmiast opublikowany komunikat skierowany do ogółu
dotyczący tematów omawianych w czasie tych spotkań.
Wspólny Organ Nadzorczy również publikuje wszystkie opinie i decyzje Komitetu
Odwoławczego na swojej witrynie internetowej: http://europoljsb.consilium.europa.eu
II.2.2 Grupy robocze
W przeszłości Wspólny Organ Nadzorczy powołał, na podstawie art. 3 ust.2 regulaminu,
różne grupy robocze o określonym zakresie działań i upoważnieniu do działania każdej z
nich.
5
Grupy
robocze
wnoszą
istotną
wartość
do
działań
WON,
gdyż
Dz.U. C.311, 19.12.2006, str.13
21
wysokowykwalifikowani członkowie dokonują głębokiej analizy kwestii dyskutowanych
przez Wspólny Organ Nadzorczy.
Ze względu na zmieniony skład Wspólnego Organu Nadzorczego, przez ostatnie dwa lata
nowi członkowie byli mianowani do różnych grup roboczych. Obecnie istniejące grupy
robocze to:
i)
Grupa inspekcyjna: zakres obowiązków: planowanie i wykonywanie kontroli w
Europolu
ii)
Grupa ds. nowych projektów: zakres obowiązków: badanie kwestii technicznych
iii)
Stosunki z państwami trzecimi: zakres obowiązków: badanie kwestii prawnych
dotyczących umów o współpracę Europolu z państwami trzecimi.
iv)
Grupa ds. polecenia otwarcia: zakres obowiązków: badanie kwestii ochrony danych
dotyczących polecenia otwarcia plików analitycznych Europolu.
v)
Grupa ds. public relations: zakres obowiązków: opracowywanie propozycji reklam
dotyczących działalności Wspólnego Organu Nadzorczego.
Grupy robocze mogą organizować dodatkowe spotkania przy wsparciu Sekretariatu
Wspólnego Organu Nadzorczego, jeżeli okaże się to konieczne do wykonywania ich zadań.
II.2.3. Konferencja 2006
Wspólny Organ Nadzorczy funkcjonuje już od siedmiu lat, ale zawsze był świadomy swej
roli wobec ogółu i grup interesu Europolu. Z uwagi na to, że jednym z głównych zadań
WON jest zagwarantowanie praw obywatelskich poprzez możliwość adresowania
wniosków i wnoszenia odwołań, zdecydował się on zorganizować konferencję. W dniu 17
października, z inicjatywy Wspólnego Organu Nadzorczego, Parlament Europejski,
Komisja, Sekretariat Generalny Rady i inne instytucje zebrały się w Brukseli, w celu
omówienia wyzwań, jakie stawia kwestia ochrony danych i roli Europolu.
Zarówno kluczowa rola Europolu, jak i potrzeba zajęcia się walką z przestępczością przy
zachowaniu odpowiednich środków ochrony mających na celu zapewnienie podstawowych
praw jednostki, zostały potwierdzone: ochrona danych powinna stanowić nieodłączny
22
element działań jednostek, publicznych urzędów i prywatnych biur oraz administracji
rządowej.
Inicjatywy dalej idące w walce przeciw przestępczości to m.in. traktat z Prüm,
przetwarzanie danych PNR (rejestr nazwisk pasażerów), wprowadzenie zasady
dostępności, zapewnienie dostępu do baz danych tj. SIS II, VIS, a w przyszłości być może
Eurodac, gdyż egzekwowanie prawa wymaga odpowiedniej oceny i dyskusji, jeśli chodzi o
konsekwencje w sferze ochrony danych. Należy szukać dróg i sposobów na wdrożenie
podstawowych zasad tj. prawo do wolności i bezpieczeństwa oraz ochrona danych
osobowych.
Na konferencji podkreślono, że należy usprawnić metody wdrażania i wykorzystania
obecnych instrumentów współpracy w zakresie ochrony prawa. Doświadczenie zebrane
przez WON jasno pokazuje, ile jeszcze pracy muszą wykonać rządy i organy śledcze, aby
skutecznie walczyć z poważną przestępczością.
Wskazano na potrzebę opracowania instrumentu prawnego, który stworzyłby odpowiedni
system ochrony danych w obszarze ochrony prawa, gwarantując wysoki i równorzędny
poziom ochrony danych.
Prezentacje koncentrowały się na roli ochrony danych i nadzoru na tle celu UE w ramach
trzeciego filaru. Wpływ organów nadzorczych, wyrażane przez nich poglądy i opinie oraz
ich przyszłość również stanowiły przedmiot niektórych prezentacji.
23
Rozdział III
III.1 Komisja Odwoławcza
Osoby fizyczne mają prawo do dostępu do informacji, jakie Europol posiada na ich temat.
Mają również prawo zwrócić się do Europolu o sprawdzenie, skorygowanie lub usunięcie
takich informacji. W przypadku wątpliwości co do sposobu, w jaki Europol odpowiedział
na wniosek o dostęp albo na wniosek o korektę lub usunięcie informacji, osoba fizyczna
może wnieść skargę do komisji odwoławczej Wspólnego Organu Nadzorczego. W
odpowiedzi na wniosek, podmiot, którego dotyczą dane zostanie powiadomiony o
przysługującym mu prawie odwołania. Organ odwoławczy rozpatrzy sprawę i ustali, czy
Europol działał zgodnie z właściwymi postanowieniami konwencji. Decyzja komisji
odwoławczej będzie ostateczna.
Chociaż członkostwo komisji odwoławczej jest związane z członkostwem we Wspólnym
Organie Odwoławczym, pozostaje ona niezależnym i bezstronnym organem niezwiązanym
żadnymi dyrektywami ani wytycznymi. Decyzje podjęte przez komisję odwoławczą są
ostateczne dla wszystkich zainteresowanych stron.
Do tej pory komisja odwoławcza podjęła decyzję w pięciu sprawach. W przeciągu dwóch
ostatnich lat komisja wydała dwie decyzje. Obie decyzje zostały wydane w grudniu 2005 r.
i stwierdzały, że Europol działał zgodnie z art.19 ust.3 konwencji o Europolu.
III.1.1 Streszczenie odwołania złożonego przez pana U
Pan U zwrócił się do francuskiej Komisji Ochrony Danych (CNIL) z żądaniem o
sprawdzenie, czy we Francji przechowywane są jego dane osobowe. Wniosek został
przekazany do Europolu.
W odpowiedzi Europol stwierdził, że:
“Zgodnie z postępowaniem przewidzianym w konwencji o Europolu i ustawodawstwie
francuskim, chciałbym Pana powiadomić, że, zgodnie z Pana żądaniem, dokonano
sprawdzenia akt Europolu. Zgodnie z art.19 konwencji o Europolu w powiązaniu z
24
ustawodawstwem francuskim, chciałbym Pana powiadomić, że Europol nie może Panu
przekazać żadnych dalszych informacji.”
Pan U złożył zażalenie twierdząc, że padł ofiarą szykanowania przez organy
administracyjne. W piśmie do komisji odwoławczej pan U stwierdził, że z racji tego, że we
Francji jego osoba nie figuruje w rejestrze karnym, żąda on poinformowania go o
działaniach związanych z jego danymi osobowymi i przetwarzanymi przez Europol.
W art.19 ust.1 konwencji o Europolu mowa jest o prawie dostępu i, mimo że zakres tego
prawa nie został w szczególny sposób określony, to w świetle art. 14 ust. 1 konwencji o
Europolu musi zostać uznany za takie samo prawo, o jakim mowa jest w art. 8 konwencji
Rady Europy z dnia 28 stycznia 1981 r. Prawo to umożliwia poszczególnym osobom na
ustalenie, czy przechowywane są dotyczące ich dane osobowe, a jeśli tak, daje prawo do
zwrócenia się o przekazanie tychże danych.
Stosowanie ogólnych zasad konwencji Rady Europy z 1981 r., o ochronie osób w związku
z automatycznym przetwarzaniem danych osobowych, podkreśla zasadę proporcjonalności.
Odstępstwa od prawa dostępu mogą być dopuszczone jedynie, jeśli interes policji lub stron
trzecich jest nadrzędny wobec interesu wynikającego z wykonywania prawa dostępu oraz
dopuszczalne są tylko w takim zakresie. Zasada proporcjonalności oznacza, że decyzja w
sprawie przyznania prawa dostępu wymaga każdorazowo oceny poszczególnych
przypadków.
Odwołanie odnosi się do obu aspektów prawa dostępu. Zgodnie z art. 19 ust. 3, z prawa
dostępu do danych można korzystać zgodnie z ustawodawstwem państwa członkowskiego,
w którym dana jednostka chce skorzystać z takiego prawa, w tym przypadku Francji. W art.
19 ust. 3 konwencji o Europolu użyte jest wyrażenie „przekazywanie określonych danych”,
co oznacza zarówno zawiadomienie, czy dane są przetwarzane, jak i przekazanie
przetwarzanych danych.
Francuskie prawo zawierające przepisy w zakresie ochrony prywatności w odniesieniu do
policyjnych plików z danymi przewiduje również prawo do bycia informowanym - w takim
przypadku dane osobowe dotyczące danej osoby są przechowywane w policyjnych plikach
25
z danymi. Przepisy te również wprowadzają pośredni system prawa dostępu do danych. W
przypadku, gdy przetwarzanie danych osobowych dotyczy działań związanych z
bezpieczeństwem narodowym, obroną lub bezpieczeństwem publicznym, prawo to jest
wykonywane
przez
Narodową
Komisję
Ochrony
Danych
działającą
na
rzecz
wnioskodawcy. W tym pośrednim systemie, CNIL przeprowadza odpowiednie śledztwo
bez możliwości poinformowania podmiotu, którego dotyczą dane, czy jego dane są
przetwarzane oraz ewentualnego przekazania mu ich. Osoba, której dotyczą dane zostaje
jedynie powiadomiona o dokonaniu sprawdzenia.
Istnienie ww. pośredniego prawa dostępu wymusza zastosowanie pierwszego zdania art. 19
ust. 3 konwencji o Europolu: prawo dostępu jest wykonywane zgodnie z prawem państwa
członkowskiego, w którym domagano się wykonania tego prawa.
Decyzja Europolu odnosi się do kontroli przeprowadzanych na wniosek pana U.
W świetle praktyki prawniczej obowiązującej we Francji w odniesieniu do prawa dostępu
do danych przetwarzanych przez Europol oraz w świetle art. 19 ust. 3 konwencji o
Europolu, decyzja Europolu w sprawie wniosku pana U. jest zgodna z art. 19 ust. 3
konwencji o Europolu.
III.1.2. Streszczenie odwołania złożonego przez panią Y
Pani Y zwróciła się do francuskiej Komisji Ochrony Danych (CNIL) z żądaniem o
sprawdzenie, czy w Europolu przechowywane są jego dane osobowe. Wniosek został
przekazany do Europolu.
W odpowiedzi Europol stwierdził, że:
“Zgodnie z postępowaniem przewidzianym w konwencji o Europolu i prawodawstwie
francuskim, chciałbym Panią powiadomić, że, zgodnie z Pani żądaniem, dokonano
sprawdzenia akt Europolu. Zgodnie z art.19 konwencji o Europolu w powiązaniu z
prawodawstwem francuskim, chciałbym Panią poinformować, że Europol nie przetwarza
żadnych danych osobowych dotyczących Pani osoby, do których posiada Pani prawo
dostępu na podstawie art. 19 konwencji o Europolu”.
26
Sprawa ta dotyczyła tych samych kwestii co poprzednia, tak więc wydane decyzje były
niemal identyczne. Sprawozdawca uznał, że odpowiedź Europolu była zgodna z francuskim
prawem.
W swoim odwołaniu, osoba odwołująca zapytała się, od kiedy jej dane były przetwarzane.
Ze względu na to, że to konkretne pytanie nie stanowiło części pierwotnego wniosku o
dostęp do danych Europolu, decyzja Europolu nie mogła uwzględnić odpowiedzi na nie.
W rezultacie, komisja nie rozpatrzyła tego aspektu odwołania.
Wszystkie decyzje komisji Odwoławczej wraz z dodatkowymi informacjami na temat praw
przysługujących na podstawie konwencji o Europolu znajdują się na stronie internetowej
JSB http://europoljsb.consilium.europa.eu
27
Rozdział IV
IV.1. Samoocena
Od czasu powołania do życia w październiku 1998 r., Wspólny Organ Nadzorczy
promował siebie jako kontrolera Europolu o otwartym i proaktywnym podejściu do swoich
zadań. W tym okresie WON starał się uzyskać miano skutecznego organu kontrolnego.
Podjętych zostało wiele inicjatyw w celu usprawnienia działań wynikających z
ustanowienia stałego sekretariatu, procedur roboczych i polityki w zakresie przejrzystości.
Pomimo że Wspólny Organ Nadzorczy jest zadowolony z dotychczasowych osiągnięć, to
uznał, że istnieje potrzeba jest przeprowadzenia samooceny procedur roboczych i wyników.
W pierwszych latach swego istnienia, Wspólny Organ Nadzorczy skupił się na udzielaniu
Europolowi odpowiedzi na pytania w kilku dobrze rozpoznanych obszarach, oraz na
wyjaśnianiu, jak interpretować konwencję o Europolu. Przez kilka lat cel ten był
systematycznie poszerzany, a Wspólny Organ Nadzorczy również skupił się na
poszukiwaniu nowych sposobów promowania zgodności i uświadamiania obywateli o
działaniach Europolu.
W najbliższej przyszłości Wspólny Organ Nadzorczy przystąpi do samooceny.
IV.2 Przyszłość
W najnowszym sprawozdaniu z działalności WON zobowiązał się do:
-
przeprowadzania corocznych kontroli Europolu (zwracając szczególną uwagę na
system informacyjny Europolu);
-
monitorowania zgodności z postanowieniami umowy pomiędzy Europolem a
Stanami Zjednoczonymi;
-
naświetlania profilu WON w instytucjach UE, w szczególności proponując
regularne kontakty z komisją LIBE;
-
udzielania pomocy kolegom z państw przystępujących przy informowaniu
krajowych organów policji;
28
-
działania z organizacjami siostrzanymi oraz z całą społecznością zajmującą się
ochroną danych osobowych w celu prezentacji spójnej i konstruktywnej odpowiedzi
na nowe inicjatywy obejmujące wykorzystanie danych osobowych;
-
uświadamiania o prawach jednostki wynikających z konwencji o Europolu.
Mimo że te cele w znacznej większości zostały osiągnięte, to nadal pozostają istotne.
Wspólny Organ Nadzorujący sformułował następujące cele na najbliższe dwa lata.
Priorytetem Wspólnego Organu Nadzorczego zawsze będzie ochrona praw jednostki. W
celu zagwarantowania dobrej skuteczności, organizacja pracy i zarządzanie Wspólnym
Organem Nadzorczym powinno być poddawane ciągłej ocenie.
W swoim programie roboczym za okres 2006-2008, WON skupi się na następujących
kwestiach:
i)
przeprowadzaniu corocznych kontroli Europolu ze szczególną uwagą na jakość danych
przetwarzanych przez Europol;
ii)
usprawnianiu metod kontroli;
iii)
uważnym monitorowaniu najnowszych osiągnięć w dziedzinie ochrony danych i w
obszarze ochrony prawa i osiągnięć związanych z systemami informacyjnymi EU;
iii)
skoordynowanych wspólnych działaniach nadzorujących na szczeblu krajowym;
iv)
szerokim uświadamianiu ogółu o prawach jednostki wynikających z konwencji o
Europolu oraz o roli samego WON i we współpracy z krajowymi organami ochrony
danych.
W następnych latach powyższe cele strategiczne stworzą bazę dla zapewniania wysokiej
jakości usług w zakresie ochrony danych osobowych przetwarzanych przez Europol biorąc
pod uwagę wszelkie zachodzące zmiany w dziedzinie ochrony prawa.
29
Rozdział V
V.1
Członkowie WON Europolu i komisji odwoławczej
V.1.1. WSPÓLNY ORGAN NADZORCZY EUROPOLU
Przewodniczący:
Wiceprzewodniczący:
Emilio ACED FELEZ
Miroslava MATOUSOVA
AUSTRIA
CZŁONKOWIE
Waltraut KOTSCHY
Eva SOUHRADA-KIRCHMAYER
ZASTĘPCY
Alexander FLENDROVSKY
Gregor KÖNIG
BELGIA
CZŁONKOWIE
Willem DEBEUCKELAERE
Bart DE SCHUTTER
ZASTĘPCY
Priscilla de LOCHT
CYPR
CZŁONKOWIE
Goulla FRANGOU
ZASTĘPCY
Louiza MARKIDOU
CZECHY
CZŁONKOWIE
Miroslava MATOUSOVA
ZASTĘPCY
Jiři MAŠTALKA
CZŁONKOWIE
Lena ANDERSEN
Ib Alfred LARSEN
ZASTĘPCY
Anne BROBERG RASMUSSEN
ESTONIA
CZŁONKOWIE
Merit VAIM
Bert BLÖS
ZASTĘPCY
Maris SARV
DANIA
FINLANDIA
CZŁONKOWIE
Reijo AARNIO
Heikki HUHTINIEMI
ZASTĘPCY
Maija KLEEMOLA
Lauri VUORIVITRA
FRANCJA
CZŁONKOWIE
Georges de la LOYÈRE
Pascale RAULIN-SERRIER
ZASTĘPCY
NIEMCY
CZŁONKOWIE
Roland BACHMEIER
Michael RONELLENFITSCH
ZASTĘPCY
Wolfgang Von POMMER ESCHE
Angelika SCHRIEVER-STEINBERG
GRECJA
CZŁONKOWIE
Sotyrios LYTRAS
Christos POLITIS
ZASTĘPCY
Kyriaki LOSTARAKOU
Kostantinos MOULINOS
WĘGRY
CZŁONKOWIE
Attila PETERFALVI
ZASTĘPCY
Ágnes PAJÓ
WŁOCHY
CZŁONKOWIE
Vanna PALUMBO
30
IRLANDIA
CZŁONKOWIE
Billy HAWKES
Nelius LYNCH
ZASTĘPCY
Tom MAGUIRE
Sean SWEENEY
ŁOTWA
CZŁONKOWIE
Signe PLUMINA
Aiga BALODE
LITWA
LUKSEMBURG
CZŁONKOWIE
Georges WIVENES
Thierry LALLEMANG
ZASTĘPCY
Pierre WEIMERSKIRCH
CZŁONKOWIE
Rita VAITKEVICIENE
Vaida LINARTAITĖ
MALTA
CZŁONKOWIE
Paul Mifsud CREMONA
HOLANDIA
CZŁONKOWIE
Jacob KOHNSTAMM
Jannette BEUVING
ZASTĘPCY
Evelien van BEEK
Niels GROENHART
POLSKA
CZŁONKOWIE
Ewa KULESZA
Elżbieta OSTROWSKA
ZASTĘPCY
Dorota SKOLIMOWSKA
Piotr DROBEK
PORTUGALIA
CZŁONKOWIE
Amadeu Francisco RIBEIRO GUERRA
Isabel CERQUEIRA DA CRUZ
ZASTĘPCY
Clara GUERRA
JoséAlexandre PINHEIRO
SŁOWACJA
CZŁONKOWIE
Peter LIESKOVSKÝ
Tomaš MIČO
SŁOWENIA
CZŁONKOWIE
Andreja MRAK
Natasa PIRC MUSAR
ZASTĘPCY
Mojca PRELESNIK
Joze BOGATAJ
SZWECJA
CZŁONKOWIE
Agneta RUNMARKER
Katja ISBERG AMNÄS
ZASTĘPCY
Britt-Marie WESTER
Birgitta ABJÖRΝSSON
HISZPANIA
CZŁONKOWIE
Emilio ACED FÉLEZ
José Luis PIŇAR MAŇAS
ZASTĘPCY
Esperanza ZAMBRANO GÓMEZ
Mercedes ORTUÑO
WIELKA BRYTANIA
CZŁONKOWIE
Richard THOMAS
David SMITH
ZASTĘPCY
Jonathan BAMFORD
Chris TURNER
31
V.1.2
KOMISJA ODWOŁAWCZA
Przewodniczący: Roland BACHMEIER
AUSTRIA
CZŁONEK
Gregor KÖNIG
ZASTĘPCA
Alexander FLENDROVSKY
BELGIA
CZŁONEK
Willem DEBEUCKELAERE
ZASTĘPCA
Bart DE SCHUTTER
CYPR
CZECHY
CZŁONEK
Miroslava MATOUSOVA
ZASTĘPCA
Jindrich FORMÀNEK
CZŁONEK
Goulla FRANGOU
ZASTĘPCA
Louiza MARKIDOU
DANIA
CZŁONEK
Lena ANDERSEN
ZASTĘPCA
Jakob PEDERSEN
ESTONIA
CZŁONEK
Bert BLÖS
FINLANDIA
CZŁONEK
Reijo AARNIO
ZASTĘPCA
Maija KLEEMOLA
FRANCJA
CZŁONEK
Georges de la LOYÈRE
ZASTĘPCA
Pascale RAULIN-SERRIER
NIEMCY
CZŁONEK
Roland BACHMEIER
ZASTĘPCA
Wolfgang Von POMMER ESCHE
GRECJA
CZŁONEK
Christos POLITIS
ZASTĘPCA
Kyriaki LOSTARAKOU
WĘGRY
CZŁONEK
Attila PETERFALVI
ZASTĘPCA
Ágnes PAJÓ
IRLANDIA
CZŁONEK
Billy HAWKES
ZASTĘPCA
Tom MAGUIRE
WŁOCHY
CZŁONEK
Vanna PALUMBO
ŁOTWA
CZŁONEK
Signe PLUMINA
ZASTĘPCA
Aiga BALODE
32
LITWA
CZŁONEK
Rita VAITKEVICIENE
ZASTĘPCA
Vaida LINARTAITĖ
MALTA
CZŁONEK
Paul Mifsud CREMONA
LUKSEMBURG
CZŁONEK
Georges WIVENES
ZASTĘPCA
Thierry LALLEMANG
HOLANDIA
CZŁONEK
Jacob KOHNSTAMM
ZASTĘPCA
Evelien van BEEK
POLSKA
CZŁONEK
Ewa KULESZA
ZASTĘPCA
Piotr DROBEK
PORTUGALIA
CZŁONEK
Amadeu Francisco RIBEIRO GUERRA
ZASTĘPCA
Isabel CERQUEIRA DA CRUZ
SŁOWACJA
CZŁONEK
Peter LIESKOVSKÝ
ZASTĘPCA
Tomaš MIČO
SŁOWENIA
CZŁONEK
Andreja MRAK
HISZPANIA
CZŁONEK
Emilio ACED FÉLEZ
ZASTĘPCA
Esperanza ZAMBRANO GÓMEZ
SZWECJA
CZŁONEK
Agneta RUNMARKER
ZASTĘPCA
Katja ISBERG AMNÄS
WIELKA BRYTANIA
CZŁONEK
David SMITH
ZASTĘPCA
Jonathan BAMFORD
33